How sleep affects your emotions | Sleeping with Science, a TED series

So exactly, how does a lack of sleep impact our emotional brain?

Reviewer: Munkhbaatar Lkhagvaa

Нойргүйдэл сэтгэл хөдлөл хариуцсан тархины хэсэгт хэрхэн нөлөөлдөг вэ?

Яагаад дутуу нойртой явах нь

Why does that lack of sleep make us

so emotionally irrational and hyperreactive?

бидний сэтгэл санааг тогтворгүй, хэт идэвхтэй болгодог вэ?

[Sleeping with Science]

[Шинжлэх ухаанаар нойрсохуй]

Well, several years ago, we conducted a brain imaging study.

Хэдэн жилийн өмнө бид тархины зургийн судалгаа хийсэн.

And we took a group of healthy adults.

Насанд хүрсэн эрүүл хүмүүсийг

And we either gave them a full night of sleep

бүтэн нойртой эсвэл

or we sleep-deprived them.

нойргүй хонуулав.

And then the next day, we placed them inside an MRI scanner,

Ингээд маргааш нь тархины MRI төхөөрөмжид оруулж,

and we looked at how their emotional brain was reacting.

сэтгэл хөдлөл хариуцдаг тархи ямар хариу үйлдэл үзүүлэхийг судалсан.

And we focused on one structure in particular,

Бидний тархины тодорхой хэсэгт төвлөрч судалсан бөгөөд

it's called the amygdala.

үүнийг бүйлсэн тархи гэж нэрлэдэг.

And the amygdala is one of the centerpiece regions

Бүйлсэн тархи нь төв хэсэгт байрладаг бөгөөд

for the generation of strong emotional reactions,

сэтгэл хөдлөлийн сөрөг үйлдэл зэрэг

including negative emotional reactions.

сэтгэл хөдлөлийн хүчтэй хариу үйлдлийг үүсгэдэг хэсэг юм.

Now when we looked at those people who had had a full night of sleep,

Бүтэн нойртой хоносон хүмүүсийг судлахад

бүйлсэн тархины хариу үйлдэл нь

what we saw was a nice, appropriate moderate degree

сайн, зохистой дундаж түвшинд байлаа.

of reactivity from the amygdala.

It wasn't as though there was no response at all,

Хариу үйлдэл огт байхгүй биш боловч

but it was an appropriate response.

тохиромжтой түвшинд байсан гэж хэлж болно.

Yet in those people who were sleep-deprived,

Харин шөнө нойргүй хоносон хүмүүсийн

that deep emotional brain center was in fact, hyperactive.

хүчтэй сэтгэл хөдлөл хариуцдаг төв нь хэт идэвхтэй байв.

Indeed, the amygdala was almost 60 percent more responsive

Дутуу нойртой хүний бүйлсэн тархины хариу үйлдэл үзүүлэх байдал

under conditions of a lack of sleep.

60 хувиар илүү байв.

But why was that the case?

Гэвч үүний шалтгаан нь юу вэ?

And what we went on to discover,

Бидний олж мэдсэнээр,

is that there's another brain region that's involved.

тархины өөр нэг хэсэг үүнд оролцдог байна.

Энэ нь нүдний дээд хэсэгт байрладаг

This brain region is called the prefrontal cortex,

тархины гадаргын духны хэсэг хэмээн нэрлэдэг тархины хэсэг юм

and it sits directly above your eyes.

And you can think of the prefrontal cortex

Тархины гадаргын духны хэсэг бол

almost like the CEO of your brain.

тархины гүйцэтгэх захирал л гэсэн үг.

It's very good at making high-level, executive, top-down

Энэ нь өндөр түвшний, удирдлага, гүйцэтгэлийн шийдвэр гаргах,

control decisions and reactions.

шийдвэр, хариу үйлдлийг жолоодохдоо тун гарамгай.

In fact, it's one of the most evolved regions of our brain.

Үнэндээ энэ бол тархины хамгийн сайн хөгжсөн хэсэг юм.

And one of the parts of the brain that it controls

Гүн сэтгэл хөдлөлийн төв болох бүйлсэн тархи нь

is this deep emotional center, the amygdala.

үүний удирдлагад байдаг.

Now in those people who had had a full night of sleep,

Бүтэн нойртой хоносон хүмүүсийн

бүйлсэн тархи болон тархины гадаргын духны хэсэг хооронд

there was a nice, strong communication and connection

гүн сэтгэл хөдлөлийн төвийг удирдах тал дээр

between the prefrontal cortex,

regulating that deep emotional brain center.

сайн, бат бөх харилцаа, холбоо үүссэн байна.

But in those people who were sleep-deprived,

Харин нойргүй хоносон хүмүүсийн хувьд

that communication, that connection between the prefrontal cortex

тархины гадаргын духны хэсэг болон

and that deep amygdala emotional brain center

бүйлсэн тархины хоорондын харилцаа, холбоо нь

had essentially been severed.

үндсэндээ доголдсон байлаа.

And as a consequence,

Үүний үр дүнд

the amygdala was responding far more reactively

нойргүйдлийн улмаас бүйлсэн тархи нь

хэт хүчтэй хариу үйлдэл үзүүлсэн байна.

due to a lack of sleep.

It's almost as though without sleep

Нойргүй явснаар

we become all emotional accelerator pedal,

бид сэтгэл хөдлөлийн хурдаа нэмэвч

and too little regulatory control brake.

тормозын гишгэхээ мартсан мэт аашилдаг.

And that seems to be the reason that we become so unbuckled

Ийм л учраас бид нойр дутуу байхдаа

in terms of our emotional integrity

сэтгэл санааны хувьд

when we haven't been sleeping well.

нэг л тогтворгүй байдаг бололтой.

So that's the bad that can happen

Тэгэхээр танаас бүтэн нойрыг булаахад

if I take sleep away from you.

ийм муу зүйл тохиолддог байх нь.

But it turns out

Харин дутуу нойртой явсны эцэст

that there's something good that happens

унтаж амрахад

when you get your sleep back.

нэгэн эерэг зүйл тохиолддог ажээ.

And sleep, particularly rapid eye movement sleep,

Нойр, ялангуяа REM нойрны үе нь

actually offers a form of emotional first aid.

сэтгэл зүйн хувьд анхны тусламж болдог.

Because it's during sleep at night

Бид зөвхөн шөнө унтаж байх үедээ л

that we take these difficult emotional experiences

өдөржин сэтгэл зовоосон хэцүү зүйлсийн

that we've been having during the day,

дарамтаас чөлөөлөгдөн

and that sleep acts almost like a nocturnal soothing balm,

тайвширч чаддаг болохоор

taking the sharp edges off those difficult experiences.

нойр бол хатуу, ширүүн сэтгэл хөдлөлийг зөөлрүүлэх чийгшүүлэгч тостой ижил юм.

And so perhaps it's not time that heals all wounds,

Цаг хугацаа бүх шархыг эдгээж чадахгүй байж магадгүй ч

it's time during sleep that provides that form of emotional convalescence.

Шөнө унтаж амрах хугацаа нь сэтгэлийг илаарьшуулах эм болж байдаг.

So that when we come back the next day,

Тийм болохоор бид маргааш өглөө нь босоод

we're able to cope with those emotional memories.

сэтгэл хөдлөлийн дурсамжаа давж гарах тэнхээтэй болдог.