What's a Food Allergy -- and What's Not? | Body Stuff with Dr. Jen Gunter | TED

People often confuse food allergies and food intolerances.

Translator: phy ha Reviewer: My Den

Mọi người thường nhầm lẫn giữa dị ứng và không dung nạp thức ăn.

But it's important to know the difference

Nhưng việc phân biệt là điều quan trọng

because they each require a different treatment.

bởi cách chữa trị của chúng rất khác nhau.

So what is the difference?

Vậy chúng khác nhau như thế nào?

[Body Stuff with Dr. Jen Gunter]

[Tìm hiểu cơ thể với bác sĩ Jen Gunter]

A food allergy is your body's immune system

Dị ứng thức ăn xảy ra khi hệ miễn dịch của bạn

responding to specific proteins in certain foods.

phản ứng với các protein trong thức ăn.

For instance, in shellfish,

Ví dụ, trong động vật có vỏ,

one of the triggers for allergic reactions is a protein called tropomyosin.

một trong những tác nhân gây phản ứng là một loại protein có tên tropomyosin.

And with peanuts, it can be a reaction to one of its many proteins.

Và trong đậu phộng cũng chứa nhiều loại protein có thể gây phản ứng.

When a food particle enters the body of someone who's allergic,

Khi thức ăn được đưa vào cơ thể một người dị ứng,

the body's immune system perceives it as a problem, an invader.

hệ miễn dịch của cơ thể xem nó là một vấn đề, một kẻ xâm nhập.

Just as your body might respond to a virus as a threat,

Cũng như việc cơ thể xem vi-rút là mối đe doạ,

with food allergies,

trong dị ứng thức ăn,

part of your immune system sees the protein of the food as a threat.

một phần hệ miễn dịch xem protein trong thức ăn là mối nguy.

The allergic reaction can be thought of as a disproportionate

Chúng ta có thể hiểu phản ứng dị ứng là việc hệ miễn dịch phản ứng

and inappropriate response from the immune system to the food.

không cân bằng và không phù hợp đối với thức ăn.

Allergic reactions can range from being mild:

Các phản ứng dị ứng có thể nhẹ như:

tingles in the mouth, hives and rashes,

cảm giác ngứa ran trong miệng, nổi mề đay và phát ban,

to being extremely severe, like having trouble breathing.

hoặc có thể rất nặng, như khó thở.

And they can even be life threatening.

Và chúng cũng có thể đe doạ đến tính mạng.

Allergic reactions, with some exceptions,

Trừ một vài ngoại lệ, phản ứng dị ứng,

almost always happen quickly,

hầu như đều xảy ra nhanh chóng,

within 30 minutes of eating or exposure to the food.

trong vòng 30 phút sau khi ăn hoặc tiếp xúc với thức ăn.

A food intolerance, on the other hand,

Mặt khác, chứng không dung nạp thức ăn,

is usually our body having trouble digesting certain foods.

thường là do cơ thể gặp khó khăn trong việc tiêu hoá một loại thức ăn.

Unlike allergies, food intolerances are not related to the immune system.

Khác với dị ứng, chứng không dung nạp không hề liên quan đến hệ miễn dịch.

For instance, being lactose intolerant

Ví dụ, chứng không dung nạp lactose

means you don't have enough of the enzyme that breaks down the lactose in dairy.

là do cơ thể thiếu enzyme phân giải lactose trong sữa.

Intolerance to certain foods can often result in digestive issues,

Chứng không dung nạp thường dẫn đến các vấn đề tiêu hoá,

including bloating, diarrhea or just generally feeling unwell.

bao gồm đầy hơi, tiêu chảy hoặc cảm giác khó chịu.

Intolerance to food can happen pretty quickly too,

chứng không dung nạp cũng có thể xảy ra nhanh,

but could also show up in the next few days.

nhưng cũng có thể xuất hiện trong vòng vài ngày sau.

In other words,

Nói cách khác,

if you experience unpleasantness from something you've eaten a day before,

nếu bạn cảm thấy khó chịu vì bạn ăn gì đó hôm trước,

most of the time it's not an allergy.

thì rất có thể đó không phải là dị ứng.

There's a third kind of reaction

Ngoài ra, còn có một loại phản ứng

that's neither an allergy or an intolerance.

không phải dị ứng hay không dung nạp.

For example, celiac disease is an autoimmune condition

Ví dụ, bệnh celiac là một tình trạng tự miễn dịch

triggered by eating foods containing gluten.

xuất hiện khi ăn thức ăn chứa gluten.

Celiac disease may share some similar symptoms to a food intolerance,

Bệnh celiac có thể có các triệu chứng giống như chứng không dung nạp,

such as bloating or belly pain.

như đầy hơi và đau bụng.

But unlike celiac disease,

Nhưng khác với bệnh celiac,

food intolerances don't damage the small intestine.

chứng không dung nạp không gây tổn hại đến ruột non.

So with all these real but nuanced differences,

Vậy với những đặc điểm khó nhận biết này,

what's the best way to get a proper diagnosis?

làm thế nào để chẩn đoán chính xác?

Don’t get one of those “do-it-yourself at-home food-sensitivity” kits.

Đừng sử dụng các bộ xét nghiệm mức nhạy cảm thức ăn tự làm tại nhà.

Those tests are not scientifically proven to do what they purport to do,

Vì những tác dụng của chúng không được khoa học chứng minh,

and they aren't reliable diagnostic tools.

và chúng không đáng tin cậy cho việc chẩn đoán.

If you wonder whether you have an allergy or an intolerance

Nếu bạn phân vân liệu mình bị dị ứng hay mắc chứng không dung nạp

or celiac disease,

hay mắc bệnh celiac,

talk to your doctor.

hãy nói với bác sĩ.

They'll be able to recommend the right course of action.

Họ sẽ cho bạn biết phải làm gì.

And in the case of food allergies, an allergist is your go-to person.

Còn nếu bạn bị dị ứng, hãy đến gặp bác sĩ dị ứng.

The two common ways they'll be able to diagnose you

Họ thường chẩn đoán theo hai cách là

is by taking a really good food history

xem xét tiền sử ăn uống của bạn

and giving you an oral food challenge

và thử cho bạn ăn một số loại thức ăn

by giving you certain foods and seeing what happens

và quan sát phản ứng của bạn

in a medically safe and controlled environment.

trong môi trường có kiểm soát và an toàn về y tế.

An allergist can also come up with a plan

Một bác sĩ dị ứng cũng có thể đưa ra cách xử lý

in case you're exposed to a food you're allergic to

phòng khi bạn tiếp xúc với thức ăn dị ứng

and may even be able to recommend treatments for some of those allergies.

và còn có thể khuyến nghị các biện pháp để chữa trị.