Am I not human? A call for criminal justice reform | Marlon Peterson

96,647 views ・ 2017-06-21

TED


Видеог тоглуулахын тулд доорх англи хадмал дээр давхар товшино уу.

Translator: Uyanga Gantulga Reviewer: Batchansaa Batzorig
00:12
She wrote:
0
12842
1160
Тэр бичихдээ:
00:14
"When I become famous, I will tell everyone
1
14454
2547
"Би алдартай болохоороо
Марлон Петерсон гэдэг баатрын тухай хүмүүст хэлнэ" гэж билээ.
00:17
that I know a hero named Marlon Peterson."
2
17025
2134
00:20
Heroes rarely look like me.
3
20058
1700
Над шиг харагддаг баатрууд ховор.
00:22
In fact,
4
22429
1425
Яг үнэндээ
00:23
I'm what garbage looks like.
5
23878
1680
хог хаягдал л над шиг харагддаг.
00:26
No, not the most appealing way to open a talk
6
26162
2804
Үгүй ээ, энэ нь яриа өдөх эсвэл харилцаа эхлүүлэх
00:28
or start a conversation,
7
28990
1697
тийм ч тааламжтай арга биш,
00:30
and perhaps you have some questions going through your head about that.
8
30711
3473
магадгүй та нар дотроо их гайхаж байгаа байх.
00:34
Why would this man say such a thing about himself?
9
34208
2374
Яагаад энэ залуу өөрийгөө ингэж хэлнэ вэ?
00:36
What does he mean?
10
36606
1473
Тэр юу гэх гэсэн юм бол?
00:38
How can someone view him as a hero when he sees himself as garbage?
11
38103
4186
Яаж хэн нэгэн түүнийг баатар гэхэд өөрийгөө хог гэж харж болдог юм бэ?
00:43
I believe we learn more from questions than we do from answers.
12
43073
3083
Хүмүүс хариултаас биш асуултаас илүү суралцдаг гэж би боддог.
00:46
Because when we're questioning something,
13
46180
2283
Учир нь бид эргэлзэхдээ, асуулт тавихдаа
00:48
we're invested in taking in some sort of new information,
14
48487
3334
шинэ мэдээлэл авахад бэлэн болдог эсвэл
00:51
or grappling with some sort of ignorance that makes us feel uncomfortable.
15
51845
4237
мэдэхгүй байгаадаа эвгүйрхсэн мэдрэмжтэйгээ тэмцэж байдаг.
00:56
And that's why I'm here:
16
56106
1706
Тиймээс л би энд байгаа юм:
00:57
to push us to question,
17
57836
1535
хичнээн эвгүй байсан ч
00:59
even when it makes us uncomfortable.
18
59395
2075
нэгэн асуултыг асуух гэж.
01:02
My parents are from Trinidad and Tobago,
19
62089
2943
Миний эцэг эх өмнөд Карибийн арал болох
01:05
the southernmost island in the Caribbean.
20
65056
2213
Тринидад ба Тобагогийн хүмүүс.
01:07
Trinidad is also home to the only acoustic instrument
21
67293
2978
Тринидад нь 20-р зуунд үүссэн
01:10
invented in the 20th century:
22
70295
1870
цорын ганц хөгжмийн зэмсэг болох
01:12
the steel pan.
23
72189
1283
"ган төмөр" зэмсгийн орон.
01:14
Deriving from the African drums
24
74138
2393
Aфрикийн бөмбөрөөс үүсээд
01:16
and evolving from the genius of one of the ghettos in Trinidad,
25
76555
3277
Тринидадын ядуусын суу билгээс,
01:19
a city called Laventille,
26
79856
1686
Америк цэргүүдийн үл тоомсорлолоос хувьссан
01:21
and the disregard of the American military ...
27
81566
2976
Лавэнтилл нэртэй хот...
01:25
Well, I should tell you,
28
85357
1296
Та нарт хэлэх ёстой байх,
01:26
America, during WWII, had military bases set up in Trinidad,
29
86677
3367
Дэлхийн 2-р Дайны үед Америк цэргийн хүчээ Тринидадад байршуулсан,
01:30
and when the war ended,
30
90068
1421
тэгээд дайн дуусах үед
01:31
they left the island littered with empty oil drums --
31
91513
3536
тэд арлыг хоосон тосны канистраар бохирдуулж орхисон...
01:35
their trash.
32
95073
1245
тэдний хог.
01:36
So people from Laventille repurposed the old drums left behind
33
96767
4284
Тэгээд иргэд тосны хаягдал савыг
01:41
into the full chromatic scale:
34
101075
2203
аялгуут хөгжим болгон өөрчилж
01:43
the steel pan.
35
103302
1208
ган төмөр зэмсгийг хийсэн.
01:44
Playing music now from Beethoven to Bob Marley to 50 Cent,
36
104907
4384
Одоо хүртэл сонсдог Бэтховен, Боб Марли, 50 Цент...
01:49
those people literally made music out of garbage.
37
109315
4238
тэд хогоор хөгжим бүтээсэн.
01:54
Twelve days before my 20th birthday,
38
114574
2499
20 насны төрсөн өдрөөс 12 өдрийн өмнө,
01:57
I was arrested for my role in a violent robbery attempt
39
117097
3871
Манхаттан хотод
би хүч хэрэглэсэн хулгайн хэргээр баривчлагдсан.
02:00
in lower Manhattan.
40
120992
1212
02:02
While people were sitting in a coffee shop,
41
122821
2196
Хүмүүс кафед сууж байхад
02:06
four people were shot.
42
126172
1367
4 хүн буудлагад өртөж,
02:09
Two were killed.
43
129192
1327
2 хүн амиа алдсан.
02:11
Five of us were arrested.
44
131504
1441
Харин бидний 5 баривчлагдсан.
02:14
We were all the products of Trinidad and Tobago.
45
134033
2638
Бид Тринидад болон Тобагогийн бүтээл байсан.
02:16
We were the "bad immigrants,"
46
136695
1909
Бид тэднийхээр бол "муу цагаачид" эсвэл
02:18
or the "anchor babies" that Trump and millions of Americans easily malign.
47
138628
4036
Трамп болон сая сая Америкчуудын гадуурхдаг цагаачдын хүүхдүүд байсан.
02:23
I was discarded, like waste material --
48
143715
3066
Би яг л илүүдэл материал шиг хаягдсан,
02:26
and justifiably so to many.
49
146805
2204
олон хүмүүс ч энэ нь зөв гэж үзсэн.
02:29
I eventually served 10 years, two months and seven days of a prison sentence.
50
149033
4009
Би сурган хүмүүжүүлэх газар 10 жил байхаар яллагдаж,
02:34
I was sentenced to a decade of punishment in a correctional institution.
51
154025
4897
тэгээд л 10 жил 2 сар 7 хоног шоронд суусан.
02:39
I was sentenced to irrelevance --
52
159786
2544
Би тэдэнд хамаагүй учраас ял эдэлсэн:
02:42
the opposite of humanity.
53
162354
1643
хүмүүнлэг бүс үйлийн үр.
02:45
Interestingly,
54
165069
1561
Сонирхолтой нь,
02:46
it was during those years in prison that a series of letters redeemed me,
55
166654
5023
шоронгийн 10 жилд намайг аварсан ганц зүйл нь ар араасаа ирдэг захидлууд байв.
02:51
helped me move beyond the darkness and the guilt
56
171701
2839
Залуу насны хамгийн муу үеэс уялдаатай
02:54
associated with the worst moment of my young life.
57
174564
2888
гэм буруу, харанхуйгаас гарахад тусалсан.
02:58
It gave me a sense that I was useful.
58
178025
1850
Хэн нэгэнд хэрэгтэй мэт санагдуулсан.
03:00
She was 13 years old.
59
180758
1984
Тэр охин 13 настай байсан.
03:03
She had wrote that she saw me as a hero.
60
183156
2548
Тэр намайг 'баатар' гэж хардаг тухай бичсэн.
03:06
I remember reading that,
61
186318
1388
Би тэдгээр үгсийг уншаад
03:07
and I remember crying when I read those words.
62
187730
2727
уйлж байснаа санаж байна.
03:11
She was one of over 50 students
63
191234
2444
Тэр охин бол
03:13
and 150 letters that I wrote during a mentoring correspondence program
64
193702
4050
миний гэр болсон Брүүклинд багшилдаг
найзтайгаа хамтран бүтээсэн
03:17
that I co-designed with a friend
65
197776
1610
захиагаар харилцах хөтөлбөрт хамрагдсан
03:19
who was a teacher at a middle school in Brooklyn,
66
199410
2330
03:21
my hometown.
67
201764
1156
50 сурагчийн нэг байсан юм.
03:22
We called it the Young Scholars Program.
68
202944
2056
Үүнийгээ Залуу Сургагчдын Хөтөлбөрт гэж нэрлэсэн.
03:25
Every time those young people shared their stories with me,
69
205693
3722
Тэдгээр хүүхдүүд надтай түүхээ болон зовлонгоо
03:29
their struggles,
70
209439
1607
хуваалцах болгонд,
03:31
every time they drew a picture of their favorite cartoon character
71
211070
3773
дуртай хүүхэлдэйгээ зураад
03:34
and sent it to me,
72
214867
1435
явуулах болгонд,
03:36
every time they said they depended on my letters or my words of advice,
73
216326
4370
миний зөвлөгөө, захианд найддагаа хэлэх болгонд
03:40
it boosted my sense of worthiness.
74
220720
1899
би өөрийнхөө үнэ цэнийг мэдэрч байсан.
03:43
It gave me a sense of what I could contribute to this planet.
75
223661
3075
Энэ дэлхийд ямар хувь нэмэртэйг минь мэдрүүлдэг байсан.
03:47
It transformed my life.
76
227328
1445
Амьдралыг минь өөрчилж чадсан.
03:49
Because of those letters and what they shared with me,
77
229368
2898
Тэдний надтай захиагаар хуваалцсан зүйлс,
03:52
their stories of teen life,
78
232290
1865
өсвөр үеийнх нь түүхүүдээрээ,
03:54
they gave me the permission,
79
234179
2070
тэд надад зөвшөөрөл олгосон.
03:56
they gave me the courage to admit to myself
80
236273
2416
Надад тэр 1999 оны 10 сарын үйл явдалд шалтаг биш шалтгаан байсныг
03:58
that there were reasons -- not excuses --
81
238713
2803
04:01
but that there were reasons for that fateful day in October of 1999;
82
241540
4413
хүлээн зөвшөөрөх зориг өгсөн.
04:06
that the trauma associated with living in a community
83
246617
2642
Буу авах нь пүүз авахаас амархан байдаг
04:09
where guns are easier to get than sneakers;
84
249283
2174
нийгмээс олж авсан шарх хөнөөл,
04:12
that the trauma associated with being raped at gunpoint at the age of 14;
85
252612
6019
14 насандаа буу тулгуулж хүчиндүүлсэн шаналал,
04:19
that those are reasons for me
86
259427
2697
энэ бүгд надад шалтгаан байсан.
04:22
why making that decision,
87
262148
1790
Тэр хортой шийдвэрийг гаргасан нь
04:23
that fatal decision,
88
263962
1165
ямар ч бололцоогүй биш байсныг...
04:25
was not an unlikely proposition.
89
265151
1964
04:28
Because those letters mattered so much to me,
90
268012
2707
Тэдгээр үг үсэг надад үнэхээр чухал байсан учраас,
04:30
because writing and receiving
91
270743
1408
бичих бас хүлээж авах,
04:32
and having that communication with those folks
92
272175
2257
мөн тэдгээр хүмүүстэй харилцах нь миний амьдралд
04:34
so hugely impacted my life,
93
274456
1499
маш их нөлөөтэй байсан учраас,
04:35
I decided to share the opportunity with some friends of mine
94
275979
2882
би надтай хамт шоронд байсан найзуудтайгаа
04:38
who were also inside with me.
95
278885
1396
үүнийг хуваалцахаар шийдсэн.
04:40
My friends Bill and Cory and Arocks,
96
280305
1957
Аймшигтай гэмт хэргээс болж шоронд суугаа
04:42
all in prison for violent crimes also,
97
282286
2224
миний найзууд Билл, Кори мөн Аерокс
04:44
shared their words of wisdom with the young people as well,
98
284534
2804
бас л өөрсдийн бодол, үгсээ хүүхдүүдтэй хуваалцаж,
04:47
and received the sense of relevancy in return.
99
287362
2261
бусадтай холбогдох нандин мэдрэмжийг олж авсан.
04:50
We are now published writers and youth program innovators
100
290142
3186
Бид одоо нийтлэл бичигчид болон залуусын программ санаачлагчид
04:53
and trauma experts
101
293352
1749
мөн сэтгэл гэмтлийн мэргэжилтнүүд
04:55
and gun violence prevention advocates,
102
295125
1869
бас буун гэмт хэргээс сэрэмжлүүлэгчид
04:57
and TED talkers and --
103
297018
1378
TED илтгэгч, бас....
04:58
(Laughter)
104
298420
1026
(Инээд)
04:59
and good daddies.
105
299470
1454
мөн сайн аавууд.
05:00
That's what I call a positive return of investment.
106
300948
2815
Үнийг л би хөрөнгө оруулалтын эерэг үр дүн гэнэ.
05:04
Above all else,
107
304570
1150
Дээрхээс өөр,
05:05
what building that program taught me was that when we sow,
108
305744
3903
программаас суралцсан зүйл нь бид тарихдаа,
05:09
when we invest in the humanity of people no matter where they're at,
109
309671
3762
хаана ч байсан хамаагүй хүн төрөлхтөнд хөрөнгө оруулахдаа
05:13
we can reap amazing rewards.
110
313457
2465
бид гайхалтай шагнал хурааж болдог.
05:16
In this latest era of criminal justice reform,
111
316811
2335
Сүүлийн үеийн эрүүгийн хуулийг хараад,
05:19
I often question and wonder why --
112
319170
2924
би ихэнхдээ Яагаад? гэж их гайхдаг...
05:22
why is it that so many believe
113
322812
1533
яагаад зөвхөн хар тамхины хэрэг зэргээр
05:24
that only those who have been convicted of nonviolent drug offenses
114
324369
3466
ял эдэлсэн хүмүүс бусдаас энэрэл хүртэж,
05:27
merit empathy and recognized humanity?
115
327859
3810
хүн гэдгээ хүлээн зөвшөөрүүлдэг юм бэ?
05:32
Criminal justice reform is human justice.
116
332908
2477
Эрүүгийн шүүн таслах систем нь хүний шударга ёс.
05:35
Am I not human?
117
335813
1475
Би хүн биш гэж үү?
05:38
When we invest in resources that amplify the relevancy of people
118
338700
4478
Хэрвээ бид бусдын гадуурхдаг Лавэнтиллийн хүмүүс,
эсвэл ядуу хорооллын иргэдийн
05:43
in communities like Laventille
119
343202
1470
05:44
or parts of Brooklyn or a ghetto near you,
120
344696
2149
хамаарлыг дэмжихэд хөрөнгө оруулбал,
05:46
we can literally create the communities that we want.
121
346869
2672
хүсээд байдаг нийгмээ бүтээж чадна.
05:50
We can do better.
122
350044
1379
Бид илүүг хийж чадна.
05:51
We can do better than investing solely in law enforcement as a resource,
123
351447
3588
Бид зөвхөн хууль хэрэгжүүлэхэд хөрөнгө оруулахаас илүү хийж чадна,
05:55
because they don't give us a sense of relevancy
124
355059
2897
учир нь заримдаа хууль бидэнд хамаарах мэдрэмжийг өгдөггүй,
05:57
that is at the core of why so many of us do so many harmful things
125
357980
3550
энэ нь л яагаад олон хүмүүс хөнөөлтэй зүйл хийдгийн шалтгаан --
06:01
in the pursuit of mattering.
126
361554
2672
хамаарахын төлөө, нөлөөтэй байхын төлөө.
06:05
See, gun violence is just a visible display of a lot of underlying traumas.
127
365176
4049
Буун түрэмгийлэл нь бусад нийгмийн асуудлаас зүгээр л харагдахуйц түвшнийх.
06:10
When we invest in the redemptive value of relevancy,
128
370263
3032
Бид бүгдийг хамруулах асуудалд анхаарал хандуулвал,
06:13
we can render a return of both personal responsibility and healing.
129
373319
4392
хувь хүний хариуцлага болон эдгэрэл оронд нь ирэх болно.
06:18
That's the people work I care about,
130
378124
2244
Энэ л л миний анхаардаг нийгмийн ажил,
06:20
because people work.
131
380392
1432
учир нь хүмүүс ажилладаг.
06:23
Family, I'm asking you to do the hard work,
132
383133
3928
Гэр бүл минь, би та нарыг тэр хэцүү ажлыг хийгээсэй гэж хүсч байна.
06:27
the difficult work,
133
387085
1448
Бид хүртэх эрхгүй
06:28
the churning work of bestowing undeserved kindness
134
388557
2935
сайхан сэтгэлээр хог гэж үзэгддэг,
06:31
upon those who we can relegate as garbage,
135
391516
2447
амархан үл тоомсорлогдож гадуурхагддаг хүмүүст
06:33
who we can disregard and discard easily.
136
393987
2168
зориулж ажил хийгээсэй гэж хүсч байна.
06:36
I'm asking myself.
137
396843
1326
Би өөрөөсөө асууна.
06:39
Over the past two months,
138
399330
1920
Өнгөрсөн 2 сарын турш,
06:41
I've lost two friends to gun violence,
139
401274
2094
би 2 найзыгаа буудлагад алдсан,
06:43
both innocent bystanders.
140
403961
1698
Хоёулаа гэмгүй хүмүүс.
06:46
One was caught in a drive-by while walking home.
141
406748
3087
Нэг нь гэр лүүгээ алхаж байхдаа буудуулсан,
06:50
The other was sitting in a café while eating breakfast,
142
410920
3113
нөгөө нь Миамид амралтаараа
кафед өглөөний цайгаа ууж байхдаа.
06:54
while on vacation in Miami.
143
414057
1701
06:57
I'm asking myself to see the redemptive value of relevancy
144
417595
3318
Би өөрөөсөө найзуудыг минь үгүй хийсэн
07:00
in the people that murdered them,
145
420937
1702
тэр хүмүүсийн нийгэмд дэх үнэ цэнийг нь
07:03
because of the hard work of seeing the value in me.
146
423519
2495
харахыг хүсч байна, учир нь
миний үнэ цэнийг харах гэж хүмүүс хичээсэн.
07:06
I'm pushing us to challenge our own capacity
147
426671
4134
Би хүмүүсийг өөрсдийнхөө чадавхыг сорихыг хүсч байна.
07:10
to fully experience our humanity,
148
430829
2365
Хүний ертөнцийг өөрсдөө бүрэн үзэхийг,
07:13
by understanding the full biography
149
433218
1989
анзаарахгүй байгаа хүмүүсийн
07:15
of people who we can easily choose not to see,
150
435231
3045
түүхийг бүрэн ойлгохыг хүсч байна.
07:19
because heroes are waiting to be recognized,
151
439728
3217
Учир нь баатрууд бусдад танигдахаа хүлээж,
07:22
and music is waiting to be made.
152
442969
1836
хөгжим бүтээгдэхийг хүлээнэ.
07:25
Thank you.
153
445656
1268
Баярлалаа.
07:26
(Applause)
154
446948
3938
(Алга ташилт)
Энэ вэбсайтын тухай

Энэ сайт нь танд англи хэл сурахад хэрэгтэй YouTube-ийн видеонуудыг танилцуулах болно. Та дэлхийн өнцөг булан бүрээс шилдэг багш нарын заадаг англи хэлний хичээлүүдийг үзэх болно. Видеоны хуудас бүр дээр гарч буй англи хадмал дээр давхар товшиж, тэндээс видеог тоглуул. Хадмал орчуулга нь видеог тоглуулахтай синхрон гүйлгэдэг. Хэрэв танд санал хүсэлт, санал хүсэлт байвал энэ холбоо барих маягтыг ашиглан бидэнтэй холбоо барина уу.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7