Dalia Mogahed: The attitudes that sparked Arab Spring

Translator: Timothy Covell Reviewer: Morton Bast

Tłumaczenie: Katarzyna Kubera Korekta: Kasia Gryszczuk

My talk today is about something

Opowiem dzisiaj o czymś,

maybe a couple of you have already heard about.

o czym niektórzy z was być może już słyszeli.

It's called the Arab Spring.

O Arabskiej Wiośnie.

Anyone heard of it?

Ktoś o tym słyszał?

(Applause)

(Oklaski)

So in 2011, power shifted,

W 2011 roku

from the few to the many,

władza przeszła z rąk nielicznych w ręce mas,

from oval offices to central squares,

z owalnych gabinetów na centralne place,

from carefully guarded airwaves

z pilnie nadzorowanych mediów

to open-source networks.

do ogólndostępnych sieci.

But before Tahrir was a global symbol of liberation,

Jednak zanim Tahrir stał się ogólnoświatowym symbolem wyzwolenia

there were representative surveys

przeprowadzono sondaże,

already giving people a voice

oddano głos ludziom

in quieter but still powerful ways.

w bardziej dyskretny, choć nadal znaczący sposób.

I study Muslim societies around the world at Gallup.

Badam muzułmańskie społeczeństwa na całym świecie z ramienia organizacji Gallup.

Since 2001,

Od 2001 roku

we've interviewed hundreds of thousands of people --

przeprowadziliśmy rozmowy z setkami tysięcy ludzi

young and old, men and women,

- z młodymi i starymi, mężczyznami i kobietami,

educated and illiterate.

wykształconymi i analfabetami.

My talk today draws on this research

Moje prezentacja opiera się na wynikach tych badań

to reveal why Arabs rose up

i ma na celu wyjaśnienie, dlaczego Arabowie się zbuntowali

and what they want now.

i czego obecnie oczekują.

Now this region's very diverse,

Ten region cechuje duża różnorodność,

and every country is unique.

a każde z leżących tam państw jest wyjątkowe.

But those who revolted

Jednak ci, którzy się zbuntowali

shared a common set of grievances

narzekali na te same problemy

and have similar demands today.

i mają obecnie podobne żądania.

I'm going to focus a lot of my talk on Egypt.

W mojej prezentacji skupię się na Egipcie.

It has nothing to do with the fact that I was born there, of course.

Oczywiście nie ma to nic wspólnego z tym, że się tam urodziłam.

But it's the largest Arab country

Po prostu jest to największy z krajów arabskich

and it's also one with a great deal of influence.

posiadający duże wpływy.

But I'm going to end by widening the lens to the entire region

Jednak w podsumowaniu odniosę się do całego regionu,

to look at the mundane topics

by zająć się prozaicznymi kwestiami,

of Arab views of religion and politics

takimi jak poglądy Arabów na temat religii i polityki

and how this impacts women,

i sytuację kobiet.

revealing some surprises along the way.

Po drodze pojawi się kilka niespodzianek.

So after analyzing mounds of data,

Oto co odkryliśmy

what we discovered was this:

po przeanalizowaniu mnóstwa danych:

Unemployment and poverty alone

bezrobocie i ubóstwo

did not lead to the Arab revolts of 2011.

nie były jedynymi przyczynami arabskiej rewolucji z 2011 roku.

If an act of desperation by a Tunisian fruit vendor

Jeśli akt desperacji tunezyjskiego sprzedawcy owoców

sparked these revolutions,

był iskrą zapalną,

it was the difference between what Arabs experienced

to oliwą dolaną do ognia była różnica

and what they expected

pomiędzy tym czego Arabowie doświadczyli

that provided the fuel.

i tym czego oczekiwali.

To tell you what I mean,

Żeby wyjaśnić, co mam na myśli,

consider this trend in Egypt.

omówię ten trend na przykładzie Egiptu.

On paper the country was doing great.

W teorii ten kraj funkcjonował wspaniale.

In fact, it attracted accolades

A nawet został wyróżniony

from multinational organizations

przez międzynarodowe organizacje

because of its economic growth.

za swój rozwój gospodarczy.

But under the surface was a very different reality.

Ale pod powierzchnią kryła się zupełnie inna rzeczywistość.

In 2010, right before the revolution,

Choć w 2010 roku, tuż przed wybuchem rewolucji,

even though GDP per capita

PKB na mieszkańca

had been growing at five percent for several years,

od kilku lat wzrastało o 5% rocznie,

Egyptians had never felt worse about their lives.

Egipcjanie czuli się gorzej niż kiedykolwiek wcześniej.

Now this is very unusual,

To rzadko spotykana sytuacja,

because globally we find that, not surprisingly,

bowiem na świecie uznaje się,

people feel better as their country gets richer.

że ludziom żyje się lepiej, gdy ich państwo się bogaci.

And that's because they have better job opportunities

Choćby dlatego, że mają większe możliwości na rynku pracy,

and their state offers better social services.

a państwo zapewnia im lepszą opiekę socjalną.

But it was exactly the opposite in Egypt.

Jednak w Egipcie działo się dokładnie na odwrót.

As the country got more well-off,

Kiedy kraj się bogacił

unemployment actually rose

bezrobocie rosło,

and people's satisfaction

a poziom zadowolenia ludności

with things like housing and education plummeted.

z sytuacji mieszkaniowej czy edukacji, obniżał się.

But it wasn't just anger at economic injustice.

Nie chodziło jednak tylko o sprawy gospodarcze.

It was also people's deep longing for freedom.

Ludzie głęboko odczuwali również tęsknotę za wolnością.

Contrary to the clash of civilizations theory,

Wbrew temu, co mówi teoria zderzenia cywilizacji,

Arabs didn't despise Western liberty,

Arabowie nie gardzą zachodnią wolnością,

they desired it.

oni jej pragną.

As early as 2001,

Już w 2001 roku

we asked Arabs, and Muslims in general around the world,

zapytaliśmy Arabów i ogólnie muzułmanów na świecie,

what they admired most about the West.

co jest najbardziej godne podziwu na Zachodzie.

Among the most frequent responses

Najczęstszymi odpowiedziami

was liberty and justice.

były wolność i sprawiedliwość.

In their own words to an open-ended question

Gdy zadawaliśmy szczegółowe pytania, mówili:

we heard, "Their political system is transparent

"Zachodni system polityczny jest przejrzysty

and it's following democracy in its true sense."

i naprawdę podąża drogą demokracji".

Another said it was "liberty and freedom

Inna osoba powiedziała, że podziwia zachodnią "swobodę i wolność,

and being open-minded with each other."

i brak wzajemnych uprzedzeń wśród ludzi".

Majorities as high as 90 percent and greater

Co najmniej 90% pytanych

in Egypt, Indonesia and Iran

w Egipcie, Indonezji i Iranie

told us in 2005

powiedziało nam w 2005 roku,

that if they were to write a new constitution

że gdyby tworzyli nową konstytucję

for a theoretical new country

dla hipotetycznego państwa,

that they would guarantee freedom of speech

zagwarantowaliby w niej wolność słowa,

as a fundamental right,

jako podstawowe prawo,

especially in Egypt.

zwłaszcza w Egipcie.

Eighty-eight percent said moving toward greater democracy

88% Egipcjan stwierdziło, że droga do demokracji

would help Muslims progress --

byłaby dla muzułmanów także drogą rozwoju

the highest percentage of any country we surveyed.

- to najwyższy odsetek w badanych przez nas krajach.

But pressed up against these democratic aspirations

Jednakże tym demokratycznych aspiracjom towarzyszyło

was a very different day-to-day experience,

jakże odmienne życie codzienne,

especially in Egypt.

zwłaszcza w Egipcie.

While aspiring to democracy the most,

Choć Egipcjanie dążyli do demokracji w największym stopniu,

they were the least likely population in the world

byli na ostatnim miejscu na świecie,

to say that they had actually voiced their opinion

jeśli chodzi o wyrażanie swoich opinii.

to a public official in the last month --

Jedynie 4% badanych

at only four percent.

przekazało swoją opinię urzędnikowi publicznemu w przeciągu ostatniego miesiąca.

So while economic development made a few people rich,

Podczas gdy rozwój ekonomiczny pozwolił wzbogacić się garstce osób,

it left many more worse off.

to z jego powodu wielu znalazło się w gorszej sytuacji.

As people felt less and less free,

Czując sie w coraz większym stopniu ograniczani,

they also felt less and less provided for.

ludzie czuli się również coraz bardziej zaniedbywani.

So rather than viewing their former regimes

Dlatego patrzyli na swoich byłych przywódców,

as generous if overprotective fathers,

nie jak na wielkodusznych, choć nadopiekuńczych ojców,

they viewed them as essentially prison wardens.

lecz jak na naczelników więzienia.

So now that Egyptians have ended Mubarak's 30-year rule,

Teraz, doprowadziwszy do zakończenia 30-letnich rządów Mubaraka,

they potentially could be

Egipcjanie mogą stanowić

an example for the region.

przykład dla całego regionu.

If Egypt is to succeed

Jeśli Egiptowi uda się

at building a society based on the rule of law,

stworzyć państwo oparte na rządach prawa,

it could be a model.

może stać się wzorem dla innych.

If, however,

Ale jeśli problemy,

the core issues that propelled the revolution aren't addressed,

które wywołały rewolucję nie zostaną rozwiązane

the consequences could be catastrophic --

konsekwencje mogą być katastrofalne

not just for Egypt,

- nie tylko dla Egiptu,

but for the entire region.

ale dla całego regionu.

The signs don't look good, some have said.

Zdaniem niektórych, istnieją powody do niepokoju.

Islamists, not the young liberals that sparked the revolution,

Islamiści, nie młodzi liberałowie, którzy doprowadzili do wybuchu rewolucji,

won the majority in Parliament.

zdobyli większość w parlamencie.

The military council

Rada wojskowa

has cracked down on civil society and protests

stosuje twardą politykę wobec społeczeństwa obywatelskiego i protestujących,

and the country's economy continues to suffer.

a gospodarka państwa nadal cierpi.

Evaluating Egypt on this basis alone, however,

Ale oceniając Egipt w ten sposób,

ignores the real revolution.

zapominamy o istocie rewolucji.

Because Egyptians are more optimistic

Egipcjanie stali się bowiem znacznie większymi optymistami

than they have been in years,

niż byli w przeszłości;

far less divided on religious-secular lines

wbrew naszym wyobrażeniom,

than we would think

znikło wiele podziałów religijno-politycznych

and poised for the demands of democracy.

a ludzie spragnieni są demokracji.

Whether they support Islamists or liberals,

Niezleżnie od tego czy popierają islamistów, czy liberałów,

Egyptians' priorities for this government are identical,

Egipcjanie oczekują od rządu,

and they are jobs, stability and education,

zapewnienia pracy, stabilizacji i edukacji

not moral policing.

a nie utrzymywanie moralnego porządku.

But most of all,

Przede wszystkim zaś,

for the first time in decades,

po raz pierwszy od dziesiątek lat,

they expect to be active participants, not spectators,

oczekują, że będą aktywnymi uczestnikami, a nie tylko biernymi obserwatorami,

in the affairs of their country.

tego co się dzieje w ich państwie.

I was meeting with a group of newly-elected parliamentarians

Spotkałam się z grupą nowo wybranych parlamentarzystów

from Egypt and Tunisia

z Egiptu i Tunezji

a couple of weeks ago.

kilka tygodni temu.

And what really struck me about them

I uderzyło mnie

was that they weren't only optimistic,

że towarzyszył im nie tylko optymizm,

but they kind of struck me as nervous,

ale także pewna nerwowość,

for lack of a better word.

nie umiem tego trafniej określić.

One said to me,

Jeden z nich powiedział:

"Our people used to gather in cafes to watch football" --

"Mieszkańcy naszego kraju zwykli gromadzić się w kawiarniach, by oglądać futbol"

or soccer, as we say in America --

- lub piłkę nożną (soccer), jak mówimy w Ameryce -

"and now they gather to watch Parliament."

"a teraz zbierają się, by oglądać obrady parlamentu".

(Laughter)

(Śmiech)

"They're really watching us,

"Naprawdę nas obserwują

and we can't help but worry

i nie możemy pozbyć się obawy,

that we're not going to live up to their expectations."

że nie uda nam się spełnić ich oczekiwań".

And what really struck me

Uderzyło mnie wówczas,

is that less than 24 months ago,

że mniej niż 24 miesiące temu,

it was the people that were nervous

ci sami ludzie denerwowali się,

about being watched by their government.

że są obserwowani przez władze swojego kraju.

And the reason that they're expecting a lot

Oczekują tak wiele,

is because they have a new-found hope for the future.

bo na nowo odnaleźli nadzieję na przyszłość.

So right before the revolution

Wiemy już, że tuż przed wybuchem rewolucji

we said that Egyptians had never felt worse about their lives,

Egipcjanie czuli się gorzej niż kiedykolwiek wcześniej,

but not only that, they thought their future would be no better.

a na dodatek myśleli, że przyszłość nie będzie lepsza.

What really changed after the ouster of Mubarak

Po obaleniu Mubaraka życie Egipcjan

wasn't that life got easier.

wcale nie stało się łatwiejsze.

It actually got harder.

Stało się wręcz trudniejsze.

But people's expectations for their future

Ale oczekiwania ludzi wobec przyszłości

went up significantly.

znacząco wzrosły.

And this hope, this optimism,

I ta nadzieja, ten optymizm,

endured a year of turbulent transition.

przetrwały rok gwałtownej transformacji.

One reason that there's this optimism

Optymizm utrzymuje się między innymi dlatego,

is because, contrary to what many people have said,

że, wbrew obiegowym opiniom,

most Egyptians think things really have changed in many ways.

większość Egipcjan dostrzega zmiany.

So while Egyptians were known

Choć przed rewolucją,

for their single-digit turnout

frekwencja wyborcza w Egipcie

in elections before the revolution,

nie sięgała nawet 10%,

the last election had around 70 percent voter turnout --

w ostatnich wyborach głosowało 70% uprawnionych

men and women.

kobiet i mężczyzn.

Where scarcely a quarter believed in the honesty of elections in 2010 --

Choć niespełna 25% wierzyło, że wybory w 2010 roku były uczciwe

I'm surprised it was a quarter --

- jestem zaskoczona, że było to aż 25% -

90 percent thought that this last election was honest.

przy ostatnich wyborach odsetek wzrósł do 90%.

Now why this matters

To ważne,

is because we discovered a link

bowiem odkryliśmy związek

between people's faith in their democratic process

pomiędzy wiarą ludzi w zachodzące przemiany demokratyczne

and their faith that oppressed people

a ich przekonaniem, że uciskany naród

can change their situation

może zmienić swoją sytuację

through peaceful means alone.

i to wyłącznie na drodze pokojowej.

(Applause)

(Oklaski)

Now I know what some of you are thinking.

Wiem, co niektórzy z was myślą.

The Egyptian people,

Myślicie, że obywatele Egiptu

and many other Arabs who've revolted and are in transition,

i inne arabskie narody, które się zbuntowały i obecnie przechodzą transformację ustrojową,

have very high expectations of the government.

mają bardzo wysokie wymagania wobec rządu.

They're just victims of a long-time autocracy,

Że są jedynie ofiarami długotrwałego autokratyzmu

expecting a paternal state

i liczą na to, że państwo opiekuńcze

to solve all their problems.

rozwiąże ich wszystkie problemy.

But this conclusion would ignore

Ale to oznaczałoby, że nie bierzemy pod uwagę

a tectonic shift taking place in Egypt

dramatycznych zmian w Egipcie

far from the cameras in Tahrir Square.

jakie zachodzą z dala od kamer na Placu Tahrir.

And that is Egyptians' elevated expectations

Oraz fakt, że Egipcjanie

are placed first on themselves.

najwyższe oczekiwania mają wobec samych siebie.

In the country once known for its passive resignation,

W kraju znanym niegdyś z biernej rezygnacji,

where, as bad as things got,

gdzie, nawet gdy działo się bardzo źle,

only four percent expressed their opinion to a public official,

zaledwie 4% obywateli publicznie wyrażało swoją opinię,

today 90 percent tell us

dziś 90% zabiera głos.

that if there's a problem in their community,

Mówią, że jeśli w ich wspólnocie pojawia się problem,

it's up to them to fix it.

to sami muszą go rozwiązać.

(Applause)

(Oklaski)

And three-fourths

Trzy czwarte Egipcjan

believe they not only have the responsibility,

nie tylko wierzy, że ponoszą odpowiedzialność za to, co dzieje się wokół nich,

but the power to make change.

wierzą także, że mogą zmieniać rzeczywistości.

And this empowerment

To nowo odkryte poczucie siły

also applies to women,

dotyczy również kobiet,

whose role in the revolts

których rola w rewolucji

cannot be underestimated.

była ogromna.

They were doctors and dissidents,

Pełniły rolę lekarek i dysydentów,

artists and organizers.

artystek i organizatorek.

A full third of those who braved tanks and tear gas

Wśród tych, którzy stanęli na przeciw czołgów,

to ask or to demand liberty and justice in Egypt

domagając się wolności i sprawiedliwości

were women.

jedną trzecią stanowiły kobiety.

(Applause)

(Oklaski)

Now people have raised some real concerns

Teraz w ludziach obudziły się poważne obawy,

about what the rise of Islamist parties means for women.

o to, co dla kobiet oznacza rosnąca pozycja partii islamistycznych.

What we've found about the role of religion in law

Dowiedzieliśmy się, że zarówno rolę religii w kwesti prawa

and the role of religion in society

jak i w społeczeństwie

is that there's no female consensus.

same kobiety widzą bardzo różnie.

We found that women in one country

Odkryliśmy, że w przyjmowaniu ról społecznych kobiety

look more like the men in that country

bardziej przypominają meżczyzn w swoim kraju

than their female counterparts across the border.

niż kobiety w sąsiednim państwie.

Now what this suggests

Świadczy to o tym,

is that how women view religion's role in society

że to, jak kobiety widzą rolę religii w społeczeństwie

is shaped more by their own country's culture and context

jest kształtowane w większym stopniu przez kontekst kulturowy, przez państwo, w którym żyją,

than one monolithic view

niż przez jeden monolityczny obraz

that religion is simply bad for women.

negatywnego wpływu religii na sytuację kobiet.

Where women agree, however,

Jeżeli chodzi o rolę kobiet w społeczeństwie

is on their own role,

kobiety sa jednomyślne:

and that it must be central and active.

ich rola musi być kluczowa i aktywna.

And here is where we see the greatest gender difference within a country --

I to jest kwestia, w której występują największe różnice między kobietami i meżczyznami w obrębie jednego państwa

on the issue of women's rights.

- kwestia praw kobiet.

Now how men feel about women's rights

To, jaki mężczyźni mają stosunek do praw kobiet

matters to the future of this region.

ma wielkie znaczenie dla przyszłości tego regionu.

Because we discovered a link

Bowiem odkryliśmy związek

between men's support for women's employment

pomiędzy wsparciem mężczyzn dla zatrudniania kobiet,

and how many women are actually employed

a liczbą kobiet

in professional fields in that country.

pracujących zawodowo w danym kraju.

So the question becomes,

Nasuwa się więc pytanie:

What drives men's support for women's rights?

co sprawia, że mężczyźni wyrażają poparcie dla równouprawnienia kobiet?

What about men's views of religion and law?

Być może wpływają na to ich poglądy na temat religii i prawa?

[Does] a man's opinion

Czy opinia mężczyzn

of the role of religion in politics

w kwestii roli religii w polityce

shape their view of women's rights?

kształtuje ich pogląd na prawa kobiet?

The answer is no.

Odpowiedź brzmi: nie.

We found absolutely no correlation,

Nie znaleźliśmy absolutnie żadnej korelacji,

no impact whatsoever,

żadnego związku,

between these two variables.

pomiędzy tymi dwiema zmiennymi.

What drives men's support for women's employment

To, co wpływa na wyrażanie przez mężczyzn poparcia dla pracujących kobiet,

is men's employment,

to liczba pracujących mężczyzn,

their level of education

ich poziom wykształcenia,

as well as a high score

a także wysoki Wskaźnik Rozwoju Społecznego ONZ.

on their country's U.N. Human Development Index.

a także wysoki Wskaźnik Rozwoju Społecznego ONZ.

What this means

Oznacza to,

is that human development,

że rozwój człowieka,

not secularization,

a nie laicyzacja

is what's key to women's empowerment

jest kluczem do nadania praw kobietom

in the transforming Middle East.

w przechodzących transformację państwach Bliskiego Wschodu.

And the transformation continues.

A transformacja trwa nadal.

From Wall Street to Mohammed Mahmoud Street,

Od Wall Street po ulicę Mohammeda Mahmouda

it has never been more important

zrozumienie dążeń zwykłych ludzi

to understand the aspirations

zrozumienie dążeń zwykłych ludzi

of ordinary people.

nigdy nie było ważniejsze.

Thank you.

Dziękuję.

(Applause)

(Oklaski)