Roz Savage: Why I'm rowing across the Pacific

Translator: Nick Nguyen Reviewer: Linh Tran

Hi, my name is Roz Savage

Chào các bạn, tôi tên là Roz Savage

and I row across oceans.

tôi là người chèo thuyền vượt đại dương.

Four years ago, I rowed solo across the Atlantic,

Bốn năm trước, tôi đã một mình vượt Đại Tây Dương,

and since then, I've done two out of three stages

và kể từ đó, tôi đã hoàn thành hai phần ba hành trình

across the Pacific,

vượt Thái Bình Dương.

from San Francisco to Hawaii

Từ San Francisco đến Hawaii

and from Hawaii to Kiribati.

rồi từ Hawaii đến Kiribati.

And tomorrow, I'll be leaving this boat

Và ngày mai, tôi sẽ rời chiếc thuyền này

to fly back to Kiribati

để bay về Kiribati

to continue with the third and final stage

và tiếp tục chặng cuối cùng

of my row across the Pacific.

hành trình vượt Thái Bình Dương của tôi.

Cumulatively, I will have rowed

Tính ra, tôi sẽ chèo

over 8,000 miles,

qua hơn 8,000 dặm

taken over three million oar strokes

thực hiện hơn 3 triệu nhịp chèo

and spent more than 312 days alone

và trải qua hơn 312 ngày một mình

on the ocean on a 23 foot rowboat.

trên đại dương với con thuyền dài gần 7m.

This has given me a very

Điều này đã cho tôi

special relationship with the ocean.

một mối liên hệ đặc biệt với đại dương.

We have a bit of a love/hate thing going on.

Chúng tôi có chút yêu ghét lẫn lộn

I feel a bit about it like I did about

Nó giống như cách mà tôi cảm thấy

a very strict math teacher that I once had at school.

về cô giáo môn Toán nghiêm khắc của tôi.

I didn't always like her, but I did respect her,

Dù không thích cô, tôi đã rất nể trọng cô

and she taught me a heck of a lot.

và cô đã dạy tôi rất nhiều thứ.

So today I'd like to share with you

Hôm nay tôi muốn chia sẻ với các bạn

some of my ocean adventures

một vài chuyến phiêu lưu vượt biển của tôi

and tell you a little bit about what they've taught me,

chúng đã dạy tôi những gì

and how I think we can maybe take some of those lessons

và quan điểm của tôi về cách ta có thể học hỏi từ chúng

and apply them to this environmental challenge

để áp dụng vào những nghịch cảnh

that we face right now.

mà chúng ta hiện đang đối mặt.

Now, some of you might be thinking,

Có thể, một vài người đang nghĩ rằng,

"Hold on a minute. She doesn't look very much like an ocean rower.

"Khoan đã, cô ấy không có vẻ gì giống như một người chèo thuyền vượt đại dương.

Isn't she meant to be about this tall

Cô ấy đâu có cao thế này

and about this wide

và vạm vỡ thế này

and maybe look a bit more like these guys?"

và giống mấy gã này đâu?"

You'll notice, they've all got something that I don't.

Bạn sẽ để ý rằng, những người này có vài thứ mà tôi không có.

Well, I don't know what you're thinking, but I'm talking about the beards. (Laughter)

Không biết bạn đang nghĩ gì, chứ tôi đang nói về những bộ râu.

And no matter how long I've spent on the ocean,

Dù đã ở trên biển bao lâu đi nữa

I haven't yet managed to muster a decent beard,

tôi vẫn chưa có được một chòm râu tử tế

and I hope that it remains that way.

và tôi mong chuyện đó đừng có xảy ra.

For a long time, I didn't believe that I could have a big adventure.

Có thời tôi đã không tin rằng tôi sẽ có một cuộc phiêu lưu lớn

The story that I told myself was

Câu chuyện mà tôi đã tự kể

that adventurers looked like this.

chính là những người phiêu lưu như thế này.

I didn't look the part.

Trông tôi không giống họ.

I thought there were them and there were us,

Tôi đã nghĩ họ là họ và ta là ta

and I was not one of them.

và tôi không phải là một trong số họ.

So for 11 years, I conformed.

Thế rồi trong 11 năm, tôi đã nhất trí với điều đó.

I did what people from my kind of background were supposed to do.

Tôi đã làm những điều mà ai xuất thân như tôi cũng phải làm.

I was working in an office in London

Tôi từng làm việc trong một văn phòng ở Luân đôn

as a management consultant.

như một nhân viên tư vấn về quản trị.

And I think I knew from day one that it wasn't the right job for me.

Tôi nghĩ tôi đã biết mình không hợp với công việc này từ đầu

But that kind of conditioning

Nhưng hoàn cảnh, điều kiện

just kept me there for so many years,

đã giữ chân tôi ở đó trong rất nhiều năm,

until I reached my mid-30s and I thought,

đến khi tôi ba mươi mấy tuổi, tôi đã nghĩ

"You know, I'm not getting any younger.

"Mình không còn trẻ nữa rồi"

I feel like I've got a purpose in this life, and I don't know what it is,

Như là tôi đã có một mục đích sống, nhưng đó là gì?

but I'm pretty certain that management consultancy is not it.

Tôi khá chắc rằng đó không phải là một tư vấn viên quản trị

So, fast forward a few years.

Vì vậy, vài năm nhanh chóng sau đó,

I'd gone through some changes.

tôi đã trải qua nhiều đổi thay,

To try and answer that question of,

để thử trả lời câu hỏi trên.

"What am I supposed to be doing with my life?"

"Tôi phải làm gì với cuộc đời mình đây?"

I sat down one day

Một ngày nọ, tôi ngồi lại

and wrote two versions of my own obituary,

và viết hai bản cáo phó khác nhau của chính mình.

the one that I wanted, a life of adventure,

Điều mà tôi đã muốn, một đời phiêu lưu,

and the one that I was actually heading for

và điều mà tôi đang thực sự hướng về

which was a nice, normal, pleasant life,

đó là một cuộc đời đẹp đẽ, bình dị, dễ chịu.

but it wasn't where I wanted to be by the end of my life.

Nhưng đó không phải là thứ tôi muốn lúc cuối đời

I wanted to live a life that I could be proud of.

Tôi muốn sống một cuộc đời mà tôi có thể tự hào

And I remember looking at these two versions of my obituary

Tôi nhớ lúc mình nhìn vào 2 bản cáo phó ấy

and thinking, "Oh boy,

rồi nghĩ rằng: "Thôi rồi...

I'm on totally the wrong track here.

tôi đã hoàn toàn đi sai con đường rồi"

If I carry on living as I am now,

Nếu tiếp tục sống như thế này

I'm just not going to end up where I want to be

Tôi sẽ không có được một kết thúc như ý

in five years, or 10 years,

trong vòng 5 năm, hay 10 năm

or at the end of my life."

hay đến cuối đời."

I made a few changes,

Tôi đã thay đổi vài thứ

let go of some loose trappings of my old life,

từ bỏ vài điều ràng buộc của cuộc sống cũ

and through a bit of a leap of logic,

và sau khi suy nghĩ rất nhiều,

decided to row across the Atlantic Ocean.

quyết định chèo thuyền qua Đại Tây Dương.

(Laughter)

(Cười)

The Atlantic Rowing Race runs from the Canaries to Antigua,

Cuộc đua thuyền từ quần đảo Canaries đến đảo Antigua

it's about 3,000 miles,

dài khoảng 3,000 dặm

and it turned out to be

và nó trở thành

the hardest thing I had ever done.

điều khó khăn nhất tôi từng làm.

Sure, I had wanted to get outside of my comfort zone,

Chắc chắn rằng, tôi đã muốn ra khỏi vùng an toàn của mình

but what I'd sort of failed to notice was that

Nhưng thứ mà tôi không lường trước là

getting out of your comfort zone is, by definition,

ra khỏi vùng an toàn có nghĩa là

extremely uncomfortable.

cực kỳ bất tiện.

And my timing was not great either:

Lúc đó không phải là thời điểm thích hợp.

2005, when I did the Atlantic,

Năm 2005, khi tôi vượt Đại Tây Dương

was the year of Hurricane Katrina.

là lúc cơn bão khủng khiếp Katrina xảy ra

There were more tropical storms in the North Atlantic

Những trận bão nhiệt, đới ở Bắc Đại Tây Dương

than ever before, since records began.

nhiều hơn bao giờ hết.

And pretty early on,

Và không lâu sau,

those storms started making their presence known.

những cơn bão này bắt đầu hiện diện .

All four of my oars broke

Cả 4 mái chèo của tôi đều bị gãy,

before I reached halfway across.

khi tôi chưa đi được tới nửa chặng đường

Oars are not supposed to look like this.

Những mái chèo không thể bị gãy như thế.

But what can you do? You're in the middle of the ocean.

Nhưng bạn có thể làm gì giữa biển bây giờ?

Oars are your only means of propulsion.

Mái chèo là thứ duy nhất để đẩy thuyền đi

So I just had to look around the boat

Nên tôi đã phải nhìn quanh

and figure out what I was going to use

và tính xem mình sẽ dùng được cái gì

to fix up these oars so that I could carry on.

để sửa mấy cái mái chèo để đi tiếp.

So I found a boat hook and my trusty duct tape

thế là tôi tìm được 1 cây móc dài, và 1 cuộn băng dính

and splintered the boat hook

rồi tôi đã bẻ gãy cây móc đó ra nhiều đoạn

to the oars to reinforce it.

để gia cố lại mấy cái mái chèo

Then, when that gave out,

Sau đó, khi chúng không thể dùng được nữa

I sawed the wheel axles off my spare rowing seat

tôi cưa mấy cái trục bánh lái trên cái ghế trống

and used those.

và tận dụng chúng.

And then when those gave out, I cannibalized one of the broken oars.

Rồi chúng cũng hư, tôi tháo tung một mái chèo gãy

I'd never been very good at fixing stuff

Tôi đã chẳng bao giờ giỏi sửa chữa các thứ

when I was living my old life,

khi tôi sống như trước kia.

but it's amazing how resourceful you can become

Nhưng thật tuyệt vời khi bạn trở nên tháo vát,

when you're in the middle of the ocean

lúc bạn đang lênh đênh trên biển

and there's only one way to get to the other side.

và chỉ có một cách duy nhất để vượt qua.

And the oars kind of became a symbol

Mấy cái mái chèo hóa thành một biểu tượng

of just in how many ways

của tất cả những cách mà

I went beyond what I thought were my limits.

tôi đã vượt qua giới hạn bản thân.

I suffered from tendinitis on my shoulders

Vai tôi đã bị bong gân

and saltwater sores on my bottom.

và mông tôi bị đau vì nước mặn.

I really struggled psychologically,

Tôi đã thật sự đấu tranh tâm lý,

totally overwhelmed by the scale of the challenge,

hoàn toàn bị áp đảo bởi muôn vàn thử thách,

realizing that, if I carried on moving at two miles an hour,

nhận ra rằng, nếu tiếp tục di chuyển với tốc độ 2 dặm 1 giờ

3,000 miles was going to

thì để đi được 3 ngàn dặm sẽ

take me a very, very long time.

tốn rất rất nhiều thời gian.

There were so many times

Đã có rất nhiều lần

when I thought I'd hit that limit,

khi tôi nghĩ mình đã đạt đến cực hạn,

but had no choice but to just carry on

nhưng không còn lựa chọn nào khác ngoài việc phải tiếp tục

and try and figure out how I was going to get to the other side

và nỗ lực tìm ra cách vượt qua khó khăn

without driving myself crazy.

mà không phải nổi điên lên.

And eventually after

Và cuối cùng thì

103 days at sea,

sau 103 ngày trên biển

I arrived in Antigua.

tôi cập bến ở đảo Antigua

I don't think I've ever felt so happy

Tôi chưa bao giờ hạnh phúc như vậy

in my entire life.

trong suốt cuộc đời mình.

It was a bit like finishing a marathon

Nó giống như hoàn thành cuộc chạy nước rút

and getting out of solitary confinement

và thoát khỏi sự giam cầm cô độc

and winning an Oscar all rolled into one.

và thắng giải Oscar, tất cả cùng một lúc.

I was euphoric.

Tôi đã rất phấn khích

And to see all the people coming out to greet me

khi thấy tất cả mọi người ra đón chào tôi

and standing along the cliff tops and clapping and cheering,

họ đứng trên những những vách đá vỗ tay cỗ vũ tôi

I just felt like a movie star.

Tôi thấy mình như một ngôi sao điện ảnh

It was absolutely wonderful.

điều đó thật sự rất tuyệt vời.

And I really learned then that, the bigger the challenge,

Và tôi học được rằng, thử thách càng lớn

the bigger the sense of achievement

thì thành quả càng ý nghĩa,

when you get to the end of it.

khi bạn đã hoàn thành nó.

So this might be a good moment to take a quick time-out

Nên đây có thể là dịp tốt để hội ý nhanh

to answer a few FAQs about ocean rowing

để trả lời vài câu hỏi thông thường về chèo thuyền vượt biển.

that might be going through your mind.

có thể nảy ra trong đầu bạn

Number one that I get asked: What do you eat?

Câu đầu tiên tôi được hỏi: Tôi ăn gì?

A few freeze-dried meals, but mostly I try and eat

Một vài món đông khô, nhưng hầu hết tôi cố gắng ăn

much more unprocessed foods.

nhiều thực phẩm không đóng hộp

So I grow my own beansprouts.

Thế là tôi tự trồng giá đỗ

I eat fruits and nut bars,

tôi ăn trái cây và thanh ngũ cốc

a lot of nuts.

rất nhiều quả hạch

And generally arrive about 30 pounds lighter

và nói chung tôi đã sụt khoảng 12kg

at the other end.

khi về đích

Question number two: How do you sleep?

Câu hỏi số 2: Tôi ngủ thế nào?

With my eyes shut. Ha-ha.

Với hai mắt nhắm lại. Haha

I suppose what you mean is:

Tôi nghĩ ý bạn là:

What happens to the boat while I'm sleeping?

Con thuyền sẽ thế nào khi tôi ngủ phải không?

Well, I plan my route so that I'm drifting

Tôi đã định sẵn đường để mình trôi đi

with the winds and the currents while I'm sleeping.

nhờ gió và dòng nước khi tôi ngủ.

On a good night, I think my best ever was 11 miles

Nếu thời tiết tốt, quãng đường dài nhất cho đến giờ 11 dặm

in the right direction.

đi đúng phương hướng.

Worst ever, 13 miles in the wrong direction.

Còn tệ nhất là, đi sai đường 13 dặm.

That's a bad day at the office.

Đó là một ngày làm việc tồi tề

What do I wear?

Tôi mặc gì?

Mostly, a baseball cap,

Chủ yếu là, mũ bóng chày,

rowing gloves and a smile -- or a frown,

bao tay chèo thuyền và một nụ cười - hay cái cau mày

depending on whether I went backwards overnight --

tùy thuộc tôi có đi ngược đêm trước hay không

and lots of sun lotion.

và rất nhiều kem chống nắng.

Do I have a chase boat?

Tôi có thuyền hỗ trợ phía sau không?

No I don't. I'm totally self-supporting out there.

Không, tôi hoàn toàn tự thân vận động.

I don't see anybody for the whole time

Nói chung, tôi không thấy bất cứ ai

that I'm at sea, generally.

trong suốt hành trình lênh đênh trên biển.

And finally: Am I crazy?

Và cuối cùng: Tôi có điên không?

Well, I leave that one up to you to judge.

Thật ra, điều này tùy bạn đánh giá.

So, how do you top rowing across the Atlantic?

Vậy làm thế nào để bạn tiên phong vượt Đại Tây Dương?

Well, naturally, you decide to row across the Pacific.

Thật ra, bạn tự nhiên quyết định băng qua Thái Bình Dương

Well, I thought the Atlantic was big,

Nên tôi đã nghĩ Đại Tây Dương đã lớn

but the Pacific is really, really big.

nhưng Thái Bình Dương còn lớn hơn rất nhiều

I think we tend to do it a little bit of a disservice in our usual maps.

Tôi nghĩ chúng ta có xu hướng chơi xỏ bản đồ thông thường

I don't know for sure that the Brits

Tôi không chắc những người Anh đã phát minh

invented this particular view of the world, but I suspect we might have done so:

cái nhìn đặc thù về thế giới, tôi ngờ ta cũng đã làm như vậy

we are right in the middle,

Ta đang ở giữa

and we've cut the Pacific in half

và ta đã cắt một nửa Thái Bình Dương

and flung it to the far corners of the world.

và ném chúng vào một góc khác của thế giới

Whereas if you look in Google Earth,

Trong khi nếu bạn nhìn vào Google Earth

this is how the Pacific looks.

thì Thái Bình Dương sẽ trông như thế này.

It pretty much covers half the planet.

Nó hầu như che phủ một nửa hành tinh

You can just see a little bit of North America up here

Bạn chỉ có thể thấy Bắc Mĩ nhỏ xíu ở đây

and a sliver of Australia down there.

và một mảnh của nước Úc dưới kia

It is really big --

Nó rất là rộng lớn.

65 million square miles --

65 triệu dặm vuông

and to row in a straight line across it

và đề chèo thẳng xuyên qua nó

would be about 8,000 miles.

sẽ là khoảng 8,000 dặm.

Unfortunately, ocean rowboats

Xui thay, mấy chiếc thuyền đi biển

very rarely go in a straight line.

rất hiếm khi đi trên một đường thẳng.

By the time I get to Australia,

Trước khi tôi tới Úc,

if I get to Australia,

nếu tôi tới được Úc,

I will have rowed probably nine or 10,000 miles in all.

Tôi sẽ phải chèo 9 hoặc 10,000 dặm tất thảy

So, because nobody in their straight mind would row

Bởi vì không ai sẽ chèo thẳng

straight past Hawaii without dropping in,

qua Hawaii mà không ghé ngang nó

I decided to cut this very big undertaking

Nên tôi đã quyết định chia hành trình ra

into three segments.

làm 3 chặng.

The first attempt didn't go so well.

Nỗ lực đầu tiên không khá lắm.

In 2007, I did a rather involuntary capsize drill

Năm 2007, tôi đã luyện tập lật thuyền một cách cố ý

three times in 24 hours.

3 lần trong vòng 24 giờ

A bit like being in a washing machine.

Nó giống như ở bên trong cái máy rửa chén

Boat got a bit dinged up,

Thuyền đã có một chút vấn đề

so did I.

nên tôi cũng vậy.

I blogged about it. Unfortunately, somebody

Tôi đã đăng lên blog. Không may, ai đó

with a bit of a hero complex decided that

tưởng mình hay lắm đã dứt khoát rằng

this damsel was in distress and needed saving.

cô gái đang gặp nạn này cần được cứu

The first I knew about this was when the Coast Guard plane turned up overhead.

Lần đầu tiên tôi biết về nó là khi máy bay tuần biển xuất hiện

I tried to tell them to go away.

tôi đã bảo họ đi đi

We had a bit of a battle of wills.

Chúng tôi đã có một cuộc cải nhau nảy lửa

I lost and got airlifted.

Tôi đã thua và bị không vận.

Awful, really awful.

Tồi tệ, thật tồi tệ

It was one of the worst feelings of my life,

Đó là một trong những cảm giác tệ nhất

as I was lifted up on that winch line into the helicopter

khi tôi được câu lên chiếc trực thăng

and looked down at my trusty little boat

nhìn xuống chiếc thuyền tội nghiệp của tôi

rolling around in the 20 foot waves

lăn vòng trên những cơn sóng cao 6m,

and wondering if I would ever see her again.

tự hỏi bao giờ mới được thấy nó lần nữa?

So I had to launch a very expensive

Tôi đã phải bắt đầu

salvage operation

một cuộc cứu hộ tốn kém

and then wait another nine months

và sau đó đợi trong 9 tháng

before I could get back out onto the ocean again.

trước khi tôi thể đi biển được nữa.

But what do you do?

Nhưng mà bạn có thể làm gì?

Fall down nine times, get up 10.

9 lần ngã thì 10 lần đứng dậy.

So, the following year, I set out

Cho nên, những năm sau, tôi bắt đầu lại

and, fortunately, this time made it safely across to Hawaii.

và thật may là, lần này tôi vượt Hawaii an toàn

But it was not without misadventure.

nhưng cũng đã có một vài tai nạn bất ngờ.

My watermaker broke,

Máy lọc nước biển bị hư

only the most important piece of kit that I have on the boat.

đó là thứ quan trọng nhất tôi có trên thuyền.

Powered by my solar panels,

Lấy năng lượng từ pin mặt trời,

it sucks in saltwater

nó biến nước biển

and turns it into freshwater.

thành nước ngọt.

But it doesn't react very well to being immersed in ocean,

Nhưng nó không phản ứng tốt lắm khi bị ngâm dưới nước

which is what happened to it.

và thiệt là nhưng vậy.

Fortunately, help was at hand.

May thay, tôi đã tìm được sự trợ giúp.

There was another unusual boat out there

Có một chiếc thuyền lạ khác

at the same time, doing as I was doing,

cũng rất giống thuyền của tôi lúc đó,

bringing awareness to the North Pacific Garbage Patch,

lan truyền nhận thức về bãi rác khổng lồ trên Thái Bình Dương

that area in the North Pacific about twice the size of Texas,

đó là khu vực ở phía Bắc Thái Bình Dương, rộng gấp hai lần bang Texas

with an estimated 3.5 million

người ta ước tính có khoảng 3,5 triệu

tons of trash in it,

tấn rác thải các loại,

circulating at the center of

lưu chuyển ở trung tâm

that North Pacific Gyre.

của vòng tuần hoàn Bắc Thái Bình Dương

So, to make the point, these guys

Cụ thể là, những người này

had actually built their boat out of plastic trash,

thật ra đã tạo nên con thuyền từ rác thải nhựa,

15,000 empty water bottles

15,000 chai nước rỗng

latched together into two pontoons.

được kết lại thành một chiếc bè

They were going very slowly.

Họ đang di chuyển rất chậm

Partly, they'd had a bit of a delay.

Một phần, họ đã phải trì hoãn

They'd had to pull in at Catalina Island shortly after they left Long Beach

Họ đã phải dừng lại ở đảo Catalina không lâu sau khi rời Long Beach.

because the lids of all the water bottles were coming undone,

Bởi vì tất cả cái nắp chai nhựa bị bung ra

and they were starting to sink.

và họ đã bắt đầu chìm dần.

So they'd had to pull in and do all the lids up.

Nên họ đã phải dừng lại và vặn mấy cái nắp chai lại

But, as I was approaching the end of my water reserves,

Nhưng, khi lượng nước dự trữ của tôi gần cạn,

luckily, our courses were converging.

May thay, chúng tôi đã gặp nhau.

They were running out of food; I was running out of water.

Họ thì gần hết thực phẩm, tôi thì gần hết nước

So we liaised by satellite phone and arranged to meet up.

Nên chúng tôi liên lạc qua điện thoại vệ tinh và hẹn gặp nhau

And it took about a week

Và nó mất khoảng 1 tuần

for us to actually gradually converge.

cho chúng tôi hội tụ thật sự.

I was doing a pathetically slow speed

Tôi đã di chuyển chậm một cách thảm hại

of about 1.3 knots,

với tốc độ 1,3 hải lý/giờ

and they were doing only marginally less pathetic speed of about 1.4:

còn tốc độ của họ chỉ nhanh hơn một chút, khoảng 1,4 hải lý/giờ

it was like two snails in a mating dance.

giống như hai con ốc sên trong một điệu nhảy đôi

But, eventually, we did manage to meet up

Cuối cùng thì, chúng tôi đã gặp nhau.

and Joel hopped overboard,

and Joel đã nhảy lên mạn thuyền

caught us a beautiful, big mahi-mahi,

bắt cho chúng tôi một con cá dũa to đẹp

which was the best food I'd had

thứ thực phẩm tuyệt vời nhất tôi từng có

in, ooh, at least three months.

trong vòng ít nhất 3 tháng qua.

Fortunately, the one that he caught that day

May thay, con cá mà anh ấy bắt hôm đó

was better than this one they caught a few weeks earlier.

tốt hơn con cá mà họ bắt được vài tuần trước

When they opened this one up,

Khi họ mổ xẻ nó ra,

they found its stomach was full of plastic.

họ đã phát hiện trong bụng nó chứa toàn là nhựa.

And this is really bad news because plastic

Đó thực sự là một tin xấu bởi vì nhựa

is not an inert substance.

không phải là một vật chất trơ.

It leaches out chemicals

Nó hòa tan chất hóa học

into the flesh of the poor critter that ate it,

vào thịt của sinh vật đáng thương nào ăn phải nó

and then we come along and eat that poor critter,

và rồi chúng ta bắt và ăn sinh vật đáng thương đó vào

and we get some of the toxins accumulating

và chúng ta cũng tích lũy độc tố

in our bodies as well.

trong người luôn.

So there are very real implications for human health.

Vì vậy có một sự quan hệ mật thiết với sức khỏe con người

I eventually made it to Hawaii still alive.

Cuối cùng tôi cũng sống sót đến được Hawaii

And, the following year, set out

Năm sau, tôi khởi hành chặng hai

on the second stage of the Pacific,

của hành trình Thái Bình Dương

from Hawaii down to Tarawa.

từ Hawaii xuống Tarawa.

And you'll notice something about Tarawa;

Bạn sẽ để ý một điều về Tarawa rằng:

it is very low-lying.

Nó thấp hơn mực nước biển.

It's that little green sliver on the horizon,

Đó là một dải xanh trên đường chân trời

which makes them very nervous

khiến chúng rất lo sợ

about rising oceans.

về việc mực nước biển dân.

This is big trouble for these guys.

Đây là một vấn đề nan giải.

They've got no points of land more than about six feet above sea level.

Không có chỗ nào cao hơn 1,8m trên mực nước biển

And also, as an increase in extreme

Và khi có sự gia tăng của các hiện tượng

weather events due to climate change,

thời tiết cực đoan bởi biến đổi khí hậu,

they're expecting more waves

Họ đang sắp đón nhận nhiều con sóng

to come in over the fringing reef,

nhấn chìm dải đá ngầm bao quanh

which will contaminate their fresh water supply.

thứ có thể xâm hại nguồn nước ngọt.

I had a meeting with the president there,

Tôi đã gặp ngài Tổng thống ở đó,

who told me about his

người đã cho tôi biết về kê hoạch

exit strategy for his country.

di tản cho đất nước của ông ấy.

He expects that within the next 50 years,

Ông ấy cho rằng trong vòng 50 năm tới,

the 100,000 people that live there

100,000 người dân đang sống ở đây

will have to relocate to

sẽ phải di chuyển tới

New Zealand or Australia.

New Zealand hoặc Úc.

And that made me think about how would I feel

Nó khiến tôi nghĩ về việc sẽ thế nào

if Britain was going to disappear under the waves;

nếu nước vương quốc Anh biến mất dưới những con sóng

if the places where I'd been born

Nếu nơi mà tôi sinh ra,

and gone to school

nơi tôi từng đến trường

and got married,

và lập gia đình,

if all those places were just going to disappear forever.

Nếu những nơi đó sẽ biến mất vĩnh viễn

How, literally, ungrounded

Liệu việc đó sẽ khiến tôi cảm thấy, theo nghĩa đen, không vững vàng

that would make me feel.

tới mức nào.

Very shortly, I'll be setting out to try and get to Australia,

Chẳng mấy chốc, tôi sẽ khởi hành để tới Úc

and if I'm successful, I'll be the first woman ever to row solo

nếu thành công, tôi sẽ thành người phụ nữ đầu tiên chèo thuyền

all the way across the Pacific.

một mình qua biển Thái Bình Dương.

And I try to use this to bring awareness to these environmental issues,

Tôi sẽ dùng điều này để nâng cao nhận thức về vấn đề môi trường,

to bring a human face to the ocean.

khiến con người đối mặt với đại dương.

If the Atlantic was about my inner journey,

Nếu như Đại Tây Dương chỉ là hành trình của riêng tôi

discovering my own capabilities,

khám phá năng lực bản thân,

maybe the Pacific has been about my outer journey,

thì có lẽ Thái Bình Dương là hành trình có ý nghĩa lớn hơn,

figuring out how I can use

để tìm ra cách mà

my interesting career choice

công việc thú vị của tôi

to be of service to the world,

có thể giúp ích cho thế giới,

and to take some of those things that I've learned out there

và mang những điều tôi đã được học ngoài kia

and apply them to the situation

áp dụng chúng vào tình cảnh

that humankind now finds itself in.

mà nhân loại đang gặp phải.

I think there are probably three key points here.

Tôi nghĩ có ba điểm mấu chốt ở đây

The first one is about

Một là về những câu chuyện

the stories that we tell ourselves.

chúng ta tự kể với mình.

For so long, I told myself

Trong rất lâu, tôi đã tự nói với tôi

that I couldn't have an adventure

rằng tôi không thể có một cuộc phiêu lưu

because I wasn't six foot tall

bởi vì tôi không cao 1,8m

and athletic and bearded.

không phải là vận động viên và có râu.

And then that story changed.

Rồi sau đó câu chuyện thay đổi.

I found out that people had rowed across oceans.

Tôi đã tìm được những nguời đã từng chèo thuyền vượt biển

I even met one of them and she was just about my size.

Tôi thậm chí gặp một trong số họ, cô cũng có vóc dáng như tôi.

So even though I didn't grow any taller,

Nên mặc dù tôi không cao hơn được tí nào

I didn't sprout a beard,

dù tôi không mọc râu,

something had changed: My interior dialogue had changed.

có thứ đã thay đổi: cuộc đối thoại trong tôi đã khác.

At the moment, the story that we collectively tell ourselves

Hiện tại, câu chuyện mà chúng ta cùng chia sẻ

is that we need all this stuff,

chính là thứ chúng ta cần

that we need oil.

chúng ta cần dầu.

But what about if we just change that story?

Những nếu chúng ta thay đổi câu chuyện đó thì sao?

We do have alternatives,

Chúng ta đều có những sự lựa chọn

and we have the power of free will

và chúng ta có quyền tự do để

to choose those alternatives, those sustainable ones,

chọn lựa chúng, những cái bền vững

to create a greener future.

để kiến tạo tương lai đẹp hơn.

The second point is about

Điểm mấu chốt thứ hai là về

the accumulation of tiny actions.

sự góp nhặt từ những hành động nhỏ.

We might think that anything that we do as an individual

Ta có thể nghĩ rằng mọi thứ ta làm đều đơn lẻ

is just a drop in the ocean, that it can't really make a difference.

chỉ là một hạt nước biển không thể tạo nên khác biệt.

But it does. Generally, we haven't

Nhưng nó có thể. Nói chung, ta đã không

got ourselves into this mess through big disasters.

vướng vào sự hỗn độn vì những tai họa.

Yes, there have been the Exxon Valdezes

Đúng là đã có thảm họa tràn dầu Exxon Valdezes

and the Chernobyls,

và thảm họa Chernobyl,

but mostly it's been an accumulation

nhưng đó hầu như là sự tích tụ

of bad decisions

từ những quyết định sai lầm

by billions of individuals,

của hàng tỷ cá nhân

day after day and year after year.

ngày này qua ngày khác, năm này qua năm khác.

And, by the same token, we can turn that tide.

Và, cũng bằng cách đó, chúng ta có thể lật ngược tình thế.

We can start making better,

Ta có thể bắt đầu đưa ra những quyết định

wiser, more sustainable decisions.

tốt hơn, sáng suốt hơn, bền vững hơn.

And when we do that, we're not just one person.

Khi làm vậy, ta không phải người duy nhất.

Anything that we do spreads ripples.

Những điều ta làm như những gợn sóng lan truyền.

Other people will see if you're in the supermarket line

Mọi người sẽ thấy bạn xếp hàng ở siêu thị

and you pull out your

và bạn lấy ra

reusable grocery bag.

túi tái sử dụng.

Maybe if we all start doing this,

Có khi tất cả chúng ta bắt đầu làm vậy

we can make it socially unacceptable

chúng ta có thể khiến nó thành điều không thể chấp nhận

to say yes to plastic in the checkout line.

khi sử dụng túi nhựa ở quầy tính tiền.

That's just one example.

Đó chỉ là một ví dụ.

This is a world-wide community.

Đây là một cộng đồng rộng lớn.

The other point:

Một điểm mấu chốt khác là,

It's about taking responsibility.

về đảm nhận trách nhiệm.

For so much of my life,

Rất nhiều lần trong đời,

I wanted something else to make me happy.

tôi đã khao khát thứ gì đó khiến tôi hạnh phúc

I thought if I had the right house or the right car

Tôi đã nghĩ nếu có nhà lầu xe hơi

or the right man in my life,

hay một người đàn ông của đời mình

then I could be happy.

thì tôi sẽ hạnh phúc lắm.

But when I wrote that obituary exercise,

Nhưng khi tôi viết bản cáo phó đó,

I actually grew up a little bit in that moment

tôi đã thực sự trưởng thành một chút trong giây phút đó

and realized that I needed to create my own future.

và nhận ra rằng tôi cần phải tạo nên tương lai của mình

I couldn't just wait passively

Tôi không thể ngồi đó mà chờ đợi

for happiness to come and find me.

hạnh phúc tìm đến tôi.

And I suppose I'm a selfish environmentalist.

Tôi là một nhà hoạt động môi trường ích kỷ

I plan on being around for a long time,

Tôi định lang thang trong thời gian dài

and when I'm 90 years old,

và khi tôi 90 tuổi,

I want to be happy and healthy.

tôi muốn mình sẽ hạnh phúc và khỏe mạnh.

And it's very difficult to be happy

Và thật là khó để sống hạnh phúc

on a planet that's racked

trên một hành tinh bị giày vò

with famine and drought.

bởi đói kém và hạn hán.

It's very difficult to be healthy on a planet

Thât khó để sống khỏe trên một hành tinh

where we've poisoned the earth

mà chúng ta đã đầu độc đất,

and the sea and the air.

biển và không khí.

So, shortly, I'm going to be

Như vậy, không lâu nữa, tôi sẽ

launching a new initiative

bắt đầu một sáng kiến mới

called Eco-Heroes.

gọi là Người hùng sinh thái.

And the idea here is that

Và ý tưởng chính là

all our Eco-Heroes will log at least one green deed every day.

mọi Người hùng sẽ ghi nhận ít nhất một hành động xanh mỗi ngày

It's meant to be a bit of a game.

Nó giống như một trò chơi vậy.

We're going to make an iPhone app out of it.

Chúng tôi định tạo ứng dụng iPhone từ đó

We just want to try and create that awareness

Chúng tôi chỉ muốn thử tạo ra sự nhận thức

because, sure, changing a light bulb isn't going to change the world,

vì chắc rằng, thay đổi một bóng đèn sẽ không thay đổi thể giới

but that attitude,

nhưng thái độ đó,

that awareness that leads you to change the light bulb

ý thức đó sẽ khiến bạn thay đổi bóng đèn

or take your reusable coffee mug,

hay dùng ly tái chế đựng cà phê,

that is what could change the world.

đó là thứ có thể thay đổi thế giới.

I really believe that we stand

Tôi thực tin rằng chúng ta ở

at a very important point in history.

một điểm rất quan trọng của lịch sử.

We have a choice. We've been blessed,

Ta có lựa chọn. Ta đã được chúc phúc

or cursed, with free will.

hay bị nguyền rủa bởi ý chí tự nguyện.

We can choose a greener future,

Ta có thể chọn một tương lai xanh hơn

and we can get there

và ta có thể đạt được điều đó.

if we all pull together to take it one stroke at a time.

Nếu ta cùng nhau hợp lực để thúc đẩy nhau.

Thank you.

Cảm ơn các bạn.

(Applause)

(Vỗ tay)