John Maeda: How art, technology and design inform creative leaders

John Maeda: Sanat, teknoloji ve tasarım, nasıl yaratıcı liderler şekillendirir

Translator: Joseph Geni Reviewer: Morton Bast

Çeviri: Enes Aygün Gözden geçirme: banu yobas

I have to say that I'm very glad to be here.

Burada bulunmaktan çok memnunum.

I understand we have over 80 countries here,

Görülüyor ki burada 80'in üzerinde ülke var;

so that's a whole new paradigm for me to speak

bu ülkelerin tümüne konuşma yapmak, benim için

to all of these countries.

bütünüyle yeni bir unsur.

In each country, I'm sure you have this thing called

Eminin her ülkede söyleyeceğim olgu mevcuttur:

the parent-teacher conference.

veli toplantısı.

Do you know about the parent-teacher conference?

Veli toplantısı nedir bilir misiniz?

Not the ones for your kids, but the one you had as a child,

Çocuklarınızı götürdüğünüz değil, sizin çocukken gittiğinizden bahsediyorum;

where your parents come to school and your teacher

aileleriniz okula gelip öğretmenin onlarla görüşme

talks to your parents, and it's a little bit awkward.

yaptığı yere denir, biraz da ürkütücüdür.

Well, I remember in third grade, I had this moment

Üçüncü sınıftayken, hatırlıyorum da, şöyle bir anım vardı.

where my father, who never takes off from work,

Babam, işinden hiç izin almazdı,

he's a classical blue collar, a working-class immigrant person,

klasik bir fabrika çalışanı ve işçi sınıfından bir göçmendi.

going to school to see his son, how he's doing,

Bir gün, beni ve ne durumda olduğumu görmek için okula geldi.

and the teacher said to him, he said, "You know,

Öğretmenim şöyle demiş: "Aslına bakarsanız,

John is good at math and art."

John matematikte ve sanatta yetenekli."

And he kind of nodded, you know?

Başını onaylar gibi salladı.

The next day I saw him talking to a customer at our

Ertesi gün, babam tofu (soya loru) dükkanımızda bir müşteriyle

tofu store, and he said, "You know, John's good at math."

konuşuyordu ve şöyle dedi: "John matematikte yetenekliymiş."

(Laughter)

(Gülüşmeler)

And that always stuck with me all my life.

Bu hayatım boyunca aklıma takılıp durmuştur.

Why didn't Dad say art? Why wasn't it okay?

Babam neden sanatı da söylemedi? Bunda ne vardı?

Why? It became a question my entire life, and

Neden? Tüm hayatım boyunca bu soru kafamı kurcaladı.

that's all right, because being good at math meant

Pek de bir önemi yoktu; çünkü matematikte iyi olduğum için

he bought me a computer, and some of you remember

bana bilgisayar almıştı; bazılarınız bu bilgisayarı

this computer, this was my first computer.

hatırlayacaktır, ilk bilgisayarım buydu.

Who had an Apple II? Apple II users, very cool. (Applause)

Kimin Apple II'si var? Apple II kullanıcıları, çok güzel. (Alkış)

As you remember, the Apple II did nothing at all. (Laughter)

Hatırlıyorsunuzdur, Apple II'nin hiçbir özelliği yoktu. (Gülüşmeler)

You'd plug it in, you'd type in it and green text would come out.

Fişe takardınız, bir iki şey yazardınız ve yeşil bir metin belirirdi.

It would say you're wrong most of the time.

Çoğu zaman bir şeylerin yanlış olduğunu söylerdi.

That was the computer we knew.

Bu bildiğimiz bir bilgisayardı.

That computer is a computer that I learned about

Bu bilgisayar ise babamın hayali olan

going to MIT, my father's dream. And at MIT, however,

MIT'ye gidişi hayalini öğrendiğim bilgisayardı,

I learned about the computer at all levels,

MIT’de bilgisayarları tüm seviyede kullanmayı öğrendim.

and after, I went to art school to get away from computers,

Sonrasında bilgisayarlardan kurtulmak için

and I began to think about the computer as more of

sanat okuluna gittim ve bilgisayarların düşünmede

a spiritual space of thinking.

daha yararlı olduğunu anlamaya başladım.

And I was influenced by performance art --

Sonrasında sanattan etkilenmeye başladım

so this is 20 years ago. I made a computer out of people.

tabi bu 20 yıl önceydi. İnsanlardan bir bilgisayar yaptım.

It was called the Human Powered Computer Experiment.

Buna Gücünü İnsandan Alan Bilgisayar Deneyi diyordum.

I have a power manager, mouse driver, memory, etc.,

Elimde güç yönetimi, mouse sürücü yazılımı, hafıza gibi bilgisayar parçaları vardı

and I built this in Kyoto, the old capital of Japan.

ve bunu Japonya’nın en eski başkenti Kyoto’da yaptım.

It's a room broken in two halves.

Burası ikiye bölünmüş bir oda.

I've turned the computer on,

Bilgisayarı açtım ve buradaki asistanlar,

and these assistants are placing a giant floppy disk

ellerindeki mukavvadan yapılmış dev disketi

built out of cardboard, and it's put into the computer.

bilgisayara takıyorlar.

And the floppy disk drive person wears it. (Laughter)

Ve tabi ki disket sürücüsü onu giyen kişi. (Gülüşmeler)

She finds the first sector on the disk, and

İlk başta diskin birinci bölgesini buluyor

takes data off the disk and passes it off to, of course, the bus.

ve verileri diskten çıkarıp gönderiyor, elbette ki otobüse.

So the bus diligently carries the data into the computer

Böylece otobüs veriyi özenle bilgisayarın hafızasına,

to the memory, to the CPU, the VRAM, etc.,

oradan işlemciye, oradan da VRAM’e taşır. Bir bilgisayar bu şekilde çalışmaktadır.

and it's an actual working computer. That's a bus, really. (Laughter)

Ayrıca söyleyeyim, o gerçekten bir otobüs. (Gülüşmeler)

And it looks kind of fast. That's a mouse driver,

Biraz hızlı görünüyor.

where it's XY. (Laughter)

Bu bir mouse sürücüsü.

It looks like it's happening kind of quickly, but it's actually

Her ne kadar hızlıymış gibi görünse de aslında çok yavaş bir bilgisayar

a very slow computer, and when I realized how slow

ve bu yavaş bilgisayarın, nasıl olur da hızlı bir bilgisayarla karşılaştırıldığını

this computer was compared to how fast a computer is,

düşünmeye başlayınca, bu durum beni genelde

it made me wonder about computers and technology in general.

bilgisayarlarla ve teknolojiyle ilgilenmeye kadar götürdü.

And so I'm going to talk today about four things, really.

Ve bugün size dört şeyden bahsedeceğim.

The first three things are about how I've been curious

Bahsedeceğim ilk üç şey, teknolojiye,

about technology, design and art, and how they intersect,

tasrıma ve sanata nasıl ilgi duymaya başladığım

how they overlap, and also a topic that I've taken on

ve bunların nasıl kesiştiği, nasıl üst üste geldiği hakkında.

since four years ago I became the President

Ayrıca konu, dört yıldan bu yana dersini aldığım,

of Rhode Island School of Design: leadership.

Rhode Island Tasarım Okulunun başkanı olmamı sağlayan şey: liderlik.

And I'll talk about how I've looked to combine

Ayrıca sizlere bu dört ayrı alanı nasıl bir sentez ve

these four areas into a kind of a synthesis, a kind of experiment.

bir çeşit deney haline getirdiğimden de bahsedeceğim.

So starting from technology,

Öyleyse teknoloji ile başlayalım,

technology is a wonderful thing.

teknoloji muhteşem bir şeydir.

When that Apple II came out, it really could do nothing.

Apple II ilk çıktığında hiçbir şey yapamamıştı.

It could show text and

Yazılar gösterirdi

after we waited a bit, we had these things called images.

ve sonra biraz bekledik ve resimleri görüntüleyebilme ortaya çıktı.

Remember when images were first possible with a computer,

Bilgisayarlarda resim görüntüleyebilme zamanlarını hatırlayın,

those gorgeous, full-color images?

o muhteşem, tam renk fotoğraflar...

And then after a few years, we got CD-quality sound.

Birkaç yıl sonra, CD kalitesinde ses ortaya çıktı.

It was incredible. You could listen to sound on the computer.

Kesinlikle inanılmazdı. Bilgisayarda sesleri dinleyebiliyorduk.

And then movies, via CD-ROM. It was amazing.

Sonrasında CD-ROM aracılığıyla filmler izlenmeye başladı, harikaydı.

Remember that excitement?

Bu heyecanı hatırlıyor musunuz?

And then the browser appeared. The browser was great,

Ardından internet tarayıcısı ortaya çıktı. Tarayıcı güzeldi,

but the browser was very primitive, very narrow bandwidth.

ancak biraz ilkeldi ve çok dar bir bant genişliğine sahipti.

Text first, then images, we waited,

Önce yazılar, sonra resimler, biraz bekledik,

CD-quality sound over the Net,

üzerinden CD kalitesinde sesler,

then movies over the Internet. Kind of incredible.

ardından internetten izlenen filmler. Bir anlamda inanılmaz.

And then the mobile phone occurred,

Daha sonralarda cep telefonları ortaya çıktı.

text, images, audio, video. And now we have iPhone,

Mesajlaşma, resimler, ses ve video vs. Şu anda ise mesajlaşma,

iPad, Android, with text, video, audio, etc.

video ve sesler ile birlikte iPhone, iPad, Android işletim sistemi var.

You see this little pattern here?

Örnek alma şeklini görebiliyor musunuz?

We're kind of stuck in a loop, perhaps, and this sense

Bir anlamda döngüde kalmış gibiyiz, elbette ki bu programlamadan gelen imkan hissi

of possibility from computing is something I've been

bu programlamadan gelen imkan hissi

questioning for the last 10 or so years,

benim de yaklaşık on yıldır cevaplamaya çalıştığım

and have looked to design, as we understand most things,

bir soruydu ve tasarıma baktığımızda, teknolojiyle uyumu

and to understand design with our technology has been a passion of mine.

en büyük zevklerimden biriydi.

And I have a small experiment to give you a quick design lesson.

Şimdi size hızlı bir tasarım dersi vererek bir deney yapmak istiyorum.

Designers talk about the relationship between form

Tasarımcılar biçim ve içerik ile içerik ve biçim

and content, content and form. Now what does that mean?

arasındaki ilişki hakkında konuşurlar. Şimdi, sizce bunun anlamı nedir?

Well, content is the word up there: fear.

Pekala, içeriğimiz ekrandaki kelime: korku.

It's a four-letter word. It's a kind of a bad feeling word, fear.

Beş harfli bir kelime. Bir çeşit kötü hissetme ile ilgili bir kelimedir, korku.

Fear is set in Light Helvetica, so it's not too stressful,

Bu kelimeyi Light Helvetica yazı tipiyle yazarsak pek de korkunç değil,

and if you set it in Ultra Light Helvetica,

eğer Ultra Light Helvetica ile yazarsak,

it's like, "Oh, fear, who cares?" Right? (Laughter)

"Ah, korku mu? Kimin umurunda?" şeklinde görünür. (Gülüşmeler)

You take the same Ultra Light Helvetica and make it big,

Yine aynı yazı tipiyle yazıp, boyutunu büyütürsek,

and like, whoa, that hurts. Fear.

işte şimdi daha korkutucu oldu. Fear (korku).

So you can see how you change the scale, you change

Böylece boyutu değiştirdiğinizde,

the form. Content is the same, but you feel differently.

biçimin nasıl da değiştiğini görebilirsiniz. İçerik aynı ama hissettiğiniz duygular farklı.

You change the typeface to, like, this typeface,

Yazı biçimini bu şekilde değiştirebilirsiniz ve bu biraz komik.

and it's kind of funny. It's like pirate typeface,

Korsanlara özgü bir yazı biçimi gibi,

like Captain Jack Sparrow typeface. Arr! Fear!

Sanki Kaptan Jack Sparrow’un yazı biçimi. Arr! Fear (korku)!

Like, aww, that's not fearful. That's actually funny.

Oo, hiç de korkunç değil, aksine komik.

Or fear like this, kind of a nightclub typeface. (Laughter)

Peki ya böyle, bir çeşit gece kulübü yazısı gibi. (Gülüşmeler)

Like, we gotta go to Fear. (Laughter)

Fear’a gidiyormuşuz gibi. (Gülüşmeler)

It's, like, amazing, right? (Laughter) (Applause)

Muhteşem değil mi? (Gülüşmeler) (Alkış)

It just changes the same content.

Yalnızca aynı içeriği değiştirir.

Or you make it -- The letters are separated apart,

ayrıldılar, Titanik filmindeki güverte gibi bir araya toplandılar

they're huddled together like on the deck of the Titanic,

ve onlar için üzülürsünüz,

and you feel sorry for the letters, like, I feel the fear.

aynı benim korkuyu hissettiğim gibi.

You feel for them.

Hissedersiniz.

Or you change the typeface to something like this.

Ya da bunun gibi bir yazı tipi ile değiştirebilirsiniz.

It's very classy. It's like that expensive restaurant, Fear.

Bu da çok şık oldu. Sanki pahalı bir restaurant ismi gibi, Fear.

I can never get in there. (Laughter)

Gideceğimi pek zannetmiyorum. (Gülüşmeler)

It's just amazing, Fear. But that's form, content.

Muhteşem bir şey bu, Fear. Ancak bu biçim, içerik.

If you just change one letter in that content,

Yalnızca bir harfini değiştirirseniz,

you get a much better word, much better content: free.

daha iyi bir kelime ve içerik elde edersiniz: free (bedava)

"Free" is a great word. You can serve it almost any way.

"Free" güzel bir kelimedir. İstediğiniz gibi kullanabilirsiniz.

Free bold feels like Mandela free.

Kalın ve Mandela yazı tipinde free sizi özgür hissettirir.

It's like, yes, I can be free.

Tıpkı, evet, özgürüm demek gibidir.

Free even light feels kind of like, ah, I can breathe in free.

Daha ince yazılmış bir free tıpkı özgürce nefes alabilirim havası uyandırır.

It feels great. Or even free spread out,

İyi hissettirir. Hatta biraz genişlettiğimizde,

it's like, ah, I can breathe in free, so easily.

özgürce nefes alabilirim ve bu çok basit hissi verir.

And I can add in a blue gradient and a dove,

Mavi bir arka plan ve güvercin eklediğimizde ise

and I have, like, Don Draper free. (Laughter)

Don Draper Free’si elde ederiz. (Gülüşmeler)

So you see that -- form, content, design, it works that way.

Evet, gördüğünüz gibi – biçim, içerik ve dizayn bu şekilde çalışır.

It's a powerful thing. It's like magic, almost,

Çok güçlü bir şey. Tıpkı bir sihir gibi, aynı TED’de

like the magicians we've seen at TED. It's magic.

gördüğümüz sihirbazlar gibi. Büyüleyici.

Design does that.

Dizayn böyledir.

And I've been curious about how design and technology intersect,

Dizaynın ve teknolojinin nasıl birleştiğini merak etmiştim

and I'm going to show you some old work I never really

ve bu nedenle yalnızca bir defaya mahsus

show anymore, to give you a sense of what I used to do.

sizlere nasıl kullandığımı anlatmak adına bazı eski çalışmalarımı sunacağım.

So -- yeah.

Evet, başlıyorum.

So I made a lot of work in the '90s.

90’lı yıllarda birçok çalışma yaptım.

This was a square that responds to sound.

Bu gördüğünüz şey sese duyarlı bir kare.

People ask me why I made that. It's not clear. (Laughter)

Birçok kişi neden böyle birşey yaptığımı sordu ancak bunu ben de bilmiyorum. (Gülüşmeler)

But I thought it'd be neat for the square

Ancak sese karşı duyarlı bir kare yapmanın iyi olduğunu düşündüm

to respond to me, and my kids were small then,

ve çocuklarım o zaman ufaklardı. “Aaahh” diye bağırarak

and my kids would play with these things, like, "Aaah,"

bu kareyle oynamayı seviyorlardı.

you know, they would say, "Daddy, aaah, aaah." You know, like that.

“Baba, aaah, aaah” diyerek konuşurlardı.

We'd go to a computer store, and they'd do the same thing.

Bilgisayar mağazasına giderdik ve orada da aynı şeyi yaparlardı.

And they'd say, "Daddy, why doesn't the computer respond to sound?"

Gittiğimizde “Baba, bu bilgisayar neden sese tepki vermiyor ?” derlerdi.

And it was really at the time I was wondering why doesn't the computer respond to sound?

Bunu duyduktan sonra düşündüm ve dedim ki, neden bu bilgisayarlar sese karşı duyarlı değiller?

So I made this as a kind of an experiment at the time.

Böylece ben de bunu bir deney olarak ele almaya başladım.

And then I spent a lot of time in the space of

Ardından etkileşimli bilgisayar grafiği alanında zamanımı

interactive graphics and things like this, and I stopped doing it because

harcamaya başladım ve sonrasında bununla uğraşmayı bıraktım

my students at MIT got so much better than myself,

çünkü MIT’deki öğrencilerim bu konuda benden çok daha iyilerdi.

so I had to hang up my mouse.

Ben de bu yüzden işi bıraktım.

But in '96, I made my last piece. It was in black and white,

Fakat 96 yılında son bir iş daha yaptım. Siyah ve beyaz, tek renkli,

monochrome, fully monochrome, all in integer mathematics.

tamamen renkli, hepsi tamsayı matematiğiydi.

It's called "Tap, Type, Write."

Buna “Tap tap yazı” diyordum.

It's paying a tribute to the wonderful typewriter

Annemin sekreter olduğu zamanlarda

that my mother used to type on all the time as a legal secretary.

kullandığı gibi bir daktiloydu bu.

It has 10 variations. (Typing noise)

Tam 10 farklı çeşiti var. (Daktilo sesi)

(Typing noise)

(Daktilo sesi)

There's a shift.

Buradan da değişiyor.

Ten variations. This is, like, spin the letter around.

On çeşit. Bunda sanki harfler etrafında dönüyor.

(Typing noises)

(Daktilo sesleri)

This is, like, a ring of letters. (Typing noises)

Bunda ise harfler yuvarlak oluşturmuş. (Daktilo sesleri)

This is 20 years old, so it's kind of a --

Bu ise 20 yıllık, bir çeşit,

Let's see, this is —

Şuna bakın.

I love the French film "The Red Balloon."

Fransız yapımı “The Red Balloon.” filmini severim.

Great movie, right? I love that movie. So,

Güzel filmdir, değil mi? Çok severim o filmi.

this is sort of like a play on that. (Typing noises) (Typewriter bell)

Bu yüzden, bu da biraz onun gibi. (Daktilo sesleri) (Daktilo zili)

It's peaceful, like that. (Laughter)

Bu biraz rahat gibi. (Gülüşmeler)

I'll show this last one. This is about balance, you know.

Bu da sonuncu çeşit. Biraz denge ile ilgili, bilirsiniz.

It's kind of stressful typing out, so if you

Yazmak biraz stresli bir iştir, eğer ki bu klavye çeşidini kullanıyorsanız

type on this keyboard, you can, like, balance it out.

seveceğinizi düşünüyorum, biraz dengelidir.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

If you hit G, life's okay, so I always say,

Eğer ki G harfine basarsanız, hayat güzeldir her zaman söylediğim gibi.

"Hit G, and it's going to be all right.

“G’ye bas, herşey düzelecek.”

Thank you. (Applause)

Teşekkür ederim. (Alkış)

Thank you.

Teşekkürler.

So that was 20 years ago, and

Bu 20 yıl önceydi,

I was always on the periphery of art.

ve her zaman sanatla iç içeydim.

By being President of RISD I've gone deep into art,

RISD’in başkanı olmamla beraber sanatta daha da derine indim

and art is a wonderful thing, fine art, pure art.

ve sanat gerçekten muhteşem bir şey, güzel sanatlar, soyut sanatlar…

You know, when people say, "I don't get art.

Duymuşsunuzdur, insanlar “Sanattan anlamıyorum.” derler.

I don't get it at all." That means art is working, you know?

“Ben hiç anlamıyorum.” Bu demektir ki sanat işliyor, çalışıyor.

It's like, art is supposed to be enigmatic, so when you say,

Bu bir anlamda sanatın esrarengiz olduğunu farz etmektir,

like, "I don't get it," like, oh, that's great. (Laughter)

bu nedenle “Anlamıyorum” dediğinizde, bu güzel bir şeydir. (Gülüşmeler)

Art does that, because art is about asking questions,

Sanat böyledir, çünkü sanat soru sormakla alakalıdır,

questions that may not be answerable.

sorular bazen cevapsız da olabilirler.

At RISD, we have this amazing facility called

RISD’de Edna Lawrance Doğa Laboratuarı adında

the Edna Lawrence Nature Lab. It has 80,000 samples

muhteşem bir tesisimiz var. İçinde yaklaşık 80.000 kadar

of animal, bone, mineral, plants.

hayvan, kemik, mineral ve bitki numuneleri barındırıyor.

You know, in Rhode Island, if an animal gets hit on the road,

Bilirsiniz, Rhode Island’da eğer bir hayvana araba çarpmışsa

they call us up and we pick it up and stuff it.

bizi ararlar ve biz de gelip onu alır, doldururuz.

And why do we have this facility?

Peki neden böyle bir tesisimiz var?

Because at RISD, you have to look at the actual animal,

Çünkü RISD’de gerçek hayvanlara ve objelere bakmak,

the object, to understand its volume, to perceive it.

hacmini anlamak ve algılamak zorundasınızdır.

At RISD, you're not allowed to draw from an image.

RISD’de resimlerden yararlanmanıza izin verilmez.

And many people ask me, John, couldn't you just

Ve birçok insan bana bunu neden dijitalleştirmediğimi sordu.

digitize all this? Make it all digital? Wouldn't it be better?

Tümünü dijitale çevirmek mi? Daha iyi olmaz mıydı?

And I often say, well, there's something good to how things

Ben de genel olarak bir şeylerin normali nasılsa

used to be done. There's something very different about it,

o şekilde iyidir derim. Hatta bu dönemde bile,

something we should figure out what is good about

nasıl yaptığımız konusunda nelerin

how we did it, even in this new era.

iyi olduğunu anlayacağımız şeyler var.

And I have a good friend, he's a new media artist named

Yeni ortam sanatçısı olan bir arkadaşım var, ismi Tota Hasegawa.

Tota Hasegawa. He's based in London, no, actually it's in Tokyo,

Londra doğumludur, yok hayır aslen Tokyo’ludur

but when he was based in London, he had a game

ama Londra’da olduğu zamanlarda eşiyle birlikte bir oyun oynar.

with his wife. He would go to antique shops,

Birlikte bir antika dükkanlarına giderler ve

and the game was as such:

oyunun tamamen şu şekilde olduğunu anlatıyorlar:

When we look at an antique we want,

Ne zaman antika bir şey görsek hemen onu almak isteriz.

we'll ask the shopkeeper for the story behind the antique,

Mağaza sahibine o antikanın arkasındaki hikayeyi

and if it's a good story, we'll buy it.

sorduğumuz zaman eğer iyi bir hikayesi varsa onu alırız.

So they'd go to an antique shop, and they'd look at this cup,

Bir gün yine antika dükkanına giderler ve bir kupa görürler.

and they'd say, "Tell us about this cup."

Ardından bu kupa hakkında bir şeyler söylemesini isterler mağaza sahibinden.

And the shopkeeper would say, "It's old." (Laughter)

Ve mağaza sahibi ise “Çok eskidir.” der. (Gülüşmeler)

"Tell us more." "Oh, it's really old." (Laughter)

“Daha fazla bilgi verir misiniz?” “Ah, gerçekten çok eski bir parçadır bu.” (Gülüşmeler)

And he saw, over and over, the antique's value

Sonrasında antikanın değerinin tamamen

was all about it being old.

eski olmasıyla ilgili olduğunu anladı.

And as a new media artist, he reflected, and said,

Bir yeni ortam sanatçısı olarak düşündü ve tüm kariyerini

you know, I've spent my whole career making new media art.

yeni bir medya sanatı yaparak harcadığını söyledi.

People say, "Wow, your art, what is it?" It's new media.

İnsanlar “Vay, senin sanatın mı, nedir o? dediklerinde onlara “Yeni ortam sanatı” diyor.

And he realized, it isn't about old or new.

Ve bunun eski yada yeni olmakla alakalı olmadığını anladı.

It's about something in between.

Bu bir şeylerin arasında.

It isn't about "old," the dirt, "new," the cloud. It's about what is good.

Eski, kirli, yeni olduğu ile ilgili değildir bu. Bu tamamen neyin iyi olduğuyla ilgilidir.

A combination of the cloud and the dirt is where the action is at.

Bulut ve toprağın biraraya geldiği yerde hareket başlar.

You see it in all interesting art today, in all

Bunu artık ilginç olan tüm sanat dallarında

interesting businesses today. How we combine

dallarında ve işlerde görmek mümkün. Bu ikisini

those two together to make good is very interesting.

nasıl birleştirip daha iyi yapacağımız ise çok ilginç.

So art makes questions, and

Pekala, sanat sorular yapar ve liderlik ise

leadership is something that is asking a lot of questions.

çok fazla soru soran bir şeydir.

We aren't functioning so easily anymore.

Artık kolayca çalıştıramıyoruz.

We aren't a simple authoritarian regime anymore.

Artık basit bir otoriter rejim değiliz.

As an example of authoritarianism, I was in Russia one time

Otoriterliğe örnek olarak; bir gün Rusya’da St. Petersburg’da

traveling in St. Petersburg, at a national monument,

seyahat sırasında, ulusal anıtın önünde bir tabela gördüm.

and I saw this sign that says, "Do Not Walk On The Grass,"

Tabela’da “Çimlere basmayınız” yazıyordu ve

and I thought, oh, I mean, I speak English,

İngilizce konuştuğumu düşündüm,

and you're trying to single me out. That's not fair.

bu da demektir ki beni kayırmaya çalışıyorlar. Hiç de adil değil.

But I found a sign for Russian-speaking people,

Fakat sonra Rusça konuşan insanlar için bir tabela gördüm

and it was the best sign ever to say no.

ve şu zamana kadarki en iyi hayır diyen tabelaydı.

It was like, "No swimming, no hiking, no anything."

“Yüzmek yasaktır, yürümek yasaktır, hiçbir şey.”

My favorite ones are "no plants." Why would you bring a plant to a national monument? I'm not sure.

En sevdiğim ise “Çiçekler yasaktır.” Neden ulusal bir anıta çiçek getirilir ki? Emin değilim.

And also "no love." (Laughter)

Tabi ayrıca “Sevişmek yasaktır.” (Gülüşmeler)

So that is authoritarianism.

Öyleyse bu otoriteciliktir.

And what is that, structurally?

Peki yapısal olarak bu nedir?

It's a hierarchy. We all know that a hierarchy is how we run

Hiyerarşi. Hepimiz biliyoruz ki günümüzde hiyerarşi, sistemleri

many systems today, but as we know, it's been disrupted.

nasıl yürüttüğümüzdür, ama bildiğimiz gibi bu artık bozuldu.

It is now a network instead of a perfect tree.

Bu muhteşem bir ağaçtan çok, artık bir ağ.

It's a heterarchy instead of a hierarchy. And that's kind of awkward.

Bu hiyerarşi yerine bir anlamda heterarşidir. Biraz garip.

And so today, leaders are faced

Ve günümüzde liderler, nasıl farklı bir şekilde öncülük etmeleri

with how to lead differently, I believe.

gerektiğiyle karşı karşıyalar, buna inanıyorum.

This is work I did with my colleague Becky Bermont

Bu çalışmayı yaratıcı liderlikten çalışma arkadaşım

on creative leadership. What can we learn

Becky Bermont ile yaptım. Sanatçılardan ve tasarımcılardan

from artists and designers for how to lead?

liderlik anlamında neler öğrenebiliriz?

Because in many senses, a regular leader loves to avoid mistakes.

Çünkü birçok algıda, düzenli bir lider yanlışlardan kaçınmayı sever.

Someone who's creative actually loves to learn from mistakes.

Gerçekten yaratıcı bir insan ise aslında yanlışlardan öğrenmeyi sever.

A traditional leader is always wanting to be right,

Gelenekselci lider ise her zaman doğru olmayı ister,

whereas a creative leader hopes to be right.

halbuki yaratıcı lider doğru olmayı umar.

And this frame is important today, in this complex,

Bu çerçeve günümüzde önemlidir, bu karmaşada, belirsiz bir yerde,

ambiguous space, and artists and designers have a lot to teach us, I believe.

sanatçıların ve tasarımcıların bize öğretecek çok şeyleri olduğuna inanıyorum.

And I had a show in London recently where my friends

Geçenlerde arkadaşlarım beni Londra’ya

invited me to come to London for four days

dört günlüğüne kum havuzunda oturacağım bir şov

to sit in a sandbox, and I said great.

için çağırdılar ve ben de güzel olduğunu düşündüm.

And so I sat in a sandbox for four days straight,

Dört gün boyunca her gün altışar saat kum havuzunda oturdum

six hours every day, six-minute appointments with anyone in London,

Londra'da bulunan kişilerden rastgele biriyle altı dakika süren randevularla geçti

and that was really bad.

Gerçekten çok kötüydü.

But I would listen to people, hear their issues,

Fakat insanları dinleyebildim, onların sorunlarını duydum,

draw in the sand, try to figure things out,

kuma çizdim ve anlamaya çalıştım.

and it was kind of hard to figure out what I was doing.

Ne yaptığımı anlamaya çalışmak ise bir anlamda zordu.

You know? It's all these one-on-one meetings for like four days.

Biliyor musunuz? Yüz yüze yapılan görüşmeler bu dört günü sevmek içindi.

And it felt kind of like being president, actually.

Aslına bakarsanız bu yaptıklarım kendimi bir başkanmış gibi hissettirdi.

I was like, "Oh, this my job. President. I do a lot of meetings, you know?"

Sevmiştim de, “Bu benim işim. Başkanlık. Bir sürü görüşme yapıyorum.”

And by the end of the experience,

Ve tüm bu deneyimlerin sonucunda,

I realized why I was doing this.

bunu neden yaptığımı fark ettim.

It's because leaders, what we do is we connect

Liderler yüzünden, yaptığımız şeyler yalnızca beklenmedik

improbable connections and hope something will happen,

bağlantılar kurmak ve bir şeylerin olmasını beklemektir.

and in that room I found so many connections

Bu odada, Londra boyunca birçok insanla bağlantılar buldum.

between people across all of London, and so leadership,

Böylece liderlik ve insanlara bağlanma,

connecting people, is the great question today.

günümüzün en güzel sorularından biridir.

Whether you're in the hierarchy or the heterarchy,

Hiyerarşı yada heterarşi içinde olmanız farketmez,

it's a wonderful design challenge.

bu tasarım açısından muhteşem bir meydan okumadır

And one thing I've been doing is doing some research

Ve yaptığım şeylerden birisi de,

on systems that can combine technology and leadership

teknoloji ve liderliği, sanat ve tasarı perspektifiyle birleştirerek

with an art and design perspective.

bazı araştırmalar yapmaktı.

Let me show you something I haven't shown anywhere, actually.

Size şuana kadar hiçbir yerde gösterilmeyen birkaç şey göstereyim.

So what this is, is a kind of a sketch, an application sketch

Pekala, bu nedir? Bir çeşit taslak, Python’da yazdığım bir başvuru taslağı.

I wrote in Python. You know how there's Photoshop?

Photoshop’un orada nasıl olduğunu bilirsiniz.

This is called Powershop, and the way it works is

da Powershop olarak adlandırılıyor ve bir kuruluşu düşünerek çalışır.

imagine an organization. You know, the CEO isn't ever

Bilirsiniz, bir CEO hiçbir zaman

at the top. The CEO's at the center of the organization.

en üstte değildir. Bir CEO kuruluşun tam merkezindedir.

There may be different subdivisions in the organization,

Belki de kuruluşta farklı alt bölümler olabilir

and you might want to look into different areas. For instance,

ve başka alanlara bakmak istersiniz.

green are areas doing well, red are areas doing poorly.

Mesela, yeşil alanlar iyi, kırmızı alanlar ise daha zayıf.

You know, how do you, as the leader, scan, connect,

Liderlerin nasıl taradığını,

make things happen? So for instance, you might open up

ilişki kurduğunu bilirsiniz.

a distribution here and find the different subdivisions in there,

Mesela bir kuruluş açabilir ve orada

and know that you know someone in Eco, over here,

farklı alt bölümler bulabilirsiniz. Eco’dan birilerini

and

tanıdığınızı düşünün, tam burada, Eco’da.

these people here are in Eco, the people you might

CEO olarak ilişki kuracağınız kişiler,

engage with as CEO, people going across the hierarchy.

hiyerarşiye karşı gelebilirler.

And part of the challenge of the CEO is to find

Bir CEO’nun görevi, bölgeler arası farklı bağlantılar bulmaktır.

connections across areas, and so you might look in R&D,

R&D’ye bakarsınız ve orada iki

and here you see one person who crosses the two areas

ilgi alanının birleştiği insan görürsünüz.

of interest, and it's a person important to engage.

Bu kişi bağlanabileceğiniz önemli bir kişidir.

So you might want to, for instance, get a heads-up display

Mesela bu sayede onlarla nasıl etkileşimde bulunduğuna

on how you're interacting with them.

dair bilgiler alabilirsiniz.

How many coffees do you have?

Kaç fincan kahveniz var?

How often are you calling them, emailing them?

Onları ne sıklıkta arayıp, e-posta atıyorsunuz?

What is the tenor of their email? How is it working out?

E-postanın akışı nasıl? Nasıl işliyor?

Leaders might be able to use these systems to

Liderler bu tarz sistemleri insanları en iyi nasıl düzene sokabilirim

better regulate how they work inside the heterarchy.

ve onları nasıl bir heterarşi içinde çalıştırabilirim diyerek kullanıyorlar.

You can also imagine using technology like from Luminoso,

Hatta Luminoso’dan bu teknolojiyi kullandığınızı hayal edebilirsiniz.

the guys from Cambridge who were looking at deep

Cambridge’den derinlemesine metin analizi yapan kişileri…

text analysis. What is the tenor of your communications?

Sizin iletişiminizin akışı nasıl?

So these kind of systems, I believe, are important.

Bu tarz sistemlerin önemli olduğuna inanıyorum.

They're targeted social media systems around leaders.

Liderlerinin çevresinde sosyal medya sistemlerine hedef oldular.

And I believe that this kind of perspective will only begin

Ayrıca bu yaklaşımdaki bir perspektifin

to grow as more leaders enter the space of art and design,

yalnızca daha fazla liderin sanat ve tasarım alanına

because art and design lets you think like this,

girerse büyüyeceğini düşünüyorum çünkü sanat ve tasarım,

find different systems like this,

bu şekilde düşünmenize izin verir ve bunun gibi farklı sistemler bulur.

and I've just begun thinking like this,

Ben de bu şekilde düşünmeye başladım ve bunları sizlerle

so I'm glad to share that with you.

paylaştığım için de çok mutluyum.

So in closing, I want to thank all of you

Konuşmamı bitirirken de, herkese

for your attention. Thanks very much. (Applause)

ilgisinden dolayı teşekkür ediyorum.

(Applause)

(Alkış)