A walk through the stages of sleep | Sleeping with Science, a TED series

Sleep is perhaps the single most effective thing

Çeviri: Nihal Aksakal Gözden geçirme: Miraç Şendil

Uyku belki de beynimizin

that we can do each and every day

ve vücudumuzun sağlığını sıfırlamak için

to reset the health of our brain and our body.

her gün yapabileceğimiz en etkili şeydir.

And by understanding a little bit more about what sleep is,

Uykunun ne olduğunu biraz daha anlayarak

perhaps we can get the chance to improve both the quantity and the quality

belki de uykumuzun hem miktarını hem de kalitesini

iyileştirme şansı elde edebiliriz.

of our sleep.

[Sleeping with Science]

[Bilim ile Uyumak]

(Music)

(Hafif müzik)

So, exactly what is sleep?

Peki, tam olarak uyku nedir?

Well, sleep, at least in human beings,

En azından insanlarda

is subdivided into two main types.

uyku iki ana türe ayrılır.

On the one hand, we have non-rapid eye movement sleep,

Bir tarafta, hızlı olmayan göz hareketi uykumuz

veya kısaca REM olmayan uykumuz var.

or non-REM sleep for short.

But on the other hand,

Ancak diğer tarafta,

we have rapid eye movement sleep, or REM sleep.

hızlı göz hareketi uykusu yani REM uykusu var.

And non-REM sleep has been further subdivided

REM olmayan uyku ayrıca,

into four separate stages,

uyku derinliklerinde artan,

unimaginatively called stages one through four,

hayal gücü gerektirmeyen bir ile dört aşama olarak adlandırılan

increasing in their depth of sleep.

dört ayrı aşamaya bölünmüştür.

And as we go into those light stages of non-REM sleep,

REM olmayan uykunun bu hafif aşamalarına girdiğimizde

your heart rate starts to decrease,

kalp atış hızınız düşmeye başlar,

your body temperature starts to drop

vücut ısınız düşmeye başlar

and your electrical brain wave activity starts to slow down.

ve elektriksel beyin dalgası aktiviteniz yavaşlamaya başlar.

But as we move into deeper non-rapid eye movement sleep,

Ama daha hızlı olmayan göz hareketi uykusuna geçerken

stages three and four,

üç ve dördüncü aşamalarda,

now all of a sudden the brain erupts

aniden beyin bu dev, büyük,

with these huge, big, powerful brain waves.

güçlü beyin dalgalarıyla patlar.

The body is actually recharged in terms of its immune system.

Vücut aslında bağışıklık sistemi açısından şarj edilir.

We also get this beautiful overhaul of our cardiovascular system.

Ayrıca kardiyovasküler sistemimizin güzel bir bakımı yapılır.

And, in fact, upstairs in the brain,

Aslında, beynin üst katlarında,

deep non-REM sleep will help consolidate memories

derin REM olmayan uyku, anıları birleştirmeye

and fixate them into the neural architecture of the brain.

ve onları beynin nöral mimarisine sabitlemeye yardımcı olacaktır.

So that's non-REM sleep.

Bu REM olmayan uyku.

But let's come on to REM sleep,

Şimdi diğer ana uyku türü olan

which is the other main type of sleep.

REM uykusuna geçelim.

And it's during REM sleep when we principally have the most vivid,

Esas olarak sahip olduğumuz en canlı,

en halüsinojenik rüya türleri REM uykusu sırasında olur.

the most hallucinogenic types of dreams.

The brain wave activity actually starts to speed up again.

Beyin dalgası aktivitesi aslında tekrar hızlanmaya başlar.

It's during REM sleep that we receive almost a form of emotional first aid.

REM uykusu sırasında neredeyse bir çeşit duygusal ilk yardım alırız.

And it's also during REM sleep where we get a boost for creativity,

Ayrıca REM uykusu sırasında bilgiyi bir araya getiren

that it stitches information together

yaratıcılığı arttırır,

so that we wake up with solutions

ve daha önce karşılaştığımız

to previously difficult problems that we were facing.

zor sorunların çözümleriyle uyanabiliriz.

Coming back to these two types of sleep,

Bu iki uyku türüne geri dönersek,

it turns out that non-REM and REM will play out

REM olmayan ve REM olan uykunun

in a battle for brain domination throughout the night,

gece boyunca beyin egemenliği için bir savaşta olacağı

and that cerebral war is going to be won and lost

ve serebral savaşın 90 dakikada bir kazanılacağı

every 90 minutes,

ve kaybedileceği ortaya çıkıyor

and then it's going to be replayed every 90 minutes.

ve sonra 90 dakikada bir yeniden oynatılacaktır.

And what this produces is a standard cycling architecture of human sleep,

Üretilen şey, insan uykusunun standart bir döngü mimarisi,

a standard 90-minute cycle.

standart 90 dakikalık bir döngü.

But what's different, however,

Ancak farklı olan şey,

is that the ratio of non-REM to REM within those 90-minute cycles

REM olmayanların REM'e oranının 90 dakikalık döngüler içinde

changes as we move across the night,

gece boyunca hareket ettikçe değişmesi,

such that in the first half the night,

böylece gecenin ilk yarısında,

the majority of those 90-minute cycles

bu 90 dakikalık döngülerin çoğunluğu

are comprised of lots of deep non-REM sleep,

çok sayıda deri REM olmayan uykudan oluşur,

particularly stages three and four of non-REM sleep.

özellikle üçüncü ve dördüncü aşamadaki REM uykusu.

But as we push through to the second half of the night,

Ancak gecenin ikinci yarısına doğru giderken

now that seesaw balance actually shifts over,

inişli çıkışlı denge değişiyor ve bunun yerine,

and instead, most of those 90-minute cycles

bu 90 dakikalık döngülerin çoğu, ikinci aşama REM olmayan uyku,

are comprised of a lot more rapid eye movement sleep, or dream sleep,

REM olmayan uykunun daha hafifinin yanı sıra

as well as stage-two non-REM sleep,

çok daha hızlı bir göz hareketi uykusundan

that lighter form of non-REM sleep.

veya rüya uykusundan ve aşamadan oluşuyor.

And it turns out that there are implications

Uykunun bu şekilde nasıl yapılandırıldığını anlamak için

for understanding how sleep is structured in this way.

bazı çıkarımlar olduğu ortaya çıkıyor.

Let's take someone who typically goes to bed at 10pm,

Tipik olarak saat 10'da yatağa giden birini düşünelim

and they wake up at 6am,

ve sabah 6'da uyanıyor,

so they have an eight-hour sleep window.

böylece sekiz saatlik uyku aralığı var.

But this morning, they have to wake up early

Ama bu sabah, bir toplantı için

for an early morning meeting,

erken kalkmak zorunda

or they want to get a jump start on the day

ya da spor salonuna gitmek için

güne hızlı bir başlangıç yapmak istiyor.

to get to the gym.

And as a consequence, they have to wake up at 4am in the morning,

Sonuç olarak sabah 6'da değil,

rather than 6am in the morning.

sabah 4'te uyanmak zorunda.

How much sleep have they actually lost?

Aslında ne kadar uyku kaybettiler?

Two hours out of an eight-hour night of sleep

Sekiz saatlik bir uykudan iki saat çıkarılması

means that they've lost 25 percent of their sleep.

uykularının yüzde 25'ini kaybedildiği anlamına gelir.

Well, yes and no.

Evet ve hayır.

They have lost 25 percent of all of their sleep,

Tüm uykularının yüzde 25'ini kaybettiler,

but because REM sleep comes mostly in the second half of the night

ancak REM uykusu çoğunlukla gecenin ikinci yarısında

ve özellikle de son birkaç saatte olduğu için

and particularly in those last few hours,

they may have lost perhaps 50, 60, maybe even 70 percent

belki de tüm REM uykularının yüzde 50, 60,

hatta yüzde 70'ini kaybetmiş olabilirler.

of all of their REM sleep.

So there are real consequences to understanding what sleep is

Bu yüzden uykunun ne olduğunu ve nasıl yapılandırıldığını anlamanın

and how sleep is structured.

gerçek sonuçları var.

And we'll learn all about the benefits of these different stages of sleep

Sonraki bölümlerde bu farklı uyku aşamalarının faydalarını

and the detriments that happen when we don't get enough of them

ve bunlardan yeterince yararlanamadığımız zaman

meydana gelen zararları öğreneceğiz.

in subsequent episodes.