How empowering women and girls can help stop global warming | Katharine Wilkinson

Çeviri: KUBİLAYHAN DOĞUKAN Gözden geçirme: Figen Ergürbüz

There are two powerful phenomena unfolding on earth:

Dünya üzerinde yayılan büyük iki olay var:

the rise of global warming

Bunlardan birisi küresel ısınma

and the rise of women and girls.

diğeri ise kadınların ve kız çocuklarının yükselişi.

The link between them is often overlooked,

Aralarındaki bağlantı genellikle göz ardı ediliyor

but gender equity is a key answer to our planetary challenge.

fakat cinsiyet eşitliği dünyaya meydan okumamızda anahtar niteliğinde.

Let me explain.

Şöyle açıklayayım.

For the last few years,

Son birkaç yıldır

I have been working on an effort called "Project Drawdown."

''Drawdown Projesi'' adında bir projede çalışıyorum.

Our team has scoured humanity's wisdom

Ekibimiz atmosferdeki ısı kapanlarını

for solutions to draw down heat-trapping, climate-changing emissions

ve iklimi değiştiren salınımları azaltmak için insanlığın bilgeliğini

in the atmosphere --

elekten geçirdi.

not "someday, maybe, if we're lucky" solutions,

"Şanslıysak belki bir gün" diye bir şey yok.

the 80 best practices and technologies

En iyi 80 yöntem ve teknolojiye

already in hand:

çoktandır sahibiz.

clean, renewable energy, including solar and wind;

Güneş ve rüzgar enerjisini de içeren temiz, yenilenebilir enerji

green buildings, both new and retrofitted;

yepyeni ve teknoloji bakımından yenilenmiş yeşil binalar;

efficient transportation from Brazil to China;

Brazilya'dan Çin'e hızlı ve verimli ulaşım;

thriving ecosystems through protection and restoration;

koruma ve yenilenme yoluyla gelişip büyüyen ekosistemler;

reducing waste and reclaiming its value;

israfın azaltılması ve değerininin geri kazanılması;

growing food in good ways that regenerates soil;

toprağı ıslah edecek güzel yöntemlerle ürün yetiştirilmesi;

shifting diets to less meat, more plants;

et içeren yeme alışkanlıklarının azaltılıp daha fazla bitkiye yer verilmesi

and equity for women and girls.

ve kadınlar ve kızlar için eşitlik.

Gender and climate are inextricably linked.

Cinsiyet ve iklim birbirinden ayrılmaz iki bütün.

Drawing down emissions depends on rising up.

Emisyonun azaltılması yükselmeyle bağlantılı.

First, a bit of context.

Öncelikle biraz bağlam.

We are in a situation of urgency, severity and scope

Daha önce insanlığın hiç karşılaşmadığı kadar

never before faced by humankind.

ciddi derecede aciliyete sahip bir durum içerisindeyiz.

So far, our response isn't anywhere close to adequate.

Şimdiye kadar, müdahalemiz yeterliliğin yakınından dahi geçmedi.

But you already know that.

Fakat siz bunu zaten biliyorsunuz.

You know it in your gut,

Bunu kendi içinizde,

in your bones.

iliklerinizde hissedebiliyorsunuz.

We are each part of the planet's living systems,

Her birimiz yaklaşık 7,7 milyar insan

knitted together with almost 7.7 billion human beings

ve 1,8 milyon bilinen canlı türünün birbirine kenetlendiği

and 1.8 million known species.

bir sistemin parçalarıyız.

We can feel the connections between us.

Aramızdaki bağlantıyı hissedebiliriz.

We can feel the brokenness

Kırılmaları ve onarılmasını sağlayacak

and the closing window to heal it.

kapıların kapanışını hissedebiliriz.

This earth, our home,

Dünya daha iyi bir varoluşun bir an önce

is telling us that a better way of being must emerge, and fast.

ortaya çıkması gerektiğini bizlere söylüyor.

In my experience, to have eyes wide open

Tecrübelerime göre gözünün açılması için

is to hold a broken heart every day.

her gün kırılmış bir kalbi onarmalısın.

It's a grief that I rarely speak,

Çalıştığım iş sesin gücünü gerektirse de

though my work calls on the power of voice.

bu hakkında nadiren konuştuğum bir tasa.

I remind myself that the heart can simply break, or it can break open.

Kendime kalbin kolayca kırılabileceğini, bir anda açılabileceğini hatırlatırım.

A broken-open heart is awake and alive and calls for action.

Aniden açılmış bir kalp uyanık, canlı ve aksiyonu ister durumdadır.

It is regenerative, like nature,

Tıpkı mahvolmuş yeryüzünü dönüştürüp

reclaiming ruined ground, growing anew.

yeniden yetiştiren doğa gibi yenileyici.

Life moves inexorably toward more life,

Hayat sürekli olarak daha fazlasına,

toward healing,

iyileşmeye, bütünlüğe

toward wholeness.

doğru ilerliyor.

That's a fundamental ecological truth.

Bu temel bir ekolojik gerçek.

And we, all of us,

Ve bizler, hepimiz,

we are life force.

yaşam enerjisiyiz.

On the face of it, the primary link between women, girls and a warming world

Görünüşe göre kadınlar, kızlar ve küresel ısınma arasındaki

temel bağlantı hayat değil ölümün kendisi.

is not life but death.

Awareness is growing that climate impacts hit women and girls hardest,

Var olan zayıf noktalar göz önünde bulundurulduğunda

given existing vulnerabilities.

iklimin en çok kadınları vurduğu bilinci artıyor.

There is greater risk of displacement,

Doğal afetler sırasında evini terk etme,

higher odds of being injured or killed during a natural disaster.

şiddetli yaralanma hatta ölüm riski var.

Prolonged drought can precipitate early marriage

Sürekli kuraklıkda aileler kıtlıkla uğraşacağından dolayı

as families contend with scarcity.

erken evliliklere zemin hazırlayabilir.

Floods can force last-resort prostitution

Kadınlar geçimlerini sağlamaya çalıştıkları için

as women struggle to make ends meet.

taşkınlar kadınları fuhuşa zorlayabilir.

The list goes on and goes wide.

Liste bu şekilde uzar gider.

These dynamics are most acute under conditions of poverty,

Bu dinamikler New Orleans'dan Nairobi'ye kadar fakirlik koşullarında

from New Orleans to Nairobi.

en ağır hâldedirler.

Too often, the story ends here.

Neredeyse her zaman hikâye burada son bulur.

But not today.

Fakat bugün değil.

Another empowering truth begs to be seen.

Diğer gerçek yakarışlar görülmeli.

If we gain ground on gender equity,

Eğer cinsiyet eşitliğinde başarıya ulaşırsak

we also gain ground on addressing global warming.

aynı zamanda küresel ısınmaya dikkat çekmeyi de başarırız.

This connection comes to light in three key areas,

Bu bağlantı üç ana alanı aydınlığa kavuşturuyor;

three areas where we can secure the rights of women and girls,

kadınların ve kızların haklarını koruyabileceğimiz,

shore up resilience

toparlanmayi destekleyebileceğimiz

and avert emissions at the same time.

ve aynı zamanda emisyonu azaltabileceğimiz bir yer.

Women are the primary farmers of the world.

Kadınlar dünyanın birincil çiftçileridir.

They produce 60 to 80 percent of food in lower-income countries,

Genellikle 20 dönümden az alanlarda işleyen düşük gelirli ülkelerde

often operating on fewer than five acres.

kadınlar besinin yüzde 60 ile 80'ini üretiyor.

That's what the term "smallholder" means.

Bu da ''küçük çiftlik sahibi'' anlamına geliyor.

Compared with men, women smallholders have less access to resources,

Erkeklere kıyasla kadın çiftçiler toprak hakkı,

including land rights,

kredi, sermaye, eğitim, araç gereçler

credit and capital, training,

ve teknoloji gibi kaynaklara ulaşmada

tools and technology.

daha fazla zorluk çekiyorlar.

They farm as capably and efficiently as men,

Kadınlar en az erkekler kadar etkili tarım yapabiliyorlar

but this well-documented disparity in resources and rights

fakat aşikar olan eşitsizlikler kadınların erkeklere kıyasla

means women produce less food on the same amount of land.

aynı süreçte aynı boyutta toprak üzerinde daha az üretim yapmasına neden oluyor.

Close those gaps,

Boşlukları kapatın

and farm yields rise by 20 to 30 percent.

ve getirisi yüzde 20'ye 30'a yükselen tarım getirilerini eşitleyin.

That means 20 to 30 percent more food from the same garden or the same field.

Bu aynı zamanda aynı yerden alınan ürünün %30'a kadar fazla elde edilmesi demek.

The implications for hunger, for health, for household income --

Açlık, sağlık, ev geliri konusunda yapılan çıkarımlar

they're obvious.

oldukça açık.

Let's follow the thread to climate.

İklime karşı tehtidlere göz atalım.

We humans need land to grow food.

Bizlerin ürün yetiştirmek için tarım alanına ihtiyacı var.

Unfortunately, forests are often cleared to supply it,

Ne yazık ki ormanlar bu alanı sağlamak için yok ediliyor

and that causes emissions from deforestation.

ve bu da orman tahribine dayalı salınımlara neden oluyor.

But if existing farms produce enough food,

Eğer hali hazırda bulunan tarım alanları yeterli besini üretirse

forests are less likely to be lost.

ormanların tahribi azalır.

So there's a ripple effect.

Yani burada bir tür dalga etkisi var.

Support women smallholders,

Kadın çiftçileri destekleyin,

realize higher yields,

daha fazla tarım alanı elde edin,

avoid deforestation

orman tahribinden kaçının

and sustain the life-giving power of forests.

ve ormanların canlandıran gücünü devam ettirin.

Project Drawdown estimates that addressing inequity in agriculture

Drawdown projesi tarımda eşitliğin sağlanmasının günümüzden 2050'ye kadar

could prevent two billion tons of emissions between now and 2050.

iki milyar ton salınımın önlenmesini sağlayacağını ön görüyor.

That's on par with the impact household recycling can have globally.

Evsel geri dönüşüm dünya genelinde bununla aynı düzeyde etki yaratabilir.

Addressing this inequity can also help women cope

Bu eşitsizliğe dikkat çekmek ayrıca iklim değişikliği ile birlikte

with the challenges of growing food

kadınların tarımda yaşadıkları zorluklarla

as the climate changes.

başa çıkmalarına da yardımcı olabilir.

There is life force in cultivation.

Tarımda hayat enerjisi var.

At last count,

Son sayımda,

130 million girls are still denied their basic right to attend school.

130 milyon kızın temel hakları olan okula gitme hakkının engellendiği görülüyor.

Gaps are greatest in secondary school classrooms.

Ortaokul sınıflarında boşluklar en yüksek seviyelerde.

Too many girls are missing a vital foundation for life.

Çok fazla kız çocuğu yaşam için gerekli olan hayati dayanaklarını kaçırıyor.

Education means better health for women and their children,

Eğitim kadınlar ve çocukları için daha sağlıklı bir hayat,

better financial security,

daha güçlü bir ekonomik güvenlik,

greater agency at home and in society,

evde ve toplum içinde daha iyi bir faaliyet ve iklimi değişen

more capacity to navigate a climate-changing world.

bir dünyayı yönlendirmede daha yüksek bir kapasite demek.

Education can mean options, adaptability, strength.

Eğitim; seçenekler, uyum yeteneği, güç demek.

It can also mean lower emissions.

Aynı zamanda daha az miktarda salınım demek.

For a variety of reasons,

Birçok farklı sebepten dolayı

when we have more years of education,

uzun seneler eğitim aldığımız zaman

we typically choose to marry later

daha az çocuğa sahip olmayı

and to have fewer children.

ve daha geç evlenmeyi tercih ediyoruz.

So our families end up being smaller.

Ve bu yüzden ailelerimiz daha da küçülüyor.

What happens at the individual level adds up across the world and over time.

Dünya genelinde ve zaman içerisinde bireysel seviyede neler oluyor?

One by one by one,

Birer birer,

the right to go to school impacts how many human beings live on this planet

kaç insanın okuma hakkına sahip olduğu bu dünyada kaç insan bulunduğuna

and impacts its living systems.

ve yaşam sistemine etki ediyor.

That's not why girls should be educated.

Bu kızların neden eğitim alması gerektiğinin açıklaması değil.

It's one meaningful outcome.

Sadece mantıklı bir sonuç.

Education is one side of a coin.

Eğitim paranın bir yüzü.

The other is family planning:

Diğer yüzü ise aile planlaması:

access to high-quality, voluntary reproductive health care.

yüksek kalitede, gönüllü doğum kontrolüne ulaşım.

To have children by choice rather than chance

Kazaradan ziyade isteyerek çocuk sahibi olmak

is a matter of autonomy and dignity.

bağımsızlık ve itibar meselesi.

Yet in the US,

Fakat ABD'de,

45 percent of pregnancies are unintended.

gebeliklerin %45'i istek dışı.

Two hundred and fourteen million women in lower-income countries

Düşük gelirli ülkelerde 240 milyon kadın gebe kalmak isteyip istemediğine

say they want to decide whether and when to become pregnant

ve ne zaman gebe kalmak istediğine karar vermek istiyor

but aren't using contraception.

fakat kontrasepsiyon kullanmıyor.

Listening to women's needs,

Kadınların ihtiyaçlarını dinlemek,

addressing those needs,

bu ihtiyaçlara dikkat çekmek,

advancing equity and well-being:

eşitliği ve refahı sağlamak:

those must be the aims of family planning, period.

Bunlar aile planlamasında eğilinmesi gereken temel esaslar.

Curbing the growth of our human population

Etkili olmasına rağmen nüfus artışının frenlenmesi

is a side effect, though a potent one.

bir tür yan etki.

It could dramatically reduce demand for food, transportation, electricity,

Besin, ulaşım, elektrik, konut, ürünler ve diğer her şeye olan ihtiyacı

buildings, goods and all the rest,

ve buna bağlı olarak da salınımı

thereby reducing emissions.

büyük ölçüde azaltabilir.

Close the gaps on access to education and family planning,

Eğitimin ve aile planlamasının önündeki engelleri kaldırın bu sayede hiçbir şey

and by mid-century, we may find one billion fewer people inhabiting earth

yapılmadığı takdirde dünyaya gelecek bir milyar insanın

than we would if we do nothing more.

dünyaya gelmesinin önüne geçebiliriz.

According to Project Drawdown,

Drawdown projesine göre

one billion fewer people could mean we avoid

bir milyar daha az insan yaklaşık 120 milyar ton daha az

nearly 120 billion tons of emissions.

salınıma neden olabilir.

At that level of impact,

Bu düzeyde bir etkide

gender equity is a top solution to restore a climate fit for life.

cinsiyet eşitliği yaşam için iklim düzenini yenilemekte temel çözüm.

At that level of impact,

Bu düzeyde bir etkide

gender equity is on par with wind turbines

cinsiyet eşitliği rüzgar türbinleri, güneş panelleri

and solar panels and forests.

ve ormanlarda aynı düzeyde öneme sahip.

There is life force in learning

Öğrenmede ve seçim yapmakta

and life force in choice.

hayat enerjisi vardır.

Now, let me be clear:

İzninizle daha açık olayım:

this does not mean women and girls are responsible for fixing everything.

Bu kadınların ve kızların her şeyi düzeltmesi gerektiği anlamına gelmiyor.

(Laughter)

(Kahkahalar)

Though we probably will.

Fakat muhtemelen biz yapacağız.

(Laughter)

(Kahkahalar)

(Applause)

(Alkış)

Equity for women in agriculture, education and family planning:

Tarımda, eğitimde ve aile planlamasında kadınlar için eşitlik:

these are solutions within a system of drawdown solutions.

Bunlar Drowdown projesi içerisindeki çözümler.

Together, they comprise a blueprint of possibility.

Hep birlikte ihtimal tasarımlarını içeriyorlar.

And let me be even clearer about this:

Bu konuda daha da açık olmama izin verin:

population cannot be seen in isolation from production or consumption.

Toplum üretimden ve tüketimden soyutlanamaz.

Some segments of the human family cause exponentially greater harm,

Bazı aile segmentleri üssel bir zarara neden olurken

while others suffer outsized injustice.

diğerleri aşırı düzeyde adaletsizliğe maruz kalıyor.

The most affluent --

En zengini --

we are the most accountable.

en sorumlu olan biziz.

We have the most to do.

En çok yapılacak şeye sahip olan biziz.

The gender-climate connection extends beyond negative impacts

Cinsiyetle iklimin bağlantısı negatif etkilerin ve güçlü çözümlerin

and beyond powerful solutions.

ötelerine uzanıyor.

Women are vital voices and agents for change on this planet,

Kadınlar dünyanın değişimi için hayati önem arz ediyorlar fakat

and yet we're too often missing or even barred from the proverbial table.

biz sıklıkla dillere destan bu masadan onları men ediyor veya kaçırıyoruz.

We're too often ignored or silenced when we speak.

Bizler sıklıkla susturuluyor veya göz ardı ediliyoruz.

We are too often passed over

Planlar ortaya serildiğinde

when plans are laid or investments made.

veya yatırımlar yapıldığında sıklıkla boş veriliyoruz.

According to one analysis,

Bir analize göre:

just 0.2 percent of philanthropic funds

İnsani yardım fonlarından yalnızca %0,2'si

go specifically towards women and the environment,

kadınlara ve çevreye gidiyor,

merely 110 million dollars globally,

dünya çapında yalnızca 110 milyon dolar olan bu para

the sum spent by one man on a single Basquiat painting last year.

tek bir adam tarafından bir Basquiat tablosuna harcanan paraya eşdeğer.

These dynamics are not only unjust, they are setting us up for failure.

Bu dinamikler sadece adaletsiz değil, aynı zamanda bizi başarısızlığa götürüyor.

To rapidly, radically reshape society,

Toplumu hızlı ve kökten yeniden tasarlayabilmemiz için

we need every solution and every solver,

her çözüme ve çözücüye,

every mind,

her fikre,

every bit of heart,

her bir kalbe,

every set of hands.

her bir ele ihtiyacımız var.

We often crave a simple call to action,

Biz harekete geçmek için ufak bir çağrı için can atıyoruz

but this challenge demands more than a fact sheet

ama bu yarış bir bilgi formundan veya bir listeden

and more than a checklist.

daha fazlasını istiyor.

We need to function more like an ecosystem,

Gücü kendi faklılığında bulan ekosistem gibi

finding strength in our diversity.

hareket etmemiz gerekiyor.

You know what your superpowers are.

Özel güçlerimizin neler olduğunu biliyorsunuz.

You're an educator, farmer, healer, creator, campaigner, wisdom-keeper.

Sizler bir eğitimci, çiftçi, sağlıkçı, tasarımcı, özgürlük savaşçısısınız.

How might you link arms where you are

Çözüm odaklı yürüyebilmek için

to move solutions forward?

nasıl omuz omuza vermelisiniz?

There is one role I want to ask that all of you play:

Hepinizin oynadığı bir rol hakkında istirhamda bulunuyorum:

the role of messenger.

elçi rolü.

This is a time of great awakening.

Bu harika bir uyanış zamanı.

We need to break the silence around the condition of our planet;

Gezegenimizin durumu etrafındaki sessizliği yıkmamız gerekiyor;

move beyond manufactured debates about climate science;

iklim bilimi hakkında hazırdaki tartışmaların ilerisine gitmeli;

share solutions;

çözümleri paylaşmalı;

speak truth with a broken-open heart;

açık bir kaple doğruları konuşmalı; iklim değişikliğinin üzerine gitmek için

teach that to address climate change, we must make gender equity a reality.

bunu öğretmeliyiz, bizler cinsiyet eşitliğini bir gerçek haline getirmeliyiz.

And in the face of a seemingly impossible challenge,

İmkânsız gibi görünen bir yarışın eşiğinde

women and girls are a fierce source of possibility.

kadınlar ve kızlar müthiş bir çözüm ihtimali.

It is a magnificent thing to be alive

Çok şey ifade eden böyle bir zamanda

in a moment that matters so much.

hayatta olmak muhteşem bir şey.

This earth,

Bu dünya,

our home,

evimiz

is calling for us to be bold,

cesaretli olmamamızı istiyor,

reminding us we are all in this together --

hepimizin bir bütün olduğunu hatırlatıyor--

women, men,

kadınlar, erkekler,

people of all gender identities,

her cinsiyet kimliğinden insan,

all beings.

bütün varlıklar.

We are life force,

Bizler yaşam enerjisiyiz

one earth,

tek bir dünya,

one chance.

tek bir şans.

Let's seize it.

Bu şansı değerlendirelim.

Thank you.

Teşekkür ederim.

(Applause)

(Alkışlar)