Ajit Narayanan: A word game to communicate in any language

Ajit Narayanan: Trò chơi từ ngữ để giao tiếp bằng bất kỳ ngôn ngữ nào

Translator: Tien Pham Reviewer: Nhu PHAM

I work with children with autism.

Tôi làm việc với trẻ em mắc chứng tự kỉ.

Specifically, I make technologies

Tôi mang đến những phương pháp giúp các em giao tiếp.

to help them communicate.

Now, many of the problems that children

Những vấn đề mà trẻ tự kỉ gặp phải thường có cùng một nguyên nhân,

with autism face, they have a common source,

and that source is that they find it difficult

Các em cảm thấy các khái niệm trừu tượng hay các kí hiệu rất khó hiểu

to understand abstraction, symbolism.

And because of this, they have a lot of difficulty with language.

do đó, gặp nhiều khó khăn trong vấn đề ngôn ngữ.

Let me tell you a little bit about why this is.

Hãy để tôi giải thích lí do tại sao.

You see that this is a picture of a bowl of soup.

Hãy nhìn vào bức ảnh bát súp này.

Tất cả chúng ta đều có thể nhìn thấy đều có thể hiểu được.

All of us can see it. All of us understand this.

These are two other pictures of soup,

Đây là hai bức ảnh chụp bát súp khác

but you can see that these are more abstract

bạn có thể thấy rằng chúng trông trừu tượng hơn

These are not quite as concrete.

And when you get to language,

Và khi đến với ngôn ngữ

you see that it becomes a word

nó trở thành một từ

whose look, the way it looks and the way it sounds,

có hình dạng và cách phát âm hoàn toàn không còn liên quan

has absolutely nothing to do with what it started with,

đến bát súp ban đầu mà nó thể hiện

or what it represents, which is the bowl of soup.

So it's essentially a completely abstract,

Vì vậy, nó trở nên khó hiểu và mang tính giả định về thực tế

a completely arbitrary representation of something

which is in the real world,

and this is something that children with autism

Và đó chính là khó khăn mà trẻ em tự kỉ đang gặp phải

have an incredible amount of difficulty with.

Now that's why most of the people that work with children with autism --

cũng là lí do mà những người làm việc với trẻ tự kỉ

speech therapists, educators --

những nhà trị liệu ngôn ngữ, những nhà giáo dục--

what they do is, they try to help children with autism

đang nỗ lực giúp các em

communicate not with words, but with pictures.

giao tiếp bằng hình ảnh thay vì từ ngữ.

So if a child with autism wanted to say,

Nếu muốn nói,

"I want soup," that child would pick

"Cháu muốn súp",

three different pictures, "I," "want," and "soup,"

các em sẽ chọn ra ba bức ảnh, "Cháu", "muốn" và "súp",

and they would put these together,

rồi sắp xếp lại với nhau,

and then the therapist or the parent would

để bác sĩ trị liệu hay bố mẹ

understand that this is what the kid wants to say.

có thể hiểu được điều các em muốn nói.

And this has been incredibly effective;

Phương pháp này vô cùng hiệu quả;

for the last 30, 40 years

rất nhiều người đã thực hiện nó trong suốt 30, 40 năm qua.

people have been doing this.

In fact, a few years back,

Trong vài năm gần đây, tôi đã chuyển phương pháp này

I developed an app for the iPad

thành một ứng dụng Ipad được gọi là Avaz,

which does exactly this. It's called Avaz,

and the way it works is that kids select

cho phép trẻ chọn lựa những bức tranh khác nhau

different pictures.

These pictures are sequenced together to form sentences,

sắp xếp chúng để tạo thành các câu và các câu đó sẽ được chuyển thành lời

and these sentences are spoken out.

So Avaz is essentially converting pictures,

Avaz là một máy phiên dịch,

it's a translator, it converts pictures into speech.

chuyển đổi hình ảnh thành ngôn ngữ.

Now, this was very effective.

Nó rất hiệu quả.

There are thousands of children using this,

hàng nghìn trẻ trên thế giới đang sử dụng ứng dụng này,

you know, all over the world,

and I started thinking about

Tôi bắt đầu nghĩ đến những mặt tốt và chưa tốt của nó

what it does and what it doesn't do.

And I realized something interesting:

và nhận ra một điều thú vị:

Avaz helps children with autism learn words.

Avaz giúp trẻ tự kỉ học từ ngữ.

What it doesn't help them do is to learn

Nhưng lại không giúp chúng học được kết cấu của từ ngữ.

word patterns.

Let me explain this in a little more detail.

Hãy để tôi giải thích chi tiết hơn

Take this sentence: "I want soup tonight."

Lấy câu: "Cháu muốn súp tối nay" làm ví dụ.

Now it's not just the words here that convey the meaning.

Nghĩa của cả câu không chỉ được tạo thành bởi từng từ

It's also the way in which these words are arranged,

mà còn bởi cách các từ được điều chỉnh và sắp xếp.

the way these words are modified and arranged.

And that's why a sentence like "I want soup tonight"

Và đó là lí do tại sao câu "Cháu muốn súp tối nay"

is different from a sentence like

lại khác với "Súp muốn cháu tối nay," hoàn toàn vô nghĩa

"Soup want I tonight," which is completely meaningless.

So there is another hidden abstraction here

Vậy nên, có một sự trừu tượng,

which children with autism find a lot of difficulty coping with,

gây khó khăn cho trẻ tự kỉ

and that's the fact that you can modify words

và đó chính là việc điều chỉnh từ ngữ và sắp xếp chúng

and you can arrange them to have

different meanings, to convey different ideas.

để tạo ra ý nghĩa và truyền tải các ý tưởng khác nhau.

Now, this is what we call grammar.

Đây chính là thứ mà chúng ta gọi là ngữ pháp.

là thành phần cấu tạo của ngôn ngữ, ngữ pháp có một sức mạnh to lớn,

And grammar is incredibly powerful,

because grammar is this one component of language

which takes this finite vocabulary that all of us have

cho phép chúng ta sử dụng một số lượng hữu hạn từ ngữ

and allows us to convey an infinite amount of information,

để chuyển tải thông tin và ý tưởng một cách vô hạn

an infinite amount of ideas.

It's the way in which you can put things together

dùng các từ ngữ để chuyển tải điều mình muốn.

in order to convey anything you want to.

And so after I developed Avaz,

Và vì vậy sau khi phát triển Avaz, tôi cảm thấy lo lắng

I worried for a very long time

trong một thời gian dài về làm thế nào dạy ngữ pháp cho trẻ tự kỉ.

about how I could give grammar to children with autism.

The solution came to me from a very interesting perspective.

Giải pháp đến với tôi trong một hoàn cảnh rất thú vị.

I happened to chance upon a child with autism

Tôi tình cờ bắt gặp một trẻ tự kỉ, nói chuyện với mẹ của em,

conversing with her mom,

and this is what happened.

Completely out of the blue, very spontaneously,

Hoàn toàn bất ngờ và tự nhiên, con bé đứng dậy và nói, "Ăn."

the child got up and said, "Eat."

Now what was interesting was

Điều thú vị chính là cách mà người mẹ cố gắng tìm hiểu điều mà đứa trẻ muốn nói

the way in which the mom was trying to tease out

the meaning of what the child wanted to say

by talking to her in questions.

bằng việc đặt câu hỏi cho cô bé.

So she asked, "Eat what? Do you want to eat ice cream?

"Ăn gì nào? Con có muốn ăn kem không?

You want to eat? Somebody else wants to eat?

Con muốn ăn? Hay ai đó khác muốn ăn?

You want to eat cream now? You want to eat ice cream in the evening?"

Con muốn ăn kem ngay bây giờ? Hay vào buổi tối?"

And then it struck me that

Và tôi nhận ra rằng

what the mother had done was something incredible.

bà ấy đã làm điều tuyệt vời

She had been able to get that child to communicate

giúp đứa trẻ giao tiếp ý tưởng mà không cần đến ngữ pháp.

an idea to her without grammar.

And it struck me that maybe this is what

điều đó khiến tôi chú ý, có lẽ nó là thứ tôi mà đang tìm.

I was looking for.

Instead of arranging words in an order, in sequence,

Thay vì sắp xếp từ ngữ theo thứ tự như trong một câu,

as a sentence, you arrange them

bạn sắp xếp chúng theo một sơ đồ để liên kết chúng với nhau

in this map, where they're all linked together

not by placing them one after the other

bằng những câu hỏi, những cặp câu hỏi- trả lời.

but in questions, in question-answer pairs.

And so if you do this, then what you're conveying

làm theo cách này, điều bạn chuyển tải

is not a sentence in English,

không phải là một câu

but what you're conveying is really a meaning,

mà là một ý nghĩa thực sự,

the meaning of a sentence in English.

Now, meaning is really the underbelly, in some sense, of language.

thường bị ẩn đi trong nhiều khía cạnh ngôn ngữ,

It's what comes after thought but before language.

Nó đến sau suy nghĩ nhưng trước ngôn ngữ.

And the idea was that this particular representation

Cách biểu đạt này cho phép chuyển tải ý nghĩa ở dạng cơ bản.

might convey meaning in its raw form.

So I was very excited by this, you know,

Tôi hứng thú với điều này đến mức nhảy lò cò khắp nơi

hopping around all over the place,

trying to figure out if I can convert

và cố gắng chuyển đổi tất cả các câu theo cách này.

all possible sentences that I hear into this.

And I found that this is not enough.

Và tôi nhận ra rằng như thế vẫn chưa đủ.

Why is this not enough?

tại sao vậy?

This is not enough because if you wanted to convey

Vì với những câu phủ định, chẳng hạn như "Tôi không muốn súp,"

something like negation,

you want to say, "I don't want soup,"

then you can't do that by asking a question.

bạn không thể nào làm được bằng cách đặt câu hỏi.

You do that by changing the word "want."

mà thay vào đó là thay đổi từ "muốn."

Again, if you wanted to say,

Tương tự, nếu muốn nói, " Hôm qua tôi đã muốn súp,"

"I wanted soup yesterday,"

you do that by converting the word "want" into "wanted."

bạn cần thay đổi từ "muốn" thành "đã muốn."

It's a past tense.

Đó là thì quá khứ đơn.

So this is a flourish which I added

Vậy nên, tôi đã bổ sung thêm

to make the system complete.

để hoàn chỉnh hệ thống.

This is a map of words joined together

Đây là một sơ đồ liên kết dạng câu hỏi và trả lời,

as questions and answers,

and with these filters applied on top of them

phía trên là bộ lọc giúp thay đổi từ ngữ để thể hiện sắc thái cụ thể.

in order to modify them to represent

certain nuances.

Let me show you this with a different example.

Hãy để tôi lấy một ví dụ khác. "Tôi đã bảo với anh thợ mộc

Let's take this sentence:

"I told the carpenter I could not pay him."

rằng tôi không thể trả tiền cho anh."

It's a fairly complicated sentence.

Câu tương đối phức tạp.

The way that this particular system works,

Hệ thống này cho phép bạn bắt đầu với bất kì phần nào trong câu.

you can start with any part of this sentence.

I'm going to start with the word "tell."

Tôi sẽ bắt đầu với từ "bảo."

So this is the word "tell."

Vâng, đây là từ "bảo."

Now this happened in the past,

Đây là điều xảy ra trong quá khứ, nên tôi sẽ chuyển nó thành "đã bảo."

so I'm going to make that "told."

Now, what I'm going to do is,

Tiếp theo, tôi sẽ đặt một câu hỏi.

I'm going to ask questions.

So, who told? I told.

Ai đã bảo? Tôi đã bảo.

I told whom? I told the carpenter.

Bảo ai? Bảo anh thợ mộc.

Now we start with a different part of the sentence.

Bắt đầu với một phần khác trong câu, từ "trả,"

We start with the word "pay,"

and we add the ability filter to it to make it "can pay."

và chúng ta sẽ dùng bộ lọc để chuyển nó thành "có thể trả."

Then we make it "can't pay,"

sau đó thành "không thể trả,"

and we can make it "couldn't pay"

rồi lại thành "đã không thể trả"

by making it the past tense.

So who couldn't pay? I couldn't pay.

Vậy ai đã không thể trả? Tôi

Couldn't pay whom? I couldn't pay the carpenter.

Đã không thể trả ai? Anh thợ mộc.

And then you join these two together

kết hợp hai phần trên lại bằng cách đặt câu hỏi:

by asking this question:

What did I tell the carpenter?

Tôi đã nói gì với anh thợ mộc?

I told the carpenter I could not pay him.

Tôi không thể trả tiền cho anh.

Đây chính là...

Now think about this. This is

—(Applause)—

--(Vỗ tay)--

this is a representation of this sentence

cách biểu đạt một câu

without language.

mà không cần đến ngôn ngữ.

And there are two or three interesting things about this.

Có một vài điều rất thú vị

First of all, I could have started anywhere.

Thứ nhất, tôi có thể bắt đầu ở bất kì đâu.

Không nhất thiết phải bắt đầu với từ "bảo"

I didn't have to start with the word "tell."

I could have started anywhere in the sentence,

mà bất cứ đâu trong câu

and I could have made this entire thing.

The second thing is, if I wasn't an English speaker,

Thứ hai, nếu tôi không phải là người nói tiếng Anh thì sao,

if I was speaking in some other language,

trên thực tế, sơ đồ này vẫn đúng trong mọi loại ngôn ngữ.

this map would actually hold true in any language.

So long as the questions are standardized,

miễn là câu hỏi được đặt theo chuẩn.

the map is actually independent of language.

So I call this FreeSpeech,

Vì vậy, tôi gọi nó là FreeSpeech,

and I was playing with this for many, many months.

và đã dùng nó trong rất, rất nhiều tháng.

I was trying out so many different combinations of this.

thử rất nhiều cách kết hợp.

And then I noticed something very interesting about FreeSpeech.

Rồi tôi nhận ra một điều rất thú vị về FreeSpeech.

I was trying to convert language,

Tôi đang cố biến đổi ngôn ngữ,

convert sentences in English into sentences in FreeSpeech,

trong tiếng Anh sang các câu trong FreeSpeech, và ngược lại.

and vice versa, and back and forth.

And I realized that this particular configuration,

Và tôi nhận ra rằng kết cấu này,

this particular way of representing language,

cách biểu đạt ngôn ngữ này,

it allowed me to actually create very concise rules

cho phép tôi tạo ra một quy luật ngắn gọn

that go between FreeSpeech on one side

giữa một bên là FreeSpeech và một bên là tiếng Anh.

and English on the other.

So I could actually write this set of rules

Tôi có thể viết ra một bộ quy tắc dịch cách biểu đạt này sang tiếng Anh.

that translates from this particular representation into English.

And so I developed this thing.

Tôi đã xây dựng "Máy dịch FreeSpeech,"

I developed this thing called the FreeSpeech Engine

which takes any FreeSpeech sentence as the input

nhận đầu vào là các câu trong FreeSpeech

and gives out perfectly grammatical English text.

và đưa ra các câu tiếng Anh có ngữ pháp hoàn hảo.

And by putting these two pieces together,

Từ việc kết hợp hai phần trên với nhau,

the representation and the engine,

I was able to create an app, a technology for children with autism,

tôi đã có thể tạo ra một ứng dụng, một công nghệ dành cho trẻ tự kỉ

that not only gives them words

không chỉ cho chúng từ ngữ,

but also gives them grammar.

mà còn cho chúng ngữ pháp.

So I tried this out with kids with autism,

Tôi đã thử nghiệm nó với trẻ tự kỉ. Và thật khó tin

and I found that there was an incredible amount of identification.

với FreeSpeech, bọn trẻ có thể tạo ra những câu phức tạp

They were able to create sentences in FreeSpeech

which were much more complicated but much more effective

nhưng lại hiệu quả hơn các câu tương tự trong tiếng Anh,

than equivalent sentences in English,

and I started thinking about

Tôi lại bắt đầu suy nghĩ xem tại sao lại như vậy

why that might be the case.

And I had an idea, and I want to talk to you about this idea next.

Và sẽ chia sẻ ngay sau đây. Vào năm 1997, khoảng 15 năm trước đây,

In about 1997, about 15 years back,

there were a group of scientists that were trying

một nhóm các nhà khoa học

to understand how the brain processes language,

nghiên cứu về cách bộ não xử lí ngôn ngữ,

and they found something very interesting.

đã khám phá ra rằng

They found that when you learn a language

khi bạn học một thứ tiếng,

as a child, as a two-year-old,

lúc còn là một đứa trẻ hai tuổi,

you learn it with a certain part of your brain,

bạn sẽ học nó bằng một phần cụ thể trong bộ não,

and when you learn a language as an adult --

và khi học một thứ tiếng lúc đã trưởng thành

for example, if I wanted to learn Japanese right now —

giả sử là tiếng Nhật

một bộ phận khác trong bộ não sẽ được sử dụng cho việc đó.

a completely different part of my brain is used.

Now I don't know why that's the case,

Tôi không hiểu tại sao lại như vậy, nhưng tôi đoán rằng

but my guess is that that's because

when you learn a language as an adult,

đó là bởi vì nếu học một ngôn ngữ khi trưởng thành,

you almost invariably learn it

bạn hầu như sẽ luôn học nó thông qua tiếng mẹ đẻ, hoặc ngôn ngữ đầu tiên.

through your native language, or through your first language.

So what's interesting about FreeSpeech

Vì vậy, điều thú vị của FreeSpeech là

is that when you create a sentence

khi bạn tạo ra câu hay ngôn ngữ,

or when you create language,

a child with autism creates language with FreeSpeech,

hay một trẻ tự kỉ tạo ra ngôn ngữ với FreeSpeech,

they're not using this support language,

chúng trực tiếp xây dựng nên câu mà không thông qua ngôn ngữ hỗ trợ

they're not using this bridge language.

They're directly constructing the sentence.

And so this gave me this idea.

Và điều này đã cho tôi một ý tưởng.

Is it possible to use FreeSpeech

FreeSpeech có thể được áp dụng không chỉ với trẻ tự kỉ

not for children with autism

but to teach language to people without disabilities?

mà còn cả những người bình thường, muốn học ngôn ngữ.

And so I tried a number of experiments.

Tôi đã tiến hành một số thí nghiệm.

The first thing I did was I built a jigsaw puzzle

Đầu tiên là xây dựng một trò chơi xếp hình

in which these questions and answers

trong đó, câu hỏi và trả lời được mã hóa dưới dạng hình khối và màu sắc,

are coded in the form of shapes,

in the form of colors,

and you have people putting these together

mọi người phải sắp xếp chúng lại với nhau và tìm ra lời giải

and trying to understand how this works.

Từ thí nghiệm này, tôi xây dựng một ứng dụng trò chơi ,

And I built an app out of it, a game out of it,

in which children can play with words

cho phép trẻ em chơi với từ ngữ

and with a reinforcement,

a sound reinforcement of visual structures,

với sự tăng cường về mặt âm thanh

they're able to learn language.

chúng có thể học được ngôn ngữ.

And this, this has a lot of potential, a lot of promise,

Phương pháp này hứa hẹn nhiều tiềm năng

and the government of India recently

và chính phủ Ấn Độ gần đây, đã cấp giấy phép

licensed this technology from us,

cho công nghệ này và sẽ thử dùng nó để giảng dạy tiếng Anh

and they're going to try it out with millions of different children

trying to teach them English.

cho hàng triệu trẻ em.

And the dream, the hope, the vision, really,

Ước mơ, hy vọng và mục tiêu thực sự,

is that when they learn English this way,

là để trẻ em có thể học tiếng Anh một cách hiệu quả như tiếng mẹ đẻ.

they learn it with the same proficiency

as their mother tongue.

All right, let's talk about something else.

Hãy nói về chuyện khác nào.

Let's talk about speech.

Hãy nói về lời nói.

This is speech.

So speech is the primary mode of communication

Lời nói là phương tiện giao tiếp chủ yếu giữa tất cả chúng ta.

delivered between all of us.

Now what's interesting about speech is that

Điều đặc biệt là lời nói mang tính một chiều.

speech is one-dimensional.

Why is it one-dimensional?

Tại sao lại như vậy ? vì nó là âm thanh.

It's one-dimensional because it's sound.

It's also one-dimensional because

Và cũng là bởi vì miệng của chúng ta

our mouths are built that way.

Our mouths are built to create one-dimensional sound.

được cấu tạo để tạo ra âm thanh một chiều.

But if you think about the brain,

Nhưng với bộ não, những ý nghĩ chúng ta có trong đầu,

the thoughts that we have in our heads

are not one-dimensional.

không phải là một chiều.

I mean, we have these rich,

Chúng ta có những ý tưởng dồi dào, phức tạp và đa chiều.

complicated, multi-dimensional ideas.

Now, it seems to me that language

Tôi cho rằng ngôn ngữ là một phát minh của bộ não

is really the brain's invention

to convert this rich, multi-dimensional thought

để chuyển tải suy nghĩ thành lời nói.

on one hand

into speech on the other hand.

Now what's interesting is that

Điều thú vị chính là

we do a lot of work in information nowadays,

ngày nay, chúng ta xử lí rất nhiều thông tin

and almost all of that is done in the language domain.

và hầu hết chúng được giải quyết bằng ngôn ngữ.

Take Google, for example.

Lấy Google làm ví dụ.

Google trawls all these countless billions of websites,

Google tìm kiếm hàng tỉ website, tất cả đều bằng tiếng Anh,

all of which are in English, and when you want to use Google,

khi muốn dùng Google, bạn vào trang tìm kiếm và gõ tiếng Anh,

you go into Google search, and you type in English,

and it matches the English with the English.

Google sẽ cho ra kết quả bằng tiếng Anh.

What if we could do this in FreeSpeech instead?

Nếu làm điều tương tự với FreeSpeech thì sao?

I have a suspicion that if we did this,

Tôi ngờ rằng nếu làm việc này,

we'd find that algorithms like searching,

ta sẽ nhận được các thuật toán như tìm kiếm, khôi phục

like retrieval, all of these things,

are much simpler and also more effective,

đơn giản và hiệu quả hơn rất nhiều,

because they don't process the data structure of speech.

bởi vì FreeSpeech không xử lí dữ kiện lời nói.

Instead they're processing the data structure of thought.

Thay vào đó, là dữ kiện suy nghĩ.

The data structure of thought.

Cấu trúc dữ liệu suy nghĩ.

That's a provocative idea.

Đó là một ý tưởng gợi nhiều suy nghĩ.

But let's look at this in a little more detail.

Hãy cùng xem xét một cách chi tiết hơn.

So this is the FreeSpeech ecosystem.

Đây là hệ sinh thái của FreeSpeech.

We have the Free Speech representation on one side,

Phần biểu đạt ở một bên,

and we have the FreeSpeech Engine, which generates English.

và phần dịch sang tiếng Anh, ở một bên.

Now if you think about it,

FreeSpeech, I told you, is completely language-independent.

FreeSpeech, hoàn toàn không phụ thuộc vào ngôn ngữ.

It doesn't have any specific information in it

không hề có bất kì thông tin nào về tiếng Anh.

which is about English.

So everything that this system knows about English

Tất cả những gì mà hệ thống này biết về tiếng Anh

is actually encoded into the engine.

được mã hóa vào phần máy dịch.

That's a pretty interesting concept in itself.

Đây quả là một khái niệm thú vị.

You've encoded an entire human language

Bạn mã hóa ngôn ngữ của cả nhân loại vào một chương trình phần mềm.

into a software program.

But if you look at what's inside the engine,

Thực ra cũng không quá phức tạp.

it's actually not very complicated.

It's not very complicated code.

Và điều thú vị hơn là

And what's more interesting is the fact that

the vast majority of the code in that engine

đa số bộ mã trong phần mềm này

is not really English-specific.

không hẳn chỉ là bằng tiếng Anh.

And that gives this interesting idea.

điều đó dẫn đến một ý tưởng thú vị khác

It might be very easy for us to actually

ta có thể tạo ra phần máy dịch trong rất nhiều ngôn ngữ khác nhau,

create these engines in many, many different languages,

in Hindi, in French, in German, in Swahili.

như tiếng Ấn Độ, tiếng Pháp, tiếng Đức, tiếng Swahili.

And that gives another interesting idea.

Và rồi điều này dẫn đến một ý tưởng thú vị nữa.

For example, supposing I was a writer,

Ví dụ, giả sử tôi là biên tập cho một tờ báo hay tạp chí.

say, for a newspaper or for a magazine.

I could create content in one language, FreeSpeech,

Tôi có thể tạo ra nội dung trong một ngôn ngữ, FreeSpeech,

and the person who's consuming that content,

và người tiếp nhận nội dung đó,

the person who's reading that particular information

người đọc những thông tin đó,

could choose any engine,

có thể chọn bất kì máy dịch nào,

and they could read it in their own mother tongue,

để đọc những nội dung ấy bằng chính ngôn ngữ mẹ đẻ.

in their native language.

I mean, this is an incredibly attractive idea,

Tuyệt vời đến khó tin,

especially for India.

đặc biệt là cho Ấn Độ.

We have so many different languages.

Chúng tôi có rất nhiều ngôn ngữ.

There's a song about India, and there's a description

Có một bài hát về Ấn Độ miêu tả đất nước này là một--

of the country as, it says,

(in Sanskrit).

(tiếng Sankrit)

That means "ever-smiling speaker

nghĩa là "nói những ngôn ngữ tuyệt vời và luôn mỉm cười."

of beautiful languages."

Ngôn ngữ là một điều tuyệt vời.

Language is beautiful.

I think it's the most beautiful of human creations.

Tôi cho rằng đó là tác phẩm tuyệt vời nhất của nhân loại

I think it's the loveliest thing that our brains have invented.

là thứ đẹp đẽ nhất mà bộ não từng tạo nên.

It entertains, it educates, it enlightens,

Ngôn ngữ mang đến sự giải trí, giáo dục, và khai sáng,

but what I like the most about language

nhưng điều tôi thích nhất ở ngôn ngữ là cách nó truyền sức mạnh.

is that it empowers.

I want to leave you with this.

This is a photograph of my collaborators,

Đây là bức ảnh chụp những cộng tác viên đầu tiên của tôi,

my earliest collaborators

when I started working on language

khi tôi bắt đầu làm việc với ngôn ngữ, chứng tự kỉ và nhiều thứ khác.

and autism and various other things.

The girl's name is Pavna,

Cô gái này tên là Pavna, và kia là mẹ cô ấy, Kalpana

and that's her mother, Kalpana.

And Pavna's an entrepreneur,

Pavna's là một doanh nhân,

but her story is much more remarkable than mine,

nhưng câu chuyện của cô ấy còn thú vị hơn nhiều,

because Pavna is about 23.

vì cô ấy chỉ mới 23 tuổi.

She has quadriplegic cerebral palsy,

Cô ấy mắc chứng bại não liệt tứ chi,

so ever since she was born,

nên từ khi mới sinh ra,

she could neither move nor talk.

cô ấy đã không thể di chuyển hay giao tiếp.

And everything that she's accomplished so far,

Và những gì cô ấy đạt được,

finishing school, going to college,

học xong phổ thông, vào đại học,

starting a company,

mở công ty,

collaborating with me to develop Avaz,

cộng tác với tôi để phát triển Avaz,

all of these things she's done

cô ấy làm tất cả những việc đó chỉ với việc chuyển động mắt.

with nothing more than moving her eyes.

Daniel Webster said this:

Daniel Webster đã từng nói:

He said, "If all of my possessions were taken

"Nếu tất cả những gì tôi có đều bị lấy đi

from me with one exception,

chỉ chừa lại một thứ duy nhất,

I would choose to keep the power of communication,

tôi sẽ chọn giữ lại khả năng giao tiếp,

for with it, I would regain all the rest."

vì với nó, tôi có thể lấy lại những gì đã mất."

And that's why, of all of these incredible applications of FreeSpeech,

Và vì vậy, trong tất cả những tính năng của FreeSpeech,

the one that's closest to my heart

thứ chạm đến trái tim tôi nhất vẫn là

still remains the ability for this

khả năng mang đến cho trẻ không có khả năng giao tiếp

to empower children with disabilities

to be able to communicate,

the power of communication,

sức mạnh giao tiếp để lấy lại những gì đã mất.

to get back all the rest.

Thank you.

Cảm ơn các bạn.

(Applause)

(Vỗ tay)

Thank you. (Applause)

Cảm ơn.

Thank you. Thank you. Thank you. (Applause)

Thank you. Thank you. Thank you. (Applause)