Sting: How I started writing songs again

1,018,342 views ・ 2014-05-30

TED


Proszę kliknąć dwukrotnie na poniższe angielskie napisy, aby odtworzyć film.

Tłumaczenie: Mateusz Pazdur Korekta: Rysia Wand
00:13
(Music)
0
13180
3122
(Muzyka)
00:16
♪ It's all there in gospels ♪
1
16302
3022
♪ Jak mówi ewangelia: ♪
00:19
♪A Magdalene girl comes to pay her respects ♪
2
19324
3866
♪ Dziewczyna z Magdalii przyszła złożyć hołd ♪
00:23
♪ But her mind is awhirl ♪
3
23190
1720
♪ Lecz w głowie miała mętlik ♪
00:24
♪ When she finds the tomb empty ♪
4
24910
2368
♪ Gdy zastała pusty grób ♪
00:27
♪ Straw had been rolled ♪
5
27278
2178
♪ Odsunięty kamień ♪
00:29
♪ Not a sign of a corpse ♪
6
29456
1729
♪ I ani śladu ciała ♪
00:31
♪ In the dark and the cold ♪
7
31185
1831
♪ W ciemności i chłodzie ♪
00:33
♪ When she reaches the door ♪
8
33016
2176
♪ Gdy sięgnęła do drzwi ♪
00:35
♪ Sees an unholy sight ♪
9
35192
2008
♪ Widzi przeklęty widok ♪
00:37
♪ There's a solitary figure and a halo of light ♪
10
37200
3843
♪ Samotną postać w aureoli ze światła. ♪
00:41
♪ He just carries on floating past Calvary Hill ♪
11
41043
3997
♪ On unosi się już za górą Kalwarii ♪
00:45
♪ In an Almighty hurry ♪
12
45040
1650
♪ We Wszechmogącym pośpiechu, ♪
00:46
♪ Aye, but she might catch him still ♪
13
46690
2972
♪ Może jeszcze go dogonić. ♪
00:49
♪ Tell me where are you gone, Lord ♪
14
49662
1964
♪ Powiedz, Panie, dokąd odszedłeś ♪
00:51
♪ And why in such haste? ♪
15
51626
2004
♪ I skąd taki pośpiech? ♪
00:53
♪ Oh don't hinder me, woman ♪
16
53630
2067
♪ Nie wstrzymuj mnie, niewiasto ♪
00:55
♪ I've no time to waste ♪
17
55697
1774
♪ Nie mam czasu do stracenia, ♪
00:57
♪ For they're launching a boat on the morrow at noon ♪
18
57471
3968
♪ Bo jutro w południe wodują łódź, ♪
01:01
♪ And I have to be there before daybreak ♪
19
61439
3685
♪ A ja muszę tam być przed świtem. ♪
01:05
♪ Oh I cannot be missing ♪
20
65124
2168
♪ O, nie mogę się spóźnić. ♪
01:07
♪ The lads'll expect me ♪
21
67292
1818
♪ Chłopcy będą na mnie czekać ♪
01:09
♪ Why else would the Good Lord Himself resurrect me? ♪
22
69110
4040
♪ Inaczej dlaczego sam Dobry Pan miałby mnie wskrzesić?♪
01:13
♪ For nothing'll stop me. I have to prevail ♪
23
73150
3780
♪ Bo nic mnie nie powstrzyma. Muszę zwyciężyć ♪
01:16
♪ Through the teeth of this tempest ♪
24
76930
2320
♪ Walcząc z kłami tej burzy ♪
01:19
♪ In the mouth of a gale ♪
25
79250
1810
♪ W paszczy wichury♪
01:21
♪ May the angels protect me ♪
26
81060
2262
♪ Niech anioły mnie chronią ♪
01:23
♪ If all else should fail ♪
27
83322
1760
♪ Jeśli wszystko inne zawiedzie ♪
01:25
♪ And the last ship sails ♪
28
85082
3668
♪ A ostatni statek odpłynie ♪
01:28
♪ Oh the roar of the chains ♪
29
88750
3326
♪ O, rozlegnie się ryk łańcuchów ♪
01:32
♪ And the cracking of timbers ♪
30
92076
1840
♪ I trzask desek ♪
01:33
♪ The noise at the end of the world in your ears ♪
31
93916
3878
♪ Hałas końca świata zabrzmi ci w uszach ♪
01:37
♪ As a mountain of steel makes its way to the sea ♪
32
97794
4296
♪ Gdy stalowa góra wyruszy do morza ♪
01:42
♪ And the last ship sails ♪
33
102090
6673
♪ A ostatni statek odpłynie ♪
01:48
So I was born and raised
34
108763
1622
Urodziłem się i wychowałem
01:50
in the shadow of a shipyard
35
110385
2887
w cieniu stoczni, w małym mieście
01:53
in a little town on the northeast coast of England.
36
113272
4016
na północno-wschodnim wybrzeżu Anglii.
01:57
Some of my earliest memories
37
117288
2018
Moje pierwsze wspomnienia
01:59
are of giant ships
38
119306
1978
to potężne statki
02:01
blocking the end of my street,
39
121284
2730
blokujące koniec mojej ulicy
02:04
as well as the sun, for a lot of the year.
40
124014
3045
i słońce, przez sporą część roku.
02:07
Every morning as a child,
41
127059
1957
Będąc dzieckiem, każdego ranka
02:09
I'd watch thousands of men walk down that hill
42
129016
3105
widziałem tysiące ludzi
02:12
to work in the shipyard.
43
132121
2098
idących zboczem, by pracować w stoczni.
02:14
I'd watch those same men
44
134219
1732
Patrzyłem, jak ci sami ludzie
02:15
walking back home every night.
45
135951
2700
wracają co noc do domów.
02:18
It has to be said, the shipyard was not
46
138651
1892
Trzeba powiedzieć, że stocznia
02:20
the most pleasant place to live next door to,
47
140543
3776
nie była najprzyjemniejszym sąsiedztwem
02:24
or indeed work in.
48
144319
2100
ani miejscem pracy.
02:26
The shipyard was noisy, dangerous,
49
146419
3476
Była głośna, niebezpieczna,
02:29
highly toxic,
50
149895
2016
bardzo toksyczna,
02:31
with an appalling health and safety record.
51
151911
3496
a jej praktyki BHP były przerażające.
02:35
Despite that, the men and women
52
155407
3168
Mimo to, mężczyźni i kobiety
02:38
who worked on those ships
53
158575
1650
pracujący przy statkach
02:40
were extraordinarily proud of the work they did,
54
160225
2892
byli niesamowicie dumni ze swojej pracy
02:43
and justifiably so.
55
163117
2000
i mieli ku temu powody.
02:45
Some of the largest vessels
56
165117
1534
Niektóre z największych okrętów
02:46
ever constructed on planet Earth
57
166651
1928
w ogóle skonstruowanych na Ziemi
02:48
were built right at the end of my street.
58
168579
3800
zbudowano na końcu mojej ulicy.
02:52
My grandfather had been a shipwright,
59
172379
3061
Mój dziadek był szkutnikiem,
02:55
and as a child,
60
175440
1337
a gdy byłem dzieckiem
02:56
as there were few other jobs in the town,
61
176777
1872
mało było u nas innych szans pracy,
02:58
I would wonder with some anxiety
62
178649
2564
więc zastanawiałem się z niepokojem,
03:01
whether that would be my destiny too.
63
181213
3158
czy i mnie czeka taki los.
03:04
I was fairly determined that it wouldn't be.
64
184371
3072
Postanowiłem sobie, że tak nie będzie.
03:07
I had other dreams,
65
187443
1644
Miałem inne marzenia,
03:09
not necessarily practical ones,
66
189087
2502
niekoniecznie praktyczne,
03:11
but at the age of eight,
67
191589
1986
jednak w wieku ośmiu lat
03:13
I was bequeathed a guitar.
68
193575
2792
dostałem w spadku gitarę.
03:16
It was a battered old thing
69
196367
1416
Była stara i sfatygowana,
03:17
with five rusty strings, and was out of tune,
70
197783
3608
miała pięć zardzewiałych strun i była rozstrojona,
03:21
but quickly I learned to play it
71
201391
2448
ale szybko nauczyłem się na niej grać
03:23
and realized that I'd found a friend for life,
72
203839
5198
i zrozumiałem, że znalazłem przyjaciółkę na całe życie,
03:29
an accomplice, a co-conspirator
73
209037
2666
wspólniczkę, współspiskowca
03:31
in my plan to escape from this surreal
74
211703
3884
w moim planie ucieczki z tego surrealistycznego
03:35
industrial landscape.
75
215587
2688
przemysłowego krajobrazu.
03:38
Well, they say if you dream something hard enough,
76
218275
2082
Podobno jeśli o czymś dość mocno marzymy,
03:40
it will come to pass.
77
220357
1740
marzenie się spełni.
03:42
Either that, or I was extremely lucky,
78
222097
2036
Albo to się sprawdziło, albo miałem fart,
03:44
but this was my dream.
79
224133
2114
ale marzyłem właśnie o tym.
03:46
I dreamt I would leave this town,
80
226247
1682
O tym, by opuścić to miasto
03:47
and just like those ships,
81
227929
1552
i by tak jak statki po zwodowaniu
03:49
once they were launched, I'd never come back.
82
229481
3188
nigdy nie wrócić.
03:52
I dreamt I'd become a writer of songs,
83
232669
3596
Marzyłem o pisaniu piosenek
03:56
that I would sing those songs
84
236265
1378
i o ich śpiewaniu
03:57
to vast numbers of people all over the world,
85
237643
2918
przed tłumami ludzi na całym świecie,
04:00
that I would be paid extravagant amounts of money,
86
240561
4149
o zarabianiu niebotycznych sum pieniędzy,
04:04
that I'd become famous,
87
244710
2205
o sławie,
04:06
that I'd marry a beautiful woman,
88
246915
2692
o małżeństwie z piękną kobietą,
04:09
have children, raise a family,
89
249607
2640
o dzieciach, rodzinie,
04:12
buy a big house in the country,
90
252247
1984
o kupnie wielkiego domu na wsi,
04:14
keep dogs, grow wine,
91
254231
2720
o hodowaniu psów, zasadzeniu winnicy,
04:16
have rooms full of Grammy Awards,
92
256951
2010
o pokojach pełnych nagród Grammy,
04:18
platinum discs, and what have you.
93
258961
3296
o platynowych płytach i tak dalej.
04:22
So far, so good, right? (Laughter)
94
262257
4614
Na razie wszystko nieźle, prawda? (Śmiech)
04:26
And then one day, the songs stopped coming,
95
266871
4190
Ale pewnego dnia skończyły mi się pomysły na piosenki
04:31
and while you've suffered from periods
96
271061
2917
i choć już wcześniej bywały okresy
04:33
of writer's block before, albeit briefly,
97
273978
3012
blokady twórczej, choć krótkie,
04:36
this is something chronic.
98
276990
1937
ten był przewlekły.
04:38
Day after day, you face a blank page,
99
278927
2134
Dzień po dniu patrzy się na pustą stronę
04:41
and nothing's coming.
100
281061
1636
i nic nie przychodzi do głowy.
04:42
And those days turned to weeks, and weeks to months,
101
282697
2272
Dni zamieniały się w tygodnie, tygodnie w miesiące,
04:44
and pretty soon those months
102
284969
1593
a miesiące szybko
04:46
have turned into years
103
286562
1231
stawały się latami bezowocnych starań.
04:47
with very little to show for your efforts. No songs.
104
287793
4819
Bez piosenek.
04:52
So you start asking yourself questions.
105
292612
2511
Wtedy nachodzą cię pytania.
04:55
What have I done to offend the gods
106
295123
2173
Czym tak obraziłem bogów,
04:57
that they would abandon me so?
107
297296
3567
że tak mnie opuścili?
05:00
Is the gift of songwriting taken away
108
300863
2736
Czy talent pisania można utracić
05:03
as easily as it seems to have been bestowed?
109
303599
3257
tak łatwo, jak się go zyskuje?
05:06
Or perhaps there's a more --
110
306856
2033
A może chodzi o coś więcej,
05:08
a deeper psychological reason.
111
308889
2100
o głębsze podłoże psychologiczne.
05:10
It was always a Faustian pact anyway.
112
310989
3015
I tak zawsze to był faustowski pakt.
05:14
You're rewarded for revealing
113
314004
2227
Nagradzają cię za ujawnianie
05:16
your innermost thoughts,
114
316231
2012
najskrytszych myśli,
05:18
your private emotions on the page
115
318243
1827
osobistych emocji na papierze,
05:20
for the entertainment of others,
116
320070
1750
dla rozrywki innych ludzi,
05:21
for the analysis, the scrutiny of others,
117
321820
5321
pod analizę, badanie innych
05:27
and perhaps you've given enough
118
327141
2049
i może oddałeś już
05:29
of your privacy away.
119
329190
1993
wystarczająco wiele prywatności.
05:31
And yet, if you look at your work,
120
331183
4250
Choć, patrząc na pracę,
05:35
could it be argued that your best work
121
335433
2271
czy można twierdzić, że nasze najlepsze dzieło
05:37
wasn't about you at all,
122
337704
1388
nie było wcale o nas,
05:39
it was about somebody else?
123
339092
2801
ale o kimś innym?
05:41
Did your best work occur
124
341893
2087
Czy najlepsze dzieło powstało,
05:43
when you sidestepped your own ego
125
343980
3145
gdy daliśmy spokój naszemu ego
05:47
and you stopped telling your story,
126
347125
1500
i zamiast opowiadać o sobie,
05:48
but told someone else's story,
127
348625
1822
opowiedzieliśmy o kimś innym,
05:50
someone perhaps without a voice,
128
350447
2576
może o kimś, kto sam nie ma głosu,
05:53
where empathetically, you stood in his shoes
129
353023
2528
może empatycznie weszliśmy w skórę tej osoby
05:55
for a while or saw the world through his eyes?
130
355551
3549
lub spojrzeliśmy na świat jej oczami?
05:59
Well they say, write what you know.
131
359100
3977
Podobno należy pisać o tym, co znamy.
06:03
If you can't write about yourself anymore,
132
363077
1723
Jeśli nie możesz już pisać o sobie,
06:04
then who do you write about?
133
364800
2613
to o kim?
06:07
So it's ironic that the landscape
134
367413
2849
Jak na ironię, sceneria,
06:10
I'd worked so hard to escape from,
135
370262
2365
z której usiłowałem się wyrwać
06:12
and the community that I'd more or less abandoned
136
372627
2290
i społeczność, którą w pewnym stopniu porzuciłem
06:14
and exiled myself from
137
374917
2169
i z której sam siebie wygnałem
06:17
should be the very landscape,
138
377086
2001
powinna być tą scenerią,
06:19
the very community I would have to return to
139
379087
3080
tą społecznością, do której musiałbym wrócić,
06:22
to find my missing muse.
140
382167
3280
by odnaleźć zagubioną muzę.
06:25
And as soon as I did that,
141
385447
2144
Gdy tylko to zrobiłem,
06:27
as soon as I decided to honor the community
142
387591
2359
gdy postanowiłem oddać cześć społeczności,
06:29
I came from and tell their story,
143
389950
3386
z której się wywodzę i opowiedzieć o niej,
06:33
that the songs started to come thick and fast.
144
393336
3434
piosenki zaczęły szybko i obficie napływać.
06:36
I've described it as a kind of projectile vomiting,
145
396770
5833
Opisałem to jako puszczanie pawia,
06:42
a torrent of ideas, of characters, of voices,
146
402603
5922
natłok pomysłów, postaci, głosów,
06:48
of verses, couplets, entire songs
147
408525
3322
wersów, dwuwierszy, całych piosenek
06:51
almost formed whole,
148
411847
2512
niemal uformował całość,
06:54
materialized in front of me
149
414359
1660
zmaterializował się przede mną,
06:56
as if they'd been bottled up inside me
150
416019
1924
jakby tłumiony wcześniej we wnętrzu
06:57
for many, many years.
151
417943
1974
przez bardzo wiele lat.
06:59
One of the first things I wrote was just a list of names
152
419917
2495
Na początku spisałem po prostu
listę imion ludzi, których znałem,
07:02
of people I'd known,
153
422412
1929
07:04
and they become characters
154
424341
1302
którzy stali się postaciami
07:05
in a kind of three-dimensional drama,
155
425643
2337
w swego rodzaju trójwymiarowym dramacie,
07:07
where they explain who they are, what they do,
156
427980
3360
w którym wyjaśniali kim są, co robią,
07:11
their hopes and their fears for the future.
157
431340
4059
jakie mają nadzieje i obawy na przyszłość.
07:15
This is Jackie White.
158
435399
1310
To Jackie White.
07:16
He's the foreman of the shipyard.
159
436709
3844
Brygadzista w stoczni.
07:20
My name is Jackie White,
160
440553
1656
Nazywam się Jackie White,
07:22
and I'm foreman of the yard,
161
442209
1772
jestem brygadzistą w stoczni
07:23
and you don't mess with Jackie on this quayside.
162
443981
2598
i lepiej nie zadzieraj z Jackiem na jego nabrzeżu
07:26
I'm as hard as iron plate,
163
446579
1920
Jestem twardy jak żelazna płyta,
07:28
woe betide you if you're late
164
448499
2020
biada ci, jeśli się spóźnisz,
07:30
when we have to push a boat out on the spring tide.
165
450519
2994
kiedy wodujemy statek przy wiosennym przypływie.
07:33
Now you can die and hope for heaven,
166
453513
1936
Możesz sobie umrzeć z nadzieją na niebo,
07:35
but you need to work your shift,
167
455449
2162
ale musisz odpracować swoją zmianę
07:37
and I'd expect you all to back us to the hilt,
168
457611
2600
i oczekuję od wszystkich pełnego wsparcia,
07:40
for if St. Peter at his gate
169
460211
2174
bo jeśli święty Piotr u wrót
07:42
were to ask you why you're late,
170
462385
1815
spytałby, czemu się spóźniliście,
07:44
why, you tell him that you had to get a ship built.
171
464200
3170
powiecie mu, że budowaliście statek.
07:47
We build battleships and cruisers
172
467370
1599
Budujemy okręty wojenne i rejsowe
07:48
for Her Majesty the Queen,
173
468969
1796
dla Jej Królewskiej Mości,
07:50
supertankers for Onassis, and all the classes in between,
174
470765
3613
supertankowce dla Onasisa i dla wszystkich innych klas.
07:54
We built the greatest ship in tonnage
175
474378
2299
Budujemy statek o największym tonażu,
07:56
what the world has ever seen
176
476677
3576
jaki widział świat.
08:00
♪ And the only life worth knowing is in the shipyard ♪
177
480253
3757
♪ Tylko życie w stoczni jest coś warte ♪
08:04
♪ Steel in the stockyard, iron in the soul ♪
178
484010
3057
♪ Stal w magazynie, żelazo w duchu ♪
08:07
♪ Would conjure up a ship ♪
179
487067
1763
♪ Wyczaruje statek ♪
08:08
♪ Where there used to be a hull ♪
180
488830
3943
♪ Tam, gdzie stał kadłub ♪
08:12
♪ And we don't know what we'll do ♪
181
492773
1392
♪ I nie wiemy, co będzie, ♪
08:14
♪ If this yard gets sold ♪
182
494165
3096
♪ Jeśli sprzedadzą stocznię ♪
08:17
♪ For the only life worth knowing is in the shipyard ♪
183
497261
5296
♪ Bo tylko życie w stoczni jest coś warte ♪
08:22
(Applause)
184
502557
4868
(Brawa)
08:27
So having decided to write about other people
185
507425
3362
Postanowiłem więc pisać o innych,
08:30
instead of myself,
186
510787
2925
zamiast o sobie,
08:33
a further irony is that sometimes you reveal
187
513712
1927
co, jak na ironię,
08:35
more about yourself than you'd ever intended.
188
515639
2470
czasem ujawnia o piszącym więcej,
niż zamierzał.
08:38
This song is called "Dead Man's Boots,"
189
518109
1716
Teraz piosenka: "Dead Man's Boots"
08:39
which is an expression
190
519825
1164
to określenie opisujące,
08:40
which describes how difficult it is to get a job;
191
520989
2782
jak trudno jest dostać pracę.
08:43
in other words, you'd only get a job in the shipyard
192
523771
2299
Innymi słowy - można dostać ją tylko wtedy,
08:46
if somebody else died.
193
526070
2123
jeśli ktoś w stoczni umrze.
08:48
Or perhaps your father could finagle you
194
528193
2614
Albo ojciec mógłby cię wkręcić
08:50
an apprenticeship at the age of 15.
195
530807
3392
na praktykę w wieku 15 lat.
08:54
But sometimes a father's love can be misconstrued
196
534199
2482
Jednak czasem ojcowską miłość
08:56
as controlling,
197
536681
1863
można źle interpretować jako kontrolę,
08:58
and conversely, the scope of his son's ambition
198
538544
3092
więc poziom ambicji jego syna
09:01
can seem like some pie-in-the-sky fantasy.
199
541636
3988
może wydać się mrzonką.
09:05
(Music)
200
545624
4488
(Muzyka)
09:10
♪ You see these work boots in my hands ♪
201
550112
3489
♪ Widzisz te robocze buty, które trzymam? ♪
09:13
♪ They'll probably fit you now, my son ♪
202
553601
2798
♪ Teraz już chyba pasują na ciebie, synu ♪
09:16
♪ Take them, they're a gift from me ♪
203
556399
2422
♪ Weź je - to prezent ode mnie ♪
09:18
♪ Why don't you try them on? ♪
204
558821
2590
♪ Może byś je przymierzył? ♪
09:21
♪ It would do your old man good to see ♪
205
561411
2988
♪ Twojemu staruszkowi miło będzie zobaczyć, ♪
09:24
♪ You walking in these boots one day ♪
206
564399
2453
♪ Jak chodzisz w tych butach ♪
09:26
♪ And take your place among the men ♪
207
566852
2819
♪ I zajmiesz swoje miejsce wśród mężczyzn ♪
09:29
♪ Who work upon the slipway ♪
208
569671
2936
♪ Pracujących na pochylni ♪
09:32
♪ These dead man's boots, though they're old and curled ♪
209
572607
2866
♪ Te buty nieboszczyka, choć są stare i pogięte ♪
09:35
♪ When a fellow needs a job and a place in the world ♪
210
575473
2659
♪ Gdy człowiek potrzebuje pracy i miejsca na świecie ♪
09:38
♪ And it's time for a man to put down roots ♪
211
578132
4693
♪ I przyjdzie czas zapuścić korzenie ♪
09:42
♪ And walk to the river in his old man's boots ♪
212
582825
3912
♪ I iść nad rzekę w ojcowskich butach ♪
09:50
♪ He said, "I'm dying, son, and asking ♪
213
590661
2960
♪ Powiedział: "Synu, umieram i proszę ♪
09:53
♪ That you do one final thing for me ♪
214
593621
2852
♪ Byś zrobił coś dla mnie na koniec ♪
09:56
♪ You're barely but a sapling, and you think that you're a tree ♪
215
596473
5420
♪ Jesteś ledwie sadzonką, a uważasz się za drzewo ♪
10:01
♪ If you need a seed to prosper ♪
216
601893
2417
♪ Jeśli chcesz, by drzewo wyrosło, ♪
10:04
♪ You must first put down some roots ♪
217
604310
2887
♪ Musisz wpierw zapuścić korzenie. ♪
10:07
♪ Just one foot then the other in ♪
218
607197
2464
♪ Włóż więc jedną, a potem drugą stopę ♪
10:09
♪ These dead man's boots" ♪
219
609661
3168
♪ W te buty nieboszczyka. ♪
10:12
♪ These dead man's boots, though they're old and curled ♪
220
612829
2896
♪ Te buty nieboszczyka, choć są stare i pogięte ♪
10:15
♪ When a fellow needs a job and a place in the world ♪
221
615725
2840
♪ Gdy człowiek potrzebuje pracy i miejsca na świecie ♪
10:18
♪ And it's time for a man to put down roots ♪
222
618565
4888
♪ I przyjdzie czas zapuścić korzenie ♪
10:23
♪ And walk to the river in his old man's boots ♪
223
623453
4692
♪ I iść nad rzekę w ojcowskich butach ♪
10:28
♪ I said, "Why in the hell would I do that? ♪
224
628638
3135
♪ Powiedziałem: "Po diabła mam to robić? ♪
10:31
♪ Why would I agree?" ♪
225
631773
2092
♪ Czemu mam się zgadzać?" ♪
10:33
♪ When his hand was all that I'd received ♪
226
633865
2652
♪ Tylko mnie zdzielił. ♪
10:36
♪ As far as I remember ♪
227
636517
2592
♪ O ile pamiętam ♪
10:39
♪ It's not as if he'd spoiled me with his kindness ♪
228
639109
3271
♪ Nie rozpieszczał mnie nigdy ♪
10:42
♪ Up to then, you see ♪
229
642380
2241
♪ Życzliwością. ♪
10:44
♪ I'd a plan of my own and I'd quit this place ♪
230
644621
2620
♪ Miałem własny plan i chciałem stamtąd odejść ♪
10:47
♪ When I came of age September ♪
231
647241
2684
♪ Gdy we wrześniu stanę się dorosły ♪
10:49
♪ These dead man's boots know their way down the hill ♪
232
649925
3195
♪ Te buty nieboszczyka znają drogę po zboczu ♪
10:53
♪ They could walk there themselves, and they probably will ♪
233
653120
2485
♪ Mogłyby pójść tam same i pewnie pójdą ♪
10:55
♪ I've plenty of choices, I've plenty other routes ♪
234
655605
4915
♪ Mam wiele możliwości, mam wiele innych tras ♪
11:00
♪ And you'll never see me walking in these dead man's boots ♪
235
660520
5950
♪ I nigdy mnie nie zobaczysz w butach nieboszczyka ♪
11:06
♪ What was it made him think ♪
236
666470
2084
♪ Dlaczego myślał ♪
11:08
♪ I'd be happy ending up like him ♪
237
668554
2706
♪ Że chciałbym skończyć jak on ♪
11:11
♪ When he'd hardly got two halfpennies left ♪
238
671260
2583
♪ Skoro dorobił się groszy ♪
11:13
♪ Or a broken pot to piss in? ♪
239
673843
2797
♪ I pękniętego nocnika? ♪
11:16
♪ He wanted this same thing for me ♪
240
676640
2749
♪ Chciał dla mnie tego samego ♪
11:19
♪ Was that his final wish? ♪
241
679389
2400
♪ Czy to jego ostatnie życzenie? ♪
11:21
♪ He said, "What the hell are you gonna do?" ♪
242
681789
2622
♪ Spytał: "Co, u diabła będziesz robił?" ♪
11:24
♪ I said, "Anything but this!" ♪
243
684411
3049
♪ Odparłem: "Wszystko, byle nie to!" ♪
11:27
♪ These dead man's boots know their way down the hill ♪
244
687460
3313
♪ Te buty nieboszczyka znają drogę po zboczu ♪
11:30
♪ They can walk there themselves and they probably will ♪
245
690773
2655
♪ Mogłyby pójść tam same i pewnie pójdą ♪
11:33
♪ But they won't walk with me ‘cause I'm off the other way ♪
246
693428
2801
♪ Ale nie pójdą ze mną, bo ruszam inną drogą ♪
11:36
♪ I've had it up to here, I'm gonna have my say ♪
247
696229
2544
♪ Mam już tego dość, postawię na swoim ♪
11:38
♪ When all you've got left is that cross on the wall ♪
248
698773
2784
♪ Skoro został ci tylko ten krzyżyk na ścianie ♪
11:41
♪ I want nothing from you, I want nothing at all ♪
249
701557
2704
♪ Nie chcę od ciebie niczego ♪
11:44
♪ Not a pension, nor a pittance, when your whole life is through ♪
250
704261
3000
♪ Ani renty, ani marnej schedy ♪
11:47
♪ Get this through your head, I'm nothing like you ♪
251
707261
2864
♪ Wbij to sobie do głowy, wcale nie jestem jak ty ♪
11:50
♪ I'm done with all the arguments, there'll be no more disputes ♪
252
710125
5006
♪ Mam dość tych wszystkich kłótni, nie będę dyskutował ♪
11:55
♪ And you'll die before you see me in your dead man's boots ♪
253
715131
9858
♪ I prędzej umrzesz niż zobaczysz mnie w butach nieboszczyka ♪
12:04
(Applause)
254
724989
4853
(Brawa)
12:13
Thank you.
255
733561
1040
Dziękuję.
12:14
So whenever they'd launch a big ship,
256
734601
4637
Zawsze, kiedy wodowali wielki statek,
12:19
they would invite some dignitary up from London
257
739238
2742
zapraszali jakiegoś dygnitarza z Londynu,
12:21
on the train to make a speech,
258
741980
1378
żeby przyjechał wygłosić mowę,
12:23
break a bottle of champagne over the bows,
259
743358
2705
zbić butelkę szampana na dziobie,
12:26
launch it down the slipway
260
746063
1659
posłać statek po pochylni
12:27
into the river and out to sea.
261
747722
2123
do rzeki, a potem w morze.
12:29
Occasionally on a really important ship,
262
749845
2437
Czasami, przy bardzo ważnych statkach,
12:32
they'd get a member of the royal family to come,
263
752282
2180
zapraszano członka rodziny królewskiej,
12:34
Duke of Edinburgh, Princess Anne or somebody.
264
754462
3119
księcia Edynburga, księżniczkę Annę czy kogoś innego.
12:37
And you have to remember, it wasn't that long ago
265
757581
2912
Pamiętajcie, że jeszcze niedawno
12:40
that the royal family in England
266
760493
2125
uważano, że angielska rodzina królewska
12:42
were considered to have magical healing powers.
267
762618
4183
posiada moce magicznego uzdrawiania.
12:46
Sick children were held up in crowds
268
766801
1816
Z tłumu podnoszono chore dzieci,
12:48
to try and touch the cloak
269
768617
2245
by mogły dotknąć płaszcza monarchy
12:50
of the king or the queen to cure them
270
770862
1444
i wyzdrowieć
12:52
of some terrible disease.
271
772306
2775
z jakiejś strasznej choroby.
12:55
It wasn't like that in my day, but we still got very excited.
272
775081
3959
Za moich czasów tak nie było, ale i tak byliśmy podekscytowani.
12:59
So it's a launch day, it's a Saturday,
273
779040
1968
Jest sobota, dzień wodowania,
13:01
and my mother has dressed me up in my Sunday best.
274
781008
2287
mama wystroiła mnie w odświętne ubranie.
13:03
I'm not very happy with her.
275
783295
2675
Nie jestem specjalnie zadowolony.
13:05
All the kids are out in the street,
276
785970
1574
Wszystkie dzieci wyszły na ulice,
13:07
and we have little Union Jacks to wave,
277
787544
2772
machamy małymi flagami brytyjskimi,
13:10
and at the top of the hill,
278
790316
2056
a na szczycie wzgórza
13:12
there's a motorcycle cortege appears.
279
792372
2718
pojawia się kordon motocykli.
13:15
In the middle of the motorcycles,
280
795090
1467
Pośrodku kordonu jedzie
13:16
there's a big, black Rolls-Royce.
281
796557
2695
wielki, czarny Rolls-Royce.
13:19
Inside the Rolls-Royce is the Queen Mother.
282
799252
2595
Siedzi w nim królowa matka.
13:21
This is a big deal.
283
801847
2065
To wielka sprawa.
13:23
So the procession is moving
284
803912
2012
Pochód sunie majestatycznie
13:25
at a stately pace down my street,
285
805924
2030
po mojej ulicy,
13:27
and as it approaches my house,
286
807954
2290
a kiedy zbliża się do mojego domu,
13:30
I start to wave my flag vigorously,
287
810244
2541
zaczynam żwawo wymachiwać flagą,
13:32
and there is the Queen Mother.
288
812785
1727
tam jest królowa matka.
13:34
I see her, and she seems to see me.
289
814512
3708
Widzę ją, a ona chyba widzi mnie.
13:38
She acknowledges me. She waves, and she smiles.
290
818220
2750
Dostrzega mnie. Macha i się uśmiecha,
13:40
And I wave my flag even more vigorously.
291
820970
2563
a ja wymachuję flagą jeszcze mocniej.
13:43
We're having a moment,
292
823533
1411
To nasza chwila,
13:44
me and the Queen Mother.
293
824944
1714
moja i królowej matki.
13:46
She's acknowledged me.
294
826658
1844
Dostrzegła mnie.
13:48
And then she's gone.
295
828502
3039
A potem odjechała.
13:51
Well, I wasn't cured of anything.
296
831541
4123
Cóż, nie zostałem uzdrowiony.
13:55
It was the opposite, actually.
297
835664
1604
Tak naprawdę było na odwrót.
13:57
I was infected.
298
837268
3324
Zaraziłem się.
14:00
I was infected with an idea.
299
840592
2607
Zaraziłem się pewną myślą.
14:03
I don't belong in this street.
300
843199
2717
Moje miejsce nie jest na tej ulicy.
14:05
I don't want to live in that house.
301
845916
2628
Nie chcę mieszkać w tym domu.
14:08
I don't want to end up in that shipyard.
302
848544
3075
Nie chcę skończyć w tej stoczni.
14:11
I want to be in that car. (Laughter)
303
851619
3407
Chcę jechać tamtym autem! (Śmiech)
14:15
I want a bigger life.
304
855026
1964
Chcę lepszego życia.
14:16
I want a life beyond this town.
305
856990
2544
Chcę życia poza tym miasteczkiem.
14:19
I want a life that's out of the ordinary.
306
859534
3984
Chcę żyć nieprzeciętnie.
14:23
It's my right.
307
863518
1314
Mam do tego prawo.
14:24
It's my right as much as hers.
308
864832
2862
Tak samo jak i ona.
14:27
And so here I am at TED,
309
867694
4599
Jestem na konferencji TED,
14:32
I suppose to tell that story,
310
872293
2535
mam opowiedzieć tę historię
14:34
and I think it's appropriate to say the obvious
311
874828
4574
i chyba wypada stwierdzić rzecz oczywistą,
14:39
that there's a symbiotic and intrinsic link
312
879402
4290
że istnieje symbiotyczne i samoistne powiązanie
14:43
between storytelling and community,
313
883692
3230
między opowiadaniem historii a wspólnotą,
14:46
between community and art,
314
886922
2196
między wspólnotą a sztuką,
14:49
between community and science and technology,
315
889118
3014
między wspólnotą a nauką i techniką,
14:52
between community and economics.
316
892132
2766
między wspólnotą a ekonomią.
14:54
It's my belief that
317
894898
3388
Uważam, że abstrakcyjna teoria ekonomii,
14:58
abstract economic theory
318
898286
2049
15:00
that denies the needs of community
319
900335
2774
odrzucająca potrzeby wspólnoty
15:03
or denies the contribution that community makes
320
903109
3171
i wkład tej wspólnoty w gospodarkę
15:06
to economy is shortsighted, cruel
321
906280
3939
jest krótkowzroczna, okrutna
15:10
and untenable.
322
910219
2608
i niemożliwa do obrony.
15:12
(Applause)
323
912827
3756
(Brawa)
15:16
The fact is, whether you're a rock star
324
916583
2896
Obojętnie, czy jest się gwiazdorem rocka,
15:19
or whether you're a welder in a shipyard,
325
919479
3620
czy spawaczem w stoczni,
15:23
or a tribesman in the upper Amazon,
326
923099
3260
czy członkiem plemienia w górnej Amazonii,
15:26
or the queen of England,
327
926359
1552
czy królową Anglii,
15:27
at the end of the day,
328
927911
4136
koniec końców,
15:32
we're all in the same boat.
329
932047
4040
wszyscy jedziemy na tym samym wózku.
15:36
♪ Aye, the footmen are frantic in their indignation ♪
330
936087
4148
♪ O tak, lokaje szaleją z oburzenia ♪
15:40
♪ You see the queen's took a taxi herself to the station ♪
331
940235
3999
♪ Bo królowa pojechała taksówką sama na stację ♪
15:44
♪ Where the porters, surprised by her lack of royal baggage ♪
332
944234
3877
♪ Gdzie tragarze, zdumieni, że nie ma królewskiego bagażu ♪
15:48
♪ Bustle her and three corgis to the rear of the carriage ♪
333
948111
3888
♪ Popychają ją i trzy corgi na tyły wagonu ♪
15:51
♪ For the train it is crammed with all Europe's nobility ♪
334
951999
3910
♪ Bo pociąg jest zatłoczony szlachtą z całej Europy ♪
15:55
♪ And there's none of them famous for their compatibility ♪
335
955909
3708
♪ I nikt z nich nie słynie z ugodowości ♪
15:59
♪ There's a fight over seats ♪
336
959617
2018
♪ Walczą o miejsca ♪
16:01
♪ "I beg pardon, Your Grace ♪
337
961635
1902
♪ "Przepraszam, Wasza Miłość ♪
16:03
♪ But you'll find that one's mine, so get back in your place!" ♪
338
963537
4564
♪ Ale ja tu siedzę, więc proszę wracać na miejsce" ♪
16:08
♪ "Aye, but where are they going?" ♪
339
968101
2203
♪ "Ale dokąd oni jadą?" ♪
16:10
♪ All the porters debate ♪
340
970304
1989
♪ Debatują wszyscy tragarze ♪
16:12
♪ "Why they're going to Newcastle and they daren't be late ♪
341
972293
4047
♪ "Dlaczego jadą do Newcastle i nie ośmielą się spóźnić? ♪
16:16
♪ For they're launching a boat on the Tyne at high tide ♪
342
976340
3750
♪ Bo będą wodować statek na Tyne przy przypływie ♪
16:20
♪ And they've come from all over, from far and from wide" ♪
343
980090
3850
♪ I przybyli zewsząd, z każdego krańca świata ♪
16:23
♪ There's the old Dalai Lama ♪
344
983940
2143
♪ Tam jest stary Dalajlama ♪
16:26
♪ And the pontiff of Rome ♪
345
986083
1960
♪ I biskup Rzymu ♪
16:28
♪ Every palace in Europe, and there's nay bugger home ♪
346
988043
3554
♪ Z każdego pałacu w Europie, żadnego drania nie ma w domu ♪
16:31
♪ There's the Duchess of Cornwall and the loyal Prince of Wales ♪
347
991597
4268
♪ Jest i księżna Kornwalii i lojalny książę Walii ♪
16:35
♪ Looking crushed and uncomfortable in his top hat and tails ♪
348
995865
3982
♪ Jest mu chyba niewygodnie w cylindrze i fraku ♪
16:39
♪ Well, they haven't got tickets ♪
349
999847
1615
♪ Nie mają biletów ♪
16:41
♪ Come now, it's just a detail ♪
350
1001462
2211
♪ Daj spokój, to taki szczegół ♪
16:43
♪ There was no time to purchase and one simply has to prevail ♪
351
1003673
3741
♪ Nie było czasu, by je kupić, a musi nam się udać ♪
16:47
♪ For we'll get to the shipyards or we'll end up in jail! ♪
352
1007414
3997
♪ Dotrzemy do stoczni, albo skończymy w więzieniu ♪
16:51
♪ When the last ship sails ♪
353
1011411
3769
♪ Gdy ostatni statek odpłynie ♪
16:55
♪ Oh the roar of the chains ♪
354
1015180
2922
♪ O, rozlegnie się ryk łańcuchów ♪
16:58
♪ And the cracking of timbers ♪
355
1018102
2842
♪ I trzask desek ♪
17:00
♪ The noise at the end of the world in your ears ♪
356
1020944
3486
♪ Hałas końca świata zabrzmi w uszach ♪
17:04
♪ As a mountain of steel makes its way to the sea ♪
357
1024430
3984
♪ Gdy stalowa góra wyruszy do morza ♪
17:08
♪ And the last ship sails ♪
358
1028414
3199
♪ A ostatni statek odpłynie ♪
17:11
♪ And whatever you'd promised ♪
359
1031613
3078
♪ Nieważne, co obiecałeś ♪
17:14
♪ Whatever you've done ♪
360
1034691
1581
♪ Nieważne, co zrobiłeś ♪
17:16
♪ And whatever the station in life you've become ♪
361
1036272
3930
♪ I na jaką stację w życiu dotarłeś ♪
17:20
♪ In the name of the Father, in the name of the Son ♪
362
1040202
3830
♪ W imię Ojca, w imię Syna ♪
17:24
♪ And no matter the weave of this life that you've spun ♪
363
1044032
4380
♪ I nieważne jaką nić tego życia przędziesz ♪
17:28
♪ On the Earth or in Heaven or under the Sun ♪
364
1048412
3849
♪ Na Ziemi czy w Niebie czy pod Słońcem ♪
17:32
♪ When the last ship sails ♪
365
1052261
3649
♪ Gdy ostatni statek odpłynie ♪
17:35
♪ Oh the roar of the chains ♪
366
1055910
3310
♪ O, rozlegnie się ryk łańcuchów ♪
17:39
♪ And the cracking of timbers ♪
367
1059220
1750
♪ I trzask desek ♪
17:40
♪ The noise at the end of the world in your ears ♪
368
1060970
3898
♪ Hałas końca świata zabrzmi w uszach ♪
17:44
♪ As a mountain of steel makes its way to the sea ♪
369
1064868
4338
♪ Gdy stalowa góra wyruszy do morza ♪
17:49
♪ And the last ship sails ♪
370
1069206
7696
♪ A ostatni statek odpłynie ♪
17:58
Thanks very much for listening to my song.
371
1078228
1766
Dziękuję za wysłuchanie mnie.
17:59
Thank you. (Applause)
372
1079994
7320
Dziękuję. (Brawa)
18:31
Thank you.
373
1111144
3798
Dziękuję.
18:37
Okay, you have to join in if you know it.
374
1117959
2390
Jeśli znacie to, musicie śpiewać ze mną.
18:40
(Music) (Applause)
375
1120349
7350
(Muzyka) (Brawa)
18:47
♪ Just a castaway ♪
376
1127699
2381
♪ Jestem tylko rozbitkiem ♪
18:50
♪ An island lost at sea, oh ♪
377
1130080
3990
♪ Na wyspie zagubionej na morzu ♪
18:54
♪ Another lonely day ♪
378
1134070
2143
♪ Kolejny dzień w samotności ♪
18:56
♪ With no one here but me, oh ♪
379
1136213
4080
♪ Nie ma tu nikogo prócz mnie ♪
19:00
♪ More loneliness than any man could bear ♪
380
1140293
6494
♪ Więcej samotności, niż da się znieść ♪
19:06
♪ Rescue me before I fall into despair ♪
381
1146787
5967
♪ Uratujcie mnie, zanim wpadnę w rozpacz ♪
19:12
♪ I'll send an S.O.S. to the world ♪
382
1152754
3132
♪ Wyślę światu S.O.S ♪
19:15
♪ I'll send an S.O.S. to the world ♪
383
1155886
2904
♪ Wyślę światu S.O.S ♪
19:18
♪ I hope that someone gets my ♪
384
1158790
3348
♪ Oby ktoś dostał mój ♪
19:22
♪ I hope that someone gets my ♪
385
1162138
3142
♪ Oby ktoś dostał mój ♪
19:25
♪ I hope that someone gets my ♪
386
1165280
3146
♪ Oby ktoś dostał mój ♪
19:28
♪ Message in a bottle ♪
387
1168426
3257
♪ List w butelce ♪
19:34
♪ Message in a bottle ♪
388
1174357
3621
♪ List w butelce ♪
19:41
♪ A year has passed since I wrote my note ♪
389
1181599
6161
♪ Minął rok, odkąd napisałem wiadomość ♪
19:47
♪ I should have known this right from the start ♪
390
1187760
6130
♪ Powinienem się tego spodziewać ♪
19:53
♪ Only hope can keep me together ♪
391
1193890
6371
♪ Tylko nadzieja może mnie podtrzymać ♪
20:00
♪ Love can mend your life ♪
392
1200261
2037
♪ Miłość może naprawić ci życie ♪
20:02
♪ but love can break your heart ♪
393
1202298
3899
♪ lecz może też złamać ci serce ♪
20:06
♪ I'll send an S.O.S. to the world ♪
394
1206197
3000
♪ Wyślę światu S.O.S ♪
20:09
♪ I'll send an S.O.S. to the world ♪
395
1209197
3155
♪ Wyślę światu S.O.S ♪
20:12
♪ I hope that someone gets my ♪
396
1212352
3186
♪ Oby ktoś dostał mój ♪
20:15
♪ I hope that someone gets my ♪
397
1215538
3211
♪ Oby ktoś dostał mój ♪
20:18
♪ I hope that someone gets my ♪
398
1218749
2946
♪ Oby ktoś dostał mój ♪
20:21
♪ Message in a bottle ♪
399
1221695
6432
♪ List w butelce ♪
20:28
♪ Message in a bottle ♪
400
1228127
3844
♪ List w butelce ♪
20:34
♪ Message in a bottle ♪
401
1234353
3917
♪ List w butelce ♪
20:40
♪ Message in a bottle ♪
402
1240581
4409
♪ List w butelce ♪
20:47
♪ Walked out this morning ♪
403
1247562
2458
♪ Wyszedłem dziś rano ♪
20:50
♪ I don't believe what I saw ♪
404
1250020
3820
♪ Nie do wiary, co zobaczyłem ♪
20:53
♪ A hundred billion bottles ♪
405
1253840
2427
♪ Sto miliardów butelek ♪
20:56
♪ Washed up on the shore ♪
406
1256267
3693
♪ Wyrzuconych na brzeg ♪
20:59
♪ Seems I'm not alone in being alone ♪
407
1259960
5319
♪ Chyba nie jestem sam w swojej samotności ♪
21:05
♪ A hundred billion castaways ♪
408
1265279
3181
♪ Sto miliardów rozbitków ♪
21:08
♪ Looking for a home ♪
409
1268460
3507
♪ Szuka domu ♪
21:11
♪ I'll send an S.O.S. to the world ♪
410
1271967
3217
♪ Wyślę światu S.O.S ♪
21:15
♪ I'll send an S.O.S. to the world ♪
411
1275184
3226
♪ Wyślę światu S.O.S ♪
21:18
♪ I hope that someone gets my ♪
412
1278410
2957
♪ Oby ktoś dostał mój ♪
21:21
♪ I hope that someone gets my ♪
413
1281367
3264
♪ Oby ktoś dostał mój ♪
21:24
♪ I hope that someone gets my ♪
414
1284631
2994
♪ Oby ktoś dostał mój ♪
21:27
♪ Message in a bottle ♪
415
1287625
6263
♪ List w butelce ♪
21:33
♪ Message in a bottle ♪
416
1293888
6331
♪ List w butelce ♪
21:40
♪ Message in a bottle ♪
417
1300219
3912
♪ List w butelce ♪
21:46
♪ Message in a bottle ♪
418
1306404
3566
♪ List w butelce ♪
21:49
So I'm going to ask you to sing after me,
419
1309970
1542
Teraz powtarzajcie za mną
21:51
okay, the next part.
420
1311512
1832
następną część.
21:53
It's very easy. Sing in unison.
421
1313344
2125
To proste. Śpiewajcie razem.
21:55
Here we go.
422
1315469
4467
Jedziemy.
22:01
♪ Sending out an S.O.S. ♪ Come on now.
423
1321978
3342
♪ Wysyłam S.O.S. ♪ Teraz wy!
22:05
Audience: ♪ Sending out an S.O.S. ♪
424
1325320
2900
Publiczność: ♪ Wysyłam S.O.S. ♪
22:08
Sting: ♪ Sending out an S.O.S. ♪
425
1328220
3014
Sting: ♪ Wysyłam S.O.S. ♪
22:11
Audience: ♪ Sending out an S.O.S. ♪
426
1331234
3083
Publiczność: ♪ Wysyłam S.O.S. ♪
22:14
Sting: ♪ I'm sending out an S.O.S. ♪
427
1334317
3201
Sting: ♪ Wysyłam S.O.S. ♪
22:17
Audience: ♪ Sending out an S.O.S. ♪
428
1337518
2932
Publiczność: ♪ Wysyłam S.O.S. ♪
22:20
Sting: ♪ Sending out an S.O.S. ♪
429
1340450
3100
Sting: ♪ Wysyłam S.O.S. ♪
22:23
Audience: ♪ Sending out an S.O.S. ♪
430
1343550
2544
Publiczność: ♪ Wysyłam S.O.S. ♪
22:26
Sting: ♪ Sending out ♪
431
1346094
13086
Sting: ♪ Wysyłam... ♪
22:39
♪ Sending out an S.O.S. ♪
432
1359180
2667
♪ Wysyłam S.O.S. ♪
22:41
♪ Sending out an S.O.S. ♪
433
1361847
2984
♪ Wysyłam S.O.S. ♪
22:44
♪ Sending out an S.O.S. ♪
434
1364831
2999
♪ Wysyłam S.O.S. ♪
22:47
♪ Sending out an S.O.S. ♪
435
1367830
6064
♪ Wysyłam S.O.S. ♪
22:53
♪ Yoooooooo ♪
436
1373894
8619
♪ Yoooooooo ♪
23:02
Thank you, TED. Goodnight.
437
1382513
1952
Dzięki, TED! Dobranoc!
23:04
(Applause)
438
1384465
4000
(Brawa)
O tej stronie

Na tej stronie poznasz filmy z YouTube, które są przydatne do nauki języka angielskiego. Zobaczysz lekcje angielskiego prowadzone przez najlepszych nauczycieli z całego świata. Kliknij dwukrotnie na angielskie napisy wyświetlane na stronie każdego filmu, aby odtworzyć film od tego miejsca. Napisy przewijają się synchronicznie z odtwarzaniem filmu. Jeśli masz jakieś uwagi lub prośby, skontaktuj się z nami za pomocą formularza kontaktowego.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7