Stop being a bystander in your own life | Tracy Edwards

Çeviri: Saliha Karatepeli Gözden geçirme: Nihal Aksakal

Being able to navigate is an extraordinary gift,

Rota oluşturabilmek sıra dışı bir yetenek

and there is nothing like it in the world.

ve dünyada eşi benzeri yok.

I get no more sense of satisfaction greater than leaving a port

Bir limandan ayrılıp tayfamı ve teknemi güvenli bir şekilde bir limandan diğerine

and knowing that I can get my team and my boat

belki de üç, dört, beş, altı kilometre öteye

götürebileceğimi bilmekten başka hiçbir şey

safely from that port to another port,

maybe three, four, five, six thousand miles away.

beni böylesine memnun edemez.

Being at sea, for me, is ...

Benim için denizde olmak...

it's total freedom,

Tam anlamıyla özgürlük

and it is the ultimate opportunity to be you,

ve kendin olmak için en büyük fırsat demek

because you can't be anything else.

çünkü başka bir şey olamazsın.

You are naked in front of your peers on a boat.

Teknedeki tayfa önünde olduğun gibisin.

It is a small area.

Küçük bir alan.

Maiden is 58 feet long.

Maiden 17 metre uzunluğunda.

There's 12 women in a 58-foot boat.

17 metrelik teknede 12 kadın var.

I mean, you are literally up against each other,

Kelimenin tam anlamıyla dip dibesin,

and so you have to be you.

yani kendin olmak zorundasın.

The greatest moment for me when I'm sailing

Denize açıldığımda benim için en güzel an

is the moment that the land disappears.

karanın kaybolduğu andır.

It's an indescribable moment of --

Tarif edilemez

bir nefes kesilme anıdır,

(Gasps)

adventure and no turning back,

macera ve geri dönüşü yok,

and just you and the boat and the elements.

sadece sen, tekne ve doğa unsurları.

I wish everyone could experience this at least once in their lives.

Herkesin hayatında bir kere bunu deneyimlemesini isterim.

The further you get away from land,

Karadan uzaklaştıkça

the more you kind of fit into yourself.

kendine daha fazla yaklaşıyorsun.

It is you,

Bu sensin,

how do we get to the next place,

sıradaki yere nasıl ulaşacağız,

how do we stay alive,

nasıl hayatta kalacağız,

how do we look after each other

birbirimize nasıl sahip çıkacağız

and what do we do to get to the other side.

ve diğer tarafa geçmek için ne yapmalıyız.

So the question I get asked the most when I go and do talks

Konuşmalara gittiğimde en çok gelen soru:

is "How do you become an ocean-racing sailor?"

"Nasıl okyanusları aşan bir denizci oldun?"

And that's a really good question.

Gerçekten iyi bir soru.

And I've always wanted to say "I had a vision,

Hep şunu söylemek istedim:

"Bir düşüm vardı, hayale dönüştü,

which became a dream,

which became an obsession,"

sonra da takıntıya dönüştü."

but, of course, life's not like that,

Ancak hayat böyle değil.

and one thing I'm really anxious for people to know about me

İnsanların benim hakkımda öğrenmelerinden endişelendiğim,

is that my life hasn't gone from A to B --

hayatımın A noktasından B'ye gitmediği.

because how many people can say their lives just go from A to B;

Çünkü kaç insan hayatının A'dan B'ye gittiğini söyleyebilir,

they think, "I'm going to do this," and they go and do it?

"Bunu yapacağım." diye düşünüp yaparlar?

So I tell the truth.

Yani gerçeği söylüyorum.

And the truth is that I was expelled from school when I was 15 years old,

15 yaşında okuldan atıldım

and my long-suffering headmaster sent a long-suffering note

ve çilekeş müdürüm çilekeş anneme

özetle eğer Tracy okul koridorlarına bir daha adımını atarsa

to my long-suffering mother,

basically saying that if Tracy darkens these doors of the school again,

polisi arayacaklarına dair

then we will call the police.

çilekeş bir not gönderdi.

And my mum took me and she said,

Annem beni alıp

"Tatlım, eğitim herkese göre değildir" dedi.

"Darling, education is not for everyone."

And then she gave me the best piece of advice anyone has ever given me.

Sonra da bana hiç kimsenin vermemiş olduğu en iyi tavsiyeyi verdi.

She said, "Every single one of us is good at something,

"Her birimizin iyi olduğu bir şey var,

you just have to go and find what that is."

sadece gidip onun ne olduğunu bulmak gerek" dedi.

And at the age of 16, she let me go backpacking off to Greece.

16 yaşında Yunanistan'a gitmeme izin verdi.

I ended up working on boats, which was OK --

Teknelerde çalışmaya başladım, fena değildi.

17 years old, didn't really know what I wanted to do,

17 yaşında ne yapmak istediğimi pek bilmiyordum,

kind of going with the flow.

akışına bırakmıştım.

And then on my second transatlantic,

İkinci kez atlantik ötesine açıldığımda

my skipper said to me, "Can you navigate?"

kaptanım "Rotayı bulabilir misin?" dedi.

And I said, "Of course I can't navigate,

Ben de "Tabii ki rota bulamam,

bölme işlemine geçmeden okuldan atıldım" dedim.

I was expelled before long division."

And he said, "Don't you think you should be able to navigate?

"Rota bulmayı öğrenmen gerektiğini düşünmüyor musun?

What happens if I fall over the side?

Ya bana bir şey olsa?

Stop being a bystander in your own life,

Hayatına seyirci kalma,

stop looking at what you're doing

ne yaptığına bakmayı bırak

and start taking part."

ve bir parçası ol." dedi.

This day, for me, was the day that my whole life started.

O gün benim için tüm hayatımın başladığı gündür.

I learned to navigate in two days --

Rota bulmayı iki günde öğrendim

and this is someone who hates numbers

ve bunu sayılardan nefret eden,

and sees them as hieroglyphics.

onları hiyeroglif olarak gören biri olarak yaptım.

It opened up avenues and opportunities to me that I could never have imagined.

Bana hiç hayal edemeyeceğim yollar ve fırsatlar sağladı.

I actually managed to get a ride on a Whitbread Round the World Race boat.

Hatta Whitbread Round the World Race'de bir tekne bulmayı bile başardım.

It was with 17 South African men and me.

17 Güney Afrikalı ve ben vardım.

I was 21 years old,

21 yaşındaydım

and it was the longest nine months of my life.

ve hayatımın en uzun dokuz ayıydı.

But I went as a cook,

Aşçı olarak katıldım,

I managed to survive until the end,

sonuna kadar dayanmayı başardım

and when I got to end of this race,

ve yarışın sonuna geldiğimde

I realized that there were 230 crew in this race,

yarışta 230 mürettebat olduğunu fark ettim.

and three women,

Üç kadın vardı

and I was one of them.

ve ben de onlardan biriydim.

And I'm a lousy cook.

Kötü bir aşçıyım.

I'm a really good navigator.

İyi bir rotacıyım.

I think the second most profound thought in my entire life was:

Sanırım hayatımdaki en bilge ikinci düşünce şuydu:

"No man is ever going to allow me to be a navigator on their boat, ever."

"Hiçbir adam teknesinde rotacı olmama izin vermeyecek, asla."

And that is still the case today.

Günümüzde de durum hâlâ böyle.

In 35 years of the Whitbread,

Whitbread'in 35. yılında,

there's only been two female navigators that haven't been on an all-female cruise,

tamamı kadınlardan oluşan bir sefere katılmamış sadece iki kadın rotacı vardı

and that's how Maiden was born.

ve Maiden böyle ortaya çıktı.

That was the moment I thought, "I've got something to fight for."

"Uğruna savaşacak bir şeyim var." diye düşündüğüm an o andı.

And I had no idea that I wanted to have this fight,

Bu mücadeleye girmek istediğimden haberim bile yoktu

and it was something that I took to like a duck to water.

ve çok kolay gördüğüm bir şeydi.

I discovered things about myself that I had no idea existed.

Kendimde, varlığından haberim olmayan şeyler keşfettim.

I discovered I had a fighting spirit,

Mücadeleci bir ruhum olduğunu keşfettim,

I discovered I was competitive --

şimdiye kadar hiç bilmediğim

never knew that before --

rekabetçi yönümü keşfettim

and I discovered my second passion,

ve ikinci tutkumu keşfettim,

which was equality.

o da eşitlik.

I couldn't let this one lie.

Bunun durmasına izin veremezdim.

And it became not just about me wanting to navigate on a boat

Bu artık sadece benim bir teknede rotacı olmak için

and having to put my own crew together

kendi mürettebatımı toplamak,

and my own team,

kendi takımımı kurmak,

raise my own money, find my own boat,

kendi paramı kazanmak,

kendi teknemi bulmak istememle alakalı değildi.

so that I could be navigator.

This was about women everywhere.

Bu her yerdeki kadınlarla ilgiliydi.

And this was when I realized

Muhtemelen hayatımın kalanını

that this was probably what I was going to spend the rest of my life doing.

bunu yaparak geçireceğimi o zaman anladım.

It took ages for us to find the money

1989 Whitbread Round the World Race'e

to do the 1989 Whitbread Round the World Race.

katılabilmek için para bulmamız çok uzun zaman aldı.

And as we looked at all the big,

Yarış için hazırlanmış yepyeni parlak tekneleriyle,

multimillion pound, all-male projects around us,

büyük, milyonlarca liralık,

with their brand-new shiny boats designed for the race,

tamamı erkeklerden oluşan projeleri etrafımızda görünce

we realized this was not going to be us.

bunlardan biri olamayacağımızı fark ettik.

We had to make this up as we went along.

Bunu zamanla elde edecektik.

No one had enough faith in us to give us this kind of money.

Hiç kimsenin bize o kadar parayı verecek kadar inancı yoktu.

So I mortgaged my house,

Böylece evimi ipotek ettirdim

and we found an old wreck with a pedigree,

ve köklü bir enkaz bulduk.

an old Whitbread boat --

Güney Afrika'da bulduğumuz

it had already been around the world twice --

çoktan dünyayı iki kez dolaşmış

in South Africa.

eski bir Whitbread teknesiydi.

We somehow persuaded some guy to put it on a ship

Bir şekilde birini, onu gemiye koymaya

and bring it back to the UK for us.

ve bizim için Birleşik Krallık'a getirmeye ikna ettik.

The girls were horrified at the state of the boat.

Teknenin durumunu görünce kızlar dehşete kapılmıştı.

We got a free place in a yard.

Tersanede bir yerimiz vardı.

We got her up on the hard and we redesigned her,

Onu alabanda kaldırdık ve yeniden tasarladık,

we ripped her apart,

parçalara ayırdık,

we did all the work ourselves.

tüm işi kendimiz yaptık.

It was the first time that anyone had ever seen women in a shipyard,

Gemi tersanesinde kadın ilk kez görülüyordu,

so that was quite entertaining.

bundan dolayı oldukça ilginçti.

Every morning when we would walk in,

Her sabah oraya girdiğimizde

everyone would just gawk at us.

herkes bakakalırdı.

But it also had its advantages, because everyone was so helpful.

Ancak avantajları da vardı çünkü herkes çok yardımseverdi.

We were such a novelty.

Böylesi bir yeniliktik.

You know, we got given a generator, an engine --

Bize jeneratör verdiler, motor verdiler, bilirsiniz:

"Do you want this old rope?"

"Bu eski halatı ister misiniz?"

"Yep."

"Evet."

"Old sails?"

"Eski yelkenleri?"

"Evet, onları da alalım."

"Yep, we'll have those."

So we really made it up as we went along.

Yani gerçekten de zamanla tamamladık.

And I think, actually, one of the huge advantages we had was,

Düşünüyorum da aslında sahip olduğumuz en büyük avantaj,

you know, there was no preconceived idea

tamamı kadın bir mürettebatın

about how an all-female crew would sail around the world.

dünyaya nasıl yelken açacağına dair bir ön yargılı fikir olmamasıydı.

So whatever we did was OK.

Ne yaparsak uygundu.

And what it also did was it drew people to it.

Bu ayrıca insanları da çekti.

Not just women --

Sadece kadınları değil,

men, anyone who'd ever been told,

cinsiyetinden, ırkından, renginden ya da sebebi her neyse

"You can't do something because you're not good enough" --

"Bunu yapamazsın çünkü yeterince iyi değilsin." denilen

the right gender or right race or right color, or whatever.

erkekleri veya herhangi birilerini de.

Maiden became a passion.

Maiden bir tutku haline geldi.

And it was hard to raise the money --

Para bulmak zordu,

bize sponsor olmayan yüzlerce şirket vardı.

hundreds of companies wouldn't sponsor us.

They told us that we couldn't do it,

Bize yapamayacağımızı söylediler,

people thought we were going to die ...

öleceğimizi düşünüyorlardı...

You know, guys would literally come up to me and say,

Hatta adamlar bana gelip gerçekten şunları söylerdi:

"You're going to die."

"Öleceksiniz."

I'd think, "Well, OK, that's my business, it's not yours."

"Peki, tamam, bu beni ilgilendirir, seni değil." diye düşünürdüm.

In the end, King Hussein of Jordan sponsored Maiden,

Sonunda Ürdün Kralı Hüseyin, Maiden'a sponsor oldu

and that was an amazing thing --

ve bu harika bir şeydi.

way ahead of his time, all about equality.

Zamanının çok ötesinde, bir eşitlikçiydi.

We sailed around the world with a message of peace and equality.

Barış ve eşitlik mesajımızla dünyada yelken açtık.

We were the only boat in the race with a message of any kind.

Yarışta böylesi bir mesaja sahip olan tek tekneydik.

We won two legs of the Whitbread --

Whitbread yarışının iki etabını kazandık,

two of the most difficult legs --

en zorlu iki etabıydı

and we came second overall.

ve genel sonuçta ikinciydik.

And that is still the best result for a British boat since 1977.

Bu 1977'den beri bir İngiliz teknenin aldığı en iyi sonuç.

It annoyed a lot of people.

Birçok insanı sinirlendirdi.

And I think what it did at the time --

O zaman neye sebep olduğunu fark etmedik.

we didn't realize.

You know, we crossed the finishing line, this incredible finish --

Bitiş çizgisini geçtik, olağanüstü bitiş çizgisini.

600 boats sailing up the Solent with us;

600 tekne bizimle birlikte Solent'i geçiyordu,

50,000 people in Ocean Village chanting "Maiden, Maiden" as we sailed in.

biz yaklaşırken Ocean Village'deki 50.000 insan "Maiden, Maiden" diye bağırıyordu.

And so we knew we'd done something that we wanted to do

İstediğimiz şeyi yaptığımızı biliyorduk

and we hoped we'd achieved something good,

ve iyi bir şey başaracağımızı umuyorduk

but we had no idea at the time how many women's lives we changed.

ama o zaman kaç tane kadının hayatının değiştiğini bilmiyorduk.

Güney Okyanusu benim en sevdiğim okyanus.

The Southern Ocean is my favorite ocean.

Each ocean has a character.

Her okyanusun bir karakteri vardır.

So the North Atlantic is a yomping ocean.

Kuzey Atlantik uzun uzadıya bir okyanus.

It's a jolly, go-for-it, heave-ho type of --

Şen, kafasına göre, vira salpa,

have-fun type of ocean.

eğlenmene bak tarzında bir okyanus.

The Southern Ocean is a deadly serious ocean.

Güney Okyanusu ise ölümüne ciddi bir okyanus.

And you know the moment when you cross into the Southern Ocean --

Güney Okyanusu'na geçtiğin anda bilirsin,

the latitude and longitude --

enlemi ve boylamı,

you know when you're there,

oraya geldiğinde bilirsin ki

the waves have been building,

dalgalar birikiyordur,

they start getting big whitecaps on the top,

üzerilerinde büyük beyaz köpükleri olan dalgalar.

it becomes really gray,

Ortam çok grileşir,

you start to get sensory deprivation.

duyusal yoksunluk yaşamaya başlarsın.

It is very focused on who you are and what you are

Etrafındaki bu devasa ıssızlıkta

kim olduğuna ve ne olduğuna çok odaklanırsın.

with this massive wilderness around you.

It is empty.

Bomboş.

It is so big and so empty.

Çok büyük ve çok boş.

You see albatrosses swirling around the boat.

Albatrosların tekne etrafında uçuştuğunu görebilirsin.

It takes about four days to sail through their territory,

Onların bölgesinden geçmek yaklaşık dört gün sürer,

so you have the same albatross for four days.

yani dört gün boyunca aynı albatros manzarası.

And they find us quite a novelty,

Bizi oldukça tuhaf buluyorlar.

so they literally windsurf off the wind that comes off the mainsail

Ana yelkenden gelen rüzgarda sörf yaparlar

and they hang behind the boat,

ve teknenin arkasında takılırlar.

and you feel this presence behind you,

Arkanda bir varlık hissedersin

and you turn around,

ve arkanı döndüğünde

and it's this albatross just looking at you.

sana bakan bir albatros vardır.

We sold Maiden at the end of the race --

Maiden'ı yarışın sonunda sattık,

we still had no money.

hâlâ paramız yoktu.

And five years ago, we found her,

Beş sene önce onu bulduk,

at the same time as a film director decided

aynı zamanda bir film yönetmeni

he wanted to make a documentary about Maiden.

Maiden hakkında bir belgesel çekmeye karar verdi.

We found Maiden,

Maiden'ı bulduk,

she burst back into my life

hayatıma tekrar girdi

and reminded me a lot of things I had forgotten, actually,

ve aslında, yıllar sonra

unuttuğum birçok şeyi hatırlattı:

over the years,

about following my heart and my gut

Kalbimi ve içgüdülerimi dinlemeyi,

and really being part of the universe.

gerçekten evrenin bir parçası olmayı.

And everything I find important in life,

Hayatta önemli gördüğüm her şeyi

Maiden has given back to me.

Maiden bana geri verdi.

Again, we rescued her --

Yine, onu kurtardık.

Bir kitle fonu oluşturduk,

we did a Crowdfunder --

we rescued her from the Seychelles.

onu Seychelles'ten kurtardık.

Princess Haya, King Hussein's daughter,

Kral Hüseyin'in kızı Prenses Haya

funded the shipping back to the UK and then the restoration.

Birleşik Krallık'a geri gönderilmesini ve sonra da restorasyonunu finanse etti.

All the original crew were involved.

Asıl mürettebat tamamen dahildi.

We put the original team back together.

Asıl ekibi tekrar toparladık.

And then we decided, what are we going to do with Maiden?

Sonra Maiden ile ne yapacağımıza karar verdik.

And this, for me, really was the moment of my life

Bu benim için geriye dönüp

where I looked back on every single thing that I'd done --

yaptığım her şeye baktığım hayatımın anıydı:

every project, every feeling,

Her proje, her his,

every passion, every battle, every fight --

her tutku, her savaş, her kavga.

and I decided that I wanted Maiden to continue that fight

Gelecek nesil için Maiden'ın bu mücadeleye

for the next generation.

devam etmesini istediğime karar verdim.

Maiden is sailing around the world on a five-year world tour.

Maiden, beş yıllık bir dünya turunda dünya çapında yelken açıyor.

We are engaging with thousands of girls all over the world.

Dünyanın dört bir yanındaki binlerce kız çocuğu ile iletişime geçiyoruz.

We are supporting community programs that get girls into education.

Kızları eğitime yönlendiren toplum programlarını destekliyoruz.

Education doesn't just mean sitting in a classroom.

Eğitim sadece bir sınıfta oturmaktan ibaret değildir.

This, for me, is about teaching girls you don't have to look a certain way,

Bence bu, kız çocuklarına belirli bir bakışa sahip olmalarının gerekmediğini,

belli bir şekilde hissetmek zorunda olmadıklarını,

you don't have to feel a certain way,

belirli bir şekilde davranmak zorunda olmadıklarını öğretmekle ilgili.

you don't have to behave a certain way.

You can be successful,

Başarılı olabilirsin,

hayallerinin peşinden gidebilirsin

you can follow your dreams

and you can fight for them.

ve onlar için mücadele verebilirsin.

Life doesn't go from A to B.

Hayat A'dan B'ye ilerlemez.

It's messy.

Karmakarışıktır.

My life has been a mess from beginning to end,

Hayatım başından sonuna kadar karmakarışık

but somehow I've got to where we're going.

ama bir şekilde şu an gittiğim yöne ulaştım.

The future for us and Maiden looks amazing.

Biz ve Maiden için gelecek harika gözüküyor.

And for me,

Benim için bu

it is all about closing the circle.

çemberi kapatmakla ilgili.

It's about closing the circle with Maiden

Çemberi Maiden ile kapatmakla

and using her to tell girls

ve onu, kız çocuklarına şunu söylemek için kullanmakla ilgili:

that if just one person believes in you,

Sadece bir insan bile size inanıyorsa

you can do anything.

her şeyi yapabilirsiniz.