We need nuclear power to solve climate change | Joe Lassiter

Translator: Nhat Linh Vo Reviewer: Duong Nguyen

It's easy to forget that last night,

Thật dễ dàng để quên đi tối hôm qua,

one billion people went to sleep without access to electricity.

một tỷ người đã đi ngủ mà không có ánh điện.

Một tỷ người.

One billion people.

Two and a half billion people did not have access to clean cooking fuels

2.5 tỷ người đã không không có nhiên liệu sạch để nấu ăn

or clean heating fuels.

hoặc để sưởi ấm.

Those are the problems in the developing world.

Đó là các vấn đề mà những đất nước đang phát triển gặp phải

And it's easy for us not to be empathetic

Và điều đó thật dễ dàng để chúng ta phớt lờ

with those people who seem so distanced from us.

với những người mà có vẻ như xa cách với chúng ta

But even in our own world, the developed world,

Nhưng ngay cả trong khu vực các nước phát triển,

we see the tension of stagnant economies

chúng ta vẫn thấy sự căng thẳng của nền kinh tế trì trệ

impacting the lives of people around us.

đang ảnh hưởng lên cuộc sống của mọi người quanh ta.

We see it in whole pieces of the economy,

Chúng ta thấy điều đó trong toàn bộ mảnh ghép của nền kinh tế,

where the people involved have lost hope about the future

nơi mà những con người liên quan đang dần mất niềm tin vào tương lai

and despair about the present.

và tuyệt vọng về hiện tại

We see that in the Brexit vote.

Ta nhận thấy từ cuộc bỏ phiếu Brexit.

We see that in the Sanders/Trump campaigns in my own country.

Từ trong chiến dịch Sanders/Trump trên đất nước của chính chúng ta.

But even in countries as recently turning the corner

Thậm chí những đất nước đang vượt qua những khó khăn gần đây

towards being in the developed world,

từng bước trở thành quốc gia phát triển,

in China,

ở Trung Quốc

we see the difficulty that President Xi has

chúng ta thấy khó khăn mà chủ tịch Tập gặp phải

as he begins to un-employ so many people in his coal and mining industries

khi ông ấy bắt đầu sa thải rất nhiều người trong ngành công nghiệp khai thác than đá

who see no future for themselves.

người thấy được không còn tương lai nào cho họ

As we as a society figure out how to manage

Vì chúng ta là một phần của xã hội cố gắng tìm cách kiểm soát

the problems of the developed world

những vấn đề của các quốc gia phát triển

and the problems of the developing world,

và cả những vấn đề của các quốc gia đang phát triển,

we have to look at how we move forward

chúng ta phải nhìn vào cách chúng ta thực hiện

và quản lý những tác động của môi trường tới những quyết định ấy như thế nào.

and manage the environmental impact of those decisions.

We've been working on this problem for 25 years, since Rio,

Chúng ta đã và đang giải quyết vấn đề này trong vòng 25 năm, kể từ Rio,

the Kyoto Protocols.

nghị định thư Kyoto.

Our most recent move is the Paris treaty,

Bước tiến gần đây nhất của chúng ta là hiệp định Paris

and the resulting climate agreements

và các thỏa thuận ứng phó khí hậu

được phê chuẩn bởi nhiều nước và khu vực trên thế giới

that are being ratified by nations around the world.

Tôi nghĩ chúng ta có thể hy vọng

I think we can be very hopeful

that those agreements, which are bottom-up agreements,

rằng những nghị định này, là những cam kết đầy đủ nhất,

where nations have said what they think they can do,

nơi mà những quốc gia nói lên những gì mà họ nghĩ họ có thể làm,

are genuine and forthcoming for the vast majority of the parties.

là điều chắc chắn và sẵn sàng triển khai cho đại đa số bộ phận.

The unfortunate thing

Điều không may là...

is that now, as we look at the independent analyses

ngay lúc này, khi chúng ta nhìn vào các bản phân tích độc lập

of what those climate treaties are liable to yield,

về những nghị định về khí hậu dường như càng đẩy mạnh hơn

mức độ nghiêm trọng của vấn để trước khi chúng ta nhận ra.

the magnitude of the problem before us becomes clear.

This is the United States Energy Information Agency's assessment

Đây là bản đánh giá của Cơ quan Thông tin Năng lượng Hoa Kì

of what will happen if the countries implement the climate commitments

về vấn đề sẽ sảy ra nếu các quốc gia chính thức thực hiện những cam kết

that they've made in Paris

mà họ đã ký kết tại Paris

between now and 2040.

từ bây giờ cho đến năm 2040.

It shows basically CO2 emissions around the world

Bản báo cáo dự đoán lượng khí thải CO2 trên toàn cầu

over the next 30 years.

trong vòng 30 năm tới.

There are three things that you need to look at and appreciate.

Có 3 thứ mà bạn cần phải suy nghĩ và nhìn nhận.

Một là, khí thải CO2 được dự đoán sẽ liên tục tăng

One, CO2 emissions are expected to continue to grow

for the next 30 years.

trong 30 năm tới.

In order to control climate,

Để kiểm soát khí hậu,

cần hạ lượng khí thải CO2 xuống mức thấp nhất

CO2 emissions have to literally go to zero

because it's the cumulative emissions that drive heating on the planet.

bởi lượng khí thải tồn đọng là nguyên nhân khiến trái đất nóng lên.

This should tell you that we are losing the race to fossil fuels.

Điều đó cho thấy rằng chúng ra đang sai lầm trong cuộc chạy đua nhiên liệu hóa thạch

The second thing you should notice

Điều thứ 2 mà bạn cần chú ý

is that the bulk of the growth comes from the developing countries,

là một phần của sự tăng vọt này đến từ các nước đang phát triển,

from China, from India, from the rest of the world,

từ Trung Quốc, Ấn Độ, từ phần còn lại của thế giới

which includes South Africa and Indonesia and Brazil,

bao gồm Nam Phi và Indonesia và cả Brazil

khi mà phần lớn những quốc gia này đẩy người dân họ

as most of these countries move their people

into the lower range of lifestyles

vào môi trường sống tồi tệ

that we literally take for granted in the developed world.

mà chúng ta, các nước phát triển, chẳng thèm quan tâm đến

The final thing that you should notice

Điều cuối cùng mà bạn cần lưu ý

is that each year,

Rằng cứ mỗi năm,

about 10 gigatons of carbon are getting added to the planet's atmosphere,

có khoảng 10 gigatons cacbon đang được thải vào bầu khí quyển của trái đất

and then diffusing into the ocean and into the land.

và sau đó khuếch tán vào đại dương và đất

Hiện nay đã đạt ngưỡng 550 gigatons.

That's on top of the 550 gigatons that are in place today.

Vào cuối 30 năm tới,

At the end of 30 years,

we will have put 850 gigatons of carbon into the air,

chúng ta sẽ thải 850 gigatons cacbon ra môi trường

và có vẻ như cần phải đi một chặng đường dài

and that probably goes a long way

towards locking in a 2-4 degree C increase in global mean surface temperatures,

để ngăn nhiệt độ trái đất không tăng thêm 2-4 độ C,

ngăn chặn sự axit hóa của đại dương

locking in ocean acidification

and locking in sea level rise.

và ngăn nước biển dân lên.

Now, this is a projection made by men

Ngay lúc này, một dự án được

một nhóm người thực hiện,

by the actions of society,

hành động vì cộng dồng

and it's ours to change, not to accept.

và đây là lúc ta cần thay đổi,

xin đừng chấp nhận chúng.

But the magnitude of the problem is something we need to appreciate.

Nhưng chúng ta cần phải nhận thức thật rõ mức độ nghiêm trọng của vấn đề.

Different nations make different energy choices.

Những quốc gia khác nhau có những lựa chọn về năng lượng khác nhau.

tùy vào khả năng tài nguyên thiên nhiên mang lại

It's a function of their natural resources.

It's a function of their climate.

khí hậu

It's a function of the development path that they've followed as a society.

chính sách phát triển xã hội mà họ lựa chọn

It's a function of where on the surface of the planet they are.

và phụ thuộc cả vị trí địa lí của quốc gia họ.

Are they where it's dark a lot of the time,

Đất nước tôi có thường xuyên thiếu ánh nắng mặt trời,

or are they at the mid-latitudes?

hay nằm trong vĩ tuyến trung bình?

Many, many, many things go into the choices of countries,

Sẽ có rất, rất, rất nhiều thứ tác động đến những lựa chọn của các quốc gia này,

and they each make a different choice.

và mỗi quốc gia lại có lựa chọn khác nhau.

The overwhelming thing that we need to appreciate

Một điều bất khả kháng mà chúng ta cần đề cao

là con đường Trung Quốc đã lựa chọn

is the choice that China has made.

China has made the choice,

Trung Quốc đã quyết định

and will make the choice, to run on coal.

Và sẽ quyết định lệ thuộc vào than đá

The United States has an alternative.

Hoa Kì lại đi theo lựa chọn khác.

It can run on natural gas

Lệ thuộc vào khí thiên nhiên

as a result of the inventions of fracking and shale gas,

là kết quả từ những giải pháp nứt vỉa thủy lực và khí đá phiến,

thứ mà chúng ta đang sở hữu.

which we have here.

They provide an alternative.

Có một giải pháp khác được đưa ra.

The OECD Europe has a choice.

OECD Châu Âu có một giải pháp. OECD: tổ chức hợp tác và phát triển

It has renewables that it can afford to deploy in Germany

Việc triển khai năng lượng tái tạo ở Đức rất có triển vọng

because it's rich enough to afford to do it.

bởi nơi đây có đầy đủ năng lực để thực hiện.

The French and the British show interest in nuclear power.

Pháp và Anh thì bày tỏ mối quan tâm đến năng lượng hạt nhân.

Eastern Europe, still very heavily committed to natural gas and to coal,

Nhưng với Tây Âu, việc còn nặng tình với khí thiên nhiên và than đá,

and with natural gas that comes from Russia,

và việc nguồn cung khí thiên nhiên đến từ Nga,

khiến họ gặp hiều rào cản.

with all of its entanglements.

China has many fewer choices

Trung Quốc có ít lựa chọn hơn

và có nhiều vấn đề phải đối mặt

and a much harder row to hoe.

If you look at China, and you ask yourself

Nếu bạn nhìn vào Trung Quốc, và tự hỏi bản thân

why has coal been important to it,

Tại sao than đá có vị trí quan trọng như vậy,

you have to remember what China's done.

bạn cần nhớ đến những gì Trung Quốc đã làm.

China brought people to power, not power to people.

Trung Quốc mang người dân đến với sức mạnh,

không phải mang sức mạnh đến với người dân.

It didn't do rural electrification.

Nó không làm điện khí hóa nông thôn.

It urbanized.

Nó làm đô thị hóa.

It urbanized by taking low-cost labor and low-cost energy,

Nó đô thị hóa bởi chi phí nhân công và năng lượng thấp.

creating export industries

tạo ra ngành công nghiệp xuất khẩu

có thể hỗ trợ sự tăng trưởng không hề nhỏ.

that could fund a tremendous amount of growth.

If we look at China's path,

Nếu chúng ta nhìn vào chủ trương của Trung Quốc,

all of us know that prosperity in China has dramatically increased.

tất cả chúng ta nhận thấy sự phồn vịnh của Trung Quốc hiện tăng lên một cách kì diệu

In 1980, 80 percent of China's population

Năm 1980, 80% dân số Trung Quốc

lived below the extreme poverty level,

sống dưới mức nghèo đói cùng cực,

below the level of having $1.90 per person per day.

thu nhập dưới mức chỉ $1.90 một người một ngày.

By the year 2000, only 20 percent of China's population

Đến năm 2000, chỉ có 20% dân số

là sống dưới mức nghèo đói. --

lived below the extreme poverty level --

a remarkable feat,

một nỗ lực rất đáng khâm phục,

admittedly, with some costs in civil liberties

phải thừa nhận là, chỉ một chút quỹ trong luật tự do nhân sự

that would be tough to accept in the Western world.

vừa đủ để chấp nhận ở phương Tây

But the impact of all that wealth

Nhưng tác động của sự thịnh vượng ấy

allowed people to get massively better nutrition.

cho phép công dân nhiều cơ hội nhận được chế độ dinh dưỡng tốt hơn

It allowed water pipes to be placed.

Nó cho phép lắp đặt những đường ống dẫn nước.

It allowed sewage pipes to be placed,

Cho phép đặt những đường ống sinh hoạt,

dramatic decrease in diarrheal diseases,

giảm đáng kể các bệnh liên quan đến tiêu chảy,

at the cost of some outdoor air pollution.

chi phí xử lý ô nhiễm không khí ngoài trời

Nhưng đó là năm 1980, thậm chí ngài nay,

But in 1980, and even today,

the number one killer in China is indoor air pollution,

ô nhiễm không khí trong nhà là nguyên nhân tử vong số một ở Trung Quốc,

because people do not have access to clean cooking and heating fuels.

bởi người nhân không được cung cấp nhiên liệu để nấu ăn và sưởi ấm sạch.

Sự thật là, vào năm 2040,

In fact, in 2040,

it's still estimated that 200 million people in China

có dự đoán rằng sẽ có 200 triệu người ở Trung Quốc

will not have access to clean cooking fuels.

không thể tiếp cận nhiên liệu sạch để nấu nướng.

Họ đi theo một con đường đặc biệt.

They have a remarkable path to follow.

India also needs to meet the needs of its own people,

Ấn Độ, để đáp ứng nhu cầu cho chính người dân họ,

and it's going to do that by burning coal.

và họ lựa chọn việc đốt than đá.

When we look at the EIA's projections of coal burning in India,

Khi chúng ta nhìn vào báo cáo của EIA về vấn để sử dụng than ở Ấn Độ,

India will supply nearly four times as much of its energy from coal

Ấn Độ sẽ bổ sung thêm gấp 4 lần năng lượng từ than đá

as it will from renewables.

It's not because they don't know the alternatives;

Không phải bởi họ không tìm ra lựa chọn nào khác

it's because rich countries can do what they choose,

Mà vì các nước giàu có có thể làm điều họ lựa chọn,

Các nược nghèo làm điều họ phải làm.

poor countries do what they must.

So what can we do to stop coal's emissions in time?

Vậy chúng ta có thể làm gì để kết thúc thải khí từ than đá kịp thời?

What can we do that changes this forecast that's in front of us?

Chúng ta có thể làm gì để thay đổi những dự đoán đang diễn ra ngay trước mặt?

Because it's a forecast that we can change if we have the will to do it.

Chúng ta có thể thay đổi chúng nếu chúng ta thật sự có ý chí.

Điều đầu tiên, chúng ta phải nghĩ về tầm quan trọng của vấn đề.

First of all, we have to think about the magnitude of the problem.

Between now and 2040,

Từ bây giờ đến 2040,

Sẽ có 800 đến 1600 nhà máy nhiệt điện được xây dựng trên toàn thế giới.

800 to 1,600 new coal plants are going to be built around the world.

Cứ mỗi tuần, sẽ có từ 1 đến 3 nhà máy nhiệt điện 1 gigawatt

This week, between one and three one-gigawatt coal plants

are being turned on around the world.

Bắt đầu hoạt động trên thế giới.

That's happening regardless of what we want,

Chuyện gì cũng có thể xảy ra, bất kể là gì,

because the people that rule their countries,

bởi vì đất nước là của nhân dân,

assessing the interests of their citizens,

họ tự đánh giá những lợi ích họ nhận được.

have decided it's in the interest of their citizens to do that.

và quyết định có thực hiện vì lợi ích đó không.

And that's going to happen unless they have a better alternative.

Và điều đó sẽ sảy ra trừ khi họ tìm được lựa chọn khác tốt hơn.

And every 100 of those plants will use up

Và cứ mỗi 100 nhà máy sẽ nuốt chửng hết

between one percent and three percent

từ 1% đến 3%

of the Earth's climate budget.

không khí dự trữ của Trái Đất.

So every day that you go home thinking that you should do something

Vì vậy, cứ mỗi lần bạn về nhà, hãy suy ngẫm mình nên làm gì

trước vấn đề

about global warming,

nóng lên toàn cầu

at the end of that week, remember:

Vào mỗi cuối tuần, hãy ghi nhớ:

somebody fired up a coal plant that's going to run for 50 years

sẽ có người nào đó thích thú với một nhà máy than đá sẽ hoạt động trong 50 năm

and take away your ability to change it.

và lấy đi cơ hội để bạn thay đổi nó.

What we've forgotten is something that Vinod Khosla used to talk about,

Điều mà chúng ta hầu như đã quên là thứ mà Vinod Khosla đã từng nói đến,

a man of Indian ethnicity but an American venture capitalist.

một người đàn ông gốc Ấn, nhưng là môt nhà tư bản người Mỹ mạo hiểm.

And he said, back in the early 2000s,

Và ông ta nói rằng, trở lại đầu những năm 2000,

that if you needed to get China and India off of fossil fuels,

nếu bạn muốn Trung Quốc và Ấn Độ từ bỏ nguyên liệu hóa thạch,

you had to create a technology that passed the "Chindia test,"

bạn phải sáng tạo ra công nghể có thể vượt qua bài kiểm tra "Chindia",

"Chindia" being the appending of the two words.

"Chindia" được ghép từ tên 2 nước này.

It had to be first of all viable,

Nó là điều cần phải làm

làm dứt điểm đầu tiên,

meaning that technically, they could implement it in their country,

nghĩa là về mặt kĩ thuật, họ có thể thực hiện ngay trên đất nước họ,

and that it would be accepted by the people in the country.

và nó chắc chắc sẽ được người dân họ đồng thuận.

Two, it had to be a technology that was scalable,

Thứ 2, nó phải là một công nghệ có khả năng mở rộng,

that it could deliver the same benefits

nó có thể sử dụng cho nhiều lợi ích khác nhau

on the same timetable as fossil fuels,

với cùng một lộ trình với nhiên liệu hóa thạch,

so that they can enjoy the kind of life, again, that we take for granted.

vậy là mọi người có thể tận hưởng cuộc sống lần nữa, ai cũng được hưởng thụ.

And third, it had to be cost-effective

và điều thứ ba, chi phí cần phải hiệu quả

without subsidy or without mandate.

mà không cần phải trợ cấp hay ủy quyền.

It had to stand on its own two feet;

Nó phải tự đứng vững trên

chính đôi chân của mình;

Nó không thể được chu cấp cho quá nhiều quốc gia

it could not be maintained for that many people

Nếu sự thật là những quốc gia này phải đi nài nỉ

if in fact, those countries had to go begging

hoặc có một quốc gia nào đó nói, " Tôi sẽ không làm ăn với anh",

or had some foreign country say, "I won't trade with you,"

in order to get the technology shift to occur.

để có được sự thay đổi công nghệ đang có.

Nếu bạn nhìn vào bài thử nghiệm Chindia,

If you look at the Chindia test,

we simply have not come up with alternatives that meet that test.

chúng ta chỉ đơn giản là không thể tiến lên, mang những lựa chọn thay thế để đáp ứng nó.

That's what the EIA forecast tells us.

Đó là điều mà dự báo của EIA

muốn nói với chúng ta.

China's building 800 gigawatts of coal,

Trung Quốc sản xuất 800 GW điện

từ than đá

400 gigawatts of hydro,

400 GW từ thủy điện,

about 200 gigawatts of nuclear,

khoảng 200 GW từ điện hạt nhân

and on an energy-equivalent basis, adjusting for intermittency,

và dựa trên năng lượng cơ sở tương đương, đã loại trừ những lần gián đoạn,

about 100 gigawatts of renewables.

thì chỉ có khoảng 100 GW từ năng lượng tái tạo.

800 gigawatts of coal.

800 GW điện từ than đá.

They're doing that, knowing the costs better than any other country,

họ biết trước rất rõ những thiệt hại hơn bất kì quốc gia nào,

knowing the need better than any other country.

biết rõ điều thiết yếu lúc này hơn bất kì nước nào.

But that's what they're aiming for in 2040

Nhưng đó là có phải là thứ mà họ đang

cố gắng thực hiện vào năm 2040

unless we give them a better choice.

trừ khi chúng ta cho họ lựa chọn tốt hơn.

To give them a better choice,

Để tạo cơ hội tốt hơn cho họ,

it's going to have to meet the Chindia test.

sẽ cần phải đàm phán với chương trình thử nghiệm Chindia.

If you look at all the alternatives that are out there,

Nếu bạn nhìn vào tất cả những giải pháp còn lại đang ở ngoài kia,

there are really two that come near to meeting it.

chỉ có được hai là có khả năng thực hiện.

First is this area of new nuclear that I'll talk about in just a second.

Một là một khu vực hạt nhân mới như tôi đã đề cập từ trước.

Nó là một thế hệ nhà máy hạt nhận mới đang nằm chờ trên bản vẽ

It's a new generation of nuclear plants that are on the drawing boards

around the world,

trên khắp thế giới,

and the people who are developing these say

và những người mà đang phát triển chúng nói rằng:

Chúng ta có thể xây đựng bản thử nghiệm vào năm 2025

we can get them in position to demo by 2025

and to scale by 2030, if you will just let us.

và mở rộng quy mô vào năm 2030, nếu các bạn tạo cơ hội cho chúng tôi

The second alternative that could be there in time

Lựa chọn thay thế thứ 2 và có thể thực hiện ngay lúc này là

is utility-scale solar backed up with natural gas,

tận dụng quy mô và lợi ích việc sử dụng quang năng để hỗ trợ khí thiên nhiên,

which we can use today,

mà chúng ta đang sử dụng ngày nay,

versus the batteries which are still under development.

so với những viên pin vẫn còn đang phải cải tiến thêm.

So what's holding new nuclear back?

Vậy thì điều gì đang đưa thế hệ hạt nhân mới trở lại?

Outdated regulations and yesterday's mindsets.

Những quy định lỗi thời và tư duy bảo thủ.

We have not used our latest scientific thinking on radiological health

Chúng ta không thể áp dụng tư duy khoa học hiện nay về ảnh hưởng phóng xạ đến sức khỏe,

to think how we communicate with the public

tìm cách để truyền tải thông tin đến cộng đồng

and govern the testing of new nuclear reactors.

và chi phối các buổi chạy thử lò hạt nhân mới.

We have new scientific knowledge that we need to use

Chúng ta cần áp dụng những kiến thức khoa học mới

in order to improve the way we regulate nuclear industry.

để có thể thay đổi cách chúng ta vận hành nền công nghiệp hạt nhân.

The second thing is we've got a mindset

Điều thứ 2 là chúng ta tồn tại một ý tưởng

that it takes 25 years and 2 to 5 billion dollars

đã mất tới 25 năm và 2 đến 5 tỉ đô

để phát triển một nhà máy hạt nhân.

to develop a nuclear power plant.

That comes from the historical, military mindset

Điều đó xuất phát từ lịch sử, tư duy quân sự

of the places nuclear power came from.

từ những nơi năng lượng hạt nhân sinh ra.

These new nuclear ventures are saying

Có nhiều dự án thương mại hạt nhân mới nói rằng

that they can deliver power for 5 cents a kilowatt hour;

Tôi có thể chuyển đổi 5% năng lượng trong 1 kilowatt giờ.

they can deliver it for 100 gigawatts a year;

tôi có thể tạo được 100 GW một năm;

they can demo it by 2025;

tôi có thể chạy thử vào năm 2025;

và tôi có thể vận hành ổn định vào năm 2030,

and they can deliver it in scale by 2030,

if only we give them a chance.

chỉ khi các bạn cho tôi cơ hội.

Ngay bây giờ, chúng ta chỉ đơn giản là chờ đợi một phép màu.

Right now, we're basically waiting for a miracle.

What we need is a choice.

Điều chúng ta cần là một chọn lựa.

If they can't make it safe, if they can't make it cheap,

Nếu họ không thể làm nó an toàn, nếu họ không thể làm nó rẻ hơn,

it should not be deployed.

nó không nên được triển khai.

But what I want you to do is not carry an idea forward,

Nhưng điều tôi cần ở các bạn không phải mang ý tưởng đó kè kè theo mình

but write your leaders,

nhưng hãy viết thư cho cấp trên của bạn

write the head of the NGOs you support,

viết thư cho lãnh đạo NGO bạn đang làm

NGO: tổ chức phi chính phủ

and tell them to give you the choice,

và hãy nói với họ cho mình lựa chọn;

not the past.

nhưng không phải quá khứ

Thank you very much.

Cảm ơn các bạn rất nhiều.

(Applause)

(Vỗ tay)