How changing your story can change your life | Lori Gottlieb | TED

Çeviri: Meltem Sendag Gözden geçirme: Can Boysan

I'm going to start by telling you about an email

Geçenlerde aldığım bir e-postadan bahsederek

that I saw in my inbox recently.

söze başlayacağım.

Now, I have a pretty unusual inbox

Benim gelen kutum biraz sıra dışı

because I'm a therapist

çünkü bir terapistim

and I write an advice column called "Dear Therapist,"

ve "Sevgili Terapist," adında bir tavsiye köşesi yazıyorum.

so you can imagine what's in there.

Ne tür e-postalar aldığımı tahmin edebiliyorsunuzdur.

I mean, I've read thousands of very personal letters

Öyle ki, dünyanın farklı yerlerinden tanımadığım insanların

from strangers all over the world.

çok özel meselelerini anlattıkları binlerce mektup okudum.

And these letters range from heartbreak and loss,

Bu mektuplar, kalp kırıklıkları ve kayıplardan

to spats with parents or siblings.

ebeveynler veya kardeşlerle olan tartışmalara kadar birçok şey içeriyordu.

I keep them in a folder on my laptop,

Onları bilgisayarımda "Yaşamın Sorunları"

and I've named it "The Problems of Living."

adını verdiğim bir klasörde saklıyorum.

So, I get this email, I get lots of emails just like this,

Çokça bu tarz e-posta alıyorum,

and I want to bring you into my world for a second

size kendi dünyamı göstermek için

and read you one of these letters.

bunlardan bir tanesini okumak istiyorum.

And here's how it goes.

Şöyle başlıyor:

"Dear Therapist,

"Sevgili Terapist,

I've been married for 10 years

ben 10 yıldır evliyim

and things were good until a couple of years ago.

ve birkaç yıl öncesine kadar her şey güzel gidiyordu.

That's when my husband stopped wanting to have sex as much,

Ancak sonra kocam daha az seks yapmak istemeye başladı

and now we barely have sex at all."

ve şimdi neredeyse hiç seks yapmıyoruz."

I'm sure you guys were not expecting this.

Eminim böyle bir şey beklemiyordunuz.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

"Well, last night I discovered that for the past few months,

"Geçen gece, son birkaç aydır, ofisinden bir kadınla,

he's been secretly having long, late-night phone calls

geç saatlerde gizlice uzun telefon görüşmeleri

with a woman at his office.

yaptığını öğrendim.

I googled her, and she's gorgeous.

Kadını Google'da arattım, kadın çok güzel.

I can't believe this is happening.

Bunun olduğuna inanamıyorum.

My father had an affair with a coworker when I was young

Ben küçükken babamın da iş arkadaşıyla gizli bir ilişkisi vardı

and it broke our family apart.

ve bu yüzden bizim ailemiz parçalanmıştı.

Needless to say, I'm devastated.

Fazla söze gerek yok, yıkıldım.

If I stay in this marriage,

Eğer bu evliliği sürdürürsem

I'll never be able to trust my husband again.

kocama bir daha asla güvenemeyeceğim.

But I don't want to put our kids through a divorce,

Ama çocuklarımızı boşanma, üvey anne gibi durumlara

stepmom situation, etc.

maruz bırakmak da istemiyorum.

What should I do?"

Ne yapmalıyım?"

Well, what do you think she should do?

Peki, sizce ne yapmalı?

If you got this letter,

Bu mektup size gelmiş olsaydı

you might be thinking about how painful infidelity is.

aldatılmanın ne kadar acı verici olduğunu düşünebilirdiniz.

Or maybe about how especially painful it is here

Veya belki özellikle küçükken babasının da yaptıklarından dolayı

because of her experience growing up with her father.

durumun daha da acı verici olduğunu düşünürdünüz.

And like me, you'd probably have some empathy for this woman,

Muhtemelen benim gibi, bu kadına empati duyardınız,

and you might even have some,

hatta biraz da,

how should I put this nicely,

bunu nasıl güzelce söyleyebilirim,

let's just call them "not-so-positive" feelings for her husband.

kocası için "çok da olumlu olmayan" duygular beslerdiniz.

Now, those are the kinds of things that go through my mind too,

Bunlar, gelen kutumdaki bu mektupları okurken

when I'm reading these letters in my inbox.

benim de aklımdan geçen şeyler.

But I have to be really careful when I respond to these letters

Ama bu mektuplara cevap verirken çok dikkatli olmalıyım

because I know that every letter I get is actually just a story

çünkü aldığım her mektubun aslında bir hikâye olduğunu biliyorum,

belirli bir yazar tarafından yazılmış bir hikâye.

written by a specific author.

And that another version of this story also exists.

Ve bu hikâyenin başka bir versiyonu da bulunuyor.

It always does.

Her zaman bulunur.

Bundan eminim

And I know this

because if I've learned anything as a therapist,

çünkü terapist olarak öğrendiğim bir şey varsa

it's that we are all unreliable narrators of our own lives.

o da her birimizin, kendi hayatlarımızın güvenilmez hikâye anlatıcıları olduğumuz.

I am.

Ben öyleyim.

You are.

Siz de öylesiniz.

And so is everyone you know.

Tanıdığınız herkes de öyle.

Which I probably shouldn't have told you

Bunu belki de size söylememeliydim

because now you're not going to believe my TED Talk.

çünkü şimdi TED konuşmama inanmayacaksınız.

Bakın, insanları kasten yanlış yönlendirdiğimizi söylemiyorum.

Look, I don't mean that we purposely mislead.

Most of what people tell me is absolutely true,

İnsanların bana anlattığı şeylerin büyük bir kısmı kesinlikle gerçek

just from their current points of view.

ancak kendilerinin şu anki bakış açılarına göre.

Depending on what they emphasize or minimize,

Neleri vurguladıkları veya vurgulamadıkları,

what they leave in, what they leave out,

neyi dahil edip, neyi attıkları,

what they see and want me to see,

kendi gördükleri ve bana gösterdiklerine bağlı olarak,

they tell their stories in a particular way.

hikâyelerini belirli bir şekilde anlatırlar.

The psychologist Jerome Bruner described this beautifully -- he said,

Psikolog Jerome Bruner bunu çok güzel tarif etti -

“Bir hikâyeyi anlatmak, kaçınılmaz olarak ahlaki bir duruş almaktır.”

"To tell a story is, inescapably, to take a moral stance."

All of us walk around with stories about our lives.

Hepimiz hayatlarımızla ilgili hikâyelerle dolaşıyoruz.

Why choices were made, why things went wrong,

Tercihler neden yapıldı? Neden işler ters gitti?

Neden birine o şekilde davrandık? --

why we treated someone a certain way --

because obviously, they deserved it --

çünkü tabii ki, bunu hak ettiler --

why someone treated us a certain way --

neden birisi bize o şekilde davrandı?-

even though, obviously, we didn't.

çünkü tabii ki, biz hak etmemiştik.

Stories are the way we make sense of our lives.

Hikâyeler, hayatlarımızı anlamlandırma yolumuzdur.

But what happens when the stories we tell

Ama anlattığımız hikâyeler

are misleading or incomplete or just wrong?

yanıltıcı, eksik veya yanlış olduğunda ne olur?

Well, instead of providing clarity,

O zaman hikâyeler, açıklık sağlamak yerine,

these stories keep us stuck.

çıkmaza girmemize yol açarlar.

We assume that our circumstances shape our stories.

Koşullarımızın hikâyelerimizi şekillendirdiğini varsayıyoruz.

But what I found time and again in my work

Fakat işimde tekrar tekrar fark ettiğim şey,

is that the exact opposite happens.

bunun tam tersinin gerçekleştiği.

The way we narrate our lives shapes what they become.

Hikâyeleme biçimimiz, hayatlarımızı şekillendiriyor.

That's the danger of our stories,

Hikâyelerimizin tehlikesi de burada

because they can really mess us up,

çünkü her şeyi berbat hale de getirebilirler.

but it's also their power.

Ancak aynı zamanda bu onların gücü.

Because what it means is that if we can change our stories,

Çünkü bu şu anlama geliyor:

Hikâyelerimizi değiştirebilirsek, hayatlarımızı değiştirebiliriz.

then we can change our lives.

And today, I want to show you how.

Ve bugün size, bunu nasıl yapabileceğimizi göstermek istiyorum.

Now, I told you I'm a therapist,

Size terapist olduğumu söylemiştim.

and I really am, I'm not being an unreliable narrator.

Gerçekten öyleyim, bunu söylerken güvenilmez bir anlatıcı değilim.

But if I'm, let's say, on an airplane,

Ancak mesela,

and someone asks what I do,

uçaktayken birisi ne yaptığımı sorarsa

I usually say I'm an editor.

genellikle editör olduğumu söylerim.

And I say that partly because if I say I'm a therapist,

Çünkü terapist olduğumu söylediğimde,

I always get some awkward response, like,

daima garip olan şöyle tepkiler alıyorum:

"Oh, a therapist.

"Terapist mi?

Are you going to psychoanalyze me?"

Bana psikanaliz mi yapacaksın?"

And I'm thinking, "A : no,

Ben de düşünüyorum: "A: Hayır,

and B: why would I do that here?

B: Neden burada böyle bir şey yapayım?

If I said I was a gynecologist,

Jinekolog olduğumu söyleseydim,

would you ask if I were about to give you a pelvic exam?"

pelvis muayenesi yapıp yapmayacağımı mı sorardınız?"

(Laughter)

(Gülüşmeler)

But the main reason I say I'm an editor

Ama editör olduğumu söylememin asıl sebebi,

is because it's true.

bunun doğru olması.

Bütün terapistlerin işi, insanların hikâyelerini düzenlemelerine yardım etmek.

Now, it's the job of all therapists to help people edit,

but what's interesting about my specific role as Dear Therapist

Ancak benim "Sevgili Terapist" rolümle ilgili ilginç olan şey,

is that when I edit, I'm not just editing for one person.

düzenleme yaptığımda bunu sadece bir kişi için yapmıyorum.

I'm trying to teach a whole group of readers how to edit,

Her hafta farklı bir mektubu örnek olarak kullanarak

using one letter each week as the example.

okuyuculara hikâye düzenlemeyi öğretmeye çalışıyorum.

So I'm thinking about things like,

Şunları düşünüyorum:

"What material is extraneous?"

"Hikâyenin hangi parçası konu dışı?"

"Is the protagonist moving forward or going in circles,

"Ana karakter ileri mi gidiyor, olduğu yerde mi sayıyor,

yan karakterler önemli mi, yoksa dikkat mi dağıtıyorlar?"

are the supporting characters important or are they a distraction?"

"Do the plot points reveal a theme?"

"Hikâyenin ana noktaları bir tema oluşturuyor mu?"

And what I've noticed

Şunu fark ettim ki,

is that most people's stories tend to circle around two key themes.

birçok kişinin hikâyesi iki ana tema etrafında toplanıyor.

The first is freedom,

İlki özgürlük,

and the second is change.

diğeri değişim.

And when I edit,

Düzenleme yaptığımda

those are the themes that I start with.

bu temalarla başlıyorum.

So, let's take a look at freedom for a second.

Şimdi özgürlüğe bir göz atalım.

Our stories about freedom go like this:

Özgürlükle ilgili hikâyelerimiz şu şekilde:

we believe, in general,

Genellikle, müthiş bir özgürlüğe

that we have an enormous amount of freedom.

sahip olduğumuzu düşünüyoruz.

Ta ki, hayatımızdaki problem ortaya çıkana kadar.

Except when it comes to the problem at hand,

in which case, suddenly, we feel like we have none.

O zaman birdenbire, sanki hiç özgürlüğümüz yokmuş gibi hissediyoruz.

Many of our stories are about feeling trapped, right?

Hikâyelerimizin birçoğu sıkışmış hissetmekle alakalı, değil mi?

We feel imprisoned by our families, our jobs,

Ailelerimiz, işlerimiz, ilişkilerimiz, geçmişimiz tarafından

our relationships, our pasts.

hapsedilmiş gibi hissediyoruz.

Sometimes, we even imprison ourselves with a narrative of self-flagellation --

Bazen, kendi kendimizi adeta kırbaçlayan hikâyelerimizle kendimizi hapsediyoruz --

I know you guys all know these stories.

Bu hikâyeleri hepiniz bilirsiniz.

The "everyone's life is better than mine" story,

"Herkesin hayatı benimkinden iyi" hikâyesi

courtesy of social media.

sosyal medyanın azizliği.

The "I'm an impostor" story, the "I'm unlovable" story,

"Ben bir düzenbazım", "Ben sevilmeye layık değilim" hikâyesi,

the "nothing will ever work out for me" story.

"Hayatımda hiçbir şey yolunda gitmeyecek" hikâyesi.

The "when I say, 'Hey, Siri, ' and she doesn't answer,

"Ben, 'Hey Siri' diyorum, bana cevap vermiyor,

that means she hates me" story.

demek ki benden nefret ediyor" hikâyesi.

I see you, see, I'm not the only one.

Sizi görüyorum, yalnız değilim.

The woman who wrote me that letter,

Bana o mektubu yazan kadın da

she also feels trapped.

kendini sıkışmış hissediyor.

If she stays with her husband, she'll never trust him again,

Eğer kocasıyla kalırsa bir daha ona asla güvenemeyecek,

but if she leaves, her children will suffer.

eğer ondan ayrılırsa çocukları sıkıntı çekecek.

Now, there's a cartoon that I think is a perfect example

Bir çizgi film var,

bu hikâyelere mükemmel bir örnek oluşturuyor.

of what's really going on in these stories.

The cartoon shows a prisoner shaking the bars,

Bu çizgi film, dışarı çıkmak için

desperately trying to get out.

çaresizce demir çubuklara asılan bir mahkumu gösteriyor

But on the right and the left, it's open.

Ancak sağ ve sol kısım aslında açıkta.

No bars.

Çubuk yok.

The prisoner isn't in jail.

Mahkum hapishanenin içerisinde değil.

That's most of us.

Bu hikâye çoğumuzu anlatıyor.

We feel completely trapped,

Tamamen sıkışmış hissediyoruz,

stuck in our emotional jail cells.

duygusal hapishane hücrelerimizin içerisinde takılı kalmışız.

But we don't walk around the bars to freedom

Ama çubukların etrafından özgürlüğe yürümüyoruz

because we know there's a catch.

çünkü biliyoruz ki, dikkat etmek gerekir.

Freedom comes with responsibility.

Özgürlük sorumluluk ister.

And if we take responsibility for our role in the story,

Hikâyemizdeki rolümüzün sorumluluğunu almak,

we might just have to change.

değişmemizi gerektirebilir.

And that's the other common theme that I see in our stories: change.

Bu da, hikâyelerdeki bir diğer ortak tema: değişim.

Bu tür hikâyeler şöyle oluyor:

Those stories sound like this:

a person says, "I want to change."

Bir kişi, "değişmek istiyorum", diyor

But what they really mean is,

ancak aslında demek istediği,

"I want another character in the story to change."

"Ben hikayedeki başka bir kişinin değişmesini istiyorum."

Therapists describe this dilemma as:

Terapistler bu ikilemi şu şekilde açıklıyor:

"If the queen had balls, she'd be the king."

"Eğer kraliçenin hayaları olsaydı, kraliçe kral olurdu."

I mean --

Demek istiyorum ki --

(Laughter)

(Gülüşmeler)

It makes no sense, right?

Çok saçma, değil mi?

Why wouldn't we want the protagonist,

Neden ana karakterin,

who's the hero of the story, to change?

ki hikayenin kahramanı o, değişmesini istemiyoruz?

Well, it might be because change,

Çünkü değişim

gerçekten pozitif bir değişim olsa bile,

even really positive change,

involves a surprising amount of loss.

şaşırtıcı derecede büyük kayıplar içerir.

Loss of the familiar.

Alışıldık olanın kaybı.

Alışıldık olan, hiç memnuniyet vermese de, çok kötü bir durum da olsa,

Even if the familiar is unpleasant or utterly miserable,

at least we know the characters and setting and plot,

en azından oradaki karakterleri, sahneyi ve hikâyeyi biliyoruz.

right down to the recurring dialogue in this story.

Sürekli tekrarlanan şu diyalogda bile biliyoruz:

"You never do the laundry!"

"Hiçbir zaman çamaşır yıkamıyorsun!"

"I did it last time!"

"Oh, yeah? When?"

"En son ben yıkadım!"

"Öyle mi, ne zaman?"

Her seferinde

There's something oddly comforting

about knowing exactly how the story is going to go

hikâyenin nasıl gelişeceğini tam olarak bilmenin

tuhaf bir rahatlatıcı yanı var.

every single time.

To write a new chapter is to venture into the unknown.

Yeni bir sayfa açmak, bilinmeyene doğru bir yolculuk.

It's to stare at a blank page.

Boş sayfaya öylece bakmak demek.

And as any writer will tell you,

Herhangi bir yazarın söyleyeceği gibi,

there's nothing more terrifying than a blank page.

boş bir sayfadan daha korkutucu bir şey yoktur.

But here's the thing.

Ancak şöyle bir şey var:

Once we edit our story,

Hikâyemizde düzenlemeler yaptığımızda,

the next chapter becomes much easier to write.

bir sonraki bölümü yazmak çok daha kolay hale geliyor.

We talk so much in our culture about getting to know ourselves.

Kültürümüzde kendimizi tanımaktan çok fazla bahsediyoruz.

But part of getting to know yourself is to unknow yourself.

Ancak kendini tanıyabilmenin bir kısmı da kendin hakkında bildiklerini unutmak.

To let go of the one version of the story you've been telling yourself

Hikâyenin kendine anlattığın versiyonunu bırakabilmek,

so that you can live your life,

ki böylelikle hayatına dair

and not the story that you've been telling yourself

kendine anlatıp durduğun hikâyeyi değil de,

kendi hayatını yaşayabilesin.

about your life.

And that's how we walk around those bars.

Bu şekilde o çubukların etrafından dolanabiliyoruz.

So I want to go back to the letter from the woman, about the affair.

Şimdi o kadından gelen mektuba geri dönmek istiyorum, ilişkisiyle ilgili olan.

She asked me what she should do.

Bana ne yapması gerektiğini sormuştu.

Now, I have this word taped up in my office:

Şu kelimeyi ofisime astım:

ultrakrepidaryanizm.

ultracrepidarianism.

The habit of giving advice or opinions outside of one's knowledge or competence.

Kişinin bilgisi veya yeterliliği dışında öğüt verme veya fikir sunma alışkanlığı.

It's a great word, right?

Mükemmel bir kelime, değil mi?

Birçok farklı bağlamda kullanabilirsiniz.

You can use it in all different contexts,

Bu TED konuşmasından sonra bu kelimeyi kullanacağınızdan eminim.

I'm sure you will be using it after this TED Talk.

I use it because it reminds me that as a therapist,

Ben kullanıyorum çünkü bir terapist olarak bana,

I can help people to sort out what they want to do,

yapmak istedikleri şeyi bulmalarında insanlara yardım edebileceğimi

but I can't make their life choices for them.

ancak hayatlarındaki seçimleri benim yapamayacağımı bana hatırlatıyor.

Only you can write your story,

Sadece siz, kendi hikâyenizi yazabilirsiniz

and all you need are some tools.

ve tek ihtiyacınız olan şey bazı araçlar.

So what I want to do

O yüzden şimdi burada,

is I want to edit this woman's letter together, right here,

bu kadının mektubunu

beraber düzenleyelim istiyorum

as a way to show how we can all revise our stories.

böylelikle, hikâyelerimizi gözden geçirip

nasıl düzenleyebileceğimizi görelim.

And I want to start by asking you

Sizden şunu istiyorum:

to think of a story that you're telling yourself right now

Kendinize anlatıyor olduğunuz

that might not be serving you well.

ancak size iyi hizmet etmeyen bir hikâye düşünün.

It might be about a circumstance you're experiencing,

İçinden geçiyor olduğunuz bir durum hakkında olabilir,

it might be about a person in your life,

hayatınızdaki birisi hakkında olabilir,

it might even be about yourself.

kendiniz hakkında bile olabilir.

And I want you to look at the supporting characters.

Buradaki yardımcı karakterlere bir bakın.

Who are the people who are helping you

Bu hikâyenin yanlış versiyonuna

to uphold the wrong version of this story?

tutunmanızı sağlayan kişiler kimler?

For instance, if the woman who wrote me that letter

Mesela, bana o mektubu yazan kadın,

olayı arkadaşlarına anlatsaydı, arkadaşları muhtemelen

told her friends what happened,

they would probably offer her what's called "idiot compassion."

ona "aptal merhameti" diye tabir edilen şeyi sunarlardı.

Now, in idiot compassion, we go along with the story,

"Aptal merhameti"nde, bize anlatılan hikâyeye sadık kalırız

we say, "You're right, that's so unfair,"

ve deriz ki, "Haklısın, çok büyük haksızlık."

when a friend tells us that he didn't get the promotion he wanted,

Bir arkadaşımız istediği terfiyi alamadığını söylediğinde,

even though we know this has happened several times before

çok kereler aynı şey olmuş olsa da

gerçekten çabalamadığını bilmemize rağmen,

because he doesn't really put in the effort,

ve ofis gereçlerini çalıyor da olmasına rağmen...

and he probably also steals office supplies.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

We say, "Yeah, you're right, he's a jerk,"

Deriz ki, "Evet, haklısın, tam bir pislik",

when a friend tells us that her boyfriend broke up with her,

bir arkadaşımız sevgilisinin kendisinden ayrıldığını söylediğinde,

even though we know that there are certain ways

arkadaşımızın ilişki içerisinde belirli bir şekilde davrandığını

she tends to behave in relationships,

bilmemize rağmen,

like the incessant texting or the going through his drawers,

mesela sürekli mesaj atma veya çekmeceleri karıştırma gibi,

that tend to lead to this outcome.

bu durum böyle bir sonuca yol açma eğilimindedir.

We see the problem, it's like,

Aslında problem şu şekilde,

if a fight breaks out in every bar you're going to,

gittiğin her barda bir kavga çıkıyorsa

it might be you.

sorun belki de sendedir.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

In order to be good editors, we need to offer wise compassion,

İyi hikâye düzenleyicileri olabilmek için bilgelikle şefkat sunmamız gerekiyor.

not just to our friends, but to ourselves.

Sadece arkadaşlarımıza değil, kendimize de.

Şöyle diyebiliriz -- teknik olarak şu şekilde tanımlanabilir --

This is what's called -- I think the technical term might be --

"şefkatli gerçeklik bombaları atmak"

"delivering compassionate truth bombs."

Bu gerçeklik bombaları şefkat içeriyor

And these truth bombs are compassionate,

because they help us to see what we've left out of the story.

çünkü hikâyenin dışında bıraktığımız şeyleri görmemizi sağlıyorlar.

The truth is,

Gerçek şu ki,

we don't know if this woman's husband is having an affair,

bu kadının kocası gerçekten bir ilişki içerisinde mi

or why their sex life changed two years ago,

veya seks hayatlarında iki sene önce neden değişiklik olmuş

or what those late-night phone calls are really about.

veya gece geç saatteki konuşmalar neyle ilgili, bunları bilmiyoruz.

And it might be that because of her history,

Belki de kendi geçmişinden dolayı

she's writing a singular story of betrayal,

tekil bir ihanet hikâyesi yazıyordur

but there's probably something else

ancak muhtemelen başka bir şey olmuştur

that she's not willing to let me, in her letter,

ve mektubunda bundan bana bahsetmiyordur

or maybe even herself, to see.

veya kendisi de farkında değildir.

It's like that guy who's taking a Rorschach test.

Tıpkı Rorschach testi yapan kişiler gibi.

You all know what Rorschach tests are?

Rorschach testini bilir misiniz?

A psychologist shows you some ink blots, they look like that,

Bir psikolog size bazı mürekkep lekeleri gösterir,

and asks, "What do you see?"

bu lekeler şuna benzerler ve sonra sorar, "Ne görüyorsun?"

So the guy looks at his ink blot and he says,

Adam mürekkep lekesine bakar ve der ki,

"Well, I definitely don't see blood."

"Kan görmediğim kesin."

And the examiner says,

Gözlemci der ki,

"Alright, tell me what else you definitely don't see."

"Tamam, peki kesin olarak görmediğin başka ne var, anlat bana"

In writing, this is called point of view.

Yazı dilinde buna bakış açısı denir.

What is the narrator not willing to see?

Hikâyeyi anlatanın görmek istemediği şey nedir?

So, I want to read you one more letter.

Size bir mektup daha okumak istiyorum.

And it goes like this.

Şöyle diyor:

"Dear Therapist,

"Sevgili Terapist,

I need help with my wife.

Karımla ilgili yardıma ihtiyacım var.

Lately, everything I do irritates her,

Son zamanlarda yaptığım her şey, onu kızdırıyor,

even small things, like the noise I make when I chew.

küçük şeyler bile, mesela bir şey çiğnerken çıkardığım ses.

Kahvaltıda fark ettim ki,

At breakfast,

I noticed that she even tries to secretly put extra milk in my granola

tahıl gevreğime gizlice süt ekliyor

so it won't be as crunchy."

ki daha az gevrek olsun."

(Laughter)

(Gülüşmeler)

"I feel like she became critical of me after my father died two years ago.

"Babam iki sene önce öldükten sonra bana eleştiri yapmaya başladı.

I was very close with him,

Babamla çok yakındım.

and her father left when she was young,

Onun babası ise gençken vefat etmişti.

so she couldn't relate to what I was going through.

O yüzden içinden geçtiğim durumu anlayamadı.

There's a friend at work whose father died a few months ago,

İş yerimde bir arkadaşın da babası birkaç ay önce vefat etti.

and who understands my grief.

O benim yasımı anlıyor.

I wish I could talk to my wife like I talk to my friend,

Keşke arkadaşımla konuşabildiğim gibi eşimle de konuşabilsem.

but I feel like she barely tolerates me now.

Ancak karım şu aralar bana zor tahammül ediyor gibi.

How can I get my wife back?"

Eşimi nasıl geri alabilirim?"

OK.

Tamam.

So, what you probably picked up on

Fark etmiş olabileceğiniz gibi

is that this is the same story I read you earlier,

bu size daha önce okumuş olduğum hikâyenin aynısı.

just told from another narrator's point of view.

Sadece başka bir anlatıcının bakış açısıyla yazılmış.

Her story was about a husband who's cheating,

Kadının hikâyesi aldatan kocasıyla ilgiliydi.

his story is about a wife who can't understand his grief.

Adamın hikâyesi ise yasını anlayamayan karısı ile ilgili.

But what's remarkable, is that for all of their differences,

Ancak dikkat çekici olan şey,

what both of these stories are about is a longing for connection.

tüm farklarına rağmen,

iki hikâyenin de bağlantı kurma özlemine dair olması.

And if we can get out of the first-person narration

Eeğer ilk kişinin bakış açısını geçip

and write the story from another character's perspective,

başka bir karakterin gözünden hikâyeyi yazarsak

suddenly that other character becomes much more sympathetic,

birdenbire diğer karakter çok daha fazla sempatik görünebiliyor

and the plot opens up.

ve hikâye açılıyor.

That's the hardest step in the editing process,

Düzenleme sürecindeki en zor adım bu

but it's also where change begins.

ancak aynı zamanda değişimin de başladığı nokta.

What would happen if you looked at your story

Eğer kendi hikâyenize başka bir kişinin gözünden bakıp

and wrote it from another person's point of view?

hikâyeyi onun bakış açısına göre yazsanız nasıl olurdu?

What would you see now from this wider perspective?

Daha geniş bu bakış açısı ile ne görüyor olurdunuz?

That's why, when I see people who are depressed,

O yüzden, canı sıkkın kişileri gördüğümde,

I sometimes say,

bazen diyorum ki,

"You are not the best person to talk to you about you right now,"

"Senin hakkında konuşmak için şu anda sen en iyi kişi değilsin"

because depression distorts our stories in a very particular way.

çünkü sıkıntı, hikâyeyi belirli şekillerde çarpıtıyor.

Bakış açımızı kısıtlıyor.

It narrows our perspectives.

The same is true when we feel lonely or hurt or rejected.

Aynısı, yalnız, incinmiş veya reddedilmiş hissettiğimizde de geçerli.

We create all kinds of stories,

Kısıtlı bakış açımızla çarpıttığımız

distorted through a very narrow lens

pek çok hikâye yaratıyoruz,

that we don't even know we're looking through.

öyle ki, o bakış açısıyla çarpıttığımızın farkında bile değiliz.

And then, we've effectively become our own fake-news broadcasters.

Sonra da, kendi çarpıttığımız haberlerimizi kendimiz servis ediyoruz.

I have a confession to make.

Size bir şey itiraf edeceğim.

I wrote the husband's version of the letter I read you.

Kocasının ağzından yazılmış gibi görünen mektubu ben yazdım.

Bu arada, tahıl gevreği ve pita cipsi arasında

You have no idea how much time I spent

debating between granola and pita chips, by the way.

ne kadar çok tartışma yaşadığımı tahmin bile edemezsiniz.

I wrote it based on all of the alternative narratives

Bu mektubu, seneler içerisinde gördüğüm

that I've seen over the years,

çeşitli anlatılara göre yazdım,

not just in my therapy practice, but also in my column.

sadece terapi seanslarımdan değil, kendi köşemden de ilham aldım.

When it's happened

Böyle aynı olayın içerisindeki

that two people involved in the same situation

iki kişinin birbirinden habersizce bana yazdığı

have written to me, unbeknownst to the other,

and I have two versions of the same story

ve hikâyenin iki farklı versiyonunu

sitting in my inbox.

gelen kutumda gördüğüm zamanlar oldu.

That really has happened.

Bu gerçekten oldu.

I don't know what the other version of this woman's letter is,

Bu kadının mektubunun öteki versiyonunun ne olduğunu bilmiyorum

but I do know this:

ama şunu biliyorum ki;

she has to write it.

o, bu mektubu yazmak zorunda.

Because with a courageous edit,

Çünkü cesur bir düzenlemeyle,

she'll write a much more nuanced version of her letter that she wrote to me.

bana yazdığı mektubun daha incelikli bir versiyonunu yazması mümkün.

Even if her husband is having an affair of any kind --

Kocası bir ilişki yaşıyor olsa bile --

and maybe he is --

ki belki de yaşıyor --

she doesn't need to know what the plot is yet.

hikâyenin ne olduğunu şu anda bilmesine gerek yok.

Because just by virtue of doing an edit,

Çünkü düzenleme yapabilme meziyeti bile

she'll have so many more possibilities for what the plot can become.

hikâyenin ne olabileceğine dair çok fazla ihtimali barındırıyor.

Now, sometimes it happens that I see people who are really stuck,

Bazen insanların bir noktaya takılıp kaldıklarını

and they're really invested in their stuckness.

ve bu takılıp kalmışlıklarına

ne kadar çok yatırım yapmış olduklarını görüyorum.

We call them help-rejecting complainers.

Bu kişilere yardımı reddeden şikayetçiler diyoruz.

I'm sure you know people like this.

Eminim bu tarz kişileri tanıyorsunuzdur.

They're the people who, when you try to offer them a suggestion,

Bir öneride bulunduğunuzda şöyle yaklaşırlar:

they reject it with, "Yeah, no, that will never work, because ..."

"Evet, hayır bu işe yaramaz, çünkü",

"Yeah, no, that's impossible, because I can't do that."

"Hayır, bu imkansız, bunu yapamam."

"Yeah, I really want more friends, but people are just so annoying."

"Evet, daha fazla arkadaşım olsun istiyorum ama insanlar çok yorucu."

(Laughter)

(Gülüşmeler)

What they're really rejecting

Orada aslında reddettikleri şey

is an edit to their story of misery and stuckness.

takılı kaldıkları acı dolu hikâyelerinde bir düzenleme.

And so, with these people, I usually take a different approach.

O yüzden, bu tarz insanlara başka türlü yaklaşıyorum.

And what I do is I say something else.

Onlara başka bir şey söylüyorum.

I say to them,

Diyorum ki,

"We're all going to die."

"Hepimiz öleceğiz."

I bet you're really glad I'm not your therapist right now.

Eminim şu an sizin terapistiniz olmadığıma memnun oldunuz.

Çünkü bana öyle bir bakıyorlar ki,

Because they look back at me

the way you're looking back at me right now,

aynı şu an sizin baktığınız gibi,

with this look of utter confusion.

son derece şaşırmış bir biçimde.

But then I explain that there's a story

Ben de onlara açıklıyorum,

that gets written about all of us, eventually.

eninde sonunda, her birimiz için yazılacak bir hikâye var.

It's called an obituary.

Buna ölüm ilanı deniyor.

And I say that instead of being authors of our own unhappiness,

Diyorum ki, kendi mutsuzluğumuzun yazarları olmak yerine,

we get to shape these stories while we're still alive.

bu hikâyelere hâlâ hayattayken şekil verebiliyoruz.

Hikâyelerimizde kurban olmak yerine hikâyelerimizin kahramanı olabiliriz,

We get to be the hero and not the victim in our stories,

we get to choose what goes on the page that lives in our minds

zihnimizde yaşattığımız sayfalarda nelerin yazdığını biz seçiyoruz

and shapes our realities.

ve bunlar bizim gerçekliğimizi şekillendiriyor.

I tell them that life is about deciding which stories to listen to

Onlara diyorum ki, hayat hangi hikâyelere kulak verdiğimiz

and which ones need an edit.

ve hangilerini düzenleyeceğimize dair verdiğimiz kararlardan ibarettir.

And that it's worth the effort to go through a revision

Gözden geçirmek için gösterilen çabaya değer

because there's nothing more important to the quality of our lives

çünkü hayat kalitemiz için kendimize anlattığımız hikâyelerden

than the stories we tell ourselves about them.

daha önemli bir şey yok.

Kendi hayat hikâyelerimizi yazarken

I say that when it comes to the stories of our lives,

we should be aiming for our own personal Pulitzer Prize.

kendi Pulitzer Ödülümüzü kazanmayı hedeflemeliyiz.

Now, most of us aren't help-rejecting complainers,

Birçoğumuz yardıma direnç gösteren şikayetçilerden değiliz

or at least we don't believe we are.

ya da en azından öyle olduğumuza inanmıyoruz.

But it's a role that is so easy to slip into

Ancak endişeli, öfkeli veya kırılgan hissettiğimiz zamanlarda

when we feel anxious or angry or vulnerable.

bu role kaymak çok kolay.

So the next time you're struggling with something,

O yüzden, zor bir durumun içerisinde olduğunuz bir sonraki seferde,

remember,

hatırlayın,

we're all going to die.

hepimiz öleceğiz.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

And then pull out your editing tools

Sonra da düzenleme gereçlerinizi çıkarın

and ask yourself:

ve kendinize şunu sorun:

what do I want my story to be?

Ben hikâyemin nasıl olmasını istiyorum?

And then, go write your masterpiece.

Sonra da gidin ve kendi şaheserinizi yazın.

Thank you.

Teşekkürler.

(Applause)

(Alkışlar)