Jared Ficklin: New ways to see music (with color! and fire!)

Translator: Joseph Geni Reviewer: Morton Bast

Translator: Khanh Do-Bao Reviewer: Ngoc Nguyen

My passions

Đam mê của tôi

are music, technology and making things.

là âm nhạc, công nghệ và tạo ra những thứ mới mẻ.

And it's the combination of these things

Tổng hợp những lý do đó đã

that has led me to the hobby of sound visualization,

đưa tôi đến với sở thích trực quan hoá âm thanh,

and, on occasion, has led me to play with fire.

đến một giai đoạn, tôi quyết định dùng lửa.

This is a Rubens' tube. It's one of many I've made over the years,

Đây là ống Ruben. Tôi làm rất nhiều ống.

and I have one here tonight.

Tối nay tôi sẽ diễn cho bạn xem.

It's about an 8-foot-long tube of metal,

Nó là ống kim loại dài cỡ 2.45m

it's got a hundred or so holes on top,

có đục chừng 100 lỗ,

on that side is the speaker, and here

Thùng đằng kia là loa, và đây...

is some lab tubing, and it's connected to this tank

là ống nghiệm nối với

of propane.

bình nhiên liệu propane này

So, let's fire it up and see what it does.

Hãy đốt lửa lên xem sao nhé.

So let's play a 550-herz frequency

Hãy mở nhạc tần số 550 herz

and watch what happens.

và xem chuyện gì xảy ra.

(Frequency)

(Tiếng nhạc tần số thấp)

Thank you. (Applause)

Cảm ơn. (Tiếng vỗ tay)

It's okay to applaud the laws of physics,

vỗ tay tán thưởng vật lý cũng hay,

but essentially what's happening here

nhưng về bản chất thì...

-- (Laughter) --

(Tiếng cười)

is the energy from the sound via the air and gas molecules

năng lượng âm thanh điều chỉnh độ cháy của propane

is influencing the combustion properties of propane,

thông qua không khí và xăng,

creating a visible waveform,

tạo nên một hình sóng bằng lửa.

and we can see the alternating regions of compression

Các vùng màu khác nhau

and rarefaction that we call frequency,

thể hiện cho tần số âm thanh

and the height is showing us amplitude.

và độ cao thấp khác nhau thể hiện biên độ sóng âm

So let's change the frequency of the sound,

Khi ta thay đổi tần số,

and watch what happens to the fire.

hình thể lửa cũng thay đổi theo

(Higher frequency)

(chỉnh tần số)

Khi ta mở nhạc có tần số vang, lửa cháy theo hướng thẳng đứng

So every time we hit a resonant frequency we get a standing wave

and that emergent sine curve of fire.

với đỉnh uốn lượn hình biểu đồ sin

So let's turn that off. We're indoors.

GIờ tôi sẽ tạm tắt. đốt lửa trong nhà rất nguy hiểm.

Thank you. (Applause)

(vỗ tay) Cám ơn.

I also have with me a flame table.

Tôi cũng mang đến đây bàn lửa

It's very similar to a Rubens' tube, and it's also used

Tương tự như ống Rube, bàn lửa

for visualizing the physical properties of sound,

thể hiện các đặc tính của sóng âm,

such as eigenmodes, so let's fire it up

ví dụ như độ rung, tôi sẽ bật lên,

and see what it does.

ta quan sát xem nhé.

Ooh. (Laughter)

Chà. (tiếng cười)

Okay. Now, while the table comes up to pressure,

let me note here that the sound is not traveling

Trong lúc chờ bàn lửa đủ lực ép

Tôi xin nhắc các bạn là lửa không

in perfect lines. It's actually traveling in all directions,

cháy theo hàng thẳng mà theo mọi hướng

and the Rubens' tube's a little like bisecting those waves

Ống Ruben có cấu tạo thanh ngang rẽ đôi ngọn lửa

with a line, and the flame table's a little like

còn bàn lửa này rẽ lửa

bisecting those waves with a plane,

tạo hình dạng sóng bằng mặt phẳng,

and it can show a little more subtle complexity, which is why

do vậy thể hiện được nhiều hình dạng phức tạp.

I like to use it to watch Geoff Farina play guitar.

Nên tôi hay dùng để trực quan hoá nhạc của Geoff Farina

(Music)

(Tiếng nhạc)

All right, so it's a delicate dance.

Nếu bạn quan sát kỹ...

If you watch closely — (Applause)

lửa bập bùng theo điệu nhảy thật tao nhã. (vỗ tay)

If you watch closely, you may have seen

Nếu bạn quan sát có thể sẽ để ý thấy

some of the eigenmodes, but also you may have seen

các âm rung, nhưng nói chung là bạn thấy

that jazz music is better with fire.

có lửa nhạc Jazz hay hơn hẳn.

Actually, a lot of things are better with fire in my world,

Trong thế giới của tôi, thứ gì có lửa cũng hay hơn.

but the fire's just a foundation.

Nhưng lửa cũng chỉ là nền tảng thôi.

It shows very well that eyes can hear,

Lửa chứng tỏ mắt cũng biết nghe,

and this is interesting to me because

điều này làm tôi thích thú vì

technology allows us to present sound to the eyes

công nghệ thể hiện được âm thanh cho mắt nhìn

in ways that accentuate the strength of the eyes

bằng cách làm nổi bật ưu điểm thị giác

for seeing sound, such as the removal of time.

khi cảm nhận âm thanh, ví dụ như cách loại trừ thời gian

So here, I'm using a rendering algorithm to paint

Như ở đây, tôi đang tải hình tần số

the frequencies of the song "Smells Like Teen Spirit"

bài "Smell like teen spirit" được trực quan hoá dưới

in a way that the eyes can take them in

hình thức một hình ảnh duy nhất

as a single visual impression, and the technique

will also show the strengths of the visual cortex

Kỹ thuật này thể hiện

sự ưu việt của vỏ não thị giác

for pattern recognition.

trong việc nhận dạng hình ảnh.

So if I show you another song off this album,

Nếu tôi mở bạn nghe bài khác

and another, your eyes will easily pick out

từ album này, mắt bạn sẽ dễ dàng nhận ra

the use of repetition by the band Nirvana,

hình dạng âm nào hay trùng lặp.

and in the frequency distribution, the colors,

Ở cột tần số, bạn có thể thấy

you can see the clean-dirty-clean sound

những chỗ có màu và không màu xen kẽ

that they are famous for,

là dạng âm nổi tiếng của ban nhạc Nirvana.

and here is the entire album as a single visual impression,

Còn đây là hình ảnh toàn bộ album ghép lại

and I think this impression is pretty powerful.

Tôi nghĩ hình ảnh này khá ấn tượng.

At least, it's powerful enough that

Ít ra cũng đủ ấn tượng để

if I show you these four songs,

nếu tôi đưa 4 hình này

and I remind you that this is "Smells Like Teen Spirit,"

và hỏi bạn bài nào là bài "Smells like teen spirit"

you can probably correctly guess, without listening

Bạn có thể đoán trúng bài hát kinh điển

to any music at all, that the song

mà fan hâm mộ Nirvana ưa thích

a die hard Nirvana fan would enjoy is this song,

mà không cần phải nghe nhạc.

"I'll Stick Around" by the Foo Fighters,

Đây là bài "I'll stick around"

whose lead singer is Dave Grohl,

của nhóm Foo Fighter, và ca sĩ Dave Grohl,

who was the drummer in Nirvana.

cũng là tay trống nhóm Nirvana, thế nên

The songs are a little similar, but mostly

hình cũng quen quen.

I'm just interested in the idea that someday maybe

Tôi thích ý thưởng là có ngày

we'll buy a song because we like the way it looks.

ta sẽ mua nhạc vì trông nó đẹp mắt.

All right, now for some more sound data.

Giờ là các dữ liệu âm thanh khác.

This is data from a skate park,

Dữ liệu lấy từ các công viên thành phố,

and this is Mabel Davis skate park

như đây là công viên Mabel Davis

in Austin, Texas. (Skateboard sounds)

ở Austin bang Texas. (tiếng trượt ván)

And the sounds you're hearing came from eight

TIếng động bạn nghe được thu

microphones attached to obstacles around the park,

từ 8 mic gắn tại 8 điểm khắp công viên.

and it sounds like chaos, but actually

Nghe thì có vẻ hỗn loạn, nhưng thật ra

all the tricks start with a very distinct slap,

mọi kỹ thuật bắt đầu bằng tiếng đập

but successful tricks end with a pop,

và kết thúc với tiếng bụp.

whereas unsuccessful tricks

more of a scratch and a tumble,

Nếu người trượt sai kỹ thuật

bản thu âm thành ra tiếng cào chà xát

and tricks on the rail will ring out like a gong, and

Tiếng trượt trên thành sẽ có tiếng keng.

voices occupy very unique frequencies in the skate park.

Tiếng nói ở công viên này cũng có tần số riêng.

So if we were to render these sounds visually,

Nếu ta trực quan hoá những âm thanh này,

we might end up with something like this.

ta sẽ có kết quả thế này.

This is all 40 minutes of the recording,

Đây là 40 phút thu âm được chuyển thành hình ảnh.

and right away the algorithm tells us

Nó cho ta thấy ngay nhiều người

a lot more tricks are missed than are made,

làm sai kỹ thuật trượt ván

and also a trick on the rails is a lot more likely

và người trượt trên thành cầu thang

to produce a cheer, and if you look really closely,

thường được hoan hô hơn, và nếu bạn nghiên cứu thêm

we can tease out traffic patterns.

bạn có thể nhìn thấy cả tiếng xe cộ

You see the skaters often trick in this direction. The obstacles are easier.

Bạn cũng sẽ thấy nhiều người trượt ở điểm này hơn vì đường trượt dễ hơn.

And in the middle of the recording, the mics pick this up,

Tôi nhận ra điều đó ở khoảng này.

but later in the recording, this kid shows up,

Gần cuối có tiếng bạn trẻ này xuất hiện

and he starts using a line at the top of the park

Bạn này chơi ở phần đầu sân

to do some very advanced tricks on something

và thực hiện nhiều kỹ thuật trượt nâng cao

called the tall rail.

gọi là kỹ thuật thanh cao

And it's fascinating. At this moment in time,

Thật hay làm sao. Lúc này thì

all the rest of the skaters turn their lines 90 degrees

mọi người quay ngoắt 90 độ

to stay out of his way.

để né cậu siêu sao.

You see, there's a subtle etiquette in the skate park,

Có quy ước ngầm ở công viên

and it's led by key influencers,

bởi những người có ảnh hưởng

and they tend to be the kids who can do the best tricks,

thường là các bạn trẻ kỹ thuật cao

or wear red pants, and on this day the mics picked that up.

hoặc mặc quần đỏ, như trong hình.

All right, from skate physics to theoretical physics.

Được rồi, giờ thì chuyển chủ đề sang thuyết vật lý nhé

I'm a big fan of Stephen Hawking,

Tôi rất hâm mộ Stephen Hawking,

and I wanted to use all eight hours

Tôi định dùng 8 tiếng thu âm bài giảng

of his Cambridge lecture series to create an homage.

của ông tại trường Cambridge làm quà.

Now, in this series he's speaking with the aid of a computer,

Trong khoá học này ông nói bằng máy tính

which actually makes identifying the ends of sentences

nên rất dễ nhận ra điểm kết thúc câu.

fairly easy. So I wrote a steering algorithm.

Tôi viết một thuật toán

It listens to the lecture, and then it uses

để nhận diện ra

the amplitude of each word to move a point on the x-axis,

biên độ sóng âm của mỗi từ để ghi lại một điểm trên trục x

and it uses the inflection of sentences

và dùng góc cong âm thanh

to move a same point up and down on the y-axis.

để ghi lại điểm trên trục y

And these trend lines, you can see, there's more questions

Những đường này cho thấy, nhiều câu hỏi

than answers in the laws of physics,

hơn câu trả lời trong khoá lý thuyết vật lý

and when we reach the end of a sentence,

Mỗi khi tới cuối câu, máy chạy thuật toán

we place a star at that location.

ghi lại ngôi sao ngay đó.

So there's a lot of sentences, so a lot of stars,

Vậy là, nhiều câu hỏi, nhiều ngôi sao,

and after rendering all of the audio, this is what we get.

và sau khi chuyển hoá hình ảnh, kết quả là đây.

This is Stephen Hawking's universe.

Vũ trụ của giáo sư Stephen Hawking.

(Applause)

(vỗ tay)

It's all eight hours of the Cambridge lecture series

Đây là ảnh toàn bộ 8 tiếng thu âm bài giảng

taken in as a single visual impression,

chuyển hoá thành hình ảnh trực quan

and I really like this image,

và tôi thích hình ảnh này lắm,

but a lot of people think it's fake.

dù nhiều người bảo là đồ giả

So I made a more interactive version,

Thế là tôi làm thêm phiên bản tương tác.

and the way I did that is I used their position in time

Tôi lấy vị trí của mỗi điểm trong trục thời gian

in the lecture to place these stars into 3D space,

bải giảng để ghi ngôi sao trong không gian 3D

and with some custom software and a Kinect,

bằng vài phần mềm tự chế và máy nhận diện

I can walk right into the lecture.

Tôi có thể đi thẳng vào bài giảng,

I'm going to wave through the Kinect here

vẫy ra hiệu cho máy nhận diện

and take control, and now I'm going to reach out

để đăng nhập, rồi giơ tay

and I'm going to touch a star, and when I do,

và chạm vào một ngôi sao, mỗi lần như vậy

it will play the sentence

máy sẽ phát câu nói

that generated that star.

làm nên ngôi sao đó.

Stephen Hawking: There is one, and only one, arrangement

"Chỉ có duy nhất một sự chỉnh hợp

in which the pieces make a complete picture.

trong đó một phần của nó cũng là toàn bộ sự chỉnh hợp."

Jared Ficklin: Thank you. (Applause)

Cám ơn. (vỗ tay)

There are 1,400 stars.

Toàn bộ có 1400 ngôi sao.

It's a really fun way to explore the lecture,

Đây là một cách hay để khám phá

and, I hope, a fitting homage.

và có lẽ, món quà hay tặng thầy

All right. Let me close with a work in progress.

Giờ là một dự án chưa hoàn thành.

I think, after 30 years, the opportunity exists

Tôi cho rằng 30 năm nữa, công nghệ sẽ

to create an enhanced version of closed captioning.

cho phép ta làm ra loại phụ đề mới.

Now, we've all seen a lot of TEDTalks online,

Chúng ta cũng đã xem nhiều bài TED trên mạng,

so let's watch one now with the sound turned off

Giờ ta hãy xem mà không có tiếng

and the closed captioning turned on.

nhưng có mở phụ đề

There's no closed captioning for the TED theme song,

Bài nhạc mở đầu không có phụ đề

and we're missing it, but if you've watched enough of these,

nhưng nếu bạn xem nhiều rồi

you hear it in your mind's ear,

bạn nghe thấy nhạc đó trong đầu,

and then applause starts.

rồi đến tràng pháo tay.

It usually begins here, and it grows and then it falls.

Tiếng vỗ tay to lên từ đây rồi nhỏ lại

Sometimes you get a little star applause,

Thỉnh thoảng pháo tay kéo dài

and then I think even Bill Gates takes a nervous breath,

rồi đến tiếng Bill Gates lấy hơi

and the talk begins.

và bài nói chuyện bắt đầu.

All right, so let's watch this clip again.

Xem lại clip này lần nữa nhé.

This time, I'm not going to talk at all.

Lần này tôi sẽ không thuyết minh.

There's still going to be no audio,

Clip vẫn sẽ không có tiếng

but what I am going to do is I'm going to render the sound

nhưng tôi sẽ chuyển hoá tiếng thành hình

visually in real time at the bottom of the screen.

theo thời gian thực ở phía dưới màn hình.

So watch closely and see what your eyes can hear.

Hãy để ý những gì mắt bạn có thể nghe thấy

This is fairly amazing to me.

Với tôi điều này thật tuyệt vời.

Even on the first view, your eyes will successfully

Dù là lần đọc đầu, mắt bạn đã nhận ra

pick out patterns, but on repeated views,

hình mẫu sóng âm, khi đọc lại nhiều lần

your brain actually gets better

não bạn sẽ có thể chuyển hoá

at turning these patterns into information.

những hình ảnh này thành thông tin

You can get the tone and the timbre

Bạn có thể cảm thấy được âm sắc

and the pace of the speech,

là nhịp điệu của bài diễn thuyết,

things that you can't get out of closed captioning.

điều mà bạn không thể đọc được từ phụ đề thường.

That famous scene in horror movies

Cảnh nổi tiếng trong các phim kinh dị,

where someone is walking up from behind

bạn có thể thấy được

is something you can see,

ai đang đến từ đằng sau.

and I believe this information would be something

Tôi tin rằng loại thông tin trực quan hoá âm thanh này

that is useful at times when the audio is turned off

sẽ trở nên hữu ích khi âm thanh được tắt

or not heard at all, and I speculate that deaf audiences

hoặc không có âm thanh phát ra, tôi cho rằng người khiếm thính

might actually even be better

sẽ có khả năng "nhìn" âm

at seeing sound than hearing audiences.

tốt hơn khán giả không khiếm thính

I don't know. It's a theory right now.

Tôi cũng không khẳng định lý thuyết này.

Actually, it's all just an idea.

Thực ra là một ý tưởng thế thôi.

And let me end by saying that sound moves in all directions,

Kết luận bài diễn thuyết của tôi là, âm thanh chuyển động muôn hướng,

and so do ideas.

và ý tưởng cũng thế.

Thank you. (Applause)

Xin cảm ơn. (vỗ tay)