Ben Saunders: Three things to know before you ski to the North Pole

Ben Saunders đi trượt tuyết ở Bắc Cực

Translator: Anh Tran Reviewer: Ha Tran

This is me. My name is Ben Saunders.

Đây chính là tôi. Tên tôi là Ben Saunders.

I specialize in dragging heavy things

Tôi chuyên kéo đồ nặng nề như vậy

around cold places.

tới những nơi giá lạnh.

On May 11th last year,

vào ngày 11 tháng 5 năm ngoái,

I stood alone at the North geographic Pole.

Tôi 1 mình đứng trên đỉnh cực Bắc.

I was the only human being in an area

Tôi là người duy nhất ở một vùng có diện tích lớn

one-and-a-half times the size of America,

gấp rưỡi châu Mỹ;

five-and-a-half thousand square miles.

14 triệu km2.

More than 2,000 people have climbed Everest.

Đã có hơn 2000 người leo lên Everest.

12 people have stood on the moon.

12 người đặt chân lên mặt trăng.

Including me, only four people

Tính cả tôi thì chỉ có 4 người

have skied solo to the North Pole.

đi 1 mình trượt tuyết lên Bắc Cực.

And I think the reason for that --

Và tôi nghĩ lý do tôi làm điều này là --

(Applause)

(Vỗ tay)

-- thank you -- I think the reason for that is that it's -- it's --

-- Xin cảm ơn -- Tôi nghĩ lý do tôi làm điều này là

well, it's as Chris said, bonkers.

cũng đơn giản như Chris nói thôi, sự say mê điên cuồng.

It's a journey that is right at the limit

Đây là chuyến hành trình chạm tới mức giới hạn

of human capability.

sức chịu đựng của con người.

I skied the equivalent of 31 marathons

Tôi đi tương đương với 31 kì marathon

back to back. 800 miles in 10 weeks.

liên tiếp. 1300 cây số trong 10 tuần.

And I was dragging all the food I needed,

Và tôi kéo tất cả những thực phẩm cần thiết,

the supplies, the equipment, sleeping bag,

những đồ dụng cụ, dự trữ, túi ngủ.

one change of underwear -- everything I needed for nearly three months.

1 bộ đồ lót để thay -- mọi thứ tôi cần tới trong 3 tháng.

(Laughter)

(Tiếng cười)

What we're going to try and do today, in the 16 and a bit minutes I've got left,

Những gì chúng ta cần làm ngày hôm nay, trong 16 phút còn lại,

is to try and answer three questions. The first one is, why?

là cố gắng trả lời 3 câu hỏi. Một là, tại sao?

The second one is,

Hai là,

how do you go to the loo at minus 40?

tôi đại tiểu tiện như thế nào ở -40 độ (-40C = -40F)

"Ben, I've read somewhere that at minus 40,

"Ben, tôi đọc được ở đâu đó là ở -40 độ,

exposed skin becomes frostbitten in less than a minute, so how do you answer the call of nature?"

vùng da hở sẽ bị phỏng lạnh trong vòng chưa tới 1 phút, vậy anh giải quyết chuyện vệ sinh như thế nào?"

I don't want to answer these now. I'll come on to them at the end.

Tôi không muốn trả lời bây giờ. Tôi sẽ quay lại vấn đề này vào khúc cuối.

Third one: how do you top that? What's next?

Câu hỏi thứ ba là: Sắp tới anh đi đâu nữa?

It all started back in 2001.

Tất cả bắt đầu từ năm 2001.

My first expedition was with a guy called Pen Hadow -- enormously experienced chap.

Chuyến hành trình đầu tiên của tôi cùng với 1 anh tên là Pen Hadow -- 1 người dày dạn kinh nghiệm.

This was like my polar apprenticeship.

Tôi giống như là đi học việc.vậy thôi.

We were trying to ski from this group of islands up here,

Chúng tôi cố đi tới cái quần đảo trên đây,

Severnaya Zemlya, to the North Pole.

Savernaya Zemlya, tới Bắc Cực.

And the thing that fascinates me about the North Pole,

Và điều hấp dẫn tôi tới Bắc Cực

geographic North Pole, is that it's slap bang in the middle of the sea.

là sự dữ dội ở giữa biển.

This is about as good as maps get,

Cũng giống như bản đồ ở đây,

and to reach it you've got to ski literally

và để tới được đó, bạn phải đi

over the frozen crust,

qua phần băng giá của vỏ trái đất,

the floating skin of ice on the Artic Ocean.

lớp băng mỏng trên Bắc Băng Dương.

I'd spoken to all the experts.

Tôi có nói chuyện với nhiều chuyên gia.

I'd read lots of books. I studied maps and charts.

Đọc rất nhiều sách, và tìm hiểu các bản đồ và biểu đồ.

But I realized on the morning of day one

Nhưng vào ngày đầu tiên, tôi nhận ra là

that I had no idea exactly

tôi chẳng biết gì về cái nơi

what I'd let myself in for.

mà tôi đang đi tới.

I was 23 years old. No one my age

Lúc đó tôi 23 tuổi. Không ai ở tuổi của tôi

had attempted anything like this,

cố gắng làm những chuyện như vậy,

and pretty quickly, almost everything

và khá nhanh sau đó, những điều tệ hại

that could have gone wrong did go wrong.

có thể xảy ra đều xảy ra.

We were attacked by a polar bear on day two.

Chúng tôi bị tấn công bởi gấu trắng vào ngày thứ hai.

I had frostbite in my left big toe.

Ngón chân cái bên trái của tôi bị phỏng lạnh.

We started running very low on food. We were both pretty hungry, losing lots of weight.

Chúng tôi bắt đầu cạn kiệt lương thực. Cả hai đều khá là đói và sụt cân rất nhiều.

Some very unusual weather conditions, very difficult ice conditions.

Điều kiện thời tiết đôi khi rất kì lạ và khó khăn.

We had

Chúng tôi

decidedly low-tech communications.

chỉ có những phương tiện liên lạc nghèo nàn.

We couldn't afford a satellite phone, so we had HF radio.

Chúng tôi không đủ tiền mua điện thoại vệ tinh, nên chúng tôi xài sóng radio cao tần.

You can see two ski poles sticking out of the roof of the tent.

Bạn có thể thấy 2 cây xào trượt tuyết nhô ra khỏi cái lều.

There's a wire dangling down either side.

Có 1 sợi dây treo lủng lẳng ở đằng sau.

That was our HF radio antenna.

Đó là ăn-ten bắt sóng radio cao tần của chúng tôi.

We had less than two hours

Chúng tôi chỉ có ít hơn 2 tiếng đồng hồ

two-way communication with the outside world in two months.

để liên lạc hai chiều với thế giới bên ngoài trong hai tháng.

Ultimately, we ran out of time.

Cuối cùng, chúng tôi đã không còn thời gian.

We'd skied 400 miles. We were just over 200 miles left

Chúng tôi đã đi được 650 cây số. Chỉ còn lại hơn 300 cây số nữa

to go to the Pole, and we'd run out of time.

là tới cực Bắc, nhưng chúng tôi đã hết thời gian.

We were too late into the summer; the ice was starting to melt;

Chúng tôi đi vào gần mùa hè, băng bắt đầu tan,

we spoke to the Russian helicopter pilots on the radio,

chúng tôi gọi cho các phi công trực thăng người Nga qua sóng radio,

and they said, "Look boys, you've run out of time.

và họ nói: "Xem này các cậu trai, các cậu đã hết thời gian rồi.

We've got to pick you up."

Chúng tôi phải tới đón các cậu thôi."

And I felt that I had failed, wholeheartedly.

Và tôi cảm giác là mình đã thất bại hoàn toàn.

I was a failure.

Tôi là 1 thằng thất bại.

The one goal, the one dream I'd had

Đó là mục tiêu duy nhất tôi hướng tới

for as long as I could remember -- I hadn't even come close.

từ khi tôi bắt đầu biết chuyện -- mà thậm chí tôi còn không tới được gần đó.

And skiing along that first trip, I had two

Và trong suốt chuyến đi, tôi cứ nghĩ tới nghĩ lui

imaginary video clips that I'd replay over and over again in my mind

hai đoạn video mà tôi hình dung ra

when the going got tough, just to keep my motivation going.

mỗi khi chuyến đi trở nên khó khăn, để giữ vững động lực của mình.

The first one was reaching the Pole itself.

Cái đầu tiên là tôi lên tới cực Bắc.

I could see vividly, I suppose,

Tôi có thể thấy mồn một là

being filmed out of the door of a helicopter, there was, kind of, rock music playing in the background,

tôi được quay phim từ trên trực thăng, và 1 đoạn nhạc rock làm nền,

and I had a ski pole with a Union Jack, you know, flying in the wind.

và tôi có 1 cái sào trượt tuyết treo cờ Anh bay phấp phới.

I could see myself sticking the flag in a pole, you know --

Tôi thấy mình cắm sào xuống,

ah, glorious moment -- the music kind of reaching a crescendo.

khoảnh khắc vinh quang --nhạc bắt đầu lên tới cao trào.

The second video clip

Cái thứ hai là

that I imagined was getting back to Heathrow airport,

tôi trở về phi trường Heathrow,

and I could see again, vividly,

và 1 lần nữa, tôi thấy

the camera flashbulbs going off,

đèn flash của máy chụp hình nhấp nháy,

the paparazzi, the autograph hunters,

paparazzi, những tay săn ảnh,

the book agents coming to sign me up for a deal.

đại diện nhà xuất bản tới ký hợp đồng với tôi.

And of course, neither of these things happened.

Và rõ ràng là chẳng có điều gì xảy ra.

We didn't get to the Pole, and we didn't have any money

Chúng tôi đã không tới cực Bắc, chúng tôi chẳng có tiền

to pay anyone to do the PR, so no one had heard

để trả cho việc truyền bá, nên chẳng ai biết tới

of this expedition.

chuyến hành trình đó.

And I got back to Heathrow. My mum was there; my brother was there;

Và tôi trở về Heathrow. Mẹ tôi, em tôi

my granddad was there -- had a little Union Jack --

và ông nội tôi tới đón -- vẫy lá cờ Anh nho nhỏ --

(Laughter)

(Tiếng cười)

-- and that was about it. I went back to live with my mum.

-- và chỉ vậy thôi. Tôi trở về sống với mẹ tôi.

I was physically exhausted,

Tôi mệt lã ra,

mentally an absolute wreck, considered myself a failure.

tinh thần hoàn toàn sụp đổ, tự xem mình là 1 thằng thất bại.

In a huge amount of debt personally to this expedition,

và nợ ngập đầu vì chuyến hành trình này,

and lying on my mum's sofa,

nằm ở sofa nhà mẹ tôi,

day in day out, watching daytime TV.

ngày qua ngày, xem TV.

My brother sent me a text message, an SMS --

Anh tôi gửi cho tôi 1 tin nhắn SMS

it was a quote from the "Simpsons." It said,

là 1 câu trích dẫn trong phim Simpsons. Câu đó là:

"You tried your hardest and failed miserably.

"Bạn cố gắng hết sức và thất bại 1 cách tệ hại.

The lesson is: don't even try."

Bài học là: đừng cố gắng làm gì."

(Laughter)

(Tiếng cười)

Fast forward three years. I did eventually get off the sofa,

Tới 3 năm sau. Cuối cùng tôi cũng rời ghế sofa,

and start planning another expedition. This time,

bắt đầu lên kế hoạch chuyến hành trình khác. Lần này,

I wanted to go right across, on my own this time,

Tôi chỉ muốn đi 1 mình

from Russia, at the top of the map,

từ Nga, tại đỉnh của bản đồ,

to the North Pole, where the sort of kink in the middle is,

đi tới Bắc Cực, cái xoáy ở giữa này đây,

and then on to Canada.

và đến Canada.

No one has made a complete crossing of the Arctic Ocean on their own.

Chưa có ai từng đi xuyên qua Bắc Băng Dương 1 mình.

Two Norwegians did it as a team in 2000. No one's done it solo.

Có 2 người Na-uy đã làm vào năm 2000. Nhưng chưa ai đi 1 mình.

Very famous, very accomplished Italian mountaineer,

1 nhà leo núi rất nổi tiếng người Ý,

Reinhold Messner, tried it in 1995,

Reinhold Messner, đã thử vào năm 1955,

and he was rescued after a week.

và ông được giải cứu sau 1 tuần.

He described this expedition as 10 times

Ông mô tả chuyến đi này nguy hiểm gấp 10 lần

as dangerous as Everest.

so với leo Everest.

So for some reason, this was what I wanted to have a crack at,

Và với 1 vài lý do nào đó mà tôi muốn phá vỡ kỷ lục này,

but I knew that even to stand a chance of getting home in one piece,

nhưng tôi biết là để có cơ hội trở về nguyên vẹn,

let alone make it across to Canada,

sau chuyến đi vượt qua tới Canada này,

I had to take a radical approach.

tôi cần phải có 1 cách tiếp cận từ căn bản.

This meant everything from perfecting the

Nghĩa là tôi phải cải thiện tất cả từ

sawn-off, sub-two-gram toothbrush,

bàn chải được cắt bớt đi dưới 2 gram.

to working with one of the world's leading nutritionists

đến việc nghiên cứu với một trong những chuyên gia dinh dưỡng hàng đầu thế giới

in developing a completely new,

trong việc phát triển lại từ đầu

revolutionary nutritional strategy from scratch:

1 chế độ dinh dưỡng hoàn toàn mới:

6,000 calories a day.

6000 calorie 1 ngày.

And the expedition started in February last year.

Và chuyến du hành bắt đầu vào tháng Hai năm ngoái.

Big support team. We had a film crew,

Có 1 đội hỗ trợ và 1 đoàn quay phim,

a couple of logistics people with us,

1 vài người làm hậu cần,

my girlfriend, a photographer.

bạn gái tôi, 1 nhiếp ảnh gia.

At first it was pretty sensible. We flew British Airways to Moscow.

Đầu tiên . Chúng tôi bay từ British Airways đến Moscow.

The next bit in Siberia to Krasnoyarsk,

Tiếp theo là từ Siberia đến Krasnoyarsk,

on a Russian internal airline called KrasAir,

tại 1 đường bay nội địa ở Nga tên là KrasAir,

spelled K-R-A-S.

đánh vần là K-R-A-S.

The next bit, we'd chartered a pretty elderly Russian plane

Tiếp theo chúng tôi thuê 1 chiếc máy bay Nga đã khá cũ kỹ

to fly us up to a town called Khatanga,

để bay tới thành phố Khatanga,

which was the sort of last bit of civilization.

nơi đó như là rìa của nền văn minh.

Our cameraman, who it turned out was a pretty nervous flier at the best of times,

Người quay phim của chúng tôi trở nên rất lo lắng,

actually asked the pilot, before we got on the plane, how long this flight would take,

và hỏi người phi công trước khi lên máy bay là chuyến bay mất bao lâu,

and the pilot -- Russian pilot -- completely deadpan, replied,

và viên phi công người Nga đã lạnh lùng trả lời

"Six hours -- if we live."

6 tiếng -- nếu chúng tôi còn sống.

(Laughter)

(Tiếng cười)

We got to Khatanga.

Chúng tôi tới Khatanga.

I think the joke is that Khatanga isn't the end of the world,

Tôi nghĩ có 1 câu nói đùa là Khatanga không phải tận cùng của thế giới.

but you can see it from there.

nhưng bạn có thể nhìn thấy đây.

(Laughter)

(Tiếng cười)

It was supposed to be an overnight stay. We were stuck there for 10 days.

Lẽ ra chúng tôi chỉ ở lại 1 đêm. Nhưng lại bị kẹt ở đó tới 10 ngày.

There was a kind of vodka-fueled pay dispute between

Có 1 cuộc tranh chấp về việc trả tiền nhiên liệu giữa

the helicopter pilots and the people that owned the helicopter,

viên phi công và chủ của chiếc trực thăng,

so we were stuck. We couldn't move.

nên chúng tôi bị kẹt lại. Chúng tôi không thể đi.

Finally, morning of day 11, we got the all-clear,

Cuối cùng, vào sáng ngày thứ 11, mội chuyện suông sẻ,

loaded up the helicopters -- two helicopters flying in tandem --

chất đồ lên trực thăng -- hai chiếc trực thăng bay song song nhau --

dropped me off at the edge of the pack ice.

thả tôi xuống chỗ này.

We had a frantic sort of 45 minutes of filming,

Chúng tôi mất hết 45 phút để quay phim,

photography; while the helicopter was still there,

chụp hình, khi chiếc trực thăng còn ở đó,

I did an interview on the satellite phone;

Tôi làm 1 cuộc phỏng vấn qua điện thoại vệ tinh,

and then everyone else climbed back into the helicopter,

và sau đó mọi người trở về trực thăng,

wham, the door closed, and I was alone.

cánh cửa đóng rầm 1 cái và tôi ở lại đó 1 mình.

And I don't know if words will ever quite do that moment justice.

Và tôi không biết có lời nào để diễn tả khoảnh khắc đó.

All I could think about was running back up to the door,

Tất cả những gì tôi nghĩ lúc đó là trở lại

banging on the door, and saying, "Look guys,

đập cửa và nói: "Này các anh,

I haven't quite thought this through."

tôi chưa nghĩ thông suốt chuyện này đâu."

(Laughter)

(Tiếng cười)

To make things worse, you can just see the white dot

Mọi chuyện tệ hơn, bạn thấy có 1 chấm trắng

up at the top right hand side of the screen; that's a full moon.

ở trên bên phải màn hình, đó là trăng tròn.

Because we'd been held up in Russia, of course,

Do là chúng tôi bị kẹt ở Nga,

the full moon brings the highest and lowest tides;

Trăng tròn nâng thủy triều lên cao nhất và hạ xuống thấp nhất;

when you're standing on the frozen surface of the sea,

khi bạn đứng trên mặt biển bị đóng băng,

high and low tides generally mean

thủy triều lên cao thấp nghĩa là

that interesting things are going to happen -- the ice is going to start moving around a bit.

sẽ có những chuyện thú vị sắp xảy ra -- các tảng băng bên dưới bắt đầu di chuyển 1 chút.

I was, you can see there, pulling two sledges.

Bạn thấy đây là tôi đang kéo 2 cái xe.

Grand total in all, 95 days of food and fuel,

toàn bộ thực phẩm và đồ dùng cho 95 ngày,

180 kilos -- that's almost exactly 400 pounds.

180kg -- gần như là 400 pounds.

When the ice was flat or flattish,

Có đoạn phẳng hoặc hơi phẳng,

I could just about pull both.

tôi có thể kéo cả hai cùng lúc.

When the ice wasn't flat, I didn't have a hope in hell.

có đoạn đường gồ ghề, thì rất cực nhọc.

I had to pull one, leave it, and go back and get the other one.

Tôi phải kéo 1 cái, để đó, rồi quay lại kéo cái còn lại.

Literally scrambling through what's called pressure ice --

Tôi phải đi qua cái gọi là áp lực băng --

the ice had been smashed up under the pressure of the currents of the ocean,

những tảng băng va vào nhau dưới áp lực của dòng thủy lưu,

the wind and the tides.

gió và thủy triều.

NASA described the ice conditions last year as the worst since records began.

NASA thông báo là điều kiện các tảng băng ở đây vào năm ngoái là xấu nhất từ lúc bắt đầu thống kê.

And it's always drifting. The pack ice is always drifting.

Và nó luôn dịch chuyển.

I was skiing into headwinds for nine

Tôi đã phải đi ngược gió

out of the 10 weeks I was alone last year,

trong 9 trên 10 tuần tôi ở đó,

and I was drifting backwards most of the time.

và luôn bị đầy lùi lại.

My record was minus 2.5 miles.

Tôi tính là bị mất 4 cây số.

I got up in the morning, took the tent down, skied north for seven-and-a-half hours,

Tôi thức dậy vào buổi sáng, dọn lều, đi về hướng Bắc trong 7 tiếng rưỡi,

put the tent up, and I was two and a half miles further back

dựng lều, và rồi bị đẩy lùi lại 4 cây số

than when I'd started.

khi bắt đầu đi vào ngày hôm sau.

I literally couldn't keep up with the drift of the ice.

Tôi thật sự không thể chịu nổi sự dịch chuyển này.

(Video): So it's day 22.

(Video): Đây là ngày thứ 22.

I'm lying in the tent, getting ready to go.

Tôi đang nằm trong lều, chuẩn bị lên đường.

The weather is just appalling --

Thời tiết rất tệ --

oh, drifted back about five miles

tôi bị đẩy lùi lại gần 8 cây số

in the last -- last night.

vào đêm qua.

Later in the expedition, the problem was no longer the ice.

Về sau chuyến đi, vấn đề không còn là mấy tảng băng nữa.

It was a lack of ice -- open water.

Mà là thiếu băng -- chỉ còn lại vũng nước mà thôi.

I knew this was happening. I knew the Artic was warming.

Tôi đã biết là điều này xảy ra. Tôi biết Bắc Cực đang ấm dần lên.

I knew there was more open water. And I had a secret weapon up my sleeve.

Tôi biết là ở đó còn nhiều vũng nước như vậy. Nhưng tôi có vũ khí bí mật.

This was my little bit of bio-mimicry.

1 dạng mô phỏng sinh học.

Polar bears on the Artic Ocean move in dead straight lines.

Gấu trắng Bắc Cực di chuyển theo 1 hướng thẳng.

If they come to water, they'll climb in, swim across it.

Nếu gặp nước, nó sẽ bơi qua.

So we had a dry suit developed -- I worked with a team in Norway --

Nên tôi có làm việc với 1 đội nghiên cứu ở Na-uy, phát triển 1 bộ đồ chống ướt,

based on a sort of survival suit --

1 dạng áo bảo hộ --

I suppose, that helicopter pilots would wear --

Tôi đề nghị các viên phi công nên mặc nó --

that I could climb into. It would go on over my boots, over my mittens,

Tôi có thể trùm nó lên người. Nó sẽ phủ hết cả đôi giày, găng tay,

it would pull up around my face, and seal pretty tightly around my face.

kéo nó qua đầu, và dán chặt lại quanh khuôn mặt .

And this meant I could ski

Và điều đó có nghĩa là tôi có thể đi

over very thin ice,

qua lớp băng mỏng,

and if I fell through, it wasn't the end of the world.

và nếu bị rớt xuống nước thì cũng không đến nỗi gì ghê gớm.

It also meant, if the worst came to the worst,

Và cũng có nghĩa là, nếu điều tồi tệ nhất xảy ra,

I could actually jump in and swim across

Tôi có thể nhảy xuống và bơi qua

and drag the sledge over after me.

và kéo 2 chiếc xe đằng sau tôi.

Some pretty radical technology,

Chỉ là 1 vài công nghệ căn bản,

a radical approach --but it worked perfectly.

nhưng vô cùng hiệu quả.

Another exciting thing we did last year

1 điều thú vị khác chúng tôi làm năm ngoái

was with communications technology.

là về công nghệ liên lạc.

In 1912, Shackleton's Endurance expedition --

Vào năm 1912, cuộc thám hiểm về sức chịu đựng của Shackleton --

there was -- one of his crew, a guy called Thomas Orde-Lees.

trong đoàn có 1 người tên là Thomas Orde-Lees.

He said, "The explorers of 2012,

Ông nói: "Những nhà thám hiểm của năm 2012,

if there is anything left to explore,

nếu còn nơi để khai phá,

will no doubt carry pocket wireless telephones

thì không còn nghi ngờ gì là họ sẽ mang theo những chiếc điện thoại không dây bỏ túi

fitted with wireless telescopes."

cùng với kính thiên văn không dây."

Well, Orde-Lees guessed wrong by about eight years. This is my pocket wireless telephone,

Orde-Lees đã đoán sai đi khoản 8 năm. Đây là điện thoại không dây bỏ túi của tôi,

Iridium satellite phone.

điện thoại vệ tinh Iridium.

The wireless telescope was a digital camera I had tucked in my pocket.

kính thiên văn không dây chính là máy chụp hình kỹ thuật số tôi bỏ trong túi.

And every single day of the 72 days I was alone on the ice,

Và mỗi ngày trong 72 ngày tôi ở trên vùng cực,

I was blogging live from my tent,

Tôi vẫn viết blog từ cái lều của mình,

sending back a little diary piece,

viết nhật ký,

sending back information on the distance I'd covered --

gửi đi những thông tin về quãng đường tôi đã đi qua --

the ice conditions, the temperature --

điều kiện băng tuyết, nhiệt độ --

and a daily photo.

và những tấm hình chụp hàng ngày.

Remember, 2001,

Nhớ lại hồi 2001,

we had less than two hours radio contact with the outside world.

chúng tôi có ít hơn 2 tiếng đồng hồ để liên lạc bằng sóng radio với thế giới bên ngoài.

Last year, blogging live from an expedition

Năm ngoái, viết blog trực tiếp từ chuyến du hành

that's been described as 10 times as dangerous as Everest.

được cho là nguy hiểm gấp 10 lần leo Everest.

It wasn't all high-tech. This is navigating

Không phải tất cả đều là công nghệ cao gì. Còn đây là định hướng

in what's called a whiteout.

cho cái gọi là hiện tượng "trắng xóa"

When you get lots of mist, low cloud, the wind starts blowing the snow up.

Khi bạn bị lạc vào 1 khu vực mù mịt, mây thấp, và gió thổi tung tuyết lên.

You can't see an awful lot. You can just see, there's a yellow

Bạn không thể nhìn thấy điều dễ sợ đó. Bạn chỉ thấy ở đây,

ribbon tied to one of my ski poles.

là 1 dải băng màu vàng cột vào 1 cái sào trượt của tôi.

I'd navigate using the direction of the wind.

Tôi định hướng nhờ vào hướng gió.

So, kind of a weird combination of high-tech and low-tech.

Và 1 sự kết hợp lạ lùng giữa công nghệ cao và thấp.

I got to the Pole on the 11th of May.

Tôi đến đỉnh cực Bắc vào ngày 11 tháng 5.

It took me 68 days to get there from Russia,

Tôi mất 68 ngày để đi lên đó từ Nga,

and there is nothing there.

và chẳng có cái gì ở đó cả.

(Laughter).

(Tiếng cười)

There isn't even a pole at the Pole. There's nothing there,

Thậm chí chẳng có tới 1 cái cọc nào ở đỉnh cực. Chẳng có gì ở đó,

purely because it's sea ice. It's drifting.

là vì đó là lớp băng trên biển nên nó sẽ dịch chuyển.

Stick a flag there, leave it there, pretty soon it will drift off, usually towards Canada or Greenland.

Cắm cờ ở đó, thì không lâu sau nó sẽ bị dịch chuyển đi, thường là tới Canada hoặc Greenland.

I knew this, but I was expecting something.

Tôi biết điều đó, nhưng tôi cũng mong chờ 1 cái gì đó.

Strange mixture of feelings: it was extremely warm by this stage,

Những cảm giác xáo trộn lạ lùng: nơi này đã ấm lên rất nhiều,

a lot of open water around, and

có rất nhiều vũng nước,

of course, elated that I'd got there under my own steam,

dĩ nhiên là tôi cũng phấn khởi vì tôi đã lên tới đây 1 mình,

but starting to really realize

nhưng tôi bắt đầu nhận ra là

that my chances of making it all the way across to Canada,

cơ hội để hoàn thành chuyến đi tới Canada

which was still 400 miles away,

còn tới 650 cây số này,

were slim at best.

rất mỏng manh.

The only proof I've got that I was there

Bằng chứng cho thấy tôi đã ở đỉnh cực

is a blurry photo of my GPS, the little satellite navigation gadget.

là những hình ảnh mờ nhạt trên GPS của tôi,

You can just see --

Bạn chỉ có thể thấy --

there's a nine and a string of zeros here.

có 1 số 9 và 1 dãy số 0 ở đây.

Ninety degrees north -- that is slap bang in the North Pole.

90 độ Bắc -- đó chính xác là đỉnh cực Bắc.

I took a photo of that. Sat down on my sledge. Did a sort of video diary piece.

Tôi chụp hình đó lại, ngồi trên xe đẩy, quay phim lại 1 chút.

Took a few photos. I got my satellite phone out.

Tôi chụp thêm vài tấm nữa, lấy điện thoại vệ tinh của tôi ra.

I warmed the battery up in my armpit.

kẹp vào nách để làm nóng pin.

I dialed three numbers. I dialed my mum.

Tôi gọi 3 người, mẹ tôi,

I dialed my girlfriend. I dialed the CEO of my sponsor.

bạn gái tôi, và người giám đốc của hãng bảo trợ cho tôi.

And I got three voicemails.

Và tôi chỉ nhận được hộp thư thoại.

(Laughter)

(Tiếng cười)

(Video): Ninety.

(Video): 90.

It's a special feeling.

1 cảm giác thật đặc biệt.

The entire planet

cả hành tinh

is rotating

đang xoay

beneath my feet.

dưới chân tôi.

The -- the whole world underneath me.

Cả thế giới bên dưới tôi.

I finally got through to my mum. She was at the queue of the supermarket.

Cuối cùng tôi cũng gọi được cho mẹ tôi. Bà đang xếp hàng ở siêu thị.

She started crying. She asked me to call her back.

Bà khóc. Bà bảo tôi gọi lại cho bà.

(Laughter)

(Tiếng cười)

I skied on for a week past the Pole.

Tôi tiếp tục đi thêm 1 tuần nữa.

I wanted to get as close to Canada as I could

Tôi muốn tới càng gần Canada càng tốt

before conditions just got too dangerous to continue.

trước khi điều kiện khí hậu ở đây trở nên quá nguy hiểm để đi tiếp.

This was the last day I had on the ice.

Đây là ngày cuối cùng tôi ở đó.

When I spoke to the -- my project management team,

Khi tôi nói chuyện với đội quản lý dự án này,

they said, "Look, Ben, conditions are getting too dangerous.

họ nói: "Này Ben, điều kiện thời tiết đang trở nên quá nguy hiểm.

There are huge areas of open water just south of your position.

Có 1 vũng nước lớn về phía nam nơi anh đang đứng.

We'd like to pick you up.

Chúng tôi sẽ tới đón anh.

Ben, could you please look for an airstrip?"

Ben, anh có thể tìm nơi hạ cánh được không?"

This was the view outside my tent

Đây là quang cảnh bên ngoài lều của tôi

when I had this fateful phone call.

khi tôi có cuộc gọi định mệnh này.

I'd never tried to build an airstrip before. Tony, the expedition manager, he said,

Tôi chưa bao giờ thử tìm 1 nơi cho máy bay hạ cánh trước đây. Tony, người điều hành chuyến đi nói:

"Look Ben, you've got to find 500 meters of

"Này Ben, anh phải tìm ra 1 nơi có lớp băng dày

flat, thick safe ice."

phẳng và an toàn dài 500 mét."

The only bit of ice I could find --

Sau 36 tiếng đồng hồ

it took me 36 hours of skiing around trying to find an airstrip --

tôi cũng tìm ra được 1 nơi làm bãi đáp --

was exactly 473 meters. I could measure it with my skis.

chính xác là 473 mét. tôi có thể đo bằng cây sào của mình.

I didn't tell Tony that. I didn't tell the pilots that.

Tôi đã không nói cho Tony và viên phi công điều đó.

I thought, it'll have to do.

Tôi nghĩ, chắc là được thôi,

(Video): Oh, oh, oh, oh, oh, oh.

(Video): Oh, oh, oh, oh ,oh, oh.

It just about worked. A pretty dramatic landing --

Cuối cùng thì cũng đáp được, 1 cú đáp rất ấn tượng --

the plane actually passed over four times,

Chiếc máy bay bay tới bay lui cũng 4 lần,

and I was a bit worried it wasn't going to land at all.

và tôi hơi lo là nó không đáp được.

The pilot, I knew, was called Troy. I was expecting someone called Troy

Tôi biết có 1 viên phi công tên Troy. Tôi đang chờ anh ta,

that did this for a living to be a pretty tough kind of guy.

tôi nghĩ anh là người bặm trợn và sống bằng nghề này.

I was bawling my eyes out by the time the plane landed -- a pretty emotional moment.

Tôi òa khóc khi máy bay hạ cánh, 1 khoảnh khắc đầy cảm xúc.

So I thought, I've got to compose myself for Troy.

Và tôi nghĩ, tôi phải ra dáng trước mặt Troy.

I'm supposed to be the roughty toughty explorer type.

Là 1 nhà thám hiểm bặm trợn, dữ dằn.

The plane taxied up to where I was standing.

Chiếc máy bay dừng từ từ lại ngay chỗ tôi đứng.

The door opened. This guy jumped out. He's about that tall. He said, "Hi, my name is Troy."

Cánh cửa mở ra, viên phi công đi xuống, anh ta cao cỡ này. Anh nói: "Chào, tôi là Troy."

(Laughter).

(Tiếng cười)

The co-pilot was a lady called Monica.

Phụ lái là 1 người phụ nữ tên là Monica.

She sat there in a sort of hand-knitted jumper.

Cô ngồi trên đó, mặc 1 cái áo choàng may tay.

They were the least macho people I've ever met, but they made my day.

Họ chẳng có vẻ gì là người bặm trợn, nhưng họ làm tôi rất vui.

Troy was smoking a cigarette on the ice;

Troy -- anh đang hút thuốc

we took a few photos. He

Chúng tôi đã chụp 1 vài tấm hình.

climbed up the ladder. He said, "Just -- just get in the back."

Anh ta trèo lên máy bay và nói: "Anh ngồi đằng sau nhé."

He threw his cigarette out as he got on the front,

Anh quăng điếu thuốc đi và ngồi ở đắng trước,

and I climbed in the back.

và tôi ngồi đằng sau.

(Laughter)

(Tiếng cười)

Taxied up and down the runway a few times,

Máy bay chạy tới chạy lui 1 vài lần,

just to flatten it out a bit, and he said, "Right, I'm going to --

để sang phẳng đường bay 1 chút, rồi anh nói: "Được rồi,

I'm going to give it a go." And he --

tôi chuẩn bị cất cánh đây."

I've now learned that this is standard practice, but it had me worried at the time.

Tôi học được rằng đó là 1 bài tập tiêu chuẩn, nhưng lúc đó tôi khá là lo ngại.

He put his hand on the throttle.

Anh ta đặt tay lên cần điều khiển.

You can see the control for the engines is actually on the roof of the cockpit.

Bạn có thể thấy bộ điều khiển nằm ở nóc của buồng lái.

It's that little bar there. He put his hand on the throttle.

Có thanh ngang ở đó. Anh ta đặt tay lên cần lái.

Monica very gently put her hand sort of on top of his.

Monica thì nhẹ nhàng đặt tay lên tay anh ta.

I thought, "God, here we go. We're, we're -- this is all or nothing."

Tôi nghĩ: "Trời đất, được ăn cả ngã về không."

Rammed it forwards. Bounced down the runway. Just took off.

Máy bay chạy về phía trước. Ra ngoài đường băng và cất cánh.

One of the skis just clipped a pressure ridge at the end of the runway,

Cây sào của tôi đã cắt qua 1 tảng băng nhô lên ở cuối đường băng,

banking. I could see into the cockpit, Troy battling the controls,

Tôi có thể nhìn qua buồng lái và thấy Troy đang vất vả điều khiển,

and he just took one hand off, reached back,

anh ta bỏ 1 tay ra, với lùi lại

flipped a switch on the roof of the cockpit,

bật công tắt trên nóc buồng lái,

and it was the "fasten seat belt" sign you can see on the wall.

và có bảng báo hiệu "thắt dây an toàn" hiện ra.

(Laughter)

(Tiếng cười)

And only from the air did I see the big picture.

Và khi lên trên không tôi mới nhìn được toàn cảnh.

Of course, when you're on the ice, you only ever see one obstacle at a time,

Dĩ nhiên là khi ở dưới đó, tôi chỉ đối diện với từng chướng ngại,

whether it's a pressure ridge or there's a bit of water.

là 1 tảng băng nhô lên hay là 1 vũng nước gì đó.

This is probably why I didn't get into trouble about the length of my airstrip.

Đó là tại sao tôi đã không bị rắc rối về đường băng mà tôi tìm ra.

I mean, it really was starting to break up.

Ý tôi là, nó đang bắt đầu nứt ra.

Why? I'm not an explorer in the traditional sense.

Tại sao? Tôi không phải là 1 nhà thám hiểm kiểu cũ.

I'm not skiing along drawing maps;

Tôi không đi vòng vòng rồi vẽ bản đồ;

everyone knows where the North Pole is.

mọi người đều biết Bắc Cực nằm ở đâu.

At the South Pole there's a big scientific base. There's an airstrip.

Ở Nam Cực có 1 trạm nghiên cứu khoa học. Có 1 đường bay ở đó.

There's a cafe and there's a tourist shop.

Đây là tiệm cà phê và 1 tiệm bán đồ lưu niệm.

For me, this is about exploring human limits,

Đối với tôi, đây là chuyến đi khám phá giới hạn của con người,

about exploring the limits of physiology, of psychology

những giới hạn về tâm lý, thể chất

and of technology. They're the things that excite me.

và công nghệ. Đó là những thứ làm tôi hứng thú.

And it's also about potential, on a personal level.

Và cũng vì mục đích tìm ra những tiềm năng của con người.

This, for me, is a chance to explore the limits --

Đối với tôi, là 1 cơ hội khám phá những giới hạn này --

really push the limits of my own potential, see how far they stretch.

thật sự đẩy giới hạn về tiềm năng của tôi lên, để xem nó tới đâu.

And on a wider scale, it amazes me how people go through life

Và rộng hơn, tôi ngạc nhiên là con người chỉ mới

just scratching the surface of their potential,

cọ sát lớp vỏ tiềm năng ở bên ngoài,

just doing three or four or five percent

chỉ làm việc ở 3-5 %

of what they're truly capable of. So,

khả năng thật sự của họ.

on a wider scale, I hope that this journey

Nên, qua chuyến đi này, tôi hy vọng

was a chance to inspire other people

là cơ hội để gây cảm hứng cho mọi người

to think about what they want to do

nghĩ về cái họ muốn làm

with their potential, and what they want to do with the tiny amount of time

với tiềm năng của họ, và cái họ muốn làm trong thời gian ít ỏi

we each have on this planet.

mà họ sống trên đời này.

That's as close as I can come to summing that up.

Điều đó gần như là tất cả những gì tôi tổng kết lại.

The next question is, how do you answer the call of nature at minus 40?

Câu hỏi tiếp theo là, làm thế nào tôi giải quyết chuyện vệ sinh ở -40 độ (-40C= -40F)?

The answer, of course, to which is a trade secret --

Thật sự, đó là 1 bí mật thương mại --

and the last question,

và câu hỏi cuối cùng,

what's next? As quickly as possible,

Tôi sẽ làm gì tiếp theo? Tôi có giải thích nhanh,

if I have a minute left at the end, I'll go into more detail.

nếu tôi dư 1 phút ở cuối giờ, tôi sẽ nói cụ thể hơn.

What's next:

Tôi sẽ làm gì nữa:

Antarctica.

Nam Cực.

It's the coldest, highest,

Đó là nơi lạnh nhất, cao nhất,

windiest and driest continent on Earth.

sóng gió dữ dội nhất và là lục địa khô nhất hành tinh.

Late 1911, early 1912,

Cuối năm 1911, đầu 1912,

there was a race to be the first

Có 1 cuộc đua xem ai là người

to the South Pole: the heart of the Antarctic continent.

tới Nam Cực đầu tiên: sâu trong lòng châu Nam Cực.

If you include the coastal ice shelves, you can see that the Ross Ice Shelf --

Nếu bạn tính luôn cả rặng đá ngầm ngoài bờ biển, thì bạn có thể thấy Ross Ice Shelf --

it's the big one down here -- the Ross Ice Shelf is the size of France.

là 1 rặng đá ngầm lớn ở đây -- Ross Ice Shelf bự cỡ nước Pháp.

Antarctica, if you include the ice shelves,

Châu Nam Cực, nếu bạn tính luôn cả các rặng đá này,

is twice the size of Australia -- it's a big place.

thì sẽ gấp đôi châu Úc -- là 1 nơi rất rộng lớn.

And there's a race to get to the Pole between Amundsen,

Và đó là cuộc đua đến đỉnh cực giữa Amundsen,

the Norwegian -- Amundsen had dog sleds and huskies --

người Na-uy -- Admundsen có xe chó kéo --

and Scott, the British guy, Captain Scott.

và Scott, người Anh, Thuyền trưởng Scott.

Scott had sort of ponies and some tractors

Scott có vài con ngựa nhỏ và xe kéo

and a few dogs, all of which went wrong,

và vài con chó, tất cả đều chả có ích gì,

and Scott and his team of four people ended up on foot.

nên Scott và đồng đội 4 người của ông đã quyết định đi bộ.

They got to the Pole late January 1912

Họ tới đỉnh cực là vào cuối tháng 1, 1912

to find a Norwegian flag already there.

và thấy cờ Na-uy đã cắm ở đó.

There was a tent, a letter to the Norwegian king.

Ở đó có 1 cái lều, 1 bức thư gửi Vua xứ Na-uy.

And they turned around, headed back to the coast,

Và họ quay lại, hướng tới bờ biển,

and all five of them died on the return journey.

và cả 5 người họ chết trên đường trở về.

Since then, no one has ever skied --

Từ đó, không ai dám đi tới đó --

this was 93 years ago -- since then, no one has ever skied

đã là 93 năm về trước -- từ lúc đó, không ai thực hiện chuyến đi

from the coast of Antarctica to the Pole and back.

từ bờ biển châu Nam Cực đi đến đỉnh cực Nam và trở về.

Every South Pole expedition you may have heard about

Tất cả nhưng chuyến đi tới Nam Cực mà bạn nghe nói

is either flown out from the Pole or has used vehicles

đều trở về bằng cách sử dụng xe cộ

or dogs or kites to do some kind of crossing --

chó hoặc máy bay để băng ngang qua --

no one has ever made a return journey. So that's the plan.

chưa ai từng đi trở về. Và đó là kế hoạch.

Two of us are doing it.

2 chúng tôi đang cố gắng thực hiện.

That's pretty much it.

Tất cả chỉ là vậy.

One final thought before I get to the toilet bit, is --

1 ý cuối cùng trước khi tôi đi toilet

is, I have a -- and I meant to scan this and I've forgotten --

là tôi đã tính scan nó ra nhưng mà quên mất --

but I have a -- I have a school report. I was 13 years old,

đó là sổ liên lạc của tôi. Lúc đó tôi 13 tuổi,

and it's framed above my desk at home. It says,

và nó được đóng khung treo trên bàn của tôi ở nhà. Trong đó viết,

"Ben lacks sufficient impetus

"Ben thiếu động lực

to achieve anything worthwhile."

để đạt được nhưng điều có giá trị."

(Laughter)

(Tiếng cười)

(Applause)

(Vỗ tay)

I think if I've learned anything, it's this: that no one else

Tôi nghĩ là nếu tôi học được điều gì đó thì điều đó là: nếu không ai khác

is the authority on your potential.

có quyền đánh giá tiềm năng của bạn.

You're the only person that decides how far you go and what you're capable of.

Thì bạn là người duy nhất quyết định bạn có thể đi bao xa và bạn có khả năng làm được điều gì.

Ladies and gentlemen, that's my story.

Thưa quý vị, đó là câu chuyện của tôi. Xin cảm ơn rất nhiều.

Thank you very much.

Xin cảm ơn.