Kimberley Motley: How I defend the rule of law | TED

Translator: Anh Nguyễn Reviewer: Tien Dao

Let me tell you a story

Tôi sẽ kể cho bạn một câu chuyện

about a little girl named Naghma.

về một bé gái tên là Naghma.

Naghma lived in a refugee camp

Naghma sống tại một trại tỵ nạn

with her parents and her eight brothers and sisters.

với bố mẹ và 8 anh chị em

Every morning, her father would wake up

Vào mỗi sáng, bố cô thức dậy

in the hopes he'd be picked for construction work,

cùng hi vọng sẽ được nhận làm thợ xây

and on a good month he would earn 50 dollars.

và vào một tháng đẹp trời, ông có thể kiếm được 50 đô la.

The winter was very harsh,

Mùa đông năm ấy khắc nghiệt,

and unfortunately, Naghma's brother died

và không may, anh trai của Nagma chết

and her mother became very ill.

và mẹ của em đổ bệnh nặng.

In desperation, her father went to a neighbor

Trong tuyệt vọng, bố em đi sang láng giềng

to borrow 2,500 dollars.

để vay 2,500 đô la.

After several months of waiting,

Sau vài tháng chờ đợi,

the neighbor became very impatient,

người láng giếng mất kiên nhẫn

and he demanded that he be paid back.

và yêu cầu số tiền phải được trả lại.

Unfortunately, Naghma's father didn't have the money,

Run rủi thay, bố Naghma không có đủ tiền

and so the two men agreed to a jirga.

và hai người đàn ông đã đồng ý theo lệ làng "jirga"

So simply put, a jirga is a form of mediation

Jirga đơn giản là một tập tục hòa giải

that's used in Afghanistan's informal justice system.

được sử dụng tùy nghi tại Afghanistan.

It's usually presided over by religious leaders

Nó thường được quy định bởi những lãnh đạo tôn giáo

and village elders,

và những già làng

and jirgas are often used in rural countries like Afghanistan,

Jirgas thường được sử dụng ở những miền quê như Afghanistan,

where there's deep-seated resentment

nơi có sự thù ghét sâu sắc

against the formal system.

đối với hệ thống (pháp luật) chính thống.

At the jirga, the men sat together

Tại buổi Jirga, 2 người đàn ông ngồi cạnh nhau

and they decided that the best way to satisfy the debt

và họ quyết định cách tốt nhất để giải quyết món nợ

would be if Naghma married the neighbor's 21-year-old son.

là gả Naghma cho con trai 21 tuổi của người láng giềng.

She was six.

Em Nagma mới 6 tuổi.

Now, stories like Naghma's unfortunately

Những câu chuyện tương tự như Naghma

are all too common,

không may lại quá phổ biến

and from the comforts of our home,

và từ những mái ấm ở nơi khác,

we may look at these stories as another

chúng ta có thể xem những chuyện này

crushing blow to women's rights.

đe dọa nghiêm trọng tới quyền phụ nữ.

And if you watched Afghanistan on the news,

Và nếu bạn theo dõi tin tức về Afghanistan

you may have this view that it's a failed state.

bạn có thể cho rằng rằng đây là một nhà nước thất bại.

However, Afghanistan does have a legal system,

Tuy nhiên Afghanistan có một hệ thống pháp luật chính thống

and while jirgas are built on long-standing tribal customs,

và cho dù jirgas được xây dựng trên thông lệ lâu đời của các bộ lạc

even in jirgas, laws are supposed to be followed,

thì cũng phải tuân theo pháp luật,

and it goes without saying

và một điều không phải bàn cãi là

that giving a child to satisfy a debt

dùng con mình để trả nợ không chỉ

is not only grossly immoral, it's illegal.

vô đạo đức mà còn trái pháp luật.

In 2008, I went to Afghanistan

Vào năm 2008, tôi đến Afghanistan

for a justice funded program,

trong một chương trình hỗ trợ pháp lý

and I went there originally on this nine-month program

Ban đầu, tôi đến đó trong chương trình kéo dài 9 tháng

to train Afghan lawyers.

để đào tạo luật sư Afghanistan.

In that nine months, I went around the country

Trong 9 tháng ấy, tôi đi đến mọi vùng

and I talked to hundreds of people that were locked up,

trò chuyện với trăm người đang bị giam,

and I talked to many businesses

thảo luận với nhiều doanh nghiệp

that were also operating in Afghanistan.

đang hoạt động trên lãnh thổ Afghanistan.

And within these conversations,

Và qua những hội thoại này,

I started hearing the connections

tôi bắt đầu thấy có sự nối kết

between the businesses and the people,

giữa những doanh nghiệp và người dân

and how laws that were meant to protect them

và việc luật pháp đáng ra để bảo vệ họ

were being underused,

đang không được tận dụng đúng mức.

while gross and illegal punitive measures were overused.

Trong khi đó những phương pháp trừng phạt tồi tệ và phi lý lại đang bị lạm dụng.

And so this put me on a quest for justness,

Điều đó đặt tôi vào sứ mệnh tìm ra lẽ phải

and what justness means to me

và công lý đối với tôi nghĩa là

is using laws for their intended purpose,

áp dụng luật pháp với mục đích ban đầu

which is to protect.

hay chính là để bảo vệ.

The role of laws is to protect.

Chức năng của pháp luật là bảo vệ.

So as a result, I decided to open up a private practice,

Do đó, tôi quyết định theo đuổi một dự định cá nhân,

and I became the first foreigner to litigate

trở thành người nước ngoài đầu tiên biện hộ

in Afghan courts.

tại tòa án Afghanistan.

Throughout this time, I also studied many laws,

Trong suốt quá trình đó, tôi nghiên cứu rất nhiều điều luật,

I talked to many people,

tôi nói chuyện với nhiều người

I read up on many cases,

đọc nhiều vụ kiện,

and I found that the lack of justness

và nhận ra rằng thiếu công lý

is not just a problem in Afghanistan,

không chỉ là vấn để của riêng Afghanistan

but it's a global problem.

mà là vấn đề của cả thế giới.

And while I originally shied away from

Trước đây tôi vốn cố gắng tránh

representing human rights cases

đối mặt với những trường hợp nhân quyền

because I was really concerned about how it would

vì tôi lo lắng vì nó có thể

affect me both professionally and personally,

ảnh hướng đến tôi cả phương diện sự nghiệp lẫn cá nhân

I decided that the need for justness was so great

Tôi nhận ra nhu cầu đòi công lý là quá lớn

that I couldn't continue to ignore it.

khiến cho tôi không thể tiếp tục lờ đi

And so I started representing people like Naghma

Và do vậy tôi bắt đầu tình nguyện đại diện

pro bono also.

cho những người như Naghma

Now, since I've been in Afghanistan

Đến nay, kể từ khi ở Afghanistan

and since I've been an attorney for over 10 years,

và làm luật sư hơn 10 năm,

I've represented from CEOs of Fortune 500 companies

tôi đã làm đại diện cho nhiều CEO của những công ty tốp 500 Fortune

to ambassadors to little girls like Naghma,

cho đến những vị đại sứ, và những em bé như Naghma

and with much success.

và gặt hái nhiều thành công.

And the reason for my success is very simple:

Lý do thành công của tôi rất đơn giản

I work the system from the inside out

Tôi thay đổi hệ thống từ trong ra

and use the laws in the ways

và sử dụng luật pháp

that they're intended to be used.

theo đúng cách mà nó phải được thực thi.

I find that

Tôi nhận ra rằng

achieving justness in places like Afghanistan

đạt được công bằng ở những nơi như Afganistan

is difficult, and there's three reasons.

là rất khó do 3 nguyên nhân sau.

The first reason is that simply put,

Điều thứ nhất đơn giản là

people are very uneducated as to what their legal rights were,

dân chúng hiểu biết rất ít tới những quyền lợi pháp lý của họ

and I find that this is a global problem.

và đó là vấn đề mang tính toàn cầu

The second issue

Vấn đề thứ hai là

is that even with laws on the books,

ngay cả khi những điều luật được viết ra trong sách

it's often superseded or ignored

thì chúng cũng bị thay thế hoặc lờ đi

by tribal customs, like in the first jirga

bởi những tập quán làng xã, như thỏa thuận Jirga

that sold Naghma off.

mà Naghma bị đem đi bán.

And the third problem with achieving justness

Và vấn đề thứ ba để đạt được công lý

is that even with good, existing laws on the books,

là ngay cả khi tồn tại những bộ luật cực kỳ tốt trên văn bản

there aren't people or lawyers that are willing to fight

thì lại không có những con người những luật sư sẵn sàng

for those laws.

tranh đấu cho công lý.

And that's what I do: I use existing laws,

Và đó là những gì tôi làm: tôi dùng những luật hiện hành

often unused laws,

thường là những bộ luật bị bỏ lơ

and I work those to the benefits of my clients.

Tôi làm những việc đấy phục vụ lợi ích cho thân chủ của mình.

We all need to create a global culture

Tất cả chúng ta cần phải đưa nhân quyền

of human rights

trở thành một nét văn hóa toàn cầu

and be investors in a global human rights economy,

và trở thành những nhà đầu tư của một nền kinh tế nhân quyền toàn cầu

and by working in this mindset,

bằng cách làm việc dựa trên thái độ đó

we can significantly improve justice globally.

chúng ta cùng nhau có thể cải thiện công lý trên toàn cầu

Now let's get back to Naghma.

Bây giờ trở lại với Naghma

Several people heard about this story,

Có một số người biết đến câu chuyện này

and so they contacted me because they wanted

họ liên lạc với tôi vì họ muốn

to pay the $2,500 debt.

trả số tiền nợ 2,500 đô la.

And it's not just that simple;

Nhưng vấn đề không đơn giản như vậy

you can't just throw money at this problem

Bạn không thể cứ đưa tiền vào vấn đề

and think that it's going to disappear.

và cho rằng nó sẽ biến mất.

That's not how it works in Afghanistan.

Điều đó không có hiệu quả tại Afganistan

So I told them I'd get involved,

Và tôi trả lời với họ rằng tôi sẽ tham gia

but in order to get involved, what needed to happen

Nhưng để tham gia, điều cần thiết

is a second jirga needed to be called,

là phải có một cuộc họp Jirga lần hai

a jirga of appeals.

một phiên jirga kháng cáo.

And so in order for that to happen,

Để điều này xảy ra

we needed to get the village elders together,

chúng tôi cần họp mặt những già làng

we needed to get the tribal leaders together,

và những thủ lĩnh bộ lạc

the religious leaders.

những lãnh tụ tôn giáo với nhau.

Naghma's father needed to agree,

Bố của Naghma cần phải đồng ý,

the neighbor needed to agree,

người láng giềng cần phải đồng ý,

and also his son needed to agree.

và con trai của ông cũng vậy

And I thought, if I'm going to get involved in this thing,

Và tôi nghĩ, nếu tôi muốn tham gia

then they also need to agree that I preside over it.

thì họ cần thiết phải đồng ý rằng tôi sẽ chủ trì phiên họp.

So, after hours of talking

Và sau hàng giờ tranh luận

and tracking them down,

tìm kiếm họ,

and about 30 cups of tea,

và sau khoảng 30 chén trà,

they finally agreed that we could sit down

họ đồng ý rằng chúng tôi có thể có

for a second jirga, and we did.

một phiên Jirga thứ hai, và chúng tôi đã thực hiện.

And what was different about the second jirga

Và điều gì khác biệt ở phiên Jirga thứ hai

is this time, we put the law at the center of it,

Lần này, chúng tôi đặt luật pháp ở tâm

and it was very important for me

và điều quan trọng với tôi

that they all understood that Naghma

là tất cả họ phải hiểu được rằng Naghma

had a right to be protected.

có quyền được bảo vệ.

And at the end of this jirga,

Khi kết thúc phiên họp Jirga,

it was ordered by the judge

chủ tọa tuyên bố rằng

that the first decision was erased,

quyết định đầu tiên bị bãi bỏ

and that the $2,500 debt was satisfied,

và khoản tiền 2,500 đô la được hoàn trả

and we all signed a written order

và tất cả chúng tôi cùng ký vào một biên bản ghi nhận

where all the men acknowledged

rằng hai người đàn ông đã thừa nhận rằng

that what they did was illegal,

những gì họ làm là trái pháp luật

and if they did it again, that they would go to prison.

và nếu tái phạm, họ có thể bị ngồi tù.

Most —

Hầu hết ---

(Applause)

(khán giả vỗ tay)

Thanks.

Xin cảm ơn.

And most importantly,

Và điều quan trọng nhất là

the engagement was terminated

thỏa thuận đầu tiên bị loại bỏ

and Naghma was free.

và Naghma được tự do

Protecting Naghma and her right to be free

Bảo vệ Naghma và quyền tự do của em

protects us.

là bảo vệ chính chúng ta.

Now, with my job, there's above-average

Công việc của tôi gắn liền với

amount of risks that are involved.

mức rủi ro cao hơn trung bình.

I've been temporarily detained.

Tôi đã từng bị tạm giam

I've been accused of running a brothel,

bị cáo buộc chứa chấp gái mại dâm

accused of being a spy.

bị cáo buộc gián điệp

I've had a grenade thrown at my office.

đã từng nhận được một quả lựu đạn ném vào văn phòng làm việc.

It didn't go off, though.

Mặc dù nó không phát nổ

But I find that with my job,

Tôi nhận thấy công việc của tôi

that the rewards far outweigh the risks,

mang lại nhiều thành tựu vượt trên cả những nguy hiểm

and as many risks as I take,

và so với những nguy hiểm tôi phải đối diện

my clients take far greater risks,

thì khách hàng của tôi chịu nhiều hiểm nguy hơn

because they have a lot more to lose

bởi vì họ sẽ mất mát rất nhiều

if their cases go unheard,

nếu hoàn cảnh của họ không được biết đến

or worse, if they're penalized for having me as their lawyer.

hoặc tồi tệ hơn, nếu họ phải chịu phạt vì để tôi làm luật sư.

With every case that I take,

Với mỗi vụ mà tôi đảm nhận,

I realize that as much as I'm standing behind my clients,

tôi nhận ra rằng khi tôi ủng hộ họ,

that they're also standing behind me,

thì họ cũng sẽ ủng hộ tôi,

and that's what keeps me going.

và điều đó giúp tôi có thể tiếp tục.

Law as a point of leverage

Pháp luật như một điểm bật

is crucial in protecting all of us.

rất quan trọng trong việc bảo về chúng ta

Journalists are very vital in making sure

Những nhà báo đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo

that that information is given to the public.

rằng thông tin được đưa ra công luận.

Too often, we receive information from journalists

Và lẽ thường tình, chúng ta nhận thông tin từ báo chí

but we forget how that information was given.

nhưng chúng ta quên mất rằng làm sao họ có được thông tin đó

This picture is a picture of the

Đây là hình ảnh của

British press corps in Afghanistan.

những tập đoàn báo chí Anh ở Afghanistan.

It was taken a couple of years ago by my friend David Gill.

Nó được bạn tôi David Grill chụp vài năm về trước.

According to the Committee to Protect Journalists,

Theo Ủy ban bảo vệ các nhà báo,

since 2010, there have been thousands of journalists

từ năm 2010, có hàng ngàn nhà báo

who have been threatened, injured,

bị đe dọa, đánh đập,

killed, detained.

giết hại, giam giữ.

Too often, when we get this information,

Hẳn nhiên, khi chúng ta có được thông tin,

we forget who it affects

chúng ta quên mất nó ảnh hưởng đến ai

or how that information is given to us.

hoặc làm thế nào thông tin ấy đến được với chúng ta.

What many journalists do, both foreign and domestic,

Những gì nhiều nhà báo có thế làm, cả trong và ngoài nước

is very remarkable, especially in places like Afghanistan,

rất đáng nói, đặc biệt ở những nơi như Afghanistan,

and it's important that we never forget that,

và quan trọng là chúng ta không bao giờ quên điều đó

because what they're protecting

bởi những gì họ đang bảo vệ

is not only our right to receive that information

không chỉ là quyền của chúng ta được tiếp nhận thông tin đó

but also the freedom of the press, which is vital

mà còn bởi quyền tự do báo chí, thứ rất

to a democratic society.

quan trọng đối với xã hội dân chủ.

Matt Rosenberg is a journalist in Afghanistan.

Matt Rosenberg là nhà báo ở Afghanistan.

He works for The New York Times,

Anh ấy làm cho tạp chí New York Times,

and unfortunately, a few months ago

và trớ trêu thay, vài tháng trước

he wrote an article that displeased

anh ấy có viết một bài đụng chạm đến

people in the government.

người trong chính phủ.

As a result, he was temporarily detained

Kết quả là anh ấy bị giam giữ tạm thời

and he was illegally exiled out of the country.

và sau đó là bị trục xuất trái pháp luật ra khỏi quốc gia.

I represent Matt,

Tôi là luật sư đại diện cho Matt,

and after dealing with the government,

và sau khi làm việc với chính quyền,

I was able to get legal acknowledgment

Tôi được xác nhận pháp lý rằng

that in fact he was illegally exiled,

anh ấy đã bị trục xuất trái luật,

and that freedom of the press does exist in Afghanistan,

và quyền tự do báo chí mà ta nói chẳng tồn tại ở Afghanistan,

and there's consequences if that's not followed.

và có những hậu quả nếu quyền đó không được xem xét.

And I'm happy to say that

Và tôi vui mừng thông báo rằng

as of a few days ago,

vài ngày trước,

the Afghan government

chính quyền Afghanistan

formally invited him back into the country

đã chính thức mời anh ấy trở lại đất nước

and they reversed their exile order of him.

và họ hủy bỏ lệnh trục xuất anh ấy.

(Applause)

(Vỗ tay)

If you censor one journalist, then it intimidates others,

Nếu cấm đoán một nhà báo, thì sẽ đánh động đến những người khác

and soon nations are silenced.

và chẳng chóng quốc gia bị buộc câm lặng.

It's important that we protect our journalists

Việc chúng ta bảo vệ các nhà báo

and freedom of the press,

và quyền tự do báo chí rất quan trọng

because that makes governments more accountable to us

bởi điều đó sẽ khiến chính quyền có trách nhiệm hơn với chúng ta

and more transparent.

và trở nên minh bạch hơn.

Protecting journalists and our right

Bảo vệ nhà báo và quyền tiếp nhận

to receive information protects us.

thông tin của chúng ta sẽ bảo vệ chúng ta.

Our world is changing. We live in a different world now,

Thế giới chúng ta đang đổi thay. Hiện chúng ta sống trong một thế giới khác

and what were once individual problems

và những gì từng chỉ là vấn đề của cá nhân

are really now global problems for all of us.

nay trở thành vấn đề của tất cả chúng ta.

Two weeks ago, Afghanistan had its first

Hai tuần trước, Afghanistan đã có sự

democratic transfer of power

chuyển giao quyền lực dân chủ đầu tiên

and elected president Ashraf Ghani, which is huge,

và bầu ra tổng thống Ashraf Ghani, rất quan trọng,

and I'm very optimistic about him,

và tôi rất lạc quan về ông ấy,

and I'm hopeful that he'll give Afghanistan

và tôi hy vọng rằng ông ấy có thể đem đến

the changes that it needs,

cho Afghanistan sự thay đổi mà nó cần,

especially within the legal sector.

đặc biệt là trong lĩnh vực pháp lý.

We live in a different world.

Chúng ta sống trong thế giới khác hẳn

We live in a world where my eight-year-old daughter

Chúng ta đang sống trong thế giới mà đứa con gái 8 tuổi của tôi

only knows a black president.

chỉ biết mỗi một vị tổng thống người da màu.

There's a great possibility that our next president

Có khả năng cao rằng tổng thống kế nhiệm

will be a woman,

sẽ là một phụ nữ,

and as she gets older, she may question,

và khi con bé lớn lên, nó có thể tự hỏi,

can a white guy be president?

liệu một người da trắng có thể là tổng thống chăng?

(Laughter)

(Cười)

(Applause)

(Vỗ tay)

Our world is changing, and we need to change with it,

Thế giới đang đổi thay, và chúng ta cần phải thay đổi theo,

and what were once individual problems

và những gì từng là vấn đề cá nhân

are problems for all of us.

nay trở thành vấn đề của tất cả chúng ta.

According to UNICEF,

Theo Quỹ nhi đồng LHQ,

there are currently over 280 million

hiện nay có khoảng hơn 280 triệu

boys and girls who are married

người nam và nữ kết hôn

under the age of 15.

khi còn dưới 15 tuổi.

Two hundred and eighty million.

Hai trăm tám mươi triệu.

Child marriages prolong the vicious cycle

Tảo hôn làm dài thêm cái vòng lẩn quẩn

of poverty, poor health, lack of education.

của nghèo đói, ốm yếu, mù chữ.

At the age of 12, Sahar was married.

Ở độ tuổi 12, Sahar đã kết hôn.

She was forced into this marriage

Cô bé bị ép hôn

and sold by her brother.

và bị chính anh trai mình bán đi.

When she went to her in-laws' house,

Khi cô bé về nhà chồng,

they forced her into prostitution.

họ bắt cô bé hành nghề mại dâm.

Because she refused, she was tortured.

Khi cô bé từ chối, cô bé đã bị tra tấn.

She was severely beaten with metal rods.

Cô bé bị đánh đập dã man bằng roi kim loại

They burned her body.

Chúng thiêu cô bé.

They tied her up in a basement and starved her.

Chúng trói cô bé dưới tầng hầm và bỏ đói.

They used pliers to take out her fingernails.

Chúng dùng kiềm để rút móng cô bé.

At one point,

Đến lúc,

she managed to escape from this torture chamber

cô bé tìm cách trốn thoát khỏi phòng tra tấn

to a neighbor's house,

đến nhà hàng xóm,

and when she went there, instead of protecting her,

và khi đến đó, thay thì bảo vệ cô bé,

they dragged her back

họ lại lôi cô bé

to her husband's house,

về lại nhà chồng,

and she was tortured even worse.

cô bé thậm chí còn bị tra tấn dã man hơn

When I met first Sahar, thankfully,

Vào lần đầu gặp Sahar, ơn trời,

Women for Afghan Women

tổ chức Phụ nữ vì Phụ nữ Afghanistan

gave her a safe haven to go to.

đã cho cô bé chỗ ẩn náu an toàn.

As a lawyer, I try to be very strong

Với tư cách là luật sư, tôi tỏ ra mạnh mẽ

for all my clients,

vì thân chủ của mình,

because that's very important to me,

bởi đó là điều quan trọng với tôi,

but seeing her,

nhưng việc nhìn thấy cô bé,

how broken and very weak as she was,

bị tổn thương và yếu đuối biết chừng nào,

was very difficult.

quả là một điều khó khăn.

It took weeks for us to really get to

Phải mất hàng tuần để chúng tôi có thể

what happened to her

chia sẻ về những gì xảy ra

when she was in that house,

khi cô bé ở trong ngôi nhà đó,

but finally she started opening up to me,

nhưng cuối cùng khi cô bé bắt đầu mở lòng với tôi,

and when she opened up,

và khi cô bé cởi mở hơn,

what I heard was

những gì tôi nghe là

she didn't know what her rights were,

cô bé không hề biết mình có những quyền gì

but she did know she had a certain level of protection

nhưng cô bé biết mình có quyền được bảo hộ nhất định

by her government that failed her,

bởi chính phủ mà đã bỏ rơi cô bé,

and so we were able to talk about

vì thế khi chúng tôi có thể bàn

what her legal options were.

những lựa chọn pháp lý mà cô bé có.

And so we decided to take this case

Vì vậy chúng tôi quyết định đưa vụ án

to the Supreme Court.

lên Tòa án Tối cao.

Now, this is extremely significant,

Điều này hiện tại là cực kỳ có ý nghĩa,

because this is the first time

bởi đây là lần đầu tiên

that a victim of domestic violence in Afghanistan

một nạn nhân của bạo hành gia đình ở Afghanistan

was being represented by a lawyer,

được một luật sư đại diện,

a law that's been on the books for years and years,

điều luật mà còn trên sách vở trong nhiều năm,

but until Sahar, had never been used.

nhưng cho đến Sahar, chưa bao giờ được dùng.

In addition to this, we also decided

Thêm nữa, chúng tôi cũng quyết định

to sue for civil damages,

kiện đòi bồi thường dân sự,

again using a law that's never been used,

và lần nữa một điều luật chưa từng dùng,

but we used it for her case.

được chúng tôi áp dụng vào vụ của cô bé.

So there we were at the Supreme Court

Chúng tôi tại Tòa án Tối cao

arguing in front of 12 Afghan justices,

đã tranh luận trước 12 quan tòa người Afghanistan

me as an American female lawyer,

tôi với tư cách một nữ luật sư người Mỹ,

and Sahar, a young woman

và Sahar, một cô gái trẻ

who when I met her couldn't speak above a whisper.

người mà khi tôi gặp lần đầu không thể nói thành tiếng.

She stood up,

Cô ấy đứng dậy,

she found her voice,

tìm thấy tiếng nói,

and my girl told them that she wanted justice,

và cô gái của tôi đã nói rằng cô ấy muốn công lý,

and she got it.

và cô ấy đã có nó,

At the end of it all, the court unanimously agreed

Cuối phiên tòa, quan tòa nhất trí phán

that her in-laws should be arrested for what they did to her,

rằng gia đình nhà chồng sẽ bị bắt vì những gì họ làm với cô ấy,

her fucking brother should also be arrested

và người anh trai đê tiện cũng sẽ bị bắt

for selling her —

vì đã buôn bán cô ấy ---

(Applause) —

(Vỗ tay) ---

and they agreed that she did have a right

và họ đồng ý rằng cô ấy có quyền

to civil compensation.

được bồi thường dân sự.

What Sahar has shown us is that we can attack

Những gì Sahar cho chúng ta thấy là chúng ta có thể tấn công

existing bad practices by using the laws

vào những hủ lậu xấu đang tồn tại bằng cách dùng luật

in the ways that they're intended to be used,

theo cách mà chúng được định ra,

and by protecting Sahar,

và bằng việc bảo vệ Sahar,

we are protecting ourselves.

chúng ta đang bảo vệ chính mình.

After having worked in Afghanistan

Sau khi làm việc tại Afghanistan

for over six years now,

được hơn sáu năm đến nay,

a lot of my family and friends think

nhiều người trong gia đình và bạn bè nghĩ

that what I do looks like this.

rằng những gì tôi làm tương tự như thế này

(Laughter)

(Cười)

But in all actuality, what I do looks like this.

Nhưng trên thực tế, những gì tôi làm tương tự như thế này.

Now, we can all do something.

Hiện tại, tất cả chúng ta có thể làm một điều gì đó.

I'm not saying we should all buy a plane ticket and go to Afghanistan,

Tôi không nói là chúng ta nên mua một vé máy bay và đến Afghanistan

but we can all be contributors

nhưng tất cả chúng ta có thể đóng góp

to a global human rights economy.

vào nền kinh tế nhân quyền toàn cầu.

We can create a culture of transparency

Chúng ta có thể tạo làn sóng văn hóa minh bạch

and accountability to the laws,

và trách nhiệm đối với pháp luật,

and make governments more accountable to us,

và buộc chính phủ có trách nhiệm với chúng ta hơn,

as we are to them.

như chúng ta có trách nhiệm với họ.

A few months ago, a South African lawyer

Vài tháng trước, một luật sư người Nam Phi

visited me in my office

đến gặp tôi tại văn phòng

and he said, "I wanted to meet you.

và bảo rằng "Tôi muốn gặp cô.

I wanted to see what a crazy person looked like."

Tôi muốn xem một người điên trông như nào"

The laws are ours,

Luật pháp là của chúng ta,

and no matter what your ethnicity,

và bất kể bạn thuộc dân tộc nào,

nationality, gender, race,

quốc gia nào, giới tính nào, chủng tộc nào

they belong to us,

luật đều là của chúng ta,

and fighting for justice is not an act of insanity.

và đấu tranh cho công lý không phải là hành động điên rồ.

Businesses also need to get with the program.

Những doanh nghiệp cũng cần phải đóng góp.

A corporate investment in human rights

Một sự đầu tư về nhân quyền từ doanh nghiệp

is a capital gain on your businesses,

là một nguồn thu lớn đối với kinh doanh

and whether you're a business, an NGO,

và dù bạn có là doanh nghiệp, hay tổ chức phi chính phủ

or a private citizen, rule of law benefits all of us.

hay tư nhân, luật pháp đều làm lợi tất cả chúng ta.

And by working together with a concerted mindset,

Và bằng việc hợp tác phối hợp nhau,

through the people, public and private sector,

giữa mọi người, trong lĩnh vực công và tư,

we can create a global human rights economy

chúng ta có thể tạo dựng một nền kinh tế nhân quyền toàn cầu

and all become global investors in human rights.

và tất cả đều trở thành nhà đầu tư về nhân quyền

And by doing this,

Và bằng cách thực hiện điều này,

we can achieve justness together.

chúng ta có thể cùng nhau đạt được công lý

Thank you.

Xin cám ơn.

(Applause)

(Vỗ tay)