Am I not human? A call for criminal justice reform | Marlon Peterson

Tłumaczenie: Mateusz Rosłoń Korekta: Rysia Wand

She wrote:

Napisała:

"When I become famous, I will tell everyone

"Kiedy będę sławna, powiem wszystkim, że znam bohatera,

that I know a hero named Marlon Peterson."

który nazywa się Marlon Peterson".

Heroes rarely look like me.

Bohaterowie rzadko wyglądają jak ja.

In fact,

I'm what garbage looks like.

Wyglądam raczej jak śmieć.

No, not the most appealing way to open a talk

Nie jest to najlepszy sposób na rozpoczęcie prelekcji

or start a conversation,

lub nawiązanie rozmowy.

and perhaps you have some questions going through your head about that.

Może macie teraz mnóstwo pytań.

Why would this man say such a thing about himself?

Dlaczego ten człowiek mówi o sobie takie rzeczy?

What does he mean?

O co mu chodzi?

How can someone view him as a hero when he sees himself as garbage?

Jak ktoś może widzieć w nim bohatera, skoro on sam uważa się za śmiecia?

I believe we learn more from questions than we do from answers.

Myślę, że uczymy się więcej z pytań niż z odpowiedzi.

Because when we're questioning something,

Bo gdy coś kwestionujemy,

we're invested in taking in some sort of new information,

angażujemy się w przyswajanie nowych informacji

or grappling with some sort of ignorance that makes us feel uncomfortable.

albo zmagamy się z ignorancją, przez co czujemy się nieswojo.

And that's why I'm here:

Właśnie po to tu jestem:

to push us to question,

Żeby zmusić do zadawania pytań,

even when it makes us uncomfortable.

nawet jeśli to budzi niepokój.

My parents are from Trinidad and Tobago,

Moi rodzice są z Trynidadu i Tobago,

the southernmost island in the Caribbean.

wyspy na samym południu Karaibów.

Trinidad is also home to the only acoustic instrument

Trynidad jest również ojczyzną jedynego akustycznego instrumentu

invented in the 20th century:

wynalezionego w XX wieku,

the steel pan.

steel pan.

Deriving from the African drums

Pochodzi od afrykańskich bębnów

and evolving from the genius of one of the ghettos in Trinidad,

i wyewolułował z geniuszu jednego z gett w Trynidadzie,

a city called Laventille,

miasta zwanego Laventille,

and the disregard of the American military ...

oraz z braku szacunku amerykańskiego wojska...

Well, I should tell you,

Musicie wiedzieć,

America, during WWII, had military bases set up in Trinidad,

że podczas II wojny światowej Amerykanie mieli bazy w Trynidadzie,

and when the war ended,

a kiedy wojna się skończyła

they left the island littered with empty oil drums --

zostawili wyspę zaśmieconą pustymi beczkami na ropę,

their trash.

niechcianymi odpadami.

So people from Laventille repurposed the old drums left behind

Ludzie z Laventille wykorzystali pozostawione beczki,

into the full chromatic scale:

zmienili je w pełną skalę chromatyczną,

the steel pan.

tak powstał steel pan.

Playing music now from Beethoven to Bob Marley to 50 Cent,

Teraz gra się na nim Beethovena, Boba Marleya, 50 Centa.

those people literally made music out of garbage.

Ci ludzie stworzyli muzykę ze śmieci.

Twelve days before my 20th birthday,

12 dni przed dwudziestymi urodzinami

I was arrested for my role in a violent robbery attempt

zostałem aresztowany za udział w brutalnej próbie kradzieży

in lower Manhattan.

na dolnym Manhattanie.

While people were sitting in a coffee shop,

Ludzie siedzieli w kawiarni,

four people were shot.

cztery osoby zostały postrzelone.

Two were killed.

Dwie zostały zabite.

Five of us were arrested.

Aresztowano nas pięciu.

We were all the products of Trinidad and Tobago.

Wszyscy byliśmy z Trynidadu i Tobago.

We were the "bad immigrants,"

Byliśmy tymi "złymi imigrantami"

or the "anchor babies" that Trump and millions of Americans easily malign.

lub dziećmi imigrantów, które Trump i miliony Amerykanów tak łatwo oczerniają.

I was discarded, like waste material --

Zostałem odrzucony jak odpad,

and justifiably so to many.

dla wielu bardzo słusznie.

I eventually served 10 years, two months and seven days of a prison sentence.

Odsiedziałem w więzieniu 10 lat, 2 miesiące i 7 dni.

I was sentenced to a decade of punishment in a correctional institution.

Zostałem skazany na dekadę odsiadki w zakładzie karnym.

I was sentenced to irrelevance --

Zostałem skazany na brak znaczenia,

the opposite of humanity.

przeciwieństwo człowieczeństwa.

Interestingly,

Co ciekawe,

it was during those years in prison that a series of letters redeemed me,

właśnie podczas lat w więzieniu uratowała mnie seria listów,

helped me move beyond the darkness and the guilt

pomogła mi wydostać się z ciemności i poczucia winy

associated with the worst moment of my young life.

związanego z najgorszym momentem mojej młodości.

It gave me a sense that I was useful.

Dzięki nim poczułem się pożyteczny.

She was 13 years old.

Miała 13 lat.

She had wrote that she saw me as a hero.

Napisała, że widzi we mnie bohatera.

I remember reading that,

Pamiętam, jak to czytałem,

and I remember crying when I read those words.

pamiętam, jak płakałem, czytając te słowa.

She was one of over 50 students

Była jednym z ponad 50 uczniów,

and 150 letters that I wrote during a mentoring correspondence program

z którymi wymieniłem 150 listów w programie

korespondencyjnego mentorstwa

that I co-designed with a friend

który stworzyłem z przyjacielem,

who was a teacher at a middle school in Brooklyn,

nauczycielem z gimnazjum w Brooklynie,

my hometown.

mojej rodzinnej dzielnicy.

We called it the Young Scholars Program.

Nazwaliśmy go Young Scholars Program.

Every time those young people shared their stories with me,

Zawsze, gdy ci młodzi ludzie dzielili się ze mną swoimi historiami,

their struggles,

swoimi bataliami,

every time they drew a picture of their favorite cartoon character

zawsze, gdy wysyłali mi rysunki

z bohaterami ulubionych kreskówek,

and sent it to me,

every time they said they depended on my letters or my words of advice,

zawsze, gdy mówili, że polegają na moich listach i moich radach,

it boosted my sense of worthiness.

znów czułem się wartościowy.

It gave me a sense of what I could contribute to this planet.

To pokazało mi, jak mogę przysłużyć się tej planecie.

It transformed my life.

Zmieniło moje życie.

Because of those letters and what they shared with me,

Ich listy i to, czym się ze mną dzielili,

their stories of teen life,

historie życia nastolatków,

they gave me the permission,

dały mi pozwolenie i odwagę,

they gave me the courage to admit to myself

żeby przyznać przed samym sobą,

that there were reasons -- not excuses --

że były powody, nie wymówki,

but that there were reasons for that fateful day in October of 1999;

powody, dla których wydarzył się ten dzień w październiku 1999 roku,

that the trauma associated with living in a community

że uraz związany z życiem w społeczeństwie,

where guns are easier to get than sneakers;

gdzie łatwiej zdobyć pistolet niż buty;

that the trauma associated with being raped at gunpoint at the age of 14;

uraz związany z byciem ofiarą gwałtu w wieku 14 lat,

that those are reasons for me

że to były moje powody,

why making that decision,

dla których podjęcie tej decyzji,

that fatal decision,

tej fatalnej decyzji,

was not an unlikely proposition.

nie było przypadkiem.

Because those letters mattered so much to me,

Te listy znaczyły dla mnie tak wiele,

because writing and receiving

pisanie i otrzymywanie ich,

and having that communication with those folks

bycie w kontakcie z tymi dzieciakami

so hugely impacted my life,

tak bardzo wpłynęło na moje życie,

I decided to share the opportunity with some friends of mine

że postanowiłem podzielić się tą możliwością z przyjaciółmi,

who were also inside with me.

którzy siedzieli razem ze mną.

My friends Bill and Cory and Arocks,

Moi przyjaciele Bill, Cory i Arocks,

all in prison for violent crimes also,

również skazani za brutalne przestępstwa,

shared their words of wisdom with the young people as well,

tak jak ja podzielili się swoją mądrością z młodymi ludźmi,

and received the sense of relevancy in return.

a w zamian otrzymali poczucie, że coś znaczą.

We are now published writers and youth program innovators

Jesteśmy teraz pisarzami, innowatorami programów młodzieżowych,

and trauma experts

specjalistami od traumy,

and gun violence prevention advocates,

przeciwnikami przemocy z bronią w ręku,

and TED talkers and --

prelegentami TED i... dobrymi ojcami.

(Laughter)

and good daddies.

That's what I call a positive return of investment.

To jest właśnie dobry zwrot inwestycji.

Above all else,

Ten program nauczył mnie przede wszystkim,

what building that program taught me was that when we sow,

że kiedy zasiejemy ziarno,

when we invest in the humanity of people no matter where they're at,

zainwestujemy w człowieczeństwo ludzi bez względu na to, gdzie się znajdują,

we can reap amazing rewards.

możemy zebrać wspaniałe plony.

In this latest era of criminal justice reform,

W erze reform sądownictwa karnego

I often question and wonder why --

często zastanawiam się,

dlaczego tak wielu ludzi uważa,

why is it that so many believe

that only those who have been convicted of nonviolent drug offenses

że tylko skazani za przestępstwa narkotykowe bez użycia przemocy

merit empathy and recognized humanity?

zasługują na empatię i poczucie człowieczeństwa.

Criminal justice reform is human justice.

Reforma sądownictwa karnego to ludzka sprawiedliwość.

Am I not human?

Czy ja nie jestem człowiekiem?

When we invest in resources that amplify the relevancy of people

Kiedy inwestujemy środki zwiększające znaczenie ludzi

w społecznościach takich jak Laventille,

in communities like Laventille

or parts of Brooklyn or a ghetto near you,

niektóre części Brooklynu, getta w waszej okolicy,

we can literally create the communities that we want.

można stworzyć pożądane społeczności.

We can do better.

Może być lepiej.

We can do better than investing solely in law enforcement as a resource,

To może być lepsze niż inwestycja w egzekwowanie prawa,

because they don't give us a sense of relevancy

bo ono nie daje nam poczucia, że coś znaczymy,

that is at the core of why so many of us do so many harmful things

przez co wielu z nas robi złe rzeczy

in the pursuit of mattering.

w poszukiwaniu znaczenia.

See, gun violence is just a visible display of a lot of underlying traumas.

Przemoc z użyciem broni to efekt wielu skrywanych urazów.

When we invest in the redemptive value of relevancy,

Kiedy inwestujemy w zbawienną wartość poczucia, że się coś znaczy,

we can render a return of both personal responsibility and healing.

przywracamy odpowiedzialność osobistą,

ale też leczymy.

That's the people work I care about,

Zależy mi na pracy ludzi,

because people work.

bo ludzie pracują.

Family, I'm asking you to do the hard work,

Kochani, proszę was o ciężką pracę,

the difficult work,

the churning work of bestowing undeserved kindness

o obdarzanie niezasłużoną życzliwością

upon those who we can relegate as garbage,

tych, których traktuje się jak śmieci,

who we can disregard and discard easily.

których łatwo lekceważyć i odrzucać.

I'm asking myself.

Proszę też siebie.

Over the past two months,

Przez ostatnie dwa miesiące

I've lost two friends to gun violence,

straciłem dwóch przyjaciół w wyniku przemocy z użyciem broni.

both innocent bystanders.

Byli przypadkowymi świadkami.

One was caught in a drive-by while walking home.

Jeden zginął w drodze do domu podczas ulicznej strzelaniny.

The other was sitting in a café while eating breakfast,

Drugi jadł śniadanie w kawiarni

while on vacation in Miami.

w czasie wakacji w Miami.

I'm asking myself to see the redemptive value of relevancy

Proszę siebie o dostrzeżenie wartości poczucia, że się coś znaczy

in the people that murdered them,

w ludziach, którzy ich zamordowali,

because of the hard work of seeing the value in me.

bo ktoś wysilił się, żeby dostrzec ją we mnie.

I'm pushing us to challenge our own capacity

Nalegam na rzucenie wyzwania umiejętności

to fully experience our humanity,

pełnego doświadczania człowieczeństwa

by understanding the full biography

poprzez zrozumienie biografii ludzi,

of people who we can easily choose not to see,

których z łatwością ignorujemy,

because heroes are waiting to be recognized,

bo bohaterowie czekają, by ich rozpoznać,

and music is waiting to be made.

a muzyka czeka, by ją tworzyć.

Thank you.

Dziękuję.

(Applause)

(Brawa)