Carne Ross: An independent diplomat

Carne Ross: Bağımsız bir diplomat

Çeviri: Deniz Turgay Gözden geçirme: osman oguz ahsen

My story is a little bit about war.

Benim hikayem biraz savaş ile ilgili.

It's about disillusionment.

Hayal kırıklığı ile ilgili.

It's about death.

Ölümle ilgili.

And it's about rediscovering

Ve tüm bu yıkıntı arasında

idealism

idealizmi

in all of that wreckage.

yeniden keşfetmekle ilgili.

And perhaps also, there's a lesson

Belki de bunun içinde, 21. yüzyılın

about how to deal with

mahvedilmiş, parçalanan

our screwed-up, fragmenting

ve tehlikeli dünyası ile başa çıkma konusunda

and dangerous world of the 21st century.

bir ders vardır.

I don't believe in straightforward narratives.

Ben dolambaçsız anlatımlara inanmam.

I don't believe in a life or history

A kararı B sonucuna sebebiyet verir,

written as decision "A" led to consequence "B"

B, C sonucuna gider şeklinde yazılmış

led to consequence "C" --

bir hayat veya tarihe,

these neat narratives that we're presented with,

bize sunulan ve belki de birbirimizi cesaretlendirdiğimiz

and that perhaps we encourage in each other.

bu basit hikayelere inanmam.

I believe in randomness,

Ben rastgeleliğe inanırım,

and one of the reasons I believe that

buna inanmamın sebeplerinden biri ise

is because me becoming a diplomat was random.

benim diplomat olmamın rastgele olmasıdır.

I'm colorblind.

Ben renk körüyüm.

I was born unable to see most colors.

Doğuştan bir çok rengi göremiyorum.

This is why I wear gray and black most of the time,

Çoğu zaman gri ve siyah giymemin sebebi budur,

and I have to take my wife with me

ve kıyafet seçmek için

to chose clothes.

eşimi de yanımda götürmek zorundayım.

And I'd always wanted to be a fighter pilot when I was a boy.

Çocukken hep bir savaş pilotu olmayı istedim.

I loved watching planes barrel over

Köydeki yazlık evimizin üzerinden

our holiday home in the countryside.

hızla geçen uçakları izlemeyi severdim.

And it was my boyhood dream to be a fighter pilot.

Ve benim çocukluk hayalim bir savaş pilotu olmaktı.

And I did the tests in the Royal Air Force to become a pilot,

İngiliz Kraliyet Hava Kuvvetleri'nde pilot olmak için testler yaptım

and sure enough, I failed.

ve elbette başarısız oldum.

I couldn't see all the blinking different lights,

Yanıp sönen farklı ışıkların hepsini göremedim,

and I can't distinguish color.

renkleri ayırt edemiyorum.

So I had to choose another career,

Bu yüzden başka bir meslek seçmem gerekti,

and this was in fact relatively easy for me,

bu da benim için aslında nispeten kolaydı

because I had an abiding passion all the way through my childhood,

çünkü çocukluğum boyunca sabit bir tutkum vardı,

which was international relations.

bu da uluslararası ilişkilerdi.

As a child,

Çocukken,

I read the newspaper thoroughly.

gazeteyi baştan sona kadar okurdum.

I was fascinated by the Cold War,

Soğuk Savaş, orta ölçekli nükleer füzeler hakkındaki

by the INF negotiations

INF müzakereleri,

over intermediate-range nuclear missiles,

Sovyetler Birliği ve ABD arasında

the proxy war between the Soviet Union and the U.S.

Angola veya Afganistan'daki

in Angola or Afghanistan.

üstünlük savaşı, merakımı cezbediyordu.

These things really interested me.

Bu şeyler gerçekten ilgimi çekiyordu.

And so I decided quite at an early age

Böylelikle oldukça erken bir yaşta

I wanted to be a diplomat.

diplomat olmak istediğime karar verdim.

And I, one day, I announced this to my parents --

Ve bir gün bu konuyu aileme açtım -

and my father denies this story to this day --

babam hala bu hikayeyi inkar eder --

I said, "Daddy, I want to be a diplomat."

"Baba, ben diplomat olmak istiyorum" dedim.

And he turned to me, and he said,

Bana döndü ve dedi ki,

"Carne, you have to be very clever to be a diplomat."

"Carne, diplomat olmak için çok zeki olmak zorundasın."

(Laughter)

(Gülüşmeler)

And my ambition was sealed.

Hedefim kesinleşmişti.

In 1989,

1989 yılında,

I entered the British Foreign Service.

Britanya Dışişleri Bakanlığına girdim.

That year, 5,000 people applied to become a diplomat,

O yıl 5000 kişi diplomat olmak için başvurmuştu,

and 20 of us succeeded.

ve aramızdan 20 kişi başarılı oldu.

And as those numbers suggest,

Bu sayılar gösteriyor ki,

I was inducted into an elite

elit, büyüleyici ve

and fascinating and exhilarating world.

keyifli bir dünyaya girmiştim.

Being a diplomat, then and now,

Diplomat olmak, eskiden ve şimdi olduğu gibi,

is an incredible job, and I loved every minute of it --

inanılmaz bir iş, ve ben bunun her dakikasını sevdim.

I enjoyed the status of it.

Statüsünün tadını çıkardım.

I bought myself a nice suit and wore leather-soled shoes

Kendime güzel bir takım aldım, kösele ayakkabılar giydim

and reveled in

ve dünyadaki olaylara

this amazing access I had to world events.

sahip olduğum bu ilginç giriş hakkından zevk aldım.

I traveled to the Gaza Strip.

Gazze Şeridi'ne gittim.

I headed the Middle East Peace Process section

Britanya Dışişleri Bakanlığı'nda

in the British Foreign Ministry.

Ortadoğu Barış Süreci birimini yönettim.

I became a speechwriter

Britanya Dışişleri Bakanı'na

for the British Foreign Secretary.

konuşma metinleri yazdım.

I met Yasser Arafat.

Yaser Arafat ile görüştüm.

I negotiated

Saddam'ın Birleşmiş Milletler'deki

with Saddam's diplomats at the U.N.

diplomatları ile müzakereler yaptım.

Later, I traveled to Kabul

Daha sonra, Kabil'e gittim

and served in Afghanistan after the fall of the Taliban.

ve Taliban'ın düşüşünün ardından Afganistan'da çalıştım.

And I would travel

Bir C-130 nakliye uçağına

in a C-130 transport

binerdim

and go and visit warlords

ve dağdaki sığınaklarında

in mountain hideaways

mahalli diktatörleri ziyaret ederdim,

and negotiate with them

ve bu çok tehlikeli olduğundan

about how we were going to eradicate Al Qaeda from Afghanistan,

İngiliz Kraliyet Deniz Piyadeleri birliğinin de kendilerine eskortluk yapmak zorunda olduğu

surrounded by my Special Forces escort,

Özel Kuvvetler korumalarımla çevrili olarak,

who, themselves, had to have an escort of a platoon of Royal Marines,

Afganistan'da El-Kaide'yi nasıl ortadan kaldıracağımız konusunda

because it was so dangerous.

onlarla görüşürdüm.

And that was exciting -- that was fun.

Heyecan vericiydi. Eğlenceliydi.

It was really interesting.

Gerçekten ilginçti.

And it's a great cadre of people,

İnanılmaz derecede birbirlerine bağlı

incredibly close-knit community of people.

harika bir insan topluğuydu.

And the pinnacle of my career, as it turned out,

Kariyerimin doruk noktası ise

was when I was posted to New York.

New York'a gönderildiğim zamandı.

I'd already served in Germany, Norway,

Almanya, Norveç ve çeşitli başka yerlerde

various other places,

çalışmıştım,

but I was posted to New York

ama Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'ne

to serve on the U.N. Security Council for the British delegation.

Britanya delegasyonu için çalışmak üzere New York'a gönderildim.

And my responsibility was the Middle East,

Ve sorumluluğum Ortadoğu oldu

which was my specialty.

ki bu benim uzmanlık alanımdı.

And there, I dealt with things

Orada, Ortadoğu barış süreci,

like the Middle East peace process,

Lockerbie konusu --

the Lockerbie issue --

ki isterseniz bunu daha sonra konuşabiliriz --

we can talk about that later, if you wish --

gibi şeylerle ilgilendim,

but above all, my responsibility was Iraq

ama hepsinden önemlisi, Irak'tan,

and its weapons of mass destruction

onun kitle imha silahlarından,

and the sanctions we placed on Iraq

ve bu silahları bırakmak zorunda kalması için

to oblige it to disarm itself of these weapons.

Irak'a uyguladığımız yaptırımlardan sorumluydum.

I was the chief British negotiator

Bu konuda

on the subject,

İngiliz başmüzakerecisiydim

and I was steeped in the issue.

ve konuya doymuş durumdaydım.

And anyway,

Her neyse,

my tour -- it was kind of a very exciting time.

bu gezi -- çok heyecan verici bir zamandı.

I mean it was very dramatic diplomacy.

Yani, çok dramatik bir diplomasiydi.

We went through several wars

New York'ta kaldığım süre boyunca

during my time in New York.

birkaç savaş geçirdik.

I negotiated for my country

11 Eylül'de New York'ta bulunan bizleri

the resolution in the Security Council

elbette derinden etkilemiş olan

of the 12th of September 2001

11 Eylül saldırılarını kınayan

condemning the attacks of the day before,

12 Eylül 2001 tarihli

which were, of course, deeply present to us

Güvenlik Konseyi kararını

actually living in New York at the time.

ülkem için müzakere ettim.

So it was kind of the best of time, worst of times

Bu yüzden, hem acı hem de tatlı

kind of experience.

deneyimler yaşadım.

I lived the high-life.

Lüks bir hayat yaşıyordum.

Although I worked very long hours,

Uzun saatler boyunca çalışsam da,

I lived in a penthouse in Union Square.

Union Square'de bir teras katında kalıyordum.

I was a single British diplomat in New York City;

New York şehrinde yalnız bir İngiliz diplomattım;

you can imagine what that might have meant.

bunun ne anlama gelebileceğini hayal edebilirsiniz.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

I had a good time.

Güzel zamanlar geçirdim.

But in 2002,

Ama 2002 yılında,

when my tour came to an end,

gezi sona erdiğinde,

I decided I wasn't going to go back

beni Londra'da bekleyen işe

to the job that was waiting for me in London.

geri dönmeyeceğime karar verdim.

I decided to take a sabbatical,

Bruce'taki New School'da çalışmak üzere

in fact, at the New School, Bruce.

ücretsiz izin almaya karar verdim.

In some inchoate, inarticulate way

Gelişmemiş, anlamsız bir şekilde,

I realized that there was something wrong

işimle ilgili, kendimle ilgili bazı şeylerin

with my work, with me.

yolunda gitmediğini fark ettim.

I was exhausted,

Yorulmuştum,

and I was also disillusioned

ve açıklayamadığım bir şekilde

in a way I couldn't quite put my finger on.

hayal kırıklığı içindeydim.

And I decided to take some time out from work.

İşten biraz vakit ayırmaya karar verdim.

The Foreign Office was very generous.

Dışişleri Ofisi çok cömertti.

You could take these special unpaid leave, as they called them,

Onların ücretsiz izin dediği bu özel izni alabilir

and yet remain part of the diplomatic service, but not actually do any work.

ve aslında hiçbir iş yapmadan, diplomatik servisin bir parçası olarak kalabilirdim.

It was nice.

Memnundum.

And eventually, I decided

Ve sonunda,

to take a secondment to join the U.N. in Kosovo,

o zamanlar Birleşmiş Milletler idaresinde olan

which was then under U.N. administration.

Kosova'daki B.M.'e geçici görevli olarak görevlendirilmeye karar verdim.

And two things happened in Kosovo,

Kosova'da iki şey oldu,

which kind of, again,

ki bunlar yine

shows the randomness of life,

hayatın rastgeleliğini gösterir türdendi

because these things turned out to be

çünkü bunlar

two of the pivots of my life

hayatımın iki dönüş noktası oldu

and helped to deliver me to the next stage.

ve bir sonraki aşamaya geçmemde bana yardım etti.

But they were random things.

Fakat bunlar rastgele şeylerdi.

One was that, in the summer of 2004,

Bir tanesi, 2004 yazında

the British government, somewhat reluctantly,

İngiliz hükümetinin, biraz isteksizce,

decided to have an official inquiry

çok sınırlı bir konu olan

into the use of intelligence on WMD

Irak Savaşı'na girme konusunda

in the run up to the Iraq War,

kitle imha silahlarına ilişkin istihbaratın kullanılması amacıyla

a very limited subject.

resmi bir soruşturma yapılmasına karar verdi.

And I testified to that inquiry in secret.

Gizlilik içindeki bu soruşturmaya tanıklık ettim.

I had been steeped in the intelligence on Iraq

Irak ve kitle imha silahları istihbaratına

and its WMD,

daldım

and my testimony to the inquiry said three things:

ve benim verdiğim tanıklık üç şey gösteriyordu:

that the government exaggerated the intelligence,

Devletin istihbaratı abarttığı

which was very clear in all the years I'd read it.

ki bu da okuduğum her yıla yansımıştı.

And indeed, our own internal assessment was very clear

Ve aslında, bizim kendi içimizde yaptığımız değerlendirmeye göre

that Iraq's WMD

Irak'ın kitle imha silahları

did not pose a threat to its neighbors, let alone to us.

bize bir tehtit oluşturmadığı gibi komşularına da bir tehlike oluşturmuyordu.

Secondly, the government had ignored all available alternatives to war,

İkinci olarak, hükumetin savaşa alternatif olabilecek seçenekleri görmezden geldiği

which in some ways

ki bazı açılardan

was a more discreditable thing still.

bu hala yüzkızartıcı bir şey.

The third reason, I won't go into.

Üçüncü nedeni söylemeyeceğim.

But anyway, I gave that testimony,

Her neyse, bu uzman raporunu verince

and that presented me with a crisis.

ben de kendi krizimi bulmuştum.

What was I going to do?

Ne yapmalıydım?

This testimony was deeply critical of my colleagues,

Bu rapor, bana sorarsanız, bir temele dayanmadan savaşa girmiş

of my ministers, who had, in my view

meslektaşlarımı ve bakanlarımı

had perpetrated a war on a falsehood.

çok ağır eleştiriyordu.

And so I was in crisis.

Böylece ben de bir krizin içindeydim.

And this wasn't a pretty thing.

Ve bu çok da iyi bir şey değildi.

I moaned about it, I hesitated,

Bunun hakkında şikayet ettim, tereddüt ettim

I went on and on and on to my long-suffering wife,

zavallı karıma uzun uzun dert yandım

and eventually I decided to resign from the British Foreign Service.

ve sonunda Dışişleri Bakanlığı'ndan istifa etmeye karar verdim.

I felt -- there's a scene in the Al Pacino movie "The Insider," which you may know,

Al Pacino'nun ''The Insider'' filmini belki bilirsiniz, filmin bir sahnesinde,

where he goes back to CBS

tütüncü adam konusunda onun güvenini sarsmalarından sonra

after they've let him down over the tobacco guy,

CBS'e geri döner ve der ki

and he goes, "You know, I just can't do this anymore. Something's broken."

''Biliyor musunuz, artık bunu yapamam. Bir şeyler bozuldu.''

And it was like that for me. I love that movie.

Benim için de aynıydı. O filmi çok seviyorum.

I felt just something's broken.

Sanki bir şeyler bozulmuş gibi hissettim.

I can't actually sit with my foreign minister

Artık kendi dışişleri bakanımla

or my prime minister again with a smile on my face

veya başbakanımızla karşılıklı oturup

and do what I used to do gladly for them.

yüzümde bir gülümsemeyle onlara ne isterseler yapacağımı söyleyemezdim.

So took a running leap

Böylece uzun bir mesafe koşarak

and jumped over the edge of a cliff.

bir uçurumdan atladım.

And it was a very, very uncomfortable, unpleasant feeling.

Bu çok rahatsız eden ve nahoş bir histi.

And I started to fall.

Ve düşmeye başladım.

And today, that fall hasn't stopped;

Bugüne kadar da düşüş henüz durmuş değil.

I'm still falling.

Hala daha düşüyorum.

But, in a way, I've got used to the sensation of it.

Ama bir nevi bu hisse alıştım.

And in a way, I kind of like

Ve bir anlamda, uçurumun başında durmaktan

the sensation of it a lot better

ve ne yapacağını düşünmekten

than I like actually standing on top of the cliff,

çok daha iyi bir

wondering what to do.

his veriyor.

A second thing happened in Kosovo,

Kosova'da olan ikinci şey ise,

which kind of -- I need a quick gulp of water, forgive me.

pardon hemen bir yudum su içmem gerek affedersiniz.

A second thing happened in Kosovo,

Kosova'da olan ikinci şey ise,

which kind of delivered the answer,

bana ''hayatımla ne yapacağım?''

which I couldn't really answer,

sorusuna veremediğim cevabı

which is, "What do I do with my life?"

benim için cevapladı.

I love diplomacy --

Diplomasiyi seviyorum.

I have no career --

Kariyerim yok.

I expected my entire life to be a diplomat, to be serving my country.

Bütün hayatım boyunca diplomat olmayı, ülkeme hizmet etmeyi umdum.

I wanted to be an ambassador,

Konsolos olmak istedim,

and my mentors, my heroes,

ve akıl hocalarım, kahramanlarım,

people who got to the top of my profession,

mesleğimin en üst rütbesine erişen insanlardı,

and here I was throwing it all away.

ve ben bunları hep bir kenara itiyordum.

A lot of my friends were still in it.

Çoğu arkadaşlarım hala Dışişlerindeydi.

My pension was in it.

Benim emekli maaşım da dahil.

And I gave it up.

Ve ben vazgeçtim.

And what was I going to do?

Ne yapacaktım?

And that year, in Kosovo,

O yıl, Kosova'da

this terrible, terrible thing happened, which I saw.

benim de şahit olduğum kötü ve korkunç bir şey yaşandı.

In March 2004, there were terrible riots

2004 Mart ayında, tüm Kosova bölgesinde

all over the province -- as it then was -- of Kosovo.

dehşet verici isyanlar vardı.

18 people were killed.

18 kişi öldürülmüştü.

It was anarchy.

Tam bir anarşiydi.

And it's a very horrible thing to see anarchy,

Ve anarşiyi görmek korkunç bir şeydir,

to know that the police and the military --

polis ve askeriyenin --

there were lots of military troops there --

pek çok askeri birlik vardı --

actually can't stop that rampaging mob

sokaktan gelen bu öfkeli kalabalığı

who's coming down the street.

durduramıyor olduğunu bilmek.

And the only way that rampaging mob coming down the street will stop

Ve sokaktan gelen bu öfkeli kalabalığı durdurmanın tek yolu

is when they decide to stop

onların buna karar vermesiyle

and when they've had enough burning and killing.

ve onlar yeterince yakıp yıktıklarını düşündükten sonra olur.

And that is not a very nice feeling to see, and I saw it.

Bu da görülmesi çok hoş bir şey değil, ve ben bunu gördüm.

And I went through it. I went through those mobs.

Bunu yaşadım. O öfkeli kalabalıkları atlattım.

And with my Albanian friends, we tried to stop it, but we failed.

Arnavut arkadaşlarımla birlikte bunu durdurmaya çalıştık ama başaramadık.

And that riot taught me something,

Bu isyan bana bir şey öğretti,

which isn't immediately obvious and it's kind of a complicated story.

hemen belli olmayan ve biraz da karışık bir hikaye bu.

But one of the reasons that riot took place --

Ama bu isyanın gerçekleşme sebeplerinden biri --

those riots, which went on for several days, took place --

günlerce süren bu isyanların --

was because the Kosovo people

Kosova halkının

were disenfranchised from their own future.

kendi geleceklerinden mahrum edilmiş olmalarıydı.

There were diplomatic negotiations about the future of Kosovo

Kosova'nın geleceği hakkında diplomatik müzakereler

going on then,

yapılıyordu o zamanlar

and the Kosovo government, let alone the Kosovo people,

ve bırakın Kosova halkını, Kosova hükümeti de

were not actually

bu görüşmelere

participating in those talks.

gerçekten katılamıyordu.

There was this whole fancy diplomatic system,

Fazla karmaşık bir diplomatik sistem ve

this negotiation process about the future of Kosovo,

Kosova'nın geleceği hakkında bir müzakere süreci vardı

and the Kosovars weren't part of it.

ve Kosovalılar bunun bir parçası değildi.

And funnily enough, they were frustrated about that.

İlginç bir şekilde, bundan memnun değillerdi.

Those riots were part of the manifestation of that frustration.

O isyanlar, bu memnuniyetsizliğin zuhur edişinin bir parçasıydı.

It wasn't the only reason,

Tek sebebi değildi,

and life is not simple, one reason narratives.

ve hayat basit, tek sebepli bir anlatım değildir.

It was a complicated thing,

Karmaşık bir şeydi,

and I'm not pretending it was more simple than it was.

ben de olduğundan daha basitmiş gibi davranmak istemiyorum.

But that was one of the reasons.

Ama bu sebeplerinden biriydi.

And that kind of gave me the inspiration --

Ve bu bana ilham verdi --

or rather to be precise,

ya da daha açık olmak gerekirse,

it gave my wife the inspiration.

eşime ilham verdi.

She said, "Why don't you advise the Kosovars?

"Neden Kosovalılara tavsiye vermiyorsun?" dedi.

Why don't you advise their government on their diplomacy?"

"Neden hükumetlerine diplomasileri hakkında tavsiye vermiyorsun?"

And the Kosovars were not allowed a diplomatic service.

Kosovalılara diplomatik hizmet izni verilmiyordu.

They were not allowed diplomats.

Diplomat olmalarına olanak verilmiyordu.

They were not allowed a foreign office

Kosova'nın Son Statü Süreci olarak bilinen

to help them deal with this immensely complicated process,

bu son derece karmaşık sürece yardımcı olabilecek

which became known as the Final Status Process of Kosovo.

bir Dışişleri Bakanlığı kurma izni verilmiyordu.

And so that was the idea.

Yani fikir buydu.

That was the origin of the thing that became Independent Diplomat,

Bağımsız Diplomat olarak vücut bulan şeyin kaynağı buydu,

the world's first diplomatic advisory group

kar amacı gütmeyen ve dünyanın ilk diplomatik

and a non-profit to boot.

tavsiye grubu böyle başladı.

And it began when I flew back from London

Kosova'daki BM'yle geçirdiğim zamandan sonra

after my time at the U.N. in Kosovo.

Londra'ya döndüğüm zaman başladı.

I flew back and had dinner with the Kosovo prime minister and said to him,

Döndüm ve Kosova başbakanıyla bir akşam yemeği yedim ve ona

"Look, I'm proposing that I come and advise you on the diplomacy.

"Bakın, gelip size diplomasi hakkında tavsiyede bulunmayı teklif ediyorum," dedim,

I know this stuff. It's what I do. Why don't I come and help you?"

"Ben bunu biliyorum. Bu işi yapıyorum. Neden gelip size yardım etmeyeyim?"

And he raised his glass of raki to me and said,

Rakı bardağını kaldırıp bana dedi ki,

"Yes, Carne. Come."

"Evet, Carne. Gel."

And I came to Kosovo

Böylece Kosova'ya gidip

and advised the Kosovo government.

Kosova hükumetine tavsiyelerde bulundum.

Independent Diplomat ended up advising three successive Kosovo prime ministers

Bağımsız Diplomat, birbiri ardına üç Kosova başbakanına ve

and the multi-party negotiation team of Kosovo.

Kosova'nın pek çok partiden oluşan anlaşma takımına tavsiye verdi.

And Kosovo became independent.

Ve Kosova bağımsız oldu.

Independent Diplomat is now established

Bağımsız Diplomat, şimdi

in five diplomatic centers around the world,

dünya çapında beş diplomatik merkezde kurulu

and we're advising seven or eight

ve yedi-sekiz değişik ülkeye

different countries, or political groups,

ya da siyasi gruba

depending on how you wish to define them --

- onları nasıl tanımlıyorsanız, onlara - tavsiyede bulunuyor.

and I'm not big on definitions.

ben tanımlara pek önem vermem.

We're advising the Northern Cypriots on how to reunify their island.

Kuzey Kıbrıslılara adalarını nasıl tekrar birleştireceklerine dair tavsiye veriyoruz.

We're advising the Burmese opposition,

Burmalı muhaliflere,

the government of Southern Sudan,

- ilk burada duydunuz -

which -- you heard it here first --

önümüzdeki birkaç yıl içinde yeni bir ülke olacak

is going to be a new country within the next few years.

Güney Sudan hükumetine tavsiye veriyoruz.

We're advising the Polisario Front of the Western Sahara,

Fas istilası tarafından

who are fighting to get their country back

34 yıllık mahrum bırakılmadan sonra

from Moroccan occupation

ülkelerini geri almaya çalışan

after 34 years of dispossession.

Batı Sahra'daki Polisario Cephesi'ne tavsiye veriyoruz.

We're advising various island states in the climate change negotiations,

Kopenhag'da neticelenmesi planlanan iklim değişikliği görüşmelerinde

which is suppose to culminate

çeşitli ada devletlerine

in Copenhagen.

tavsiye veriyoruz.

There's a bit of randomness here too

Burada da biraz rastgelelik var

because, when I was beginning Independent Diplomat,

çünkü, Bağımsız Diplomat'ı kurduğum zamanlarda

I went to a party in the House of Lords,

Lordlar Kamarası'nda bir partiye gittim,

which is a ridiculous place,

ki çok gülünç bir yerdir,

but I was holding my drink like this, and I bumped into

içkimi şöyle tutuyordum ve arkamda duran

this guy who was standing behind me.

bir adama çarptım.

And we started talking, and he said --

Konuşmaya başladık ve dedi ki --

I told him what I was doing,

Ona ne yaptığımı söyledim,

and I told him rather grandly

ve çok mühim bir şeymişçesine

I was going to establish Independent Diplomat in New York.

New York'ta Bağımsız Diplomat'ı kuracağımı söyledim.

At that time there was just me --

O anda orada sadece ben vardım,

and me and my wife were moving back to New York.

karım ve ben New York'a geri taşınıyorduk.

And he said, "Why don't you see my colleagues in New York?"

"Neden New York'taki meslektaşlarımla görüşmüyorsun?" dedi

And it turned out

ve ortaya çıktı ki

he worked for an innovation company called ?What If!,

büyük bir ihtimalle hiç duymadığınız ?What If! adında

which some of you have probably heard of.

bir teknoloji geliştirme şirketinde çalışıyordu

And one thing led to another,

Olaylar gelişti ve

and I ended up having a desk

New York'taki ?What If!'te

in ?What If! in New York,

bir masa sahibi oldum

when I started Independent Diplomat.

Bağımsız Diplomat'ı başlattığım sıralarda.

And watching ?What If!

?What If!'i Wrigley için

develop new flavors of chewing gum for Wrigley

yeni sakız tatları veya

or new flavors for Coke

Coca Cola için yeni tatlar

actually helped me innovate

geliştirirken izlemek,

new strategies for the Kosovars

Kosovalılar ve Batı Sahra'daki Sahraviler için

and for the Saharawis of the Western Sahara.

yeni stratejiler geliştirmeme yardımcı oldu.

And I began to realize that there are different ways of doing diplomacy --

Farkına varmaya başladım ki diplomasi yapmanın farklı yolları vardı

that diplomacy, like business,

ve diplomasi, ticaret gibi,

is a business of solving problems,

sorun çözme işiydi

and yet the word innovation doesn't exist in diplomacy;

ve geliştirme, yenilik gibi kelimeler, hala diplomasi terimleri arasında yer almıyor;

it's all zero sum games and realpolitik

hep "toplam sıfır" stratejileri, realpolitik,

and ancient institutions that have been there for generations

ve nesillerdir var olan ve işleri hep yapmış olduğu gibi

and do things the same way they've always done things.

yapmaya devam eden ezeli kurumlar var.

And Independent Diplomat, today,

Bağımsız Diplomat, bugün,

tries to incorporate some of the things I learned at ?What If!.

?What If!'te öğrendiğim şeyleri entegre etmeye çalışıyor.

We all sit in one office and shout at each other across the office.

Hepimiz ofiste oturup bir ucundan diğer ucuna birbirimize bağırıyoruz.

We all work on little laptops and try to move desks to change the way we think.

Küçük dizüstü bilgisayarlarla çalışıp düşünme biçimimizi değiştirmek için masalarımızın yerini değiştiriyoruz.

And we use naive experts

Uğraştığımız ülkelerle

who may know nothing about the countries we're dealing with,

ilgili bir şey bilmeyen ama müvekkillerimiz adına

but may know something about something else

çözmeye çalıştığımız sorunlar hakkında

to try to inject new thinking

yeni bir bakış açısı getirebilecek

into the problems

başka şeylerden anlayan

that we try to address for our clients.

deneyimsiz uzmanlarla çalışıyoruz.

It's not easy, because our clients, by definition,

Kolay değil, çünkü müşterilerimiz, tanımı itibariyle,

are having a difficult time, diplomatically.

diplomatik olarak zor zamanlar geçiriyorlar.

There are, I don't know,

Bilemiyorum,

some lessons from all of this,

bundan çıkarılacak dersler var

personal and political --

- kişisel ve siyasi -

and in a way, they're the same thing.

ve bir anlamda, bunlar aynı şey.

The personal one

Kişisel olan,

is falling off a cliff

bir uçurumdan düşmenin

is actually a good thing, and I recommend it.

aslında iyi bir şey olduğu, ve ben bunu tavsiye ediyorum.

And it's a good thing to do at least once in your life

En az hayatınızda bir kere yapmanız gereken bir şey,

just to tear everything up and jump.

her şeyi yıkıp atlamak.

The second thing is a bigger lesson about the world today.

İkincisi şey, günümüz dünyası hakkında daha büyük bir ders.

Independent Diplomat is part of a trend

Bağımsız Diplomat, giderek bölünen bir dünyada

which is emerging and evident across the world,

giderek öne çıkan ve belirginleşen

which is that the world is fragmenting.

bir trendin parçası.

States mean less than they used to,

Devletler eskiden olduğundan daha az anlam taşıyor

and the power of the state is declining.

ve devletin gücü giderek azalıyor.

That means the power of others things is rising.

Bu, başka şeyler giderek güçleniyor demektir.

Those other things are called non-state actors.

Bu diğer şeyler, devlet-dışı aktörler olarak adlandırılmakta.

They may be corporations,

Şirketler, mafyöz örgütler,

they may be mafiosi, they may be nice NGOs,

iyi sivil toplum kuruluşları

they may anything,

ya da herhangi bir şey

any number of things.

olabilirler.

We are living in a more complicated and fragmented world.

Daha karmaşık ve daha bölünmüş bir dünyada yaşıyoruz.

If governments are less able

Eğer hükumetler,

to affect the problems

dünyadaki bizi etkileyen

that affect us in the world,

sorunları gidermede daha az etkiliyse,

then that means, who is left to deal with them,

o zaman artık bu sorunlarla kim ilgilenecek,

who has to take greater responsibility to deal with them?

bu sorunlarla ilgilenme sorumluluğu kime ait olacak?

Us.

Biz.

If they can't do it, who's left to deal with it?

Eğer onlar yapamıyorsa, bununla uğraşacak kim kalıyor geriye?

We have no choice but to embrace that reality.

Bu gerçeği kabullenmek dışında bir şansımız yok.

What this means is

Bu, şu anlama geliyor:

it's no longer good enough

uluslararası ilişkiler, küresel olaylar,

to say that international relations, or global affairs,

Somali'deki kaos ortamı ya da Burma'da

or chaos in Somalia,

olup bitenler sizi ilgilendirmiyor

or what's going on in Burma is none of your business,

demek ve bunları halletmeyi hükumetlere bırakmalıyız demek

and that you can leave it to governments to get on with.

artık yeterli değil.

I can connect any one of you

Aranızdan herhangi birinizi

by six degrees of separation

küçük dünya hipotezi aracılığıyla

to the Al-Shabaab militia in Somalia.

Somali'deki El-Şebab örgütüne bağlayabilirim.

Ask me how later, particularly if you eat fish, interestingly enough,

Nasıl olduğunu daha sonra sorun, özellikle - ilginç bir şekilde - balık yiyorsanız,

but that connection is there.

ama bağlantı burada duruyor.

We are all intimately connected.

Hepimiz çok yakından bağlıyız.

And this isn't just Tom Friedman,

Bu sadece Tom Friedman değil,

it's actually provable in case after case after case.

vaka, üstüne vaka, üstüne vaka tarafından kanıtlanıyor.

What that means is, instead of asking your politicians to do things,

Bu, siyasilerinizden istemek yerine, bir şeyleri gerçekleştirebilmek için

you have to look to yourself to do things.

kendinize bakmanız gerektiği anlamına geliyor.

And Independent Diplomat is a kind of example of this

Bağımsız Diplomat geniş bir anlamda

in a sort of loose way.

bunun bir örneği gibi.

There aren't neat examples, but one example is this:

Düzgün örnekler yok, ama şu bir örnek olabilir:

the way the world is changing

dünyanın değişme şekli

is embodied in what's going on at the place I used to work --

eskiden çalıştığım yer olan BM Güvenlik Konseyi'nde

the U.N. Security Council.

vücut buluyor.

The U.N. was established in 1945.

BM 1945 yılında kuruldu.

Its charter is basically designed

Bildirgesi, devletler arası,

to stop conflicts between states --

devletler arasındaki çatışmaları engellemek

interstate conflict.

üzerine tasarlanmış.

Today, 80 percent of the agenda

Bugün, BM Güvenlik Konseyi

of the U.N. Security Council

ajandasının yüzde 80'i,

is about conflicts within states,

devletler arasi anlasmazliklar,

involving non-state parties --

gerillalar, ayrılıkçılar,

guerillas, separatists,

teröristler, öyle adlandırmak isterseniz,

terrorists, if you want to call them that,

hükumet, devlet olarak adlandırmadığımız

people who are not normal governments, who are not normal states.

herkesi içeren devletten bağımsız taraflar.

That is the state of the world today.

Dünyanın durumu, bugün böyle.

When I realized this,

Bunu fark ettiğimde,

and when I look back on my time at the Security Council

Güvenlik Konseyi'nde yaşadıklarım ve

and what happened with the Kosovars,

Kosovalıların başına gelene baktığımda

and I realize that often

ve sık sık,

the people who were most directly affected

bizim Güvenlik Konseyi'nde yaptığımız şeylerden

by what we were doing in the Security Council

en dolaysız olarak etkilenen insanların

weren't actually there, weren't actually invited

aslında orada olmadığını, aslında Güvenlik Konseyi'ne

to give their views to the Security Council,

fikirlerini sunmak için davet edilmediklerini fark ediyorum.

I thought, this is wrong.

Bu yanlış, dedim kendi kendime.

Something's got to be done about this.

Bunun hakkında bir şey yapmak gerekiyor.

So I started off in a traditional mode.

Geleneksel bir yöntemle başladım.

Me and my colleagues at Independent Diplomat

Ben ve Bağımsız Diplomat'taki çalışma arkadaşlarım,

went around the U.N. Security Council.

Güvenlik Konseyi'nin etrafından dolandık.

We went around 70 U.N. member states --

Yaklaşık 70 BM üyesi devlete -

the Kazaks, the Ethiopians, the Israelis --

Kazaklar, Etiyopyalılar, İsrailliler -

you name them, we went to see them --

kimi düşünüyorsanız, onlara gittik -

the secretary general, all of them,

Genel Sekreter, hepsi

and said, "This is all wrong.

ve dedik ki: "Bu tamamen yanlış.

This is terrible that you don't consult these people who are actually affected.

Gerçekten bundan etkilenen insanlara danışmamanız çok kötü.

You've got to institutionalize a system

Kosovalıları size gelip ne düşündüklerini

where you actually invite the Kosovars

söyleyecekleri bir sistem

to come and tell you what they think.

kurmanız gerekiyor.

This will allow you to tell me -- you can tell them what you think.

Bu bana - onlara neler düşündüğünüzü söylemenize olanak tanıyacak.

It'll be great. You can have an exchange.

Çok iyi olacak. İletişimde bulunabilirsiniz.

You can actually incorporate these people's views into your decisions,

Bu insanların görüşlerini kendi kararlarınızla birleştirebilirsiniz,

which means your decisions will be more effective and durable."

bu da kararlarınız daha etkili ve kalıcı olacak anlamına geliyor."

Super-logical, you would think.

Süper mantıklı derdiniz.

I mean, incredibly logical. So obvious, anybody could get it.

Yani, son derece mantıklı. O kadar bariz ki, herhangi biri yapabilirdi.

And of course, everybody got it. Everybody went, "Yes, of course, you're absolutely right.

Ve tabii ki, herkes anladı. Herkes "Evet, tabii ki, tamamen haklısınız.

Come back to us

Geri gelin,

in maybe six months."

belki altı ay sonra." dedi.

And of course, nothing happened -- nobody did anything.

Tabii ki, hiçbir şey olmadı. Kimse bir şey yapmadı.

The Security Council does its business

Güvenlik Konseyi, X sayıda yıl kadar önce,

in exactly the same way today

benim orada olduğum 10 yıl önce olduğu gibi

that it did X number of years ago,

şimdi de aynı şekilde

when I was there 10 years ago.

işlerini yürütüyordu.

So we looked at that observation

Temelde başarısızlık olarak

of basically failure

adlandırılabilecek bu gözleme baktık

and thought, what can we do about it.

ve bunun için ne yapabileceğimizi düşündük.

And I thought, I'm buggered

Düşündüm ki, hayatımın geri kalanını

if I'm going to spend the rest of my life

bu perişan hükumetler adına

lobbying for these crummy governments

yapılmasını gerekeni yapmak için

to do what needs to be done.

lobi yaparak geçireceksem, mahvolmuştum.

So what we're going to do

Yani yapacağımız şey,

is we're actually going to set up these meetings ourselves.

aslında bu toplantıları kendimiz düzenlemek.

So now, Independent Diplomat

Şimdi, Bağımsız Diplomat,

is in the process of setting up meetings

BM Güvenlik Konseyi ve

between the U.N. Security Council

Güvenlik Konseyi'nin ajandasında bulunan

and the parties to the disputes

anlaşmazlıklara taraf olan gruplar

that are on the agenda of the Security Council.

arasında toplantılar düzenleme aşamasında.

So we will be bringing

Yani Darfurlu başkaldıran grupları,

Darfuri rebel groups,

Kuzey ve Güney Kıbrıslıları,

the Northern Cypriots and the Southern Cypriots,

Açeli başkaldıranları

rebels from Aceh,

ve dünyanın her yanındaki

and awful long laundry list

kaotik anlaşmazlıkları içeren

of chaotic conflicts around the world.

fazlasıyla uzun listeyi bir araya getireceğiz.

And we will be trying to bring the parties to New York

Tarafları New York'a getirmeye çalışacağız

to sit down in a quiet room

sessiz bir odada oturup

in a private setting with no press

basının olmadığı özel bir yerde

and actually explain what they want

gerçekten ne istediklerini

to the members of the U. N. Security Council,

BM Güvenlik Konseyi'ne anlatabilecekler

and for the members of the U.N. Security Council

ve Güvenlik Konseyi üyelerini de

to explain to them what they want.

onlardan ne istediğini açıklayabilecek.

So there's actually a conversation,

Yani daha önce hiç olmamış olan

which has never before happened.

bir iletişim var.

And of course, describing all this,

Tabii ki, bunları tarif ettikten sonra,

any of you who know politics will think this is incredibly difficult,

siyasetten anlayan her biriniz bunun son derece zor olduğunu düşünecek

and I entirely agree with you.

ve size tamamen katılıyorum.

The chances of failure are very high,

Başarısız olma ihtimali oldukça yüksek,

but it certainly won't happen

ama biz gerçekleştirmeye çalışmazsak

if we don't try to make it happen.

hiçbir şekilde gerçekleşmeyecek.

And my politics has changed fundamentally

Diplomat olduğum zamanlardan bugüne

from when I was a diplomat to what I am today,

siyasi aktivitelerim kökten değişti,

and I think that outputs is what matters, not process,

ve önemli olanın sonuç olduğunu düşünüyorum,

not technology, frankly, so much either.

süreç değil, teknoloji değil, açıkçası ikisi de değil.

Preach technology

Hala Ahmedinejad'ın hüküm sürdüğü Tahran'da,

to all the Twittering members of all the Iranian demonstrations

şu an siyasi nedenlerle hapishanede bulunan, Twitter kullanan

who are now in political prison in Tehran,

ve İran'daki gösterilere katılmış herkese

where Ahmadinejad remains in power.

teknolojiyi kullanmalarını öğütleyin.

Technology has not delivered political change in Iran.

Teknoloji, İran'a siyasi bir değişim getirmedi.

You've got to look at the outputs, and you got to say to yourself,

Sonuçlara bakmalı ve kendinize şunu sormalısınız:

"What can I do to produce that particular output?"

"Bu belirli sonucu oluşturmak için ne yapabilirim?"

That is the politics of the 21st century,

21. yüzyılın siyaseti böyle.

and in a way, Independent Diplomat

Ve bir açıdan, Bağımsız Diplomat

embodies that fragmentation, that change,

hepimizin yaşadığı

that is happening to all of us.

bu parçalanmayı, bu değişimi somutlaştırıyor.

That's my story. Thanks.

Benim hikayem bu. Teşekkür ederim.