Clay Shirky: Institutions vs. collaboration

Clay Shirky: Kurumlar ya da işbirliği

Çeviri: Sinan Özel Gözden geçirme: Sancak Gülgen

How do groups get anything done? Right?

Topluluklar işleri nasıl yapar?

How do you organize a group of individuals

Nasıl bir bireyler grubunu alıp da

so that the output of the group

bunlara karmaşa yerine,

is something coherent and of lasting value,

kalıcı ve değerli bir şeyler

instead of just being chaos?

yarattırsınız?

And the economic framing of that problem

Bu problemin ekonomik anlatımına

is called coordination costs.

"koordinasyon maliyeti" deniyor.

And a coordination cost is essentially all of the financial

"Koordinasyon maliyeti," topluluktan sonuç alabilmek için

or institutional difficulties in arranging group output.

ortaya çıkan bütün kurumsal ve finansal zorluklara verilen ad.

And we've had a classic answer for coordination costs,

Bu problemin klasik bir cevabı vardı:

which is, if you want to coordinate the work of a group of people,

Eğer bir grup insanın beraber çalışmasını istiyorsan,

you start an institution, right? You raise some resources.

bir kurum yaratırsın, değil mi? Kaynak bulursun.

You found something. It can be private or public.

Bir şeyler kurarsın. Özel veya devlet kurumu olabilir.

It can be for profit or not profit. It can be large or small.

Kar amacı güdebilir, veya gütmeyebilir. Büyük veya küçük olabilir.

But you get these resources together.

Her halükarda kaynaklarını toplarsın,

You found an institution, and you use the institution

bir kurum yaratırsın ve topluluğun faaliyetlerini

to coordinate the activities of the group.

bu kurum aracılığıyla yönlendirirsin.

More recently, because the cost of letting groups

Son zamanlarda, toplulukların

communicate with each other has fallen through the floor --

birbirleriyle görüşme masrafları ucuzladığı için,

and communication costs are one of the big

- haberleşme, işbirliğinin en önemli parçalarından biri -

inputs to coordination -- there has been a second answer,

ikinci bir cevap ortaya çıktı:

which is to put the cooperation into the infrastructure,

işbirliğini, altyapının içine yerleştirmek,

to design systems that coordinate the output

yani, topluluğun yarattıklarını, sistemin çalışmasının

of the group as a by-product of the operating of the system,

doğal bir sonucu haline getirmek,

without regard to institutional models.

kurumsal modellerle uğraşmamak.

So, that's what I want to talk about today.

İşte bugün size anlatmak istediğim şey bu.

I'm going to illustrate it with some fairly concrete examples,

Anlatırken, somut örnekler vereceğim,

but always pointing to the broader themes.

ama geneli ortaya koymaya gayret edeceğim.

So, I'm going to start by trying to answer a question

Öncelikle, hepiniz zaman zaman kendine sorduğu,

that I know each of you will have asked yourself at some point or other,

ama ancak son zamanlarda İnternet'in yükselişi

and which the Internet is purpose-built to answer,

ile cevabını alabildiğimiz bir soru sormak istiyorum:

which is, where can I get a picture of a roller-skating mermaid?

Paten kayan bir denizkızı fotoğrafını nereden bulabilirim?

So, in New York City, on the first Saturday of every summer,

Denizkızı Alayı, her sene yazın ilk Cumartesi günü,

Coney Island, our local, charmingly run-down amusement park,

New York Şehri'nin Coney Adası'nda yerel, nostalik

hosts the Mermaid Parade. It's an amateur parade;

lunaparkta gerçekleştiriliyor. Amatör bir geçiş alayı,

people come from all over the city; people get all dressed up.

insanlar şehrin her tarafından kostümler giyinip geliyorlar.

Some people get less dressed up.

Bazılar çok fazla giyinmiyor.

Young and old, dancing in the streets.

Yedisinden yetmişine, sokaklarda dans ediliyor.

Colorful characters, and a good time is had by all.

Renkli tipler; herkes güzel vakit geçiriyor.

And what I want to call your attention to is not the Mermaid Parade itself,

Ancak dikkatinizi çekmek istediğim şey

charming though it is, but rather to these photos.

Denizkızı Alayı değil, buradaki fotoğraflar.

I didn't take them. How did I get them?

Ben bu fotoğrafları nasıl edindim? Kendim çekmedim.

And the answer is: I got them from Flickr.

Cevap ise şu: Fotoğrafları Flickr'dan aldım.

Flickr is a photo-sharing service

Flickr, insanların çektikleri fotoğrafları

that allows people to take photos, upload them,

gönderip Web üzerinde yayınlamalarına

share them over the Web and so forth.

imkan sağlayan bir fotoğraf paylaşımı sitesi.

Recently, Flickr has added an additional function called tagging.

Son zamanlarda, Flickr "etiketleme" (tagging) adında bir fonksiyon ekledi.

Tagging was pioneered by Delicious and Joshua Schachter.

"Etiketleme", ilk olarak Joshua Schachter ve Del.icio.us tarafından düşünüldü.

Delicious is a social bookmarking service.

Del.icio.us, sosyal bir "etiketleme" hizmeti.

Tagging is a cooperative infrastructure answer to classification.

"Etiketleme," işbirliği kullanan bir sınıflandırma altyapısı.

Right? If I had given this talk last year,

Eğer bu konuşmayı geçen sene gerçekleştirseydim,

I couldn't do what I just did,

şimdi yaptığımı yapamazdım;

because I couldn't have found those photos.

çünkü o fotoğrafları bulamazdım.

But instead of saying,

Ama "profesyonel kütüphaneciler tutup da

we need to hire a professional class of librarians

sitemize gönderilen bu fotoğrafları organize ettirelim"

to organize these photos once they're uploaded,

demek yerine, Flickr,

Flickr simply turned over to the users

fotoğrafları sınıflandırma imkanını

the ability to characterize the photos.

kullanıcılara bıraktı.

So, I was able to go in and draw down photos that had been tagged

Ben de, gidip "Denizkızı Alayı" diye etiketlenmiş

"Mermaid Parade." There were 3,100 photos taken by 118 photographers,

fotoğrafları buldum. 118 fotoğrafçı tarafından çekilen 3100 adet

all aggregated and then put under this nice, neat name,

fotoğraf vardı; hepsi bu isim altında güzelce

shown in reverse chronological order.

düzenlenmiş, ters kronolojik sırada sıralanmıştı.

And I was then able to go and retrieve them

Ben de onları edindim, bu sayede

to give you that little slideshow.

slayt gösterisini yapmam mümkün oldu.

Now, what hard problem is being solved here?

Şimdi burada hangi zor problem çözüldü?

And it's -- in the most schematic possible view,

En geniş şematik görüntüde,

it's a coordination problem, right?

bu bir koordinasyon problemi.

There are a large number of people on the Internet,

İnternet'te bir çok fotoğraf var,

a very small fraction of them have photos of the Mermaid Parade.

ama sadece ufak bir kısmı "Denizkızı Alayı"ndan alınmış.

How do we get those people together to contribute that work?

Nasıl yapıp da insanları bu ortak çalışmaya katabiliriz?

The classic answer is to form an institution, right?

Klasik cevap, bir kurum yaratmak:

To draw those people into some prearranged structure

İnsanları, açıkça belirtilmiş amaçları olan, önceden hazırlanmış,

that has explicit goals.

bir yapının içine yerleştirmek.

And I want to call your attention to

Bu yöntemin yarattığı

some of the side effects of going the institutional route.

bazı ciddi sıkıntılara dikkatinizi çekmek isterim.

First of all, when you form an institution,

Öncelikle, bir kurum yarattığınız zaman,

you take on a management problem, right?

karşınıza bir yönetim problemi çıkar.

No good just hiring employees,

Sadece çalışacak insan almanız yetmez.

you also have to hire other employees to manage those employees

Bunları yönetecek, ve kurumun amaçları yönünde yönlendirecek

and to enforce the goals of the institution and so forth.

başka çalışanlara ihtiyacınız olur.

Secondly, you have to bring structure into place.

Ayrıca bu yapıyı tasarlamanız gerekir.

Right? You have to have economic structure.

Anladınız mı? Ekonomik bir yapınız olması gerekli.

You have to have legal structure.

Hukuki bir yapı da gerekli.

You have to have physical structure.

Ayrıca fiziksel bir yapı olması da gerekiyor.

And that creates additional costs.

Bu ek maliyet getiriyor.

Third, forming an institution is inherently exclusionary.

Üçüncü olarak, kurum yaratmak, kendiliğinden dışlayıcıdır.

You notice we haven't got everybody who has a photo.

Farkettiyseniz, bir fotoğrafı olan herkesi dahil edemeyiz.

You can't hire everyone in a company, right?

Herkesi şirkete alamazsınız.

You can't recruit everyone into a governmental organization.

Herkesi devlete memur yapamazsınız.

You have to exclude some people.

Bazılarını dışlamamız gerekir.

And fourth, as a result of that exclusion,

Dördüncü olarak, bu dışlamanın sonucunda,

you end up with a professional class. Look at the change here.

profesyonel bir sınıf oluşur. Buradaki değişikliğe bakın.

We've gone from people with photos to photographers.

"Fotoğraf çekmiş insanlardan" başlayıp, "Fotoğrafçılara" geldik.

Right? We've created a professional class of photographers

Amacı, Denizkızı Alayı'nı veya benzer olayları

whose goal is to go out and photograph the Mermaid Parade,

fotoğraflandırmak olan,

or whatever else they're sent out to photograph.

profesyonel bir fotoğrafçı sınıfı yarattık.

When you build cooperation into the infrastructure,

Oysa, Flickr yöntemini kullanıp da,

which is the Flickr answer,

işbirliğini, altyapının içine yerleştirirseniz,

you can leave the people where they are

insanları olduğu gibi bırakırsınız,

and you take the problem to the individuals, rather than

bireyleri probleme göndermek yerine,

moving the individuals to the problem.

problemi bireyleri getirirsiniz.

You arrange the coordination in the group, and by doing that

Bir grup içinde işbirliği yaratabildiğiniz zaman,

you get the same outcome, without the institutional difficulties.

hem kurumsal sıkıntılardan kurtulursunuz, hem de aynı sonucu elde edersiniz.

You lose the institutional imperative.

Kurumsal yetkiyi kaybedersiniz,

You lose the right to shape people's work when it's volunteer effort,

Gönüllü çaba olduğu zaman, insanların çabalarını biçimlendirme

but you also shed the institutional cost,

hakkını yitirirsiniz, ama kurumsal maliyet de kaybolur,

which gives you greater flexibility.

bu da size esneklik sağlar.

What Flickr does is it replaces planning with coordination.

Flickr, planlamanın yerine işbirliğini koyuyor.

And this is a general aspect of these cooperative systems.

Bu da işbirliğine dayalı sistemlerin genel özelliği.

Right. You'll have experienced this in your life

Bunu kendiniz de hayatınızda yaşadınız:

whenever you bought your first mobile phone,

İlk cep telefonunuzu alıp da plan yapmaktan

and you stopped making plans.

vazgeçtiniz:

You just said, "I'll call you when I get there."

"Gelince ben seni ararım" demeye başladınız.

"Call me when you get off work." Right?

"İşin bitince beni ara." Değil mi?

That is a point-to-point replacement of coordination with planning.

İşbirliği, planlamanın yerini birebir olarak alıyor.

Right. We're now able to do that kind of thing with groups.

Aynı şeyi gruplarla yapmamız mümkün.

To say instead of, we must make an advance plan,

Plan yapalım, 5-yıllık projeksiyon yapalım,

we must have a five-year projection

Vikipedi'nin, vs...

of where the Wikipedia is going to be, or whatever,

ne yöne gittiğini görelim, demek yerine,

you can just say, let's coordinate the group effort,

hadi grup çalışmasını baştan koordine edelim,

and let's deal with it as we go,

sonra da problemler ortaya çıktıkça çözelim,

because we're now well-enough coordinated

çünkü zaten aramızda yeterli seviyede koordinasyon var,

that we don't have to take on the problems of deciding in advance what to do.

problemleri erkenden çözmek zorunda değiliz.

So here's another example. This one's somewhat more somber.

Bir örnek daha vereceğim. Bu seferki biraz iç kapatıyor.

These are photos on Flickr tagged "Iraq."

Flickr'da "Irak" diye etiketlenmiş fotoğraflar var.

And everything that was hard about the coordination cost

"Denizkızı Alayı"ndaki koordinasyon maaliyetleri,

with the Mermaid Parade is even harder here.

burada daha da zor.

There are more pictures. There are more photographers.

Daha fazla sayıda fotoğraf, daha fazla sayıda fotoğrafçı var.

It's taken over a wider geographic area.

Fotoğraflar daha geniş bir coğrafi alana yayılmış.

The photos are spread out over a longer period of time.

Daha geniş bir zaman aralığında çekilmişler.

And worst of all, that figure at the bottom,

En kötüsü, alttaki rakam,

approximately ten photos per photographer, is a lie.

Fotoğrafçı başına 10 fotoğraf ifadesi, bir yalan.

It's mathematically true,

Matematiksel olarak doğru,

but it doesn't really talk about anything important --

ama esas önemli olan şeyi anlatmıyor;

because in these systems, the average isn't really what matters.

çünkü bu sistemlerde, ortalama önemli değil.

What matters is this.

Önemli olan şu:

This is a graph of photographs tagged Iraq

"Irak" diye etiketlenmiş fotoğrafların grafiği

as taken by the 529 photographers who contributed the 5,445 photos.

5445 fotoğrafı gönderen 529 fotoğrafçıyı gösteriyor.

And it's ranked in order of number of photos taken per photographer.

Fotoğrafçı başına fotoğraf sayısına göre sıralandırılmış.

You can see here, over at the end,

Buradaki en uçta,

our most prolific photographer has taken around 350 photos,

en çok fotoğraf çeken fotoğrafçının 350 tane fotoğraf gönderdiğini,

and you can see there's a few people who have taken hundreds of photos.

ve yüzlerce fotoğraf çekmiş bir kaç insan olduğunu,

Then there's dozens of people who've taken dozens of photos.

düzinelerce fotoğraf çekmiş düzinelerce fotoğraf olduğunu,

And by the time we get around here,

ve buraya geldiğimizde de,

we get ten or fewer photos, and then there's this long, flat tail.

on veya daha az fotoğraf var, sonra da aşağıdaki uzun, düz kuyruk olduğunu,

And by the time you get to the middle,

ortaya geldiğimizde

you've got hundreds of people

sadece bir fotoğraf göndermiş

who have contributed only one photo each.

yüzlerce insan var.

This is called a power-law distribution.

Buna güç kuralı dağılımı denir.

It appears often in unconstrained social systems

Genelde, insanların istedikleri kadar katılımda bulundukları

where people are allowed to contribute as much or as little as they like --

sınırlandırılmamış sosyal sistemlerde

this is often what you get. Right?

ortaya çıkar.

The math behind the power-law distribution is that whatever's in the nth position

Bu güç kuralı dağılımı matematiksel yapısı, n'inci pozisyonda bulunanın,

is doing about one-nth of whatever's being measured,

birinci pozisyonda bulunan kişiye göre

relative to the person in the first position.

işin 1/n'ini yapmasına dayanıyor.

So, we'd expect the tenth most prolific photographer

Dolayısıyla, 10'uncu sıradaki fotoğrafçının,

to have contributed about a tenth of the photos,

birinci sıradakinin onda biri kadar fotoğraf göndermiş olmasını,

and the hundredth most prolific photographer

100'üncü sıradaki fotoğrafçının da,

to have contributed only about a hundred as many photos

birinci sıradakinin yüzde biri kadar fotoğraf

as the most prolific photographer did.

göndermiş olmasını bekleriz.

So, the head of the curve can be sharper or flatter.

Dolayısıyla eğri, daha keskin veya daha düz olabilir.

But that basic math accounts both for the steep slope

Ama keskin de olsa, düz de olsa,

and for the long, flat tail.

aynı matematiksel formül ile açıklanıyor.

And curiously, in these systems, as they grow larger,

İlginç bir şekilde, bu sistemler büyüdükçe,

the systems don't converge; they diverge more.

bir denge noktasına doğru gitmiyorlar, bilakis dağılmaya meyilleniyorlar.

In bigger systems, the head gets bigger

Daha büyük sistemlerde, kafa büyüdükçe,

and the tail gets longer, so the imbalance increases.

kuyruk da uzuyor, böylece eşitsizlik artııyor.

You can see the curve is obviously heavily left-weighted. Here's how heavily:

Bu eğrinin, sol tarafının baskın olduğu açık şekilde görünüyor. Şöyle ki:

if you take the top 10 percent of photographers contributing to this system,

Eğer fotoğraf gönderenlerin üst yüzde onuna bakarsanız,

they account for three quarters of the photos taken --

bunların fotoğrafların dörtte üçünü göndermiş olduklarını görürsünüz.

just the top 10 percent most prolific photographers.

Fotoğrafçıların sadece yüzde onundan buu kadar fotoğraf çıkıyor.

If you go down to five percent,

Bu oranı yüzde beşe indirirsek,

you're still accounting for 60 percent of the photos.

hala fotoğraflarını yüzde 60'ı kapsıyoruz.

If you go down to one percent, exclude 99 percent of the group effort,

Eğer oranı yüzde bire düşürürseniz, grup çabalarının %99'unu dışlarsanız,

you're still accounting for almost a quarter of the photos.

hala fotoğrafların bir çeyreğini kapsamaya devam ediyorsunuz.

And because of this left weighting,

İşte eğri bu şekilde sola meyillendiğinden,

the average is actually here, way to the left.

ortalama burada, iyice solda.

And that sounds strange to our ears,

Kulağa tuhaf gelse de,

but what ends up happening is that 80 percent of the contributors

katılımcıların yüzde sekseni, ortalama altında

have contributed a below-average amount.

fotoğraf göndermiş.

That sounds strange because we expect average and middle

Bu tuhaf geliyor, çünkü ortalama ve ortanın

to be about the same, but they're not at all.

aynı değer olmasını bekliyoruz, ama değil.

This is the math underlying the 80/20 rule. Right?

Bu, 80/20 kuralını açıklayan matematik.

Whenever you hear anybody talking about the 80/20 rule,

"80/20 kuralı" diye herkesin bahsettği kural,

this is what's going on. Right?

işte bu kuraldır.

20 percent of the merchandise accounts for 80 percent of the revenue,

Envanterin %20'si, satışında %80'ini kapsar.

20 percent of the users use 80 percent of the resources --

Kullanıcıların %20'si, kaynakların %80'ini harcar.

this is the shape people are talking about when that happens.

Bu kuraldan bahsedildiğinde kastedilen şekil budur.

Institutions only have two tools: carrots and sticks.

Kurumların sadece iki aracı vardır: Havuç ve sopa.

And the 80 percent zone is a no-carrot and no-stick zone.

"Yüzde 80 kuşağı" ise, havuçsuz ve sopasız bir kuşak.

The costs of running the institution mean that you cannot

Kurumu çalıştırmanın maliyetinin olması, bu insanların işlerini, kurumsal bir yapıya

take on the work of those people easily in an institutional frame.

kolayca geçiremeyeceğiniz anlamına geliyor.

The institutional model always pushes leftwards,

Kurumsal model, sürekli sola doğru itekler,

treating these people as employees.

insanları, "çalışan" olarak görür.

The institutional response is,

Kurumsal cevap,

I can get 75 percent of the value for 10 percent of the hires -- great,

"%10'luk dilimden %75'lik değer alabiliyorum - çok güzel" şeklindedir,

that's what I'll do.

"madem durum böyle, kalanını bırakalım."

The cooperative infrastructure model says,

İşbirliğine dayalı altyapı ise,

why do you want to give up a quarter of the value?

"neden değerin çeyreğinden vazgeçelim ki?" şeklinde.

If your system is designed

Eğer sisteminiz, değerin %25'inden

so that you have to give up a quarter of the value,

vazgeçmenize yol açıyorsa,

re-engineer the system.

sisteminizi yeniden tasarlayın.

Don't take on the cost that prevents you

Bu insanların katkılarını elde etmeniz

from getting to the contributions of these people.

için gereken maliyeti harcamayın,

Build the system so that anybody can contribute at any amount.

bunun yerine, sistemi, herkesin katkıda bulunmasına izin verir şekilde inşa edin.

So the coordination response asks not,

Dolayısıyla, işbirliğine dayalı cevap,

how are these people as employees, but rather,

insanların iyi bir çalışan olup olmadıklarını değil,

what is their contribution like? Right?

katkılarının ne olduğunu sorar.

We have over here Psycho Milt, a Flickr user,

Bu tarafta, Flickr kullanıcısı "Psycho Milt"i görüyoruz.

who has contributed one, and only one, photo titled "Iraq."

"Psycho Milt", bir adet, sadece bir adet "Irak" etiketli fotoğraf göndermiş.

And here's the photo. Right. Labeled, "Bad Day at Work."

İşte fotoğraf da bu. Başlığı "İş Günüm Kötü Geçiyor."

Right? So the question is,

Dolayısıyla, soru şu:

do you want that photo? Yes or no.

Bu fotoğrafı ister misiniz? Evet mi, hayır mı?

The question is not, is Psycho Milt a good employee?

Soru, "Psycho Milt iyi bir çalışan mı?" değil.

And the tension here is between institution as enabler

Buradaki çekişme, kurumun imkan sağlayıcı tarafı ile,

and institution as obstacle.

kurumun engel olma niteliği arasında.

When you're dealing with the left-hand edge

Bu dağılımların sol tarafına baktığımızda,

of one of these distributions,

bol vakit harcayıp,

when you're dealing with the people who spend a lot of time

istediğiniz üründen bolca üreten

producing a lot of the material you want,

insanları görürsünüz;

that's an institution-as-enabler world.

bu, kurumların imkan sağlayıcı olan tarafıdır.

You can hire those people as employees, you can coordinate their work

Bu insanları çalışan olarak işe alabilirsiniz, çalışmalarını sonuç almak

and you can get some output.

üzere koordine edebilirsiniz.

But when you're down here, where the Psycho Milts of the world

Ama dağılımın bu tarafında, dünyanın Psycho Milts gibi

are adding one photo at a time,

sadece bir tane fotoğraf gönderen insanları sözkonusuysa,

that's institution as obstacle.

bu da kurumun engel olma özelliğini ortaya çıkarır.

Institutions hate being told they're obstacles.

Kurumlar, kendilerine engel denmesini hiç sevmezler.

One of the first things that happens

Bir sorunu kurumsallaştırdığınız zaman

when you institutionalize a problem

ilk olan şeylerden birisi,

is that the first goal of the institution

kurumun amacının, kuruluş amacından

immediately shifts from whatever the nominal goal was

sapıp, kendi kendini korumayı

to self-preservation.

amaç edinmesidir.

And the actual goal of the institution goes to two through n.

Gerçek amaç ise, gittikçe gerilere itilir.

Right? So, when institutions are told they are obstacles,

Dolayısıyla kurumlara, engel teşkil ettikleri söylendiğinde,

and that there are other ways of coordinating the value,

değerleri koordine etmenin bir çok başka yolu olduğu söylendiğinde,

they go through something a little bit like the Kubler-Ross stages --

Kubler-Ross aşamaları gibi aşamalardan geçerler.

(Laughter)

(Kahkaha)

-- of reaction, being told you have a fatal illness:

Ölümcül hastalığınız olduğu söylendiğinde geçirilen aşamalar:

denial, anger, bargaining, acceptance.

İnkar, öfke, pazarlık, kabullenme.

Most of the cooperative systems we've seen

Gördüğümüz işbirliğine dayalı sistemlerin çoğu,

haven't been around long enough

henüz, "kabullenme" sahfasına gelecek kadar

to have gotten to the acceptance phase.

uzun süre boyunca varolmadılar.

Many, many institutions are still in denial,

Bir çok kurum hala inkar sahfasında,

but we're seeing recently a lot of both anger and bargaining.

ama giderek daha fazla miktarda öfke ve pazarlık görüyoruz.

There's a wonderful, small example going on right now.

Halen devam eden ufak bir örnek var:

In France, a bus company is suing people for forming a carpool,

Fransa'da, bir otobüs şirketi, insanları, bir arabayı ortak kullandıkları için mahkemeye verdi.

right, because the fact that they have coordinated

Çünkü bu insanlar, otobüs şirketinin

themselves to create cooperative value is depriving them of revenue.

kazancını azaltacak şekilde koordinasyon yaparak, değer yarattılar.

You can follow this in the Guardian.

Bu haberi, "Guardian" gazetesinden takip edebilirsiniz.

It's actually quite entertaining.

Aslında çok eğlenceli.

The bigger question is,

Daha büyük soru şu:

what do you do about the value down here?

Şuradaki değerle ilgili ne yapmak gerek?

Right? How do you capture that?

Bu değeri nasıl yakalarsınız?

And institutions, as I've said, are prevented from capturing that.

Kurumlar, anlattığım gibi, bu değeri yakalamaktan alıkoyulmuştur.

Steve Ballmer, now CEO of Microsoft,

Steve Ballmer, Microsoft'un CEO'su,

was criticizing Linux a couple of years ago, and he said,

daha bir kaç sene önce Linux'u eleştiriyordu. Şöyle dedi:

"Oh, this business of thousands of programmers

"Linux'a binlerce programcının katılımda bulunması

contributing to Linux, this is a myth.

diye bir şey yok; bu bir efsane."

We've looked at who's contributed to Linux,

"Linux'a destek verenleri inceledik.

and most of the patches have been produced by programmers

Çoğu yama, sadece o yamayı yapan programcı

who've only done one thing." Right?

tarafından yapılmış."

You can hear this distribution under that complaint.

Bu şikayetin altında, buradaki dağılımı görebilirsiniz.

And you can see why, from Ballmer's point of view,

Ballmer'ın bakış açısından da bunun neden kötü

that's a bad idea, right?

göründüğünü anlayabiliriz.

We hired this programmer, he came in, he drank our Cokes

Bir programcıyı işe alıyoruz, işe geliyor, Cola'mızı içiyor,

and played Foosball for three years and he had one idea.

üç yıl boyunca langırt oynuyor ve topu topu bir tane fikir üretiyor.

(Laughter)

(Kahkaha)

Right? Bad hire. Right?

Di mi? Kötü bir seçim.

(Laughter)

(Kahkaha)

The Psycho Milt question is, was it a good idea?

Psycho Milt sorusu: Bu iyi bir fikir mi?

What if it was a security patch?

Ya bu fikir, önemli bir güvenlik yamasıysa?

What if it was a security patch for a buffer overflow exploit,

Ya bu bir bellek hatasında ortaya çıkan güvenlik açığı

of which Windows has not some, [but] several?

için bir yamaysa - Windows'da çok bellek hatası oluyor.

Do you want that patch, right?

O zaman bu yama önemlidir, di mi?

The fact that a single programmer can,

Herhangi bir programcının,

without having to move into a professional relation

profesyonel ilişkiye girmeden Linux'a

to an institution, improve Linux once

bir kere katkıda bulunup, bir daha görülmemesi,

and never be seen from again, should terrify Ballmer.

Ballmer'ı çok korkutmalı.

Because this kind of value is unreachable in classic

Çünkü bu tür değer, geleneksel kurumsal

institutional frameworks, but is part of cooperative

yapı içinde ortaya çıkmaz; sadece işbirliğine dayalı,

systems of open-source software, of file sharing,

açık kaynak yazılımlar, Vikipedi veya dosya paylaşım

of the Wikipedia. I've used a lot of examples from Flickr,

sistemlerinde ortaya çıkıyor. Flickr'dan bir çok örnek gösterdim,

but there are actually stories about this from all over.

ama aslında bu tür öyküler her tarafta bulunuyor.

Meetup, a service founded so that users could find people

"Meetup" (Buluşma) kullanıcılarının, aynı bölgede benzer ilgileri

in their local area who share their interests and affinities

olan insanları bulmaları için kurulmuş bir hizmet,

and actually have a real-world meeting offline in a cafe

ayrıca gerçek hayatta, bir 'cafe'de veya bir 'pub'da

or a pub or what have you.

- ya da neresiyse - buluşup toplanıyorlar.

When Scott Heiferman founded Meetup,

Scott Heifetman Meetup'ı kurduğunda,

he thought it would be used for, you know,

tren izleyicileri veya kedi severler tarafından

train spotters and cat fanciers -- classic affinity groups.

kullanılacağını düşünmüştü - geleneksel meraklar.

The inventors don't know what the invention is.

Genelde mucitler, icatlarını tanımazlar.

Number one group on Meetup right now,

Şu anda Meetup'daki en büyük grup,

most chapters in most cities with most members, most active?

en fazla sayıda şehre yayılmış, en fazla üyesi olan, en aktif grup,

Stay-at-home moms. Right?

ev kadını anneler. İyi mi?

In the suburbanized, dual-income United States,

Kenar mahalleli, çift gelirli Birleşik Devletler'de.

stay-at-home moms are actually missing

ev kadını anneler, ancak geniş ailelerde,

the social infrastructure that comes from extended family

veya küçük, geleneksel mahallelerde bulunan

and local, small-scale neighborhoods.

sosyal altyapıyı özlüyorlar.

So they're reinventing it, using these tools.

O sosyal altyapıyı, bu araçlarla yeniden icat ediyorlar.

Meetup is the platform,

Meetup sadece bir platform,

but the value here is in social infrastructure.

ama buradaki değer sosyal altyapıda.

If you want to know what technology is going to change the world,

Eğer dünyayı hangi teknolojinin değiştireceğini bulmak isterseniz,

don't pay attention to 13-year-old boys --

gidip de 13 yaşındaki oğlanlara bakmayın,

pay attention to young mothers,

genç annelere bakın;

because they have got not an ounce of support for technology

çünkü genç anneler, kendi hayatlarını somutça kolaylaştırmayan

that doesn't materially make their lives better.

teknolojilerin dönüp de suratına bile bakmazlar.

This is so much more important than Xbox,

Çok gösterişli olmasalar da,

but it's a lot less glitzy.

Xbox'dan çok daha önemliler.

I think this is a revolution.

Bunun bir devrim olduğu görüşündeyim.

I think that this is a really profound change

İnsan ilişkilerinin düzenlenmesi açısından

in the way human affairs are arranged.

büyük bir değişim yaşadığımızı düşünüyorum.

And I use that word advisedly.

Kelimeyi dikkatle kullanıyorum:

It's a revolution in that it's a change in equilibrium.

Buna "devrim" dememin sebebi, dengeleri değiştirmesi.

It's a whole new way of doing things, which includes new downsides.

Olumsuz yönleri olsa da ilişki kurmanın yepyeni bir şekli.

In the United States right now, a woman named Judith Miller

Şu anda, Birleşik Devletler'de, Judith Miller adında bir kadın,

is in jail for not having given to a Federal Grand Jury her sources --

Federal Mahkeme'ye kaynaklarını beyan etmediği için hapis yatıyor - bu hanım, New York Times

she's a reporter for the New York Times --

gazetesinde haberci.

her sources, in a very abstract and hard-to-follow case.

Dava çok soyut ve takip edilmesi güç bir dava.

And journalists are in the street rallying to improve the shield laws.

Gazeteciler, sokakta toplanıp "kalkan" kanunlarının iyileştirilmesi için gösteri yapıyorlar.

The shield laws are our laws -- pretty much a patchwork of state laws --

"Kalkan" kanunları, bir sürü eyalet kanununu kastediyor.

that prevent a journalist from having to betray a source.

Bu kanunlar sayesinde gazeteciler, kaynaklarına ihanet etmek zorunda kalmıyorlar.

This is happening, however, against the background

Bu olay, "blog"larla paralel olarak

of the rise of Web logging.

gelişiyor.

Web logging is a classic example of mass amateurization.

"Blog"lar, kitlesel amatörleşmenin klasik bir örneği.

It has de-professionalized publishing.

Yayıncılığı, profesyonel iş olmatan çıkarıyor.

Want to publish globally anything you think today?

Küresel bir yayın mı yapmak istersiniz?

It is a one-button operation that you can do for free.

Tek tuşa basıp yapabileceğiniz bedava bir işlem.

That has sent the professional class of publishing down

Bu nedenle, profesyonel yayıncı sınıfı,

into the ranks of mass amateurization.

amatör kitlelerin arasında düştü.

And so the shield law, as much as we want it --

Dolayısıyla, hoşumuza gitmese de, "kalkan" kanunu,

we want a professional class of truth-tellers --

artık anlamsızlaşıyor; çünkü

it is becoming increasingly incoherent, because

profesyonel habercilik kurumunun

the institution is becoming incoherent.

kendisi giderek anlamsızlaşıyor.

There are people in the States right now

Şu anda, Birleşik Devletler'de

tying themselves into knots, trying to figure out

bir takım insanlar, düşünüp taşınıp,

whether or not bloggers are journalists.

kendilerinin "gazeteci" mi yoksa "blogger" mı olduğunu

And the answer to that question is,

anlamaya çalışıyorlar.

it doesn't matter, because that's not the right question.

Cevap şu: Önemli değil, çünkü soru yanlış.

Journalism was an answer to an even more important question,

Gazetecilik, daha önemli bir sorunun cevabıydı:

which is, how will society be informed?

Toplum nasıl haberdar edilir?

How will they share ideas and opinions?

Fikir ve görüşler nasıl paylaşılır?

And if there is an answer to that that happens outside

Eğer bu sorunun cevabı, gazetecilik mesleğinin

the professional framework of journalism,

çerçevesinin dışında kalıyorsa,

it makes no sense to take a professional metaphor

artık bu mesleğe ait ifadeleri alıp da bugünkü

and apply it to this distributed class.

dağınık "blogger" sınıfına uygulamak anlamsız.

So as much as we want the shield laws,

Her ne kadar "kalkan" kanunlarınını istesek de,

the background -- the institution to which they were attached --

bunların sıkıca bağlı oldukları arka plan,

is becoming incoherent.

giderek anlamsızlaşıyor.

Here's another example.

Bir örnek daha:

Pro-ana, the pro-ana groups.

Pro-ana, Pro-ana grupları.

These are groups of teenage girls

Bunlar, kişisel tercih olarak

who have taken on Web logs, bulletin boards,

anoreksik kalmayı tercih eden kızların,

other kinds of cooperative infrastructure,

"blog"lar ve forumlar gibi,

and have used it to set up support groups for

işbirliğine dayalı altyapılar kullanarak

remaining anorexic by choice.

yarattıkları dayanışma grupları.

They post pictures of thin models, which they call "thinspiration."

İnce vücutlu modellerin fotoğrafları birbirlerine gönderiyorlar.

They have little slogans, like "Salvation through Starvation."

Kısa sloganları var, "Kurtuluş için aç kalın" gibi;

They even have Lance Armstrong-style bracelets,

Kanser dayanışma gruplarının bileziklerine benzer

these red bracelets, which signify, in the small group,

kırmızı bilezikleri var, böylece "ben beslenme hastalığımı

I am trying to maintain my eating disorder.

sürdürmeye gayret ediyorum" mesajını veriyorlar.

They trade tips, like, if you feel like eating something,

Birbirlerine öneriler veriyorlar, mesela,

clean a toilet or the litter box. The feeling will pass.

canın yemek isterse, tuvalet veya çöp kutusu temizle. Yeme isteğin geçer.

We're used to support groups being beneficial.

Dayanışma gruplarının faydalı olmalarına alıştık.

We have an attitude that support groups are inherently beneficial.

Beklentimiz, dayanışma gruplarının kendiliğinden faydalı olmaları.

But it turns out that the logic of the support group is value neutral.

Ama gerçek o ki, dayanışma grubu, kendi başına ne iyi, ne de kötü.

A support group is simply a small group that wants to maintain

Dayanışma grubu, daha büyük bir toplumun içinde, varlığını, yaşam şeklini

a way of living in the context of a larger group.

sürdürmek isteyen küçük bir grup.

Now, when the larger group is a bunch of drunks,

Geniş toplum sarhoşlardan oluşmuşsa,

and the small group wants to stay sober, then we think,

küçük grup da ayık kalmak istiyorsa, biz,

that's a great support group.

"ne güzel bir dayanışma grubu" diyoruz.

But when the small group is teenage girls

Ama küçük grup, hasta kalmayı tercih eden

who want to stay anorexic by choice, then we're horrified.

bluğ çağında kızlar olunca, bu sefer dehşete kapılıyoruz.

What's happened is that the normative goals

Alıştığımız dayanış gruplarının,

of the support groups that we're used to,

olağan amaçları,

came from the institutions that were framing them,

bu grupları yaratan kurumlardan kaynaklanıyor,

and not from the infrastructure.

altyapıdan değil.

Once the infrastructure becomes generically available,

Altyapı, herkese sunulduğu zaman,

the logic of the support group has been revealed to be

dayanışma grubunun mantığının

accessible to anyone, including people pursuing these kinds of goals.

herkes tarafından ulaşılabilir olduğunu, dehşetli amaçları olan kişilerin de destek gruplarını kullanabildiğini gördük.

So, there are significant downsides to these changes

Dolayısıyla gelen değişimin, olumlu olduğu gibi,

as well as upsides. And of course, in the current environment,

olumsuz tarafları da var. Tabii ki, şu anki ortamda,

one need allude only lightly to the work of non-state actors

bu değişimden faydalanarak, küresel olayları etkilemeye çalışan

trying to influence global affairs, and taking advantage of these.

devlet dışı gruplardan da kısaca bahsetmek gerek.

This is a social map of the hijackers and their associates

Bu görünen, 11 Eylül saldırılarını düzenleyen

who perpetrated the 9/11 attack.

terörist grubun sosyal haritası.

It was produced by analyzing their communications patterns

İletişim tavırlarını analiz ederek ortaya çıkarıldı.

using a lot of these tools. And doubtless the intelligence communities of the world

Kuşkusuz, dünyadaki istihbarat örgütüleri, geçen haftanın

are doing the same work today for the attacks of last week.

saldırılarını çözmek için de aynı çalışmayı yapıyorlar.

Now, this is the part of the talk where I tell you

Şimdi size, bütün bunların sonucunda

what's going to come as a result of all of this,

neler olacağını anlatmam gerekiyor;

but I'm running out of time, which is good,

ama vaktim azalıyor; neyse ki azalıyor;

because I don't know.

çünkü bunu ben de bilmiyorum.

(Laughter)

(Kahkaha)

Right. As with the printing press, if it's really a revolution,

Matbaada olduğu gibi, eğer gerçekten bir devrim oluyorsa,

it doesn't take us from Point A to Point B.

bizi A noktasından B noktasına değil,

It takes us from Point A to chaos.

A noktasından, kaosun ortasına götürür.

The printing press precipitated 200 years of chaos,

Matbaa, 200 yıllık kaosa yol açtı,

moving from a world where the Catholic Church

Katolik Kilisesi'nin, önemli barış anlaşmaları

was the sort of organizing political force to the Treaty of Westphalia,

arkasında duran güç olduğu bir dünyadan, sonunda yeni bir politik birimin

when we finally knew what the new unit was: the nation state.

ortaya çıktığı bir dünyaya geçirdi: Milli Devlet.

Now, I'm not predicting 200 years of chaos as a result of this. 50.

Bu sefer için tahminim 200 yıllık kaos değil. 50.

50 years in which loosely coordinated groups

Önümüzdeki 50 yıl boyunca dağınık bir şekilde işbirliği

are going to be given increasingly high leverage,

yapan grupların gittikçe daha çok imkan elde edeceğini,

and the more those groups forego traditional institutional imperatives --

ve giderek daha fazla grubun, amacı baştan belirlemek veya

like deciding in advance what's going to happen,

kar amacı gütmek gibi geleneksel yaklaşımlardan

or the profit motive -- the more leverage they'll get.

uzaklaşıp, bu şekilde daha da imkan kazanacağını düşünüyorum.

And institutions are going to come under

Ve giderek, kurumların baskı altında kalacaklarını,

an increasing degree of pressure,

ve bilgi tekellerine ne kadar çok yaslanırlarsa,

and the more rigidly managed, and the more they rely

ne kadar katı yönetilirlerse,

on information monopolies, the greater the pressure is going to be.

ve üzerilerindeki baskının o kadar artacağını düşünüyorum.

And that's going to happen one arena at a time,

Bu değişim, her bir arenada, her bir kurumda,

one institution at a time. The forces are general,

teker teker gerçekleşecek. Değişime yol açan kuvvet genel,

but the results are going to be specific.

ama sonuçlar özel olacak.

And so the point here is not,

Dolayısıyla burada demek istediğim,

"This is wonderful," or "We're going to see a transition

"Ah ne güzel", veya "tümüyle kurumsal yapıdan

from only institutions to only cooperative framework."

tümüyle işbirliği altyapısıyla çalışmaya geçiş olacak"

It's going to be much more complicated than that.

demek istemiyorum. Daha karmaşık olacak.

But the point is that it's going to be a massive readjustment.

Ama, muazzam bir düzenlenişin gerçekleşeceğini söylemek istiyorum.

And since we can see it in advance and know it's coming,

Bunu önceden gördüğümüze ve farkettiğimize göre,

my argument is essentially: we might as well get good at it.

mümkün olduğunca becermeye bakmamız gerekli.

Thank you very much.

Çok teşekkür ederim.

(Applause)

(Alkış)