Sherwin Nuland: A meditation on hope

Sherwin Nuland: Umut üzerine

Çeviri: Hatice Bayindir Gözden geçirme: yasin alp aluç

You know, I am so bad at tech

Teknoloji konusunda o kadar kötüyüm ki

that my daughter -- who is now 41 --

şu an 41 yaşında olan kızımı

when she was five, was overheard by me

beş yaşındayken arkadaşına benimle

to say to a friend of hers,

ilgili şöyle derken duymuştum:

If it doesn't bleed when you cut it,

Eğer bir şey kestiğinde kanamıyorsa,

my daddy doesn't understand it.

babam kesildiğini anlamaz.

(Laughter)

(Kahkahalar)

So, the assignment I've been given

Dolayısıyla, bana verilen ödev

may be an insuperable obstacle for me,

benim için aşılamaz bir engel gibi

but I'm certainly going to try.

görünse de elimden geleni yapmaya çalışacağım.

What have I heard

Bu geçen dört gün

during these last four days?

boyunca neler duydum?

This is my third visit to TED.

Bu TED'e üçüncü ziyaretim.

One was to TEDMED, and one, as you've heard,

Birinde TEDMED'deydim, birinde de bildiğiniz gibi,

was a regular TED two years ago.

iki yıl önce normal TED'e geldim.

I've heard what I consider an extraordinary thing

Sıradışı olarak nitelendirebileceğim bir şey duydum

that I've only heard a little bit in the two previous TEDs,

bu konunun ancak çok az bir bölümünü önceki iki TED ziyaretimde duymuştum,

and what that is is an interweaving

işte bu, birbiriyle örülmüş

and an interlarding, an intermixing,

iç içe geçmiş

of a sense of social responsibility

bir sosyal sorumluluk bilinci

in so many of the talks --

pek çok konuşmada karşımıza çıkan--

global responsibility, in fact,

aslında küresel bir sorumluluk anlayışı,

appealing to enlightened self-interest,

kişisel çıkardan uzaklaştırmak üzere aydınlatmayı hedefleyen,

but it goes far beyond enlightened self-interest.

hatta bunun da ötesine geçen.

One of the most impressive things

En etkileyici noktalardan biri

about what some, perhaps 10,

belki bir 10 kişinin

of the speakers have been talking about

konuşmasında dile getirdiği,

is the realization, as you listen to them carefully, that they're not saying:

onları dikkatlice dünlediğinizde ortaya çıkan; bu insanlar şunu söylemiyorlar:

Well, this is what we should do; this is what I would like you to do.

İşte bakın yapmamız gereken budur, ya da sizden yapmanızı istediğim budur.

It's: This is what I have done

Diyorlar ki: İşte bu benim yaptığım şey,

because I'm excited by it,

çünkü bunu yapmak beni heyecanlandırıyor,

because it's a wonderful thing, and it's done something for me

çünkü bu harika bir şey ve bunun bana getirileri oldu

and, of course, it's accomplished a great deal.

ve elbette ki çok çok şey kazandırdı.

It's the old concept, the real Greek concept,

Aslında kastedilen eski bir kavram, bir eski Yunan anlayışı olan

of philanthropy in its original sense:

özgün anlamıyla insancıllık, yani:

phil-anthropy, the love of humankind.

insana duyulan sevgi.

And the only explanation I can have

Ve yapabileceğim tek açıklama,

for some of what you've been hearing in the last four days

geçen dört gündür duyduğum bazı şeylerle ilgili olarak,

is that it arises, in fact, out of a form of love.

aslında bunların bir tür sevgiden kaynağını aldığı olur.

And this gives me enormous hope.

Ve işte bu bana inanılmaz büyük bir umut veriyor.

And hope, of course, is the topic

Ve anlaşıldığı üzere,umut

that I'm supposed to be speaking about,

bugün benim hakkında konuşacağım konu;

which I'd completely forgotten about until I arrived.

ancak buraya gelinceye kadar tamamen aklımdan çıkmıştı.

And when I did, I thought,

Hatırladığımda da,

well, I'd better look this word up in the dictionary.

kelimenin anlamı için sözlüğe baksam iyi olur diye düşündüm.

So, Sarah and I -- my wife -- walked over to the public library,

Bunun üzerine, eşim Sarah ile birlikte biraz ilerideki

which is four blocks away, on Pacific Street, and we got the OED,

Pacific Caddesi'ndeki halk kütüphanesine gittik ve OED sözlüğünü aldık,

and we looked in there, and there are 14 definitions of hope,

ve sözlükten baktığımızda umut kelimesinin 14 farklı tanımını gördük.

none of which really hits you

Ancak hiçbiri tam olarak

between the eyes as being the appropriate one.

uygun olan tanım olduğu hissini vermedi.

And, of course, that makes sense,

Aslında bu da anlaşılır bir durum

because hope is an abstract phenomenon; it's an abstract idea,

çünkü umut soyut bir olgu, soyut bir kavramdır;

it's not a concrete word.

somut bir kelime değil umut.

Well, it reminds me a little bit of surgery.

Bu durum bana ameliyatları hatırlatıyor.

If there's one operation for a disease, you know it works.

Bilirsiniz, bir hastalık için tek bir ameliyat varsa o işe yarar.

If there are 15 operations, you know that none of them work.

Ama 15 farklı ameliyat varsa hiçbiri işe yaramaz.

And that's the way it is with definitions of words.

İşte aynı durum kelime tanımlarında da olur.

If you have appendicitis, they take your appendix out, and you're cured.

Apandisitinizde sorun varsa onu alırlar ve böylece tedavi edilirsiniz.

If you've got reflux oesophagitis, there are 15 procedures,

Ama reflü sorununuz varsa, 15 farklı tedavi vardır,

and Joe Schmo does it one way

ve işte Joe Schmo bir yolu tercih eder

and Will Blow does it another way,

Will Blow bir başka yolu,

and none of them work, and that's the way it is with this word, hope.

ancak hiçbiri işe yaramaz; işte umut kelimesinde de aynısı olur.

They all come down to the idea of an expectation

Tüm tanımlar en nihayetinde şu noktada birleşir:

of something good that is due to happen.

iyi bir şey olacak beklentisi.

And you know what I found out?

Ve ne buldum biliyor musunuz?

The Indo-European root of the word hope

Umut kelimesinin Hint-Avrupa dillerindeki kökü

is a stem, K-E-U --

K-E-U şeklinde hecelenen ve

we would spell it K-E-U; it's pronounced koy --

-koy- diye söylenen bir kelimedir,

and it is the same root from which the word curve comes from.

ve aynı kökten kavis, eğri kelimesi de gelir.

But what it means in the original Indo-European

Ancak Hint-Avrupa kökenindeki anlamı,

is a change in direction, going in a different way.

yöndeki bir değişiklik, farklı yönde gitmek demektir.

And I find that very interesting and very provocative,

Ben bu durumu çok ilgi çekici ve etkileyici buluyorum,

because what you've been hearing in the last couple of days

çünkü son birkaç gündür duyduklarınız,

is the sense of going in different directions:

farklı yönlere gitme anlayışı aslında:

directions that are specific and unique to problems.

sorunlara özgü ve birbirinden farklı yönler.

There are different paradigms.

Farklı paradigmalar vardır.

You've heard that word several times in the last four days,

son dört gündür bu kelimeyi birkaç defa duydunuz,

and everyone's familiar with Kuhnian paradigms.

ve zaten herkes Kuhn'ün paradigmalarına aşinadır.

So, when we think of hope now,

Dolayısıyla şimdi biz umut kavramını düşündüğümüzde,

we have to think of looking in other directions

bunu, bakmakta olduğumuz yönlerden farklı yönlere bakmak

than we have been looking.

olarak düşünmeliyiz.

There's another -- not definition, but description, of hope

Bir başka tasviri, tanımdan ziyade tasviri, var umut kelimesinin

that has always appealed to me, and it was one by Václav Havel

bana çok daha fazla hitap eden; Václav Havel'in bir tasviri,

in his perfectly spectacular book "Breaking the Peace,"

olağanüstü kitabı "Sessizliği Bozmak" ta geçen.

in which he says that hope

Ona göre umut,

does not consist of the expectation that things will

her şeyin tam olarak olması gerektiği gibi

come out exactly right,

olması beklentisini içermez;

but the expectation that they will make sense

her nasıl olurlarsa olsunlar

regardless of how they come out.

bir şey ifade edebilmeleri beklentisini içerir.

I can't tell you how reassured I was

Beni ne kadar rahatlattığını anlatamam

by the very last sentence

bir kaç gün önce Dean Kamen'in görkemli sunumundaki

in that glorious presentation by Dean Kamen a few days ago.

şu son cümlenin.

I wasn't sure I heard it right,

Doğru duyduğumdan emin olamadığım için

so I found him in one of the inter-sessions.

oturum arasında onu buldum.

He was talking to a very large man, but I didn't care.

İrice bir adamla konuşuyordu ama umursamadım.

I interrupted, and I said, "Did you say this?"

Konuşmalarını bölerek, "Bunu mu dediniz?" diye sordum.

He said, "I think so."

"Sanırım öyle," dedi.

So, here's what it is: I'll repeat it.

Şimdi aynen tekrarlıyorum:

"The world will not be saved by the Internet."

"Dünyayı Internet kurtarmayacak."

It's wonderful. Do you know what the world will be saved by?

Bu muhteşem bir ifade. Dünyayı neyin kurtaracağını biliyor musunuz?

I'll tell you. It'll be saved by the human spirit.

Size söyleyeyim. Dünyayı insan ruhu kurtaracak.

And by the human spirit, I don't mean anything divine,

İnsan ruhuyla kast ettiğim kutsal bir şey değil,

I don't mean anything supernatural --

doğaüstü bir şeyi de kast etmiyorum--

certainly not coming from this skeptic.

kesinlikle böyle kuşkucu birinden bu tür bir ifade çıkmaz.

What I mean is this ability

Bahsettiğim,

that each of us has

her birimizde olan bu yetenek,

to be something greater than herself or himself;

olduğundan çok daha büyük bir şey olma yeteneği;

to arise out of our ordinary selves and achieve something

kendi sıradan benliğimizden sıyrılarak başlangıçta

that at the beginning we thought perhaps we were not capable of.

yapamayacağımızı sandığımız bir şeyleri başarmak.

On an elemental level, we have all felt

Bu duyguyu hepimiz

that spirituality at the time of childbirth.

çocuk doğumu esnasında hissederiz.

Some of you have felt it in laboratories;

Kiminiz bunu laboratuvarlarda,

some of you have felt it at the workbench.

kiminiz iş tezgahlarında hissettiniz.

We feel it at concerts.

Bunu konserlerde hissederiz.

I've felt it in the operating room, at the bedside.

Ameliyathanede, yatağın başında hissettim ben bunu.

It is an elevation of us beyond ourselves.

Kendimizin ötesinde bir yükselme durumu bu.

And I think that it's going to be, in time,

Ve inanıyorum ki, zamanla,

the elements of the human spirit that we've been hearing about

son bir kaç gündür pek çok konuşmacıdan hakkında parça parça şeyler duyduğumuz

bit by bit by bit from so many of the speakers in the last few days.

insan ruhunun ögeleri bunu oluşturacak.

And if there's anything that has permeated this room,

Ve bu odaya nüfuz eden bir şey varsa,

it is precisely that.

o da tam olarak budur.

I'm intrigued by

Beni çok etkileyen

a concept that was brought to life

bir kavram var;

in the early part of the 19th century --

19. yüzyılın başlarında -

actually, in the second decade of the 19th century --

hatta ikinci 10 yılında-

by a 27-year-old poet

27 yaşında Percy Shelley

whose name was Percy Shelley.

adında bir şair tarafından hayat verilen.

Now, we all think that Shelley

Hepimiz Shelley'i

obviously is the great romantic poet that he was;

önemli bir romantik şair olarak tanıyoruz;

many of us tend to forget that he wrote

ancak çoğumuz onun aynı zamanda

some perfectly wonderful essays, too,

mükemmel makalelerinin de olduğunu unutuyoruz.

and the most well-remembered essay

Kendisinin en çok hatırlanan makalesi

is one called "A Defence of Poetry."

"Şiiri Savunma" dır.

Now, it's about five, six, seven, eight pages long,

Makale yaklaşık beş, altı, yedi, sekiz sayfa uzunluğunda

and it gets kind of deep and difficult after about the third page,

ve yaklaşık üçüncü sayfadan itibaren de derinleşiyor ve anlaşılması güçleşiyor,

but somewhere on the second page

ancak ikinci sayfada bir yerlerde

he begins talking about the notion

"ahlaki hayal gücü" diye adlandırdığı

that he calls "moral imagination."

bir düşünceden bahsetmeye başlıyor.

And here's what he says, roughly translated:

Ve aşağı yukarı şöyle bir şey diyor:

A man -- generic man --

Bir insanın -genel anlamda insandan bahsediyor-

a man, to be greatly good,

çok iyi olması için,

must imagine clearly.

açık ve net olarak hayal etmesi gerekir.

He must see himself and the world

Kendisini ve dünyayı

through the eyes of another,

başkasının hatta başkalarının gözlerinden

and of many others.

görebilmelidir.

See himself and the world -- not just the world, but see himself.

Kendisini ve dünyayı -sadece dünyayı değil kendini de.

What is it that is expected of us

Bizden beklenen nedir

by the billions of people

bu milyarlarca insan tarafından?

who live in what Laurie Garrett the other day

Bu insanlar, önceki gün Laurie Garrett'in

so appropriately called

çok uygun bir tabirle umutsuzluk ve eşitsizlik

despair and disparity?

içinde yaşayanlar diye nitelendirdiği insanlar.

What is it that they have every right

Onların çok haklı olarak

to ask of us?

bizden istedikleri nedir?

What is it that we have every right to ask of ourselves,

Onların çok haklı olarak

out of our shared humanity and out of the human spirit?

ortak insanlığımız ve insan ruhu adına bizden istedikleri nedir?

Well, you know precisely what it is.

Ne olduğunu tam olarak biliyorsunuz.

There's a great deal of argument

Çok fazla tartışma var

about whether we, as the great nation that we are,

büyük bir millet olarak

should be the policeman of the world,

bizim dünyanın polisi, güvenlik teşkilatı olmamız

the world's constabulary,

gerekip gerekmediği konusunda;

but there should be virtually no argument

ancak, hakikaten bizim dünyanın yaralarını

about whether we should be the world's healer.

saran olmamız gerekip gerekmediği konusunda hiç tartışma yok.

There has certainly been no argument about that

Bu konuda kesinlikle hiç tartışma yaşanmadı

in this room in the past four days.

son dört günde bu odada.

So, if we are to be the world's healer,

Dolayısıyla, eğer dünyanın yaralarını saracaksak,

every disadvantaged person in this world --

bu dünyadaki her mağdur insan -

including in the United States -- becomes our patient.

bunlara Amerika'dakiler da dahil- bizim hastamızdır.

Every disadvantaged nation, and perhaps our own nation,

Her mağdur ulus ve belki kendi ulusumuz,

becomes our patient.

hastamız olur.

So, it's fun to think about the etymology of the word "patient."

Bu noktada "hasta" kelimesinin kökenine bakmak ilginç olur:

It comes initially from the Latin patior, to endure, or to suffer.

Kelime ilk olarak Latince'deki dayanmak, acı çekmek anlamına gelen patior'dan geliyor.

So, you go back to the old Indo-European root again,

Yine eski Hint-Avrupa köküne baktığımızda,

and what do you find? The Indo-European stem is pronounced payen --

Hint-Avrupa dilinde payen diye söylenen

we would spell it P-A-E-N -- and, lo and behold, mirabile dictu,

P-A-E-N diye hecelenen bir kelime olduğunu görüyoruz;

it is the same root as the word compassion comes from, P-A-E-N.

ve karşımıza ne çıksa beğenirsiniz, bu kökten merhamet kelimesi de geliyor.

So, the lesson is very clear. The lesson is that our patient --

Yani aslında çıkarılacak ders çok net: hastamız -

the world, and the disadvantaged of the world --

dünya ve mağdur dünya-

that patient deserves our compassion.

merhametimizi hak ediyor.

But beyond our compassion, and far greater than compassion,

Ama merhametimizin ötesinde ve ondan çok daha büyük olan

is our moral imagination

bizim ahlaki hayal gücümüzdür;

and our identification with each individual

ve bizim o dünyada yaşayan

who lives in that world,

her bireyle özdeşleşmemizdir;

not to think of them as a huge forest,

onları büyük bir orman gibi değil,

but as individual trees.

ayrı birer ağaç gibi düşünmemizdir.

Of course, in this day and age, the trick is not to let each tree

Elbette bugün bu çağda, asıl mesele her bir ağacın

be obscured by that Bush in Washington that can get --

araya girebilecek Washington'daki Bush tarafından

can get in the way.

görünmez hale getirilmesine izin vermemektir.

(Laughter)

(Kahkahalar)

So, here we are.

İşte burdayız.

We are, should be,

Biz,

morally committed to

ahlaki açıdan kendimizi

being the healer of the world.

dünyanın yaralarını sarmaya adıyoruz, adamalıyız da.

And we have had examples over and over and over again --

Ve tekrar tekrar duyduk örneklerini --

you've just heard one in the last 15 minutes --

son 15 dakikada bir tanesini dinlediniz--

of people who have not only had that commitment,

bu şekilde kendilerini adamanın yanı sıra

but had the charisma, the brilliance --

o karizmaya ve zekaya sahip insanların örneklerini--

and I think in this room it's easy to use the word brilliant, my God --

ve bence bu odada zeki kelimesini kullanmak çok kolay, Tanrım --

the brilliance to succeed at least at the beginning

başarmak için gereken zeka

of their quest,

en azından arayışlarının başlangıcında

and who no doubt will continue to succeed,

ve kuşkusuz bu insanlar başarmaya devam edecek,

as long as more and more of us enlist ourselves in their cause.

her geçen gün daha çoğumuz onlara katıldıkça.

Now, if we're talking

Şimdi, tıptan

about medicine,

bahsediyorsak,

and we're talking about healing,

ve iyileştirmekten bahsediyorsak,

I'd like to quote someone who hasn't been quoted.

birinin, hiç alıntı yapılmamış birinin sözünü aktarmak istiyorum.

It seems to me everybody in the world's been quoted here:

Burada dünyadaki herkesten alıntı yapıldı gibi geliyor bana:

Pogo's been quoted;

Pogo'dan yapıldı;

Shakespeare's been quoted backwards, forwards, inside out.

Shakespeare'den öyle çok alıntı yapıldı ki ters yüz edildi.

I would like to quote one of my own household gods.

Bilindik bir tanrıdan alıntı yapmak istiyorum.

I suspect he never really said this,

Bunu gerçekten söylediğini hiç sanmıyorum,

because we don't know what Hippocrates really said,

çünkü Hipokrat'ın gerçekte ne dediğini bilmiyoruz,

but we do know for sure that one of the great Greek physicians

ama büyük Yunan hekimlerinden birinin

said the following,

şunu dediğinden eminiz,

and it has been recorded in one of the books attributed to Hippocrates,

ve bu Hipokrat'a atfedilen kitaplardan birinde geçiyor,

and the book is called "Precepts."

ve bu kitabın adı "Temel İlkeler."

And I'll read you what it is.

Şimdi size ne olduğunu okuyorum.

Remember, I have been talking about,

Öz itibariyle insan sevgisi üzerine

essentially philanthropy:

konuştuğumu unutmayın:

the love of humankind, the individual humankind

insanlığa, insanoğluna duyulan sevgi

and the individual humankind

ve bu insanoğlu

that can bring that kind of love

bu türden bir sevgiyi

translated into action,

hayata geçirebilir,

translated, in some cases, into enlightened self-interest.

kimi durumlarda kişisel çıkardan uzak aydınlanmaya ulaştırabilir.

And here he is, 2,400 years ago:

İşte o, iki bin dört yüz yıl önce diyor ki:

"Where there is love of humankind,

"İnsan sevgisinin olduğu yerde,

there is love of healing."

iyileştirme isteği de vardır."

We have seen that here today

Bunu biz bugün burada gördük

with the sense,

duyularımızla

with the sensitivity --

hassasiyetimizle

and in the last three days,

ve son üç gündür

and with the power of the indomitable human spirit.

ve boyun eğmez insan ruhunun gücüyle.

Thank you very much.

Çok teşekkür ederim.

(Applause)

(Alkışlar)