Sting: How I started writing songs again

Sting: Tôi đã có lại cảm hứng để viết bài ca

Translator: Thanh Nguyen Cong Reviewer: Vi Phan

(Music)

(Âm nhạc)

♪ It's all there in gospels ♪

♪ Như Sách Phúc âm kể lại ♪

♪A Magdalene girl comes to pay her respects ♪

♪ Cô gái Magdalene tìm viếng mộ người ♪

♪ But her mind is awhirl ♪

♪ Nhưng cô thảng thốt rụng rời ♪

♪ When she finds the tomb empty ♪

♪ Thấy ngôi mộ rỗng mà thôi ♪

♪ Straw had been rolled ♪

♪ Hòn đá đã dời đi ♪

♪ Not a sign of a corpse ♪

♪ Chẳng thấy xác người đâu ♪

♪ In the dark and the cold ♪

♪ Trong tối tăm lạnh lẽo ♪

♪ When she reaches the door ♪

♪ Khi cô vào đến cửa ♪

♪ Sees an unholy sight ♪

♪ Thấy cảnh tượng hãi hùng ♪

♪ There's a solitary figure and a halo of light ♪

♪ Một người đến giữa hào quang ♪

♪ He just carries on floating past Calvary Hill ♪

♪ Xuống từ trời vượt qua đồi Calvary ♪

♪ In an Almighty hurry ♪

♪ Trong cơn chớp nháng ♪

♪ Aye, but she might catch him still ♪

♪ Cô những muốn lưu chân người ♪

♪ Tell me where are you gone, Lord ♪

♪ Ngài đi đâu hỡi Chúa ♪

♪ And why in such haste? ♪

♪ Sao người đi quá vội ♪

♪ Oh don't hinder me, woman ♪

♪ Nàng chớ cản đường ta ♪

♪ I've no time to waste ♪

♪ Ta chẳng có thì giờ♪

♪ For they're launching a boat on the morrow at noon ♪

♪ Ngày mai lúc chính ngọ sẽ hạ thủy con tàu ♪

♪ And I have to be there before daybreak ♪

♪ Ta sẽ đến đó trước bình minh ♪

♪ Oh I cannot be missing ♪

♪ Ồ ta không thể lỡ ♪

♪ The lads'll expect me ♪

♪ Những kẻ trông chờ ta ♪

♪ Why else would the Good Lord Himself resurrect me? ♪

♪ Chính bởi hảo ý Ngài mà ta sẽ sống lại? ♪

♪ For nothing'll stop me. I have to prevail ♪

♪ Chẳng gì ngăn bước ta. Việc ta phải tỏ ra ♪

♪ Through the teeth of this tempest ♪

♪ Trong bão dông gầm thét ♪

♪ In the mouth of a gale ♪

♪ Trong gió táp mưa sa ♪

♪ May the angels protect me ♪

♪ Thiên sứ gìn giữ ta ♪

♪ If all else should fail ♪

♪ Dù tai ương, hoạn nạn ♪

♪ And the last ship sails ♪

♪ Con tàu vẫn dong buồm ♪

♪ Oh the roar of the chains ♪

♪ Trong tiếng xích loảng xoảng ♪

♪ And the cracking of timbers ♪

♪ Tiếng gỗ kêu răng rắc ♪

♪ The noise at the end of the world in your ears ♪

♪ Vang động như ngày tận thế ♪

♪ As a mountain of steel makes its way to the sea ♪

♪ Khi cả núi thép chuyển mình hạ thủy ♪

♪ And the last ship sails ♪

♪ Và con tàu cuối cùng ra khơi ♪

So I was born and raised

Tôi đã sinh ra và lớn lên

in the shadow of a shipyard

cạnh một xưởng đóng tàu

in a little town on the northeast coast of England.

trong một thành phố nhỏ trên bờ biển đông bắc nước Anh.

Some of my earliest memories

Hình ảnh đầu tiên trong ký ức tôi

are of giant ships

là những con tàu khổng lồ

blocking the end of my street,

choán hết lối đi cuối một con đường,

as well as the sun, for a lot of the year.

thân tàu che cả mặt trời.

Every morning as a child,

Sớm sớm tôi đứng trông,

I'd watch thousands of men walk down that hill

hàng nghìn công nhân đi qua ngọn đồi

to work in the shipyard.

vào xưởng làm việc.

I'd watch those same men

Tôi thấy những công nhân đó

walking back home every night.

tối tối trở về nhà.

It has to be said, the shipyard was not

Công bằng mà nói, sống cạnh xưởng đóng tàu

the most pleasant place to live next door to,

chẳng dễ chịu tí nào,

or indeed work in.

nói gì đến làm việc ở đây.

The shipyard was noisy, dangerous,

Xưởng đóng tàu là nơi ồn ào, nguy hiểm,

highly toxic,

lại rất độc hại,

with an appalling health and safety record.

kỷ lục kinh hoàng về mất an toàn và hại sức khỏe.

Despite that, the men and women

Dầu vậy, các nam nữ công nhân

who worked on those ships

đang đóng những con tàu

were extraordinarily proud of the work they did,

đều hết sức tự hào về công việc mà họ đã làm,

and justifiably so.

lòng tự hào của họ thật chính đáng.

Some of the largest vessels

Có những con tàu

ever constructed on planet Earth

lớn nhất trên thế giới

were built right at the end of my street.

đã được đóng ngay cuối phổ tôi.

My grandfather had been a shipwright,

Ông tôi là thợ đóng tàu,

and as a child,

khi còn bé,

as there were few other jobs in the town,

tôi hay lo lắng tự hỏi,

I would wonder with some anxiety

thành phố này chẳng có việc gì khác,

whether that would be my destiny too.

liệu đời tôi cũng nối nghiệp đóng tàu chăng.

I was fairly determined that it wouldn't be.

Tôi quyết khá chắc là sẽ không theo nghiệp này.

I had other dreams,

Tôi có những giấc mơ khác,

not necessarily practical ones,

không thiết thực cho lắm,

but at the age of eight,

nhưng từ năm lên tám

I was bequeathed a guitar.

tôi được thừa hưởng một cây guitar.

It was a battered old thing

Đó là cây đàn cũ kỹ

with five rusty strings, and was out of tune,

với năm giây đã rỉ và sai điệu,

but quickly I learned to play it

nhưng tôi đã học chơi rất nhanh

and realized that I'd found a friend for life,

và biết rằng đời mình nay đã có một người bạn,

an accomplice, a co-conspirator

một kể đồng mưu, một người đồng lõa

in my plan to escape from this surreal

cho kế hoạch đào thoát khỏi

industrial landscape.

cái chốn công nghiệp kỳ quái này.

Well, they say if you dream something hard enough,

Đúng như ai nói, nếu ta mơ điều gì cháy bỏng,

it will come to pass.

nó sẽ xảy ra.

Either that, or I was extremely lucky,

Có thể là thế, cũng có thể tôi đã gặp may,

but this was my dream.

nhưng đây là giấc mơ tôi.

I dreamt I would leave this town,

Tôi mơ tôi sẽ rời thành phố này,

and just like those ships,

giống như những con tàu đã đóng,

once they were launched, I'd never come back.

khi được hạ thủy, tôi cũng không bao giờ quay lại.

I dreamt I'd become a writer of songs,

Tôi mơ thành người sáng tác bài hát,

that I would sing those songs

và tôi sẽ hát lên những bài hát đó

to vast numbers of people all over the world,

cho đông đảo người nghe trên thế giới,

that I would be paid extravagant amounts of money,

và tôi sẽ nhận được thật nhiều tiền,

that I'd become famous,

tôi sẽ nổi tiếng,

that I'd marry a beautiful woman,

tôi sẽ lấy một người vợ đẹp,

have children, raise a family,

tôi sẽ có con, sẽ chăm sóc gia đình,

buy a big house in the country,

mua một ngôi nhà rộng ở miền quê,

keep dogs, grow wine,

nuôi chó , trồng nho,

have rooms full of Grammy Awards,

có phòng bày đầy giải thưởng Grammy,

platinum discs, and what have you.

đĩa pbạch kim và các thứ.

So far, so good, right? (Laughter)

Nghe được đấy chứ, phải không các bạn? (Cười)

And then one day, the songs stopped coming,

Nhưng rồi một hôm, lời ca câm bặt,

and while you've suffered from periods

trước đây đã có lúc tôi bị cạn hứng

of writer's block before, albeit briefly,

không sáng tác được, nhưng chỉ trong thời gian ngắn,

this is something chronic.

Sự cạn hứng lần này kéo dài dai dẳng.

Day after day, you face a blank page,

Ngày lại ngày, ngồi trước trang giấy trắng,

and nothing's coming.

tôi không nghĩ ra được gì.

And those days turned to weeks, and weeks to months,

ngày tiếp ngày, tuần tiếp tuần

and pretty soon those months

tháng tiếp tháng

have turned into years

rồi năm này qua năm khác

with very little to show for your efforts. No songs.

dù cố gắng cách nào đi nữa, không một bài ca.

So you start asking yourself questions.

Lúc đó tôi bắt đầu phân vân tự hỏi.

What have I done to offend the gods

Mình đã làm gì khiến thần sáng tạo nổi giận

that they would abandon me so?

để ngài bỏ tôi mà đi?

Is the gift of songwriting taken away

Chẳng lẽ cảm hứng sáng tác

as easily as it seems to have been bestowed?

dễ dàng ra đi như khi đến hay sao?

Or perhaps there's a more --

Hay có một nguyên nhân gì -

a deeper psychological reason.

sâu hơn trong tâm lý chăng?

It was always a Faustian pact anyway.

Đây chính là bi kịch của Faust.

You're rewarded for revealing

Bạn được ban cho khả năng bày tỏ

your innermost thoughts,

tiếng nói sâu thẳm bên trong,

your private emotions on the page

tình cảm riêng tư mình lên trang giấy,

for the entertainment of others,

để mang niềm vui,

for the analysis, the scrutiny of others,

sự phân tích, sự xem xét dùm cho mọi người

and perhaps you've given enough

và có lẽ bạn đã cho đi quá nhiều

of your privacy away.

mà mất đi sự riêng tư của mình.

And yet, if you look at your work,

Tuy vậy, nếu nhìn vào việc sáng tác,

could it be argued that your best work

có thể lập luận rằng công việc mà bạn làm tốt nhất,

wasn't about you at all,

chẳng phải là bài bạn nói về mình,

it was about somebody else?

mà là về người khác đấy thôi?

Did your best work occur

Liệu có bao giờ làm được bài hay nhất

when you sidestepped your own ego

khi bạn tránh né chính bản ngã của mình

and you stopped telling your story,

và kể câu chuyện về ai đó khác,

but told someone else's story,

không phải câu chuyện về chính bản thân,

someone perhaps without a voice,

mà là chuyện của một người không tiếng nói,

where empathetically, you stood in his shoes

với lòng cảm thông, bạn đứng vào hoàn cảnh họ,

for a while or saw the world through his eyes?

nhìn thế giới theo cách họ nhìn?

Well they say, write what you know.

Như người ta nói, hãy viết cái mình biết.

If you can't write about yourself anymore,

Nếu bạn không thể viết về mình nữa,

then who do you write about?

thì bạn sẽ viết về ai đây?

So it's ironic that the landscape

Điều trớ trêu là chính nơi

I'd worked so hard to escape from,

tôi tranh đấu để hòng thoát ra,

and the community that I'd more or less abandoned

và cộng đồng mà tôi cố tình từ bỏ

and exiled myself from

và tự mình xa lánh

should be the very landscape,

lại chính là nơi,

the very community I would have to return to

chính là cộng đồng tôi phải trở về

to find my missing muse.

để tìm lại nguồn cảm hứng.

And as soon as I did that,

Lập tức ngay khi tôi làm vậy,

as soon as I decided to honor the community

ngay khi tôi trở lại vinh danh cộng đồng

I came from and tell their story,

nơi từ đó tôi đã lớn lên và kể chuyện về họ,

that the songs started to come thick and fast.

thì những bài ca đã dào dạt trở về.

I've described it as a kind of projectile vomiting,

Những bài ca ấy trào ra cuồn cuộn,

a torrent of ideas, of characters, of voices,

như mưa lũ, những ý tưởng, con người, dọng nói,

of verses, couplets, entire songs

những câu ca, lời thoại, cả bài

almost formed whole,

chợt hiện hình hài gần như toàn bộ,

materialized in front of me

trước mắt tôi

as if they'd been bottled up inside me

dường như lâu nay chúng đang dồn nén

for many, many years.

bao ngày bao tháng bao năm.

One of the first things I wrote was just a list of names

Một trong sáng tác đầu tiên chỉ gồm những tên

of people I'd known,

của những người tôi đã thân quen,

and they become characters

họ thành nhân vật

in a kind of three-dimensional drama,

như trong một vở kịch ba chiều,

where they explain who they are, what they do,

họ giải thích họ là ai, họ làm gì,

their hopes and their fears for the future.

niềm hy vọng và nỗi sợ hãi của họ về tương lai.

This is Jackie White.

Đây là Jackie White.

He's the foreman of the shipyard.

Ông ấy là quản đốc xưởng đóng tàu.

My name is Jackie White,

Tên tôi là Jackie White,

and I'm foreman of the yard,

quản đốc xưởng đóng tàu,

and you don't mess with Jackie on this quayside.

ở cái cảng này, đừng ai lơ mơ với Jackie,

I'm as hard as iron plate,

vì tôi rắn như sắt,

woe betide you if you're late

vô phúc cho anh nếu anh đi làm muộn

when we have to push a boat out on the spring tide.

khi chúng tôi phải hạ thủy một con tàu lúc triều lên.

Now you can die and hope for heaven,

Anh có thể ra đi vào miền cực lạc,

but you need to work your shift,

nhưng ở đây thì anh phải đi ca,

and I'd expect you all to back us to the hilt,

và mọi người phải làm cho tận tâm,

for if St. Peter at his gate

vì nếu thánh Peter đứng nơi cổng,

were to ask you why you're late,

có hỏi anh vì sao anh đến muộn,

why, you tell him that you had to get a ship built.

thì hãy nói với ông rằng vì bận việc đóng một con tàu.

We build battleships and cruisers

Chúng tôi đóng cả tàu chiến và tàu tuần dương

for Her Majesty the Queen,

cho Nữ Hoàng,

supertankers for Onassis, and all the classes in between,

tàu chở dầu cho Onassis và tất cả các loại tàu khác

We built the greatest ship in tonnage

Chúng tôi đóng tàu có trọng tải lớn nhất

what the world has ever seen

từng có trên thế giới

♪ And the only life worth knowing is in the shipyard ♪

♪ Đời đáng sống là trong xưởng đóng tàu ♪

♪ Steel in the stockyard, iron in the soul ♪

♪ Thép trong xưởng, tâm hồn cũng sắt ♪

♪ Would conjure up a ship ♪

♪ Mới ngày nào chỉ là vỏ sắt ♪

♪ Where there used to be a hull ♪

♪ Đến hôm nay đã một con tàu ♪

♪ And we don't know what we'll do ♪

♪ Đời chúng tôi rồi sẽ ra sao ♪

♪ If this yard gets sold ♪

♪ Nếu ai đó mang xưởng này đi bán ♪

♪ For the only life worth knowing is in the shipyard ♪

♪ Chỉ nơi đây đời tôi đáng sống ♪

(Applause)

(Vỗ tay)

So having decided to write about other people

Đã quyết từ nay sẽ viết về người khác

instead of myself,

chứ không về chính mình,

a further irony is that sometimes you reveal

điều trớ trêu nữa là đôi khi bạn bày tỏ

more about yourself than you'd ever intended.

về con người mình nhiều hơn ý định.

This song is called "Dead Man's Boots,"

Bài này có tên gọi là "Đôi ủng của người đã chết,"

which is an expression

đây là câu thành ngữ

which describes how difficult it is to get a job;

cho thấy khó khăn thế nào để có việc làm;

in other words, you'd only get a job in the shipyard

nói cách khác, anh có việc làm trong xưởng

if somebody else died.

chỉ khi có ai đó vừa mới chết.

Or perhaps your father could finagle you

hoặc bố anh rèn cho anh

an apprenticeship at the age of 15.

học việc ngay từ 15 tuổi.

But sometimes a father's love can be misconstrued

Nhưng đôi lúc tình thương cha đối với con

as controlling,

có thể bị hiểu sai thành ra áp chế

and conversely, the scope of his son's ambition

và thế là tham vọng của người con

can seem like some pie-in-the-sky fantasy.

xem ra chỉ là một mơ ước xa xăm hão huyền.

(Music)

(Âm nhạc)

♪ You see these work boots in my hands ♪

♪ Có ai thấy đôi ủng công tác tôi cầm đây ♪

♪ They'll probably fit you now, my son ♪

♪ Đôi ủng này có thể rất vừa chân con trai tôi ♪

♪ Take them, they're a gift from me ♪

♪ Này đây nhận lấy, tôi tặng anh ♪

♪ Why don't you try them on? ♪

♪ Sao anh không xỏ thử xem có vừa không? ♪

♪ It would do your old man good to see ♪

♪ Lòng già này thật vui được thấy ♪

♪ You walking in these boots one day ♪

♪ Anh sẽ đi đôi ủng này vào ♪

♪ And take your place among the men ♪

♪ Để đứng vững bên những người thợ khác ♪

♪ Who work upon the slipway ♪

♪ Cùng làm việc trong xưởng đóng tàu ♪

♪ These dead man's boots, though they're old and curled ♪

♪ Đôi ủng này của người đã khuất dầu cũ kỹ và đã sờn quăn ♪

♪ When a fellow needs a job and a place in the world ♪

♪ Khi chàng trai cần việc và chỗ đứng trong đời ♪

♪ And it's time for a man to put down roots ♪

♪ Lúc trong đời một người cần cắm rễ ♪

♪ And walk to the river in his old man's boots ♪

♪ và bước ra sông bằng đôi ủng của cha ông ♪

♪ He said, "I'm dying, son, and asking ♪

♪ Người cha nói, "Con trai, ta sắp chết ♪

♪ That you do one final thing for me ♪

♪ con hãy làm điều ước cuối cùng này cho cha ♪

♪ You're barely but a sapling, and you think that you're a tree ♪

♪ Con mới chỉ là một cây non, con cứ tưởng rằng con cứng cáp ♪

♪ If you need a seed to prosper ♪

♪ Nếu con muốn trở thành cây cứng cáp ♪

♪ You must first put down some roots ♪

♪ Trước tiên con phải có rễ chắc bền ♪

♪ Just one foot then the other in ♪

♪ Hai chân con phải vững chãi bước đi ♪

♪ These dead man's boots" ♪

♪Trong đôi ủng của người đã khuất ♪

♪ These dead man's boots, though they're old and curled ♪

♪ Đôi ủng này của người đã khuất dẫu cũ sờn và mép quăn queo ♪

♪ When a fellow needs a job and a place in the world ♪

♪ Khi chàng trai cần việc và chỗ đứng trong đời ♪

♪ And it's time for a man to put down roots ♪

♪ Thì đây là lúc đặt nền móng ♪

♪ And walk to the river in his old man's boots ♪

♪ Và bước ra xưởng tàu bằng đôi ủng của cha ông ♪

♪ I said, "Why in the hell would I do that? ♪

♪ Tôi nói với cha, "Tại sao con phải làm như vậy? ♪

♪ Why would I agree?" ♪

♪ Sao con phải nghe cha?" ♪

♪ When his hand was all that I'd received ♪

♪ Tôi cảm nhận được bàn tay cha ♪

♪ As far as I remember ♪

♪ Tôi còn nhớ ♪

♪ It's not as if he'd spoiled me with his kindness ♪

♪ Chẳng phải sự hiền từ của cha làm hư tôi ♪

♪ Up to then, you see ♪

♪ Giờ đây, các bạn biết ♪

♪ I'd a plan of my own and I'd quit this place ♪

♪ Tôi có kế hoạch cho riêng mình, tôi sẽ bỏ nơi này ♪

♪ When I came of age September ♪

♪ Khi tôi đến tuổi trưởng thành vào tháng Chín ♪

♪ These dead man's boots know their way down the hill ♪

♪ Đôi ủng của người đã khuất nó thuộc đường đi xuống sườn đồi ♪

♪ They could walk there themselves, and they probably will ♪

♪ Đôi ủng cứ việc tự mình cất bước đường nó đi chẳng bận đến tôi ♪

♪ I've plenty of choices, I've plenty other routes ♪

♪ Tôi có nhiều lựa chọn, tôi có nhiều đường khác ♪

♪ And you'll never see me walking in these dead man's boots ♪

♪ Đừng hòng ai nhìn thấy tôi đi đôi ủng này của những người đã chết ♪

♪ What was it made him think ♪

♪ Làm sao cha tôi lại nghĩ ♪

♪ I'd be happy ending up like him ♪

♪ Kết cục đời tôi lại giống như ông ♪

♪ When he'd hardly got two halfpennies left ♪

♪ Khi ông qua đời không một xu dính túi ♪

♪ Or a broken pot to piss in? ♪

♪ Không có cái bô để đi tiểu đêm ♪

♪ He wanted this same thing for me ♪

♪ Không lẽ cha muốn đời tôi cũng vậy ♪

♪ Was that his final wish? ♪

♪ Không lẽ đây là ước muốn cuối cùng? ♪

♪ He said, "What the hell are you gonna do?" ♪

♪ Cha bảo, "Vậy rồi đây con sẽ làm gì?" ♪

♪ I said, "Anything but this!" ♪

♪ Tôi nói,"Bất cứ việc gì, chỉ trừ nghề này!" ♪

♪ These dead man's boots know their way down the hill ♪

♪ Đôi ủng của người đã khuất nó thuộc đường đi xuống sườn đồi ♪

♪ They can walk there themselves and they probably will ♪

♪ Nó có thể tự đi và có thể nó sẽ đi ♪

♪ But they won't walk with me ‘cause I'm off the other way ♪

♪ Nhưng nó không đi cùng đường với tôi vì tôi đã rẽ sang con đường khác ♪

♪ I've had it up to here, I'm gonna have my say ♪

♪ Tôi đã chán ngấy lắm rồi, tôi sẽ lựa chọn cho tôi ♪

♪ When all you've got left is that cross on the wall ♪

♪ Cả thảy đời cha còn lại là chiếc thánh giá trên tường ♪

♪ I want nothing from you, I want nothing at all ♪

♪ Con không cần cái gì của cha, con chẳng cần cái gì sất cả ♪

♪ Not a pension, nor a pittance, when your whole life is through ♪

♪ Không lương hưu, không thù lao rẻ mạt, trắng tay ở cuối cuộc đời ♪

♪ Get this through your head, I'm nothing like you ♪

♪ Cha hiểu con một chút, con không hề chọn giống như cha ♪

♪ I'm done with all the arguments, there'll be no more disputes ♪

♪ Xin từ nay thôi thuyết phục, thôi tranh luận giữa hai ta ♪

♪ And you'll die before you see me in your dead man's boots ♪

♪ Cha sẽ qua đời trước khii được thấy con lên đường bằng đôi ủng ông cha ♪

(Applause)

(Vỗ tay)

Thank you.

Cám ơn.

So whenever they'd launch a big ship,

Khi nào người ta hạ thủy một con tàu lớn,

they would invite some dignitary up from London

người ta thường mời các chức sắc từ London

on the train to make a speech,

đi tàu đến để đọc diễn văn,

break a bottle of champagne over the bows,

bật chai Sâm-banh ở trước mũi tàu,

launch it down the slipway

trước khi cho con tàu hạ thủy

into the river and out to sea.

ra với dòng sông, ra với đại dương.

Occasionally on a really important ship,

Thỉnh thoảng, với những con tàu rất là quan trọng,

they'd get a member of the royal family to come,

họ mời những người trong hoàng gia đến,

Duke of Edinburgh, Princess Anne or somebody.

Công tước xứ Edinburgh, Công chúa Anne hoặc ai đó.

And you have to remember, it wasn't that long ago

Các bạn còn nhớ, cách đây cũng chưa lâu,

that the royal family in England

người ta vẫn nghĩ, những người trong hoàng gia Anh

were considered to have magical healing powers.

có quyền năng chữa lành bệnh tật.

Sick children were held up in crowds

Những cháu nhỏ ốm đau được người ta đưa tới

to try and touch the cloak

để chạm tay vào chiêc áo choàng

of the king or the queen to cure them

của vua hay hoàng hậu, những mong khỏi được

of some terrible disease.

những tật nguyền kinh khủng kinh niên.

It wasn't like that in my day, but we still got very excited.

Thời tôi cái đó không còn nữa nhưng chúng tôi vẫn náo nức làm sao.

So it's a launch day, it's a Saturday,

Hôm đó ngày hai thủy con tàu, thứ Bảy,

and my mother has dressed me up in my Sunday best.

mẹ mặc cho tôi bộ đồ đẹp nhất, bộ đi lễ ngày Chủ nhật.

I'm not very happy with her.

Tôi không hài lòng với mẹ cho lắm.

All the kids are out in the street,

Tất cả trẻ con đều đổ ra đường,

and we have little Union Jacks to wave,

tay cầm lá cờ nước Anh để vẫy,

and at the top of the hill,

trên đỉnh đồi tôi thấy

there's a motorcycle cortege appears.

đoàn mô-tô hộ tống hiện ra.

In the middle of the motorcycles,

ở giữa đoàn mô-tô,

there's a big, black Rolls-Royce.

có chiếc xe Rolls-Royce lớn màu đen

Inside the Rolls-Royce is the Queen Mother.

ngồi trong chiếc Rolls-Royce là nữ hoàng nước Anh.

This is a big deal.

Đây là sự kiện trọng đại.

So the procession is moving

Cuộc diễu hành tiếp tục

at a stately pace down my street,

theo nghi lễ nhà nước dọc con phố nhà tôi,

and as it approaches my house,

khi đám diễu hành tiến về phía nhà tôi,

I start to wave my flag vigorously,

tôi liền vẫy cờ nhiệt tình,

and there is the Queen Mother.

hướng về phía Nữ Hoàng.

I see her, and she seems to see me.

Tôi trông thấy bà và bà đường cũng thấy tôi.

She acknowledges me. She waves, and she smiles.

Bà nhận ra tôi. Bà vẫy tay và cười.

And I wave my flag even more vigorously.

Tôi vẫy cờ hăng hái hơn.

We're having a moment,

Chúng tôi trao đổi với nhau trong một thoáng,

me and the Queen Mother.

tôi và Nữ Hoàng.

She's acknowledged me.

Bà đã nhận ra tôi.

And then she's gone.

Rồi bà đi tiếp.

Well, I wasn't cured of anything.

Tôi chẳng được chữa lành gì cả.

It was the opposite, actually.

Thực ra là ngược lại mới phải.

I was infected.

Tôi bị nhuốm bệnh.

I was infected with an idea.

Tôi bị nhuốm bệnh bởi một ý nghĩ.

I don't belong in this street.

Tôi không thuộc về con phố này.

I don't want to live in that house.

Tôi không muốn sống trong căn nhà này.

I don't want to end up in that shipyard.

Tôi không muốn chôn vùi đời trong cái xưởng này.

I want to be in that car. (Laughter)

Tôi muốn ngồi trong chiếc xe kia. (Cười)

I want a bigger life.

Tôi muốn một cuộc đời rộng lớn hơn.

I want a life beyond this town.

Một đời sống vượt ra khỏi thành phố này.

I want a life that's out of the ordinary.

Vượt ra khỏi sự tầm thường.

It's my right.

Đó là quyền của tôi.

It's my right as much as hers.

Quyền của tôi cũng chính đáng như của Nữ Hoàng.

And so here I am at TED,

Nên mới có hôm nay tôi đến với TED,

I suppose to tell that story,

để kể lại câu chuyện mình,

and I think it's appropriate to say the obvious

một điều hiển nhiên có thật

that there's a symbiotic and intrinsic link

rằng có mối liên hệ cộng sinh và máu thịt

between storytelling and community,

giữa người kể chuyện và cộng đồng mình,

between community and art,

giữa cộng đồng và nghệ thuật,

between community and science and technology,

giữa cộng đồng, khoa học và công nghệ,

between community and economics.

giữa cộng đồng và nền kinh tế.

It's my belief that

Tôi tin rằng

abstract economic theory

lý thuyết kinh tế trừu tượng

that denies the needs of community

chối bỏ những nhu cầu của cộng đồng,

or denies the contribution that community makes

hoặc chối bỏ sự đóng góp của cộng đồng

to economy is shortsighted, cruel

là thiển cận, tàn nhẫn

and untenable.

và vô lý.

(Applause)

(Vỗ tay)

The fact is, whether you're a rock star

Dù bạn là ngôi sao nhạc Rock

or whether you're a welder in a shipyard,

là người thợ hàn trong xưởng đóng tàu,

or a tribesman in the upper Amazon,

là người dân bộ lạc trên thượng nguồn Amazon,

or the queen of England,

hay là Nữ Hoàng nước Anh,

at the end of the day,

thì đến cuối cuộc đời,

we're all in the same boat.

chúng ta đều ở trên một con thuyền.

♪ Aye, the footmen are frantic in their indignation ♪

♪ Aye, người lính bộ binh cáu sườn ♪

♪ You see the queen's took a taxi herself to the station ♪

♪ Anh thấy nữ hoàng đi taxi ra bến tàu ♪

♪ Where the porters, surprised by her lack of royal baggage ♪

♪ Người phu khuân vác giật mình thấy hành lý hoàng gia quá sơ sài ♪

♪ Bustle her and three corgis to the rear of the carriage ♪

♪ Hối hả dẫn bà và 3 con chó xồm đi về phía sau toa hàng ♪

♪ For the train it is crammed with all Europe's nobility ♪

♪ Vì con tàu quá chật toàn giới quý tộc Châu Âu ♪

♪ And there's none of them famous for their compatibility ♪

♪ Và chả có ai còn khoe mình về năng lực mình hơn người ♪

♪ There's a fight over seats ♪

♪ Người ta đang tranh dành chỗ ngồi ♪

♪ "I beg pardon, Your Grace ♪

♪ Tha lỗi cho tôi, Quý Ngài ♪

♪ But you'll find that one's mine, so get back in your place!" ♪

♪ Xin đi về chỗ của mình, đây là chỗ của tôi ♪

♪ "Aye, but where are they going?" ♪

♪ "Aye, họ đi đâu thế nhỉ?"♪

♪ All the porters debate ♪

♪ Những người phu khuân vác hỏi nhau ♪

♪ "Why they're going to Newcastle and they daren't be late ♪

♪ Tai sao họ đi Newcastle và không dám trễ ♪

♪ For they're launching a boat on the Tyne at high tide ♪

♪ Vì họ sắp hạ thủy một con tàu ở tại Tyne lúc triều lên ♪

♪ And they've come from all over, from far and from wide" ♪

♪ Và họ đến từ khắp nơi gần cũng như xa xôi ♪

♪ There's the old Dalai Lama ♪

♪ Có cả Dalai Lama ♪

♪ And the pontiff of Rome ♪

♪ và Giáo Hoàng đến từ Rome ♪

♪ Every palace in Europe, and there's nay bugger home ♪

♪ Từ mọi cung điện ở Châu Âu toàn nơi quyền quý cao sang ♪

♪ There's the Duchess of Cornwall and the loyal Prince of Wales ♪

♪ Đây Công tước xứ Cornwall và Hoàng tử xứ Wales ♪

♪ Looking crushed and uncomfortable in his top hat and tails ♪

♪ Nhìn xem mũ và áo đuôi tôm sao trông họ tàn tạ thế kia ♪

♪ Well, they haven't got tickets ♪

♪ Ồ, họ chưa có vé ♪

♪ Come now, it's just a detail ♪

♪ Không sao, chuyện vặt thôi mà ♪

♪ There was no time to purchase and one simply has to prevail ♪

♪ Chẳng có thời gian mua vé đến mình ai nấy cứ vào ♪

♪ For we'll get to the shipyards or we'll end up in jail! ♪

♪ Néu không vào được bến tàu vào tù chứ còn đi đâu ♪

♪ When the last ship sails ♪

♪ Khi con tàu cuối dong buồm ♪

♪ Oh the roar of the chains ♪

♪ Tiếng xích sắt kêu loảng xoảng ♪

♪ And the cracking of timbers ♪

♪ Tiếng gỗ vặn mình răng rắc ♪

♪ The noise at the end of the world in your ears ♪

♪ Vang động như ngày tận thế ♪

♪ As a mountain of steel makes its way to the sea ♪

♪ Khi cả núi thép khổng lồ chuyển mình thẳng hướng đại dương ♪

♪ And the last ship sails ♪

♪ Và con tàu cuối dong buồm ♪

♪ And whatever you'd promised ♪

♪ Dù hứa hẹn thế nào ♪

♪ Whatever you've done ♪

♪ Dù làm lụng ra sao ♪

♪ And whatever the station in life you've become ♪

♪ Dù chức danh địa vị của bạn thế nào đi nữa ♪

♪ In the name of the Father, in the name of the Son ♪

♪ Nhân danh Cha Nhân danh Con ♪

♪ And no matter the weave of this life that you've spun ♪

♪ Bất luận bao nhiêu bôn ba bạn đã gắng sức trong đời ♪

♪ On the Earth or in Heaven or under the Sun ♪

♪ Trên Trời dưới đất hay dưới ánh Mặt trời ♪

♪ When the last ship sails ♪

♪ Khi con tàu cuối ra khơi ♪

♪ Oh the roar of the chains ♪

♪ Tiếng xích sắt kêu loảng xoảng ♪

♪ And the cracking of timbers ♪

♪ Tiếng gỗ vặn mình răng rắc ♪

♪ The noise at the end of the world in your ears ♪

♪ Vang động như ngày tận thế ♪

♪ As a mountain of steel makes its way to the sea ♪

♪ Khi cả núi thép khổng lồ chuyển mình thẳng hướng đại dương ♪

♪ And the last ship sails ♪

♪ Và con tàu cuối ra khơi ♪

Thanks very much for listening to my song.

Rất cảm ơn các bạn đã lắng nghe bài hát của tôi.

Thank you. (Applause)

Cảm ơn. (Vỗ tay)

Thank you.

Cảm ơn.

Okay, you have to join in if you know it.

Okay, nếu ai thuộc thì hãy hát cùng tôi.

(Music) (Applause)

(Âm nhạc) (Vỗ tay)

♪ Just a castaway ♪

♪ Thương ôi kẻ đắm tàu ♪

♪ An island lost at sea, oh ♪

♪ lạc trên đảo quạnh hiu giữa biển ♪

♪ Another lonely day ♪

♪ Thêm một ngày không có ai ♪

♪ With no one here but me, oh ♪

♪ Không có ai ngoài tôi, hỡi ôi ♪

♪ More loneliness than any man could bear ♪

♪ Sự cô đơn làm tôi kiệt sức ♪

♪ Rescue me before I fall into despair ♪

♪ Cứu tôi với, không tôi chết vì tuyệt vọng ♪

♪ I'll send an S.O.S. to the world ♪

♪ Tôi xin gửi bức điện S.O.S. đến cuộc đời ♪

♪ I'll send an S.O.S. to the world ♪

♪ Tôi xin gửi bức điện S.O.S. đến cuộc đời ♪

♪ I hope that someone gets my ♪

♪ Tôi mong ai đó nhận được lời cầu cứu ♪

♪ I hope that someone gets my ♪

♪ Tôi mong ai đó nhận được lời cầu cứu ♪

♪ I hope that someone gets my ♪

♪ Tôi mong ai đó nhận được lời cầu cứu ♪

♪ Message in a bottle ♪

♪ Bức điện để trong chai ♪

♪ Message in a bottle ♪

♪ Bức điện để trong chai ♪

♪ A year has passed since I wrote my note ♪

♪ Một năm đã qua từ khi tôi gửi đi bức điện ♪

♪ I should have known this right from the start ♪

♪ Lẽ ra tôi phải hiểu điều này ngay từ đầu ♪

♪ Only hope can keep me together ♪

♪ Chỉ hy vọng mới giúp tôi sống được ♪

♪ Love can mend your life ♪

♪ Tình yêu chữa lành cuộc sống của anh ♪

♪ but love can break your heart ♪

♪ nhưng cũng có thể làm tan nát trái tim anh ♪

♪ I'll send an S.O.S. to the world ♪

♪ Tôi xin gửi bức điện S.O.S. đến cuộc đời ♪

♪ I'll send an S.O.S. to the world ♪

♪ Tôi xin gửi bức điện S.O.S. đến cuộc đời ♪

♪ I hope that someone gets my ♪

♪ Tôi mong ai đó nhận được lời cầu cứu này ♪

♪ I hope that someone gets my ♪

♪ Tôi mong ai đó nhận được lời cầu cứu này ♪

♪ I hope that someone gets my ♪

♪ Tôi mong ai đó nhận được lời cầu cứu này ♪

♪ Message in a bottle ♪

♪ Bức điện ở trong chai ♪

♪ Message in a bottle ♪

♪ Bức điện ở trong chai ♪

♪ Message in a bottle ♪

♪ Bức điện ở trong chai ♪

♪ Message in a bottle ♪

♪ Bức điện ở trong chai ♪

♪ Walked out this morning ♪

♪ Bước ra ngoài sáng nay ♪

♪ I don't believe what I saw ♪

♪ Ngỡ ngàng thay điều tôi thấy ♪

♪ A hundred billion bottles ♪

♪ Có một trăm tỉ cái chai ♪

♪ Washed up on the shore ♪

♪ Dạt vào bờ biển sáng nay ♪

♪ Seems I'm not alone in being alone ♪

♪ Không phải chỉ mình tôi cô đơn ♪

♪ A hundred billion castaways ♪

♪ Một trăm tỉ người cũng đắm tàu lận đận ♪

♪ Looking for a home ♪

♪ đang tìm một nơi nương náu ♪

♪ I'll send an S.O.S. to the world ♪

♪ Tôi xin gửi bức điện S.O.S. đến cuộc đời ♪

♪ I'll send an S.O.S. to the world ♪

♪ Tôi xin gửi bức điện S.O.S. đến cuộc đời ♪

♪ I hope that someone gets my ♪

♪ Tôi mong ai đó nhận được lời cầu cứu ♪

♪ I hope that someone gets my ♪

♪ Tôi mong ai đó nhận được lời cầu cứu ♪

♪ I hope that someone gets my ♪

♪ Tôi mong ai đó nhận được lời cầu cứu ♪

♪ Message in a bottle ♪

♪ Bức điện để trong chai ♪

♪ Message in a bottle ♪

♪ Bức điện để trong chai ♪

♪ Message in a bottle ♪

♪ Bức điện để trong chai ♪

♪ Message in a bottle ♪

♪ Bức điện để trong chai ♪

So I'm going to ask you to sing after me,

Giờ các bạn hãy hát theo tôi

okay, the next part.

okay, phần tiếp theo.

It's very easy. Sing in unison.

Đoạn này rất dễ. Ta cùng hát.

Here we go.

Nào bắt đầu.

♪ Sending out an S.O.S. ♪ Come on now.

♪ Gửi đi bức điện S.O.S. ♪ Nào ta hát lên.

Audience: ♪ Sending out an S.O.S. ♪

Khán giả: ♪ Gửi đi bức điện S.O.S. ♪

Sting: ♪ Sending out an S.O.S. ♪

Sting: ♪ Gửi đi bức điện S.O.S. ♪

Audience: ♪ Sending out an S.O.S. ♪

Khán giả: ♪ Gửi đi bức điện S.O.S. ♪

Sting: ♪ I'm sending out an S.O.S. ♪

Sting: ♪ Tôi gửi đi bức điện S.O.S. ♪

Audience: ♪ Sending out an S.O.S. ♪

Khán giả: ♪ Gửi đi bức điện S.O.S. ♪

Sting: ♪ Sending out an S.O.S. ♪

Sting: ♪ Gửi đi bức điện S.O.S. ♪

Audience: ♪ Sending out an S.O.S. ♪

Khán giả: ♪ Gửi đi bức điện S.O.S. ♪

Sting: ♪ Sending out ♪

Sting: ♪ Gửi đi ♪

♪ Sending out an S.O.S. ♪

♪ Gửi đi bức điện S.O.S. ♪

♪ Sending out an S.O.S. ♪

♪ Gửi đi bức điện S.O.S. ♪

♪ Sending out an S.O.S. ♪

♪ Gửi đi bức điện S.O.S. ♪

♪ Sending out an S.O.S. ♪

♪ Gửi đi bức điện S.O.S. ♪

♪ Yoooooooo ♪

♪Yoooooooo♪

Thank you, TED. Goodnight.

Cám ơn, TED. Chúc ngủ ngon.

(Applause)

(Vỗ tay)