Am I not human? A call for criminal justice reform | Marlon Peterson

Translator: Duong Nguyen Reviewer: Hoàng Linh

She wrote:

Cô ấy viết rằng:

"When I become famous, I will tell everyone

"Khi tôi trở nên nổi tiếng, tôi sẽ nói với mọi người rằng

that I know a hero named Marlon Peterson."

tôi biết một anh hùng tên là Marlon Peterson"

Heroes rarely look like me.

Anh hùng hiếm khi trông giống tôi.

In fact,

Thực tế,

I'm what garbage looks like.

rác thải mới trông giống tôi.

No, not the most appealing way to open a talk

Đây không phải cách hấp dẫn nhất để mở đầu cuộc nói chuyện

or start a conversation,

hoặc bắt đầu cho một cuộc đối thoại

and perhaps you have some questions going through your head about that.

và có lẽ bạn có vài câu hỏi trong đầu về việc đó.

Why would this man say such a thing about himself?

Tại sao người đàn ông này lại nói thế về bản thân anh ta?

What does he mean?

Anh ấy có ý gì đây?

How can someone view him as a hero when he sees himself as garbage?

Vì sao mọi người coi anh ta như anh hùng, còn anh ta chỉ xem mình là rác thải?

I believe we learn more from questions than we do from answers.

Tôi tin chúng ta học được nhiều từ câu hỏi hơn là câu trả lời.

Because when we're questioning something,

Vì khi chúng ta đặt câu hỏi cho một điều gì đó,

we're invested in taking in some sort of new information,

chúng ta đầu tư để thu được những loại thông tin mới,

or grappling with some sort of ignorance that makes us feel uncomfortable.

hoặc vật lộn với những điều ta không biết, khiến chúng ta khó chịu.

And that's why I'm here:

Và đó là lí do tại sao tôi ở đây:

to push us to question,

để thúc đẩy chúng ta đặt câu hỏi,

even when it makes us uncomfortable.

ngay cả khi điều đó khiến chúng ta không được thoải mái cho lắm.

My parents are from Trinidad and Tobago,

Bố mẹ tôi đến từ Trinidad và Tobago,

the southernmost island in the Caribbean.

một hòn đảo ở cực nam Ca-ri-bê.

Trinidad is also home to the only acoustic instrument

Trinidad cũng là quê hương của loại nhạc cụ duy nhất

invented in the 20th century:

được phát minh ở thế kỉ 20:

the steel pan.

trống thép.

Deriving from the African drums

Bắt nguồn từ trống của người Châu Phi

and evolving from the genius of one of the ghettos in Trinidad,

được phát triển bởi một thiên tài đến từ một khu ổ chuột ở Trinidad,

a city called Laventille,

một thành phố gọi là Laventille,

and the disregard of the American military ...

và sự coi thường của quân đội Mỹ...

Well, I should tell you,

Tôi nên nói với bạn,

America, during WWII, had military bases set up in Trinidad,

nước Mỹ, trong thế chiến II, có căn cứ quân đội đặt ở Trinidad,

and when the war ended,

và khi chiến tranh kết thúc,

they left the island littered with empty oil drums --

họ để cho hòn đảo bừa bộn với đầy những cái thùng đựng dầu rỗng --

their trash.

rác của họ.

So people from Laventille repurposed the old drums left behind

Cho nên người dân từ Laventille sửa lại những cái thùng cũ bị bỏ lại

into the full chromatic scale:

thành một gam nửa cung đầy đủ:

the steel pan.

cái trống thép.

Playing music now from Beethoven to Bob Marley to 50 Cent,

Chơi nhạc từ Beethoven cho tới Bob Marley và cả 50 Cent,

those people literally made music out of garbage.

những con người ấy đã thật sự đưa âm nhạc ra khỏi bãi rác.

Twelve days before my 20th birthday,

Mười hai ngày trước sinh nhật lần thứ 20 của tôi,

I was arrested for my role in a violent robbery attempt

tôi đã bị bắt vì vai trò của mình trong một vụ cướp bạo lực

in lower Manhattan.

ở khu phố dưới Manhattan.

While people were sitting in a coffee shop,

Khi mọi người đang ngồi trong một quán cà phê,

four people were shot.

bốn người đã bị bắn.

Two were killed.

Hai người chết.

Five of us were arrested.

Năm người chúng tôi bị bắt.

We were all the products of Trinidad and Tobago.

Chúng tôi đều là những "sản phẩm" của Trinidad và Tobago

We were the "bad immigrants,"

Chúng tôi là "những dân nhập cư xấu xa",

or the "anchor babies" that Trump and millions of Americans easily malign.

hoặc "những đứa trẻ thả neo" mà Trump và hàng triệu người Mỹ dễ dàng vu khống.

I was discarded, like waste material --

Tôi đã bị vứt bỏ, như một phế liệu --

and justifiably so to many.

và hợp lí cho nhiều tội danh.

I eventually served 10 years, two months and seven days of a prison sentence.

Tôi cuối cùng phải mất mười năm, hai tháng và bảy ngày cho án tù.

I was sentenced to a decade of punishment in a correctional institution.

Tôi bị tuyên án phải chịu sự trừng phạt cả một thập kỉ tại trại giáo huấn.

I was sentenced to irrelevance --

Tôi bị kết tội không thích hợp --

the opposite of humanity.

trái ngược với lòng nhân đạo.

Interestingly,

Thú vị là,

it was during those years in prison that a series of letters redeemed me,

chính những năm ở tù, một loạt những lá thư phóng thích được gửi đến tôi,

helped me move beyond the darkness and the guilt

giúp tôi vượt lên bóng tối và tội lỗi

associated with the worst moment of my young life.

đã gắn liền với thời gian tồi tệ nhất trong tuổi trẻ của tôi.

It gave me a sense that I was useful.

Nó cho tôi nhận ra tôi là người hữu ích

She was 13 years old.

Cô bé mới 13 tuổi.

She had wrote that she saw me as a hero.

Cô bé viết cho tôi là cô bé coi tôi như một anh hùng.

I remember reading that,

Tôi nhớ khi đọc được điều đó,

and I remember crying when I read those words.

nhớ rằng tôi đã khóc khi đọc được những từ ấy.

She was one of over 50 students

Cô bé là một trong hơn 50 học sinh

and 150 letters that I wrote during a mentoring correspondence program

và 150 lá thư mà tôi viết trong chương trình tư vấn thư tín

that I co-designed with a friend

tôi đã đồng thiết kế với bạn

who was a teacher at a middle school in Brooklyn,

là giáo viên một trường trung học ở Brooklyn,

my hometown.

quê nhà của tôi.

We called it the Young Scholars Program.

Chúng tôi gọi là Chương trình Học giả trẻ.

Every time those young people shared their stories with me,

Mỗi lần những con người trẻ ấy chia sẻ câu chuyện của họ với tôi,

their struggles,

sự nỗ lực của họ,

every time they drew a picture of their favorite cartoon character

mỗi lần họ vẽ một bức tranh về nhân vật hoạt hình yêu thích của họ

and sent it to me,

và gửi đến cho tôi,

every time they said they depended on my letters or my words of advice,

mỗi lần họ đều nói rằng họ trông chờ những lá thư hay những lời khuyên của tôi,

it boosted my sense of worthiness.

nó thúc đẩy cảm giác có giá trị của tôi

It gave me a sense of what I could contribute to this planet.

Nó cho tôi cảm giác về điều tôi có thể cống hiến cho hành tinh.

It transformed my life.

Nó đã thay đổi cuộc đời tôi.

Because of those letters and what they shared with me,

Vì những lá thư đó và những gì họ chia sẻ với tôi,

their stories of teen life,

những câu chuyện thời niên thiếu,

they gave me the permission,

họ đã cho phép tôi,

they gave me the courage to admit to myself

họ cho tôi dũng cảm để chấp nhận với bản thân mình

that there were reasons -- not excuses --

rằng có những lí do -- không phải cái cớ --

but that there were reasons for that fateful day in October of 1999;

có những lí do cho cái ngày tháng 10 năm 1999 đáng sợ ấy;

that the trauma associated with living in a community

cơn khủng hoảng tinh thần gắn với sự sống của cộng đồng

where guns are easier to get than sneakers;

nơi mà súng dễ kiếm hơn cả giày thể thao;

that the trauma associated with being raped at gunpoint at the age of 14;

cơn khủng hoảng gắn với việc bị cưỡng hiếp trước họng súng vào tuổi 14;

that those are reasons for me

những lí do đó giải thích cho tôi

why making that decision,

tại sao tôi thực hiện quyết định đó,

that fatal decision,

cái quyết định tội lỗi đó,

was not an unlikely proposition.

không phải là một đề nghị không đúng đắn.

Because those letters mattered so much to me,

Vì những lá thư đó quan trọng rất nhiều với tôi,

because writing and receiving

vì việc viết và nhận

and having that communication with those folks

và giao tiếp với những người thân thuộc ấy

so hugely impacted my life,

tác động rất lớn đến cuộc đời tôi

I decided to share the opportunity with some friends of mine

tôi quyết định chia sẻ cơ hội với một vài người bạn

who were also inside with me.

cũng đang ở trong tù với tôi.

My friends Bill and Cory and Arocks,

Bạn tôi, Bill, Cory và Arocks,

all in prison for violent crimes also,

đều là phạm nhân của tội bạo lực,

shared their words of wisdom with the young people as well,

chia sẻ lời khuyên sáng suốt của họ với những người trẻ,

and received the sense of relevancy in return.

và nhận lại cảm giác đồng điệu.

We are now published writers and youth program innovators

Chúng tôi đã công bố tác giả và nhà đổi mới chương trình thanh niên

and trauma experts

và các chuyên gia về tổn thương,

and gun violence prevention advocates,

người ủng hộ chống bạo lực súng đạn,

and TED talkers and --

và các nhà diễn thuyết của TED và ---

(Laughter)

(Cười)

and good daddies.

và những ông bố tốt.

That's what I call a positive return of investment.

Đó là những gì tôi gọi là sự trở về tích cực của vốn đầu tư.

Above all else,

Trên hết,

what building that program taught me was that when we sow,

việc xây dựng chương trình đó đã dạy tôi rằng khi ta gieo hạt,

when we invest in the humanity of people no matter where they're at,

khi đầu tư vào lòng nhân đạo của con người không quan trọng ta ở đâu,

we can reap amazing rewards.

ta gặt hái được những phần thưởng tuyệt vời nào.

In this latest era of criminal justice reform,

Trong kỉ nguyên mới nhất của cải cách công lí tội phạm,

I often question and wonder why --

tôi thường đặt câu hỏi và tự hỏi tại sao --

why is it that so many believe

tại sao quá nhiều người tin rằng

that only those who have been convicted of nonviolent drug offenses

chỉ có những người bị kết án như là những tội phạm ma túy không bạo lực

merit empathy and recognized humanity?

thì mới xúng đáng được cảm thông và công nhận nhân tính?

Criminal justice reform is human justice.

Cải cách công lí tội phạm là công lí của nhân loại.

Am I not human?

Tôi không phải là con người ư?

When we invest in resources that amplify the relevancy of people

Khi chúng ta đầu tư vào tài nguyên có thể khuếch đại sự thích đáng của mọi người

in communities like Laventille

trong những cộng đồng như Laventille

or parts of Brooklyn or a ghetto near you,

hay khu vực ở Brooklyn hay khu ổ chuột gần bạn

we can literally create the communities that we want.

chúng ta thật sự có thể tạo ra cộng đồng chúng ta muốn.

We can do better.

Chúng ta có thể làm tốt hơn.

We can do better than investing solely in law enforcement as a resource,

Chúng ta có thể làm tốt hơn cả đầu tư vào việc thực thi luật như nguồn lực,

because they don't give us a sense of relevancy

vì họ không cho chúng ta cảm giác của sự thích đáng

that is at the core of why so many of us do so many harmful things

rằng tại sao rất nhiều người như chúng ta làm quá nhiều điều có hại

in the pursuit of mattering.

trong việc mưu cầu vật chất.

See, gun violence is just a visible display of a lot of underlying traumas.

Bạn thấy đấy, bạo lực súng đạn chỉ là bề nổi của tảng băng khủng hoảng.

When we invest in the redemptive value of relevancy,

Khi chúng ta đầu tư vào giá trị cứu rỗi của sự thích đáng,

we can render a return of both personal responsibility and healing.

chúng ta có thể hoàn lại cả trách nhiệm cá nhân và sự hàn gắn.

That's the people work I care about,

Đó là việc con người làm mà tôi quan tâm tới,

because people work.

vì con người làm việc.

Family, I'm asking you to do the hard work,

Gia đình, tôi yêu cầu các bạn làm một công việc khó nhọc,

the difficult work,

khó khăn,

the churning work of bestowing undeserved kindness

một công việc chắp vá được ban cho không xứng đáng với lòng tốt

upon those who we can relegate as garbage,

trên cả những người ta có thể đẩy đi như rác thải,

who we can disregard and discard easily.

những người ta coi thường và vứt bỏ dễ dàng.

I'm asking myself.

Tôi tự hỏi bản thân mình.

Over the past two months,

Trong hai tháng qua,

I've lost two friends to gun violence,

tôi mất hai người bạn vì bạo lực súng đạn,

both innocent bystanders.

cả hai đều là người qua đường vô tội.

One was caught in a drive-by while walking home.

Một người bị bắt ttrong xe đang di chuyển trên đường đi về nhà.

The other was sitting in a café while eating breakfast,

Người khác thì đang ngồi trong quán cà phê khi đang dùng bữa sáng,

while on vacation in Miami.

trong kì nghỉ ở Miami.

I'm asking myself to see the redemptive value of relevancy

Tôi yêu cầu bản thân phải thấy giá trị cứu rỗi của sự thích đáng

in the people that murdered them,

trong những người đã sát hại họ,

because of the hard work of seeing the value in me.

vì công việc khó khăn để nhìn thấy giá trị trong tôi.

I'm pushing us to challenge our own capacity

Tôi đang thúc đẩy chúng ta thử thách khả năng của chính mình

to fully experience our humanity,

để trải nghiệm hoàn toàn nhân tính của chúng ta,

by understanding the full biography

bằng cách thấu hiểu toàn bộ tiểu sử

of people who we can easily choose not to see,

của những người ta có thể chọn không nhìn thấy một cách dễ dàng,

because heroes are waiting to be recognized,

bởi vì anh hùng đang chờ để được công nhận,

and music is waiting to be made.

và âm nhạc đang chờ để được sáng tạo.

Thank you.

Cảm ơn.

(Applause)

(Vỗ tay)