John Maeda: Designing for simplicity

John Maeda'yla basitlik üzerine

Çeviri: Serap Çakıl Gözden geçirme: osman oguz ahsen

On simplicity. What a great way to start.

Basitlik üzerine. Başlamak için harika bir yol.

First of all, I've been watching this trend

Öncelikle, şu trendi takip ediyorum

where we have these books like such and such "For Dummies."

'Aptallar için Şu-ve-Şu' gibi kitapların olduğu trendler.

Do you know these books, these such and such "For Dummies?"

O kitapları biliyor musunuz, şu 'Aptallar için Şu-ve-Şu'nları?

My daughters pointed out that I'm very similar looking, so this is a bit of a problem.

Kızlarım bunlara çok benzediğimi söyledi, yani bu biraz bir sorun gibi.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

But I was looking online at Amazon.com for other books like this.

Ama Amazon.com'da bu kitaba benzer diğer kitaplara bakıyordum.

You know, there's also something called the "Complete Idiot's Guide?"

Bilirsiniz, ayrıca "Aptallar İçin Toplu Rehber" adında da bir kitap var.

There's a sort of business model around being stupid in some sense.

Çevremizde bir şekilde aptal olmakla ilgili bir iş modeli eğilimi var.

We like to have technology make us feel bad, for some strange reason.

Teknolojinin bizi kötü hissettirmesini seviyoruz, tuhaf bir nedenden dolayı.

But I really like that, so I wrote a book called "The Laws of Simplicity."

Ama bunu gerçekten seviyoruz, ben de 'Basitliğin Kuralları' isimli bir kitap yazdım.

I was in Milan last week, for the Italian launch.

Geçen hafta Milano'daydım, İtalya'daki lansmanı için.

It's kind of a book about questions, questions about simplicity.

Sorularla ilgili bir tür kitap - basitlikle ilgili sorular.

Very few answers. I'm also wondering myself, what is simplicity?

Çok az cevap içeriyor. Üstelik ben de merak ediyorum, basitlik nedir?

Is it good? Is it bad? Is complexity better? I'm not sure.

İyi mi? Kötü mü? Karmaşıklık daha mı iyi? Emin değilim.

After I wrote "The Laws of Simplicity,"

"Basitliğin Kuralları"nı yazdıktan sonra,

I was very tired of simplicity, as you can imagine.

basitlikten çok yorulmuştum, tahmin edebileceğiniz gibi.

And so in my life, I've discovered that

Ve yaşamımda, her türlü fazla başarılı kişi için

vacation is the most important skill for any kind of over-achiever.

en önemli yeteneğin tatil olduğunu keşfettim.

Because your companies will always take away your life,

Çünkü iş yerleriniz daima hayatınızdan çalacak,

but they can never take away your vacation -- in theory.

ama asla tatilinizi sizden alamazlar - teoride.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

So, I went to the Cape last summer to hide from simplicity,

Bunun için geçen yaz basitlikten kaçmak için Cape'e gittim,

and I went to the Gap, because I only have black pants.

ve Gap'e gittim çünkü sadece siyah pantolonum vardı.

So I went and bought khaki shorts or whatever,

Gittim ve kendime haki şort ve benzeri şeyler aldım

and unfortunately, their branding was all about "Keep It Simple."

ama ne yazık ki amblemleri bütünüyle "Basit Ol"mak üzerine idi.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

I opened up a magazine, and Visa's branding was,

Bir dergi açtım, Visa'nın amblemi oradaydı,

"Business Takes Simplicity."

"İş Basitlik Gerektirir".

I develop photographs, and Kodak said, "Keep It Simple."

Fotoğrafları yaptırdım ve Kodak " Basit Düşün" diyordu.

So, I felt kind of weird that simplicity was sort of following me around.

Tuhaf bir biçimde basitliğin beni her yerde takip ettiğini hissettim.

So, I turned on the TV, and I don't watch TV very much,

TV'yi açtım, genelde çok fazla TV izlemem,

but you know this person? This is Paris Hilton, apparently.

bu kişiyi biliyorsunuz, bu Paris Hilton, göründüğü gibi.

And she has this show, "The Simple Life."

Ve onun "Basit Yaşam" diye bir programı var.

So I watched this. It's not very simple, a little bit confusing.

Ben de izledim. Çok fazla basit değildi, biraz da kafa karıştırıcıydı.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

So, I looked for a different show to watch.

O zaman izlemek için farklı bir şey aradım.

So, I opened up this TV Guide thing,

O zaman bu TV rehberini açtım,

and on the E! channel, this "Simple Life" show is very popular.

ve E! kanalında, şu 'Basit Yaşam' programı çok popülerdi.

They'll play it over, and over, and over.

Onu tekrar tekrar oynatıyorlardı.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

So it was traumatizing, actually.

Yani aslına bakarsanız travmatikti.

So, I wanted to escape again, so I went out to my car.

Ben de bu durumdan kurtulmak için arabamla dışarıya çıktım,

And Cape Cod, there are idyllic roads, and all of us can drive in this room.

Cape Cod'da çok kırsal yollar var - odadaki herkes araba kullanabilir.

And when you drive, these signs are very important.

Ve araba kullandığınızda, işaretler çok önemlidir.

It's a very simple sign, it says, "road" and "road approaching."

Çok basit bir işaret, şöyle diyor, "Yol" ve "Yakındaki yol".

So I'm mostly driving along, okay, and then I saw this sign.

Genellikle hızlı kullanırım, tamam mı, ve sonra şu işareti gördüm.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

So, I thought complexity was attacking me suddenly,

Ve karmaşıklık birden bire üzerime geliyor sandım,

so I thought, "Ah, simplicity. Very important."

ve "Evet, basitlik! - çok önemli" diye düşündüm.

But then I thought, "Oh, simplicity. What would that be like on a beach?

Sonra "Ah, evet basitlik, peki bir plajda basitlik nasıl olurdu?" diye düşündüm.

What if the sky was 41 percent gray? Wouldn't that be the perfect sky?"

Eğer gökyüzünün % 41'i gri olsaydı-- mükemmel bir gökyüzü olmayacak mıydı?

I mean that simplicity sky.

Bu basit gökyüzünü kastediyorum.

But in reality, the sky looked like this. It was a beautiful, complex sky.

Ama gerçekte gökyüzü böyle görünür; güzel, karmaşık bir gökyüzü.

You know, with the pinks and blues. We can't help but love complexity.

Bilirsiniz, pembeli ve mavili. Karmaşıklığı sevmeden edemeyiz.

We're human beings: we love complex things.

Biz insanız, karmaşık şeyleri seviyoruz.

We love relationships -- very complex. So we love this kind of stuff.

İlişkilerimizi seviyoruz. Çok karmaşığız. Yani bu tarz şeyleri seviyoruz.

I'm at this place called the Media Lab.

Media Lab denilen bu yerdeyim.

Maybe some of you guys have heard of this place.

Belki bazılarınız arkadaşlar, burayı duymuşsunuzdur.

It's designed by I. M. Pei, one of the premier modernist architects.

Önde gelen modernist mimarlardan birisi olan I. M. Pei tarafından tasarlandı.

Modernism means white box, and it's a perfect white box.

Modernizm beyaz kutu demektir ve mükemmel beyaz bir kutu.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

And some of you guys are entrepreneurs, etc., whatever.

Ve bazılarınız girişimcisiniz ya da benzeri, neyse.

Last month, I was at Google, and, boy, that cafeteria, man.

Geçen ay Google'daydım ve, vay, o kafeterya, vay.

You guys have things here in Silicon Valley like stock options.

Siz arkadaşlar burada Silikon Vadisi'nde sermaye seçenekleri gibi şeyleriniz var.

See, in academia, we get titles, lots of titles.

Görüyorsunuz ya, akademide, biz sıfat alırız, birçok sıfat.

Last year at TED, these were all my titles. I had a lot of titles.

Geçen yıl TED'de, tüm bunlar benim sıfatımdı. Birçok sıfatım var.

I have a default title as a father of a bunch of daughters.

Bir grup kızların babası olarak varsayılan bir sıfatım var.

This year at TED, I'm happy to report that I have new titles,

Bu yıl TED'de, daha önceki sıfatlarıma ek olarak

in addition to my previous titles.

yeni sıfatlarımın olduğunu söylemekten mutluyum.

Another "Associate Director of Research."

Araştırmanın diğer yöneticilerinden biri.

And this also happened, so I have five daughters now.

Ve bu da oldu, yani şimdi beş kızım var.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

That's my baby Reina. (Applause) Thank you.

Bu benim bebeğim Reina. Teşekkürler.

And so, my life is much more complex because of the baby, actually,

Ve yani hayatım çok daha fazla karmaşık bebekten dolayı, aslında,

but that's okay. We will still stay married, I think.

ama sorun değil. Evli kalacağız, sanırım.

But looking way back, when I was a child --

Ama - çocukluğuma baktığımda -

you see, I grew up in a tofu factory in Seattle.

gördüğünüz gibi, Seattle'da bir tofu fabrikasında büyüdüm.

Many of you may not like tofu because you haven't had good tofu,

Birçoğunuz tofuyu sevmiyor olabilirsiniz çünkü iyi tofu yemediniz,

but tofu's a good food. It's a very simple kind of food.

ama tofu iyi bir yemektir. Çok basit bir yemektir.

It's very hard work to make tofu.

Tofu yapmak zor iştir.

As a child, we used to wake up at 1 a.m. and work till 6 p.m., six days a week.

Çocukken gece yarısı birde kalkardım ve sabah altıya kadar çalışırdım, haftada altı gün.

My father was kind of like Andy Grove, paranoid of the competition.

Babam Andy Grove gibi adamdı, rekabetten ödü kopardı.

So often, seven days a week. Family business equals child labor.

Yani sıklıkla, haftanın yedi günü. Aile işi çocuk işçi demektir.

We were a great model. So, I loved going to school.

Harika bir modeldik. Yani okula gitmeyi seviyordum.

School was great, and maybe going to school

Okul harikaydı ve belki okula gitmek bu Media Lab'a

helped me get to this Media Lab place, I'm not sure.

sahip olmama yardım etti, emin değilim.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

Thank you.

Teşekkürler.

But the Media Lab is an interesting place, and it's important to me

Ama Media Lab ilginç bir yerdir ve benim için önemli

because as a student, I was a computer science undergrad,

çünkü bir öğrenci olarak, bilgisayar bilimi öğrencisiydim,

and I discovered design later on in my life.

ve tasarımı hayatımın sonraki bir döneminde keşfettim.

And there was this person, Muriel Cooper.

Ve şu kişi vardı, Muriel Cooper.

Who knows Muriel Cooper? Muriel Cooper?

Muriel Cooper'ı kim tanıyor? Muriel Cooper?

Wasn't she amazing? Muriel Cooper. She was wacky.

Harika değil miydi? Muriel Cooper. Kaçıktı.

And she was a TEDster, exactly, and she showed us,

Ve o bir TED'çiydi, tam olarak, ve bize gösterdi -

she showed the world how to make the computer beautiful again.

dünyaya bilgisayarı nasıl yeniden güzel yapılacağını gösterdi.

And she's very important in my life,

Ve benim hayatımda çok önemli bir kişi,

because she's the one that told me to leave MIT and go to art school.

çünkü bana MIT'den ayrılıp sanat okuluna gitmemi söyleyen oydu.

It was the best advice I ever got. So I went to art school, because of her.

Aldığım en iyi tavsiyeydi. Ben de sanat okuluna gittim, onun yüzünden.

She passed away in 1994,

1994 yılında yaşamını yitirdi,

and I was hired back to MIT to try to fill her shoes, but it's so hard.

ve beni onun yerini doldurmak için MIT'ye tekrar aldılar, ama zordu.

This amazing person, Muriel Cooper.

Bu inanılmaz insan, Muriel Cooper.

When I was in Japan -- I went to an art school in Japan --

Japonya'dayken - Japonya'da sanat okuluna gittim -

I had a nice sort of situation, because somehow I was connected to Paul Rand.

Hoş bir durumum vardı, çünkü bir şekilde Paul Rand'a bağlıydım.

Some of you guys know Paul Rand,

Bazılarınız Paul Rand'ı tanırsınız,

the greatest graphic designer -- I'm sorry -- out there.

yaşayan - üzgünüm - en büyük grafik tasarımcı.

The great graphic designer Paul Rand

Büyük grafik tasarımcı Paul Rand:

designed the IBM logo, the Westinghouse logo.

IBM'in logosunu, Westinghouse'un logosunu tasarladı -

He basically said, "I've designed everything."

basitçe 'Her şeyi tasarladım' dedi.

And also Ikko Tanaka was a very important mentor in my life --

Ve Ikko Tanaka da benim için çok önemli bir akıl hocasıdır -

the Paul Rand of Japan. He designed most of the major icons of Japan,

Japonya'nın Paul Rand'ı. Japonya'nın en büyük markalarını, Issey Miyake'nin

like Issey Miyake's brand and also Muji.

markasını, ve Muji'nin markasını da tasarladı.

When you have mentors -- and yesterday,

Akıl hocalarınız olduğunda - ve dün

Kareem Abdul-Jabbar talked about mentors,

Kareem Abdul-Jabbar akıl hocalarından bahsetti,

these people in your life -- the problem with mentors is that they all die.

hayatınızdaki bu insanlar - akıl hocalarıyla ilgili sorun hepsinin ölüyor olması.

This is a sad thing, but it's actually a happy thing in a way,

Bu acı bir şey ama aslında bir yandan da mutlu bir şey,

because you can remember them in their pure form.

çünkü onları en saf halleriyle hatırlayabilirsiniz.

I think that the mentors that we all meet sort of humanize us.

Hepimizin karşılaştığı akıl hocaları bir nevi insanlaştırıyor bizi sanırım.

When you get older, and you're all freaked out, whatever,

Yaşlandığınızda ve korktuğunuzda, neyse,

the mentors calm us down.

akıl hocaları sizi sakinleştirir.

And I'm grateful for my mentors, and I'm sure all of you are too.

Ve akıl hocalarım için minnettarım ve hepinizin de olduğuna eminim.

Because the human thing is very hard when you're at MIT.

Çünkü MIT'de iken insan kısmı çok zordur.

The T doesn't stand for "human," it stands for "technology."

T 'insan' için değil, 'teknoloji' için.

And because of that, I always wondered about this human thing.

Ve bundan dolayı, her zaman şu insan kısmını merak ettim.

So, I've always been Googling this word, "human,"

Yani, her zaman 'insan' kelimesini googlelıyordum,

to find out how many hits I get.

ne kadar sonuç çıkacağını görmek için.

And in 2001, I had 26 million hits, and for "computer,"

Ve 2001'de 26 milyon sonuç çıktı, ve bir bilgisayar için,

because computers are against humans a bit,

çünkü bilgisayarlar biraz insanlara karşıdır,

I have 42 million hits. Let me do an Al Gore here.

42 milyon sonucum oldu. İzin verin bir Al Gore yapayım.

So, if you sort of compare that, like this,

Eğer bunu karşılaştırırsanız, bu şekilde,

you'll see that computer versus human --

bilgisayara karşı insanı göreceksiniz -

I've been tracking this for the last year --

bunu geçtiğimiz yıl izliyordum -

computer versus human over the last year has changed.

bilgisayara karşı insan son bir yılda değişti.

It used to be kind of two to one. Now, humans are catching up.

İkiye bir oluyordu. Şimdi, insanlar yakalıyor.

Very good, us humans! We're catching up with the computers.

Çok iyi, biz insanlar: bilgisayarlara yetişiyoruz.

In the simplicity realm, it's also interesting.

Basitlik dünyasında da, ayrıca ilginç,

So if you compare complexities to simplicity,

yani eğer basitliğin karmaşıklığını karşılaştırsanız,

it's also catching up in a way, too.

aynı zamanda o da yetişiyor denebilir.

So, somehow humans and simplicity are intertwined, I think.

Yani, bir şekilde insanlar ve basitlik birbirini sarıyor, sanırım.

I have a confession: I'm not a man of simplicity.

Bir itirafım var: ben basitlik adamı değilim.

I spent my entire early career making complex stuff.

Tüm kariyerimi karmaşık şeyler yaparak geçirdim.

Lots of complex stuff.

Birçok karmaşık şey.

I wrote computer programs to make complex graphics like this.

Bunun gibi karmaşık grafikler yapacak bilgisayar programları yazdım.

I had clients in Japan to make really complex stuff like this.

Japonya'da bunun gibi gerçekten karmaşık şeyleri yapacak müşterilerim var.

And I've always felt bad about it, in a sense.

Ve bununla ilgili bir anlamda kötü hissettim.

So, I hid in a time dimension.

Ben de bir zaman boyutunda saklandım:

I built things in a time-graphics dimension.

Zaman-grafik boyutunda şeyler kurdum.

I did this series of calendars for Shiseido.

Shiseido için bu dizi takvim yaptım.

This is a floral theme calendar in 1997,

Bu çiçek temalı bir takvim, 1997'de,

and this is a firework calendar. So, you launch the number into space,

ve bu da havai fişek takvimi. Yani sayıyı uzaya yolluyorsunuz,

because the Japanese believe that when you see fireworks,

çünkü Japonlar havai fişek gördüğünüzde bir nedenden dolayı

you're cooler for some reason.

daha havalı göründüğünüzü düşünüyor.

This is why they have fireworks in the summer.

Bu yazın havai fişek kullanmalarının nedeni.

A very extreme culture.

Çok uçta bir kültür.

Lastly, this is a fall-based calendar,

Son olarak, bu sonbahar takvimi,

because I have so many leaves in my yard.

çünkü arka bahçede çok yaprak var.

So this is the leaves in my yard, essentially.

Yani bu yapraklar benim arka bahçemden, aslında.

And so I made a lot of these types of things.

Ve bu tarzda birçok şey yaptım.

I've been lucky to have been there before people made these kind of things,

İnsanlar bu tarz şeyleri yapmadan önce orada olduğumdan dolayı şanslıydım,

and so I made all this kind of stuff that messes with your eyes.

ve yani tüm bu tarz gözlerinizin canına okuyan şey yaptım.

I feel kind of bad about that.

Bunun için kendimi biraz kötü hissediyorum.

Tomorrow, Paola Antonelli is speaking. I love Paola.

Yarın, Paola Antonelli konuşuyor; Paola'yı severim.

She has this show right now at MoMA,

Şu anda MoMA'da bu sergisi var,

where some of these early works are here on display at MoMA, on the walls.

bazı erken işlerin bazılarının sergilendiği, MoMA'da, duvarlarda.

If you're in New York, please go and see that.

Eğer New York'taysanız, lütfen gidip görün.

But I've had a problem, because I make all this flying stuff

Ama benim bir sorunum var çünkü tüm bu uçan şeyleri yaptım

and people say, "Oh, I know your work.

ve insanlar 'Oh, işlerini biliyorum, diyor,

You're the guy that makes eye candy."

sen şekerden gözler yapan şu adamsın'.

And when you're told this, you feel kind of weird.

Ve böyle söylendiğinde, tuhaf hissediyorsunuz.

"Eye candy" -- sort of pejorative, don't you think?

'Gözden şeker' - biraz küçük düşürücü değil mi, ne dersiniz?

So, I say, "No, I make eye meat," instead.

Ben de 'Hayır, gözden et yapıyorum' diyorum.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

And eye meat is something different, something more fibrous,

Ve gözden et farklı bir şey, daha lifli bir şey,

something more powerful, perhaps. But what could that be, eye meat?

daha güçlü, belki. Ama ne olabilir bu, gözden et?

I've been interested in computer programs all my life, actually.

Aslına bakarsanız tüm hayatım boyunca bilgisayar programlarıyla ilgilendim.

Computer programs are essentially trees,

Bilgisayar programları temel olarak ağaçlardır,

and when you make art with a computer program, there's kind of a problem.

ve bir bilgisayar programıyla sanat yaptığınızda, bir sorun vardır.

Whenever you make art with a computer program,

Ne zaman bir bilgisayar programıyla sanat yapsanız,

you're always on the tree, and the paradox is that

her zaman ağaç tepesindesinizdir ve paradoks şudur;

for excellent art, you want to be off the tree.

mükemmel sanat için, ağaç tepesinde olmak istemezsiniz.

So, this is sort of a complication I've found.

Yani, bulduğum bir tür komplikasyon bu.

So, to get off the tree, I began to use my old computers.

Yani ağaçtan inmek için, eski bilgisayarlarımı kullanmaya başladım.

I took these to Tokyo in 2001 to make computer objects.

Bunları 2001 yılında bilgisayar objeleri yapmak için Tokyo'ya götürdüm.

This is a new way to type, on my old, color Classic.

Bu yeni bir klavyede yazma şekli, benim eski renkli Classic'imde.

You can't type very much on this.

Bunda pek fazla yazamazsınız.

I also discovered that an IR mouse responds to CRT emissions

Ayrıca kızılötesi ışıkla çalışan farenin CRT emisyonlarına tepki verdiğini

and starts to move by itself, so this is a self-drawing machine.

ve kendi kendine hareket etmeye başladığını fark ettim, yani bu kendi çalışan bir çizim makinesi.

And also, one year, the G3 Bondi Blue thing --

Ve bir yılda ayrıca, G3 bondi mavi şey,

that caddy would come out, like, dangerous, like, "whack," like that.

bu teneke kutusu ortaya çıktı, böyle tehlikeli, böyle 'küt' bir şey.

But I thought, "This is very interesting. What if I make like a car crash test?"

Ama 'Bu çok ilginç. Bir çarpma testi yapsam ne olur?' diye düşündüm.

So I have a crash test.

Bir çarpma testi yaptım.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

And sort of measure the impact. Stuff like this are things I made,

Ve bir tür etki ölçümü. Bu tür şeyler bu şeylerin ne olduğunu

just to sort of understand what these things are.

anlamak için yaptığım bir takım şeyler.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

Shortly after this, 9/11 happened, and I was very depressed.

Bundan kısa süre sonra, 11 Eylül oldu ve çok depresiftim.

I was concerned with contemporary art

Hep kaba ve bir nevi üzücü şeylerle

that was all about piss, and sort of really sad things,

ilgili olan güncel sanatla ilgili endişelerim vardı,

and so I wanted to think about something happy.

ve ben de mutlu bir şey hakkında düşünmek istedim,

So I focused on food as my area --

ve alanım olarak yemeğe yoğunlaştım -

these sort of clementine peel things.

bu tarz portakal rendeli şeyler.

In Japan, it's a wonderful thing to remove the clementine peel

Japonya'da, clementine portakalını tek parça halinde

just in one piece. Who's done that before? One-piece clementine?

soymak harika bir şeydir. Bunu daha önce kim yaptı? Tek parça clementine?

Oh, you guys are missing out, if you haven't done it yet.

Oh, eğer daha önce yapmadıysanız çok şey kaçırıyorsunuz.

It was very good, and I discovered I can make sculptures out of this,

Çok güzeldi ve sonra aslına bakarsanız bundan farklı şekillerde

actually, in different forms.

heykeller yapabileceğimi keşfettim.

If you dry them quick, you can make, like, elephants and steers and stuff,

Eğer hızlı bir şekilde kurutursanız, fil ve dümen ya da bu tarz şeyler yapabilirsiniz,

and my wife didn't like these, because they mold, so I had to stop that.

ve karım bundan hoşlanmadı çünkü küfleniyorlardı, yamayı bırakmak zorundaydım.

So, I went back to the computer, and I bought five large fries,

Ben de bilgisayara geri döndüm ve beş büyük kızartma aldım,

and scanned them all. And I was looking for some kind of food theme,

ve hepsini taradım. Ve bir tür yemek teması arıyordum

and I wrote some software to automatically lay out french-fry images.

ve patates kızartması görsellerini göstermek için bazı yazılımlar yazdım.

And as a child, I'd hear that song, you know,

Ve çocukken, şu bildiğiniz şarkıyı duyardım,

"Oh, beautiful, for spacious skies, for amber waves of grain,"

'Güzelim, sonsuz gökyüzü, amber rengi başaklar için',

so I made this amber waves image.

ben de bu amber rengi dalgalar görselini yaptım.

It's sort of a Midwest cornfield out of french fries.

Bu nevi patates kızartmasından Orta batı mısır tarlaları.

And also, as a child, I was the fattest kid in class,

Ve yine çocukken, sınıftaki en şişman çocuktum,

so I used to love Cheetos. Oh, I love Cheetos, yummy.

Cheetos severdim. Oh, Cheetosa bayılırım, nefis.

So, I wanted to play with Cheetos in some way.

Ben de bir şekilde Cheetosla oynamak istedim.

I wasn't sure where to go with this. I invented Cheeto paint.

Bununla ne yapacağımdan çok emin değildim. Cheeto resmini icat ettim.

Cheeto paint is a very simple way to paint with Cheetos.

Cheeto resmi, Cheetosla resmettiğiniz kolay bir yol.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

I discovered that Cheetos are good, expressive material.

Cheetosun iyi ifade etmeye yarayan bir malzeme olduğunu keşfettim.

And with these Cheetos, I began to think,

Ve bu Cheetoslarla düşünmeye başladım,

"What can I make with these Cheetos?"

'Bu Cheetoslarla ne yapabilirim?'

And so, I began to crinkle up potato chip flecks, and also pretzels.

Ve ben de patates cipsini karıştırmaya başladım ve pretzelleri.

I was looking for some kind of form,

Bir tür form araştırıyordum

and in the end, I made 100 butter-fries. Do you get it?

ve sonunda 100 yağlı-kızartmayı yaptım. Anladınız mı?

(Laughter)

(Gülüşmeler)

And each butter-fry is composed of different pieces.

Ve her bir yağlı-kızartma farklı bir parçadan oluşuyor.

People ask me how they make the antenna.

İnsanlar bana nasıl anten yapacaklarını soruyor.

Sometimes, they find a hair in the food. That's my hair.

Bazen yiyecek içinde saç buluyorlar; bu benim saçım.

My hair's clean -- it's okay.

Saçım temiz; sorun değil.

I'm a tenured professor, which means, basically, I don't have to work anymore.

İmtiyazlı bir hocayım, bu temel olarak şu demek; artık çalışmak zorunda değilim.

It's a strange business model. I can come into work everyday

Tuhaf bir iş modelim. Her gün işe gidebilirim ve beş parça kağıdı

and staple five pieces of paper and just stare at it with my latte.

zımbalayım, sadece kahveme bakabilirim.

End of story.

Bu kadar.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

But I realized that life could be very boring,

Ama fark ettim ki hayat çok sıkıcı olabilir,

so I've been thinking about life, and I notice that my camera --

ben de hayat hakkında düşünmeye başladım ve kameramın -

my digital camera versus my car, a very strange thing.

dijital kameram karşısında arabam - çok acayip bir şey.

The car is so big, the camera is so small,

Araba çok büyük, kamera çok küçük,

yet the manual for the camera is so much bigger than the car manual.

ama yine de kameranın kullanım kılavuzu arabanınkinden daha büyük.

It doesn't make any sense.

Çok anlamsız.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

So, I was in the Cape one time, and I typed the word "simplicity,"

Bir kez Cape'teydim ve 'basitlik' kelimesini yazdım

and I discovered, in this weird, M. Night Shyamalan way,

ve keşfettim ki, şu tuhaf M. Night Shyamalan tarzında,

that I discovered [the] letters, M, I, T. You know the word?

'M-I-T' kelimelerini keşfettim, kelimeyi biliyor musunuz?

In the words "simplicity" and "complexity," M, I, T occur in perfect sequence.

'Basitlik' ve 'karmaşıklık' kelimelerinde, 'M-I-T' mükemmel bir düzende ortaya çıkıyor.

It's a bit eerie, isn't it?

Biraz acayip, değil mi?

So, I thought, maybe I'll do this for the next twenty years or something.

Ben de belki bunu gelecek yirmi yıl falan yaparım diye düşündüm.

And I wrote this book, "The Laws of Simplicity."

Ve şu kitabı yazdım, 'Basitliğin Kuralları' -

It's a very short, simple book. There are ten laws and three keys.

Çok kısa basit bir kitap. On kural ve üç anahtar var.

The ten laws and three keys -- I won't go over them because that's why I have a book,

On kural ve üç anahtar, üzerlerinden geçmeyeceğim çünkü kitap yazmamın nedeni bu,

and also that's why it's on the Web for free.

ve internette ücretsiz olmasının da nedeni.

But the laws are kind of like sushi in a way: there are all kinds.

Ama kurallar bir nevi suşiye benzer; tüm türde vardır.

In Japan, they say that sushi is challenging.

Japonya’da, suşi zordur derler.

You know the uni is the most challenging, so number ten is challenging.

Biliyorsunuz uni en zoru, yani numara on zor -

People hate number ten like they hate uni, actually.

insanlar uniden nefret ettikleri kadar ondan da nefret ederler.

The three keys are easy to eat, so this is anago, cooked already, so easy to eat.

Üç anahtar, yemesi kolay, işte bu anago, pişmiş, yemesi çok kolay.

So enjoy your sushi meal later, with the laws of simplicity.

Peki suşinizin tadına sonra varın, Basitlik Kuralları'yla.

Because I want to simplify them for you.

Çünkü onları sizin için basitleştirme istiyorum.

Because that's what this is about. I have to simplify this thing.

Çünkü bu aslında bununla ilgili; bunu basitleştirmeliyim.

So, if I simplify the laws of simplicity,

Eğer 'Basitliğin Kuralları'nı basitleştirirsem,

I have what's called the cookie versus laundry thing.

elimde 'kurabiye karşısında çamaşır' denen şey olur.

Anyone who has kids knows that if you offer a kid

Çocuğu olan herkes bilir, eğer çocuğa büyük bir

a big cookie or a small cookie,

kurabiye ya da küçük bir kurabiye verirseniz,

which cookie are they going to take? The big cookie.

hangi kurabiyeyi alacaktır? Büyük kurabiye.

You can say the small cookie has Godiva chocolate bits in it,

Küçük kurabiyenin içinde Godiva çikolata parçaları var diyebilirsiniz,

but it doesn't work. They want the big cookie.

ama işe yaramaz. Büyük kurabiyeyi isterler.

But if you offer kids two piles of laundry to fold,

Ama eğer çocuklara iki çamaşır yığınını katlamayı önerirseniz,

the small pile or the big pile, which will they choose?

küçük yığın ya da büyük yığın, hangisini seçerler?

Strangely, not the big pile. So, I think it's as simple as this.

Tuhaf bir şekilde, büyük olanı değil. Yani, bu kadar basit bence.

You know, when you want more, it's because you want to enjoy it.

Biliyorsunuz, daha fazlasını istediğinizde, ondan keyfi almak istediğiniz içindir;

When you want less, it's because it's about work.

daha az istediğinizde, bunun nedeni işle ilgili olmasındandır.

And so, to boil it all down, simplicity is about living life

Ve, hepsini bir araya getirecek olursak, basitlik daha çok keyifli

with more enjoyment and less pain.

ve daha az acılı bir yaşamla ilgilidir.

I think this is sort of simple more versus less.

Sanırım bu daha çok basitçe 'daha çok karşısında daha az'dır.

Basically, it always depends.

Temel olarak her zaman değişir.

This book I wrote because I want to figure out life.

Bu kitabı yazdım çünkü hayatı anlamak istiyorum.

I love life. I love being alive. I like to see things.

Hayatı seviyorum. Yaşıyor olmayı seviyorum. Şeyleri görmeyi seviyorum.

And so life is a big question, I think, in simplicity,

Ve hayat büyük bir soru, bence, basitlik söz konusuyken,

because you're trying to simplify your life.

çünkü hayatınızı basitleştirmeye çalışıyorsunuz.

And I just love to see the world. The world is an amazing place.

Ve ben sadece dünyayı görmek istiyorum. Dünya inanılmaz bir yer.

By being at TED, we see so many things at one time.

TED'de olarak aynı anda birçok farklı şeyi görüyoruz.

And I can't help but enjoy looking at everything in the world.

Ve ben dünyadaki her şeye bakıp keyif almadan duramıyorum.

Like everything you see, every time you wake up.

Her gördüğünüz gibi, her sabah uyandığınızda,

It's such a joy to sort of experience everything in the world.

dünyadaki her şeyi deneyimlemek ne kadar haz verici.

From everything from a weird hotel lobby,

Tuhaf bir otel lobisinden pencerenizin üzerine

to Saran wrap placed over your window,

konmuş Saran kağıdına kadar her şeyden,

to this moment where I had my road in front of my house paved dark black,

evimin önündeki simsiyah yaptığım şu ana kadar

and this white moth was sitting there dying in the sun.

ve şu beyaz güvenin güneşin altında oturup ölmeyi beklemesine kadar.

And so, this whole thing has struck me as exciting to be here,

Ve böylece, tüm bunlar beni burada olduğum için heyecanlandırıyor,

because life is finite.

çünkü hayat sonsuz.

This was given to me by the chairman of Shiseido.

Bu bana Shiseido'nun genel müdürü tarafından verildi.

He's an expert in aging. This horizontal axis is how old you are --

Yaşlanma konusunda bir uzman. Bu yatay düzlem kaç yaşında olduğunuz -

twelve years old, twenty-four years old, seventy-four, ninety-six years old --

on iki yaşında, yirmi dört, yetmiş dört, doksan altı yaşında -

and this is some medical data. So, brain strength increases up to 60,

ve bu da tıbbi bilgi. Yani beyin gücü 60'a kadar artıyor,

and then after 60, it sort of goes down. Kind of depressing in a way.

ve 60'dan sonra, bir anlamda düşüyor. Biraz moral bozucu.

Also, if you look at your physical strength.

Ayrıca fiziksel gücünüze de bakacak olursanız,

You know, I have a lot of cocky freshmen at MIT, so I tell them,

Biliyorsunuz, MIT'de bir sürü kendini beğenmiş öğrenci var, onlara diyorum,

"Oh, your bodies are really getting stronger and stronger,

'Bedenlerinin gerçekten daha fazla ve fazla güçleniyor,

but in your late twenties and mid-thirties, cells, they die."

ama yirmilerinizin sonunda ve otuzların ortalarında, hücreler, ölür.'

OK. It gets them to work harder, sometimes.

Peki. Bu bazen daha çok çalışmalarına neden olur.

And if you have your vision, vision is interesting.

Ve eğer görebiliyorsanız, görme ilginçtir.

As you age from infant age, your vision gets better,

Bebeklikten itibaren büyürken, görüşünüz iyileşir,

and maybe in your late teens, early twenties, you're looking for a mate,

ve belki gençliğiniz sonuna doğru, yirmili yaşların başında, bir eş ararsınız,

and your vision goes after that.

ve görüşünüz bunu takip eder.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

Your social responsibility is very interesting.

Sosyal sorumluğunuz çok ilginçtir.

So, as you get older, you may, like, have kids, whatever.

Yaşlandıkça, çocuğunuz olabilir mesela, her neyse.

And then the kids graduate, and you have no responsibility any more --

Ve sonra çocuklar mezun olur ve artık bir sorumluluğunuz kalmaz -

that's very good, too.

bu da çok iyidir.

But if any of you people ask,

Ama herhangi biriniz soracak olursa

"What actually goes up? Does anything go up?

'Aslında ne artıyor? Hiçbir şey artmıyor mu?

What's the positive part of this, you know?" I think wisdom always goes up.

Bunun olumlu tarafı nedir, biliyor musunuz?' Bence her zaman bilgelik artar.

I love these eighty-year-old, ninety-year-old guys and women.

Şu seksen yaşında, doksan yaşında adamları ve kadınları seviyorum.

They have so many thoughts, and they have so much wisdom,

O kadar çok düşünceleri ve o kadar çok bilgelikleri var ki,

and I think -- you know, this TED thing, I've come here.

ve düşünüyorum da - biliyorsunuz, bu TED olayı, buraya gelmiştim.

And this is the fourth time, and I come here for this wisdom, I think.

Ve bu dördüncü ve buraya bu bilgelik için geliyorum sanırım.

This whole TED effect, it sort of ups your wisdom, somehow.

Tüm bu TED etkisi, bir nevi bilgeliğinizi bir şekilde artırıyor.

And I'm so glad to be here, and I'm very grateful to be here, Chris.

Ve burada olmaktan dolayı çok mutluyum ve çok müteşekkirim, Chris.

And this is an amazing experience for me as well.

Ve bu benim için de inanılmaz bir deneyim.