Aaron Morris: How your body could become its own diagnostic lab | TED Fellows

Çeviri: Serap Acar Gözden geçirme: Figen Ergürbüz

[SHAPE YOUR FUTURE]

[GELECEĞİNİ ŞEKİLLENDİR]

(Slam) Ow!

(Kapıyı çarpar) Ah!

As anyone who’s stubbed a toe in the dark

Karanlıkta ayak parmağını bir yere çarpmış

or spent an hour searching for their keys knows

veya anahtarlarını arayarak bir saat geçirmiş birinin bildiği gibi

we're often limited by what we can or cannot see.

genelde görebildiklerimiz ya da göremediklerimizle sınırlıyız.

In fact, even our own bodies can be black boxes.

Aslında, kendi bedenlerimiz bile birer kara kutu olabilirler.

Bugün, benim de dahil olduğum bilim insanları ve mühendislerin

Today, I want to take you through a vision of health care

that scientists and engineers, myself included, are building.

üzerinde çalışmakta olduğu sağlık hizmeti vizyonunu tanıtmak istiyorum.

We are creating a diagnostic lab inside your body

Hastaların sağlık durumunu daha iyi görebilmek için

that can provide a continuous analysis of your health

vücudunuzun içinde sağlığınızı sürekli analiz eden

so that we can better see what's happening in patients.

bir teşhis laboratuvarı inşa ediyoruz.

Currently, if someone is sick,

Şu anda, eğer biri hastaysa onu

we may diagnose them by using a biopsy

hastalıklı dokuyu görebileceğimiz bir yere

to bring disease tissue outside the body where we can see it.

vücudun dışına çıkararak yani biyopsi yaparak teşhis edebiliriz.

We do this if we suspect, for instance, that a growth might be cancerous.

Şüpheleniyorsak bunu yaparız, mesela büyüyen bir doku kanserli olabilir.

Unfortunately, this approach can't work all the time

Ne yazık ki, bu yaklaşım iki sebepten dolayı

because of two major problems.

her zaman işe yaramaz.

First, some tissues, like brains or spinal cords,

İlki, beyin ya da omurilik gibi bazı dokulardan

can't be routinely biopsied.

rutin olarak biyopsi alınamaz.

And second, doctors often don't know which tissue is causing the problem,

Ve ikincisi, doktorlar sorunun hangi dokuda olduğunu

so they don't know what to biopsy.

yani nereden biyopsi alınacağını her zaman bilmezler.

So far, we've dealt with these issues using external medical tests,

Bu zamana kadar, MR ya da kan tahlilleri gibi dışardan tıbbi tahlillerle

like MRIs or blood tests.

bu sorunları çözdük.

These provide a broad overview of the health of a patient,

Bunlar bize hastanın sağlık durumunun genel görüntüsünü verir

but they can't see the molecular and cellular changes

ama hücre içinde gerçekleşen moleküler ve hücresel değişiklikleri

that occur within tissues,

göremezler

and they certainly can't provide enough information

ve hastaları belirtiler ortaya çıkmadan önce proaktif yaklaşımla

to proactively treat patients before symptoms develop.

tedavi etmek için gerekli bilgiyi kesinlikle sağlayamazlar.

This is unfortunate

Bu talihsiz bir durumdur

because it's these invisible changes that ultimately cause disease.

çünkü en sonunda hastalığa sebep olan bu görünmez değişikliklerdir.

Our inability to measure these changes

Bu değişiklikleri ölçemememiz

results in a disparity between what we can see on a test

bir testte görebildiklerimiz ile hastalarda gerçekleştiğini bildiklerimiz

and what we know is happening in patients.

arasında bir uyumsuzlukla sonuçlanır.

Let's take multiple sclerosis as an example.

Örnek olarak multiple sklerozu alalım.

In MS, which is an autoimmune disease,

Otoimmün bir hastalık olan MS’te,

the immune system attacks two specific tissues:

bağışıklık sistemi belirli iki dokuya saldırır:

the brain and the spinal cord,

beyin ve omurilik,

resulting in damage and in some cases, paralysis.

bu da hasarla ve bazı durumlarda felçle sonuçlanır.

Now, we obviously can't catch MS by routinely biopsying people's brains,

Açıkçası, hastalığa neden olan hücrelerin çok sayıda ve aktif olarak bulunacağı

insan beyninden düzenli olarak biyopsi alarak MS’i tespit etmemiz mümkün değil.

where there would be abundant and active disease-inducing cells.

And we can't catch it using a blood test

Ve MS’i kan tahlili yaparak da tespit edemeyiz

because the MS-inducing cells are so rare and inactive in the blood

çünkü MS’li hücreler kanda o kadar nadir ve inaktiftir ki

that we simply can't see them.

onları göremeyiz.

Even brain imaging technologies like MRI can't provide the information we need

MRI gibi beyin görüntüleme teknolojileri bile MS konusunda proaktif olmamız için

to be proactive about MS.

gereken bilgileri sağlayamaz.

So we need to rethink how we see.

Yani bakış açımızı gözden geçirmeliyiz.

My coworkers at the University of Michigan and I decided to do just that.

Michigan Üniversitesi’nden meslektaşlarım ve ben bunu yapmaya karar verdik.

Instead of taking an outside-in approach to diagnostics,

Teşhis için dışarıdan içeriye bir yaklaşım yerine,

we're taking an inside-out approach.

içerden dışarıya bir yaklaşım benimsedik.

We are creating implantable sites

Vücuttaki diğer bölgelerle benzerlikler taşıyan

that have similarities to other sites in the body,

ve hastalıklı dokular hakkında

and will improve our vision by giving us real-time access

moleküler ve hücresel bilgilere gerçek zamanlı erişimimizi sağlayarak

to molecular and cellular information about diseased tissues.

vizyonumuzu geliştirecek implant edilebilir alanlar oluşturuyoruz.

These insights will enable us to predict the onset of disease

Bu yaklaşımlar hastalığın başlangıcını ön görmemizi ve bireysel olarak

and even identify therapies likely to work in an individual patient.

her bir hastada işe yarayabilecek tedavileri belirlememizi bile sağlayacak.

So what does this inside-out approach look like?

Yani bu içten dışa yaklaşım neye benziyor?

Step one is to engineer new tissues just under the skin.

Birinci adım derinin hemen altında yeni dokuları oluşturmak.

These tissues have similarities to other inaccessible sites in the body,

Bu dokular vücudun beyin ve akciğer gibi diğer ulaşılamayan alanlarıyla

like the brain or the lungs.

benzerliklere sahiptir.

By implanting a porous plastic disk made of FDA-approved biomaterials,

FDA onaylı biyomalzemelerden yapılmış gözenekli plastik bir disk yerleştirerek

I can harness the body's natural responses to allow cells to migrate into the disk,

hücrelerin diske doğru hareket etmesini ve o alanda hayatta kalarak

doku oluşturmalarını sağlamak için vücudun doğal tepkilerinden faydalanabilirim.

survive at the site and form a tissue.

Eventually, we're left with an engineered tissue

Nihayetinde, sadece teşhis için gereken hücrelerden oluşan

with integrated immune cells,

entegre bağışıklık hücreleriyle

just the cells we need for diagnosis.

oluşturulmuş bir doku elde ederiz.

Although these tissues are complex and chronically inflamed,

Bu dokular karmaşık ve kronik olarak iltihaplı olmalarına rağmen

they're also innocuous

zararsızlardırlar

and after a few weeks, nearly imperceptible.

ve birkaç hafta sonra neredeyse fark edilemez olurlar.

Our engineered tissues contain information not present in the blood,

Tasarlanmış dokularımız kanda mevcut olmayan bilgileri içerir

ve geleneksel bir tahlilde görebildiğimiz hücresel değişikliklerle

and they can help bridge the gap

between what we can see on a traditional test

hastalıkta ortaya çıktığını bildiğimiz hücresel değişikler arasındaki

and cellular changes we know occur in disease.

boşluğu kapatmaya yardım edebilirler.

Step two is to read this signal.

İkinci adım belirtileri anlamak.

Currently, I could take a biopsy of my engineered site and analyze it

Şu anda, tasarlamış olduğum alandan biyopsi alıp onu analiz edebilirim

because I made them accessible just under the skin.

çünkü onları derinin hemen altında ulaşılabilir yaptım.

But it would certainly be better

Bir sensörü cerrahi müdahale olmaksızın

if we could incorporate and read a sensor noninvasively.

yerleştirebilsek ve okuyabilsek kesinlikle daha iyi olurdu.

Within the next decade,

Önümüzdeki on yıl içinde,

rapidly converging technologies could enable diagnosis at such an implant

hızla birleşen teknolojiler kan basıncı bilekliği veya akıllı saat gibi

by harnessing simple detectors,

basit dedektörleri kullanarak

like a blood pressure cuff or smartwatch does now.

böyle bir implant aracılığıyla tanıyı mümkün kılabilir.

The mechanisms for diagnosing and monitoring disease

Teşhis ve hastalığı izleme mekanizması

could be as simple as opening an app, like Candy Crush on your phone.

bir uygulamayı açmak kadar kolay olabilir, telefonunuzdaki Candy Crush gibi.

Step three is to harness the huge array of knowledge

Üçüncü adım bu implantları ve onlara ait verileri okuma kapasitemizi

in fields like engineering and material science

geliştirmek için mühendislik ve malzeme bilimi gibi alanlarda

to improve these implants and our ability to read their data.

muazzam bilgi yelpazesinden yararlanmaktır.

Eventually, tens, if not hundreds of individual engineered tissues

Sonunda, entegre sensörlere sahip yüzlerce değilse de

with integrated sensors

onlarca bireysel olarak tasarlanmış doku

may be implantable with a single application.

tek bir uygulamayla nakledilebilir.

Now, this approach to diagnosis is unconventional, to be sure,

Teşhis için bu yaklaşımın geleneksel olmadığı kesin

but it is robust.

ama sağlamdır.

So far, my colleagues and I have used it

Şimdiye kadar meslektaşlarım ve ben bu yöntemi

to diagnose models of metastatic cancer,

metastatik kanser türleri, tip 1 diyabet, multipl skleroz

type 1 diabetes, multiple sclerosis and organ transplant rejection.

ve organ nakli reddinin teşhisi için kullandık.

But this is just the beginning of what we can see.

Ama bu görebileceklerimizin sadece başlangıcı.

With continuous improvements,

Bu teknolojiyi sürekli geliştirerek

we will be able to truly create

gerçekten vücudunuzun içinde

a diagnostic lab inside your body

sağlığınızı sürekli analiz eden

that provides a continuous analysis of your health.

bir teşhis laboratuvarı yapabiliriz.

By changing how we see what's going wrong in patients,

Hastalarda neyin yanlış gittiğini tespit etme yaklaşımımızı değiştirerek

we will be able to diagnose and treat diseases better

hastalıkları daha önce hiç olmadığı kadar iyi ve hızlı bir şekilde

and faster than ever before.

teşhis ve tedavi edebileceğiz.

If you're willing to rethink how you see,

Eğer bakış açınızı gözden geçirmek konusunda istekliyseniz

you may be surprised what comes into view.

göreceklerinize şaşırabilirsiniz.

Thank you.

Teşekkür ederim.