How sleep affects your emotions | Sleeping with Science, a TED series

270,091 views ・ 2020-09-02

TED


Vui lòng nhấp đúp vào phụ đề tiếng Anh bên dưới để phát video.

00:00
So exactly, how does a lack of sleep impact our emotional brain?
0
182
4857
Translator: Reviewer: Minh-Hung Nguyen
Chính xác thì, việc thiếu ngủ ảnh hưởng thế nào đến vùng não cảm xúc?
00:05
Why does that lack of sleep make us
1
5063
1873
Tại sao thiếu ngủ khiến ta
00:06
so emotionally irrational and hyperreactive?
2
6960
4187
trở nên rất khó chịu và đôi khi tăng động thái quá?
00:11
[Sleeping with Science]
3
11608
2118
[Khoa học về Giấc ngủ]
00:16
Well, several years ago, we conducted a brain imaging study.
4
16192
3662
Vài năm trước, chúng tôi đã tiến hành một nghiên cứu chụp ảnh não bộ.
00:19
And we took a group of healthy adults.
5
19878
2544
Chúng tôi lấy một nhóm những người trưởng thành khỏe mạnh
00:22
And we either gave them a full night of sleep
6
22446
2525
và cho họ ngủ đầy đủ
00:24
or we sleep-deprived them.
7
24995
1841
hoặc để họ thiếu ngủ.
00:26
And then the next day, we placed them inside an MRI scanner,
8
26860
4055
Ngày hôm sau, chúng tôi cho họ chụp MRI,
00:30
and we looked at how their emotional brain was reacting.
9
30939
3629
và chú ý xem vùng não cảm xúc sẽ phản ứng ra sao.
00:34
And we focused on one structure in particular,
10
34978
3160
Và chúng tôi tập trung vào một cấu trúc cụ thể,
00:38
it's called the amygdala.
11
38162
1697
được gọi là hạch hạnh nhân.
00:39
And the amygdala is one of the centerpiece regions
12
39883
3525
Và hạch hạnh nhân là một trong những khu trung tâm
00:43
for the generation of strong emotional reactions,
13
43432
4047
tạo ra các phản ứng có cảm xúc mạnh,
00:47
including negative emotional reactions.
14
47503
2976
gồm cả các phản ứng cảm xúc tiêu cực.
00:50
Now when we looked at those people who had had a full night of sleep,
15
50503
3841
Khi nhìn vào những người được ngủ đầy đủ,
00:54
what we saw was a nice, appropriate moderate degree
16
54368
4838
thứ ta thấy là phản ứng của hạch hạnh nhân
ở mức độ tốt, thích hợp và vừa phải.
00:59
of reactivity from the amygdala.
17
59230
2295
01:01
It wasn't as though there was no response at all,
18
61549
2807
Không phải là không có bất kì phản ứng nào,
01:04
but it was an appropriate response.
19
64380
2246
mà là có phản ứng thích hợp.
01:06
Yet in those people who were sleep-deprived,
20
66650
2701
Còn với những người bị thiếu ngủ,
01:09
that deep emotional brain center was in fact, hyperactive.
21
69375
5116
vùng trung tâm não cảm xúc thực ra lại hoạt động quá mức.
01:14
Indeed, the amygdala was almost 60 percent more responsive
22
74515
4936
Trên thực tế, hạch hạnh nhân phản ứng mạnh hơn gần 60%
01:19
under conditions of a lack of sleep.
23
79475
2601
khi bạn thiếu ngủ.
01:22
But why was that the case?
24
82100
2058
Tại sao lại như thế?
01:24
And what we went on to discover,
25
84570
1882
Và khi chúng tôi tiếp tục tìm hiểu,
01:26
is that there's another brain region that's involved.
26
86476
3168
chúng tôi thấy một vùng khác trong não bộ cũng có liên quan.
01:30
This brain region is called the prefrontal cortex,
27
90035
3709
Vùng đó là phần vỏ não trước trán,
01:33
and it sits directly above your eyes.
28
93768
2634
nằm ngay trên mắt của bạn.
01:36
And you can think of the prefrontal cortex
29
96426
2286
Và bạn có thể coi phần vỏ não trước trán
01:38
almost like the CEO of your brain.
30
98736
2975
như là CEO của bộ não vậy.
01:41
It's very good at making high-level, executive, top-down
31
101735
3754
Nó rất giỏi đưa ra những quyết định và phản ứng
01:45
control decisions and reactions.
32
105513
2962
mang tính cấp cao, điều hành và chỉ đạo.
01:48
In fact, it's one of the most evolved regions of our brain.
33
108910
3569
Thật ra, nó là một trong những khu vực tiến hoá nhất trong não bộ của bạn.
01:52
And one of the parts of the brain that it controls
34
112806
3575
Và một trong những phần của bộ não mà nó điều khiển
01:56
is this deep emotional center, the amygdala.
35
116405
3047
chính là hạch hạnh nhân - trung tâm cảm xúc sâu kín.
01:59
Now in those people who had had a full night of sleep,
36
119848
3247
Trong những người được ngủ đầy đủ,
02:03
there was a nice, strong communication and connection
37
123119
3300
có một sự giao tiếp và kết nối mạnh mẽ và tuyệt vời
02:06
between the prefrontal cortex,
38
126443
1905
giữa phần vỏ não trước trán
02:08
regulating that deep emotional brain center.
39
128372
3149
và hạch hạnh nhân điều khiển cảm xúc.
02:11
But in those people who were sleep-deprived,
40
131545
2661
Nhưng trong những người bị thiếu ngủ,
02:14
that communication, that connection between the prefrontal cortex
41
134230
4046
sự giao tiếp và kết nối giữa phần vỏ não trước trán
02:18
and that deep amygdala emotional brain center
42
138300
3071
và hạch hạnh nhân sâu trong trung tâm cảm xúc
02:21
had essentially been severed.
43
141395
1865
về cơ bản đã bị cắt đứt.
02:23
And as a consequence,
44
143284
1357
Kết quả là,
02:24
the amygdala was responding far more reactively
45
144665
3451
hạch hạnh nhân đã phản ứng thái quá
02:28
due to a lack of sleep.
46
148140
1406
do thiếu ngủ.
02:29
It's almost as though without sleep
47
149570
2349
Khi không ngủ được,
02:31
we become all emotional accelerator pedal,
48
151943
3706
chúng ta giống như những bàn đạp ga đầy cảm xúc
02:35
and too little regulatory control brake.
49
155673
3544
và khó có thể phanh hãm lại.
02:39
And that seems to be the reason that we become so unbuckled
50
159241
4143
Đó dường như là lí do mà ta trở nên bung xõa
02:43
in terms of our emotional integrity
51
163408
2881
về mặt cảm xúc
02:46
when we haven't been sleeping well.
52
166313
2118
khi chúng ta không ngủ ngon giấc.
02:48
So that's the bad that can happen
53
168455
2146
Đó là thứ tiêu cực có thể xảy ra
02:50
if I take sleep away from you.
54
170625
2776
khi tôi tước đi giấc ngủ của bạn.
02:53
But it turns out
55
173425
1345
Nhưng thật ra là
02:54
that there's something good that happens
56
174794
2082
một vài thứ tốt đẹp sẽ đến
02:56
when you get your sleep back.
57
176900
2280
khi bạn lấy lại được giấc ngủ.
02:59
And sleep, particularly rapid eye movement sleep,
58
179204
3239
Và giấc ngủ, nhất là trong giấc ngủ mắt chuyển động nhanh (REM),
03:02
actually offers a form of emotional first aid.
59
182467
4063
thật ra chính là liều sơ cứu cho cảm xúc của bạn.
03:06
Because it's during sleep at night
60
186887
2469
Bởi vì trong giấc ngủ ban đêm
03:09
that we take these difficult emotional experiences
61
189380
3237
chúng ta cởi bỏ những trải nghiệm cảm xúc khó khăn
03:12
that we've been having during the day,
62
192641
2188
đã trải qua trong ngày,
03:14
and that sleep acts almost like a nocturnal soothing balm,
63
194853
4058
và giấc ngủ đóng vai trò như một loại dầu dưỡng ban đêm,
03:18
taking the sharp edges off those difficult experiences.
64
198935
4339
làm mềm những điểm sắc nhọn khỏi những trải nghiệm tiêu cực.
03:23
And so perhaps it's not time that heals all wounds,
65
203605
5041
Có lẽ thời gian không làm lành các vết thương,
03:28
it's time during sleep that provides that form of emotional convalescence.
66
208670
6361
mà chính khoảng thời gian khi ta ngủ mới tạo ra sự nghỉ dưỡng về mặt cảm xúc đó
03:35
So that when we come back the next day,
67
215055
2128
Để khi thức dậy vào ngày hôm sau,
03:37
we're able to cope with those emotional memories.
68
217207
2953
ta có thể đối mặt với những kí ức cảm xúc đó.
Về trang web này

Trang web này sẽ giới thiệu cho bạn những video YouTube hữu ích cho việc học tiếng Anh. Bạn sẽ thấy các bài học tiếng Anh được giảng dạy bởi các giáo viên hàng đầu từ khắp nơi trên thế giới. Nhấp đúp vào phụ đề tiếng Anh hiển thị trên mỗi trang video để phát video từ đó. Phụ đề cuộn đồng bộ với phát lại video. Nếu bạn có bất kỳ nhận xét hoặc yêu cầu nào, vui lòng liên hệ với chúng tôi bằng biểu mẫu liên hệ này.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7