A free world needs satire | Patrick Chappatte

Reviewer: Chu Bá Dương

Tôi là họa sĩ tranh biếm họa chính trị hoạt động toàn cầu trong 20 năm qua.

Vâng, chúng ta đã thấy nhiều điều xảy ra trong 20 năm đó.

I've been a political cartoonist on the global stage for the last 20 years.

Chúng ta chứng kiến sự lên ngôi của 3 Giáo hoàng Công giáo khác nhau,

và chúng ta đã chứng kiến thời khắc độc nhất vô nhị ấy:

Hey, we have seen a lot of things happen in those 20 years.

cuộc bầu chọn giáo hoàng tại Thánh đường St.Peter --

We saw three different Catholic popes,

bạn biết đó, một ít khói trắng

and we witnessed that unique moment:

và thông báo chính thức.

the election of a pope on St. Peter's Square --

[Đó là con trai!]

(Tiếng cười)

you know, the little white smoke

(Tiếng vỗ tay)

and the official announcement.

[It's a boy!]

Chúng ta đã trải qua 4 đời tổng thống Mỹ.

(Laughter)

(Applause)

Obama, đương nhiên rồi.

Ồ, người châu Âu rất yêu quý ông ấy.

Ông ấy là người theo chủ nghĩa đa phương.

We saw four American presidents.

Ông ấy ủng hộ ngoại giao.

Ông ấy muốn kết bạn với Iran.

Obama, of course.

Oh, Europeans liked him a lot.

(Tiếng cười)

He was a multilateralist.

He favored diplomacy.

He wanted to be friends with Iran.

Và sau đó ...

(Laughter)

thực tế đã bắt chước tranh biếm họa,

với ngày mà Donald Trump trở thành Tổng thống của Hợp chủng quốc Hoa Kỳ.

And then ...

(Tiếng cười)

reality imitated caricature

(Tiếng vỗ tay)

the day Donald Trump became the President of the United States of America.

(Laughter)

Bạn biết không, mọi người đến chỗ chúng tôi và nói,

“Thật quá dễ cho họa sĩ biếm họa như anh. Ý tôi là -- với những người như Trump?”

(Applause)

You know, people come to us and they say,

Ồ, không, không hề dễ dàng

để vẽ tranh biếm họa một người mà chính họ đã là một bức tranh biếm họa

"It's too easy for you cartoonists. I mean -- with people like Trump?"

(Tiếng cười)

Không.

Well, no, it's not easy

(Tiếng vỗ tay)

to caricature a man who is himself a caricature.

Người nổi tiếng không phải là mục tiêu dễ dàng để châm biếm,

(Laughter)

No.

bởi bạn cố gắng châm biếm họ vào hôm nay,

(Applause)

hôm sau họ còn làm tốt hơn bạn.

Ví dụ như, ngay khi ông ấy đắc cử,

Populists are no easy target for satire

tôi cố tưởng tượng dòng tweet Trump sẽ viết vào đêm Giáng Sinh.

because you try to nail them down one day,

and the next day, they outdo you.

For example, as soon as he was elected,

Nên tôi đã viết như thế này, OK?

[Giáng Sinh an lành mọi người! Trừ những kẻ thua tôi. Buồn thay.]

I tried to imagine the tweet that Trump would send on Christmas Eve.

(Tiếng cười)

Vào ngày hôm sau, Trump đã tweet như thế này:

So I did this, OK?

[Chúc mọi người năm mới vui vẻ, chúc cả những kẻ thua cuộc chống lại tôi

[Merry Christmas to all! Except all those pathetic losers. So sad.]

(Laughter)

và thảm hại đến mức chẳng biết phải làm gì. Yêu nhiều!]

And basically, the next day, Trump tweeted this:

(Tiếng cười)

Nó giống nhau mà!

[Happy New Year to all, including to my many enemies

(Tiếng vỗ tay)

and those who have fought me and lost so badly

Đây là kỷ nguyên của những kẻ mạnh.

they just don't know what to do. Love!]

(Laughter)

Và không lâu sau, Donald Trump đã được gặp anh hùng của ông ta, Vladimir Putin,

It's the same!

(Applause)

và cuộc gặp gỡ đầu tiên ấy đã diễn ra như thế này:

This is the era of strongmen.

And soon, Donald Trump was able to meet his personal hero, Vladimir Putin,

[Tôi sẽ giúp ông tìm lũ hacker. Đưa tôi mật khẩu của ông đi.]

(Tiếng cười)

and this is how the first meeting went:

Tôi không bơm đặt ra điều gì hết đâu.

[I'll help you find the hackers. Give me your password.]

Sau cuộc gặp đầu tiên, ông nói rằng họ đã thống nhất

(Laughter)

xây dựng một đội lực lượng đặc nhiệm chung về an ninh mạng.

And I'm not inventing anything.

Điều đó là thật, nếu bạn còn nhớ.

He came out of that first meeting saying that the two of them had agreed

Ôi, ai mà có ngờ được những điều như trên xảy ra trong 20 năm qua chứ.

on a joint task force on cybersecurity.

Chúng ta chứng kiến Vương quốc Anh bỏ chạy khỏi Liên minh châu Âu.

This is true, if you do remember.

Oh, who would have imagined the things we saw over these 20 years.

[Brexit cứng quá à?]

(Tiếng cười)

We saw Great Britain run towards a European Union exit.

Tại Trung Đông, chúng ta đã từng tin vào phép màu dân chủ của mùa xuân Ả Rập.

[Hard Brexit?]

(Laughter)

Chúng ta chứng kiến những kẻ độc tài, có người đi có người ở.

In the Middle East, we believed for a while

(Tiếng cười)

in the democratic miracle of the Arab Spring.

Và sau đó thì có “vương triều” nhà Kim trường tồn ở Triều Tiên.

We saw dictators fall, we saw others hang on.

Những người này như bước ra từ kênh hoạt hình Cartoon Network vậy.

(Laughter)

Tôi lấy làm vinh hạnh khi được vẽ hai người họ.

And then there is the timeless Kim dynasty of North Korea.

Kim Jong-il - người cha,

khi ông ấy mất vài năm về trước; lúc ấy quả là một thời khắc ngàn cân.

These guys seem to be coming straight out of Cartoon Network.

I was blessed to be able to draw two of them.

[Ôi xém thì gay to rồi!]

(Tiếng cười)

Kim Jong-il, the father,

when he died a few years ago, that was a very dangerous moment.

(Vỗ tay)

[That was close!]

(Laughter)

Sau đó người con trai Kim Jong-un

That was --

(Applause)

chứng tỏ mình là người thừa kế xứng đáng với ngai vàng.

Ông ấy hiện tại là bằng hữu với tổng thống Mỹ.

And then the son, Kim Jong-un,

Họ gặp nhau suốt và nói chuyện như bạn bè vậy.

proved himself a worthy successor to the throne.

[Ông dùng keo vuốt tóc loại nào thế]

He's now friends with the US president.

(Tiếng cười)

They meet each other all the time, and they talk like friends.

Chúng ta có nên ngạc nhiên

[What kind of hair gel?]

khi bản thân đang sống trong một thế giới

(Laughter)

được điểu khiển bởi những kẻ tự phụ?

Nếu họ chỉ là hình phản chiếu của chính chúng ta thì sao?

Should we be surprised

Ý tôi là, nhìn chúng ta đi, mỗi chúng ta -

to be living in a world

ruled by egomaniacs?

(Tiếng cười)

What if they were just a reflection of ourselves?

Vâng, chúng ta thích điện thoại thông minh;

I mean, look at us, each of us.

chúng ta thích chụp ảnh tự sướng;

chúng ta yêu bản thân.

(Laughter)

Và nhờ có Facebook, chúng ta có bạn bè trên toàn thế giới.

Yeah, we love our smartphones;

we love our selfies;

Thậm chí Mark Zuckerberg còn là bạn của chúng ta.

we love ourselves.

And thanks to Facebook, we have a lot of friends

(Tiếng cười)

all over the world.

Mark Zuckerberg is our friend.

Bạn biết đấy, anh ấy cùng cộng sự ở Thung lũng Silicon

là các vị vua và hoàng đế của thời đại chúng ta.

(Laughter)

You know, he and his peers in Silicon Valley

Chẳng phải cho mọi người thấy hoàng đế không mặc quần áo,

are the kings and the emperors

là nhiệm vụ của châm biếm sao?

of our time.

Nhắc đến sự thật về người cầm quyền

là nhắc đến nhiệm vụ vốn có của biếm hoạ chính trị.

Showing that the emperors have no clothes,

that's the task of satire, right?

Những năm 1830, khi nước Pháp vừa cách mạng dưới trướng vua Louis Philippe,

Speaking truth to power.

This has always been the historical role of political cartooning.

các ký giả và các nhà châm biếm đấu tranh gay gắt cho sự tự do báo chí.

In the 1830s, postrevolutionary France under King Louis Philippe,

Dù họ bị phạt tiền và phát tù, nhưng họ vẫn là người thắng cuộc.

journalists and caricaturists fought hard for the freedom of the press.

Bức tranh biếm họa này của Daumier đã khắc họa rõ hình ảnh của 1 “quân vương”.

They were jailed, they were fined, but they prevailed.

Quả là một dấu ấn lịch sử,

một biểu tượng vĩnh cửu về việc châm biếm thắng thế chế độ chuyên chế.

And this caricature of the king by Daumier

came to define the monarch.

Ngày nay, 200 năm sau thời của Daumier,

It marked history.

It became the timeless symbol of satire triumphing over autocracy.

liệu biếm họa chính trị có còn tồn tại không?

Today, 200 years after Daumier,

Hãy xem khoảng trống ở trang đầu trong

are political cartoons at risk of disappearing?

tờ “Cumhuriyet” của phe đối lập tại Thổ Nhĩ Kỳ.

Đây là phần mà tranh của Musa Kart thường xuất hiện.

Take this blank space on the front page of Turkish opposition newspaper "Cumhuriyet."

Năm 2018, Musa Kart đã bị tuyên án ba năm tù.

This is where Musa Kart's cartoon used to appear.

Vì ông đã làm gì?

Vì vẽ tranh biếm hoạ chính trị về tổng thống Erdoğan của Thổ Nhĩ Kỳ .

In 2018, Musa Kart was sentenced to three years in jail.

Các nhà biếm hoạ từ Venezuela, Nga, Syria đều bị ép buộc phải lưu vong.

For doing what?

For doing political cartoons in Erdoğan's Turkey.

Hãy xem hình ảnh này.

Cartoonists from Venezuela, Russia, Syria have been forced into exile.

Trông có vẻ trong sáng, đúng không?

Mà nó cũng rất đỗi khiêu khích đấy.

Look at this image.

Khi đăng hình ảnh này lên,

Hani Abbas đã biết rằng nó sẽ thay đổi cuộc đời ông ấy.

It seems so innocent, right?

Yet it is so provocative.

Đó là vào năm 2012, khi người Syria đang biểu tình ngoài phố.

When he posted this image,

Hani Abbas knew it would change his life.

Đương nhiên, bông hoa đỏ nho nhỏ đó là biểu tượng của cuộc cách mạng Syria.

It was in 2012, and the Syrians were taking to the streets.

Vậy nên không lâu sau đó, chính phủ bắt đầu truy bắt ông ấy,

Of course, the little red flower is the symbol of the Syrian revolution.

và ông đành phải chạy trốn khỏi đất nước.

Một người bạn tốt của ông ấy, nhà biếm hoạ Akram Raslan,

So pretty soon, the regime was after him,

không thể rời khỏi Syria.

Ông ấy đã chết vì bị tra tấn.

and he had to flee the country.

A good friend of his, cartoonist Akram Raslan,

Gần đây, tại Hợp chủng quốc Hoa Kỳ,

didn't make it out of Syria.

He died under torture.

một vài nhà biếm hoạ hàng đầu, như Nick Anderson và Rob Rogers --

In the United States of America recently,

một bức tranh của Rob --

[Lễ Tưởng Niệm 2018. (chữ khắc) Sự thật. Danh dự. Pháp quyền.]

some of the very top cartoonists, like Nick Anderson and Rob Rogers --

họ đã bị sa thải vì nhà xuất bản cho rằng tác phẩm của họ mang tính chỉ trích Trump.

this is a cartoon by Rob --

[Memorial Day 2018. (on tombstone) Truth. Honor. Rule of Law.]

Và điều tương tự xảy ra với nhà biếm hoạ người Canada Michael de Adder.

they lost their positions

Có lẽ chúng ta nên bắt đầu lo lắng.

because their publishers found their work too critical of Trump.

Biếm hoạ chính trị được sinh ra từ chế độ dân chủ,

And the same happened to Canadian cartoonist Michael de Adder.

và nó bị thách thức khi tự do bị thách thức.

Hey, maybe we should start worrying.

Bạn biết không, nhiều năm rồi,

Political cartoons were born with democracy,

với Tổ chức Biếm Hoạ Vì Hoà Bình và những tổ chức khác,

and they are challenged when freedom is.

Kofi Annan -- ít người biết điều này -- từng là chủ tịch danh dự của tổ chức này.

You know, over the years,

with the Cartooning for Peace Foundation and other initiatives,

Kofi Annan quá cố, người đạt giải Nobel Hoà bình.

Ông vốn là một người bảo vệ biếm hoạ quả cảm.

Kofi Annan -- this is not well known -- he was the honorary chair

Hay như, trong ban quản trị Hiệp hội Biên Tập Viên Biếm Hoạ Mỹ,

of our foundation,

the late Kofi Annan, Nobel Peace Laureate.

chúng tôi đã lên tiếng thay phần các nhà biếm hoạ bị cầm tù, đe doạ, và lưu đày.

He was a great defender of cartoons.

Or, on the board of the Association of American Editorial Cartoonists,

Nhưng tôi chưa bao giờ thấy trường hợp nào bị mất việc

we have advocated on behalf of jailed, threatened, fired, exiled cartoonists.

do một bức tranh không phải người ấy vẽ.

Điều đó đã xảy ra với tôi.

But I never saw a case of someone losing his job

Trong 20 năm trở lại đây, tôi đã làm cho

over a cartoon he didn't do.

bên “Diễn đàn Sứ giả Quốc tế” và "Thời báo New York."

Well, that happened to me.

Rồi một chuyện xảy ra.

Vào tháng 4 năm 2019,

For the last 20 years, I have been with the "International Herald Tribune"

một bức tranh biếm hoạ của một nhà biếm hoạ Bồ Đào Nha nổi tiếng

and the "New York Times."

Then something happened.

được phát hành lần đầu trên tờ báo “El Expresso” ở Lisbon,

In April 2019,

và được một biên tập viên của “Thời báo New York”

a cartoon by a famous Portuguese cartoonist,

chọn và in lại thành các ấn bản quốc tế.

which was first published in a newspaper "El Expresso" in Lisbon,

Bức tranh này đã “gây sốt” vô cùng.

Nó bị lên án là bài Do Thái,

was picked by an editor at the "New York Times"

and reprinted in the international editions.

gây ra sự phẫn nộ khắp mọi nơi,

Thời báo đã phải đưa ra nhiều lời xin lỗi và bị kiểm soát gắt gao.

This thing blew up.

It was denounced as anti-Semitic,

Một tháng sau, biên tập viên của tôi nói rằng

triggered widespread outrage,

họ sẽ chấm dứt phát hành toàn bộ tranh biếm hoạ chính trị.

apologies

and a lot of damage control by the Times.

Vậy nên chúng ta có thể, và nên thảo luận về bức tranh đó.

A month after, my editor told me

they were ending political cartoons altogether.

Nhiều người nói nó gợi họ nhớ đến hành động bài Do Thái cực đoan trước đó.

So we could, and we should, have a discussion about that cartoon.

Những người khác, kể cả người ở Israel,

lại phản đối và cho rằng nó chỉ là chỉ trích gay gắt với Trump,

Some people say it reminds them of the worst anti-Semitic propaganda.

người được cho là đi theo Thủ tướng Israel một cách mù quáng.

Others, including in Israel,

Tôi có vài vấn đề với bức tranh này,

say no, it's just a harsh criticism of Trump,

nhưng tôi đã không được lên tiếng tại “Thời báo New York.”

who is shown as blindly following the Prime Minister of Israel.

Khi bị tấn công, họ chọn con đường dễ nhất:

I have some issues with this cartoon,

Để không phải đối diện với các vấn đề về tranh biếm hoạ chính trị trong tương lai,

but that discussion did not happen at the "New York Times."

thì tốt hơn hết là nên loại bỏ nó hoàn toàn luôn.

Under attack, they took the easiest path:

Ê, điều này là mới nha.

in order to not have problems with political cartoons in the future,

Có phải chúng ta vừa phát minh ra một biện pháp tự kiểm duyệt?

let's not have any at all.

Tôi nghĩ vấn đề này còn lớn hơn tranh biếm hoạ nhiều.

Hey, this is new.

Đó là về quan điểm, góc nhìn và báo chí.

Did we just invent preventive self-censorship?

để rồi tóm lại, đó là về chế độ dân chủ.

I think this is bigger than cartoons.

Chúng ta hiện đang sống trong một thế giới

This is about opinion and journalism.

nơi mà đám đông “đạo đức” tụ họp lại trên mạng xã hội

This, in the end, is about democracy.

và “tiến lên như vũ bão”.

We now live in a world

Ai nghe xúc phạm nhất thường sẽ “cầm đằng chuôi” của cuộc tranh cãi,

where moralistic mobs gather on social media

và đám đông giận dữ sẽ đi theo hắn ta.

and rise like a storm.

Những đám đông hỗn tạp trên mạng xã hội này,

The most outraged voices tend to define the conversation,

đôi khi được tiếp sức bởi các hội nhóm chung quan điểm,

tấn công các ban biên tập một cách vũ bão.

and the angry crowd follows in.

These social media mobs,

Họ làm các nhà xuất bản và biên tập viên phải mò mẫm đối sách.

sometimes fueled by interest groups,

Không có chỗ cho một cuộc tranh cãi mang tính xây dựng.

fall upon newsrooms in an overwhelming blow.

They send publishers and editors scrambling for countermeasures.

Twitter là nơi dành cho cơn thịnh nộ, không phải cho tranh luận.

This leaves no room for meaningful discussions.

Và bạn biết gì không?

Một người đã miêu tả khá chính xác

Twitter is a place for fury, not for debate.

tình cảnh của con người trong thời đại ầm ĩ này.

Bạn biết là ai không?

Shakespeare 400 năm trước.

And you know what?

Someone described pretty well our human condition in this noisy age.

[(Cuộc đời là) câu chuyện của kẻ ngốc kể, dữ dội mà tầm phào.]

Chuẩn không cần chỉnh nhỉ?

You know who?

Shakespeare, 400 years ago.

Nhưng thế giới đã thay đổi một chút.

[Dài quá!]

["(Life is) a tale told by an idiot, full of sound and fury, signifying nothing."]

(Tiếng cười)

Thật đấy.

(Tiếng vỗ tay)

This speaks to me. Shakespeare is still very relevant, no?

But the world has changed a bit.

[Too long!]

(Laughter)

Bạn biết đấy, mạng xã hội đúng là vừa rủi vừa may với tranh biếm hoạ.

It's true.

(Applause)

Đây là thời đại của hình ảnh, nên chúng được chia sẻ và lan truyền rộng rãi,

You know, social media is both a blessing and a curse for cartoons.

nhưng đồng thời điều đó cũng khiến chúng dễ trở thành mục tiêu công kích.

This is the era of the image, so they get shared, they get viral,

Thường thì, mục tiêu thật sự khi nhắm đến những bức tranh đó

là truyền thông - nơi phát hành nó.

but that also makes them a prime target.

[Đi săn tin về Iraq à? Không, Trump!]

Mối quan hệ giữa truyền thông truyền thống và mạng xã hội

More than often, the real target behind the cartoon

là một mối quan hệ khá khôi hài.

is the media that published it.

Một mặt thì, bạn có quá trình rất mất thời gian

[Covering Iraq? No, Trump!]

That relationship between traditional media and social media

về thu thập và xác minh thông tin.

Về mặt còn lại, thật ra nó như một bữa buffet

is a funny one.

On one hand, you have the time-consuming process

cho các lời đồn thổi, ý kiến, cảm xúc,

of information, verification, curation.

được khuếch đại lên bởi thuật toán.

On the other hand, it's an open buffet, frankly,

Ngay cả website của những tờ báo chất lượng

for rumors, opinions, emotions,

cũng bắt chước cách vận hành của một nền tảng mạng xã hội.

amplified by algorithms.

Họ nêu bật 10 câu chuyện được đọc nhiều, 10 câu chuyện được chia sẻ nhiều.

Even quality newspapers mimic the codes of social networks on their websites.

Đáng lẽ họ nên đề cử 10 câu chuyện quan trọng nhất.

They highlight the 10 most read, the 10 most shared stories.

(Tiếng vỗ tay)

They should put forward the 10 most important stories.

(Applause)

Truyền thông không được sợ sệt mạng xã hội,

và biên tập viên nên dừng lo sợ các đám đông giận dữ đi.

The media must not be intimidated by social media,

(Tiếng vỗ tay)

and editors should stop being afraid of the angry mob.

Chúng ta sẽ không phải đề cảnh báo như trên bao thuốc lá, đúng không?

(Applause)

[Châm biếm có thể làm tổn thương bạn]

(Tiếng cười) Thôi nào.

[Có thể cô đang giấu một quả bom tình dục dưới bộ burkini đó]

We're not going to put up warnings the way we do on cigarette packs, are we?

Tranh biếm hoạ chính trị được dùng để khiêu khích, cũng giống như quan điểm.

[Satire can hurt your feelings]

(Laughter)

Nhưng trước tiên, chúng khiến người ta phải suy ngẫm.

Come on.

[Under your burkini you could be hiding a sex bomb]

Political cartoons are meant to provoke, just like opinions.

Bạn thấy tổn thương ư?

Để bụng làm gì.

Bạn không thích nó à?

But before all, they are meant to be thought-provoking.

Thì nhìn đi chỗ khác thôi.

Tự do cảm xúc không đồng nghĩa với

You feel hurt?

Just let it go.

You don't like it?

không được nói chuyện và lắng nghe lẫn nhau.

Look the other way.

Mà nó đồng nghĩa với sự không chịu được.

Freedom of expression is not incompatible with dialogue

(Tiếng vỗ tay)

and listening to each other.

But it is incompatible with intolerance.

Đừng biến chúng ta thành những người kiểm duyệt cho bản thân

(Applause)

dưới danh nghĩa đúng đắn chính trị.

Chúng tôi cần phải đứng lên đấu tranh,

Let us not become our own censors in the name of political correctness.

bởi vì nếu không, ngày mai chúng tôi sẽ thức dậy

trong một thế giới “sạch”

không còn châm biếm và biếm hoạ chính trị tồn tại trên cõi đời này nữa.

We need to stand up, we need to push back,

because if we don't, we will wake up tomorrow

Bởi vì, khi áp lực chính trị gặp sự đóng góp “cải thiện” chính trị,

in a sanitized world,

where any form of satire and political cartooning becomes impossible.

tự do ngôn luận bỗng tan thành mây khói.

Because, when political pressure meets political correctness,

(Tiếng vỗ tay)

Các bạn có nhớ tháng 1 năm 2015?

freedom of speech perishes.

(Applause)

Với cuộc thảm sát các nhà báo và nhà biếm hoạ

Do you remember January 2015?

tại "Charlie Hebdo" ở Paris,

chúng ta đã tìm ra dạng kiểm duyệt cực đoan nhất:

With the massacre of journalists and cartoonists

giết người.

at "Charlie Hebdo" in Paris,

Hãy nhớ lại cảm giác đó.

we discovered the most extreme form of censorship:

[Sống làm chi nếu thiếu óc hài hước]

Dù ta có nghĩ gì về tạp chí châm biếm đó,

dù ta có cảm thấy gì về những bức biếm hoạ đó,

murder.

Remember how it felt.

[Without humor we are all dead]

chúng ta đều cảm nhận thấy một điều căn bản nào đó đang bị đe dọa,

Whatever one thought of that satirical magazine,

however one felt about those particular cartoons,

rằng cư dân của những xã hội tự do -- thật ra, cư dân của bất kì xã hội nào --

we all sensed that something fundamental was at stake,

đều cần sự hài hước như cần không khí để thở.

that citizens of free societies -- actually, citizens of any society --

Đó là lý do tại sao những kẻ cực đoan,

những kẻ độc tài, kẻ chuyên quyền, tất cả nhà tư tưởng toàn cầu

need humor as much as the air we breathe.

This is why the extremists,

không chịu được sự hài hước.

the dictators, the autocrats and, frankly, all the ideologues of the world

Trong cái thế giới điên rồ mà chúng ta đang sống,

chúng ta cần biếm hoạ chính trị hơn bao giờ hết.

cannot stand humor.

Và chúng ta cần sự hài hước.

In the insane world we live in right now,

Cám ơn.

we need political cartoons more than ever.

(Tiếng vỗ tay)

And we need humor.

Thank you.

(Applause)