How I became part sea urchin | Catherine Mohr

Tłumaczenie: Agnieszka Fijałkowska Korekta: Sylwia Gliniewicz

My story starts in the northern Galapagos Islands,

Moja historia zaczyna się na północy wysp Galapagos,

under 50 feet of water and a big school of sharks.

15 metrów pod wodą i dużą ławicą rekinów.

I'd been scuba diving with a group of friends for about a week,

Nurkowałam tam z przyjaciółmi przez tydzień

i było wspaniale.

and it had been glorious:

manta rays, whale sharks,

Widzieliśmy manty, rekiny wielorybie,

penguins and, of course, hammerhead sharks.

pingwiny i oczywiście głowomłoty.

Today's dive was particularly tricky.

Jeden dzień był szczególnie trudny.

The surge was terrible.

Był silny prąd.

You had to have your camera rig tight in

Jedną ręką trzeba było mocno trzymać kamerę,

and your arm out,

a drugą mieć wyprostowaną,

because the surge kept throwing you into the rocks

bo prąd znosił na skały

podczas poszukiwania pięknych ujęć.

while you're scanning up for that beautiful photograph.

It was going OK, until ...

Wszystko było dobrze...

do czasu.

not OK.

Something was terribly, terribly wrong.

Coś poszło okropnie nie tak.

I pulled my hand back,

Cofnęłam rękę,

and I had long, black sea urchin spines

długie, czarne kolce jeżowca

all the way through my gloves,

przebiły rękawicę,

which meant all the way through my hand.

czyli też moją rękę.

Now, this is bad.

To niedobrze.

I mean, obviously when you have something all the way through your hand,

Oczywiście, gdy coś przebije rękę, to zawsze oznacza kłopot,

it's kind of bad anyway,

but in this case, sea urchins have a venom on them that,

ale jeżowce są jadowite,

if you've ever tangled with them,

a każdy, kto miał z nimi do czynienia,

you know that a sea urchin spine in you gives you horrible, painful inflammation.

powie, że ich jad wywołuje potworny i bolesny stan zapalny.

But that wasn't even topmost in my mind at this point.

Wtedy nawet o tym nie pomyślałam.

This did not look real.

To nie wyglądało prawdziwie.

I could not believe that this was my hand.

Nie mogłam uwierzyć, że to moja ręka.

Now, in a crisis, I tend to disassociate into, like, little scientists,

W czasie kryzysu myślę jak naukowiec,

and I start talking very analytically.

wszystko analizuję.

All analysis was gone, adrenaline brain kicked in,

Wtedy skoczyła mi adrenalina i miałam pustkę w głowie,

and I just yanked the spines out.

po prostu wyrwałam kolce.

I don't remember doing it.

Nawet tego nie pamiętam.

I just remember thinking, "I can't get my glove off with these in here."

Pamiętam, jak myślałam: "Przecież nie zdejmę z nimi rękawiczki".

I do remember taking the glove off

Pamiętam, że jak to zrobiłam,

and a big plume of black coming up in front of my face.

pojawiła się wielka, czarna plama.

And biologist brain now shows up and starts freaking out.

Mój mózg biologa panikował:

"How could all that toxin have gotten into that wound already?"

"Skąd tyle toksyn znalazło się w ranie?".

Well, physicist brain then shows up and very calmly explains,

Na to mózg fizyka odpowiedział spokojnym głosem:

"No, no, no, we're at 50 feet,

"Jesteśmy 15 metrów pod wodą,

red wavelengths are attenuated.

światło czerwone uległo osłabieniu.

That's blood -- not black.

To krew, a nie toksyny.

And sharks.

A tam są rekiny.

So what are you gonna do?"

Co teraz zrobisz?".

Well, I cranked my cummerbund down really hard over my hand,

Przycisnęłam rękę mocno do paska kamizelki

and I simply swam away.

i odpłynęłam.

"Let's let that big old cloud of blood dissipate a bit before we have to surface

"Niech krew trochę się rozproszy, zanim będzie trzeba się wynurzyć

through all of these sharks."

i przepłynąć obok rekinów".

So when I did surface,

Gdy płynęłam ku powierzchni,

my warm-blooded-mammal brain

mój ciepłokrwisty mózg ssaka

was in an absolute gibbering panic:

szalał z paniki:

"They don't feed when they're schooling. They don't feed when they're schooling.

"Nie atakują, kiedy pływają w zorganizowanej ławicy.

All the way up."

Przez całą drogę w górę".

And they didn't.

Nie zaatakowały.

So apparently, they have read the same books that I have.

Widocznie czytały te same książki, co ja.

(Laughter)

(Śmiech)

Now, it turns out,

Okazuje się,

when you've been stabbed with sea urchin spines,

że jeśli ma się ranę po jeżowcu,

and you're two days away from any medical help,

a najbliższa pomoc medyczna jest oddalona o dwa dni drogi,

the thing that you've got to do is, unfortunately, cook your hand.

to niestety trzeba gotować ranę.

So you put it in water as hot as you can stand,

Wkłada się ją do gorącej wody,

and you keep adding boiling water

a w międzyczasie dolewa wrzątku

until you think you will go absolutely insane.

aż do granic wytrzymałości.

Now, it worked --

Zadziałało,

the hand itself did not work so well for several weeks after that,

ale ręka nie była sprawna przez kilka tygodni.

but eventually, fine motor skills returned.

Na szczęście zdolności motoryczne wróciły,

All except for one spot, that stayed stiff and painful for weeks

poza jednym koniuszkiem, który był zesztywniały i bolał,

podczas gdy cała ręka była już zdrowa.

after the other things had gotten better.

So it turned out, I'd broken off a tip of the urchin spine

Okazało się, że kawałek kolca jeżowca

in the joint itself,

utkwił w stawie

and that's why it wasn't getting better.

i dlatego palec nie zdrowiał.

So the orthopedist says, "You know, we should get this out.

Ortopeda stwierdził:

"Trzeba go wyjąć, ale nie ma pośpiechu".

Nothing too urgent, not an emergency."

So we scheduled a small surgery for a few weeks out on a Monday.

Zapisałam się na zabieg za kilka tygodni, w poniedziałek.

And on the Friday before,

Przed zabiegiem, w piątek,

I broke my pelvis in a horseback riding accident.

złamałam miednicę, bo spadłam z konia.

(Laughter)

(Śmiech)

Yeah.

Tak.

So we kind of postponed that surgery.

Trzeba było przełożyć zabieg.

My broken pelvis and I were now facing six weeks on the couch,

Spędziłam 6 tygodni, leżąc na kanapie,

and I would have gone absolutely insane if it hadn't been for my friends.

i całkowicie bym zwariowała, gdyby nie moi przyjaciele

Spontaneous parties broke out at my house every night for weeks.

i spontaniczne imprezy u mnie co wieczór przez kilka tygodni.

I was fed. I was entertained.

Jadłam, miałam rozrywkę.

It was great.

Było świetnie.

But that kind of enthusiasm is sort of hard to sustain over the long term,

Jednak ciężko, żeby taki stan utrzymał się przez dłuższy czas,

and eventually it petered down to just one friend,

w końcu grono znajomych zmniejszyło się do tylko jednego,

who would send me jokes during the day

który codziennie wysyłał mi żarty

and come and keep me company in the evenings --

i był przy mnie wieczorami.

someone I got to know a whole lot better during this period of convalescence.

Bardzo się zbliżyliśmy w czasie mojej rekonwalescencji.

And when I was finally pronounced well enough

Kiedy mój stan poprawił się na tyle,

to do weight-bearing activities,

że mogłam zacząć chodzić,

we loaded a telescope in the car and drove up into the mountains

wzięliśmy teleskop i pojechaliśmy samochodem w góry,

to look at the Hale–Bopp comet.

żeby obserwować Kometę Hale’a-Boppa.

Yes, we are geeks.

Tak, jesteśmy geekami.

And got caught in a landslide.

Spadło na nas osuwisko.

(Laughter)

(Śmiech)

I know -- like, really?

Wiem, serio?

No. Just kidding.

Nie, żartowałam.

(Laughter)

(Śmiech)

No more disasters. No. Just the opposite, in fact.

Już nie będzie żadnych katastrof, a wręcz przeciwnie.

That was 21 years ago,

To było 21 lat temu,

and for 19 of those years,

a od 19 lat

I have been married to that marvelous introvert

jestem żoną wspaniałego introwertyka,

who never in a million years would have approached me

który w życiu by się do mnie nie zbliżył

under other circumstances.

w innych okolicznościach.

We have a wonderful 14-year-old daughter,

Mamy wspaniałą 14-letnią córkę,

who did all my illustrations.

która namalowała wszystkie ilustracje.

(Cheers and applause)

(Okrzyki i brawa)

Yeah.

Tak.

So, pro tip:

Taka wskazówka:

apparently, nothing makes you sexier than needing a walker

widocznie balkonik dodaje atrakcyjności

on your first date.

na pierwszej randce.

So this isn't a story about piercings

To nie historia o ukłuciach,

or sharks or boilings or breakings.

rekinach, wrzątku czy złamaniach.

It's a love story.

To historia o miłości.

It's a love story with a funny little epilogue.

Historia o miłości z zabawnym epilogiem.

Now I was weight-bearing again, I could reschedule that surgery,

Kiedy wyzdrowiałam, mogłam umówić się na zabieg

get the spine out.

usunięcia kolca.

But I didn't need it anymore.

To nie było już potrzebne.

Turns out, when you break a bone,

Okazuje się, że gdy się coś złamie,

your body scavenges calcium from all the bones in your body --

ciało pobiera wapń ze wszystkich kości w ciele,

and from the little sea urchin spine that you happen to have lodged

nawet z malutkiego kolca jeżowca,

który miałam w stawie palca.

in the joint of your finger.

So yes,

Zgadza się,

my pelvis is now part sea urchin.

w mojej miednicy jest coś z jeżowca.

(Laughter)

(Śmiech)

So to biology brain, physicist brain,

Do mózgu biologa, fizyka,

adrenaline brain, warm-blooded-mammal brain,

adrenaliny i ciepłokrwistego ssaka,

I get to add "urchin brain,"

mogę dodać też mózg jeżowca,

with all of the superpowers that that confers.

razem ze wszystkimi supermocami, z którymi się to wiąże.

You don't need to worry, though:

Nie martwcie się jednak,

that I am not fully human is one of the things

bo za to, że nie jestem w pełni człowiekiem,

rodzina kocha mnie najbardziej.

that my family loves the most about me.

(Laughter)

(Śmiech)

Thank you very much.

Dziękuję.

(Applause)

(Brawa)