Robert Swan: Let's save the last pristine continent

Translator: Dao Ngoc Hanh Reviewer: Thu Hà

Let's go south.

Hãy đi tới phương Nam.

All of you are actually going south.

Các bạn đã thực sự đi về phía Nam.

This is the direction of south, this way,

Theo cách này, đó chỉ là về phương hướng.

and if you go 8,000 kilometers out of the back of this room,

và nếu bạn đi tầm 8,000 km ra khỏi khán phòng này,

you will come to as far south as you can go anywhere on Earth,

bạn sẻ tới tận cùng phía nam một nơi trên trái đất,

the Pole itself.

Cực Nam.

Now, I am not an explorer.

Lúc này, tôi không phải là một nhà thám hiểm.

I'm not an environmentalist.

không phải nhà môi trường học.

I'm actually just a survivor,

Tôi thực sự chỉ là người sống sót,

and these photographs that I'm showing you here are dangerous.

và những bức ảnh này, tôi đang chiếu thật là đáng sợ.

They are the ice melt of the South and North Poles.

Hiện tượng băng tan ở Bắc Cực và Nam Cực.

And ladies and gentlemen,

Thưa quý vị,

we need to listen to what these places are telling us,

chúng ta cần lắng nghe thông điệp từ những nơi này,

and if we don't, we will end up with our own survival situation

nếu không, chúng ta sẻ phải kết thúc sự sinh tồn ở đây trên trái đất này.

here on planet Earth.

I have faced head-on these places,

Tôi đã từng đối mặt với nơi đây,

and to walk across a melting ocean of ice

còn băng qua đại dương băng đang tan chảy

is without doubt the most frightening thing

không hề nghi ngờ điều đáng sợ nhất này

that's ever happened to me.

đã xảy ra với mình.

Antarctica is such a hopeful place.

Nam Cực là một nơi đầy hứa hẹn.

It is protected by the Antarctic Treaty, signed in 1959.

Nó được bảo vệ bởi Hiệp ước Nam Cực, được ký kết năm 1959.

In 1991, a 50-year agreement was entered into

Năm 1991, một thỏa thuận 50 năm đã được lập ra

that stops any exploitation in Antarctica,

quy đình dừng mọi sự khai thác trên Nam cực,

and this agreement could be altered,

thỏa thuận này có thể bị thay thế,

changed, modified, or even abandoned

thay đổi, sửa đổi, thậm chí bị bãi bõ

starting in the year 2041.

cho đến năm 2041.

Ladies and gentlemen,

Thưa quý vị,

people already far up north from here in the Arctic

Loài người đã đi lên phía bắc từ đây trên Bắc Cực

are already taking advantage

đã lợi dụng sự tan chảy của băng,

of this ice melt,

khai thác nguồn lực vốn được bảo phủ trong băng

taking out resources from areas already that have been covered in ice

for the last 10, 20, 30,000,

suốt 10, 20, 30000, 100000 năm qua.

100,000 years.

Can they not join the dots

Phải chăng họ không thể dừng lại

and think, "Why is the ice actually melting?"

và suy nghĩ, "Tại sao băng lại tan chảy?"

This is such an amazing place,

Nam Cực, một nơi rất tuyệt vời,

the Antarctic, and I have worked hard

tôi đã làm việc chăm chỉ suốt 23 năm qua

for the last 23 years on this mission

với nhiệm vụ đảm bảo rằng

to make sure that what's happening up here in the North

mọi chuyện chảy ra ở phía Bắc

does never happen, cannot happen in the South.

không bao giờ tái diễn ở Nam cực.

Where did this all begin?

Điều này bắt nguồn từ đâu?

It began for me at the age of 11.

Hồi tôi 11 tuổi.

Check out that haircut. It's a bit odd. (Laughter)

Nhìn kiểu tóc xem. Đã lỗi mốt từ lâu. (Cười)

And at the age of 11, I was inspired by the real explorers

Lúc 11, tôi được truyền cảm hứng từ các nhà thám hiểm thực thụ

to want to try to be the first to walk to both Poles.

tôi muốn cố gắng là người đầu tiên đặt chân lên cả hai Cực.

I found it incredibly inspiring

Niềm hứng thú với ý tưởng du hành các Cực

that the idea of becoming a polar traveler

went down pretty well with girls at parties when I was at university.

xuôi theo các cuộc vui khi vào Đại học.

That was a bit more inspiring.

Hứng thú hơn một chút.

And after years, seven years of fundraising,

Sau một vài năm, bảy năm gây quỹ,

seven years of being told no,

bảy năm nói bị từ chối,

seven years of being told by my family to seek counseling

suốt bảy năm bị gia đình tìm kiếm sự tư vấn và giúp đỡ về tâm lý.

and psychiatric help,

eventually three of us found ourselves marching to the South Geographic Pole

cuối cùng ba chúng tôi tìm thấy mình, hành quân đến Nam Cực

on the longest unassisted march ever made anywhere on Earth in history.

hành trình dài nhất không bất kì trợ giúp chưa từng xảy ra trong lịch sử.

In this photograph, we are standing in an area

Trong bức hình này, chúng tôi đang đứng trên một khu vực

the size of the United States of America,

rộng bằng cả nước Mỹ.

and we're on our own.

và chúng tôi tự vận động.

We have no radio communications, no backup.

Không hề có đàm thoại, không dự phòng.

Beneath our feet, 90 percent of all the world's ice,

Dưới chân chúng tôi, 90% là băng của cả thế giới,

70 percent of all the world's fresh water.

70% là nước ngọt của toàn thế giới.

We're standing on it.

Chúng tôi đứng trên đây.

This is the power of Antarctica.

Nguồn năng lượng của Nam cực.

On this journey, we faced the danger of crevasses,

Chuyến hành trình này, chúng tôi đối mặt với bao nhiêu vết rạn nứt,

intense cold,

lạnh dữ dội,

so cold that sweat turns to ice inside your clothing,

đến nổi cả mồ hôi cũng đóng băng,

your teeth can crack,

răng có thể vở ra,

water can freeze in your eyes.

nước có thể đóng băng ngay trong mắt,

Let's just say it's a bit chilly. (Laughter)

Tự nhủ chỉ một chút lạnh thôi. (Cười)

And after 70 desperate days, we arrive at the South Pole.

Và sau 70 ngày trong tuyệt vọng, chúng tôi đến Nam Cực.

We had done it.

Chúng tôi đã làm được.

But something happened to me on that 70-day journey in 1986

Nhưng mọi thứ xảy ra trong suốt hành trình 70 ngày năm 1986 đó

that brought me here, and it hurt.

mang tôi đến đây, và thực hãi hùng.

My eyes changed color in 70 days through damage.

Mắt tôi thay đổi sắc tố.

Our faces blistered out.

Mặt thì phồng rộp ra.

The skin ripped off and we wondered why.

Da thì nứt toạc chúng tôi tự hỏi tại sao.

And when we got home, we were told by NASA

Khi về đến nhà, chúng tôi mới được NASA thông báo rằng

that a hole in the ozone had been discovered

một lỗ hổng trên tầng ozone đã được phát hiện ở Nam Cực,

above the South Pole,

and we'd walked underneath it the same year it had been discovered.

phát hiện ra cùng năm chúng tôi đi dưới nó.

Ultraviolet rays down, hit the ice, bounced back, fried out the eyes,

Các tia cực tím chiếu xuống băng, phản xạ trở lại mắt chúng tôi,

ripped off our faces.

xâu xẻ làn da.

It was a bit of a shock -- (Laughter) --

Thật là sốc-- (Cười)--

and it started me thinking.

và tôi bắt đầu suy nghĩ.

In 1989, we now head north.

Năm 1989, chúng tôi đi đến phía bắc.

Sixty days, every step away from the safety of land

60 ngày, từ vùng đất liền an toàn băng qua các đại dương băng.

across a frozen ocean.

It was desperately cold again.

Lại chịu cái lạnh khủng khiếp một lần nữa.

Here's me coming in from washing naked at -60 Celsius.

Đây là tôi, đang trần truồng khi -60 độ.

And if anybody ever says to you, "I am cold" -- (Laughter) --

Nếu ai đó chưa nói với bạn rằng, "Tôi bị lạnh"--(Cười)--

if they look like this, they are cold, definitely.

nếu họ trông như thế này, chắc chắn rằng họ đang rất lạnh.

(Applause)

(Vổ tay)

And 1,000 kilometers away from the safety of land,

1000 km từ vùng đất liền an toàn,

disaster strikes.

thật thảm họa.

The Arctic Ocean melts beneath our feet four months before it ever had in history,

Băng ở Bắc Cực tan dưới chân chúng tôi 4 tháng trước khi có lịch sử,

and we're 1,000 kilometers from safety.

và chúng ta chỉ cách 1000 km từ vùng bình yên ngoài kia.

The ice is crashing around us, grinding, and I'm thinking, "Are we going to die?"

Khối băng rơi xung quanh, mài mòn, tôi nghĩ "Phải chăng chúng tôi sắp chết?"

But something clicked in my head on this day,

Nhưng có cái gì đó gí vào đầu tôi lúc đó,

as I realized we, as a world, are in a survival situation,

tôi nhận ra chúng tôi, cũng như thể giới đang trong tình trạng sống còn,

and that feeling has never gone away for 25 long years.

cảm giác đó chưa bao giờ mất đi suốt 25 năm qua.

Back then, we had to march or die.

Chúng ta phải hành động hoặc là chết.

And we're not some TV survivor program.

Chúng tôi không phải đang trong một chương trình ti vi về sống còn nào đó.

When things go wrong for us, it's life or death,

Khi mọi thứ vượt quá quỹ đạo, là sự sống hoặc cái chết,

and our brave African-American Daryl,

lòng dũng cảm của Daryl người Mỹ gốc Phi,

who would become the first American to walk to the North Pole,

người trở thành người Mỹ đầu tiên đặt chân lên Bắc Cực,

his heel dropped off from frostbite 200 klicks out.

gót chân tê cứng suốt 200 klicks.

He must keep going, he does,

Anh ta vẫn phải tiếp tục đi, và anh đã làm được,

and after 60 days on the ice, we stood at the North Pole.

sau 60 ngày trên các khối băng, chúng tôi đã đứng trên Cực Bắc.

We had done it.

Chúng tôi đã làm được.

Yes, I became the first person in history stupid enough to walk to both Poles,

Vâng, Tôi trở thành người đầu tiên trong lịch sử đủ ngu ngốc để đến được cả 2 cực,

but it was our success.

nhưng đó là thành công của chúng tôi.

And sadly, on return home,

Buồn thay, trên đường về,

it was not all fun.

chẳng có gì vui nữa.

I became very low.

Tôi trở nên chậm chạp.

To succeed at something is often harder than actually making it happen.

Để đạt thành công ở một cái gì đó thường khó hơn là làm cho nó xảy ra.

I was empty, lonely, financially destroyed.

Tôi thấy trống rỗng, cô đơn, hoang phí.

I was without hope,

Không có một hi vọng nào,

but hope came in the form of the great Jacques Cousteau,

nhưng hi vọng trở lại từ Jacques Cousteau

and he inspired me to take on the 2041 mission.

và ông ấy truyền cảm hứng cho tôi gánh vác nhiệm vụ năm 2041.

Being Jacques, he gave me clear instructions:

Là Jacques, ông đã chỉ dẫn rõ ràng cho tôi:

Engage the world leaders, talk to industry and business,

Thu hút các nhà lãnh đạo thế giới, nói với nên công nghiệp và kinh doanh,

and above all, Rob, inspire young people,

và hơn hết, Rob, truyền cảm hứng cho thế hệ trẻ

because they will choose the future of the preservation of Antarctica.

bởi vì họ sẻ chọn tương lai ' cho sự bảo tồn Nam cực.

For the world leaders, we've been to every world Earth Summit,

Với các bậc lãnh đạo trên thế giới, chúng tôi tham gia Hội nghị thượng đỉnh,

all three of them, with our brave yacht, 2041,

cả ba chúng tôi, trên con thuyền, 2041,

twice to Rio, once in '92, once in 2012,

2 lần tới Rio, một lần năm 92, một lần vào năm 2012

and for the Earth Summit in Johannesburg,

với Hội nghị thượng đỉnh ở Johannesburg,

we made the longest overland voyage ever made with a yacht,

hành trình đường bộ dài nhất,

13,000 kilometers around the whole of Southern Africa

đi 13000 km xung quanh Nam Phi

doing our best to inspire over a million young people in person

cố gắng tuyên truyền cho hơn 1 triệu người trẻ tuổi

about 2041 and about their environment.

về năm 2041 và về môi trường.

For the last 11 years, we have taken over 1,000 people,

Trong 11 năm qua, chúng tôi cùng hơn 1000 người,

people from industry and business, women and men from companies,

từ các ngành công nghiệp, kinh doanh, cả đàn ông và phụ nữ từ các công ty,

students from all over the world, down to Antarctica,

sinh viên trên toàn thế giới đến với Nam cực,

and during those missions, we've managed to pull out

và suốt những nhiệm vụ đó, chúng tôi kéo ra

over 1,500 tons of twisted metal left in Antarctica.

hơn 1500 tấn kim loại dạt về Nam cực

That took eight years, and I'm so proud of it

Mất 8 năm và tôi thực sự tự hào

because we recycled all of it back here in South America.

bởi vì chúng tôi đã tái chế tất cả chúng tại Nam Mỹ.

I have been inspired ever since I could walk

Tôi đã lấy cảm hứng tái chế từ mẹ tôi,

to recycle by my mum.

Here she is, and my mum --

Đây là bà ấy, mẹ của tôi--

(Applause) --

(Vổ tay)--

my mum is still recycling,

mẹ tôi vẫn còn sống,

and as she is in her 100th year, isn't that fantastic?

và đây là bà ấy trong sinh nhất thứ 100, thật là thú vị phải không?

(Applause)

(Vổ tay)

And when -- I love my mum.

Tôi yêu mẹ.

(Laughter)

(Cười)

But when Mum was born,

Nhưng thời đại mẹ tôi được sinh ra,

the population of our planet was only 1.8 billion people,

chỉ có 1.8 tỷ người trên hành tinh này,

and talking in terms of billions,

we have taken young people from industry and business

chúng ta là những người trẻ từ mọi nền công nghiệp và kinh doanh

from India, from China.

từ Ấn độ, Trung Quốc.

These are game-changing nations, and will be hugely important

Đây là những quốc gia thay đổi luật chơi,

in the decision about the preservation of the Antarctic.

sẻ rất quan trọng trong quyết định về sống còn của Nam cực.

Unbelievably, we've engaged and inspired women to come from the Middle East,

Không thể tin nổi, chúng tôi đã tiến hành và truyền cảm hứng cho phụ nữ Trung Đông

often for the first time they've represented their nations in Antarctica.

thường là lần đầu tiên họ đại diện cho quốc gia của mình ở Nam Cực.

Fantastic people, so inspired.

Những con người đáng nể phục,

To look after Antarctica,

Để bảo tồn Nam Cực,

you've got to first engage people with this extraordinary place,

các bạn là những người đầu tiên

form a relationship, form a bond,

hình thành nên các mối liên hệ, các giao kết,

form some love.

tình yêu.

It is such a privilege to go to Antarctica,

Đặc ân đi tới Nam cực,

I can't tell you.

Tôi không thể nói cho bạn.

I feel so lucky,

Tôi đã cảm thấy thực sự may mắn.

and I've been 35 times in my life,

Tôi đã đến đó những 35 lần

and all those people who come with us return home as great champions,

moi người đi với chúng tôi rồi trở về nhà như một những nhà vô địch vĩ đại,

not only for Antarctica,

không chỉ Nam cực,

but for local issues back in their own nations.

cả những khu vực khác trên quốc gia của họ.

Let's go back to where we began: the ice melt of the North and South Poles.

Trở lại với chủ đề ban đầu: Băng tan chảy ở Bắc cực và Nam Cực.

And it's not good news.

Không phải là tin tốt.

NASA informed us six months ago

NASA cảnh báo với chúng ta từ 6 tháng trước

that the Western Antarctic Ice Shelf is now disintegrating.

rằng những khối băng ở phía Tây Nam cực bây giờ đã tan rã.

Huge areas of ice --

Một khu vực băng lớn--

look how big Antarctica is even compared to here --

nhìn xem có bao nhiêu băng ở Nam cực nếu so sánh với đây--

Huge areas of ice are breaking off from Antarctica,

Một khối lớn đang vỡ ra ở cực Nam,

the size of small nations.

có kích thước bằng các quốc gia nhỏ,

And NASA have calculated that the sea level will rise,

NASA đã tính toán rằng mật độ của mực nước biển đang dân lên,

it is definite,

by one meter in the next 100 years,

với tốc độ 1m trong khoảng 100 năm tới,

the same time that my mum has been on planet Earth.

bằng thời gian mà mẹ tôi sống trên hành tinh này.

It's going to happen,

Nó đang xảy ra.

and I've realized that the preservation of Antarctica

và tôi nhận ra rằng để bảo tồn Nam cực

and our survival here on Earth are linked.

và sự sinh tồn của chúng ta trên trái đất có mối quan hệ mật thiết.

And there is a very simple solution.

và đó chỉ là một giải pháp đơn giản.

If we are using more renewable energy in the real world,

Nếu chúng ta sử dụng nguồn năng lượng có thể tái tạo được trên thế giới,

if we are being more efficient with the energy here,

Nếu chúng ta sử dụng hiệu quả hơn nguồn năng lượng ở đây.

running our energy mix in a cleaner way,

sử dụng hỗn hợp năng lượng sạch.

there will be no financial reason to go and exploit Antarctica.

Không có bất cứ lý do tài chính nào đi và khai phá Nam cực.

It won't make financial sense,

Không động thái tài chính,

and if we manage our energy better, we also may be able to slow down,

và nếu chúng ta quản lý nguồn năng lượng này tốt hơn,

maybe even stop,

hoặc thậm chí là dừng lại,

this great ice melt that threatens us.

những khối băng đang tan đe dọa chúng ta.

It's a big challenge, and what is our response to it?

Đó là một thử thách lớn, và phản ứng của chúng ta là gì?

We've got to go back one last time,

Trở lại với thời gian trước,

and at the end of next year,

cuối năm tới,

we will go back to the South Geographic Pole,

chúng ta trở lại với Nam Cực,

where we arrived 30 years ago on foot,

nơi chúng tôi đã đặt chân 30 năm trước,

and retrace our steps of 1,600 kilometers,

và hồi tưởng những bước đi trong 1600 km,

but this time only using renewable energy to survive.

nhưng thời gian đó chỉ sử dụng nguồn năng lượng tái tạo để sinh tồn.

We will walk across those icecaps, which far down below are melting,

Chúng ta băng qua những chỏm băng đang tan chảy ngay bên dưới

hopefully inspiring some solutions on that issue.

Những giải pháp đầy hi vọng được ban hành,

This is my son, Barney.

Đây là con trai tôi, Barney.

He is coming with me.

Nó đã đi cùng với tôi.

He is committed to walking side by side with his father,

sát cánh cùng bố nó,

and what he will do is to translate these messages

và điều mà nó đã làm là ghi lại các thông điệp

and inspire these messages to the minds of future young leaders.

và truyền những thông điệp này cho các bậc lãnh đạo trẻ trong tương lai.

I'm extremely proud of him.

Tôi thực sự tự hào.

Good on him, Barney.

Tốt lắm con trai, Barney.

Ladies and gentlemen, a survivor -- and I'm good --

Thưa quý vị, những người đang sinh tồn --Tôi rất vui--

a survivor sees a problem and doesn't go, "Whatever."

một người còn sống thấy được những vấn đề và không bỏ đi, "Bất cứ điều gì".

A survivor sees a problem and deals with that problem

Một người còn sống thấy vấn đề này và hãy giải quyết chúng

before it becomes a threat.

trước khi trở thành một mối đe dọa.

We have 27 years to preserve the Antarctic.

Tôi đã có 27 năm bảo tồn Nam cực.

We all own it.

Chúng ta đều sở hữu nó.

We all have responsibility.

nên chúng ta đều có trách nhiệm.

The fact that nobody owns it maybe means that we can succeed.

Sự thật là không ai sở hữu nó nghĩa rằng chúng ta có thể thành công.

Antarctica is a moral line in the snow,

Nam cực là một bài học ẩn trong tuyết,

and on one side of that line we should fight,

và một mặt nào đó chúng ta nên chiến đấu,

fight hard for this one beautiful, pristine place left alone on Earth.

chiến đấu cho một nơi tươi đẹp. nguyên khai còn lại trên Trái đất

I know it's possible.

Tối biết đó là điều có thể.

We are going to do it.

Chúng ta hãy cùng làm

And I'll leave you with these words from Goethe.

và tôi sẻ để lại cho các bạn lời từ Geothe

I've tried to live by them.

Tôi đã cố gắng sống bởi họ

"If you can do, or dream you can,

"Nếu bạn có thể làm hay mong điều gì đó,

hãy bắt đầu từ bây giờ,

begin it now,

for boldness has genius, power and magic in it."

sự dũng cảm ẩn chứa sự thông thái, quyền lực và phép thuật"

Good luck to you all.

Chúc may mắn.

Thank you very much.

Cảm ơn rất nhiều.

(Applause)

(Vổ tay)