Dalia Mogahed: The attitudes that sparked Arab Spring

Translator: Timothy Covell Reviewer: Morton Bast

Çeviri: Esra Çil Gözden geçirme: Ramazan Şen

My talk today is about something

Bugünki konuşmam belki birkaçınızın

maybe a couple of you have already heard about.

çoktan duyduğu bir şey hakkında.

It's called the Arab Spring.

Bu, Arap Baharı olarak adlandırılır.

Anyone heard of it?

Bunu daha önce duyan var mı?

(Applause)

(Alkış)

So in 2011, power shifted,

Böylece 2011'de güç

from the few to the many,

azınlıktan çoğunluğa

from oval offices to central squares,

oval ofislerden merkez meydanlara

from carefully guarded airwaves

dikkatlice korunan yayın araçlarından

to open-source networks.

açık kaynaklı ağlara geçti.

But before Tahrir was a global symbol of liberation,

Fakat Tahrir özgürlüğün küresel bir sembolü olmadan önce

there were representative surveys

insanlar için daha sessiz fakat yine de

already giving people a voice

güçlü bir şekilde ses olan

in quieter but still powerful ways.

temsil edici anketler mevcuttu.

I study Muslim societies around the world at Gallup.

Ben Gallup'ta dünyadaki Müslüman toplumları üzerine çalışıyorum.

Since 2001,

2001'den beri

we've interviewed hundreds of thousands of people --

yüzbinlerce insanla röportaj yaptık,

young and old, men and women,

gencinden yaşlısına erkek ve kadınlarla,

educated and illiterate.

eğitimli ve eğitimsizlerle.

My talk today draws on this research

Benim bugünki konuşmam

Arapların neden ayaklandığını açıklamak ve şimdi ne istediklerini açıklamak için

to reveal why Arabs rose up

and what they want now.

bu araştırmadan yararlanır.

Now this region's very diverse,

Şimdi bu bölge çok çeşitli ve

and every country is unique.

her ülke kendine özgüdür.

But those who revolted

Fakat ayaklananlar

shared a common set of grievances

bugün aynı tür şikayetleri ve

and have similar demands today.

benzer talepleri paylaşıyorlar.

I'm going to focus a lot of my talk on Egypt.

Konuşmamın çoğunda Mısır'a odaklanacağım.

It has nothing to do with the fact that I was born there, of course.

Bunun orada doğmamla alakası yok tabiki.

But it's the largest Arab country

Fakat Mısır en büyük Arab ülkesi ve

and it's also one with a great deal of influence.

etkisi çok geniş olanlardan biri.

But I'm going to end by widening the lens to the entire region

Ama konuşmamı sıradan konulara,

to look at the mundane topics

Arapların din ve siyaset hakkındaki görüşlerine

of Arab views of religion and politics

ve bunun kadınları nasıl etkilediğine bakmak için

and how this impacts women,

merceği bütün bölge üzerine genişletip

revealing some surprises along the way.

arada da bazı sürprizler vererek bitireceğim.

So after analyzing mounds of data,

Böylece bir yığın veriyi analiz ettikten sonra

what we discovered was this:

keşfettiğimiz şey şuydu;

Unemployment and poverty alone

işsizlik ve sefalet

did not lead to the Arab revolts of 2011.

2011 Arap ayaklanmalarının tek sebebi değildi.

If an act of desperation by a Tunisian fruit vendor

Eğer Tunuslu bir meyve satıcısının umutsuzluk eylemi

sparked these revolutions,

bu ayaklanmaları ateşlediyse

it was the difference between what Arabs experienced

Arapların yaşadıkları

and what they expected

ve beklentileri arasındaki fark da

that provided the fuel.

bunun yakıtı oldu.

To tell you what I mean,

Bahsettiğim şey şu ki,

consider this trend in Egypt.

bu eğilimi Mısır'da düşünün.

On paper the country was doing great.

Kağıt üzerinde bu ülkenin durumu gayet iyiydi.

In fact, it attracted accolades

Hatta ekonomik büyümesinden dolayı

from multinational organizations

çok uluslu organizasyonlardan

because of its economic growth.

övgü alıyorlardı.

But under the surface was a very different reality.

Fakat yerin altındaki gerçek çok farklıydı.

In 2010, right before the revolution,

2010 yılında, devrimden hemen önce

even though GDP per capita

kişi başı GSMH birkaç yıldır

had been growing at five percent for several years,

yüzde beş büyümüş olmasına rağmen

Egyptians had never felt worse about their lives.

Mısırlılar hayatları konusunda kendilerini daha kötü hissetmemişlerdi.

Now this is very unusual,

Şimdi, bu çok istisnai bir durum

because globally we find that, not surprisingly,

çünkü, şaşırtıcı olmayan bir şekilde, şunu bulduk;

people feel better as their country gets richer.

insanların ülkeleri zenginleştikçe kendilerini daha iyi hissediyorlar.

And that's because they have better job opportunities

Bunun nedeni, onların daha iyi iş fırsatlarının olması ve

and their state offers better social services.

devletlerinin onlara daha iyi sosyal hizmetler vermelerinden dolayıdır.

But it was exactly the opposite in Egypt.

Fakat bu durum Musır'da tam tersiydi.

As the country got more well-off,

Ülke daha zenginleşirken,

unemployment actually rose

işsizlik yükseldi

and people's satisfaction

ve insanların konaklama ve eğitim gibi meseleler hakkındaki

with things like housing and education plummeted.

tatminleri düştü.

But it wasn't just anger at economic injustice.

Fakat bu sadece ekonomik adaletsizlik konusunda bir kızgınlık değil,

It was also people's deep longing for freedom.

insanların özgürlüğe olan derin hasretleriydi.

Contrary to the clash of civilizations theory,

Uygarlıkların çatışması teorisinin aksine

Arabs didn't despise Western liberty,

Araplar Batılı özgürlüğü hor görmediler,

they desired it.

onu arzu ettiler.

As early as 2001,

2001'in başlarına kadar

we asked Arabs, and Muslims in general around the world,

Araplara ve dünya genelindeki Müslümanlara

what they admired most about the West.

Batının en çok neyine hayran olduklarını sorduk.

Among the most frequent responses

Alınan cevaplar arasında en çok

was liberty and justice.

özgürlük ve adalet vardı.

In their own words to an open-ended question

Ucu açık bir soruya verdikleri cevabın

we heard, "Their political system is transparent

kendi ifadeleriyle: "Onların siyasi sistemleri açık ve

and it's following democracy in its true sense."

demokrasiyi tam anlamıyla yürütüyorlar." olduğunu duyduk.

Another said it was "liberty and freedom

Bir başka cevapta "hürriyet ve özgürlük

and being open-minded with each other."

ve birbirlerine karşı açık fikirli olmaları." idi.

Majorities as high as 90 percent and greater

Mısır, Endonezya ve İran'da

in Egypt, Indonesia and Iran

sayısı yüzde 90 kadar ve daha fazlası olan çoğunluklar

told us in 2005

2005'te bize

that if they were to write a new constitution

eğer kuramsal yeni bir ülke için,

for a theoretical new country

yeni bir anayasa yazmaları gerekseydi,

that they would guarantee freedom of speech

özellikle Mısır'da, temel bir hak olarak

as a fundamental right,

ifade özgürlüğünü garanti altına

especially in Egypt.

almış olacaklarını söylediler.

Eighty-eight percent said moving toward greater democracy

Yüzde seksen sekizi daha iyi demokrasiye doğru hareket etmenin

would help Muslims progress --

Müslümanların ilerlemesine katkı sağlayacağını söyledi

the highest percentage of any country we surveyed.

ki bu da anket yaptığımız ülkelerin arasındaki en yüksek yüzde.

But pressed up against these democratic aspirations

Fakat bu demokratik tutkulara karşı baskılanmak

was a very different day-to-day experience,

özellikle Mısır'da çok farklı

especially in Egypt.

günlük tecrübelerdi.

While aspiring to democracy the most,

Demokrasiyi en çok onlar arzulasalar da,

they were the least likely population in the world

geçen son ayda bir kamu görevlisine

to say that they had actually voiced their opinion

fiilen görüşlerini dile getirdiklerini söyleyecek

to a public official in the last month --

dünyadaki en düşük olasılıklı kitleydi.

at only four percent.

Bu da sadece yüzde dörttü.

So while economic development made a few people rich,

Yani ekonomik gelişmeler birkaç insanı zenginleştirirken,

it left many more worse off.

onlardan daha fazlasını da daha beter hale getirdi.

As people felt less and less free,

İnsanlar gittikçe daha az özgür hissederken

they also felt less and less provided for.

bir yandan da daha da az dikkate alınmış hissettiler.

So rather than viewing their former regimes

Böylece devletin eski yönetimlerini

as generous if overprotective fathers,

cömert ve aşırı korumacı babalar olarak görmek yerine,

they viewed them as essentially prison wardens.

onları esasen hapishane gardiyanları olarak gördüler.

So now that Egyptians have ended Mubarak's 30-year rule,

Şimdi Mısırlılar Mübarek'in 30 yıllık devrini sona erdirdiklerine göre

they potentially could be

onlar imkan dahilinde

an example for the region.

bölge için bir örnek olabilirler.

If Egypt is to succeed

Eğer Mısır,

hukuk kurallarına dayanan bir toplum kurmayı başarabilirse

at building a society based on the rule of law,

it could be a model.

bir model olabilir.

If, however,

Ama eğer

the core issues that propelled the revolution aren't addressed,

ayaklanmayı ileri süren esas mevzular ele alınmazsa,

the consequences could be catastrophic --

sonuçlar sadece Mısır için değil,

not just for Egypt,

bütün bölge için feci olabilir.

but for the entire region.

The signs don't look good, some have said.

Bazıları durumun iyiye işaret etmediğini söyledi.

Islamists, not the young liberals that sparked the revolution,

Mecliste büyük çoğunlukta İslamcı gruplar yer almıştı,

won the majority in Parliament.

ayaklanmayı başlatan genç liberaller değil.

The military council

Askeri şura

has cracked down on civil society and protests

sivil halkı ve protestoları bastırdı

and the country's economy continues to suffer.

ve ülkenin ekonomisi hala kötüye gitmekte.

Evaluating Egypt on this basis alone, however,

Fakat Mısır'ı sadece bu esas üzerinden değerlendirmek

ignores the real revolution.

gerçek devrimi gözardı eder.

Because Egyptians are more optimistic

Çünkü Mısırlılar yıllardır olmadıklarından

than they have been in years,

daha iyimser,

far less divided on religious-secular lines

dinsel-laik çizgisinde düşünebileceğimizden de

than we would think

daha az bölünmüşlerdir

and poised for the demands of democracy.

ve demokrasinin isteklerine hazırlardır.

Whether they support Islamists or liberals,

İslamcılar ya da liberaller, hangilerini destekleselerde

Egyptians' priorities for this government are identical,

Mısırlıların bu hükümet için öncelikleri aynı

and they are jobs, stability and education,

ve bunlar istihdam, istikrar ve eğitim

not moral policing.

ahlak zabıtalığı değil.

But most of all,

Ama en önemlisi

for the first time in decades,

onyıllardır ilk defa

they expect to be active participants, not spectators,

ülkelerinin meselelerinde izleyici değil,

in the affairs of their country.

etkin katılımcı olmayı umuyorlar.

I was meeting with a group of newly-elected parliamentarians

Birkaç hafta önce Mısır ve Tunus'tan bir grup

from Egypt and Tunisia

yeni şeçilmiş milletvekili ile

a couple of weeks ago.

görüşüyordum.

And what really struck me about them

Beni onlar hakkında esasen şaşırtan

was that they weren't only optimistic,

onların sadece iyimser olmaları değil,

but they kind of struck me as nervous,

tabiri caizse gözüme biraz

endişeli gözükmeleriydi.

for lack of a better word.

One said to me,

Birisi bana şöyle dedi:

"Our people used to gather in cafes to watch football" --

"Eskiden insanlarımız kafelere futbol seyretmeye giderlerdi."

or soccer, as we say in America --

ya da "soccer"(futbol) Amerikadaki tabiriyle

"and now they gather to watch Parliament."

"şimdiyse meclisi seyretmeye gidiyorlar."

(Laughter)

(Gülüşmeler)

"They're really watching us,

"Gerçekten bizi izliyorlar

and we can't help but worry

ama beklentilerini karşılayamamaktan

that we're not going to live up to their expectations."

korkmamak elde değil."

And what really struck me

Beni şaşırtan şey ise,

is that less than 24 months ago,

24 aydan daha öncesine kadar

it was the people that were nervous

asıl insanların devletin onları izlediği

about being watched by their government.

konusunda endişeli olmalarıydı.

And the reason that they're expecting a lot

Üstelik çok beklenti içinde olmalarının sebebi

is because they have a new-found hope for the future.

geleceğe dönük yeni keşfedilmiş bir umutlarının olmasındandır.

So right before the revolution

Öyle ki devrimden hemen önce

we said that Egyptians had never felt worse about their lives,

demiştik ki Mısır halkı hayatları hakkında daha kötü hissetmemişlerdi

but not only that, they thought their future would be no better.

sadece bunu değil, bir de geleceklerinin daha iyi olmayacağını da düşünüyorlardı.

What really changed after the ouster of Mubarak

Mübarek'in hükümmetten çıkarılmasından sonra değişen asıl şey

wasn't that life got easier.

hayatlarının daha kolaylaşması değil,

It actually got harder.

aslında daha zorlaşmasıydı.

But people's expectations for their future

Ama insanların gelecek beklentileri

went up significantly.

ciddi oranda yükseldi

And this hope, this optimism,

ve bu umut, bu iyimserlik

endured a year of turbulent transition.

bir yıllık çalkantılı bir geçiş sürecine katlandı.

One reason that there's this optimism

Bu iyimserliğin var olmasının bir sebebi

is because, contrary to what many people have said,

insanların söylemlerinin tam tersine

most Egyptians think things really have changed in many ways.

çoğu Mısırlının meselelerin birçok yönden gerçekten değiştiğini düşünmelerindendir.

So while Egyptians were known

Mısırlılar bir yandan devrimden önceki

for their single-digit turnout

seçimlerindeki tek haneli

in elections before the revolution,

katılım yüzdeleriyle bilinirken

the last election had around 70 percent voter turnout --

son seçimde kadın ve erkekler dahil olmak üzere yüzde 70 civarında

men and women.

oy kullanıcı oranı vardı.

Where scarcely a quarter believed in the honesty of elections in 2010 --

Bir yandan halkın neredeyse çeyreği 2010 seçimlerinin dürüstlüğüne inanırken,

I'm surprised it was a quarter --

ki çeyreği olması şaşırtıcı,

90 percent thought that this last election was honest.

yüzde 90'ı ise bu son seçimin dürüst olduğunu düşünüyordu.

Now why this matters

Bu önemli bir şey

is because we discovered a link

çünkü biz, insanların

between people's faith in their democratic process

demokratik sürece inançlarıyla

and their faith that oppressed people

bastırılmış insanların kendi durumlarını

can change their situation

sadece barışçıl yollarla değiştirebileceği

through peaceful means alone.

inançları arasında bir bağlantı keşfettik.

(Applause)

(Alkış)

Now I know what some of you are thinking.

Şimdi bazılarınızın ne düşündüğünü biliyorum.

The Egyptian people,

Mısırlı insanlar

and many other Arabs who've revolted and are in transition,

ve ayaklanan ve geçiş döneminde olan diğer birçok Araplar

have very high expectations of the government.

devletlerinden çok şey bekliyorlar.

They're just victims of a long-time autocracy,

Onlar sadece bir baba devletin onların bütün sorunlarını

çözmelerini bekleyen, süregelen

expecting a paternal state

bir mevcut monarşinin kurbanları.

to solve all their problems.

But this conclusion would ignore

Ama bu sonuç, Mısır'ın Tahrir Meydanındaki

a tectonic shift taking place in Egypt

kameralarından çok uzak alanlarında olabilecek

far from the cameras in Tahrir Square.

tektonik değişiklikleri ihmal eder.

And that is Egyptians' elevated expectations

O da Mısırlıların yüksek beklentilerinin

are placed first on themselves.

öncelikle kendilerine yönelik olmasıdır.

In the country once known for its passive resignation,

Bir zamanlar pasif boyun eğmeleriyle bilinen ükede,

where, as bad as things got,

işlerin sarpa sardığı bir zamanda

only four percent expressed their opinion to a public official,

halkın sadece yüzde 4'ü görüşlerini resmi bir görevliye iletebiliyordu.

today 90 percent tell us

Bugünse yüzde 90'ı bize

that if there's a problem in their community,

eğer toplumda bir sorun varsa

it's up to them to fix it.

bunu onların çözmeleri gerektiğini söylüyorlar.

(Applause)

(Alkış)

And three-fourths

3'de 4'üyse

believe they not only have the responsibility,

sadece sorumluluk sahibi olduklarını değil,

but the power to make change.

değiştirme gücüne de sahip olduklarına inanıyorlar.

And this empowerment

Bu yetkilendirme ayaklanmalardaki

also applies to women,

rolleri esirgenemez durumda olan

whose role in the revolts

kadınları da kapsar.

cannot be underestimated.

They were doctors and dissidents,

Onlar doktor, muhalif,

artists and organizers.

sanatçı ve organizatörlerdi.

A full third of those who braved tanks and tear gas

Mısır için özgürlük ve adalet aramak ya da talep etmek için

to ask or to demand liberty and justice in Egypt

tanklara ve gözyaşartıcı gazlara meydan okuyanların

were women.

üçte biri kadınlardan oluşuyordu.

(Applause)

(Alkış)

Now people have raised some real concerns

İnsanlar İslami partilerin yükselmesinin

about what the rise of Islamist parties means for women.

kadınlar açısından ne ifade ettiği konusunda endişelerini dile getirdiler.

What we've found about the role of religion in law

Dinin hukuktaki yeri ve dinin toplumdaki yeriyle alakalı

and the role of religion in society

bulduğumuz şey,

is that there's no female consensus.

ortada kadınların bir fikir birliğinin olmamasıdır.

We found that women in one country

Bir ülkedeki kadınların, sınır ötesindeki

look more like the men in that country

mevkidaşlarındansa o ülkedeki erkeklere

than their female counterparts across the border.

daha çok benzediğini bulduk.

Now what this suggests

Bunun ileri sürdüğüyse,

is that how women view religion's role in society

kadınların dinin toplumdaki yeri hakkındaki görüşlerinin

is shaped more by their own country's culture and context

dinin kadınlar için adeta kötü olduğu gibi bir tekil görüştense

than one monolithic view

kendi ülkelerinin

that religion is simply bad for women.

kültür ve bağlamlarıyla şekillendiğidir.

Where women agree, however,

Bununla birlikte kadınların hemfikir oldukları konu

is on their own role,

kendi rollerinin

and that it must be central and active.

merkezi ve etkin olması gerektiğidir.

And here is where we see the greatest gender difference within a country --

Burada da bir ülkede kadın hakları

on the issue of women's rights.

konusundaki en büyük farklılığı görüyoruz.

Now how men feel about women's rights

Erkeklerin kadınların hakları konusundaki

matters to the future of this region.

hisleri bu bölgenin geleceği için önemlidir.

Because we discovered a link

Çünkü erkeklerin kadınların işe alınmasını

between men's support for women's employment

desteklemeleriyle, gerçekte kaç kadının profesyonel iş sahalarında

and how many women are actually employed

işe alınmasının bir bağlantısı olduğunu keşfettik.

in professional fields in that country.

So the question becomes,

O halde soru şu ki;

What drives men's support for women's rights?

Erkeklerin kadın hakları

konusundaki destekleri nereden dürtüleniyor?

What about men's views of religion and law?

Peki erkeklerin din ve hukuk hakkındaki görüşleri?

[Does] a man's opinion

Bir erkeğin dinin siyasetteki

of the role of religion in politics

yeri konusundaki görüşü

shape their view of women's rights?

kadın hakları konusundaki görüşlerini etkiler mi?

The answer is no.

Bunun cevabı hayır.

We found absolutely no correlation,

Biz bu iki değişken arasında

no impact whatsoever,

herhangi bir şekilde

between these two variables.

hiçbir bağlantı bulmadık.

What drives men's support for women's employment

Erkeklerin kadınların işe alınmasını desteklemelerini dürten şey,

is men's employment,

erkeklerin işe alınımı,

their level of education

onların eğitim düzeyleri,

as well as a high score

bunun yanında da ülkelerinin

on their country's U.N. Human Development Index.

BM insani gelişmişlik indeksindeki yüksek puanlarıdır.

What this means

Bu şu anlama geliyor;

is that human development,

insani gelişim,

not secularization,

laiklik değil,

is what's key to women's empowerment

dönüşüme uğrayan Orta Doğu'da

in the transforming Middle East.

kadınların işe alınmalarının çözümüdür.

And the transformation continues.

Dönüşüm de devam etmektedir.

From Wall Street to Mohammed Mahmoud Street,

Wall Street'ten Mohammed Mahmoud Street'e

it has never been more important

sıradan insanların

to understand the aspirations

bu arzularını anlamak

of ordinary people.

hiç bu kadar önemli olmamıştı.

Thank you.

Teşekkür ederim.

(Applause)

(Alkış)