A highly scientific taxonomy of haters | Negin Farsad

Translator: Anh Pham Reviewer: BachMy Nguyen

I'm an Iranian-American Muslim female,

Tôi là một phụ nữ Hồi giáo người Mỹ gốc Iran,

like all of you.

giống như tất cả các bạn.

And I'm also a social justice comedian,

Tôi cũng là diễn viên hài về công bằng xã hội,

something that I insist is an actual job.

điều mà tôi cho là 1 công việc thật sự.

To explain what that is, let me tell you how I got here.

Để giải thích kĩ hơn, tôi sẽ kể tại sao tôi tới được đây.

I've performed all over the country.

Tôi đã trình diễn trên khắp nước Mỹ.

And let me tell you, America is majestic, right?

Nước Mỹ thật tráng lệ phải không nào?

It's got breathtaking nature,

Khung cảnh thiên nhiên hùng vĩ,

waffle houses

chuỗi những nhà hàng waffle

and diabetes as far as the eye can see.

và đi đâu cũng thấy người bị tiểu đường.

It is really something.

Cũng khá đặc biệt đấy chứ.

Now, the American population can be broken up

Dân số Mỹ có thể chia ra

into three main categories:

làm 3 nhóm chính:

there's mostly wonderful people,

nhóm đa số những người tử tế,

haters

những kẻ thích chỉ trích

and Florida.

và dân Florida.

(Laughter)

(Tiếng cười)

Besides Florida, the most troubling category here are the Haters.

Ngoài Florida ra, nhóm phiền phức nhất là những kẻ thích chỉ trích.

They are a minority,

Họ chỉ là thiểu số.

but they overcompensate by being extra loud.

nhưng họ che đậy khuyết điểm bằng cách to tiếng.

They have the Napoleon complex of demographics,

Họ bị hội chứng Napoleon trong nhân khẩu học,

and yes, some of the men do wear heels.

và có 1 số đàn ông mang giầy cao gót đấy.

As a social justice comedian,

Là diễn viên hài về công bằng xã hội,

it's my goal to convert these haters,

mục tiêu của tôi là biển đổi họ,

because they hate a lot of things, which leads to negative outcomes,

vì họ ghét nhiều thứ quá, dẫn đến những hậu quả tiêu cực,

like racism, violence and Ted Nugent.

như phân biệt chủng tộc, bạo lực và Ted Nugent.

This is not an exhaustive list;

Đây chưa phải là 1 danh sách đầy đủ;

I'm probably missing 3-7 items.

Còn thiếu khoảng 3 hay 7 thứ gì đó

But the point is,

Nhưng mấu chốt là,

we have to reckon with the haters.

chúng ta phải đương đầu với nhóm này.

But there's variance within this group

Nhưng mỗi người mỗi kiểu

and it's not efficient to go after all of them, right?

và nó không thật sự hiệu quả nếu gộp chung họ lại, phải không?

So what I've done is created a highly scientific Taxonomy of Haters.

Nên tôi đã phân loại những kẻ thích chỉ trích một cách khoa học

I basically took all of the haters,

Tôi đem thành viên cả nhóm đó,

I put them in a petri dish, like a scientist,

đặt vào một cái đĩa petri, như một nhà khoa học vậy.

and this is what I found.

và đây là cái tôi tìm ra.

(Laughter)

(Tiếng cười)

First off, we have the trolls.

Đầu tiên, chúng ta có đám quậy phá (troll)

These are your garden-variety digital haters.

đây là đám chỉ trích trên mạng mà bạn thường gặp.

They're the people who quit their jobs

Họ là những người tự thôi việc

so they can post on YouTube videos all day long.

để có thể đăng video lên Youtube cả ngày.

There's also the drive-by haters.

Ngoài ra có những kẻ chỉ trích lướt-qua.

Now, these people will be at a stoplight,

Hiện tại, những kẻ đó dừng ở đèn đỏ,

they'll wait for the light to turn green

đợi cho đèn xanh sáng lên

and when it does, they yell, "Go back to your own country!"

và khi đèn xanh, họ hét lớn, "Biến về đất nước của mày đi!"

Now back in the day, they would've actually gotten out of their cars

Đã có lúc, họ thật sự bước ra khỏi xe

and hated you to your face.

và tỏ thái độ vào mặt bạn.

But they just don't make them like they used to --

nhưng giờ thì không được vậy nữa --

which is another sign of the decline in America.

đó là dấu hiệu tụt hậu của nước Mỹ đấy.

(Laughter)

(Tiếng cười)

The next category

Nhóm tiếp theo

is the mission-oriented-bigot- whose-group-affiliation-

là những kẻ chỉ-trích-mù-quáng- cố-ghét-cho-bằng-được-

gives-them-cover-for-hating hater.

và-được-các-hội-nhóm-bao-che-

These guys like to hate via a seemingly nice organization,

Đám này chỉ trích thông qua một tổ chức tưởng như là tốt đẹp

like a church or a nonprofit,

như nhà thờ hay nhóm phi lợi nhuận,

and they oftentimes like to speak in an old-timey voice.

và họ thường thích lập luận kiểu cổ hủ.

But the group I'm most interested in is the swing hater.

Nhưng nhóm mà tôi thấy thích thú nhất là chỉ trích ngẫu hứng

The swing hater is sister to the swing voter --

Đây là chị em của nhóm bầu cử ngẫu hứng --

they just can't decide!

họ không tự quyết định được!

They're like ideological sluts

Họ như là nô lệ tư tưởng

who move from hating to not hating.

hết ghét rồi lại không ghét một thứ gì đó.

And they do it because they don't have enough information.

Và họ làm vậy bởi họ không có đủ thông tin.

This is the group I like to target with social justice comedy.

Đây là nhóm mà tôi muốn xử lý bằng hài kịch công bằng xã hội.

Why comedy?

Tại sao dùng hài kịch?

Because on a scale of comedy to brochure,

Bởi trên thang điểm từ hài kịch tới tờ rơi,

the average American prefers comedy, as you can see from this graph.

người Mỹ thường thích hài kịch hơn, như bạn cũng thấy trên biểu đồ đó.

(Laughter)

(Tiếng cười)

Comedy is very popular.

Hài kịch rất được ưa chuộng.

And by the way,

Và nhân tiện nói luôn,

this is a mathematically accurate graph,

đây là biểu đồ chính xác về mặt toán học

generated from fake numbers.

dựa trên những số liệu giả.

(Laughter)

(Tiếng cười)

Now, the question is:

Giờ câu hỏi là:

Why does social justice comedy work?

Tại sao hài kịch về công bằng xã hội lại thành công?

Because, first off, it makes you laugh.

Bởi, thứ nhất, nó mang lại tiếng cười sảng khoái.

And when you're laughing, you enter into a state of openness.

Và khi bạn cười lớn, bạn sẽ ở trạng thái cởi mở hơn.

And in that moment of openness,

Và trong giây phút cởi mở đó,

a good social justice comedian can stick in a whole bunch of information,

một hài kịch gia công bằng xã hội giỏi có thể ấn hàng tá thông tin vào đầu bạn

and if they're really skilled,

và nếu họ thực sự xuất sắc,

a rectal exam.

thăm khám trực tràng nữa

(Laughter)

(Tiếng cười)

Here are some ground rules for social justice comedy:

Luật chơi với môn hài kịch công bằng xã hội là thế này:

first off, it's not partisan.

một là, nó không mang tính định kiến.

This isn't political comedy, this is about justice,

Đây không phải hài kịch chính trị, hay công lý,

and no one is against justice.

và không ai chống lại công lý cả.

Two, it's inviting and warm,

Hai là, nó mang tính kêu gọi và gần gũi

it makes you feel like you're sitting inside of a burrito.

nó làm bạn cảm thấy như ngồi trong một cái bánh mỳ kẹp vậy.

Three, it's funny but sneaky,

Ba là, nó đâm lén một cách hài hước,

like you could be hearing an interesting treatise

giống như nghe một mẩu chuyên luận thú vị

on income inequality,

về bất bình đẳng thu nhập

that's encased in a really sophisticated poop joke.

gói ghém trong một chuyện cười thâm thúy về phân vậy.

(Laughter)

(Tiếng cười)

Here's how I see social justice comedy working.

Bản thân tôi nhìn hài kịch công bằng xã hội thế này

A few years ago, I rounded up a bunch of Muslim-American comedians --

Vài năm về trước, tôi thu thập một nhóm hài kịch gia Hồi giáo người Mỹ

in a non-violent way --

một cách phi vũ lực --

(Laughter)

(Tiếng cười)

And we went around the country

Chúng tôi đã đi khắp đất nước

to places like Alabama, Arizona, Tennessee, Georgia --

tới Alabama, Arizona, Tennessee, Georgia--

places where they love the Muzzies --

những nơi người Hồi giáo được yêu mến --

and we did stand-up shows.

và diễn hài độc thoại.

We called the tour "The Muslims Are Coming!"

Chúng tôi gọi tour diễn "Người Hồi giáo tới đây!"

(Laughter)

(Tiếng cười)

We turned this into a movie,

Chúng tôi chuyển thể nó thành phim,

and then after the movie came out,

và sau khi bộ phim ra mắt,

a known hate group spent 300,000 dollars

một nhóm chỉ trích dành ra 300,000 đô la

on an anti-Muslim poster campaign

cho chiến dịch quảng bá bài trừ Hồi giáo

with the MTA -- that's the New York City subway system.

với MTA -- đó là hệ thống tàu điện ngầm New York.

Now, the posters were truly offensive,

Những tấm áp phích đó vô cùng xúc phạm

not to mentioned poorly designed --

chưa kể thiết kế rất cẩu thả --

I mean, if you're going to be bigoted,

Ý là nếu như bạn muốn trở nên mù quáng

you might as well use a better font.

sao không dùng phông chữ đẹp hơn.

(Laughter)

(Tiếng cười)

But we decided, why not launch our own poster campaign

Chúng tôi quyết định, tại sao không làm chiến dịch áp phích của riêng mình chứ

that says nice things about Muslims,

để nói những điều tốt về người Hồi giáo,

while promoting the movie.

và quảng bá bộ phim luôn.

So myself and fellow comedian Dean Obeidallah

Nên tôi và anh bạn Dean Obeidallah

decided to launch the fighting-bigotry- with-delightful-posters campaign.

quyết định làm chiến dịch chống-lại-cố-chấp-với-áp-phích-đẹp.

We raised the money, worked with the MTA for over 5 months,

Chúng tôi gây quỹ, làm việc với MTA trong hơn 5 tháng ròng,

got the posters approved,

tấm áp-phích được duyệt,

and two days after they were supposed to go up,

hai ngày sau ngày mà đáng lẽ chúng được phát hành,

the MTA decided to ban the posters,

MTA quyết định cấm toàn bộ chúng,

citing political content.

vì nó nội dung liên quan tới chính trị

Let's take a look at a couple of those posters.

Hãy coi thử một vài tấm áp-phích nhé.

Here's one.

Đây này.

Facts about Muslims:

Sự thật về người Hồi giáo

Muslims invented the concept of a hospital.

Họ sáng chế ra khái niệm bệnh viện.

OK.

OK.

Fact: Grown-up Muslims can do more push-ups than baby Muslims.

Sự thật: người Hồi giáo trưởng thành chống đẩy được nhiều hơn trẻ con Hồi giáo.

(Laughter)

(Tiếng cười)

Fact: Muslims invented Justin Timberlake.

Sự thật: họ sáng tạo ra Justin Timberlake.

(Laughter)

(Tiếng cười)

Let's take a look at another one.

Coi một cái nữa nè.

The ugly truth about Muslims:

Sự thật xấu xí về họ:

they have great frittata recipes.

họ có công thức nấu frittata tuyệt hảo. (trứng chiên Ý)

Now clearly, frittatas are considered political by the MTA.

Rõ ràng, món đó bị MTA coi là có hơi hướng chính trị.

Either that, or the mere mention of Muslims in a positive light

Hoặc là thế, hoặc viết tích cực về người Hồi giáo

was considered political -- but it isn't.

là mang tính chính trị -- nhưng đâu phải.

It's about justice.

Nó mang tính công lý chứ.

So we decided to change

Nên chúng tôi thay đổi

our fighting-bigortry- with-delightful-posters campaign

chiến dịch chống-lại-cố-chấp- với-áp-phích-đẹp

and turn it into the fighting-bigotry- with-a-delightful-lawsuit campaign.

biến nó thành chiến dịch chống-lại-cố-chấp với-một-vụ-kiện-hoành-tráng.

(Laughter)

(Tiếng cười)

So basically, what I'm saying is a couple of dirt-bag comedians

Tóm lại tôi muốn kể là một nhóm hài kịch gia không-xu-dính-túi

took on a major New York City agency

đương đầu với một cơ quan lớn của thành phố New York

and the comedians won.

và nhóm hài kịch gia đã thắng.

(Applause and cheers)

(Vỗ tay và reo mừng)

Thank you.

Xin cảm ơn.

Victory was a very weird feeling.

Chiến thắng là một cảm giác lạ lùng.

I was like, "Is this what blonde girls feel like all the time?

tôi nghĩ, "Có phải đây thường là cảm giác của mấy ả tóc vàng hoe?

'Cause this is amazing!"

Vì thế thì thật tuyệt!"

(Laughter)

(Tiếng cười)

Here's another example.

Đây là một ví dụ nữa.

I'm asked everywhere I go: "Why don't Muslims denounce terrorism?"

Tôi đi đâu cũng bị hỏi: "Sao người đạo Hồi không lên án khủng bố?"

We do. But OK, I'll take the bait.

Có chứ. Nhưng được, tôi để bị nhử coi sao.

So I decided to launch thedailydenouncer.com.

Tôi phát hành trang web thedailydenouncer.com.

It's a website that denounces terrorism every day of the week,

Nó là trang web lên án khủng bố mọi ngày trong tuần,

while taking the weekends off.

trừ cuối tuần ra thôi.

Let's take a look at an example.

Một ví dụ nữa đây.

They generally appear as single-panel cartoons,

Những mẩu tin thường viết dưới dạng hoạt hình ngắn,

"I denounce terrorism! I also denounce people who never fill the paper tray!"

"Tôi lên án khủng bố! Tôi cũng lên án mấy người mà không bỏ giấy vô máy photo!"

The point of the website is that it denounces terrorism

Mục đích trang web là lên án khủng bố

while recognizing that it's ridiculous

đồng thời cho thấy việc đó lố bịch thế nào

that we have to constantly denounce terrorism.

khi bạn liên tục phải lên án khủng bố.

But if bigotry isn't your thing,

Nhưng nếu bạn không quá cố chấp,

social justice comedy is useful for all sorts of issues.

thì hài kịch công bằng xã hội cũng hữu dụng trong nhiều trường hợp lắm.

For example, myself and fellow comedian Lee Camp

Ví dụ như, tôi và anh bạn hài kịch gia Lee Camp

went to the Cayman Islands to investigate offshore banking.

đi tới đảo Cayman để điều tra về những ngân hàng ngoại biên.

Now, the United States loses something like 300 billion dollars a year

Mỗi năm, nước Mỹ thất thoát khoảng 300 tỷ đô-la

in these offshore tax havens.

vào các thiên đường trốn thuế như vậy.

Not to brag,

Không phải khoe khoang,

but at the end of every month,

nhưng cứ vào cuối mỗi tháng,

I have something like 5-15 dollars in disposable income.

tôi có khoảng 5-15 đô-la tiền thu nhập khả dụng.

So we walked into these banks in the Cayman Islands

Chúng tôi tới những ngân hàng trên đảo Cayman đó

and asked if we could open up a bank account

và hỏi liệu có thể mở tài khoản

with eight dollars and 27 cents.

với tám đô-la và 27 cent.

(Laughter)

(Tiếng cười)

The bank managers would indulge us for 30-45 seconds before calling security.

Quán lý ngân hàng thường đợi 30-45 giây trước khi gọi bảo vệ.

Security would come out, brandish their weapons,

Đội bảo vệ đi ra, vung vẩy vũ khí,

and then we would squeal with fear and run away,

còn chúng tôi co rúm lại trong sợ hãi và bỏ chạy,

because -- and this is the last rule of social justice comedy --

bởi -- và đây là luật cuối cùng của hài kịch công bằng xã hội --

sometimes it makes you want to take a dump in your pants.

đôi khi nó làm bạn muốn bĩnh luôn ra quần.

Most of my work is meant to be fun.

Hầu hết việc tôi làm là muốn tạo sự hài hước.

It's meant to generate a connection and laughter.

Nhằm tạo sự kết nối và tiếng cười.

But yes, sometimes I get run off the grounds by security.

Nhưng đúng, đôi khi tôi bị đuổi chạy té khói bởi đội bảo vệ.

Sometimes I get mean tweets and hate mail.

Đôi khi tôi nhận tweet xấu tính và thư chỉ trích.

Sometimes I get voice mails saying that if I continue telling my jokes,

Đôi khi tôi nhận thư thoại nói là nếu tôi còn tiếp tục kể chuyện cười,

they'll kill me and they'll kill my family.

họ sẽ giết tôi và cả gia đình tôi.

And those death threats are definitely not funny.

Và những lời đe dọa chết chóc đó chắc chắn không vui xíu nào.

But despite the occasional danger,

Nhưng mặc những mối nguy thường trực đó,

I still think that social justice comedy is one of our best weapons.

tôi vẫn tin hài kịch công bằng xã hội là một trong những vũ khí tốt nhất ta có.

I mean, we've tried a lot of approaches to social justice,

Ý tôi là, ta đã thử nhiều cách để tiếp cận tới công bằng xã hội,

like war and competitive ice dancing.

như chiến tranh hay thi đấu nhảy trên băng

But still, a lot of things are still kind of awful.

Nhưng rồi, vẫn còn quá nhiều thứ tệ hại.

So I think it's time we try and tell a really good poop joke.

Tôi nghĩ đã tới lúc ta thử kể một chuyện cười thật hay về phân rồi.

Thank you.

Xin cảm ơn.

(Applause)

(Vỗ tay)