The mad scientist of music | Mark Applebaum

4,729,334 views ・ 2012-08-03

TED


Vui lòng nhấp đúp vào phụ đề tiếng Anh bên dưới để phát video.

00:00
Translator: Joseph Geni Reviewer: Thu-Huong Ha
0
0
7000
Translator: Phuong Quach Reviewer: Nga Vu
00:18
I thought if I skipped it might help my nerves,
1
18265
3222
Tôi nghĩ nếu nhảy chân sáo như vậy thì tôi sẽ đỡ sợ hơn,
00:21
but I'm actually having a paradoxical reaction to that,
2
21487
3186
nhưng thực ra thì phản ứng ngược lại,
00:24
so that was a bad idea. (Laughter)
3
24673
1822
đó thực sự là một ý tồi. (Cười)
00:26
Anyway, I was really delighted to receive the invitation
4
26495
3421
Dù sao thì tôi rất vui khi nhận lời mời
00:29
to present to you some of my music and some of my work
5
29916
3937
đến đây trình bày với các bạn về âm nhạc và công việc của tôi
00:33
as a composer, presumably because it appeals
6
33853
3094
là một nhạc sĩ, có lẽ là vì nó hấp dẫn
00:36
to my well-known and abundant narcissism. (Laughter)
7
36947
3983
bởi tính tự yêu bản thân quá mức và phổ biến. (Cười)
00:40
And I'm not kidding, I just think we should just
8
40930
2608
Tôi không đùa, chỉ nghĩ là chúng ta nên
00:43
say that and move forward. (Laughter)
9
43538
3456
nói ra rồi tiếp tục thôi. (Cười)
00:46
So, but the thing is, a dilemma quickly arose,
10
46994
2880
Vấn đề là có một điều khó xử,
00:49
and that is that I'm really bored with music,
11
49874
2205
rằng là tôi thực sự rất chán âm nhạc,
00:52
and I'm really bored with the role of the composer,
12
52079
3066
và tôi cũng rất chán làm nhạc sĩ,
00:55
and so I decided to put that idea, boredom,
13
55145
3208
nên tôi quyết định lấy sự nhàm chán đó,
00:58
as the focus of my presentation to you today.
14
58353
2974
làm đề tài cho bài thuyết trình ngày hôm nay của tôi.
01:01
And I'm going to share my music with you, but I hope
15
61327
2288
Tôi định chia sẻ nhạc của tôi đến bạn, nhưng tôi mong
01:03
that I'm going to do so in a way that tells a story,
16
63615
2235
tôi sẽ làm theo kiểu kể một câu chuyện,
01:05
tells a story about how I used boredom as a catalyst
17
65850
3409
về cách tôi dùng sự nhàm chán như một chất xúc tác
01:09
for creativity and invention, and how boredom
18
69259
2554
cho sự sáng tạo và sáng tác, và cách mà nó
01:11
actually forced me to change the fundamental question
19
71813
3161
khiến tôi thực sự thay đổi câu hỏi cơ bản
01:14
that I was asking in my discipline,
20
74974
2081
mà tôi đã tự hỏi bản thân,
và sự nhàm chán, theo đúng nghĩa,
01:17
and how boredom also, in a sense,
21
77055
2059
01:19
pushed me towards taking on roles beyond the sort of
22
79114
4444
đã thúc tôi phá vỡ định nghĩa truyền thống,
01:23
most traditional, narrow definition of a composer.
23
83558
2610
hạn hẹp về vai trò của một nhạc sĩ.
01:26
What I'd like to do today is to start with an excerpt
24
86168
2471
Những gì tôi muốn làm hôm nay sẽ bắt đầu
01:28
of a piece of music at the piano.
25
88639
2828
với một đoạn nhạc piano.
01:31
(Music)
26
91467
9315
(Nhạc)
01:40
Okay, I wrote that. (Laughter)
27
100782
3314
Đó là do tôi viết đấy. (Cười)
01:44
No, it's not — (Applause) Oh, why thank you.
28
104096
1907
Không phải. - (Vỗ tay) Cảm ơn.
Không phải do tôi viết.
01:46
No, no, I didn't write that.
29
106003
1631
01:47
In fact, that was a piece by Beethoven,
30
107634
2272
Thực ra là đoạn nhạc của Beethoven,
01:49
and so I was not functioning as a composer.
31
109906
2555
nên tôi không nói trong vai trò của một nhạc sĩ.
01:52
Just now I was functioning in the role of the interpreter,
32
112461
3051
Tôi đang đóng vai trò là người biểu diễn,
01:55
and there I am, interpreter.
33
115512
2061
và tôi đây, một người biểu diễn.
01:57
So, an interpreter of what? Of a piece of music, right?
34
117573
2709
Người biểu diễn cái gì? Một đoạn nhạc, phải không?
02:00
But we can ask the question, "But is it music?"
35
120282
4207
Nhưng ta có thể tự hỏi, "Đó có phải là âm nhạc?"
02:04
And I say this rhetorically, because of course
36
124489
1780
Nói một cách hoa mỹ, dĩ nhiên
với mọi tiêu chuẩn ta đều phải công nhận
02:06
by just about any standard we would have to concede
37
126269
2821
rằng đây, tất nhiên, là một bản nhạc,
02:09
that this is, of course, a piece of music,
38
129090
1948
02:11
but I put this here now because,
39
131038
2326
nhưng tôi hỏi ở đây là vì,
02:13
just to set it in your brains for the moment,
40
133364
2283
để các bạn nhớ tạm thời,
02:15
because we're going to return to this question.
41
135647
1841
vì chúng ta sẽ quay lại câu hỏi này.
02:17
It's going to be a kind of a refrain
42
137488
1782
Đây sẽ là điệp khúc
xuyên suốt bài nói hôm nay.
02:19
as we go through the presentation.
43
139270
1811
Ở đây ta có đoạn nhạc của Beethoven,
02:21
So here we have this piece of music by Beethoven,
44
141081
2228
02:23
and my problem with it is, it's boring.
45
143309
3206
và vấn đề của tôi với nó rằng là, nó rất chán.
02:26
I mean, you — I'm just like, a hush, huh -- It's like -- (Laughter)
46
146515
6820
Tôi chỉ im lặng Giống như - (Cười)
02:33
It's Beethoven, how can you say that?
47
153335
1718
"Beethoven, sao bạn nói vậy?"
Dường như nó quá quen với tôi.
02:35
No, well, I don't know, it's very familiar to me.
48
155053
1735
02:36
I had to practice it as a kid, and I'm really sick of it. So -- (Laughter)
49
156788
3031
Từ nhỏ tôi đã tập bài này, thực sự chán rồi. (Cười)
Nên những gì tôi làm là cố để thay đổi nó,
02:39
I would, so what I might like to try to do is to change it,
50
159819
2723
02:42
to transform it in some ways, to personalize it,
51
162542
2644
biến đổi nó theo cách nào đó, nhân cách hóa nó.
02:45
so I might take the opening, like this idea --
52
165186
2427
nên tôi đã thử đoạn mở đầu thế này --
02:47
(Music)
53
167613
2208
(Nhạc)
02:49
and then I might substitute -- (Music)
54
169821
4897
sau đó tôi thay thế -- (Nhạc)
02:54
and then I might improvise on that melody
55
174718
1639
rồi tôi biến tấu lại
02:56
that goes forward from there -- (Music)
56
176357
3635
rồi cứ thế mà tiếp tục -- (Nhạc)
(Nhạc)
02:59
(Music)
57
179992
26022
Đại loại là vậy - Cảm ơn.
03:26
So that might be the kind of thing -- Why thank you.
58
206014
3112
(Vỗ tay)
03:29
(Applause)
59
209126
3595
03:32
That would be the kind of thing that I would do,
60
212721
2118
Đó là những gì tôi sẽ làm,
03:34
and it's not necessarily better than the Beethoven.
61
214839
2097
và không cần phải hay hơn Beethoven.
03:36
In fact, I think it's not better than it. The thing is -- (Laughter) --
62
216936
3732
Thật ra, tôi nghĩ nó không hay hơn đâu. Vấn đề là -- (Cười)
03:40
it's more interesting to me. It's less boring for me.
63
220668
5299
Nghe có vẻ thú vị hơn, đỡ chán hơn đối với tôi.
03:45
I'm really leaning into me, because I, because I have
64
225967
3170
Tôi thật sự là chính mình, bởi vì,
tôi quyết định mình sẽ làm gì
03:49
to think about what decisions I'm going to make on the fly
65
229137
3572
03:52
as that Beethoven text is running in time through my head
66
232709
3202
khi mà những nốt nhạc của Beethoven chạy qua đầu
03:55
and I'm trying to figure out what kinds of transformations
67
235911
2205
tôi cố hình dung kiểu biến đổi nào đó
03:58
I'm going to make to it.
68
238116
1598
tôi sẽ áp dụng cho nó.
03:59
So this is an engaging enterprise for me, and
69
239714
2575
Đây là một trải nghiệm hấp dẫn với tôi, và
04:02
I've really leaned into that first person pronoun thing there,
70
242289
4658
khi đó tôi là người đầu tiên được gọi tên trên kia,
04:06
and now my face appears twice, so I think we can agree
71
246947
2321
mặt tôi xuất hiện hai lần, chúng ta có thể đồng ý
04:09
that this is a fundamentally solipsistic enterprise. (Laughter)
72
249268
3691
đây cơ bản là một buổi độc thoại. (Cười)
04:12
But it's an engaging one, and it's interesting to me
73
252959
2414
Nhưng là một buổi hấp dẫn, và gây hứng thú cho tôi
04:15
for a while, but then I get bored with it, and by it,
74
255373
2420
trong một lúc, và rồi tôi lại chán với nó,
04:17
I actually mean, the piano, because it becomes,
75
257793
2651
ý là đàn piano, nó trở thành,
một nhạc cụ quen thuộc, âm sắc thật sự
04:20
it's this familiar instrument, it's timbral range is actually
76
260444
3218
bị hạn chế, nhất là khi chơi phím đàn,
04:23
pretty compressed, at least when you play on the keyboard,
77
263662
2521
04:26
and if you're not doing things like listening to it
78
266183
2610
và nếu bạn không làm những việc như
04:28
after you've lit it on fire or something like that, you know.
79
268793
2723
chơi nhạc sau khi đã đốt nó hay đại loại vậy,
04:31
It gets a little bit boring, and so pretty soon
80
271516
1969
thì nó sẽ làm bạn mau chán
Tôi đã thử một vài nhạc cụ khác, rồi quen dần,
04:33
I go through other instruments, they become familiar,
81
273485
2160
04:35
and eventually I find myself designing and constructing
82
275645
2677
và tôi đã tự thiết kế và chế tạo
04:38
my own instrument, and I brought one with me today,
83
278322
4163
nhạc cụ riêng mà hôm nay tôi đem đến đây,
04:42
and I thought I would play a little bit on it for you
84
282485
2936
Và tôi sẽ chơi thử cho các bạn nghe
04:45
so you can hear what it sounds like.
85
285421
2206
rồi bạn có thể nghe được âm thanh như vầy.
04:47
(Music)
86
287627
11413
(Nhạc)
04:59
You gotta have doorstops, that's important. (Laughter)
87
299040
5763
Ta có cái chặn cửa ở đây, quan trọng đấy. (Cười)
05:04
I've got combs. They're the only combs that I own. (Music)
88
304803
3108
Tôi có lược, thứ duy nhất tôi có. (Nhạc)
05:07
They're all mounted on my instruments. (Laughter)
89
307911
3156
chúng đều được gắn lên nhạc cụ của tôi. (Cười)
05:11
(Music)
90
311067
9059
(Nhạc)
05:20
I can actually do all sorts of things. I can play
91
320126
2585
Tôi có thể làm mọi thứ ở đây.
05:22
with a violin bow. I don't have to use the chopsticks.
92
322711
2498
Tôi có thể dùng cây vĩ cầm này, mà không cần dùng đũa.
05:25
So we have this sound. (Music)
93
325209
7853
Và chúng ta nghe được âm thanh này. (Nhạc)
05:33
And with a bank of live electronics,
94
333062
2044
Với hàng loạt thiết bị điện tử,
05:35
I can change the sounds radically. (Music)
95
335106
4121
05:39
(Music)
96
339227
9074
tôi có thể thay đổi hoàn toàn âm thanh thế này.
(Nhạc)
05:48
Like that, and like this. (Music)
97
348301
6251
Thế này, và thế này. (Nhạc)
Và cứ tiếp tục như thế.
05:54
And so forth.
98
354552
2118
05:56
So this gives you a little bit of an idea of the sound world
99
356670
2139
Vậy là tôi đã cho các bạn thấy một chút về thế giới âm thanh
05:58
of this instrument, which I think is quite interesting
100
358809
2677
của nó, tôi nghĩ khá thú vị
06:01
and it puts me in the role of the inventor, and the nice thing about —
101
361486
3774
và nó giúp tôi trong vai trò là một nhà phát minh, hay ở chỗ
Nhạc cụ này được gọi là Ngự Lâm Chuột... (Cười)
06:05
This instrument is called the Mouseketeer ... (Laughter)
102
365260
3119
06:08
and the cool thing about it is
103
368379
2264
và điều tuyệt vời hơn
06:10
I'm the world's greatest Mouseketeer player. (Laughter)
104
370643
3568
tôi là người chơi Ngự Lâm Chuột giói nhất thế giới.
Được chưa? (Vỗ tay)
06:14
Okay? (Applause)
105
374211
1619
06:15
So in that regard, this is one of the things,
106
375830
3176
Về mặt này, đây là một trong những điều,
06:19
this is one of the privileges of being,
107
379006
1860
đây là một đặc quyền của con người,
06:20
and here's another role, the inventor, and by the way,
108
380866
3006
với vai trò khác, một nhà phát minh, nhân đây,
06:23
when I told you that I'm the world's greatest,
109
383872
2178
khi tôi nói với bạn rằng tôi là người giỏi nhất
06:26
if you're keeping score, we've had narcissism and solipsism
110
386050
4004
nếu bạn còn nhớ, thì chúng ta chỉ đang tự cao tự đại thôi
và giờ lại thêm một cái tôi to tướng.
06:30
and now a healthy dose of egocentricism.
111
390054
2004
06:32
I know some of you are just, you know, bingo! Or, I don't know. (Laughter)
112
392058
3600
Tôi biết vài bạn biết, bingo! Có khi tôi cũng không biết.
06:35
Anyway, so this is also a really enjoyable role.
113
395658
5547
Dù sao thì đây cũng là một vai trò rất thú vị.
06:41
I should concede also that I'm the world's worst Mouseketeer player,
114
401205
2732
Thật ra thì tôi là người chơi Ngự Lâm Chuột tệ nhất
06:43
and it was this distinction that I was most worried about
115
403937
2250
và đấy là phần mà tôi lo lắng nhất
khi đứng trên sân khấu này.
06:46
when I was on that prior side of the tenure divide.
116
406187
2937
May mắn là tôi đã vượt qua. Chúng ta sẽ không nói về nó nữa.
06:49
I'm glad I'm past that. We're not going to go into that.
117
409124
2486
06:51
I'm crying on the inside. There are still scars.
118
411610
2957
Tôi đang khóc ở bên trong. Vẫn còn sẹo đây này.
06:54
Anyway, but I guess my point is that all of these enterprises
119
414567
3816
Nói chung ý của tôi là tất cả việc làm táo bạo này
06:58
are engaging to me in their multiplicity, but as I've presented them
120
418383
3735
hứa hẹn với tôi rất nhiều, nhưng như điều tôi đã trình bày
07:02
to you today, they're actually solitary enterprises,
121
422118
3352
với các bạn hôm nay, đó là những việc đơn lẻ,
07:05
and so pretty soon I want to commune with other people, and so
122
425470
3027
và sớm thôi, tôi muốn giao tiếp với nhiều người, nên
tôi rất vui vì đã sáng tác nhạc cho họ.
07:08
I'm delighted that in fact I get to compose works for them.
123
428497
2518
07:11
I get to write, sometimes for soloists and I get to work with one person,
124
431015
3086
Tôi bắt đầu viết nhạc, thỉnh thoảng tôi làm việc với một người,
07:14
sometimes full orchestras, and I work with a lot of people,
125
434101
3309
thỉnh thoảng là cả dàn nhạc, hay nhiều người khác nhau,
07:17
and this is probably the capacity, the role creatively
126
437410
3679
và đây là năng lực, vai trò sáng tạo
mà tôi được biết đến một cách chuyên nghiệp.
07:21
for which I'm probably best known professionally.
127
441089
3162
07:24
Now, some of my scores as a composer look like this,
128
444251
2975
Giờ, một số tác phẩm tôi sáng tác trông như thế này,
và một số khác trông như thế này,
07:27
and others look like this,
129
447226
2073
và một số thì trông như thế này,
07:29
and some look like this,
130
449299
2084
07:31
and I make all of these by hand, and it's really tedious.
131
451383
3046
và tôi làm tất cả những thứ này bằng tay, điều đó thật sự tẻ nhạt.
07:34
It takes a long, long time to make these scores,
132
454429
2333
Mất rất rất nhiều thời gian để viết những bản nhạc này,
07:36
and right now I'm working on a piece
133
456762
2173
tôi đang viết một bản nhạc
07:38
that's 180 pages in length,
134
458935
2023
dài 180 trang giấy,
07:40
and it's just a big chunk of my life, and I'm just pulling out hair.
135
460958
4196
đó là một việc hóc búa, và tôi mới chỉ đang gỡ mớ tóc rối.
Tôi có rất nhiều tóc và tôi nghĩ đấy là điều tốt. (Cười)
07:45
I have a lot of it, and that's a good thing I suppose. (Laughter)
136
465154
2509
07:47
So this gets really boring and really tiresome for me,
137
467663
3564
Điều này rất chán và mệt đối với tôi,
07:51
so after a while the process of notating is not only boring,
138
471227
2973
sau một thời gian, quá trình ghi chú không chỉ nhàm chán,
07:54
but I actually want the notation to be more interesting,
139
474200
3132
tôi thật sự muốn nó trở nên thú vị hơn,
07:57
and so that's pushed me to do other projects like this one.
140
477332
2719
và điều đó thúc đẩy tôi làm nhiều thứ như thế này hơn.
Đây là một đoạn trích từ một bản nhạc có tên
08:00
This is an excerpt from a score called
141
480051
2230
08:02
"The Metaphysics of Notation."
142
482281
2191
"Sự trừu tượng của ghi chú."
Bản đầy đủ dài 72 bước chân.
08:04
The full score is 72 feet wide.
143
484472
2544
Đó là một đống ghi chú tượng hình.
08:07
It's a bunch of crazy pictographic notation.
144
487016
2698
08:09
Let's zoom in on one section of it right here. You can see
145
489714
2886
Hãy phóng to một đoạn ở đây. Bạn có thể thấy
08:12
it's rather detailed. I do all of this with drafting templates,
146
492600
3817
chi tiết hơn. Tôi làm tất cả với nhiều bản mẫu,
08:16
with straight edges, with French curves, and by freehand,
147
496417
3617
những cạnh thẳng, những đường cong theo kiểu Pháp, và vẽ bằng tay,
08:20
and the 72 feet was actually split
148
500034
2654
và độ dài 72 bước chân cũng bị chia ra
08:22
into 12 six-foot-wide panels that were installed
149
502688
3035
thành 12 tấm có độ dài 6 bước chân mỗi tấm được đặt
08:25
around the Cantor Arts Center Museum lobby balcony,
150
505723
4884
quanh hành lang trung tâm viện bảo tàng nghệ thuật Cantor,
08:30
and it appeared for one year in the museum,
151
510607
3808
và nó đã xuất hiện khoảng một năm tại nơi này,
08:34
and during that year, it was experienced as visual art
152
514415
2858
trong suốt năm đó, nó được xem như nghệ thuật thị giác
08:37
most of the week, except, as you can see in these pictures,
153
517273
1901
gần cả tuần, ngoại trừ, như bạn thấy đây,
08:39
on Fridays, from noon til one, and only during that time,
154
519174
3038
vào thứ sáu hàng tuần, từ trưa tới giờ, và chỉ trong thời gian đó,
08:42
various performers came and interpreted these strange
155
522212
3380
nhiều diễn giả đến và giải thích
những tranh khắc tượng hình mơ hồ này. (Cười)
08:45
and undefined pictographic glyphs. (Laughter)
156
525592
3279
08:48
Now this was a really exciting experience for me.
157
528871
3684
Đây thật sự là trải nghiệm thật sự thú vị với tôi đến nay.
08:52
It was gratifying musically, but I think
158
532555
1603
Tôi hài lòng về bài này, nhưng tôi nghĩ
08:54
the more important thing is it was exciting because I got to take on
159
534158
2696
điều quan trọng hơn là tôi rất vui khi đảm nhận
08:56
another role, especially given that it appeared in a museum,
160
536854
2896
trong một vai khác, đặc biệt là tại viện bảo tàng này,
08:59
and that is as visual artist. (Laughter)
161
539750
3276
và đó là nghệ sĩ thị giác. (Cười)
09:03
We're going to fill up the whole thing, don't worry. (Laughter)
162
543026
2500
Chúng ta sẽ lắp đầy mọi thứ, đừng lo lắng. (Cười)
09:05
I am multitudes. (Laughter)
163
545526
2003
Tôi là người của công chúng. (Cười)
Một trong những điều, ý tôi là, có người
09:07
So one of the things is that, I mean, some people
164
547529
2904
sẽ nói rằng "Ồ, anh đúng là tài tử."
09:10
would say, like, "Oh, you're being a dilettante,"
165
550433
1787
09:12
and maybe that's true. I can understand how, I mean,
166
552220
2577
và có lẽ đúng. Tôi có thể hiểu rằng, ý tôi là,
09:14
because I don't have a pedigree in visual art
167
554797
2159
tôi không phải con nhà nòi về nghệ thuật thị giác
09:16
and I don't have any training, but it's just something
168
556956
2036
và tôi không được tập huấn, nhưng chỉ có vài điều
09:18
that I wanted to do as an extension of my composition,
169
558992
2467
tôi muốn làm để mở rộng phần sáng tác của mình,
09:21
as an extension of a kind of creative impulse.
170
561459
2900
phần mở rộng động lực sáng tạo.
09:24
I can understand the question, though. "But is it music?"
171
564359
3096
Dù sao tôi cũng có thể hiểu câu hỏi "Âm nhạc là gì?"
09:27
I mean, there's not any traditional notation.
172
567455
2259
Thật ta không có lí giải truyền thống nào.
09:29
I can also understand that sort of implicit criticism
173
569714
2253
Tôi cũng có thể hiểu loại chỉ trích ngầm
09:31
in this piece, "S-tog," which I made when I was living in Copenhagen.
174
571967
3372
trong đoạn này "S-tog", tôi tạo ra khi sống ở Copenhagen.
09:35
I took the Copenhagen subway map and
175
575339
1987
Tôi lấy bản đồ tàu điện ngầm ở Copenhagen
09:37
I renamed all the stations to abstract musical provocations,
176
577326
3132
và đặt tên lại tất cả các trạm để khơi dậy âm nhạc trừu tượng,
09:40
and the players, who are synchronized with stopwatches,
177
580458
2771
các người chơi được đồng hóa với đồng hồ đếm thời gian,
09:43
follow the timetables, which are listed in minutes past the hour.
178
583229
2861
theo dõi thời gian biểu, được đếm theo phút trong thời gian dài.
09:46
So this is a case of actually adapting something,
179
586090
3061
Cho nên đây là việc phóng tác,
09:49
or maybe stealing something,
180
589151
1883
hoặc có lẽ đánh cắp thứ gì đó,
09:51
and then turning it into a musical notation.
181
591034
2341
và sau đó chuyển thành bảng ghi chú âm nhạc.
09:53
Another adaptation would be this piece.
182
593375
2155
Đây chính là hiện tượng phóng tác khác.
09:55
I took the idea of the wristwatch, and I turned it into a musical score.
183
595530
3346
Tôi lấy ý tưởng từ đồng hồ đeo tay, và biến thành bảng phổ nhạc.
09:58
I made my own faces, and had a company fabricate them,
184
598876
3238
Tôi tự thiết kế khuôn mặt mình, và nhờ công ti xây dựng chúng,
10:02
and the players follow these scores.
185
602114
2238
và người chơi làm theo
10:04
They follow the second hands, and as they pass over
186
604352
2021
Họ theo bản cũ, rồi họ chuyển sang
10:06
the various symbols, the players respond musically.
187
606373
2986
nhiều biểu tượng khác nhau, người chơi phản ứng theo âm nhạc.
10:09
Here's another example from another piece,
188
609359
2223
Đây là một ví dụ khác từ một đoạn nhạc khác,
10:11
and then its realization.
189
611582
2054
cùng quá trình tiến hành.
10:13
So in these two capacities, I've been scavenger,
190
613636
2479
Nên trong 2 khả năng, tôi từng làm công nhân quét đường,
theo ý kiến của tôi, giống như, bản đồ tàu điện ngầm, đúng vậy,
10:16
in the sense of taking, like, the subway map, right,
191
616115
2387
10:18
or thief maybe, and I've also been designer,
192
618502
2518
có lẽ một tên trộm, tôi cũng là nhà thiết kế,
10:21
in the case of making the wristwatches.
193
621020
2315
tạo ra nhiều chiếc đồng hồ đeo tay.
10:23
And once again, this is, for me, interesting.
194
623335
3580
Và một lần nữa, đây là điều thú vị đối với tôi,
10:26
Another role that I like to take on is that of the performance artist.
195
626915
3319
Một vai trò khác tôi thích đảm nhận chính là nghệ sĩ biểu diễn.
10:30
Some of my pieces have these kind of weird theatric elements,
196
630234
2687
Một vài đoạn nhạc có các yếu tố sân khấu kì lạ,
10:32
and I often perform them. I want to show you a clip
197
632921
2154
tôi thường diễn chúng. Tôi muốn chiếu một clip
10:35
from a piece called "Echolalia."
198
635075
1764
từ đoạn nhạc có tên "Echolalia."
10:36
This is actually being performed by Brian McWhorter,
199
636839
3071
Bài này do Brian McWhorter biểu diễn,
10:39
who is an extraordinary performer.
200
639910
1305
một diễn viên xuất sắc.
10:41
Let's watch a little bit of this, and please notice the instrumentation.
201
641215
3432
Hãy xem qua một chút, và chú ý đến dàn nhạc.
10:44
(Music)
202
644647
28888
(Nhạc)
11:13
Okay, I hear you were laughing nervously because
203
673535
1684
Tôi nghe các bạn cười dữ dội
bạn cũng có thể nghe thấy tiếng máy khoan chói tai,
11:15
you too could hear that the drill was a little bit sharp,
204
675219
2294
11:17
the intonation was a little questionable. (Laughter)
205
677513
2128
âm điệu cũng là một vấn đề. (Cười)
11:19
Let's watch just another clip.
206
679641
2012
Hãy xem một clip khác.
11:21
(Music)
207
681653
10576
(Nhạc)
Bạn thấy tình trạng lộn xộn tiếp diễn, và, đây, bạn biết đó,
11:32
You can see the mayhem continues, and there's, you know,
208
692229
2696
11:34
there were no clarinets and trumpets
209
694925
1878
không có kèn clarinet hay trompet
11:36
and flutes and violins. Here's a piece that has
210
696803
1904
không có sáo hay đàn violin. Đoạn nhạc này
11:38
an even more unusual, more peculiar instrumentation.
211
698707
2555
còn có một âm sắc bất thường và lập dị hơn.
11:41
This is "Tlön," for three conductors and no players. (Laughter)
212
701262
3577
Đây là "Tlön," dành cho 3 người chỉ huy và không có người chơi nhạc. (Cười)
11:57
This was based on the experience of actually watching
213
717587
1940
Cái này dựa vào kinh nghiệm khi xem
11:59
two people having a virulent argument in sign language,
214
719527
2516
2 người dùng kí hiệu cãi nhau dữ dội,
12:02
which produced no decibels to speak of,
215
722043
1859
loại ngôn ngữ không có định mức dexibel nào,
12:03
but affectively, psychologically, was a very loud experience.
216
723902
3411
nhưng về mặt hiệu quả và tâm lí, đây là một trải nghiệm hay ho.
12:07
So, yeah, I get it, with, like, the weird appliances
217
727313
3668
À, tôi hiểu rồi, với những thiết bị kì lạ
12:10
and then the total absence of conventional instruments
218
730981
4102
và sự vắng mặt của những thiết bị truyền thống,
12:15
and this glut of conductors, people might, you know,
219
735083
2873
và những người chỉ huy rầu rĩ này, bạn biết đó, nhiều người có lẽ,
12:17
wonder, yeah, "Is this music?"
220
737956
2903
tự vấn, à, "Đây là âm nhạc sao?"
12:20
But let's move on to a piece where clearly I'm behaving myself,
221
740859
3847
Nhưng hãy xem đoạn nhạc mà tôi tự hào,
12:24
and that is my "Concerto for Orchestra."
222
744706
2487
và đó là "Bản concerto cho dàn nhạc" của tôi.
Bạn sẽ thấy nhiều thiết bị truyền thống
12:27
You're going to notice a lot of conventional instruments
223
747193
1998
trong clip này. (Nhạc)
12:29
in this clip. (Music)
224
749191
3700
12:32
(Music)
225
752891
12847
(Nhạc)
12:45
This, in fact, is not the title of this piece.
226
765738
2040
Đây không phải tiêu đề của đoạn này.
12:47
I was a bit mischievous. In fact, to make it more interesting,
227
767778
2555
Tôi khá là nghịch ngợm. Tôi muốn tạo cho nó thú vị hơn.
12:50
I put a space right in here, and this is the actual title of the piece.
228
770333
4285
Tôi để một khoảng trống ngay tại đây, đây mới thật sự là tiêu đề của đoạn nhạc.
12:54
Let's continue with that same excerpt.
229
774618
2026
Hãy xem tiếp đoạn nhạc tương tự.
12:56
(Music)
230
776644
10293
(Nhạc)
13:06
It's better with a florist, right? (Laughter) (Music)
231
786937
8090
Đoạn nhạc này hợp với người bán hoa, đúng không? (Nhạc)
Hoặc ít ra nó ít có chán hơn. Hãy xem vài clip nữa.
13:15
Or at least it's less boring. Let's watch a couple more clips.
232
795027
2236
13:17
(Music)
233
797263
13976
(Nhạc)
13:31
So with all these theatric elements, this pushes me in another role,
234
811239
3048
Với tất cả các yếu tố sân khấu này, nó thúc đẩy tôi đóng một vai khác,
13:34
and that would be, possibly, the dramaturge.
235
814287
2823
và đó sẽ là, có lẽ, một nhà soạn kịch.
13:37
I was playing nice. I had to write the orchestra bits, right?
236
817110
4487
Tôi đang tỏ ra tử tế. Tôi phải viết cho dàn nhạc, được chưa?
13:41
Okay? But then there was this other stuff, right?
237
821597
2463
Được chưa? Nhưng đây lại là chuyện khác, hử?
Có người bán hoa, và tôi có thể hiểu điều đó,
13:44
There was the florist, and I can understand that,
238
824060
1933
13:45
once again, we're putting pressure on the ontology of music
239
825993
3140
một lần nữa, chúng ta đang đặc áp lực cho bản thể âm nhạc
13:49
as we know it conventionally,
240
829133
2713
như chúng ta đã biết,
13:51
but let's look at one last piece today I'm going to share with you.
241
831846
4423
hãy nhìn vào đoạn nhạc cuối cùng hôm nay tôi sẽ trình bày.
13:56
This is going to be a piece called "Aphasia,"
242
836269
2665
Đây sẽ là đoạn nhạc mang tên "Aphasia",
13:58
and it's for hand gestures synchronized to sound,
243
838934
3435
và nó dành cho ngôn ngữ tay được đồng hóa cùng âm thanh,
14:02
and this invites yet another role, and final one
244
842369
2739
và điều này cho phép một vai trò khác, và vai trò cuối cùng,
14:05
I'll share with you, which is that of the choreographer.
245
845108
2573
tôi chia sẻ với các bạn, với vai biên đạo múa.
14:07
And the score for the piece looks like this,
246
847681
2478
Và bản phổ cho đoạn nhạc này,
14:10
and it instructs me, the performer, to make
247
850159
4410
và nó hướng dẫn tôi, người biểu diễn,
làm nhiều cử chỉ tay tại nhiều thời điểm cụ thể
14:14
various hand gestures at very specific times
248
854569
2730
14:17
synchronized with an audio tape, and that audio tape
249
857299
2254
đồng bộ băng ghi âm, và băng ghi âm đó
14:19
is made up exclusively of vocal samples.
250
859553
2877
được tập hợp từ những thanh âm đặc biệt.
14:22
I recorded an awesome singer,
251
862430
2422
Tôi ghi âm một ca sĩ tài năng,
14:24
and I took the sound of his voice in my computer,
252
864852
2345
tôi lấy giọng của anh ta từ máy tính của mình,
14:27
and I warped it in countless ways to come up with
253
867197
2599
và tôi làm nó lệch đi để tạo ra
14:29
the soundtrack that you're about to hear.
254
869796
2268
nhạc nền bạn sắp được nghe.
14:32
And I'll perform just an excerpt of "Aphasia" for you here. Okay?
255
872064
4965
Tôi sẽ chỉ trình diễn một đoạn "Aphasia" cho các bạn tại đây. Được không?
14:37
(Music)
256
877029
38336
(Nhạc)
15:15
So that gives you a little taste of that piece. (Applause)
257
915368
6623
Để bạn thưởng thức được đoạn nhạc đó. (Vỗ tay)
15:21
Yeah, okay, that's kind of weird stuff.
258
921991
2284
À, được rồi, nó khá là kì dị.
15:24
Is it music? Here's how I want to conclude.
259
924275
2239
Đây là âm nhạc sao? Đây là cách tôi muốn kết thúc.
15:26
I've decided, ultimately, that this is the wrong question,
260
926514
2576
Cuối cùng tôi quyết định, đây là một câu hỏi sai,
15:29
that this is not the important question.
261
929090
1958
đây không phải câu hỏi quan trọng.
15:31
The important question is, "Is it interesting?"
262
931048
2733
Câu hỏi quan trọng là, "Nó có thú vị không?"
15:33
And I follow this question, not worrying about "Is it music?" --
263
933781
2892
Tôi dõi theo câu hỏi, không ngại "Nó có phải âm nhạc không?
15:36
not worrying about the definition of the thing that I'm making.
264
936673
2486
không lo về định nghĩa loại âm nhạc tôi đang thực hiện.
15:39
I allow my creativity to push me
265
939159
2453
Tôi cho phép sự sáng tạo thúc đẩy tôi
15:41
in directions that are simply interesting to me,
266
941612
2160
đi theo hướng thú vị mà đơn giản đối với tôi,
15:43
and I don't worry about the likeness of the result
267
943772
3049
và tôi yên tâm về kết quả tương tự
15:46
to some notion, some paradigm,
268
946821
2056
đối với vài ý kiến, vài hình mẫu,
15:48
of what music composition is supposed to be,
269
948877
2989
cấu tạo âm nhạc sẽ thế nào,
15:51
and that has actually urged me, in a sense,
270
951866
2443
và điều đó thật sự thúc giục tôi,
15:54
to take on a whole bunch of different roles,
271
954309
1735
đảm nhiệm nhiều vai trò khác nhau,
15:56
and so what I want you to think about is,
272
956044
2135
và điều tôi muốn các bạn suy nghĩ,
15:58
to what extent might you change the fundamental question
273
958179
3218
nói rộng ra, bạn có lẽ thay đổi câu hỏi cơ bản
16:01
in your discipline, and, okay,
274
961397
2723
trong khuôn khổ của mình, và, thôi được,
16:04
I'm going to put one extra little footnote in here,
275
964120
2380
Tôi định chèn thêm một chú thích ở đây,
16:06
because, like, I realized I mentioned
276
966500
1614
vì tôi đã nhận ra
16:08
some psychological defects earlier, and we also,
277
968114
2935
vài sai sót tâm lí trước đó, và chúng ta cũng,
theo đó, có hành vi ám ảnh,
16:11
along the way, had a fair amount of obsessive behavior,
278
971049
3743
16:14
and there was some delusional behavior and things like that,
279
974792
2161
và có vài hành vi hoang tưởng tương tự như vậy,
16:16
and here I think we could say that this is an argument
280
976953
2981
và tôi nghĩ chúng ta có thể nói rằng đây là một cuộc tranh luận
16:19
for self-loathing and a kind of schizophrenia,
281
979934
1979
về việc tự chế giễu dạng bệnh tâm thần,
16:21
at least in the popular use of the term,
282
981913
1936
nói theo tên khoa học,
16:23
and I really mean dissociative identity disorder, okay. (Laughter)
283
983849
2234
ý tôi là mất trí rối loạn nhận dạng, được chưa. (Cười)
16:26
Anyway, despite those perils, I would urge you
284
986083
3063
Dù cho vẫn còn nhiều thiếu sót, tôi sẽ thúc giục các bạn
16:29
to think about the possibility that you might take on roles
285
989146
2575
suy nghĩ về khả năng bạn có thể đảm nhận nhiều vai
16:31
in your own work, whether they are neighboring
286
991721
2091
trong công việc của mình, liệu họ có tiếp cận
16:33
or far-flung from your professional definition.
287
993812
2498
hay cách xa sự định nghĩa chuyên nghiệp của các bạn.
16:36
And with that, I thank you very much. (Applause)
288
996310
1777
Và tôi cảm ơn các bạn rất nhiều. (Vỗ tay)
16:38
(Applause)
289
998087
6199
(Vỗ tay)
Về trang web này

Trang web này sẽ giới thiệu cho bạn những video YouTube hữu ích cho việc học tiếng Anh. Bạn sẽ thấy các bài học tiếng Anh được giảng dạy bởi các giáo viên hàng đầu từ khắp nơi trên thế giới. Nhấp đúp vào phụ đề tiếng Anh hiển thị trên mỗi trang video để phát video từ đó. Phụ đề cuộn đồng bộ với phát lại video. Nếu bạn có bất kỳ nhận xét hoặc yêu cầu nào, vui lòng liên hệ với chúng tôi bằng biểu mẫu liên hệ này.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7