These Robots Come to the Rescue after a Disaster | Robin Murphy | TED Talks

Translator: Hong-Hanh Tran Reviewer: Long Le Ngoc

Over a million people are killed each year in disasters.

Hơn một triệu người thiệt mạng mỗi năm trong các thảm hoạ.

Two and a half million people will be permanently disabled or displaced,

2.5 triệu người sẽ bị tàn tật vĩnh viễn hoặc phải di tản,

and the communities will take 20 to 30 years to recover

và cộng đồng sẽ phải mất từ 20 đến 30 năm để hồi phục

and billions of economic losses.

và thiệt hại kinh tế hàng tỉ.

If you can reduce the initial response by one day,

Nếu bạn giảm công tác ứng phó ban đầu xuống một ngày,

you can reduce the overall recovery

bạn có thể giảm cả quá trình phục hồi

by a thousand days, or three years.

đến cả ngàn ngày, hoặc ba năm.

See how that works?

Vó diễn ra như thế nào?

If the initial responders can get in, save lives,

Nếu lực lượng cứu hộ ban đầu đến kịp thời, cứu các nạn nhân,

mitigate whatever flooding danger there is,

giảm thiểu những nguy hiểm đang diễn ra,

that means the other groups can get in

nghĩa là những nhóm cứu hộ khác có thể đến

to restore the water, the roads, the electricity,

để phục hồi nguồn nước, đường xá, nguồn điện,

which means then the construction people, the insurance agents,

nghĩa là sau đó những người xây dựng, các công ty bảo hiểm,

all of them can get in to rebuild the houses,

tất cả có thể đến để dựng lại những ngôi nhà,

which then means you can restore the economy,

cũng có nghĩa là bạn có thể phục hồi nền kinh tế,

and maybe even make it better and more resilient to the next disaster.

và thậm chí có thể làm tốt hơn, ứng phó tốt hơn trong các vụ thảm họa sau.

A major insurance company told me

Một công ty bảo hiểm lớn nói với tôi

that if they can get a homeowner's claim processed one day earlier,

nếu họ nhận được yêu cầu bồi thường của chủ nhà sớm hơn một ngày,

it'll make a difference of six months

nó có thể tạo ra sự khác biệt đến 6 tháng

in that person getting their home repaired.

cho việc sửa chữa nhà của người đó.

And that's why I do disaster robotics --

Đó là lý do tôi làm robot giải cứu thảm họa

because robots can make a disaster go away faster.

vì robot có thể làm thảm họa đi qua nhanh hơn.

Now, you've already seen a couple of these.

Bây giờ, bạn hẳn đã từng thấy những cái này

These are the UAVs.

Đây là các UAV.

These are two types of UAVs:

Có hai loại UAV:

a rotorcraft, or hummingbird;

loại cánh quay, hay còn gọi là "chim ruồi";

a fixed-wing, a hawk.

loại cánh cố định, hay còn gọi là "diều hâu".

And they're used extensively since 2005 --

Chúng được sử dụng rộng rãi từ năm 2005

Hurricane Katrina.

trong trận bão Katrina.

Let me show you how this hummingbird, this rotorcraft, works.

Tôi sẽ cho các bạn xem cách "chim ruổi", hay loại cánh quay này hoạt động.

Fantastic for structural engineers.

Tuyệt vời cho các kĩ sư kết cấu.

Being able to see damage from angles you can't get from binoculars on the ground

Có thể thấy được thiệt hại từ góc độ mà bạn không thể thấy bằng ống nhòm ở mặt đất

or from a satellite image,

hay từ ảnh chụp từ vệ tinh,

or anything flying at a higher angle.

hay bất cứ thứ gì đang bay ở góc độ cao hơn.

But it's not just structural engineers and insurance people who need this.

Không chỉ có kỹ sư kết cấu và những người làm bảo hiểm mới cần đến con robot này.

You've got things like this fixed-wing, this hawk.

Bạn có thể đã biết loại cánh cố định, loại "diều hâu".

Now, this hawk can be used for geospatial surveys.

Hiện nay, loại "diều hâu" có thể được dùng cho cuộc điều tra không gian địa lí.

That's where you're pulling imagery together

Với robot này, bạn có thể ghép các hình ảnh lại với nhau

and getting 3D reconstruction.

và dựng hình 3D.

We used both of these at the Oso mudslides up in Washington State,

Chúng tôi đã sử dụng hai robot này trong vụ lở đất Oso tại bang Washington,

because the big problem

vì vấn đề lớn ở dây

was geospatial and hydrological understanding of the disaster --

là hiểu biết về không gian địa lý và thuỷ văn của thiên tai

not the search and rescue.

chứ không là tìm và cứu.

The search and rescue teams had it under control

Đội tìm kiếm cứu nạn đã kiểm soát được tình hình

and knew what they were doing.

và biết họ đang làm gì.

The bigger problem was that river and mudslide might wipe them out

Vấn đề lớn hơn là con sông và lở đất có thể quét sạch những người bị nạn

and flood the responders.

và nhấn chìm những người cứu hộ.

And not only was it challenging to the responders and property damage,

Điều này không chỉ đang thách thức đến đội cứu hộ và thiệt hại tài sản,

it's also putting at risk the future of salmon fishing

mà là gây ra rủi ro cho tương lai của đánh bắt cá hồi

along that part of Washington State.

dọc phần bang Washington.

So they needed to understand what was going on.

Vì vậy họ cần hiểu chuyện gì đang diễn ra.

In seven hours, going from Arlington,

Trong 7 tiếng, xuất phát từ Arlington,

driving from the Incident Command Post to the site, flying the UAVs,

lái xe từ Trạm Chỉ huy ứng phó sự cố đến địa điểm, điều khiển các UAV

processing the data, driving back to Arlington command post --

xử lý thông tin, lái xe trở về Trạm chỉ huy Arlington

seven hours.

7 tiếng.

We gave them in seven hours data that they could take

Chúng tôi đưa họ tất cả dữ liệu trong 7 giờ mà họ có thể nhận

only two to three days to get any other way --

mà họ phải mất 2-3 ngày bằng bất cứ cách nào mới có được

and at higher resolution.

và với độ phân giải cao hơn.

It's a game changer.

Lúc này, mọi thứ thay đổi.

And don't just think about the UAVs.

Và đừng chỉ nghĩ đến các UAV.

I mean, they are sexy -- but remember,

Tôi biết, chúng hấp dẫn - nhưng nên nhớ,

80 percent of the world's population lives by water,

là 80 phần trăm dân số thế giới sống dựa vào sông nước,

and that means our critical infrastructure is underwater --

nghĩa là cơ sở hạ tầng trọng điểm của chúng ta nằm dưới nước

the parts that we can't get to, like the bridges and things like that.

nơi chúng ta không thể đến được, với những cây cầu hay thứ tương tự.

And that's why we have unmanned marine vehicles,

Đó là lí do ta cần phương tiện lặn không người lái,

one type of which you've already met, which is SARbot, a square dolphin.

có một loại mà bạn đã biết đến, SARbot, một con cá heo vuông.

It goes underwater and uses sonar.

Nó đi dưới nước và dùng sóng siêu âm.

Well, why are marine vehicles so important

Tại sao các phương tiện lặn lại quan trọng?

and why are they very, very important?

Và tại sao chúng rất rất quan trọng?

They get overlooked.

Chúng bị lãng quên.

Think about the Japanese tsunami --

Hãy nhớ lại trận sóng thần ở Nhật Bản

400 miles of coastland totally devastated,

400 dặm bờ biển bị tàn phá hoàn toàn,

twice the amount of coastland devastated by Hurricane Katrina in the United States.

lớn gấp đôi khu vực bờ biển bị phá hoại bởi bão Katrina ở Mỹ.

You're talking about your bridges, your pipelines, your ports -- wiped out.

Ta đang nói về những cây cầu, đường ống, bến cảng -- bị quét sạch

And if you don't have a port,

Và nếu bạn không có cảng,

you don't have a way to get in enough relief supplies

bạn không có cách nào để nhận đủ nguồn cứu trợ

to support a population.

để cung cấp cho người dân.

That was a huge problem at the Haiti earthquake.

Đó là vấn đề lớn xảy ra trong vụ động đất tại Haiti.

So we need marine vehicles.

Vì vậy chúng ta cần phương tiện lặn.

Now, let's look at a viewpoint from the SARbot

Bây giờ, hãy xem xét thử góc nhìn từ SARbot

of what they were seeing.

về những gì chúng nhìn thấy.

We were working on a fishing port.

Chúng tôi đang làm việc ở một cảng cá.

We were able to reopen that fishing port, using her sonar, in four hours.

Chúng tôi có thể mở lại cảng cá đó bằng sóng siêu âm của nó, trong 4 giờ đồng hồ.

That fishing port was told it was going to be six months

Cảng cá đó được cho rằng sẽ phải mất sáu tháng

before they could get a manual team of divers in,

trước khi họ có thể tìm một nhóm lặn thủ công đến,

and it was going to take the divers two weeks.

và các thợ lặn sẽ phải mất 2 tuần làm việc.

They were going to miss the fall fishing season,

Họ sẽ bỏ lỡ vụ đánh cá mùa thu,

which was the major economy for that part, which is kind of like their Cape Cod.

đó là nguồn kinh tế chính của khu vực, cũng giống như vùng Cape Cod của họ.

UMVs, very important.

Các UMV, rất quan trọng.

But you know, all the robots I've shown you have been small,

Nhưng bạn biết đó, tất cả người máy tôi cho bạn thấy đều nhỏ,

and that's because robots don't do things that people do.

vì người máy không làm những việc như con người làm.

They go places people can't go.

Chúng đi đến nơi con người không thể.

And a great example of that is Bujold.

Và một ví dụ tuyệt vời là Bujold.

Unmanned ground vehicles are particularly small,

Phương tiện mặt đất không người lái rất nhỏ,

so Bujold --

nên Bujold...

(Laughter)

(Tiếng cười)

Say hello to Bujold.

Xin chào Bujold.

(Laughter)

(Tiếng cười)

Bujold was used extensively at the World Trade Center

Bujold được sử dụng rộng rãi trong vụ Trung tâm Thương mại Thế giới

to go through Towers 1, 2 and 4.

đi lên tháp 1, 2 và 3

You're climbing into the rubble, rappelling down, going deep in spaces.

Bạn đang trèo lên đống đổ nát, cào xuống và đi sâu vào bên trong.

And just to see the World Trade Center from Bujold's viewpoint, look at this.

Và hãy xem góc nhìn của Bujold tại Trung tâm Thương mại Thế giới, nhìn đây

You're talking about a disaster where you can't fit a person or a dog --

Ta đang nói về một thảm họa nơi mà không thể đưa người hay chó vào

and it's on fire.

và nó đang cháy.

The only hope of getting to a survivor way in the basement,

Hy vọng duy nhất tiếp cận người sống sót trong tầng hầm,

you have to go through things that are on fire.

bạn phải vượt qua những thứ đang cháy.

It was so hot, on one of the robots, the tracks began to melt and come off.

Nó quá nóng, trên một trong các người máy, các bánh xích bắt đầu tan chảy và rơi ra.

Robots don't replace people or dogs,

Người máy không thể thay thế con người hay những chú chó,

or hummingbirds or hawks or dolphins.

hay "chim ruồi" hay "diều hâu" hay "cá heo".

They do things new.

Chúng làm những điều mới.

They assist the responders, the experts, in new and innovative ways.

Chúng hỗ trợ cứu hộ viên, các chuyên gia bằng những cách mới và tân tiến.

The biggest problem is not making the robots smaller, though.

Mặc du vậy, vấn đề lớn nhất không phải là làm người máy nhỏ hơn,

It's not making them more heat-resistant.

Không phải là tăng khả năng cách nhiệt.

It's not making more sensors.

Không phải là có thêm cảm biến.

The biggest problem is the data, the informatics,

Vấn đề lớn nhất là dữ liệu, là thông tin,

because these people need to get the right data at the right time.

bởi vì những người này cần đúng thông tin vào đúng thời điểm.

So wouldn't it be great if we could have experts immediately access the robots

Vì vậy thật tuyệt nếu ta có chuyên gia có thể truy cập người máy ngay lập tức

without having to waste any time of driving to the site,

mà không cần lãng phí phí thời gian di chuyển đến địa điểm đó,

so whoever's there, use their robots over the Internet.

vì vậy bất kỳ ai ở đó, sử dụng người máy thông qua Internet.

Well, let's think about that.

Vâng, hãy nghĩ về nó.

Let's think about a chemical train derailment in a rural county.

Nghĩ về chuyến xe lửa chở hóa chất bị trật bánh ở vùng nông thôn.

What are the odds that the experts, your chemical engineer,

Có bao nhiêu phần trăm các chuyên gia, các kỹ sư hóa học của bạn,

your railroad transportation engineers,

các kỹ sư vận tải đường sắt của bạn,

have been trained on whatever UAV that particular county happens to have?

đã được huấn luyện về bất cứ UAV nào mà nơi xảy ra thảm hoạ có

Probably, like, none.

Có thể gần như bằng không.

So we're using these kinds of interfaces

Vì vậy chúng ta đang sử dụng các kiểu giao diện này

to allow people to use the robots without knowing what robot they're using,

cho phép con người sử dụng người máy mà không cần biết loại họ đang dùng,

or even if they're using a robot or not.

hay thậm chí họ có sử dụng người máy hay không.

What the robots give you, what they give the experts, is data.

Người máy cho bạn điều gì, cho những chuyên gia điều gì? Là dữ liệu.

The problem becomes: who gets what data when?

Vấn đề trở thành: ai nhận dữ liệu gì khi nào?

One thing to do is to ship all the information to everybody

Chỉ cần làm một thứ là gửi mọi thông tin đến tất cả mọi người

and let them sort it out.

và để cho họ phân loại chúng.

Well, the problem with that is it overwhelms the networks,

Vâng, vấn đề là nó làm quá tải mạng lưới,

and worse yet, it overwhelms the cognitive abilities

và tệ hơn, nó làm quá tải khả năng nhận thức

of each of the people trying to get that one nugget of information

của từng người đang cố gắng "khai quật" cả "mỏ" thông tin đó.

they need to make the decision that's going to make the difference.

Họ cần phải đưa ra quyết định rằng cái gì sẽ tạo sự khác biệt.

So we need to think about those kinds of challenges.

Vì thế chúng ta cần nghĩ về các kiểu thách thức đó.

So it's the data.

Đó là dữ liệu.

Going back to the World Trade Center,

Quay lại vụ Trung tâm Thương mại Thế giới,

we tried to solve that problem by just recording the data from Bujold

chúng tôi đã cố giải quyết vấn đề bằng cách chỉ ghi nhận thông tin từ Bujold

only when she was deep in the rubble,

chỉ khi nó đã vào sâu trong đống đổ nát,

because that's what the USAR team said they wanted.

vì đó là thứ mà đội USAR nói họ cần.

What we didn't know at the time

Cái chúng tôi không biết lúc này

was that the civil engineers would have loved,

là những kỹ sư dân sự sẽ có thể thích,

needed the data as we recorded the box beams, the serial numbers,

có thể cần dữ liệu mà chúng tôi nên ghi nhận các thành dầm, các dãy mã số,

the locations, as we went into the rubble.

các vị trí khi chúng tôi đi vào đống đổ nát.

We lost valuable data.

Chúng tôi đã mất dữ liệu quý giá.

So the challenge is getting all the data

Vậy nên, thử thách là lấy toàn bộ dữ liệu

and getting it to the right people.

và đưa chúng đến đúng người.

Now, here's another reason.

Bây giờ, đây là một lý do khác.

We've learned that some buildings --

Chúng tôi biết rằng một số tòa nhà,

things like schools, hospitals, city halls --

như trường học, bệnh viện, các quảng trường,

get inspected four times by different agencies

được kiểm tra bốn lần bởi những cơ quan khác nhau

throughout the response phases.

trong suốt giai đoạn phản hồi.

Now, we're looking, if we can get the data from the robots to share,

Bây giờ, chúng ta đang xem xét, nếu ta có thể lấy thông tin từ người máy để chia sẻ,

not only can we do things like compress that sequence of phases

không những chúng ta có thể nén những chuỗi giai đoạn

to shorten the response time,

để giảm thời gian ứng phó,

but now we can begin to do the response in parallel.

nhưng giờ đây chúng ta có thể bắt đầu ứng phó cùng lúc.

Everybody can see the data.

Ai cũng có thể thấy dữ liệu.

We can shorten it that way.

Ta có thể rút ngắn bằng cách đó.

So really, "disaster robotics" is a misnomer.

Vậy thật ra, "người máy giải cứu thảm họa" là một cái tên thiếu chính xác.

It's not about the robots.

Nó không phải về người máy.

It's about the data.

Nó là về dữ liệu.

(Applause)

(Vỗ tay)

So my challenge to you:

Thử thách của tôi dành cho bạn:

the next time you hear about a disaster,

lần tới khi bạn nghe về thảm họa,

look for the robots.

hãy tìm những người máy.

They may be underground, they may be underwater,

Chúng có thể ở dưới đất có thể dưới nước,

they may be in the sky,

chúng có thể ở trên trời,

but they should be there.

nhưng chúng nên ở đó.

Look for the robots,

Tìm những người máy,

because robots are coming to the rescue.

vì người máy đến để giải cứu.

(Applause)

(Vỗ tay)