Stewart Brand: The dawn of de-extinction. Are you ready?

Steward Brand: Bình minh của sự hồi sinh. Bạn đã sẵn sàng chưa?

Translator: Joseph Geni Reviewer: Morton Bast

Translator: Van Nguyen Reviewer: Charis Ho

Now, extinction is a different kind of death.

Ngày nay, tuyệt chủng là một hình thức khác của cái chết.

It's bigger.

Nó rộng hơn nhiều.

We didn't really realize that until 1914,

Chúng ta mới bắt đầu thực sự nhận thức về vấn đề này tận năm 1941

when the last passenger pigeon, a female named Martha,

khi Martha, con Bồ câu viễn khách cuối cùng

died at the Cincinnati zoo.

chết tại vườn thú Cincinnati, Ohio, Hoa Kỳ

This had been the most abundant bird in the world

Nó đã từng là loài chim đông đảo nhất trên thế giới

that'd been in North America for six million years.

chúng từng sống ở Bắc Mỹ trong 6 triệu năm.

Suddenly it wasn't here at all.

Đột nhiên, nó biến mất khỏi thế giới này.

Flocks that were a mile wide and 400 miles long

Đàn của chúng từng rộng tới 1,6 km và dài 644 km

used to darken the sun.

và che rợp bầu trời.

Aldo Leopold said this was a biological storm,

Aldo Leopold, nhà khoa học, sinh thái học nói người Mỹ, đã nói chúng là một cơn bão sinh học,

a feathered tempest.

một cơn bão của những bộ lông

And indeed it was a keystone species

Và thực sự đây là loài có vai trò quan trọng

that enriched the entire eastern deciduous forest,

trong việc phát triển toàn bộ hệ thống rừng lá rụng,

from the Mississippi to the Atlantic,

từ sông Mississippi đến Đại Tây Dương,

from Canada down to the Gulf.

từ Canada đến Vịnh Mehico

But it went from five billion birds to zero in just a couple decades.

Nhưng, chỉ trong vòng vài thập kỷ, số lượng loài chim này giảm từ 5 triệu con đến 0.

What happened?

Điều gì đã xảy ra?

Well, commercial hunting happened.

Vâng, câu trả lời là khai thác thương mại.

These birds were hunted for meat that was sold by the ton,

Những con chim này bị săn bắt để lấy thịt và bán bằng đơn vị tấn,

and it was easy to do because when those big flocks

rất dễ để bắt chúng vì chúng sống thành từng đàn lớn

came down to the ground, they were so dense

và khi bay xuống đất, số lượng của chúng nhiều đến mức

that hundreds of hunters and netters could show up

hàng trăm thợ săn có thể vây đến

and slaughter them by the tens of thousands.

và tàn sát hàng vạn con bồ câu một lúc.

It was the cheapest source of protein in America.

Nó đã là nguồn cung cấp protein rẻ nhất tại Mỹ thời đó.

By the end of the century, there was nothing left

Cuối thế kỷ 19, loài này biến mất hoàn toàn

but these beautiful skins in museum specimen drawers.

chỉ còn những mẫu vật đẹp đẽ trong ngăn kéo của viện bảo tàng.

There's an upside to the story.

Một phương diện khác của câu chuyện này.

This made people realize that the same thing

Nó làm con người nhận ra rằng điều tương tự

was about to happen to the American bison,

sắp xảy ra với bò rừng bizon Bắc Mỹ,

and so these birds saved the buffalos.

như vậy, chính lũ chim đã cứu những con bò rừng.

But a lot of other animals weren't saved.

Nhưng vẫn còn rất nhiều loài động vật khác đã không được bảo vệ kịp thời.

The Carolina parakeet was a parrot that lit up backyards everywhere.

Vẹt đuôi dài Carolina từng rực rỡ khắp các mảnh sân.

It was hunted to death for its feathers.

Bị săn bắt đến tuyệt chủng vì bộ lông của chúng.

There was a bird that people liked on the East Coast called the heath hen.

Có một loài chim ở bờ Đông mà những người yêu thích gọi chúng là gà đồng cỏ.

It was loved. They tried to protect it. It died anyway.

Chúng được yêu mến. Con người đã cố bảo vệ chúng. Tuy nhiên, chúng cũng vẫn biến mất.

A local newspaper spelled out, "There is no survivor,

Một tờ báo địa phương đăng: "Không còn cá thể nào còn tồn tại,

there is no future, there is no life to be recreated in this form ever again."

không có tương lai nào cho chúng và chúng sẽ không được tái lại lần nữa."

There's a sense of deep tragedy that goes with these things,

Đây là một bi kịch sâu sắc

and it happened to lots of birds that people loved.

và nó đã xảy ra với rất nhiều loài chim mà chúng ta yêu quý.

It happened to lots of mammals.

Nó đã xảy ra với rất nhiều loài thú.

Another keystone species is a famous animal

Một trong những loài có vai trò quan trọng khác là một loài động vật nổi tiếng

called the European aurochs.

tên là bò rừng aurochs Châu Âu.

There was sort of a movie made about it recently.

Gần đây đã có vài bộ phim được làm về nó.

And the aurochs was like the bison.

Loài bò rừng Châu Âu này giống như bò rừng châu Mỹ

This was an animal that basically kept the forest

Đều là những loài động vật trong rừng

mixed with grasslands across the entire Europe and Asian continent,

đan xen với các đồng cỏ trải dài khắp lục địa Á Âu

from Spain to Korea.

từ Tây Ban Nha đến bán đảo Triều Tiên

The documentation of this animal goes back

Các tài liệu về động vật này đưa chúng ta về với

to the Lascaux cave paintings.

những hình vẽ tại hang động Lascaux, Tây Nam nước Pháp, cách đây 16.000 năm.

The extinctions still go on.

Sự tuyệt chủng vẫn tiếp diễn

There's an ibex in Spain called the bucardo.

Loài dê rừng ở Tây Ban Nha từng được gọi là bucardo.

It went extinct in 2000.

Chúng đã tuyệt chủng vào năm 2000.

There was a marvelous animal, a marsupial wolf

Đã từng có một loài động vật tuyệt vời, loài chó sói có túi

called the thylacine in Tasmania, south of Australia,

được goi là chó sói Tasmania, tại Nam Úc

called the Tasmanian tiger.

hay còn gọi là loài hổ Tasmania.

It was hunted until there were just a few left to die in zoos.

Chúng bị săn bắn cho đến khi các cá thể cuối cùng chết trong các vườn thú.

A little bit of film was shot.

Một đoạn phim ngắn về chúng đã được quay lại.

Sorrow, anger, mourning.

Buồn rầu, giận dữ, thương tiếc.

Don't mourn. Organize.

Đừng chỉ thương tiếc. Hãy xem xét.

What if you could find out that, using the DNA in museum specimens,

Điều gì sẽ xảy ra nếu DNA trong các mẫu vật tại viện bảo tàng

fossils maybe up to 200,000 years old

và các hóa thạch đến 200.000 năm tuổi

could be used to bring species back,

có thể sử dụng để đưa những loài vật này sống lại,

what would you do? Where would you start?

Bạn sẽ làm gì? Bạn sẽ bắt đầu từ đâu?

Well, you'd start by finding out if the biotech is really there.

Có lẽ bạn nên bắt đầu từ việc xem xét xem liệu công nghệ này có thực hay không.

I started with my wife, Ryan Phelan,

Tôi đã bắt đầu việc này với vợ tôi, Ryan Phelan,

who ran a biotech business called DNA Direct,

người điều hành công ty tên là DNA Direct,

and through her, one of her colleagues, George Church,

và qua cô ấy, tôi được George Church, đồng nghiệp của cô ấy

one of the leading genetic engineers

một trong những kỹ sư di truyền hàng đầu

who turned out to be also obsessed with passenger pigeons

người hóa ra cũng bị ám ảnh bởi những con chim bồ câu viễn khách

and a lot of confidence

và anh ấy tỏ ra rất tự tin

that methodologies he was working on

rằng phương pháp mà anh ấy đang nghiên cứu

might actually do the deed.

có thể biến điều đó thành sự thật.

So he and Ryan organized and hosted a meeting

Vì vậy, anh ấy và Ryan đã tổ chức một buổi hội thảo

at the Wyss Institute in Harvard bringing together

tại Viện nghiên cứu Wyss, Havard nhằm hội tụ

specialists on passenger pigeons, conservation ornithologists, bioethicists,

các chuyên gia về bồ câu viễn khách, các nhà bảo tồn điểu cầm học, các nhà đạo đức sinh học

and fortunately passenger pigeon DNA had already been sequenced

và thật may mắn, DNA của loài bồ câu viễn khách đã được giải mã

by a molecular biologist named Beth Shapiro.

bởi một nhà sinh học phân tử tên là Beth Shapiro.

All she needed from those specimens at the Smithsonian

Tất cả những gì cô ấy cần từ những mẫu vật thuộc Viện Smithsonian

was a little bit of toe pad tissue,

chỉ là một chút mô của phần dưới ngón chân,

because down in there is what is called ancient DNA.

bởi vì dưới đó tồn tại các DNA cổ xưa.

It's DNA which is pretty badly fragmented,

Đó là các DNA bị phân mảnh khá tệ

but with good techniques now, you can basically reassemble the whole genome.

tuy nhiên với công nghệ cao hiện nay, bạn có thể lắp ráp lại toàn bộ bộ gen về cơ bản.

Then the question is, can you reassemble,

Như vậy, câu hỏi là liệu ta có thể tái tạo lại

with that genome, the whole bird?

toàn bộ con chim với bộ gen đó?

George Church thinks you can.

Giáo sư George Church, trường Y đại học Havard nghĩ chúng ta có thể.

So in his book, "Regenesis," which I recommend,

Do vậy, trong quyển sách của ông có tên là Regenesis mà tôi khuyến nghị nên đọc,

he has a chapter on the science of bringing back extinct species,

ông có một chương về việc làm thế nào khoa học có thể hồi sinh các loài động vật tuyệt chủng,

and he has a machine called

và ông ấy có một cỗ máy được gọi là

the Multiplex Automated Genome Engineering machine.

máy Kỹ thuật gen phức hợp tự động.

It's kind of like an evolution machine.

Đây được coi là một cỗ máy có tính cách mạng.

You try combinations of genes that you write

Bạn có thể kết hợp các gen mà bạn viết

at the cell level and then in organs on a chip,

ở cấp độ tế bào và sau đó là trong các cơ quan trên một con chip,

and the ones that win, that you can then put

và những thứ chiến thắng, mà bạn có thể sau đó đặt

into a living organism. It'll work.

chúng vào một sinh vật sống. Nó sẽ thành công.

The precision of this, one of George's famous unreadable slides,

Về độ chính xác của điều này, một trong những bài trình bày không đọc được nổi tiếng George,

nevertheless points out that there's a level of precision here

tuy nhiên chỉ ra rằng ở đây có một mức độ chính xác nhất định

right down to the individual base pair.

đến từng cặp cơ sở cá thể.

The passenger pigeon has 1.3 billion base pairs in its genome.

Bồ câu viễn khách có 1,3 tỷ các cặp cơ sở trong bộ gen của chúng.

So what you're getting is the capability now

Vì vậy, những gì bạn đang nhận được hiện nay là khả năng

of replacing one gene with another variation of that gene.

của việc thay thế một gen bằng một biến thể của gen đó.

It's called an allele.

Nó được gọi là alen.

Well that's what happens in normal hybridization anyway.

Vâng đó là những gì xảy ra trong những sự lai giống bình thường.

So this is a form of synthetic hybridization of the genome

Vì vậy, đây là một hình thức lai tạo đoạn gen

of an extinct species

của các loài vật đã tuyệt chủng

with the genome of its closest living relative.

bằng các bộ gen của những loài họ hàng gần nhất với chúng vẫn đang tồn tại .

Now along the way, George points out that

Bây giờ theo cách đó, George chỉ ra rằng

his technology, the technology of synthetic biology,

công nghệ sinh học tổng hợp của ông ấy

is currently accelerating at four times the rate of Moore's Law.

hiện đang tăng tại bốn lần tỷ lệ của Định luật Moore.

It's been doing that since 2005, and it's likely to continue.

Nó được thực hiện kể từ năm 2005 và có khả năng tiếp tục.

Okay, the closest living relative of the passenger pigeon

Được rồi, loài họ hàng gần nhất của bồ câu viễn khách

is the band-tailed pigeon. They're abundant. There's some around here.

là loài Bồ câu đuôi quạt. Chúng đông đảo. Một số sống xung quanh đây.

Genetically, the band-tailed pigeon already is

Về di truyền, chim bồ câu đuôi quạt thực sự

mostly living passenger pigeon.

là loài giống bồ câu viễn khách nhất còn tồn tại.

There's just some bits that are band-tailed pigeon.

Chỉ một vài thay đổi nhỏ biến chúng thành bồ câu đuôi quạt.

If you replace those bits with passenger pigeon bits,

Nếu ta thay đổi các điểm này bằng của bồ câu viễn khách,

you've got the extinct bird back, cooing at you.

chúng ta sẽ đưa loài chim tuyệt chủng này trở lại, thì thầm với ta.

Now, there's work to do.

Bây giờ, còn nhiều việc để làm.

You have to figure out exactly what genes matter.

Ta phải tìm ra chính xác những vấn đề gen.

So there's genes for the short tail in the band-tailed pigeon,

Như vậy, có những gen đuôi ngắn trong loài bồ câu đuôi quạt,

genes for the long tail in the passenger pigeon,

những gen đuôi dài ở chim bồ câu hành khách,

and so on with the red eye, peach-colored breast, flocking, and so on.

và tương tự như vậy với mắt đỏ, lông ngực hồng đào, màu lông...

Add them all up and the result won't be perfect.

Khi chúng ta tổng hợp tất cả những gen này lại, kết quả sẽ không hoàn hảo.

But it should be be perfect enough,

Nhưng chúng cần hoàn hảo vừa đủ,

because nature doesn't do perfect either.

vì tự nhiên vốn dĩ cũng không hoàn hảo.

So this meeting in Boston led to three things.

Như vậy, cuộc hội thảo ở Boston có 3 kết quả chính.

First off, Ryan and I decided to create a nonprofit

Thứ nhất, Ryan và tôi quyết định tạo ra một tổ chức phi lợi nhuận

called Revive and Restore that would push de-extinction generally

tên là Hồi sinh và Phục hồi với mục đích cơ bản là tái sinh các loài đã tuyệt chủng

and try to have it go in a responsible way,

và cố thực hiện điều này một cách trách nhiệm,

and we would push ahead with the passenger pigeon.

bắt đầu với loài Bồ câu viễn khách.

Another direct result was a young grad student named Ben Novak,

Một kết quả trực tiếp khác là một nghiên cứu sinh trẻ tuổi tên Ben Novak,

who had been obsessed with passenger pigeons since he was 14

người đã bị ám ảnh với loài bồ câu viễn khách từ khi 14 tuổi

and had also learned how to work with ancient DNA,

và đã học được cách làm việc với DNA cổ xưa,

himself sequenced the passenger pigeon,

đã tự mình nghiên cứu về bồ câu viễn khách,

using money from his family and friends.

bằng tiền của gia đình và bạn bè.

We hired him full-time.

Chúng tôi thuê cậu ấy làm việc toàn thời gian.

Now, this photograph I took of him last year at the Smithsonian,

Đây là bức ảnh này tôi chụp cậu ấy năm ngoái tại Smithsonian,

he's looking down at Martha,

cậu ấy đang nhìn xuống Martha,

the last passenger pigeon alive.

con chim bồ câu viễn khách cuối cùng còn sống.

So if he's successful, she won't be the last.

Nhưng nếu cậu ấy thành công, nó sẽ không phải là con cuối cùng.

The third result of the Boston meeting was the realization

Kết quả thứ ba của cuộc họp Boston là sự nhận thức

that there are scientists all over the world

rằng có những nhà khoa học trên toàn thế giới

working on various forms of de-extinction,

cùng làm việc trên các hình thức khác nhau để tái sinh các loài động vật này,

but they'd never met each other.

nhưng họ chưa bao giờ có cơ hội gặp nhau.

And National Geographic got interested

Và tổ chức National Geographic đã tỏ ra quan tâm

because National Geographic has the theory that

bởi vì National Geographic có một lý thuyết cho rằng

the last century, discovery was basically finding things,

ở thế kỷ trước, sự khám phá về cơ bản đã tìm ra mọi vật,

and in this century, discovery is basically making things.

trong thế kỷ này, sự khám phá về cơ bản là tạo ra mọi vật.

De-extinction falls in that category.

Tái sinh các động vật tuyệt chủng thuộc lĩnh vực này.

So they hosted and funded this meeting. And 35 scientists,

Vì vậy, họ đã tổ chức và tài trợ cho hội thảo này. Và 35 nhà khoa học,

they were conservation biologists and molecular biologists,

những nhà sinh học bảo tồn và sinh học phân tử,

basically meeting to see if they had work to do together.

gặp gỡ nhau cơ bản để xem họ có thể hợp tác trong công việc.

Some of these conservation biologists are pretty radical.

Một số các nhà sinh học bảo tồn là khá cấp tiến.

There's three of them who are not just re-creating ancient species,

Có ba người trong số họ không chỉ khôi phục lại các loài động vật cổ đại,

they're recreating extinct ecosystems

họ còn đang tái tạo hệ sinh thái tuyệt chủng

in northern Siberia, in the Netherlands, and in Hawaii.

ở miền bắc Siberia, ở Hà Lan, và ở Hawaii.

Henri, from the Netherlands,

Henri, từ Hà Lan,

with a Dutch last name I won't try to pronounce,

với một cái họ Hà Lan mà tôi sẽ không cố gắng để phát âm,

is working on the aurochs.

đang nghiên cứu với loài Bò rừng châu âu.

The aurochs is the ancestor of all domestic cattle,

Bò rừng châu âu là tổ tiên của tất cả các loài gia súc nội địa,

and so basically its genome is alive, it's just unevenly distributed.

và do đó về cơ bản hệ gen của chúng còn tồn tại, chỉ phân bố không đồng đều.

So what they're doing is working with seven breeds

Vì vậy, những gì họ đang làm là làm việc với bảy giống

of primitive, hardy-looking cattle like that Maremmana primitivo on the top there

nguyên thủy, những gia súc khỏe mạnh giống như loài Maremmana ngày xưa

to rebuild, over time, with selective back-breeding,

là dần dần xây dựng lại bằng các lựa chọn sinh sản lại

the aurochs.

loài bò rừng châu âu,

Now, re-wilding is moving faster in Korea

Hiện giờ, các khu bảo tồn ở Hàn Quốc đang được mở rộng nhanh hơn

than it is in America,

so với ở Hoa Kỳ,

and so the plan is, with these re-wilded areas all over Europe,

và kế hoạch là, cùng với việc mở rộng các khu bảo tồn khắp châu Âu,

they will introduce the aurochs to do its old job,

họ sẽ để loài bò rừng châu âu làm tiếp công việc cũ của mình,

its old ecological role,

với vai trò cũ trong hệ sinh thái,

of clearing the somewhat barren, closed-canopy forest

trong việc dọn dẹp vùng đồng hoang, rừng đóng tán

so that it has these biodiverse meadows in it.

để tái tạo lại những đồng cỏ đa dạng sinh học tại đó.

Another amazing story

Một câu chuyện tuyệt vời khác

came from Alberto Fernández-Arias.

đến từ Alberto Fernández-Arias.

Alberto worked with the bucardo in Spain.

Alberto đã nghiên cứu loài dê rừng tên bucardo ở Tây Ban Nha.

The last bucardo was a female named Celia

Con bucardo cuối cùng là 1 con cái tên là Celia

who was still alive, but then they captured her,

khi nó còn sống, các nhà khoa học đã bắt được nó

they got a little bit of tissue from her ear,

và lấy một ít mô từ tai của nó,

they cryopreserved it in liquid nitrogen,

rồi bảo quản chúng trong nitơ lỏng,

released her back into the wild,

sau đó thả nó lại tự nhiên,

but a few months later, she was found dead under a fallen tree.

nhưng vài tháng sau, xác của nó được tìm thấy dưới 1 cái cây đổ.

They took the DNA from that ear,

Họ đã lấy DNA từ tai của nó

they planted it as a cloned egg in a goat,

và họ cấy nó như một quả trứng nhân bản vô tính trong một con dê,

the pregnancy came to term,

đến khi sinh sản

and a live baby bucardo was born.

một con bucardo sơ sinh được sinh ra.

It was the first de-extinction in history.

Đó là sự tái sinh đầu tiên trong lịch sử.

(Applause)

(Vỗ tay)

It was short-lived.

Con bucardo sơ sinh chỉ sống trong 1 thời gian ngắn.

Sometimes interspecies clones have respiration problems.

Đôi khi, các mẫu vật nhân bản có vấn đề về hô hấp.

This one had a malformed lung and died after 10 minutes,

Con vật trên bị biến dạng phổi và chết sau 10 phút,

but Alberto was confident that

nhưng Alberto tự tin rằng

cloning has moved along well since then,

công nghệ nhân bản đã tiến bộ nhiều so với thời điểm đó,

and this will move ahead, and eventually

và nếu chúng ta tiếp tục, cuối cùng

there will be a population of bucardos

sẽ có một đàn bucardos

back in the mountains in northern Spain.

trở lại vùng núi ở bắc Tây Ban Nha.

Cryopreservation pioneer of great depth is Oliver Ryder.

Nhà tiên phong trong việc bảo quản bằng đông lạnh sâu là Oliver Ryder.

At the San Diego zoo, his frozen zoo

Tại sở thú San Diego, vườn thú đông lạnh của ông

has collected the tissues from over 1,000 species

đã thu thập được mô của trên 1.000 loài

over the last 35 years.

trong hơn 35 năm qua.

Now, when it's frozen that deep,

Khi bị đông lạnh sâu,

minus 196 degrees Celsius,

ở nhiệt độ âm 196 độ C,

the cells are intact and the DNA is intact.

các tế bào còn nguyên vẹn và DNA còn nguyên vẹn.

They're basically viable cells,

Về cơ bản chúng là tế bào sống,

so someone like Bob Lanza at Advanced Cell Technology

một ai đó như Bob Lanza tại Công ty Advanced Cell Technology

took some of that tissue from an endangered animal

đã lấy vài mô từ một loài đang bị đe dọa

called the Javan banteng, put it in a cow,

gọi là loài Bò banteng, đặt vào trong 1 con bò thường,

the cow went to term, and what was born

sau khi sinh sản,

was a live, healthy baby Javan banteng,

một con Bò banteng khỏe mạnh được sinh ra,

who thrived and is still alive.

nó đã sống sót và vẫn còn sống đến nay.

The most exciting thing for Bob Lanza

Điều thú vị nhất với Bob Lanza

is the ability now to take any kind of cell

là khả năng về việc đưa bất kỳ loại tế bào nào

with induced pluripotent stem cells

có các tế bào gốc đa năng cảm ứng

and turn it into germ cells, like sperm and eggs.

và biến nó thành tế bào mầm, giống như tinh trùng và trứng.

So now we go to Mike McGrew

Bây giờ chúng ta đến với Mike McGrew

who is a scientist at Roslin Institute in Scotland,

nhà khoa học tại Viện Roslin, Scotland,

and Mike's doing miracles with birds.

và Mike đang tạo ra điều kỳ diệu với các loài chim.

So he'll take, say, falcon skin cells, fibroblast,

Ông ấy sẽ lấy, ví dụ như các tế bào da của chim ưng, nguyên bào sợi,

turn it into induced pluripotent stem cells.

rồi biến chúng thành các tế bào gốc đa năng cảm ứng.

Since it's so pluripotent, it can become germ plasm.

Vì nó rất đa năng, nó có thể trở thành tế bào mầm.

He then has a way to put the germ plasm

Sau đó ông có thể đặt các tế bào mầm

into the embryo of a chicken egg

vào phôi thai của một quả trứng gà

so that that chicken will have, basically,

và như vậy về cơ bản con gà đó sẽ có

the gonads of a falcon.

tuyến sinh dục của một con chim ưng.

You get a male and a female each of those,

Bạn nhận được 1 con đực và 1 con cái kiểu này,

and out of them comes falcons.

và con của chúng sẽ là chim ưng.

(Laughter)

(Tiếng cười)

Real falcons out of slightly doctored chickens.

Những con chim ưng thực sự được tạo ra từ những con gà giả mạo.

Ben Novak was the youngest scientist at the meeting.

Ben Novak là nhà khoa học trẻ tuổi nhất tại buổi hội thảo.

He showed how all of this can be put together.

Anh ấy đã cho chúng ta thấy làm thế nào để thực hiện điều này.

The sequence of events: he'll put together the genomes

Thông qua 1 chuỗi các sự kiện: anh ấy sẽ đặt các gen

of the band-tailed pigeon and the passenger pigeon,

của bồ câu đuôi quạt và bồ câu viễn khách vào cùng nhau,

he'll take the techniques of George Church

và anh ấy sẽ sử dụng các công nghệ của giáo sư George Church

and get passenger pigeon DNA,

và nhận được DNA chim bồ câu viễn khách,

the techniques of Robert Lanza and Michael McGrew,

sử dụng công nghệ của Robert Lanza và Michael McGrew,

get that DNA into chicken gonads,

để đưa DNA này vào tuyến sinh dục gà,

and out of the chicken gonads get passenger pigeon eggs, squabs,

và qua đó có được trứng và chim bồ câu viễn khách non,

and now you're getting a population of passenger pigeons.

và bây giờ bạn đã có một đàn chim bồ câu viễn khách.

It does raise the question of,

Điều này đặt ra câu hỏi,

they're not going to have passenger pigeon parents

nếu không có bồ câu viễn khách bố mẹ

to teach them how to be a passenger pigeon.

để dạy chúng cách trở thành một con bồ câu viễn khách.

So what do you do about that?

Chúng ta phải làm gì?

Well birds are pretty hard-wired, as it happens,

Rất khó để nuôi dạy 1 con chim, và trong quá trình này,

so most of that is already in their DNA,

hầu hết các bước đã nằm trong DNA của chúng,

but to supplement it, part of Ben's idea

nhưng để bổ sung nó, ý tưởng của Ben

is to use homing pigeons

là sử dụng những con bồ câu nhà

to help train the young passenger pigeons how to flock

để huấn luyện những con bồ câu viễn khách non cách tụ họp,

and how to find their way to their old nesting grounds

tìm đường về tổ

and feeding grounds.

và cho con non ăn.

There were some conservationists,

Đã có một số nhà bảo tồn,

really famous conservationists like Stanley Temple,

rất nổi tiếng như Stanley Temple,

who is one of the founders of conservation biology,

ông là một trong những nhà sáng lập của ngành sinh học bảo tồn,

and Kate Jones from the IUCN, which does the Red List.

và Kate Jones từ IUCN (Liên minh Quốc tế Bảo tồn Thiên nhiên và Tài nguyên Thiên nhiên) cơ quan công bố Sách Đỏ hàng năm.

They're excited about all this,

Những người đang phấn khích về tất cả những điều này,

but they're also concerned that it might be competitive

nhưng họ cũng lo ngại rằng có thể sẽ có cạnh tranh

with the extremely important efforts to protect

với các nỗ lực mạnh mẽ để bảo vệ

endangered species that are still alive,

các loài vật đang bị đe doạ vẫn còn tồn tại,

that haven't gone extinct yet.

tức là vẫn chưa bị tuyệt chủng.

You see, you want to work on protecting the animals out there.

Bạn thấy đấy, bạn muốn tham gia bảo vệ các loài động vật ngoài đó.

You want to work on getting the market for ivory in Asia down

Bạn muốn giảm nhiệt thị trường buôn bán ngà voi ở châu Á

so you're not using 25,000 elephants a year.

để chúng ta không sát hại 25.000 con voi một năm.

But at the same time, conservation biologists are realizing

Nhưng đồng thời, các nhà sinh học bảo tồn đang nhận ra rằng

that bad news bums people out.

tin tức xấu làm thất vọng mọi người.

And so the Red List is really important, keep track of

Và do đó, Sách Đỏ có vai trò thực sự quan trọng để theo dõi

what's endangered and critically endangered, and so on.

những loài vật nào đang bị đe dọa và cực kỳ nguy cấp và những thứ tương tự.

But they're about to create what they call a Green List,

Nhưng các nhà khoa học cũng sắp tạo ra Sách Xanh,

and the Green List will have species that are doing fine, thank you,

và Sách xanh sẽ gồm các loài vật đang phát triển tốt nhờ con người,

species that were endangered, like the bald eagle,

những loài có nguy cơ tuyệt chủng, như đại bàng hói,

but they're much better off now, thanks to everybody's good work,

nhưng hiện giờ chúng đang hồi phục, nhờ những nỗ lực của con người

and protected areas around the world

và các khu bảo tồn trên thế giới

that are very, very well managed.

được quản lý rất, rất tốt.

So basically, they're learning how to build on good news.

Vì vậy, về cơ bản họ đang học cách xây dựng các tin tốt.

And they see reviving extinct species

Và họ thấy việc phục hồi các loài đã tuyệt chủng

as the kind of good news you might be able to build on.

giống như các tin tốt lành, bạn có thể có thể đem lại.

Here's a couple related examples.

Đây là một vài ví dụ liên quan.

Captive breeding will be a major part of bringing back these species.

Gây nuôi sinh sản sẽ là một phần quan trọng trong việc phục hồi các loài này.

The California condor was down to 22 birds in 1987.

Thần ưng California từng bị giảm xuống chỉ còn 22 con năm 1987.

Everybody thought is was finished.

Mọi người đều nghĩ chúng sẽ tuyệt chủng.

Thanks to captive breeding at the San Diego Zoo,

Tuy nhiên, nhờ nuôi sinh sản tại vườn thú San Diego,

there's 405 of them now, 226 are out in the wild.

bây giờ đã có 405 con trong đó có 226 con trong tự nhiên.

That technology will be used on de-extincted animals.

Công nghệ đó sẽ được sử dụng trên các loài được khôi phục.

Another success story is the mountain gorilla in Central Africa.

Một câu chuyện thành công nữa là về loài khỉ đột núi ở Trung Phi.

In 1981, Dian Fossey was sure they were going extinct.

Năm 1981, Dian Fossey, nhà động vật học người Mỹ đã chắc chắn chúng sẽ tuyệt chủng.

There were just 254 left.

Thời điểm đó chỉ còn 254 con.

Now there are 880. They're increasing in population

Hiện nay số lượng của chúng là 880 con và vẫn đang tăng

by three percent a year.

ở mức 3% một năm

The secret is, they have an eco-tourism program,

Bí mật là, họ xây dựng chương trình du lịch sinh thái

which is absolutely brilliant.

vô cùng tuyệt vời.

So this photograph was taken last month by Ryan

Bức ảnh này do Ryan chụp vào tháng trước

with an iPhone.

bằng iPhone.

That's how comfortable these wild gorillas are with visitors.

Nó cho thấy những con khỉ đột hoang dã này thoải mái với khách du lịch như thế nào.

Another interesting project, though it's going to need some help,

Một dự án thú vị khác, dù nó sẽ cần thêm sự giúp đỡ

is the northern white rhinoceros.

là tê giác trắng miền bắc.

There's no breeding pairs left.

Không còn cặp tê giác bố mẹ còn lại.

But this is the kind of thing that

Nhưng 1 điều quan trọng là

a wide variety of DNA for this animal is available in the frozen zoo.

một số lượng lớn DNA của loài vật này có sẵn trong vườn thú đông lạnh.

A bit of cloning, you can get them back.

Chỉ cần nhân bản một chút, bạn có thể hồi sinh chúng.

So where do we go from here?

Vì vậy, câu hỏi là chúng ta nên bắt đầu từ đâu?

These have been private meetings so far.

Đã có nhiều cuộc họp bí mật được tổ chức.

I think it's time for the subject to go public.

Tôi nghĩ rằng đây là thời điểm để công khai chủ đề này.

What do people think about it?

Mọi người suy nghĩ gì về nó?

You know, do you want extinct species back?

Bạn biết đấy kiểu như liệu bạn có muốn khôi phục các loài đã tuyệt chủng?

Do you want extinct species back?

Bạn có muốn khôi phục các loài đã tuyệt chủng không?

(Applause)

(Tiếng vỗ tay)

Tinker Bell is going to come fluttering down.

Tinker Bell sẽ đậu xuống.

It is a Tinker Bell moment,

Đó là thời điểm của Tinker Bell,

because what are people excited about with this?

bởi vì điều gì làm mọi người vui mừng?

What are they concerned about?

Điều gì làm mọi người quan tâm?

We're also going to push ahead with the passenger pigeon.

Chúng tôi cũng sẽ tiếp tục đẩy mạnh với loài bồ câu viễn khách.

So Ben Novak, even as we speak, is joining the group

Vì vậy, Ben Novak, ngay khi chúng ta nói chuyện, sẽ tham gia nhóm

that Beth Shapiro has at UC Santa Cruz.

của Beth Shapiro tại UC Santa Cruz.

They're going to work on the genomes

Họ sẽ làm việc trên bộ gen

of the passenger pigeon and the band-tailed pigeon.

của loài bồ câu viễn khách và bồ câu đuôi quạt.

As that data matures, they'll send it to George Church,

Khi các dữ liệu đầy đủ, họ sẽ gửi cho giáo sư George Church,

who will work his magic, get passenger pigeon DNA out of that.

người sẽ thực hiện phép thuật của mình để lấy DNA của bồ câu viễn khách từ chúng.

We'll get help from Bob Lanza and Mike McGrew

Chúng tôi sẽ nhận sự giúp đỡ từ Bob Lanza và Mike McGrew

to get that into germ plasm that can go into chickens

để cấy tế bào mầm vào những con gà

that can produce passenger pigeon squabs

để sinh ra những con bồ câu viễn khách non

that can be raised by band-tailed pigeon parents,

được nuôi dưỡng bởi bố mẹ là những con bồ câu đuôi quạt,

and then from then on, it's passenger pigeons all the way,

và từ đó trở đi, những con bồ câu viễn khách sẽ bay lượn trên tất cả mọi nẻo đường,

maybe for the next six million years.

có thể trong sáu triệu năm tới.

You can do the same thing, as the costs come down,

Khi chi phí giảm xuống, bạn có thể làm điều tương tự

for the Carolina parakeet, for the great auk,

cho những con vẹt đuôi dài Carolina, cho loài An ca lớn,

for the heath hen, for the ivory-billed woodpecker,

cho gà đồng cỏ, cho chim gõ kiến mỏ ngà,

for the Eskimo curlew, for the Caribbean monk seal,

cho chim mỏ nhát Eskimo, cho hải cẩu Caribbean,

for the woolly mammoth.

cho ma mút lông mịn.

Because the fact is, humans have made a huge hole

Bởi vì thực tế là, con người đã tạo ra một cái lỗ lớn

in nature in the last 10,000 years.

cho tự nhiên trong 10.000 năm qua.

We have the ability now,

Bây giờ, chúng ta có khả năng,

and maybe the moral obligation, to repair some of the damage.

và có lẽ cả nghĩa vụ đạo đức, để sửa chữa một số thiệt hại.

Most of that we'll do by expanding and protecting wildlands,

Chúng ta có thể làm những điều này hầu hết thông qua việc mở rộng và bảo vệ các vùng đất hoang dã,

by expanding and protecting

thông qua nhân giống và bảo vệ

the populations of endangered species.

số lượng những loài đang bị đe doạ.

But some species

Tuy nhiên vẫn còn một số loài

that we killed off totally

mà chúng ta đã tiêu diệt toàn bộ

we could consider bringing back

chúng ta có thể xem xét việc phục hồi

to a world that misses them.

đem chúng trở lại với thế giới này.

Thank you.

Cảm ơn.

(Applause)

(Vỗ tay)

Chris Anderson: Thank you.

Chris Anderson: Cảm ơn ông.

I've got a question.

Tôi có một câu hỏi.

So, this is an emotional topic. Some people stand.

Vì đây là một chủ đề xúc động. Một số người đã đứng dậy.

I suspect there are some people out there sitting,

Tôi nghi ngờ có một số người ra khỏi chỗ ngồi,

kind of asking tormented questions, almost, about,

hỏi về câu hỏi khiến nhiều người phải suy nghĩ, có lẽ là

well, wait, wait, wait, wait, wait, wait a minute,

nào, chờ, chờ, chờ, chờ, chờ, chờ một phút,

there's something wrong with mankind

liệu có đúng không khi con người

interfering in nature in this way.

can thiệp vào thiên nhiên theo cách này.

There's going to be unintended consequences.

Có thể sẽ có những hậu quả không mong muốn.

You're going to uncork some sort of Pandora's box

Giống như bạn mở chiếc hộp Pandora

of who-knows-what. Do they have a point?

mà ta không biết trong đó có gì. Họ nói có đúng không?

Stewart Brand: Well, the earlier point is

Steward Brand: Vâng, trước tiên là

we interfered in a big way by making these animals go extinct,

chúng ta đã can thiệp mạnh vào tự nhiên bằng cách khiến các loài động vật bị tuyệt chủng,

and many of them were keystone species,

và nhiều trong số đó là những loài có vai trò quan trọng,

and we changed the whole ecosystem they were in

và chúng ta đã thay đổi toàn bộ hệ sinh thái chúng ta sống

by letting them go.

bằng cách để chúng biến mất.

Now, there's the shifting baseline problem, which is,

Hiện giờ, một vấn đề cơ bản cần thay đổi là

so when these things come back,

khi những loài vật này trở lại,

they might replace some birds that are there

chúng có thể thay thế một số loài chim đang tồn tại

that people really know and love.

những loài mà con người biết và yêu thích.

I think that's, you know, part of how it'll work.

Bạn biết đấy, tôi nghĩ đó là cách tự nhiên sẽ vận hành.

This is a long, slow process --

Đây là một quá trình chậm rãi và kéo dài

One of the things I like about it, it's multi-generation.

Một trong những điều tôi thích về tự nhiên, đó là nó kéo dài nhiều thế hệ.

We will get woolly mammoths back.

Chúng ta sẽ đưa voi mamút lông mịn trở lại.

CA: Well it feels like both the conversation

CA: Vâng có vẻ như cả cuộc trò chuyện

and the potential here are pretty thrilling.

và khả năng tiềm ẩn ở đây là khá ly kỳ.

Thank you so much for presenting. SB: Thank you.

Cảm ơn bài trình bày của ông. SB: Cảm ơn bạn.

CA: Thank you. (Applause)

CA: Cảm ơn các bạn. (Vỗ tay)