Where are all the aliens? | Stephen Webb

Tłumaczenie: Mateusz Pazdur Korekta: Agnieszka Fijałkowska

I saw a UFO once.

Pewnego razu zobaczyłem UFO.

I was eight or nine,

Miałem wtedy osiem lub dziewięć lat.

playing in the street with a friend who was a couple of years older,

Bawiłem się na ulicy z nieco starszym kolegą.

and we saw a featureless silver disc hovering over the houses.

Nagle zobaczyliśmy niezidentyfikowany srebrny dysk unoszący się nad domami.

We watched it for a few seconds,

Obserwowaliśmy go przez kilka sekund.

and then it shot away incredibly quickly.

Po chwili odleciał z niezwykłą prędkością.

Even as a kid,

Choć byłem dzieckiem,

I got angry it was ignoring the laws of physics.

rozdrażniło mnie, że ten obiekt ma za nic prawa fizyki.

We ran inside to tell the grown-ups,

Pobiegliśmy powiedzieć o nim dorosłym.

and they were skeptical --

Zareagowali sceptycznie.

Każdy by tak zareagował, prawda?

you'd be skeptical too, right?

I got my own back a few years later:

Odegrałem się za to parę lat później.

one of those grown-ups told me,

Jeden z tych dorosłych powiedział mi:

"Last night I saw a flying saucer.

"Widziałem w nocy latający talerz!

I was coming out of the pub after a few drinks."

Wyszedłem z pubu po kilku głębszych..."

I stopped him there. I said, "I can explain that sighting."

Przerwałem mu i powiedziałem: "To się da wyjaśnić!"

(Laughter)

(Śmiech)

Psychologists have shown we can't trust our brains

Psychologowie dowiedli, że nie należy zakładać,

to tell the truth.

że mózg zawsze mówi prawdę.

It's easy to fool ourselves.

Łatwo można dać się zwieść.

I saw something,

Zobaczyłem pewien obiekt.

but what's more likely --

Ale co brzmi sensowniej:

that I saw an alien spacecraft,

że widziałem statek kosmitów,

or that my brain misinterpreted the data my eyes were giving it?

czy że mój mózg źle zinterpretował dane, które przesłały mu moje oczy?

Ever since though I've wondered:

Jednak od tamtej pory zastanawiam się,

Why don't we see flying saucers flitting around?

dlaczego nie widujemy latających spodków krążących po niebie?

At the very least,

Albo przynajmniej,

why don't we see life out there in the cosmos?

dlaczego nie znaleźliśmy innych form życia w kosmosie?

It's a puzzle,

Aby rozwikłać tę zagadkę,

and I've discussed it with dozens of experts

rozmawiałem z wieloma ekspertami

from different disciplines over the past three decades.

z różnych dziedzin w ciągu ostatnich 30 lat.

And there's no consensus.

Nie ma w tej sprawie konsensusu.

Frank Drake began searching for alien signals back in 1960 --

Frank Drake zaczął szukać sygnałów od obcych w roku 1960,

so far, nothing.

jak na razie bez skutku.

Z każdym mijającym rokiem

And with each passing year,

this nonobservation,

ten brak obserwacji,

this lack of evidence for any alien activity gets more puzzling

brak dowodów na działalność obcych, staje się coraz bardziej zastanawiający.

because we should see them, shouldn't we?

Przecież powinniśmy ich zauważyć, prawda?

The universe is 13.8 billion years old,

Wszechświat ma 13,8 miliarda lat,

give or take.

plus minus.

If we represent the age of the universe by one year,

Gdyby zobrazować wiek wszechświata jako jeden rok,

then our species came into being about 12 minutes before midnight,

to nasz gatunek pojawił się około 12 minut przed północą

31st December.

31 grudnia.

Western civilization has existed for a few seconds.

Natomiast cywilizacja zachodnia istnieje od kilku sekund.

Extraterrestrial civilizations could have started in the summer months.

Cywilizacje pozaziemskie mogły powstać w miesiącach letnich.

Imagine a summer civilization

Wyobraźmy sobie taką "letnią cywilizację",

developing a level of technology more advanced than ours,

o poziomie techniki dużo bardziej zaawansowanym niż nasz,

but tech based on accepted physics though,

choć bazującym na przyjętych prawach fizyki.

I'm not talking wormholes or warp drives -- whatever --

Bez tuneli czasoprzestrzennych, prędkości warp i tak dalej.

just an extrapolation of the sort of tech that TED celebrates.

Mówimy o ekstrapolacji techniki promowanej przykładowo na forum TED.

That civilization could program self-replicating probes

Taka cywilizacja mogłaby programować samoreplikujące się sondy,

to visit every planetary system in the galaxy.

mające odwiedzić każdy układ planetarny w galaktyce.

If they launched the first probes just after midnight one August day,

Gdyby pierwsze sondy wystartowały tuż po północy pewnego sierpniowego dnia,

then before breakfast same day,

to już nazajutrz, jeszcze przed śniadaniem

they could have colonized the galaxy.

taka cywilizacja skolonizowałaby galaktykę.

Intergalactic colonization isn't much more difficult,

Kolonizacja międzygalaktyczna nie jest aż tak trudna,

it just takes longer.

ale wymaga więcej czasu.

A civilization from any one of millions of galaxies

Cywilizacja z którejkolwiek z milionów galaktyk

could have colonized our galaxy.

mogłaby skolonizować naszą galaktykę.

Seems far-fetched?

Brzmi to dość naciąganie?

Maybe it is,

Możliwe,

but wouldn't aliens engage in some recognizable activity --

ale czy obcy nie angażowaliby się w jakieś wyraźnie widoczne działania?

put worldlets around a star to capture free sunlight,

Może rozmieszczaliby planetoidy wokół gwiazd, by pozyskać z nich światło?

collaborate on a Wikipedia Galactica,

Albo współtworzyliby galaktyczną Wikipedię?

or just shout out to the universe, "We're here"?

Albo zwyczajnie zasygnalizowaliby swoją obecność w kosmosie?

So where is everybody?

Gdzie oni wszyscy są?

It's a puzzle because we do expect these civilizations to exist, don't we?

To prawdziwy dylemat, ponieważ spodziewamy się,

że te cywilizacje istnieją, prawda?

After all, there could be a trillion planets in the galaxy --

W końcu w galaktyce może znajdować się bilion planet,

maybe more.

a może i więcej.

You don't need any special knowledge to consider this question,

Aby rozważyć tę kwestię, nie potrzeba specjalistycznej wiedzy.

Na przestrzeni lat badałem ten temat z wieloma różnymi ludźmi.

and I've explored it with lots of people over the years.

And I've found they often frame their thinking

Zauważyłem, że często skupiają się oni

in terms of the barriers that would need to be cleared

na barierach, które należałoby pokonać,

if a planet is to host a communicative civilization.

aby na planecie mogła istnieć cywilizacja zdolna do komunikacji.

And they usually identify four key barriers.

Zwykle wyróżnia się cztery zasadnicze bariery:

Habitability --

Możliwość zamieszkania.

that's the first barrier.

To pierwsza z tych barier.

We need a terrestrial planet in that just right "Goldilocks zone,"

Potrzebna jest planeta podobna do Ziemi, optymalna "strefa Złotowłosej",

where water flows as a liquid.

gdzie woda występuje w stanie ciekłym.

They're out there.

Istnieją takie planety.

In 2016, astronomers confirmed there's a planet in the habitable zone

W 2016 roku astronomowie potwierdzili, że taka planeta znajduje się w ekostrefie

of the closest star,

najbliższej nam gwiazdy,

Proxima Centauri --

czyli Proxima Centauri.

so close that Breakthrough Starshot project plans to send probes there.

Planuje się nawet jej sondowanie w ramach projektu Breakthrough Starshot.

We'd become a starfaring species.

Stalibyśmy się wówczas gatunkiem wędrującym wśród gwiazd.

But not all worlds are habitable.

Ale nie wszędzie można mieszkać.

Some will be too close to a star and they'll fry,

Niektóre planety, znajdujące się zbyt blisko gwiazd, są za gorące.

some will be too far away and they'll freeze.

Inne, zbyt oddalone od gwiazd, są za zimne.

Abiogenesis --

Biogeneza,

the creation of life from nonlife --

powstanie życia z materii nieożywionej

that's the second barrier.

to druga bariera.

The basic building blocks of life aren't unique to Earth:

Podstawowe budulce form życia występują także poza Ziemią.

amino acids have been found in comets,

Przykładem są aminokwasy w kometach.

complex organic molecules in interstellar dust clouds,

Złożone cząsteczki organiczne w chmurach międzygwiezdnego pyłu.

water in exoplanetary systems.

Albo woda w układach egzoplanetarnych.

The ingredients are there,

Mamy potrzebne składniki,

we just don't know how they combine to create life,

ale nie wiemy, w jaki sposób powstaje z nich życie.

and presumably there will be worlds on which life doesn't start.

Prawdopodobnie w niektórych światach życie nigdy nie powstanie.

The development of technological civilization is a third barrier.

Trzecią barierą jest rozwój techniczny cywilizacji.

Some say we already share our planet with alien intelligences.

Zdaniem niektórych już teraz żyjemy u boku obcych inteligentnych form życia.

A 2011 study showed that elephants can cooperate to solve problems.

W 2011 roku dowiedziono, że słonie potrafią współpracować

w celu rozwiązywania problemów.

A 2010 study showed

Według badania z 2010 roku,

that an octopus in captivity can recognize different humans.

ośmiornica żyjąca w niewoli umie rozpoznawać poszczególnych ludzi.

2017 studies show that ravens can plan for future events --

Badania z 2017 roku pokazują, że kruki są w stanie planować z wyprzedzeniem.

wonderful, clever creatures --

To wspaniałe i mądre stworzenia,

but they can't contemplate the Breakthrough Starshot project,

jednak nie mogłyby pracować nad projektem Breakthrough Starshot.

and if we vanished today,

Gdyby ludzkość dziś zniknęła,

they wouldn't go on to implement Breakthrough Starshot --

inne stworzenia nie zrealizowałyby tego przedsięwzięcia.

why should they?

Bo i po co?

Evolution doesn't have space travel as an end goal.

Ostatecznym celem ewolucji nie są podróże w kosmosie.

There will be worlds where life doesn't give rise to advanced technology.

Mogą istnieć światy, gdzie istnienie życia nie skutkuje postępem technicznym.

Communication across space -- that's a fourth barrier.

Czwarta bariera to komunikacja w kosmosie.

Maybe advanced civilizations choose to explore inner space

Być może zaawansowane cywilizacje wolą badać swój własny świat,

rather than outer space,

zamiast innych światów w kosmosie?

or engineer at small distances rather than large.

Lub pracować nad techniką o mniejszym zasięgu?

Or maybe they just don't want to risk an encounter

A może zwyczajnie nie chcą ryzykować konfrontacji

with a potentially more advanced and hostile neighbor.

z potencjalnie bardziej zaawansowanymi i wrogimi sąsiadami?

There'll be worlds where, for whatever reason,

Mogą istnieć światy, gdzie z różnych powodów

civilizations either stay silent or don't spend long trying to communicate.

cywilizacje nie podejmują prób komunikacji albo nie poświęcają na nie wiele czasu.

As for the height of the barriers,

Jak silne są te bariery?

your guess is as good as anyone's.

Można tylko zgadywać.

In my experience,

Zauważyłem,

when people sit down and do the math,

że gdy ktoś zasiada do obliczeń,

they typically conclude there are thousands of civilizations in the galaxy.

to zwykle dochodzi do wniosku, że w galaktyce są tysiące cywilizacji.

But then we're back to the puzzle: Where is everybody?

Jednak wtedy wracamy do pytania: Gdzie oni wszyscy są?

By definition,

Z samej definicji

UFOs -- including the one I saw --

UFO - także to, które sam widziałem,

are unidentified.

jest niezidentyfikowane.

We can't simply infer they're spacecraft.

Nie można stwierdzić, że to na pewno statek kosmiczny.

You can still have some fun playing with the idea aliens are here.

Dla rozrywki można jednak założyć, że obcy istnieją.

Some say a summer civilization did colonize the galaxy

Niektórzy mówią, że "letnia cywilizacja" rzeczywiście skolonizowała galaktykę

and seeded Earth with life ...

i zasiała życie na Ziemi.

others, that we're living in a cosmic wilderness preserve --

Zdaniem innych żyjemy w kosmicznym rezerwacie przyrody

a zoo.

albo w ZOO.

Yet others --

Jeszcze inni twierdzą,

że nasze życie to symulacja.

that we're living in a simulation.

Programmers just haven't revealed the aliens yet.

Programiści po prostu ukrywają istnienie obcych.

Most of my colleagues though argue that E.T. is out there,

Jednak większość moich kolegów sądzi, że istoty pozaziemskie istnieją,

tylko trzeba ich poszukać.

we just need to keep looking,

and this makes sense.

Ma to sens.

Space is vast.

Kosmos jest ogromny.

Identifying a signal is hard,

Odczytanie sygnału od obcych jest trudne,

and we haven't been looking that long.

a my zaczęliśmy ich szukać stosunkowo niedawno.

Without doubt, we should spend more on the search.

Niewątpliwie powinniśmy poświęcić poszukiwaniom więcej czasu.

It's about understanding our place in the universe.

Chodzi tu o zrozumienie naszego miejsca we wszechświecie.

It's too important a question to ignore.

Pytania o tak ważną kwestię nie można ignorować.

But there's an obvious answer:

Jest jednak prosta odpowiedź:

we're alone.

jesteśmy sami.

It's just us.

Nikogo innego nie ma.

There could be a trillion planets in the galaxy.

W galaktyce może istnieć bilion planet.

Is it plausible we're the only creatures capable of contemplating this question?

Czy to możliwe, że jako jedyni jesteśmy w stanie rozważać to pytanie?

Well, yes, because in this context,

Otóż tak, ponieważ w tym kontekście

we don't know whether a trillion is a big number.

nie możemy być pewni, czy bilion to duża liczba.

In 2000, Peter Ward and Don Brownlee proposed the Rare Earth idea.

W roku 2000 Peter Ward i Don Brownlee sformułowali hipotezę rzadkiej Ziemi.

Remember those four barriers

Wspominałem o czterech barierach

that people use to estimate the number of civilizations?

rozważanych podczas szacowania możliwej liczby cywilizacji.

Ward and Brownlee said there might be more.

Ward i Brownlee dopuszczają kolejne bariery.

Let's look at one possible barrier.

Przyjrzyjmy się jednej z nich.

It's a recent suggestion by David Waltham,

Zasugerował ją ostatnio David Waltham,

a geophysicist.

geofizyk.

This is my very simplified version

Podam własną, uproszczoną wersję

of Dave's much more sophisticated argument.

dużo bardziej skomplikowanego wywodu Dave'a.

We are able to be here now

Jesteśmy w stanie żyć tu i teraz,

because Earth's previous inhabitants enjoyed

ponieważ poprzedni mieszkańcy Ziemi

four billion years of good weather --

żyli 4 miliardy lat w przyjaznym klimacie.

ups and downs but more or less clement.

Nie zawsze stabilnym, ale łaskawym.

But long-term climate stability is strange,

Długotrwała stabilność klimatu jest czymś nietypowym,

if only because astronomical influences

choćby dlatego, że czynniki astronomiczne

can push a planet towards freezing or frying.

mogą skutkować zamrożeniem lub usmażeniem planety.

Istnieją powody żeby sądzić, że pomógł tu Księżyc.

There's a hint our moon has helped,

and that's interesting

To dość ciekawe.

because the prevailing theory is

Według najpopularniejszej teorii,

that the moon came into being when Theia,

Księżyc powstał, kiedy Theia,

a body the size of Mars,

ciało niebieskie wielkości Marsa,

crashed into a newly formed Earth.

zderzyła się z nowo ukształtowaną Ziemią.

Wynikiem tej kolizji mógł być zupełnie inny układ Ziemi i Księżyca.

The outcome of that crash could have been a quite different Earth-Moon system.

We ended up with a large moon

Powstał jednak duży satelita,

and that permitted Earth to have both a stable axial tilt

co pozwoliło Ziemi uzyskać zarówno stabilne nachylenie osi,

and a slow rotation rate.

jak i niską prędkość obrotów.

Both factors influence climate

Oba te czynniki kształtują klimat.

and the suggestion is that they've helped moderate climate change.

Sugeruje się, że przyczyniły się one do złagodzenia zmian klimatycznych.

Great for us, right?

Mamy szczęście, prawda?

But Waltham showed that if the moon were just a few miles bigger,

Jednak Waltham dowiódł, że gdyby Księżyc był choćby odrobinę większy,

things would be different.

wszystko wyglądałoby inaczej.

Earth's spin axis would now wander chaotically.

Oś obrotów Ziemi chwiałaby się w chaotyczny sposób.

There'd be episodes of rapid climate change --

Występowałyby okresy gwałtownych zmian klimatów,

not good for complex life.

niesprzyjające złożonym formom życia.

The moon is just the right size:

Księżyc jest w sam raz:

big but not too big.

duży, ale nie za duży.

A "Goldilocks" moon around a "Goldilocks" planet --

Księżyc i planeta w "strefie Złotowłosej".

a barrier perhaps.

To chyba jedna z barier.

You can imagine more barriers.

Można pomyśleć o kolejnych.

For instance,

Przykładowo,

simple cells came into being billions of years ago ...

proste komórki powstały miliardy lat temu...

but perhaps the development of complex life

Ale możliwe, że rozwój złożonych form życia

needed a series of unlikely events.

wymagał serii nieprawdopodobnych zdarzeń.

Once life on Earth had access to multicellularity

Gdy ziemskie formy życia zyskały wielokomórkowość,

and sophisticated genetic structures,

skomplikowane struktury genetyczne

and sex,

i płciowość,

new opportunities opened up:

otworzyły się nowe możliwości:

animals became possible.

mogły powstać zwierzęta.

But maybe it's the fate of many planets

A może formy życia na wielu planetach

for life to settle at the level of simple cells.

skazane są na pozostanie na poziomie prostych komórek?

Purely for the purposes of illustration,

Wyłącznie w celach ilustracyjnych,

let me suggest four more barriers to add to the four

przedstawię teraz jeszcze cztery dodatkowe bariery,

that people said blocked the path to communicative civilization.

które, zdaniem niektórych, powstrzymały rozwój komunikującej się cywilizacji.

Again, purely for the purposes of illustration,

Ponownie, wyłącznie w celach ilustracyjnych,

suppose there's a one-in-a-thousand chance of making it across each of the barriers.

załóżmy że istnieje jedna szansa na tysiąc, by pokonać każdą barierę.

Of course there might be different ways of navigating the barriers,

Oczywiście można je obejść na różne sposoby

and some chances will be better than one in a thousand.

i czasami szanse będą większe niż 1 na 1000.

Equally, there might be more barriers

Może również istnieć więcej barier,

and some chances might be one in a million.

a szanse mogą spaść do jednej na milion.

Let's just see what happens in this picture.

Zastanówmy się nad taką sytuacją...

If the galaxy contains a trillion planets,

Jeśli w galaktyce znajduje się bilion planet,

how many will host a civilization capable of contemplating like us

to na ilu z nich powstanie cywilizacja, zdolna, tak jak my,

pracować nad projektami pokroju Breakthrough Starshot?

projects such as Breakthrough Starshot?

Habitability --

Możliwość zamieszkania.

right sort of planet around the right sort of star --

Odpowiednia planeta wokół odpowiedniej gwiazdy.

the trillion becomes a billion.

Bilion maleje do miliarda.

Stability --

Stabilność.

a climate that stays benign for eons --

Całe wieki łagodnego klimatu.

the billion becomes a million.

Miliard maleje do miliona.

Life must start --

Musi powstać życie.

the million becomes a thousand.

Milion maleje do tysiąca.

Complex life forms must arise --

Muszą wykształcić się złożone formy życia.

the thousand becomes one.

Tysiąc spada do jednego.

Sophisticated tool use must develop --

Dodajmy do tego postęp techniczny.

that's one planet in a thousand galaxies.

Daje to jedną planetę na tysiąc galaktyk.

To understand the universe,

Aby zrozumieć wszechświat,

they'll have to develop the techniques of science and mathematics --

konieczny jest rozwój nauki i matematyki.

that's one planet in a million galaxies.

Daje to jedną planetę na milion galaktyk.

To reach the stars, they'll have to be social creatures,

Podróż do gwiazd jest możliwa dla istot społecznych,

capable of discussing abstract concepts with each other

zdolnych do dyskusji na temat abstrakcyjnych koncepcji,

using complex grammar --

wykorzystujących złożoną gramatykę.

one planet in a billion galaxies.

Jedna planeta na miliard galaktyk.

And they have to avoid disaster --

Istoty te muszą uniknąć kataklizmów.

not just self-inflicted but from the skies, too.

Wywołanych nie tylko przez nie same, ale też przez siłę wyższą.

That planet around Proxima Centauri,

Wspomniana planeta krążąca wokół Proxima Centauri

last year it got blasted by a flare.

rok temu ucierpiała przez rozbłysk słoneczny.

One planet in a trillion galaxies,

Jedna planeta na bilion galaktyk

just as in the visible universe.

w widzialnym wszechświecie.

I think we're alone.

Sądzę, że jesteśmy sami.

Those colleagues of mine who agree we're alone

Ci z moich kolegów, którzy podzielają mój pogląd,

often see a barrier ahead --

dostrzegają też bliższą barierę:

bioterror,

bioterroryzm,

globalne ocieplenie, wojnę.

global warming, war.

A universe that's silent

Wszechświat, który milczy,

because technology itself forms the barrier

bo sama technika stanowi barierę

to the development of a truly advanced civilization.

rozwoju prawdziwie zaawansowanej cywilizacji.

Depressing, right?

Przygnębiające, prawda?

I'm arguing the exact opposite.

Otóż ja twierdzę, że wcale nie.

I grew up watching "Star Trek" and "Forbidden Planet,"

Wychowałem się na "Star Treku" i "Zakazanej planecie",

and I saw a UFO once,

a raz widziałem nawet UFO,

so this idea of cosmic loneliness I certainly find slightly wistful.

więc myśl o samotności w kosmosie oczywiście trochę mnie smuci.

But for me,

Mimo to, dla mnie

the silence of the universe is shouting,

milczenie wszechświata aż krzyczy:

"We're the creatures who got lucky."

"To właśnie nam się poszczęściło!"

All barriers are behind us.

Pokonaliśmy wszystkie bariery.

We're the only species that's cleared them --

Jesteśmy jedynym gatunkiem, który to osiągnął.

the only species capable of determining its own destiny.

Jedynym gatunkiem zdolnym zdecydować o własnym losie.

And if we learn to appreciate how special our planet is,

Jeżeli nauczymy się doceniać to, jak wyjątkowa jest nasza planeta,

how important it is to look after our home

jak ważne jest dbanie o nasz dom

i szukanie innych,

and to find others,

how incredibly fortunate we all are simply to be aware of the universe,

jak wielkim szczęściem jest dla nas świadomość istnienia wszechświata,

humanity might survive for a while.

to ludzkość będzie miała szanse na przetrwanie.

A wszystkie te niesamowite dzieła,

And all those amazing things

we dreamed aliens might have done in the past,

których, w naszych wyobrażeniach, dokonali w przeszłości kosmici,

that could be our future.

staną się naszą przyszłością.

Thank you very much.

Dziękuję bardzo.

(Applause)

(Brawa)