Why pasta comes in all shapes and sizes | Small Thing Big Idea, a TED series

Transcriber: TED Translators admin Reviewer: Krystian Aparta

Translator: Xuân Quỳnh Trịnh Reviewer: Josie Ta

Food is design.

Thức ăn là thiết kế.

It is design when you compose plates,

Nó là thiết kế khi bạn trình bày trên đĩa,

but it is amazing, even better and most delightful design

nhưng nó thậm chí còn tuyệt vời hơn thế và là thiết kế thú vị nhất

when it's about the units.

nếu nói về các thành phần trong đó.

[Small thing.]

[Điều nhỏ]

[Big idea.]

[Ý tưởng lớn]

"Pasta" comes from Latin,

"Pasta" (sợi mì) có nguồn gốc từ tiếng Latin

and it means "paste."

và nó có nghĩa là "bột nhào".

It's about putting together water and some powder,

Nó là về sự kết hợp của nước và một ít bột

so that you can actually shape it.

để bạn thực sự có thể định hình nó.

There are cultures in the world that use rice powder,

Có những nền văn hóa trên thế giới sử dụng bột gạo,

others use soy powder.

những nền văn hóa khác dùng bột đậu nành.

In Italy, we tend to use durum wheat.

Ở Ý, chúng ta thường hay sử dụng lúa mì cứng.

Pasta existed for centuries,

Mì tồn tại trong nhiều thế kỷ,

but it really blossomed during the Renaissance.

nhưng nó thực sự phát triển trong thời Phục hưng.

And it's only later on in the 17th century

Và ngay sau thế kỉ 17,

that it became more mass produced.

nó được sản xuất hàng loạt nhiều hơn.

Whenever you design an object of any kind,

Bất cứ khi nào bạn thiết kế một vật nào đó,

you think of how you want it to perform.

bạn sẽ nghĩ về cách bạn muốn nó thực hiện.

So think about the same for pasta.

Vậy hãy nghĩ về điều tương tự cho mì.

Do you want it to be ribbed

Bạn có muốn nó thành nui

or you want it to be smooth?

hay bạn muốn nó thành mì sợi?

The ribbed ones absorb the sauce better.

Nui thấm sốt tốt hơn.

Do you want them to be round

Bạn có muốn chúng tròn

or do you want them to be square?

hay bạn có muốn chúng vuông?

They have a different feel on the palate.

Chúng tạo ra những cảm giác khác nhau trong miệng.

Everything is for a reason.

Mọi thứ đều có lý do.

In the amazing taxonomy of the pasta species,

Trong danh sách tuyệt vời của các loại mì,

there are many different ways to divide it,

có nhiều cách khác nhau để phân loại nó,

but one of the basic divisions is between fresh pasta and dry pasta.

nhưng một trong những cách phân loại cơ bản là giữa mì tươi và mì khô.

Dry pasta is always durum wheat flour and water.

Mì khô luôn là bột lúa mì cứng và nước.

Fresh pasta could be either that

Mì tươi có thể cũng thế

or it could be flour and eggs.

hoặc có thể là bột và trứng.

Just think of having a dough

Chỉ cần có một miếng bột nhào,

that you can shape in any way you want.

bạn có thể nặn theo bất kỳ cách nào bạn muốn.

I mean, really, wouldn't you go crazy?

Ý tôi là, thực sự, bạn sẽ không phát điên chứ?

So fresh and dry, but then, there's also long and short.

Tươi hay khô, và dài hay ngắn.

And then within those families, there's even more diversity.

Và rồi trong những loại đó, nó thậm chí còn đa dạng hơn.

Let's talk about some really classical types of short pasta.

Hãy nói về một số loại mì ngắn cổ điển.

Penne (mì dạng ống) - chúng ta đều biết, đúng không?

Penne -- we all know them, right?

They are cut at a slanted angle,

Chúng được cắt ở một góc nghiêng,

perfect to pick up some of the sauce.

hoàn hảo để lấy một ít nước sốt.

"Farfalle" means "butterflies," or how do you call it here,

"Farfalle" nghĩa là "những con bướm" hoặc bạn có thể gọi nó là "nơ bướm"

bow ties, because they are, like, pinched in the middle.

bởi vì chúng bị kẹp ở giữa.

"Orecchiette" means "little ears,"

"Orecchiette" nghĩa là "đôi tai nhỏ"

and they're typical from Puglia, and they are delicious.

và chúng là loại điển hình từ Puglia, và chúng rất ngon.

And "conquilla," shells, and of course, they look like shells.

Và "conquilla", vỏ sò, và tất nhiên, chúng trông giống như vỏ ốc.

They are ribbed, so they scoop up the sauce on the outside

Chúng là nui, nên chúng múc nước sốt ở ngoài

and they are smooth on the inside.

và nó nhẵn ở trong.

Pasta is definitely gorgeous,

Mì rõ ràng là tuyệt vời

but the form also is about how it touches the palate,

nhưng hình dạng cũng quyết định cách nó chạm vào vòm miệng,

how it touches the tongue,

chạm vào lưỡi thế nào.

so it's never just about giving it a shape.

Vậy nên nó không bao giờ chỉ là vấn đề hình dạng.

When you hone one object across centuries,

Khi bạn trau dồi một vật qua nhiều thế kỷ,

standards become really, really high.

tiêu chuẩn trở nên thực sự, thực sự cao.

Many so-called great designers failed miserably,

Nhiều người được gọi là nhà thiết kế vĩ đại thất bại thảm hại,

because they tried to impose a shape onto pasta.

vì họ đã cố gắng áp đặt một hình dạng lên mì ống.

The great Philippe Starck tried mandala.

Philippe Starck vĩ đại đã thử mandala.

Some parts of it, the walls, were very thick,

Một số phần của nó, các bức tường, rất dày

and the others were thinner,

và một số mỏng hơn

so when you would boil the pasta,

nên khi bạn đun sôi mì,

some of it would be completely mushy

một số sẽ hoàn toàn mềm

while part of it was too crunchy and uncooked.

trong khi một phần của nó quá giòn và chưa chín.

So really wrong, but they were not women from Bologna,

Vậy nên nó thực sự sai, nhưng họ không phải là phụ nữ từ Bologna,

they were not chefs from Naples,

họ không phải là đầu bếp từ Napoli,

they were not centuries of families of grandmothers

họ không phải những người bà

that were trying to improve on the thinness of the walls of the pasta.

đã cố gắng cải thiện độ mỏng của các bức tường của mì.

There's no way to trace pasta back to one designer, one inventor,

Không có cách nào để truy nguyên mì ống trở lại một nhà thiết kế, nhà phát minh

and that's the beauty of it.

và đó là vẻ đẹp của nó.

It belongs to the people.

Nó thuộc về con người.

And if you think about it,

Và nếu bạn nghĩ về nó

this simple mixture of a carbohydrate and water

hỗn hợp đơn giản của hydrat cacbon và nước

becomes the scaffold for a whole culture to be built.

đã trở thành giàn giáo cho cả một nền văn hóa được xây dựng.