Where are all the aliens? | Stephen Webb

Çeviri: Cihan Ekmekçi Gözden geçirme: Figen Ergürbüz

I saw a UFO once.

Bir kez UFO görmüştüm.

I was eight or nine,

Sekiz veya dokuz yaşındaydım,

playing in the street with a friend who was a couple of years older,

benden iki yaş büyük bir arkadaşımla dışarıda oyun oynuyordum,

and we saw a featureless silver disc hovering over the houses.

evlerin üzerinde asılı duran gümüş bir disk görmüştük.

We watched it for a few seconds,

Birkaç saniye izledik,

and then it shot away incredibly quickly.

sonra inanılmaz bir hızla uzaklaştı.

Even as a kid,

Çocukken bile

I got angry it was ignoring the laws of physics.

fizik kurallarını görmezden geldiği için sinirlenmiştim.

We ran inside to tell the grown-ups,

Yetişkinlere söylemek için içeri koştuk

and they were skeptical --

ama onlar bu durumdan şüpheliydi,

you'd be skeptical too, right?

siz de şüphe duyardınız, değil mi?

I got my own back a few years later:

Yıllar sonra aynısını ben de yaptım.

one of those grown-ups told me,

Bu yetişkinlerden biri bana

"Last night I saw a flying saucer.

''Dün gece bir uçan daire gördüm.

I was coming out of the pub after a few drinks."

Birkaç duble içip bardan çıkmıştım.'' dedi.

I stopped him there. I said, "I can explain that sighting."

Orada sözünü kestim. ''Ne gördüğünü açıklayabilirim.'' dedim.

(Laughter)

(Kahkahalar)

Psychologists have shown we can't trust our brains

Psikologlar doğruyu söylerken

beynimize güvenemeyeceğimizi gösterdi.

to tell the truth.

It's easy to fool ourselves.

Kendimizi kandırıyor olabiliriz.

I saw something,

Ben bir şey gördüm,

but what's more likely --

ama daha da olası olan şey

that I saw an alien spacecraft,

dünya dışı bir uzay gemisi gördüm

or that my brain misinterpreted the data my eyes were giving it?

veya beynim gözlerimin gördüğü şeyi yanlış yorumladı.

Ever since though I've wondered:

O zamandan beri şunu merak ettim:

Why don't we see flying saucers flitting around?

Neden gezinen uçan daireler görmüyoruz?

At the very least,

En azından,

why don't we see life out there in the cosmos?

kozmoz içerisinde neden hiç hayat görmüyoruz?

It's a puzzle,

Karmaşık bir konu

and I've discussed it with dozens of experts

ve farklı alanlardan pek çok kişiyle

from different disciplines over the past three decades.

30 yıl boyunca bu konuyu tartıştım.

And there's no consensus.

Ortak bir kanı yok.

Frank Drake began searching for alien signals back in 1960 --

Frank Drake 1960 yılında dünya dışı sinyal aramaya başladı,

so far, nothing.

şimdiye dek bir şey bulunamadı.

And with each passing year,

Ayrıca her geçen yıl

this nonobservation,

dünya dışı bir aktiviteye ilişkin

this lack of evidence for any alien activity gets more puzzling

bu yapılamayan gözlem ve kanıt eksikliği daha da karmaşık bir hâl alıyor,

because we should see them, shouldn't we?

çünkü onları görmemiz lazım, değil mi?

The universe is 13.8 billion years old,

Evren 13,8 milyar yaşında,

give or take.

ortalama olarak.

If we represent the age of the universe by one year,

Evrenin yaşını bir yılla temsil ediyor olsak

then our species came into being about 12 minutes before midnight,

o hâlde insanoğlu gece yarısından 12 dakika önce var olmaya başlamış olurdu,

31st December.

31 Aralık gecesı.

Western civilization has existed for a few seconds.

Batı medenıyeti ise yalnızca birkaç saniye yaşamış olurdu.

Extraterrestrial civilizations could have started in the summer months.

Dünya dışı medeniyetlerin yaz aylarında başlamış olması gerekirdi.

Imagine a summer civilization

Bir yaz medeniyeti hayal edin,

developing a level of technology more advanced than ours,

bizimkinden daha gelişmiş bir teknoloji geliştirmiş olsunlar,

but tech based on accepted physics though,

ama teknoloji kabul edilen fiziğe dayanıyor.

I'm not talking wormholes or warp drives -- whatever --

Solucan deliği veya uzay motorlarından bahsetmiyorum -

just an extrapolation of the sort of tech that TED celebrates.

sadece TED'in de tanıttığı teknolojinin gelişmiş versiyonu.

That civilization could program self-replicating probes

Bu medeniyet kendini kopyalayan uzay araçları programlayarak

to visit every planetary system in the galaxy.

galaksideki tüm gezegen sistemini ziyaret edebilir.

If they launched the first probes just after midnight one August day,

İlk araçlarını bir Ağustos günü gece yarısı fırlatsalar

then before breakfast same day,

aynı gün kahvaltı vaktine kadar

they could have colonized the galaxy.

galaksiyi kolonize edebilirlerdi.

Intergalactic colonization isn't much more difficult,

Galaksiler arası kolonileşme çok daha zor değil,

it just takes longer.

sadece daha uzun sürüyor.

A civilization from any one of millions of galaxies

Milyonlarca galaksiden birindeki bir medeniyet

could have colonized our galaxy.

bizim galaksimizi kolonize edebilirdi.

Seems far-fetched?

Kulağa imkânsız mı geliyor?

Maybe it is,

Belki de öyledir,

but wouldn't aliens engage in some recognizable activity --

ama dünya dışı varlıklar, görebileceğimiz bir faaliyette bulunmazlar mıydı?

put worldlets around a star to capture free sunlight,

Mesela güneş ışığından faydalanmak için bir yıldızın çevresine bir obje koymak,

collaborate on a Wikipedia Galactica,

edinilen bilgiler için ortak bir kaynak oluşturmak

or just shout out to the universe, "We're here"?

veya tüm evrene ''Biz buradayız'' diye bağırmak gibi.

So where is everybody?

Peki herkes nerede?

It's a puzzle because we do expect these civilizations to exist, don't we?

Karmaşık bir konu çünkü gerçekten de bu medeniyetlerin var olduğunu umuyoruz.

After all, there could be a trillion planets in the galaxy --

Ne de olsa galakside bir trilyon gezegen olabilir -

maybe more.

belki daha da fazla.

You don't need any special knowledge to consider this question,

Bu soruyu düşünmek için özel bir bilgiye ihtiyacınız yok,

and I've explored it with lots of people over the years.

ben kendim yıllar boyunca pek çok kişiyle bunu irdeledim.

And I've found they often frame their thinking

Bir gezegenin, iletişim kuran bir medeniyete ev sahipliği yapmak için

in terms of the barriers that would need to be cleared

ortadan kaldırılması gereken engeller olduğunu

if a planet is to host a communicative civilization.

ve onların da bu engellerle düşüncelerini kısıtladığını fark ettim.

And they usually identify four key barriers.

Genellikle dört önemli engel sunuyorlar.

Habitability --

Yaşanabilirlik,

that's the first barrier.

bu bizim ilk engelimiz.

We need a terrestrial planet in that just right "Goldilocks zone,"

Aradığımız gezegenin suyun sıvı hâlde aktığı

where water flows as a liquid.

o ''Goldilocks Bölgesi''nde olması lazım.

They're out there.

Varlar.

In 2016, astronomers confirmed there's a planet in the habitable zone

2016'da astronomlar, en yakın yıldızın yaşanabilir bölgesinde

bir gezegen olduğunu onayladılar.

of the closest star,

Proxima Centauri --

Proxima Centauri.

so close that Breakthrough Starshot project plans to send probes there.

O kadar yakın ki Breakthrough Starshot projesi oraya araç göndermeyi planlıyor.

We'd become a starfaring species.

Yıldızlar arası yolculuk yapan bir tür olurduk.

But not all worlds are habitable.

Ama tüm gezegenler yaşanabilir değil.

Some will be too close to a star and they'll fry,

Bazıları bir yıldıza çok yakın olacak ve yanacak.

some will be too far away and they'll freeze.

Bazıları da çok uzak olduğu için donacak.

Abiogenesis --

Abiyogenez,

the creation of life from nonlife --

cansızdan canlı oluşumu,

that's the second barrier.

bu ikinci engel.

The basic building blocks of life aren't unique to Earth:

Hayatın temel yapı taşları Dünya'ya özgü değil:

amino acids have been found in comets,

gök cisimlerinde amino asitler bulundu,

complex organic molecules in interstellar dust clouds,

yıldızlar arası toz bulutlarında karmaşık organik moleküller,

water in exoplanetary systems.

güneş sistemi dışındaki gezegenlerde su bulundu.

The ingredients are there,

Gerekli bileşenler mevcut,

we just don't know how they combine to create life,

ama yaşam için nasıl bir araya geleceklerini bilmiyoruz,

and presumably there will be worlds on which life doesn't start.

ayrıca tahminen üzerinde yaşamın hiç başlamayacağı gezegenler var.

The development of technological civilization is a third barrier.

Teknolojik medeniyetin gelişimi üçüncü engel.

Some say we already share our planet with alien intelligences.

Kimilerine göre gezegenimizi dünya dışı zekâyla paylaşıyoruz bile.

A 2011 study showed that elephants can cooperate to solve problems.

Bir 2011 yılı çalışması, fillerin sorun çözmede işbirliği yaptığını gösterdi.

A 2010 study showed

Bir 2010 yılı çalışması ise

that an octopus in captivity can recognize different humans.

yetiştirilen bir ahtapotun farklı insanları tanıdığını gösterdi.

2017 studies show that ravens can plan for future events --

2017 yılı çalışmaları kuzgunların geleceğe yönelik plan yapabildiklerini gösterdi -

wonderful, clever creatures --

harika, zeki canlılar -

but they can't contemplate the Breakthrough Starshot project,

ama Breakthrough Starshot projesine onlar kafa yormuyor.

and if we vanished today,

Bugün ortadan kaybolsak

they wouldn't go on to implement Breakthrough Starshot --

Breakthrough Starshot'ın uygulanmasına devam etmezler.

why should they?

Neden etsinler ki?

Evolution doesn't have space travel as an end goal.

Uzay yolculuğu evrimin nihai durağı değil.

There will be worlds where life doesn't give rise to advanced technology.

Yaşamın ileri teknolojiye izin vermeyeceği gezegenler de olacak.

Communication across space -- that's a fourth barrier.

Dördüncü engelimiz uzay boyunca iletişim.

Maybe advanced civilizations choose to explore inner space

Belki de gelişmiş medeniyetler,

rather than outer space,

dış uzaydan ziyade iç uzayı keşfetmeyi seçtiler

or engineer at small distances rather than large.

veya kısa mesafeleri keşfedecek mühendisliğe sahipler.

Or maybe they just don't want to risk an encounter

Belki de daha gelişmiş ve daha düşmanca bir komşuyla

with a potentially more advanced and hostile neighbor.

karşılaşma riskini göze alamıyorlar.

There'll be worlds where, for whatever reason,

Her ne sebepten olursa olsun

civilizations either stay silent or don't spend long trying to communicate.

sessiz kalacak veya iletişim kurmak için çaba göstermeyecek gezegenler olacak.

As for the height of the barriers,

Engellerin yüksekliğine gelince

your guess is as good as anyone's.

tahmininiz diğer herkesle aynı.

In my experience,

Tecrübeme göre,

when people sit down and do the math,

insanlar oturup hesap yaptıklarında

they typically conclude there are thousands of civilizations in the galaxy.

galakside binlerce medeniyet olduğu çıkarımına varıyorlar.

But then we're back to the puzzle: Where is everybody?

Sonra karmaşaya geri dönüyoruz: Herkes nerede?

By definition,

Tanımlamak gerekirse,

UFOs -- including the one I saw --

benim gördüğüm de dâhil,

are unidentified.

UFO'lar tanımlanamıyor.

We can't simply infer they're spacecraft.

Onların uzay aracı olduğunu çıkaramıyoruz.

You can still have some fun playing with the idea aliens are here.

Dünya dışı varlıkların burada olduğu fikriyle eğlenebilirsiniz.

Some say a summer civilization did colonize the galaxy

Kimilerine göre bir yaz medeniyeti galaksiyi kolonize etti

and seeded Earth with life ...

ve yaşamın tohumlarını Dünya'ya ekti.

others, that we're living in a cosmic wilderness preserve --

Kimilerine göre de kozmik, vahşi bir korunakta yaşıyoruz;

a zoo.

bir hayvanat bahçesinde.

Yet others --

Başka bir grup da

that we're living in a simulation.

simülasyon içinde yaşadığımızı düşünüyor.

Programmers just haven't revealed the aliens yet.

Programcılar henüz dünya dışı varlıkları ortaya çıkarmadı.

Most of my colleagues though argue that E.T. is out there,

Ama iş arkadaşlarımın çoğu E.T.'nin uzayda bir yerde olduğu kanısında,

we just need to keep looking,

sadece aramaya devam etmemiz gerek

and this makes sense.

ve bu mantıklı da.

Space is vast.

Uzay devasa.

Identifying a signal is hard,

Bir sinyali tanımlamak çok zor,

and we haven't been looking that long.

ayrıca o kadar uzun zamandır inceleme yapmıyoruz.

Without doubt, we should spend more on the search.

Arama için daha fazla yatırım yapmamız lazım.

It's about understanding our place in the universe.

İşin ucunda evrendeki yerimizi anlamak var.

It's too important a question to ignore.

Görmezden gelinemeyecek kadar önemli bir soru.

But there's an obvious answer:

Ancak bir de bariz cevap var:

we're alone.

Evrende yalnızız.

It's just us.

Sadece biz varız.

There could be a trillion planets in the galaxy.

Galakside bir trilyon gezegen olabilir.

Is it plausible we're the only creatures capable of contemplating this question?

Bu soruyu masaya yatıran tek canlıların biz olması mantıklı mı?

Well, yes, because in this context,

Evet, çünkü konu bu olunca

we don't know whether a trillion is a big number.

bir trilyonun büyük bir rakam olup olmadığını bilmiyoruz.

In 2000, Peter Ward and Don Brownlee proposed the Rare Earth idea.

2000'de Peter Ward ve Don Brownlee, Rare Earth fikrini ortaya attılar.

Remember those four barriers

İnsanların medeniyet sayısını ölçmek için kullandığı

that people use to estimate the number of civilizations?

o dört engeli hatırlayın.

Ward and Brownlee said there might be more.

Ward ve Brownlee daha fazla olabileceğini söyledi.

Let's look at one possible barrier.

Muhtemel bir engele göz atalım.

It's a recent suggestion by David Waltham,

David Waltham'dan yeni bir öneri,

a geophysicist.

kendisi jeofizikçi.

This is my very simplified version

Dave'in oldukça sofistike olan argümanını

of Dave's much more sophisticated argument.

çok basit bir şekilde anlatayım.

We are able to be here now

Burada olma yetisine sahibiz

because Earth's previous inhabitants enjoyed

çünkü Dünya'nın önceki sakinleri

four billion years of good weather --

dört bin yıllık güzel havanın tadını çıkarttılar,

ups and downs but more or less clement.

inişli çıkışlı olsa da ılımandı.

But long-term climate stability is strange,

Ancak uzun süreli iklim dengesi tuhaf,

if only because astronomical influences

çünkü astronomik etkenler

can push a planet towards freezing or frying.

bir gezegeni yanmaya ve donmaya itebiliyor.

There's a hint our moon has helped,

Ay'ın yardımcı olduğuna dair ipuçları var

and that's interesting

ve bu bir hayli ilginç

because the prevailing theory is

çünkü öne çıkan teori şu ki

that the moon came into being when Theia,

Mars büyüklüğündeki cisim Theia

a body the size of Mars,

yeni oluşmuş Dünya'ya çarptığı zaman

crashed into a newly formed Earth.

Ay var olmaya başladı.

The outcome of that crash could have been a quite different Earth-Moon system.

Bu çarpışmanın sonucunda çok daha farklı bir Dünya-Ay sistemi oluşabilirdi.

We ended up with a large moon

Büyük bir uydumuz oldu

and that permitted Earth to have both a stable axial tilt

bu sayede de dengeli bir dönüş ekseni eğikliğinin yanı sıra,

and a slow rotation rate.

yavaş bir dönme hızı oldu.

Both factors influence climate

Bu ikisi de iklimi etkiliyor

and the suggestion is that they've helped moderate climate change.

ve iklim değişikliğini düzenlemede yardım ettiği düşünülüyor.

Great for us, right?

Bizim için harika.

But Waltham showed that if the moon were just a few miles bigger,

Ama Waltham, Ay birkaç km daha büyük olsa

things would be different.

her şeyin farklı olacağını gösterdi.

Earth's spin axis would now wander chaotically.

Dünya'nın dönüş ekseni korkunç şekilde gelişigüzel olurdu.

There'd be episodes of rapid climate change --

Hızlı iklim değişikliği dalgaları yaşanırdı,

not good for complex life.

karmaşık yaşam için hiç de iyi değil.

The moon is just the right size:

Ay gerçekten de tam olması gereken boyutta;

big but not too big.

büyük, ama çok büyük değil.

A "Goldilocks" moon around a "Goldilocks" planet --

''Goldilocks'' gezegeninin çevresinde ''Goldilocks'' uydusu,

a barrier perhaps.

belki de bir engel.

You can imagine more barriers.

Daha fazla engel hayal edebilirsiniz.

For instance,

Mesela,

simple cells came into being billions of years ago ...

basit hücreler milyarlarca yıl önce var olmaya başladı

but perhaps the development of complex life

ama karmaşık hayatın gelişimi için

needed a series of unlikely events.

beklenmedik bir olay dizisi yaşanması gerekti.

Once life on Earth had access to multicellularity

Dünya, çok hücreli organizmalar,

and sophisticated genetic structures,

sofistike genetik yapılar

and sex,

ve sekse sahip olunca

new opportunities opened up:

yeni fırsatlar boy gösterdi:

animals became possible.

hayvanlar mümkün oldu.

But maybe it's the fate of many planets

Belki de pek çok gezegenin kaderinde

for life to settle at the level of simple cells.

yaşam basit hücrelerden öteye gidemiyor.

Purely for the purposes of illustration,

Yalnızca örnekleme adına

let me suggest four more barriers to add to the four

iletişim kuran medeniyete dair yolun kapalı olduğunu savunan

that people said blocked the path to communicative civilization.

dört engele dört tane daha ekleyeyim.

Again, purely for the purposes of illustration,

Sadece örnekleme açısından.

suppose there's a one-in-a-thousand chance of making it across each of the barriers.

Her bir engeli aşmak için binde bir şansımız olduğunu varsayalım.

Of course there might be different ways of navigating the barriers,

Tabii engelleri aşmak için farklı yollar olabilir

and some chances will be better than one in a thousand.

ve bazı yollar binde birden daha olası olabilir.

Equally, there might be more barriers

Aynı şekilde, daha fazla engel olabilir

and some chances might be one in a million.

ve bazı olasılıklar milyonda bir olabilir.

Let's just see what happens in this picture.

Bu resimde neler olduğuna bakalım.

If the galaxy contains a trillion planets,

Eğer bir galaksi bir trilyon gezegen barındırıyorsa

how many will host a civilization capable of contemplating like us

bunlardan kaç tanesi bizim gibi düşünce yetisine sahip medeniyet barındırabilir,

projects such as Breakthrough Starshot?

Breakthrough Starshot gibi bir proje yapabilir?

Habitability --

Yaşanabilirlik;

right sort of planet around the right sort of star --

doğru yıldızın çevresinde doğru gezegen.

the trillion becomes a billion.

Trilyon burada milyara dönüşüyor.

Stability --

Denge;

a climate that stays benign for eons --

sonsuzluk için iyi huylu kalan bir iklim.

the billion becomes a million.

Milyar burada milyona dönüşüyor.

Life must start --

Yaşamın başlaması.

the million becomes a thousand.

Milyon burada bine dönüşüyor.

Complex life forms must arise --

Karmaşık yaşamın ortaya çıkışı.

the thousand becomes one.

Bin bire dönüştü.

Sophisticated tool use must develop --

Sofistike araç gereç kullanımı gelişmesi.

that's one planet in a thousand galaxies.

bin galaksi içinde sadece bir gezegen var.

To understand the universe,

Evreni anlamak için

they'll have to develop the techniques of science and mathematics --

bilim ve matematik tekniklerini geliştirmeleri gerek,

that's one planet in a million galaxies.

bu, bir milyon galakside bir gezegen demek.

To reach the stars, they'll have to be social creatures,

Yıldızlara ulaşmak için sosyal canlılar olmaları lazım,

capable of discussing abstract concepts with each other

birbirlerinden bilgi alış verişi yapabiliyor olmaları lazım,

using complex grammar --

karmaşık dilbilgisi kullanmaları lazım;

one planet in a billion galaxies.

bir milyar galakside bir gezegen.

And they have to avoid disaster --

Ayrıca felaketten kaçınmaları gerek,

not just self-inflicted but from the skies, too.

sadece bireysel zararlar değil, gökten gelen zararlardan da.

That planet around Proxima Centauri,

Proxima Centauri çevresindeki gezegen,

last year it got blasted by a flare.

geçen yıl alev aldı.

One planet in a trillion galaxies,

Olasılık şimdi bir trilyonda bir gezegen,

just as in the visible universe.

sadece görebildiğimiz evrende.

I think we're alone.

Bence yalnızız.

Those colleagues of mine who agree we're alone

Yalnız olduğumuza katılan iş arkadaşlarım

often see a barrier ahead --

genellikle önlerinde bir engel görüyorlar:

bioterror,

biyolojik terör,

global warming, war.

küresel ısınma, savaş.

A universe that's silent

Sessiz bir evren

because technology itself forms the barrier

çünkü teknolojinin kendisi

to the development of a truly advanced civilization.

gerçekten ileri bir medeniyetin gelişimi için ortaya engel koyuyor.

Depressing, right?

Moral bozucu, değil mi?

I'm arguing the exact opposite.

Ben tam tersini savunuyorum.

I grew up watching "Star Trek" and "Forbidden Planet,"

''Star Trek'' ve ''Forbidden Planet''i izleyerek büyüdüm

and I saw a UFO once,

ve bir kere UFO gördüm,

so this idea of cosmic loneliness I certainly find slightly wistful.

o yüzden bu kozmik yalnızlık fikri beni kesinlikle hüzünlendiriyor.

But for me,

Ama benim için

the silence of the universe is shouting,

evrenin sessizliği bağırıyor,

"We're the creatures who got lucky."

''Biz şanslı olan canlılarız.''

All barriers are behind us.

Tüm bu engeller geride kaldı.

We're the only species that's cleared them --

Onları aşan tek tür biziz,

the only species capable of determining its own destiny.

kendi kaderine karar verebilen tek tür biziz.

And if we learn to appreciate how special our planet is,

Gezegenimizin ne kadar özel olduğunu takdir etmeyi öğrenirsek

how important it is to look after our home

evimize iyi bakmanın önemini,

and to find others,

başkalarını bulmayı

how incredibly fortunate we all are simply to be aware of the universe,

ve evrenin farkında olduğumuz için bile ne kadar şanslı olduğumuzu,

humanity might survive for a while.

insanoğlu bir süre daha hayatta kalabilir.

And all those amazing things

Tüm bu harika şeyleri

we dreamed aliens might have done in the past,

dünya dışı varlıkların geçmişte yaptığını hayal ettik,

that could be our future.

bizim geleceğimiz de bu olabilir.

Thank you very much.

Çok teşekkürler.

(Applause)

(Alkışlar)