How I became part sea urchin | Catherine Mohr

Translator: Diep Le Reviewer: Hai Anh Nguyen

My story starts in the northern Galapagos Islands,

Câu chuyện của tôi bắt đầu ở miền bắc Quần đảo Galapagos,

under 50 feet of water and a big school of sharks.

dưới mặt nước 50 feet (15,24 mét) và cả một đàn cá mập.

I'd been scuba diving with a group of friends for about a week,

Tôi đi lặn với nhóm bạn trong khoảng một tuần,

and it had been glorious:

và mọi thứ thật tuyệt:

manta rays, whale sharks,

cá đuối Manta, cá mập voi,

penguins and, of course, hammerhead sharks.

chim cánh cụt và tất nhiên, cả cá mập đầu búa nữa.

Today's dive was particularly tricky.

Chuyến lặn ngày hôm đó đặc biệt khó khăn.

The surge was terrible.

Sóng lớn vô cùng.

You had to have your camera rig tight in

Bạn phải giữ chặt camera

and your arm out,

và vươn tay ra,

because the surge kept throwing you into the rocks

vì liên tục bị sóng đánh dạt vào những tảng đá

while you're scanning up for that beautiful photograph.

trong khi bạn cố tìm kiếm những khung hình tuyệt đẹp.

It was going OK, until ...

Mọi chuyện vẫn rất ổn, cho đến khi...

not OK.

không ổn nữa.

Something was terribly, terribly wrong.

Có một điều gì đó rất tệ đã xảy ra.

I pulled my hand back,

Tôi rụt tay lại,

and I had long, black sea urchin spines

và tay tôi có cả đống gai nhím biển vừa dài vừa đen

all the way through my gloves,

xuyên khắp găng tay của tôi,

which meant all the way through my hand.

nghĩa là xuyên qua cả bàn tay tôi.

Now, this is bad.

Điều này mới thật sự tệ.

I mean, obviously when you have something all the way through your hand,

Ý tôi là, tất nhiên khi bạn bị cái gì đó đâm xuyên qua tay,

it's kind of bad anyway,

kiểu gì thì nó cũng tệ,

but in this case, sea urchins have a venom on them that,

nhưng trong trường hợp này, nhím biển còn có nọc độc,

if you've ever tangled with them,

nếu bạn từng vướng phải chúng,

you know that a sea urchin spine in you gives you horrible, painful inflammation.

thì chỗ bị gai nhím biến đâm vào sẽ sưng lên và đau đớn khủng khiếp.

But that wasn't even topmost in my mind at this point.

Nhưng lúc ấy đó không phải là điều đầu tiên tôi nghĩ đến.

This did not look real.

Trông không giống thật chút nào.

I could not believe that this was my hand.

Tôi không tin đấy là tay mình.

Now, in a crisis, I tend to disassociate into, like, little scientists,

Trong cơn hoảng loạn, tôi có xu hướng phân tích như một nhà khoa học,

and I start talking very analytically.

và tôi bắt đầu phân tích.

All analysis was gone, adrenaline brain kicked in,

Khi mọi phân tích đi qua, hóc môn adrenaline được giải phóng,

and I just yanked the spines out.

và tôi kéo mạnh đống gai nhím ra.

I don't remember doing it.

Tôi không nhớ là đã làm thế.

I just remember thinking, "I can't get my glove off with these in here."

Tôi chỉ nhớ đã nghĩ: "Mình sẽ không tháo găng tay ra được khi vướng đống này."

I do remember taking the glove off

Tôi nhớ là đã tháo găng tay ra

and a big plume of black coming up in front of my face.

và một thứ màu đen lan ra trước mặt tôi.

And biologist brain now shows up and starts freaking out.

Bộ não nhà sinh học xuất hiện và bắt đầu hoảng loạn.

"How could all that toxin have gotten into that wound already?"

"Làm thế nào mà tất cả nọc độc đã đi vào vết thương được chứ?"

Well, physicist brain then shows up and very calmly explains,

Bộ não nhà vật lý học xuất hiện và từ tốn giải thích,

"No, no, no, we're at 50 feet,

"Không, không, không, độ sâu 50ft,

red wavelengths are attenuated.

bước sóng đỏ bị suy giảm.

That's blood -- not black.

Máu đấy -- không phải màu đen đâu.

And sharks.

Và lũ cá mập ở phía trên.

So what are you gonna do?"

Vậy bạn tính làm gì?"

Well, I cranked my cummerbund down really hard over my hand,

Tôi quấn tay thật chặt bằng khăn thắt lưng,

and I simply swam away.

và bơi ra khỏi đó.

"Let's let that big old cloud of blood dissipate a bit before we have to surface

"Hãy để cho vũng máu lớn tan ra một chút trước khi chúng ta nổi lên mặt nước

through all of these sharks."

vượt qua hết bầy cá mập này."

So when I did surface,

Vì vậy khi tôi nổi lên,

my warm-blooded-mammal brain

bộ não thú có vú máu nóng của tôi

was in an absolute gibbering panic:

lắp bắp trong sợ hãi:

"They don't feed when they're schooling. They don't feed when they're schooling.

"Chúng không ăn khi đang đi cùng bầy. Chúng không ăn khi đang đi cùng bầy.

All the way up."

Trong quãng đường đi lên"

And they didn't.

Và chúng đã không.

So apparently, they have read the same books that I have.

Có vẻ tôi và chúng cùng đọc chung một quyển sách rồi.

(Laughter)

(Cười)

Now, it turns out,

Hóa ra,

when you've been stabbed with sea urchin spines,

khi bạn bị gai nhím biển đâm,

and you're two days away from any medical help,

và không được chăm sóc y tế trong hai ngày

the thing that you've got to do is, unfortunately, cook your hand.

không may điều bạn phải làm là nấu tay bạn lên.

So you put it in water as hot as you can stand,

Bạn nhúng tay vào nước nóng nhất có thể chịu được

and you keep adding boiling water

và cứ thế thêm nước sôi vào

until you think you will go absolutely insane.

cho đến khi bạn nghĩ bạn sắp phát điên.

Now, it worked --

Giờ, chúng đã có tác dụng --

the hand itself did not work so well for several weeks after that,

tay tôi không ổn lắm nhiều tuần sau đó,

but eventually, fine motor skills returned.

nhưng cuối cùng, tôi đã có thể cử động các ngón tay

All except for one spot, that stayed stiff and painful for weeks

Tất cả trừ một điểm vẫn cứng và đau đớn nhiều tuần liền

after the other things had gotten better.

sau khi những chỗ khác đều đã tốt lên.

So it turned out, I'd broken off a tip of the urchin spine

Hóa ra, phần đầu của gai nhím biển

in the joint itself,

vẫn nằm trong phần khớp ngón tay,

and that's why it wasn't getting better.

vì thế chỗ đó không hồi phục được.

So the orthopedist says, "You know, we should get this out.

Bác sĩ chỉnh hình nói: "Chúng ta nên lấy cái này ra.

Nothing too urgent, not an emergency."

Nhưng không cần vội, không phải trường hợp khẩn cấp.".

So we scheduled a small surgery for a few weeks out on a Monday.

Chúng tôi sắp xếp một cuộc tiểu phẫu vào thứ Hai vài tuần sau đó.

And on the Friday before,

Và ngày thứ Sáu ngay trước đó,

I broke my pelvis in a horseback riding accident.

Tôi bị vỡ xương chậu trong một tai nạn khi cưỡi ngựa

(Laughter)

(Cười)

Yeah.

Phải.

So we kind of postponed that surgery.

Thế là chúng tôi hoãn buổi phẫu thuật lại.

My broken pelvis and I were now facing six weeks on the couch,

Xương chậu gãy và tôi phải ở lì sáu tuần trên ghế nệm,

and I would have gone absolutely insane if it hadn't been for my friends.

và có lẽ tôi sẽ phát điên nếu không có bạn bè tôi ở đó

Spontaneous parties broke out at my house every night for weeks.

Tối nào nhà tôi cũng có tiệc trong nhiều tuần sau đó

I was fed. I was entertained.

Tôi đã được ăn, được chơi.

It was great.

Thật tuyệt.

But that kind of enthusiasm is sort of hard to sustain over the long term,

Nhưng cuộc vui cũng chẳng kéo dài lâu,

and eventually it petered down to just one friend,

và cuối cùng chỉ còn một người bạn,

who would send me jokes during the day

người đó kể chuyện cười cho tôi cả ngày

and come and keep me company in the evenings --

và đến bầu bạn cùng tôi mỗi tối --

someone I got to know a whole lot better during this period of convalescence.

tôi đã có dịp hiểu rõ người ấy trong suốt quá trình dưỡng bệnh.

And when I was finally pronounced well enough

Khi tôi đã có thể nói rõ hơn

to do weight-bearing activities,

để thực hiện các hoạt động mạnh,

we loaded a telescope in the car and drove up into the mountains

chúng tôi mang theo kính thiên văn và lái xe lên núi

to look at the Hale–Bopp comet.

để ngắm sao chổi Hale-Bopp.

Yes, we are geeks.

Phải, chúng tôi khác người mà.

And got caught in a landslide.

Và rồi núi lở.

(Laughter)

(Cười)

I know -- like, really?

Phải, như kiểu -- thật á?

No. Just kidding.

Không. Tôi đùa thôi.

(Laughter)

(Cười)

No more disasters. No. Just the opposite, in fact.

Không có tai nạn nào nữa. Không hề, mà là ngược lại.

That was 21 years ago,

Lúc đó là 21 năm về trước,

and for 19 of those years,

và cho 19 năm sau,

I have been married to that marvelous introvert

tôi đã cưới người đàn ông hướng nội tuyệt vời đó

who never in a million years would have approached me

người mà cả triệu năm nữa cũng chẳng tiếp cận tôi

under other circumstances.

nếu trong hoàn cảnh khác.

We have a wonderful 14-year-old daughter,

Chúng tôi có một cô con gái 14 tuổi đáng yêu,

who did all my illustrations.

người đã vẽ các bức minh họa này.

(Cheers and applause)

(Cổ vũ và vỗ tay)

Yeah.

Phải.

So, pro tip:

Lời khuyên của chuyên gia:

apparently, nothing makes you sexier than needing a walker

không có gì khiến bạn thu hút hơn khi cần đến khung đi bộ

on your first date.

vào buổi hẹn đầu tiên.

So this isn't a story about piercings

Đây không phải câu chuyện về gai đâm,

or sharks or boilings or breakings.

cá mập, nước sôi hay những chấn thương.

It's a love story.

Đây là câu chuyện tình yêu.

It's a love story with a funny little epilogue.

Một chuyện tình với phần kết thú vị.

Now I was weight-bearing again, I could reschedule that surgery,

Tôi đã bình phục và có thể thực hiện tiểu phẫu

get the spine out.

để lấy cái gai ra.

But I didn't need it anymore.

Nhưng tôi không cần làm thế nữa.

Turns out, when you break a bone,

Hóa ra, khi một xương bị gãy,

your body scavenges calcium from all the bones in your body --

cơ thể bạn huy động canxi từ các xương khác --

and from the little sea urchin spine that you happen to have lodged

và từ mảnh gai nhím biển mà bạn vô tình để lại

in the joint of your finger.

ở phần khớp ngón tay.

So yes,

Đúng,

my pelvis is now part sea urchin.

Xương chậu của tôi giờ là một phần của nhím biển.

(Laughter)

(Cười)

So to biology brain, physicist brain,

Thế là ngoài phần não sinh học, não vật lý học,

adrenaline brain, warm-blooded-mammal brain,

não adrenaline, não sinh vật máu nóng có vú,

I get to add "urchin brain,"

tôi phải thêm "não nhím biển",

with all of the superpowers that that confers.

với toàn bộ siêu năng lực của nó.

You don't need to worry, though:

Các bạn không cần lo lắng

that I am not fully human is one of the things

việc tôi không hoàn toàn là người là một trong những điều

that my family loves the most about me.

mà gia đình tôi thích nhất ở tôi.

(Laughter)

(Cười)

Thank you very much.

Cám ơn rất nhiều.

(Applause)

(Vỗ tay)