One seed at a time, protecting the future of food | Cary Fowler

Cary Flowler: Từng hạt giống một giúp bảo vệ tương lai của lương thực.

Translator: Ha Tran Reviewer: Alice Tran

I've been fascinated with crop diversity for about 35 years from now,

Tôi bắt đầu say mê nghiên cứu sự đa dạng của cây trồng cách đây 35 năm

ever since I stumbled across a fairly obscure academic article

kể từ khi tình cờ đọc 1 bài báo hàn lâm khá khó hiểu

by a guy named Jack Harlan.

của 1 anh chàng tên Jack Harlan.

And he described the diversity within crops --

Và anh này mô tả sự đa dạng của cây trồng--

all the different kinds of wheat and rice and such --

tất cả các giống lúa mì và lúa gạo khác nhau--

as a genetic resource.

như 1 nguồn di truyền.

And he said, "This genetic resource," --

Anh nói, "Nguồn phát sinh này,"

and I'll never forget the words --

và tôi không bao giờ quên những từ--

"stands between us and catastrophic starvation

"tồn tại giữa chúng ta và nạn đói khủng khiếp

on a scale we cannot imagine."

ở 1 mức độ không tưởng tượng nổi."

I figured he was either really on to something,

Tôi đoán là anh ta đang thực sự nghiên cứu vấn đề gì đó

or he was one of these academic nutcases.

hoặc anh ta 1 trong những kẻ gàn dở lắm chữ.

So, I looked a little further,

Nên tôi đã tìm hiểu thêm 1 chút

and what I figured out was that he wasn't a nutcase.

và biết được anh ta không điên tí nào.

He was the most respected scientist in the field.

Anh là nhà khoa học khả kính nhất trong lĩnh vực

What he understood was that biological diversity -- crop diversity --

Anh hiểu sự đa dạng sinh học--đa dạng cây trồng

is the biological foundation of agriculture.

là nền tảng sinh học nông nghiệp.

It's the raw material, the stuff, of evolution in our agricultural crops.

Đó là nguyên liệu thô tiến hóa lên trong các cây trồng nông nghiệp.

Not a trivial matter.

Vấn đề đó không vớ vẩn chút nào.

And he also understood that that foundation was crumbling,

Và anh cũng hiểu rằng nền tảng đó sắp tan thành mây khói.

literally crumbling.

theo đúng nghĩa đen.

That indeed, a mass extinction was underway

Quả thực, nguy cơ tiệt chủng quy mô lớn sắp xảy ra

in our fields, in our agricultural system.

trên các cánh đồng, trong hệ thống nông nghiệp.

And that this mass extinction was taking place

Nạn tuyệt chủng đó sắp xảy ra

with very few people noticing

trong khi chẳng mấy người nhận ra

and even fewer caring.

và ngó ngàng tới.

Now, I know that many of you don't stop

Tôi biết nhiều bạn không buồn

to think about diversity in agricultural systems

nghĩ tới sự đa dạng trong các hệ nông nghiệp

and, let's face it, that's logical.

và phải thẳng thắn nhìn nhận, điều đó rất hợp lý

You don't see it in the newspaper every day.

Bạn không thấy nó trên mặt báo hàng ngày =_=

And when you go into the supermarket, you certainly don't see a lot of choices there.

Và khi đến siêu thị, chắc chắn các bạn không thấy có nhiều chủng loại ở đó.

You see apples that are red, yellow, and green and that's about it.

Bạn thấy táo vàng, đỏ, xanh, chấm hết.

So, let me show you a picture of one form of diversity.

Vậy hãy để tôi cho bạn xem 1 bức tranh về 1 dạng của tính đa dạng

Here's some beans,

Đây là vài hạt đậu

and there are about 35 or 40 different

và có khoảng 35 hoặc 40

varieties of beans on this picture.

loại khác nhau trong bức tranh này.

Now, imagine each one of these varieties as being distinct from another

Nào, hãy tưởng tượng mỗi loại đậu khác nhau

about the same way as a poodle from a Great Dane.

tương tự giữa chó xù và chó Đan Mạch.

If I wanted to show you a picture of all the dog breeds in the world,

Nếu tôi cho các bạn xem 1 bức tranh về tất cả các giống chó lai trên thế giới,

and I put 30 or 40 of them on a slide, it would take about 10 slides

và mỗi slide có 30 đến 40 con thì sẽ mất đến 10 slide chẳng hết.

because there about 400 breeds of dogs in the world.

Bởi vì trên thế giới có khoảng 400 giống chó lai

But there are 35 to 40,000 different varieties of beans.

Nhưng có 35 đến 40,000 giống đậu khác nhau.

So if I were to going to show you all the beans in the world,

Nến nếu các bạn muốn xem hết các loại đậu trên thế giới

and I had a slide like this, and I switched it every second,

và với slide như thế này, cho chạy 1 slide/giây

it would take up my entire TED talk,

nó sẽ ngốn hết toàn bộ thời lượng diễn thuyết của tôi mất.

and I wouldn't have to say anything.

và tôi sẽ chẳng phải nói gì hết .

But the interesting thing is that this diversity -- and the tragic thing is --

Nhưng điều thú vị là tính đa dạng này--và đau đớn thay

that this diversity is being lost.

tính đa dạng này đang mất dần.

We have about 200,000 different varieties of wheat,

Chúng ta có khoảng 200,000 loại lúa mì khác nhau,

and we have about 2 to 400,000 different varieties of rice,

và từ 2 đến 400,000 giống lúa khác nhau

but it's being lost.

tuy nhiên đang mai một dần.

And I want to give you an example of that.

Và tôi muốn đưa ra 1 ví dụ.

It's a bit of a personal example, in fact.

Hơi cá nhân 1 chút.

In the United States, in the 1800s -- that's where we have the best data --

Tại Mỹ những năm 80--đó là nơi chúng ta có được dữ liệu tốt nhất--

farmers and gardeners were growing 7,100

nông dân và các nhà làm vườn đang trồng 7,100

named varieties of apples.

giống táo có tên khác nhau.

Imagine that. 7,100 apples with names.

Hãy tưởng tượng 7,100 loại táo có tên.

Today, 6,800 of those are extinct,

Ngày nay, 6,800 giống đã tuyệt chủng

no longer to be seen again.

không còn ai thấy nữa.

I used to have a list of these extinct apples,

Trước đây tôi có 1 danh sách các loại táo bị tuyệt chủng,

and when I would go out and give a presentation,

và khi tôi diễn thuyết,

I would pass the list out in the audience.

tôi sẽ đưa cho khán giả danh sách đó

I wouldn't tell them what it was, but it was in alphabetical order,

Tôi không nói với họ đó là cái gì, nhưng danh sách đó viết theo trật tự ABC

and I would tell them to look for their names, their family names,

và bảo họ tìm tên của mình, tên của gia đình mình,

their mother's maiden name.

tên thời con gái của mẹ họ.

And at the end of the speech, I would ask, "How many people have found a name?"

Và đến cuối buổi thuyết trình, tôi hỏi," Có bao nhiều người tìm thấy tên?"

And I never had fewer than two-thirds of an audience hold up their hand.

và không bao giờ dưới 2/3 số khán giả giơ tay lên.

And I said, "You know what? These apples come from your ancestors,

Và tôi nói. "Bạn biết không? Những loại táo này đến từ tổ tiên của chúng ta,

and your ancestors gave them the greatest honor they could give them.

tổ tiên của chúng ta đã vinh danh những loại táo này.

They gave them their name.

bằng cách đặt tên họ cho những quả táo.

The bad news is they're extinct.

Tin xấu là chúng đã tuyệt chủng.

The good news is a third of you didn't hold up your hand. Your apple's still out there.

Tin tốt là 1/3 các bạn không giơ tay.Giống táo của các bạn vẫn tồn tại.

Find it. Make sure it doesn't join the list."

Hãy tìm kiếm nó . Hãy đảm bảo nó sẽ không gia nhập danh sách này

So, I want to tell you that the piece of the good news is

Một phần của tin tốt là

that the Fowler apple is still out there.

giống táo Fowler vẫn tồn tại

And there's an old book back here,

Và có 1 cuốn sách cũ ở đây

and I want to read a piece from it.

và tôi muốn đọc 1 trích đoạn trong đó

This book was published in 1904.

cuốn sách xuất bản năm 1904

It's called "The Apples of New York" and this is the second volume.

có nhan đề " Những trái tảo New York" và đây là chương 2.

See, we used to have a lot of apples.

Thấy chưa, chúng ta đã từng có nhiều giống táo

And the Fowler apple is described in here --

Và giống táo Fowler được miêu tả trong này--

I hope this doesn't surprise you --

Tôi mong các bạn không lấy làm ngạc nhiên

as, "a beautiful fruit."

là " 1 loại trái cây xinh đẹp."

(Laughter)

(Tiếng cười)

I don't know if we named the apple or if the apple named us, but ...

Tôi không biết liệu chúng ta đặt tên cho giống táo hay chúng ta được đặt tên theo giống táo nhưng...

but, to be honest, the description goes on

Nhưng nói thật là, mô tả về táo Flower

and it says that it "doesn't rank high in quality, however."

nói rằng " tuy nhiên, không xếp hạng cao về chất lượng."

And then he has to go even further.

Và sau đó ông mô tả kỹ hơn.

It sounds like it was written by an old school teacher of mine.

Nghe như là được viết bởi ông giáo già nua của tôi.

"As grown in New York, the fruit usually fails to develop properly in size and quality

" Vì được trồng ở New York, loại quả này khó phát triển tương xứng về độ lớn và chất lượng

and is, on the whole, unsatisfactory."

và nhìn chung, không gây hài lòng."

(Laughter)

(Tiếng cười)

And I guess there's a lesson to be learned here,

Và theo tôi có 1 bài học đáng học ở đây,

and the lesson is: so why save it?

bài học đó là: vậy tại sao phải bảo tồn nó?

I get this question all the time. Why don't we just save the best one?

Tôi luôn gặp câu hỏi này: Tại sao không bảo tồn giống tốt nhất?

And there are a couple of answers to that question.

Và có 1 vài câu trả lời thích đáng.

One thing is that there is no such thing as a best one.

Một là loại tốt nhất ư? Không có thật đâu!

Today's best variety is tomorrow's lunch for insects or pests or disease.

Sự đa dạng tốt nhất hôm nay là bữa ăn ngày mai cho côn trùng,loài gây hại và bệnh tật.

The other thing is that maybe that Fowler apple

Hai là có thể giống táo Fowler đó

or maybe a variety of wheat that's not economical right now

hay 1 loạt giống lúa mì không đem lại hiệu quả kinh tế ngay lúc này

has disease or pest resistance

có khả năng chống bệnh hoặc loài gây hại

or some quality that we're going to need for climate change that the others don't.

hoặc 1 phẩm chất chúng ta sẽ cần cho biến đổi khí hậu mà các loài khác không có.

So it's not necessary, thank God,

Nên ơn Chúa, không cần thiết

that the Fowler apple is the best apple in the world.

táo Fowler phải là loại táo xịn nhất quả đất.

It's just necessary or interesting that it might have one good, unique trait.

Nó chỉ cần có 1 nét riêng biệt độc đáo và tốt là được.

And for that reason, we ought to be saving it.

Và vì lý do đó, chúng ta nên cứu lấy nó.

Why? As a raw material, as a trait we can use in the future.

Tại sao? Vì nó là nguyên liệu thô, 1 đặc tính chúng ta có thể sử dụng trong tương lai.

Think of diversity as giving us options.

Hãy nghĩ đến tính đa dạng như 1 công cụ cho chúng ta quyền chọn lựa.

And options, of course, are exactly what we need in an era of climate change.

Và các lựa chọn, dĩ nhiên đích xác những gì chúng ta cần trong 1 kỷ nguyên biến đổi khí hậu.

I want to show you two slides,

Tôi sẽ trình chiếu 2 slide,

but first, I want to tell you that we've been working at the Global Crop Diversity Trust

nhưng trước hết tôi muốn nói rằng chúng tôi đang làm việc tại Tổ chức Đa Dạng Cây Trồng Toàn Cầu

with a number of scientists -- particularly at Stanford and University of Washington --

cùng rất nhiều nhà khoa học--đặc biệt tại trường Đại học Washington và Standford --

to ask the question: What's going to happen to agriculture in an era of climate change

đã đặt ra câu hỏi: Nền nông nghiệp sẽ ra sao trong kỷ nguyên biến đổi khí hậu

and what kind of traits and characteristics do we need in our agricultural crops

và loại đặc tính nào chúng ta cần trong cây trồng nông nghiệp

to be able to adapt to this?

để thích nghi với biến đổi khí hậu?

In short, the answer is that in the future, in many countries,

1 cách ngắn gọn, đáp án là trong tương lai, ở nhiều quốc gia

the coldest growing seasons are going to be hotter

các mùa canh tác lạnh sẽ trở lên nóng hơn

than anything those crops have seen in the past.

những gì cây trồng từng trải qua trong quá khứ.

The coldest growing seasons of the future,

Mùa canh tác lạnh nhất trong tương lai

hotter than the hottest of the past.

sẽ nóng hơn mùa nóng nhất trong quá khứ.

Is agriculture adapted to that?

Liệu nền nông nghiệp có thích nghi được không?

I don't know. Can fish play the piano?

Tôi không biết. Ai hái được hoa trong gương không?

If agriculture hasn't experienced that, how could it be adapted?

Nếu nền nông nghiệp không trải qua thì làm thế nào nó thích nghi được?

Now, the highest concentration of poor and hungry people in the world,

Hiện nay, mọi người tập trung cao độ vào đói nghèo trên toàn cầu

and the place where climate change, ironically, is going to be the worst

và nơi khí hậu biến đổi tồi tệ nhất, rủi thay

is in South Asia and sub-Saharan Africa.

là Nam Phi và tiểu sa mạc Sahara châu Phi.

So I've picked two examples here, and I want to show you.

Nên tôi chọn ra 2 ví dụ ở đây, và tôi muốn cho các bạn thấy.

In the histogram before you now,

Ở biểu đồ trước mặt các bạn

the blue bars represent the historical range of temperatures,

thanh màu xanh biểu diễn sự biến thiên của nhiệt độ theo thời gian

going back about far as we have temperature data.

quay trở lại từ thời đo được nhiệt độ

And you can see that there's some difference

Và bạn có thể thấy có sự khác biệt

between one growing season and another.

giữa 1 mùa canh tác và mùa khác nữa

Some are colder, some are hotter and it's a bell shaped curve.

Một số thì lanh hơn, 1 số thì nóng hơn và đó là 1 đường cong hình chuông.

The tallest bar is the average temperature for the most number of growing seasons.

Thanh cao nhất là nhiệt độ trung bình cho hầu hết các mùa canh tác.

In the future, later this century, it's going to look like the red,

Trong tương lai, sau thế kỷ này, nó sẽ chuyển sang màu đỏ

totally out of bounds.

phá vỡ giới hạn.

The agricultural system and, more importantly, the crops in the field in India

Hệ thống nông nghiệp, và quan trọng hơn, các cây trồng trên cánh đồng Ấn Độ

have never experienced this before.

chưa từng trải qua điều này trước đây.

Here's South Africa. The same story.

Đây là Nam Phi. Câu chuyện tương tự.

But the most interesting thing about South Africa is

Nhưng điều thú vị nhất về Nam Phi là

we don't have to wait for 2070 for there to be trouble.

chúng ta không phải đợi đến 2070 để thấy vấn đề.

By 2030, if the maize, or corn, varieties, which is the dominant crop --

Trước năm 2030,nếu bắp hay ngô là loại cây trồng ưu thế--

50 percent of the nutrition in Southern Africa are still in the field --

50% < không rõ> ở Nam Phi vẫn được trồng--

in 2030, we'll have a 30 percent decrease in production of maize

vào năm 2030, chúng ta có sản lượng bắp giảm 30%

because of the climate change already in 2030.

do biến đổi khí hậu đã diễn ra vào năm 2030 rồi

30 percent decrease of production in the context of increasing population,

30% sản lượng giảm, trong bối cảnh tăng dân số

that's a food crisis. It's global in nature.

gây ra khủng hoảng lương thực toàn cầu

We will watch children starve to death on TV.

Chúng ta sẽ thấy trẻ em chết đói trên TV.

Now, you may say that 20 years is a long way off.

Bây giờ bạn có thể nói còn xơi mới đến 20 năm nữa.

It's two breeding cycles for maize.

Nhưng 20 năm bằng 2 chu trình lai tạo cho ngô.

We have two rolls of the dice to get this right.

Chúng ta có 2 lần lăn súc sắc để hiểu đúng

We have to get climate-ready crops in the field,

Chúng ta phải cho cây trồng trên đồng sẵn sàng ứng phó với khí hậu,

and we have to do that rather quickly.

và tiến hành nhanh.

Now, the good news is that we have conserved.

Tin tốt là chúng ta đang tiến hành lưu trữ.

We have collected and conserved a great deal of biological diversity,

Chúng ta thu thập và lưu trữ 1 lượng lớn tính đa dạng sinh học,

agricultural diversity, mostly in the form of seed,

đa dạng nông nghiệp, chủ yếu dưới dạng hạt giống,

and we put it in seed banks, which is a fancy way of saying a freezer.

và đem vào các ngân hàng hạt giống, hay nói đúng hơn là kho lạnh.

If you want to conserve seed for a long term

Nếu muốn bảo quản hạt giống trong 1 thời gian dài

and you want to make it available to plant breeders and researchers,

và cung cấp cho các nhà lai ghép và nghiên cứu cây trồng,

you dry it and then you freeze it.

bạn cần sấy khô sau đó làm đông lạnh nó.

Unfortunately, these seed banks are located around the world in buildings

Rủi thay, những ngân hàng hạt giống lại đặt trong các tòa nhà xung quanh thế giới

and they're vulnerable.

và chúng khá mỏng manh.

Disasters have happened. In recent years we lost the gene bank,

Thảm họa đã xảy ra. Trong những năm gần đây, chúng ta đã mất đi ngân hàng gene,

the seed bank in Iraq and Afghanistan. You can guess why.

ngân hàng hạt giống tại Iraq và Afghanistan. Bạn có thể đoán tại sao.

In Rwanda, in the Solomon Islands.

Tại Rwanda, đảo Solomon.

And then there are just daily disasters that take place in these buildings,

Và đó là những thảm họa thường ngày diễn ra trong các tòa nhà,

financial problems and mismanagement and equipment failures,

các vấn đề tài chính, quản lý yếu kém và trục trặc thiết bị,

and all kinds of things, and every time something like this happens,

và trăm thứ bà dằn khác, và mỗi lần xảy ra

it means extinction. We lose diversity.

nghĩa là tuyệt chủng. Chúng ta đánh mất tính đa dạng.

And I'm not talking about losing diversity in the same way that you lose your car keys.

Và tôi sẽ không nói về việc đánh mất tính đa dạng tương tự như bạn mất chìa khóa xe.

I'm talking about losing it in the same way that we lost the dinosaurs:

Tôi đang nói về việc đánh mất nó như chúng ta đánh mất khủng long,

actually losing it, never to be seen again.

mất thực sự, không bao giờ được nhìn thấy nữa.

So, a number of us got together and decided that, you know, enough is enough

Nên, chúng tôi đã liên kết với nhau và quyết định, thế là quá lắm rồi

and we need to do something about that and we need to have a facility

chúng tôi cần hành động và cần 1 cơ sở vật chất

that can really offer protection for our biological diversity of --

giúp bảo vệ tính đa dạng sinh học của chúng ta--

maybe not the most charismatic diversity.

có lẽ không phải tính đa dạng thuyết phục nhất.

You don't look in the eyes of a carrot seed quite in the way you do a panda bear,

Bạn không nhìn vào mắt 1 hạt giống cà rốt như nhìn 1 con gấu trúc,

but it's very important diversity.

nhưng đó là tính đa dạng hết sức quan trọng.

So we needed a really safe place, and we went quite far north to find it.

Chúng tôi cần 1 nơi thực sự an toàn, và chúng tôi đã đi tới phía Bắc xa xôi để tìm nó

To Svalbard, in fact.

Tới Svalbard.

This is above mainland Norway. You can see Greenland there.

Nó nằm trên lục địa Nauy. Bạn có thể thấy Greenland ở đó.

That's at 78 degrees north.

Nó nằm ở 78 độ Bắc.

It's as far as you can fly on a regularly scheduled airplane.

Bạn có thể bay tới đó trên 1 chuyến bay có lịch trình thông thường.

It's a remarkably beautiful landscape. I can't even begin to describe it to you.

Cảnh quan ở đó cực đẹp. Tôi thậm chí chẳng biết miêu tả cho bạn thế nào.

It's otherworldly, beautiful.

Như 1 thiên đường xinh đẹp.

We worked with the Norwegian government

Chúng tôi làm việc với chính phủ Nauy

and with the NorGen, the Norwegian Genetic Resources Program,

và với NorGen, Chương trình Các Nguồn Di Truyền Học Nauy

to design this facility.

để thiết kế cơ sở hạ tầng.

What you see is an artist's conception of this facility,

Bạn đang thấy khái niệm của 1 họa sĩ về cơ sở hạ tầng này

which is built in a mountain in Svalbard.

nó được xây dựng trong 1 ngọn núi ở Svalbard.

The idea of Svalbard was that it's cold,

Ý tưởng độc đáo ở chỗ Svalbard rất lạnh

so we get natural freezing temperatures.

chúng ta có thể tận dụng nhiệt độ đóng băng tự nhiên.

But it's remote. It's remote and accessible

Nhưng nó xa xôi nhưng vẫn đi lại được

so it's safe and we don't depend on mechanical refrigeration.

vì thế nơi đó an toàn và chúng tôi không phải phụ thuộc vào máy làm lạnh cơ khí.

This is more than just an artist's dream, it's now a reality.

Nó vượt lên trên giấc mơ của 1 nghệ sĩ, nó đã trở thành hiện thực.

And this next picture shows it in context, in Svalbard.

Bức tranh tiếp theo mô tả nó trong môi trường Svalbard.

And here's the front door of this facility.

Và đây là cửa trước của cơ sở này.

When you open up the front door,

Khi bạn mở cửa trước

this is what you're looking at. It's pretty simple. It's a hole in the ground.

bạn sẽ thấy cái này. Khá đơn giản. Nó là 1 cái hố trên mặt đất.

It's a tunnel, and you go into the tunnel,

Bạn đi vào trong đường hầm

chiseled in solid rock, about 130 meters.

đục trong đá cứng, khoảng 130 mét.

There are now a couple of security doors, so you won't see it quite like this.

Có 2 cửa an ninh nên bạn không thấy nó như thế này.

Again, when you get to the back, you get into an area that's really my favorite place.

Khi quay trở lại, bạn đi vào khu vực mà tôi yêu thích.

I think of it as sort of a cathedral.

Đó là cái gì vậy? Tôi nghĩ nó gần giống cái nhà thờ.

And I know that this tags me as a bit of a nerd, but ...

Và tôi biết điều này khiến tôi đóng nhãn 1 anh ngố nhưng..

(Laughter)

(Tiếng cười)

Some of the happiest days of my life have been spent ...

Một số ngày hạnh phúc nhất đời tôi đã dành...

(Laughter)

(Tiếng cười)

in this place there.

ở nơi này.

(Applause)

(Vỗ tay)

If you were to walk into one of these rooms, you would see this.

Nếu bạn bước vào 1 trong những căn phòng này, bạn sẽ thấy cái này.

It's not very exciting, but if you know what's there, it's pretty emotional.

Không thú vị lắm nhưng nếu bạn biết đó là gì, khá xúc động.

We have now about 425,000

Chúng tôi hiện nay có khoảng 425,000

samples of unique crop varieties.

mẫu đa dạng cây trồng độc nhất vô nhị

There's 70,000 samples of different varieties of rice

70,000 mẫu lúa gạo khác nhau

in this facility right now.

trong cơ sở.

About a year from now, we'll have over half a million samples.

Khoảng 1 năm nữa chúng tôi sẽ có hơn nửa triệu mẫu.

We're going up to over a million, and someday we'll basically have samples --

Con số sẽ tăng lên hơn 1 triệu và 1 ngày nào đó chúng tôi sẽ có mẫu--

about 500 seeds --

khoảng 500 hạt giống--

of every variety of agricultural crop that can be stored in a frozen state

cho mỗi cây trồng nông nghiệp được bảo quản trong trạng thái đông lạnh

in this facility.

trong cơ sở này.

This is a backup system for world agriculture.

Đây là hệ thống dự trữ cho nền nông nghiệp thế giới.

It's a backup system for all the seed banks. Storage is free.

cho tất cả các ngân hàng hạt giống. Bảo quản miễn phí.

It operates like a safety deposit box.

Nó hoạt động giống 1 chiếc két sắt.

Norway owns the mountain and the facility, but the depositors own the seed.

Nauy sở hữu ngọn núi và cơ sở nhưng những người gửi hạt sở hữu hạt giống.

And if anything happens, then they can come back and get it.

Và nếu chuyện gì xảy ra, họ có thể quay lại lấy

This particular picture that you see shows the national collection of the United States,

Bức tranh này cho thấy bộ sưu tập quốc gia của Mỹ,

of Canada, and an international institution from Syria.

của Canada và 1 viện quốc gia từ Syria.

I think it's interesting in that this facility, I think,

Tôi nghĩ thật thú vị trong cơ sở này,

is almost the only thing I can think of these days where countries,

Gần như điều duy nhất tôi có thể nghĩ đến gần đây là các quốc gia

literally, every country in the world --

từng quốc gia trên thế giới--

because we have seeds from every country in the world --

vì chúng tôi có hạt giống từ mọi đất nước trên thế giới--

all the countries of the world have gotten together

tất cả các quốc gia kết hợp với nhau

to do something that's both long term, sustainable and positive.

để làm điều gì đó lâu dài, tích cực và mang tính sống còn.

I can't think of anything else that's happened in my lifetime that way.

Trong đời tôi chưa từng xảy ra điều gì tương tự như thế

I can't look you in the eyes and tell you that I have a solution

Tôi không thể nhìn thẳng vào mắt bạn và nói rằng tôi có 1 giải pháp

for climate change, for the water crisis.

cho biến đổi khí hậu, cho khủng hoảng nước ngọt.

Agriculture takes 70 percent of fresh water supplies on earth.

Nông nghiệp tiêu thụ 70% nguồn cung cấp nước trên trái đất.

I can't look you in the eyes and tell you that there is such a solution

Tôi không thể nhìn thẳng vào mắt bạn và nói có 1 giải pháp như thế

for those things, or the energy crisis, or world hunger, or peace in conflict.

cho khủng hoảng năng lượng, nạn đói hay chiến tranh.

I can't look you in the eyes and tell you that I have a simple solution for that,

Tôi không thể nhìn thẳng vào mắt bạn và nói tôi có 1 giải pháp đơn giản cho những điều đó

but I can look you in the eyes and tell you that we can't solve any of those problems

nhưng tôi có thể nhìn vào mắt bạn và nói chúng ta không thể giải quyết bất cứ vấn đề nào

if we don't have crop diversity.

nếu chúng ta không có đa dạng cây trồng.

Because I challenge you to think of an effective, efficient, sustainable

Vì tôi đó bạn nghĩ được 1 giải pháp hiệu quả, bền vững

solution to climate change if we don't have crop diversity.

cho biến đổi khí hậu nếu chúng ta không có tính đa dạng cây trồng.

Because, quite literally, if agriculture doesn't adapt to climate change,

Vì, rõ ràng là nếu nông nghiệp không thích nghi với biến đổi khí hậu,

neither will we.

chúng ta sẽ không thể.

And if crops don't adapt to climate change, neither will agriculture,

Và nếu cây trồng không thích nghi với biến đổi khí hậu, nông nghiệp sẽ chẳng bao giờ

neither will we.

chúng ta cũng vậy

So, this is not something pretty and nice to do.

Vậy, đây không phải điều dễ làm

There are a lot of people who would love to have this diversity exist

Có nhiều người muốn tính đa dạng tồn tại

just for the existence value of it.

chỉ vì giá trị tồn tại của nó

It is, I agree, a nice thing to do.

Điều này tôi đồng ý là tốt đẹp.

But it's a necessary thing to do.

Nhưng đó là 1 việc cần phải làm.

So, in a very real sense, I believe that we, as an international community,

Vậy tôi tin chúng ta, 1 cộng đồng quốc tế

should get organized to complete the task.

nên hợp thành tổ chức để hoàn thành nhiệm vụ này

The Svalbard Global Seed Vault is a wonderful gift

Vòm Hạt Giống Toàn Cầu Svalbard là món quà tuyệt vời

that Norway and others have given us,

Nauy và các nước khác tặng cho chúng ta

but it's not the complete answer.

nhưng nó không phải đáp án cuối cùng.

We need to collect the remaining diversity that's out there.

Chúng ta cần thu thập sự đa dạng khác nữa vẫn đang tồn tại.

We need to put it into good seed banks

Chúng ta cần đưa chúng vào bảo quản trong ngân hàng hạt giống

that can offer those seeds to researchers in the future.

và cung cấp hạt giống đó cho các nhà nghiên cứu trong tương lai.

We need to catalog it. It's a library of life,

Chúng ta cần lên danh mục cho chúng. Đó là thư viện cuộc sống

but right now I would say we don't have a card catalog for it.

nhưng ngay bây giờ tôi muốn nói chúng tôi không có thẻ danh mục cho nó.

And we need to support it financially.

và chúng tôi cần hộ trợ tài chính cho nó.

My big idea would be that while we think of it as commonplace

Ý tưởng lớn của tôi là trong khi chúng ta nghĩ là bình thường

to endow an art museum or endow a chair at a university,

khi để lại 1 bảo tàng nghệ thuật hay để lại 1 chiếc ghế trong trường đại học,

we really ought to be thinking about endowing wheat.

chúng ta thực sự phải nghĩ đến truyền lại lúa mì.

30 million dollars in an endowment would take care

30 triệu USD truyền lại sẽ

of preserving all the diversity in wheat forever.

bảo đảm lưu trữ tất cả tính đa dạng của lúa mì mãi mãi.

So we need to be thinking a little bit in those terms.

Vậy, chúng ta cần nghĩ đến nó theo cách này.

And my final thought is that we, of course, by conserving wheat,

Và cuối cùng tôi nghĩ, bằng cách bảo quản lúa mì,

rice, potatoes, and the other crops,

lúa gạo, khoai tây và các cây trồng khác

we may, quite simply, end up saving ourselves.

chúng ta sẽ đơn giản là đang tự cứu lấy mình.

Thank you.

Xin cảm ơn.

(Applause)

(Vỗ tay)