How I became part sea urchin | Catherine Mohr

76,634 views ・ 2018-10-12

TED


Videoyu oynatmak için lütfen aşağıdaki İngilizce altyazılara çift tıklayınız.

Çeviri: Cihan Ekmekçi Gözden geçirme: Figen Ergürbüz
00:12
My story starts in the northern Galapagos Islands,
0
12906
3079
Hikâyem kuzey Galapagos Adaları'nde başlıyor,
00:16
under 50 feet of water and a big school of sharks.
1
16010
3404
büyük bir köpek balığı sürüsü ve 15 metre su altında.
00:20
I'd been scuba diving with a group of friends for about a week,
2
20148
2971
Bir haftalığına bir grup arkadaşımla scuba dalışı yapıyorduk
00:23
and it had been glorious:
3
23143
1329
ve her şey harikaydı:
00:24
manta rays, whale sharks,
4
24496
2628
yassı manta balıklar, balina köpek balıkları,
00:27
penguins and, of course, hammerhead sharks.
5
27148
2750
penguenler ve tabii ki çekiç başlı köpek balıkları.
00:30
Today's dive was particularly tricky.
6
30675
3402
O günkü dalış özellikle farklıydı.
00:34
The surge was terrible.
7
34101
1231
Akıntı çok kötüydü.
00:35
You had to have your camera rig tight in
8
35356
2190
Fotoğraf makineniz sıkıca bağlı
00:37
and your arm out,
9
37570
1152
ve kolunuz dışarıda olacaktı
00:38
because the surge kept throwing you into the rocks
10
38746
2358
çünkü siz o harika resmi yakalamaya çalışırken
00:41
while you're scanning up for that beautiful photograph.
11
41128
2620
akıntı sizi sürekli kayalara sürüklüyordu.
00:43
It was going OK, until ...
12
43772
2530
Her şey iyi gidiyordu, ta ki...
00:46
not OK.
13
46326
1565
iyi gitmeyene kadar.
00:47
Something was terribly, terribly wrong.
14
47915
3102
Yolunda olmayan korkunç bir şey vardı.
00:51
I pulled my hand back,
15
51552
1836
Elimi bir geri çektim ki
00:53
and I had long, black sea urchin spines
16
53412
2642
eldivenimin içinden geçmiş
uzun, siyah denizkestanesi dikenleriyle dolu,
00:56
all the way through my gloves,
17
56078
1600
00:57
which meant all the way through my hand.
18
57702
2099
yani elimin içinden geçmişler.
01:00
Now, this is bad.
19
60344
2012
İşte bu gerçekten kötüydü.
01:02
I mean, obviously when you have something all the way through your hand,
20
62380
3485
Yani elbette elinizin içinden ne geçerse geçsin
01:05
it's kind of bad anyway,
21
65889
1214
her halükarda kötü
01:07
but in this case, sea urchins have a venom on them that,
22
67127
4180
ama benim durumumda bu denizkestaneleri zehirliydi,
01:11
if you've ever tangled with them,
23
71331
1593
bunu tecrübe eden bilecektir,
01:12
you know that a sea urchin spine in you gives you horrible, painful inflammation.
24
72948
4647
denizkestanesi dikeni korkunç ve acı veren bir inflamasyona yol açar.
01:17
But that wasn't even topmost in my mind at this point.
25
77619
2697
Ancak o anda aklımda bu yoktu.
01:20
This did not look real.
26
80340
2151
Gerçek değil gibiydi.
01:22
I could not believe that this was my hand.
27
82515
2464
Sanki o el benim elim değildi.
01:25
Now, in a crisis, I tend to disassociate into, like, little scientists,
28
85003
4759
Panik anında kendi kendime küçük bilim insanı rolüne bürünüp
01:29
and I start talking very analytically.
29
89786
3117
çok analitik bir şekilde konuşan biriyim.
01:32
All analysis was gone, adrenaline brain kicked in,
30
92927
2979
Ama tüm analiz kaybolmuştu, beynim adrenalin kontrolüne girdi
01:35
and I just yanked the spines out.
31
95930
2839
ve dikenleri çekip çıkardım.
01:38
I don't remember doing it.
32
98793
2139
Bunu yaptığımı hatırlamıyorum bile.
01:41
I just remember thinking, "I can't get my glove off with these in here."
33
101665
3857
Tek hatırladığım, ''Bu dikenler buradayken eldiveni çıkaramam.''
01:45
I do remember taking the glove off
34
105546
2096
Eldiveni çıkarışımı hatırlıyorum,
01:47
and a big plume of black coming up in front of my face.
35
107666
3654
çıkarır çıkarmaz büyük siyah bir bulut belirdi gözümün önünde.
01:51
And biologist brain now shows up and starts freaking out.
36
111875
4428
Biyolog beynim devreye girdi ve panik yapmaya başladı.
01:56
"How could all that toxin have gotten into that wound already?"
37
116327
3169
''Bu kadar zehir yaranın içine nasıl girdi?''
01:59
Well, physicist brain then shows up and very calmly explains,
38
119520
4121
Sonra da fizikçi beynim devreye girdi ve sakince açıklama yaptı,
02:03
"No, no, no, we're at 50 feet,
39
123665
1698
''Hayır, 15 metre su altındayız,
02:05
red wavelengths are attenuated.
40
125387
1477
kırmızı ışık dalgası zayıflıyor.
02:06
That's blood -- not black.
41
126888
1931
Bu gördüğün kan, siyah bir şey değil.
02:10
And sharks.
42
130566
1388
Ve köpek balıkları.
02:12
So what are you gonna do?"
43
132793
1599
Şimdi ne yapacaksın?''
02:14
Well, I cranked my cummerbund down really hard over my hand,
44
134965
4566
Kuşağımı elime sımsıkı bastırarak
02:19
and I simply swam away.
45
139555
2753
yavaşça yüzerek oradan uzaklaştım.
02:23
"Let's let that big old cloud of blood dissipate a bit before we have to surface
46
143078
5314
''O büyük kan bulutu köpek balıkları alanından
02:28
through all of these sharks."
47
148416
1808
kaybolana dek biraz bekleyeyim.''
02:30
So when I did surface,
48
150248
1467
Yüzeye çıktığımda
02:31
my warm-blooded-mammal brain
49
151739
1901
sıcak kanlı memeli beynim
02:33
was in an absolute gibbering panic:
50
153664
2052
tam bir anlaşılmaz panik yaşıyordu:
02:35
"They don't feed when they're schooling. They don't feed when they're schooling.
51
155740
4128
''Sürü hâlindeyken avlanmıyorlar. Sürü hâlindeyken avlanmıyorlar.
02:39
All the way up."
52
159892
1327
Tam yukarı çık.''
02:41
And they didn't.
53
161243
1184
Ve avlanmadılar.
02:42
So apparently, they have read the same books that I have.
54
162451
3216
Görünen o ki onlar da benimle aynı kitapları okumuşlar.
02:45
(Laughter)
55
165691
1392
(Kahkahalar)
02:47
Now, it turns out,
56
167107
1428
Sonra öğrendik ki
02:48
when you've been stabbed with sea urchin spines,
57
168559
2312
denizkestanesi dikenleri bir yerinize saplandıysa
02:50
and you're two days away from any medical help,
58
170895
2678
ve en yakın tıbbi destekten iki gün uzaktaysanız
02:53
the thing that you've got to do is, unfortunately, cook your hand.
59
173597
4223
yapmanız gereken şey ne yazık ki elinizi haşlamak.
02:58
So you put it in water as hot as you can stand,
60
178621
2644
Dayanabileceğiniz kadar sıcakta elinizi suya sokup
03:01
and you keep adding boiling water
61
181289
1635
durmadan kaynar su ekliyorsunuz,
03:02
until you think you will go absolutely insane.
62
182948
3314
tahammül sınırlarınızı aşana kadar.
03:06
Now, it worked --
63
186286
1411
İşe yaradı.
03:08
the hand itself did not work so well for several weeks after that,
64
188249
4137
Sonraki birkaç hafta elimi tam kullanamıyordum
03:12
but eventually, fine motor skills returned.
65
192410
3138
ama motor yetiler yerine gelmişti.
03:15
All except for one spot, that stayed stiff and painful for weeks
66
195572
4594
Tek bir nokta dışında, şu kısım kaskatı ve acı içinde kaldı,
03:20
after the other things had gotten better.
67
200190
2202
diğer kısımlar iyileştikten sonra bile.
03:22
So it turned out, I'd broken off a tip of the urchin spine
68
202416
4244
Sonra anladık ki tam da eklemin olduğu yerde dikeni kırmışım
03:26
in the joint itself,
69
206684
2103
ve ucu içeride kalmış,
03:28
and that's why it wasn't getting better.
70
208811
1950
bu yüzden de iyileşmiyormuş.
03:30
So the orthopedist says, "You know, we should get this out.
71
210785
2959
Ortopedistin onu çıkarmamız gerektiğini
03:33
Nothing too urgent, not an emergency."
72
213768
2646
ama acil bir durum olmadığını söyledi.
03:36
So we scheduled a small surgery for a few weeks out on a Monday.
73
216438
3403
Biz de bir pazartesi gününe küçük bir cerrahi müdahale ayarladık.
03:40
And on the Friday before,
74
220476
2452
Öncesindeki cuma günü ise
03:42
I broke my pelvis in a horseback riding accident.
75
222952
3068
bir attan düşme kazasında kalça kemiğimi kırdım.
03:46
(Laughter)
76
226044
1699
(Gülme sesleri)
03:47
Yeah.
77
227767
1209
Evet.
03:49
So we kind of postponed that surgery.
78
229000
2611
Ameliyatı erteledik tabii.
03:52
My broken pelvis and I were now facing six weeks on the couch,
79
232461
4557
Kırık kalça kemiğimle beni altı haftalık kanepe istirahati bekliyordu
03:57
and I would have gone absolutely insane if it hadn't been for my friends.
80
237042
5104
ve arkadaşlarım olmasa kesinlikle aklımı kaçırırdım.
04:02
Spontaneous parties broke out at my house every night for weeks.
81
242170
3459
Haftalarca evimde spontane partiler oldu.
04:05
I was fed. I was entertained.
82
245653
2276
İstediğim önüme geliyor ve keyifleniyordum.
04:07
It was great.
83
247953
1325
Harikaydı.
04:10
But that kind of enthusiasm is sort of hard to sustain over the long term,
84
250015
3921
Ama böyle bir enerjiyi uzun süre canlı tutamazsınız
04:13
and eventually it petered down to just one friend,
85
253960
3296
ve sonunda yavaş yavaş tek bir arkadaşla kaldım,
04:17
who would send me jokes during the day
86
257280
1992
gün boyu bana komik mesajlar atıp
04:19
and come and keep me company in the evenings --
87
259296
2604
akşamları ziyaretime geliyordu.
04:21
someone I got to know a whole lot better during this period of convalescence.
88
261924
4366
İyileşme döneminde öncesine göre çok daha iyi tanıdığım biri.
04:26
And when I was finally pronounced well enough
89
266314
2116
Ağırlık binebilecek hareketler yapmak için
04:28
to do weight-bearing activities,
90
268454
1690
yeterince iyileştiğim zaman
04:30
we loaded a telescope in the car and drove up into the mountains
91
270168
3039
arabaya bir teleskop koyduk ve dağlara doğru yol aldık,
04:33
to look at the Hale–Bopp comet.
92
273231
2116
Hale-Bopp kuyruklu yıldızına bakmaya.
04:35
Yes, we are geeks.
93
275371
2094
Evet, biz ineğiz.
04:37
And got caught in a landslide.
94
277489
1700
Bu sefer de heyelana yakalandık.
04:39
(Laughter)
95
279213
1945
(Gülme sesleri)
04:41
I know -- like, really?
96
281182
2264
Bu kadarı da olmaz, değil mi?
04:44
No. Just kidding.
97
284051
1462
Şaka yapıyorum.
04:45
(Laughter)
98
285537
1182
(Gülme sesleri)
04:46
No more disasters. No. Just the opposite, in fact.
99
286743
2932
Merak etmeyin, felaket yok artık. Aslında tam tersi var.
04:49
That was 21 years ago,
100
289699
1540
Bunlar 21 yıl önceydi
04:51
and for 19 of those years,
101
291263
1887
ve geçtiğimiz son 19 yıldır
04:53
I have been married to that marvelous introvert
102
293174
3600
başka koşullar altında asla bana yaklaşmayacak olan
04:56
who never in a million years would have approached me
103
296798
2512
o harikulade içine kapanık adamla evliyim.
04:59
under other circumstances.
104
299334
1691
05:01
We have a wonderful 14-year-old daughter,
105
301049
2060
14 yaşında harika bir kızımız var,
05:03
who did all my illustrations.
106
303133
1607
tüm görselleri o yaptı.
05:04
(Cheers and applause)
107
304764
1576
(Tezahürat ve alkışlar)
05:06
Yeah.
108
306364
1162
Evet.
05:07
So, pro tip:
109
307550
1338
Aklımızda olsun;
05:08
apparently, nothing makes you sexier than needing a walker
110
308912
2784
görünen o ki hiçbir şey
ilk randevunuzda bir walker'la yürümekten daha seksi değil.
05:11
on your first date.
111
311720
1235
05:13
So this isn't a story about piercings
112
313393
2613
Hikâyem diken batmasıyla
05:16
or sharks or boilings or breakings.
113
316030
2785
veya köpek balıklarıyla, kaynar sularla falan alakalı değil.
05:18
It's a love story.
114
318839
1434
Bu bir aşk hikâyesi.
05:20
It's a love story with a funny little epilogue.
115
320758
2888
Komik kısa bir kapanışı olan bir aşk hikâyesi.
05:24
Now I was weight-bearing again, I could reschedule that surgery,
116
324845
4030
Kendi ağırlığımı taşıyabiliyordum ve o parmak ameliyatı için
05:28
get the spine out.
117
328899
1296
yeniden doktora gittim.
05:30
But I didn't need it anymore.
118
330219
1537
Ama artık gerek yokmuş.
05:32
Turns out, when you break a bone,
119
332407
1700
Bir kemiğiniz kırıldığında
05:34
your body scavenges calcium from all the bones in your body --
120
334131
3926
vücudunuz diğer tüm kemiklerdeki kalsiyumu silip süpürüyormuş,
05:38
and from the little sea urchin spine that you happen to have lodged
121
338081
3889
buna parmak ucunuzun içinde kalmış
05:41
in the joint of your finger.
122
341994
2004
denizkestanesi dikeni ucu da dâhil.
05:44
So yes,
123
344022
1263
Yani anlayacağınız,
05:46
my pelvis is now part sea urchin.
124
346094
3388
kalça kemiğim artık kısmen denizkestanesi.
05:49
(Laughter)
125
349506
1825
(Gülme sesleri)
05:51
So to biology brain, physicist brain,
126
351355
3090
Biyolog beyin, fizikçi beyin,
05:54
adrenaline brain, warm-blooded-mammal brain,
127
354469
2147
adrenalin beyin ve sıcak kanlı memeli beyne
05:56
I get to add "urchin brain,"
128
356640
2008
bir de ''denizkestanesi beyin'' eklendi,
05:58
with all of the superpowers that that confers.
129
358672
3302
sahip olduğu tüm süper güçlerle birlikte.
06:02
You don't need to worry, though:
130
362393
1536
Endişe etmeyin,
06:03
that I am not fully human is one of the things
131
363953
2159
tamamen insan olmamam
ailemin beni çok sevmesinin nedenlerinden biri.
06:06
that my family loves the most about me.
132
366136
1993
06:08
(Laughter)
133
368153
1087
(Gülme sesleri)
06:09
Thank you very much.
134
369264
1195
Çok teşekkürler.
06:10
(Applause)
135
370483
4173
(Alkışlar)
Bu web sitesi hakkında

Bu site size İngilizce öğrenmek için yararlı olan YouTube videolarını tanıtacaktır. Dünyanın dört bir yanından birinci sınıf öğretmenler tarafından verilen İngilizce derslerini göreceksiniz. Videoyu oradan oynatmak için her video sayfasında görüntülenen İngilizce altyazılara çift tıklayın. Altyazılar video oynatımı ile senkronize olarak kayar. Herhangi bir yorumunuz veya isteğiniz varsa, lütfen bu iletişim formunu kullanarak bizimle iletişime geçin.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7