Yochai Benkler: Open-source economics

Yochai Benkler, yeni açık kaynak ekonomisi üzerine.

Çeviri: Hidayet Utkan Tan Gözden geçirme: osman oguz ahsen

One of the problems of writing, and working, and looking at the Internet

Internette yazmanıın, çalışmanın ve internete bakmanın problemlerinden birisi

is that it's very hard to separate fashion from deep change.

derin değişimi modadan ayırmanın çok güç olmasıdır.

And so, to start helping that, I want to take us back to 1835.

Onun için bu duruma yardımcı olmak açısından bizleri 1835 yılına geri götürmek istiyorum.

In 1835, James Gordon Bennett founded the first mass-circulation newspaper

1835'te James Gordon Bennet ilk yüksek tirajlı gazeteyi

in New York City.

New York şehrinde kurdu.

And it cost about 500 dollars to start it,

Ve başlangıç maliyeti yaklaşık 500 dolardı,

which was about the equivalent of 10,000 dollars of today.

ki bugünün 10,000 dolarına eşdeğerdir.

By 15 years later, by 1850, doing the same thing

15 yıl sonra, 1850'de aynı şeyi yaparak

-- starting what was experienced as a mass--circulation daily paper

-yüksek tirajlı günlük gazete kurmaya kalkışmak

-- would come to cost two and a half million dollars.

iki buçuk milyon dolara mâl olurdu.

10,000, two and a half million, 15 years.

Başlangıçta 10,000, 15 yıl sonra, iki buçuk milyon dolar.

That's the critical change that is being inverted by the Net.

İşte bu internet sayesinde tersine çevrilen kritik değişimdir.

And that's what I want to talk about today,

Bu, ve bunun sosyal üretimin doğuşu ile nasıl ilgili olduğu

and how that relates to the emergence of social production.

bugün üzerinde konuşmak istediğim konudur.

Starting with newspapers, what we saw was high cost as an initial requirement

Gazete ile başlanırsa, gördüğümüz şey

for making information, knowledge and culture, which led to a stark bifurcation

bilgi ve kültür yapımı için istenen yüksek başlangıç maliyetidir, ki

between producers -- who had to be able to raise financial capital,

üreticiler --finansal sermaye yaratabilme kabiliyeti bulunanlar,

just like any other industrial organization --

herhangi bir diğer sanayi organizasyonu gibi --

and passive consumers that could choose from a certain set of

ve endüstriyel modelin ürettiği malların belirli bir kümesinden

things that this industrial model could produce.

seçim yapabilen pasif tüketiciler arasında katı bir çatallanmaya sebep olmuştur.

Now, the term "information society," "information economy,"

Şimdi, "bilgi toplumu", "bilgi ekonomisi terimleri",

for a very long time has been used as the thing that comes after

çok uzun bir süre

the industrial revolution. But in fact, for purposes of understanding what's happening

Sanayi Devriminden sonra gelen şey olarak kullanıldı. Ancak aslında ne olduğunu anlamak açısından

today, that's wrong. Because for 150 years, we've had an information economy.

bugün, bu yanlıştır. Çünkü 150 yıldır, bizim bilgi ekonomimiz vardı.

It's just been industrial,

Sadece endüstriyeldi.

which means those who were producing had to have a way of raising money

Bu da, üreten kesimlerin,

to pay those two and a half million dollars, and later, more for the telegraph,

bu iki buçuk milyon doları ve sonra, telgraf için daha fazla,

and the radio transmitter, and the television, and eventually the mainframe.

ve radyo vericisi, ve televizyon ve son olarak ana sistemi ödemek için sermaye yaratma yolu bulmaya zorunlu olmaları demek oluyordu.

And that meant they were market based, or they were government owned,

Ve bu da onların, hangi sistemin içinde bulunduklarına bağlı olarak,

depending on what kind of system they were in. And this characterized and anchored

piyasa temelli veya kamu teşebbüsü oldukları anlamına geliyordu. Ve bu

the way information and knowledge were produced for the next 150 years.

sonraki 150 yıl için enformasyonun ve bilginin üretim biçimini karakterize etti ve sabitledi.

Now, let me tell you a different story. Around June 2002,

Şimdi, size farklı bir hikaye anlatmama izin verin. 2002 Haziranı civarında

the world of supercomputers had a bombshell.

süperbilgisayar dünyasına bir bomba düştü.

The Japanese had, for the first time, created the fastest supercomputer --

Japonlar ilk defa en hızlı süperbilgisayarı yarattılar -

the NEC Earth Simulator -- taking the primary from the U.S.,

NEC Dünya Similatörü - birinciliği Birleşik Devletler'den alarak,

and about two years later -- this, by the way, is measuring the trillion floating-point

-- bu, sözü açılmışken söyliyeyim, bilgisayarın işleyebildiği,

operations per second that the computer's capable of running --

saniyedeki bir trilyon gerçel sayı işlemini ölçüyordu-- ve yaklaşık iki yıl sonra

sigh of relief: IBM [Blue Gene] has just edged ahead of the NEC Earth Simulator.

Rahat bir nefes: IBM Mavi Gen yakın zamanda NEC Dünya Smilatörünün önüne geçti.

All of this completely ignores the fact that throughout this period,

Bütün bunlar bu dönem süresince Dünyada

there's another supercomputer running in the world -- SETI@home.

SETI@Home adlı bir diğer süperbilgisayarın çalıştığı gerçeğini göz ardı etmektedir.

Four and a half million users around the world, contributing their

--dünya çapında dörbuçuk milyon kullanıcı,

leftover computer cycles, whenever their computer isn't working,

bilgisayarları çalışmadığı zamanlarda, arta kalan bilgisayar çevrimini

by running a screen saver, and together sharing their resources to create

bir ekran koruyucu çalıştırmak süretiyle katkıda bulunuyorlar, ve NASA'nın

a massive supercomputer that NASA harnesses to analyze the data

radyo teleskoplarından gelen veri analizi için bulundurduğu devasa bir süper bilgisayar yaratmak için

coming from radio telescopes.

kaynaklarını paylaşıyorlar.

What this picture suggests to us is that we've got a radical change in the way

Bu resim bize, bilgi üretimi ve değişiminin, sermayeye katılma biçiminde

information production and exchange is capitalized. Not that it's become

radikal bir değişim yaşadığımızı göstermektedir.

less capital intensive -- that there's less money that's required

Daha az sermaye istediğinden değil -- yani daha az para gerekeceğinden.

-- but that the ownership of this capital, the way the capitalization happens,

--ancak bu sermayenin sahipliği, sermayeye katılımın oluş biçimi,

is radically distributed. Each of us, in these advanced economies,

radikal olarak dağıtılmıştır. Herbirimiz, bu ilerlemiş ekonomilerde

has one of these, or something rather like it -- a computer.

bunlardan birisine sahibiz, ya da benzer bir şeye -- bir bilgisayar.

They're not radically different from routers inside the middle of the network.

Bilgisayar ağı içindeki ağ yönlendiricilerden farklı değiller.

And computation, storage and communications capacity are in the hands of

Ve hesaplama, depolama ve iletişim kapasitesi

practically every connected person -- and these are the basic physical

pratikte bağlı her kişinin kendi elindedir -- ve bunlar

capital means necessary for producing information, knowledge and culture,

dünyada 600 milyondan 1 milyara kadar insanın elinde bulundurduğu

in the hands of something like 600 million to a billion people around the planet.

bilgi, enformasyon ve kültür üretimi için temel fiziki sermaye araçlarıdır.

What this means is that for the first time since the industrial revolution,

Bunun anlamı, sanayi devriminden bu yana ilk kez

the most important means, the most important components of the core

en önemli araçlar -- en ileri ekonomilerin en önemli

economic activities -- remember, we are in an information economy

ekonomik aktiviteleri- hatırlayın, enformasyon ekonomisi içindeyiz

-- of the most advanced economies, and there more than anywhere else,

- ve orada başka herhangi bir yerde olduğundan daha fazla olarak,

are in the hands of the population at large. This is completely different than what we've

çoğunlukla halkın elindedir. Bu bizim

seen since the industrial revolution. So we've got communications and computation

sanayi devriminden beri gördüğümüzden tamamen farklıdır. Bizde, iletişim ve hesaplama yeteneği

capacity in the hands of the entire population,

bütün halkın elinde,

and we've got human creativity, human wisdom, human experience

ve bizde insanın yaratıcılığı, bilgeliği, insan tecrübesi

-- the other major experience, the other major input --

--diğer büyük deneyim, diğer önemli girdi bulunmaktadır.

which unlike simple labor -- stand here turning this lever all day long --

Basit iş gücünden farklı olarak --burada dur ve bu kolu gün boyu çevir-

is not something that's the same or fungible among people.

insanlar arasında aynı ve misli bir şey değildir.

Any one of you who has taken someone else's job, or tried to give yours

İçinizde bir başkasının işini almış bir kimse veya kendi işini

to someone else, no matter how detailed the manual, you cannot transmit

bir başkasına vermek isteyen kişi, kılavuzunuz ne kadar detaylı da olsa, belirli koşullar altında içgüdüsel olarak

what you know, what you will intuit under a certain set of circumstances.

yapacaklarınızı nakledemezsiniz.

In that we're unique, and each of us holds this critical input

Bu açıdan herbirimiz eşsiziz, ve herbirimiz bu kritik girdiyi

into production as we hold this machine.

bu makineyi tuttuğmuz sürece üretime katıyoruz.

What's the effect of this? So, the story that most people know

Bunun etkisi nedir? Birçok kimsenin bildiği hikâye

is the story of free or open source software.

özgür veya açık-kaynak yazılımın hikâyesidir.

This is market share of Apache Web server

Bu Apache sunucusunun pazar payıdır

-- one of the critical applications in Web-based communications.

--Web tabanlı iletişimde kritik uygulamalardan birisi.

In 1995, two groups of people said,

1995'te iki grup insan

"Wow, this is really important, the Web! We need a much better Web server!"

"Vow, Web gerçekten önemli! Çok daha iyi bir sunucuya ihtiyacımız var" dedi.

One was a motley collection of volunteers who just decided,

Bir tanesi,

you know, we really need this, we should write one,

biliyorsunuz, buna gerçekten ihtiyacımız var, bir tane yazmalıyız ve -- bununla ne yapacağız,

and what are we going to do with what --

tamam, onu paylaşacağız! Ve diğer insanlar onu geliştirebilecekler --

well, we're gonna share it! And other people will be able to develop it.

diyen gönüllülerden oluşan karışık bir grup

The other was Microsoft.

Diğeri Microsofttu.

Now, if I told you that 10 years later, the motley crew of people, who didn't control

Şimdi size, 10 yıl sonra ürettikleri hiç bir şeyin kontrolünü elinde bulundurmayan bir grup insanın

anything that they produced, acquired 20 percent of the market

yüzde 20 pazar payı elde ettiklerini ve kırmızı çizgi olduklarını söylesem

and was the red line, it would be amazing! Right?

çok muhteşem olurdu! Değil mi?

Think of it in minivans. A group of automobile

Aynısını mini karavanlar'da düşünün. Bir grup otomobil mühendisi

engineers on their weekends are competing with Toyota. Right?

hafta sonlarında Toyota ile rekabet ediyor. Tamam mı?

But, in fact, of course, the story is it's the 70 percent,

Fakat gerçekte, hikaye web tabanlı iletişim ve uygulamaların çalıştığı kritik uygulamanın yüzde 70'i

including the major e-commerce site -- 70 percent of a critical application

-- büyük e-ticaret siteleri dahil, yüzde 70--

on which Web-based communications and applications work is produced in this form, in

Microsoft ile doğrudan rekabet ederek

direct competition with Microsoft. Not in a side issue --

bu biçimde üretiliyorlar -- net'in bir bileşenini ele geçirmeye çalışmak için merkezi stratejik bir kararda--

in a central strategic decision to try to capture a component of the Net.

önemsiz bir konu değildir.

Software has done this in a way that's been very visible, because

Yazılım bunu çok görünür bir biçimde yaptı, çünkü

it's measurable. But the thing to see is that this actually happens throughout the Web.

yazılım ölçülebilir. Fakat asıl olan bunun web'in tümünde gerçekleştiği.

So, NASA, at some point, did an experiment where they took images of Mars

Bu sebeple Nasa, Mars'ın haritası çıkarılırken alınan görüntülerle ilgili olarak

that they were mapping, and they said, instead of having three or four

bir deney yaptı. Ve 3 veya 4 tane tam eğitimli doktora öğrencisini işe alıp tam zamanlı olarak

fully trained Ph.D.s doing this all the time, let's break it up into small components,

bu işi yaptırmak yerine, işi küçük parçalara bölüp,

put it up on the Web, and see if people, using a very simple interface,

internete koyalım ve bakalım insanlar, çok basit bir arayüzü kullanarak,

will actually spend five minutes here,

burada 5 dakika, şurada 10 dakika farelerine tıklayaraka zaman harcayacaklar mı görelim dediler.

10 minutes there, clicking. After six months,

6 ay sonra

85,000 people used this to generate mapping at a

85,000 kişi

faster rate than the images were coming in, which was, quote,

önceden gelen görüntülerden daha hızlı harita üreterek bunu kullandı, öyle ki

"practically indistinguishable from the markings of a fully-trained Ph.D.,"

sonucu bir kez belli sayıda insana gösterdiğinizde ve ortalamayı hesapladığınızda

once you showed it to a number of people and computed the average.

"tam eğitimli doktora öğrencilerinin çizimlerinden hemen hemen ayırtedilemez" denmiştir.

Now, if you have a little girl, and she goes and writes to

Şimdi, küçük bir kızınız var, ve

-- well, not so little, medium little -- tries to do research on Barbie.

--tamam, çok küçük değil, orta - küçük, Barbie hakkında bir araştırma yapmaya çalışıyor.

And she'll come to Encarta, one of the main online encyclopedias.

ve Encarta'ya gelecek, çevrim içi en önemli ansiklopedilerden biri,

This is what you'll find out about Barbie. This is it, there's nothing more to the definition,

Barbi hakkında bulacağınız şey sadece budur. "Üreticiler" --çoğul--

including, "manufacturers" -- plural -- "now more commonly produce

"artık bu siyahi Barbie gibi farklı etnik özelikte daha fazla bebek üretiyorlar" tanımından fazla hiçbir şey yok, hepsi bu.

ethnically diverse dolls, like this black Barbie." Which is vastly better

Encyclopeida.com'da bulacağınız,

than what you'll find in the encyclopedia.com,

Barbie, Klaus'tan, (kahkaha)

which is Barbie, Klaus. (Laughter)

çok daha iyi bir bilgi.

On the other hand, if they go to Wikipedia, they'll find a genuine article

Bir diğer taraftan, eğer Wikipedia'ya giderlerse,

-- and I won't talk a lot about Wikipedia, because Jimmy Wales is here --

hakiki bir makale bulacaklar - ve Wikipedia hakkında fazla konuşmayacağım çünkü Jimmy Wales burada--

but roughly equivalent to what you would find in the Britannica, differently written,

ancak Britannica'da bulacağınıza yaklaşık olarak eşdeğer, farklı yazılmış,

including the controversies over body image and commercialization,

vücut imajı ve ticarileştirme hakkındaki çekişmeler dahil,

the claims about the way in which she's a good role model, etc.

ne kadar iyi bir rol model olduğuna dair iddialar vs.

Another portion is not only how content is produced, but how relevance is produced.

Diğer kısım ise sadece içeriğin nasıl üretildiği değil, fakat ne kadar uygun olduğudur.

The claim to fame of Yahoo! was, we hire people to look -- originally, not anymore

Yahoo! tarafından yapılan açıklamaya göre: biz insanları bakmaları için işe alıyoruz -- ama artık öyle değil--

-- we hire people to look at websites and tell you --

biz insanları web sitelerine bakmaları ve

if they're in the index, they're good. This, on the other hand, is what 60,000

eğer dizinde iseler iyi olduğunuzu size söylemeleri için işe alıyoruz. Bir diğer taraftan bu,

passionate volunteers produce in the Open Directory Project,

60,000 tutkulu gönüllünün açık adres rehberinde ürettikleridir.

each one willing to spend an hour or two on something they really care about,

Herbiri bu gerçekten iyiydi demek için gerçekten umursadıkları bir şey üzerine

to say, this is good. So, this is the Open Directory Project, with 60,000 volunteers,

bir veya iki saat geçirmeye istekliler. Bu Açık Rehber Projesi, 60,000 gönüllüsü ile,

each one spending a little bit of time, as opposed to a few hundred

bir kaç yüz tane tam zamanlı maaşlı çalışana karşılık,

fully paid employees. No one owns it, no one owns the output,

her biri küçük bir miktar zaman harcıyor. Kimse onun sahibi değil, kimse çıktının sahibi değil,

it's free for anyone to use and it's the output of people acting out of social

herkesin kullanımına açık, ve o sosyal ve psikolojik motivasyonlarından kaynaklı olarak ilginç bir şeyler

and psychological motivations to do something interesting.

yapmak isteyen insanların üretimidir.

This is not only outside of businesses. When you think of what is the critical innovation

Bu sadece iş hayatının dışında değildir. Google'ın kritik yeniliğinin ne olduğunu düşünürsek,

of Google, the critical innovation is outsourcing the one most important thing --

kritik yenilik, en önemli bir şeyi dışarıdan temin etmeleri--

the decision about what's relevant -- to the community of the Web as a whole,

bir bütün olarak web topluluğuna neyin uygun olduğunun kararı --

doing whatever they want to do: so, page rank.

ne isterlerse onun yapılması.

The critical innovation here is instead of our engineers, or our people saying

Buradaki kritik yenilik, mühendislerimizin veya bizim insanlarımızın neyin en uygun olduğunu söylemeleri yerine,

which is the most relevant, we're going to go out and count what you,

biz dışarıya bakıp, sizi, hangi sebeple olursa olsun

people out there on the Web, for whatever reason -- vanity, pleasure --

-- boşluktan, zevkten -- ağlar kurup birbirleri ile bağlanan web'deki insanları

produced links, and tied to each other. We're going to count those, and count them up.

sayacağız. Biz onları sayıp, bir araya toplayacağız.

And again, here, you see Barbie.com, but also, very quickly,

Ve tekrar, burada Barbie.com'u görüyorsunuz, bundan başka, çok çabuk şekilde

Adiosbarbie.com, the body image for every size. A contested cultural object,

Adiosbarbie.com, her beden için vücut imajı. Yakında en temel

which you won't find anywhere soon on Overture, which is the classic

piyasa - temelli mekanizmada bulamayacağınız

market-based mechanism: whoever pays the most is highest on the list.

tartışmaya açık kültürel bir nesne. Kim en fazla öderse en iyisini o alır.

So, all of that is in the creation of content, of relevance, basic human expression.

Bu sebeple, bütün bunlar, içeriğin yaratılması, uygunluğu ve temel insan ifadesindedir.

But remember, the computers were also physical. Just physical materials

Ancak hatırlayınız ki, bilgisayarlarda sadece fizikidir, sadece fiziksel nesneler

-- our PCs -- we share them together. We also see this in wireless.

--bizim kişisel bilgisayarlarımız, onları beraber paylaşıyoruz. Bunu kablosuz bağlantıda da görüyoruz.

It used to be wireless was one person owned the license, they transmitted in an

Eskiden kablosuz, elinde lisans bulunduran bir kişi idi. Bir bölge içinde aktarıyorlardı

area, and it had to be decided whether they would be licensed or based on property.

ve, lisanslanmalarına veya mülk temelli olup olmamalarına karar verilmesi gerekiyordu.

What we're seeing now is that computers and radios are becoming so sophisticated

Şu anda gördüğümüz şey ise, bilgisayarlar ve radyolar o kadar çok gelişiyorlar ki

that we're developing algorithms to let people own machines, like Wi-Fi devices,

insanların makinelere sahip olabilmeleri için, wi-fi cihazları gibi, algoritmalar geliştiriyoruz,

and overlay them with a sharing protocol that would allow a community like this

ve onları, böyle bir topluluğa

to build its own wireless broadband network simply from the simple principle:

kendi kablosuz genişbant ağlarını kurabilmeleri için, şu basit prensipten hareketle, paylaşılan bir protokolle örtüştürüyoruz:

When I'm listening, when I'm not using, I can help you transfer your messages;

Ben dinlemezken, ben kullanmazken, sana mesajlarını göndermekte yardımcı olabilirim.

and when you're not using, you'll help me transfer yours.

Ve senin kullanmadığın zamanlarda, sen bana senin mesajlarını göndermemde yardımcı olabilirsin.

And this is not an idealized version. These are working models that at least in some

Ve bu idealleştirilmiş bir sürüm değil. Bunlar

places in the United States are being implemented, at least for public security.

A.B.D'de bazı yerlerde en azından kamunun güvenliği amacıyla uygulanan, çalışan modellerdir.

If in 1999 I told you, let's build a data storage and retrieval system.

1999'da eğer size, bir veri okuma ve saklama sistemi geliştirelim deseydim.

It's got to store terabytes. It's got to be available 24 hours a day,

Terabaytları depolayabilmeli. Günün 24 saati haftanın

seven days a week. It's got to be available from anywhere in the world.

7 günü müsait olmalı. Dünyanın her yerinden ulaşılabilmeli.

It has to support over 100 million users at any given moment. It's got to

Herhangi bir anda 100,000,000 kullanıcıyı destekleyebilmeli. Saldırılara

be robust to attack, including closing the main index, injecting malicious files,

, ana indeksin kapanması dahil, zararlı dosyalara,

armed seizure of some major nodes. You'd say that would take years.

büyük gasp ataklarına karşı dayanıklı olmalı. Bunun yıllar alacağını söylerdiniz.

It would take millions. But of course, what I'm describing is P2P file sharing.

Milyonlarca yıl alırdı. Ancak, burada betimlediğim P2P dosya paylaşımı.

Right? We always think of it as stealing music, but fundamentally,

Doğru mu? Bunu her zaman müziği çalmak olarak düşündük, ancak esasında,

it's a distributed data storage and retrieval system, where people,

insanların çok belirli sebeplerle, bir şeyler yaratmak için,

for very obvious reasons, are willing to share their bandwidth and their

bant genişliğini ve depolarını paylaştıkları

storage to create something.

dağıtılmış bir saklama ve okuma sistemidir.

So, essentially what we're seeing is the emergence of a fourth transactional

Böylece, burada gördüğümüz dördüncü bir işlemsel çerçevenin

framework. It used to be that there were two primary dimensions along which

doğuşudur. Eskiden şeyleri arasında bölebileceğiniz iki ana boyut vardı.

you could divide things. They could be market based, or non-market based;

Serbest piyasa temelli veya serbest piyasa temelli olmayanlar;

they could be decentralized, or centralized.

Merkezileştirilebilir veya dağıtılabilirlerdi.

The price system was a market-based and decentralized system.

Fiyat sistemi piyasa temelli idi ve dağıtılmıştı.

If things worked better because you actually had somebody organizing them,

Eğer işler daha iyi gidiyordu ise, sebebi onları sizin için düzenleyen birisinin olması idi,

you had firms, if you wanted to be in the market -- or you had governments

piyasada olmak istiyor idiyseniz firmalarınız vardı--veya hükümetleriniz vardı

or sometimes larger non-profits in the non-market.

veya bazen piyasa dışında kâr amacı gütmeyen daha büyük organizasyonlarınız vardı.

It was too expensive to have decentralized social production,

Toplumsal üretimi dağıtmak çok pahalıydı

to have decentralized action in society. That was not about society itself.

-- toplumun kendisi ile ilgili olmayan -- toplum içindeki aktiviteyi dağıtmak.

That was, in fact, economic.

Aslında ekonomikti.

But what we're seeing now is the emergence of this fourth system

Ancak şu anda gördüğümüz bu dördüncü toplumsal paylaşım ve değişim

of social sharing and exchange.

sisteminin doğuşu.

Not that it's the first time that we do nice things to each other, or for each other,

Toplumsal varlıklar olarak birbirimiz için veya birbirimize karşı ilk defa iyi şeyler yapmıyoruz.

as social beings. We do it all the time.

Bunu her zaman yapıyoruz.

It's that it's the first time that it's having major economic impact.

Yalnızca, ilk kez önemli ekonomik etkisi oluyor.

What characterizes them is decentralized authority.

Bunları karakterize eden ise dağıtılmış yetkidir.

You don't have to ask permission, as you do in a property-based system.

Mülk temelli sistemlerde olduğu gibi, izin almanıza gerek yoktur.

May I do this? It's open for anyone to create and innovate and share,

Bunu yapabilir miyim? Eğer isterlerse, kendi başlarına veya başkaları ile, yaratmak, yenilik yapmak, paylaşmak

if they want to, by themselves or with others,

için herkeze açık, çünkü mülk

because property is one mechanism of coordination.

bir koordinasyon mekanizmasıdır.

But it's not the only one.

Ancak tek değildir.

Instead, what we see are social frameworks for all of the critical things that we use

Onun yerine, gördüğümüz,

property and contract in the market: information flows to decide what are

kullandığımız tüm kritik şeyler piyasadaki mülk ve sözleşme için toplumsal çerçevelerdir.

interesting problems; who's available and good for something;

Bilgi, nelerin ilginç problemler, kimin bir şey için uygun ve iyi olduğuna,

motivation structures -- remember, money isn't always the best motivator.

motivasyon yapılarına karar vermek için akar -- hatırlayın para her zaman en iyi motive edici değildir.

If you leave a $50 check after dinner with friends,

Eğer arkadaşlarınzla yediğiniz bir akşam yemeğinde

you don't increase the probability of being invited back.

50 dolarık bir çek bırakırsanız, yeniden çağrılma şansınızı arttırmazsınız.

And if dinner isn't entirely obvious, think of sex. (Laughter)

Ve eğer akşam yemeği çok bariz değilse, seksi düşünün. (kahkahalar)

It also requires certain new organizational approaches.

Ayrıca belli yeni organizasyonel yaklaşımlar gerektirmektedir.

And in particular, what we've seen is task organization.

Ve özellikle, gördüğümüz şey görev organizasyonudur.

You have to hire people who know what they're doing.

Ne yaptığını bilen insanları işe almak durumundasınız.

You have to hire them to spend a lot of time.

Onları çok zaman harcamaları için istihdam etmelisiniz.

Now, take the same problem,

Şimdi aynı problemi ele alın,

chunk it into little modules, and motivations become trivial.

küçük modüllere bölün, ve motivasyonlar önemsiz hale gelir.

Five minutes, instead of watching TV?

Televizyon izlemek yerine, beş dakika?

Five minutes I'll spend just because it's interesting. Just because it's fun.

Beş dakika harcıyacağım çünkü o ilginç. Sadece eğlenceli olduğu için.

Just because it gives me a certain sense of meaning, or, in places that are more

Sadece bana bir anlam duygusu verdiği veya Wikipedia da olduğu gibi daha çok dâhil olduğumuz

involved, like Wikipedia, gives me a certain set of social relations.

yerlerde, bana bazı toplumsal ilşkiler sağladığı için.

So, a new social phenomenon is emerging.

Böylece, yeni bir toplumsal fenomen doğmaktadır.

It's creating, and it's most visible when we see it as a new form of competition.

Bu bir yaratım, ve en çok rekabetin yeni bir biçimi olarak düşündüğümüz zaman görünür hale geliyor.

Peer-to-peer networks assaulting the recording industry;

P2P bilgisayar ağları plak endüstrisine saldırmaktadır;

free and open source software taking market share from Microsoft;

ücretsiz ve açık kaynak yazılım Microsoft'tan pazar payı almaktadır.

Skype potentially threatening traditional telecoms;

Skype geleneksel telekom şirketlerini imkan dahilinde tehdit etmektedir.

Wikipedia competing with online encyclopedias.

Wikipedia online ansiklopedilerle rekabet halindedir.

But it's also a new source of opportunities for businesses.

Ancak bu, işler için ayrıca yeni bir fırsat kaynağıdır.

As you see a new set of social relations and behaviors emerging,

Gördüğünüz gibi, yeni bir takım toplumsal ilşkiler ve davranışlar ortaya çıkmaktadır,

you have new opportunities. Some of them are toolmakers.

yeni fırsatlarınız var. Bazıları uzman aletçiler.

Instead of building well-behaved appliances

İyi işleyen teçhizatlar yapmak yerine

-- things that you know what they'll do in advance --

--önceden ne yapacağını bildiğiniz şeyler--

you begin to build more open tools. There's a new set of values,

daha açık aletler yapmaya başlıyorsunuz. Yeni bir değerler kümesi mevcut

a new set of things people value.

insanların değer verdiği yeni şeylerin kümesi.

You build platforms for self-expression and collaboration.

Kendinizi ifade ve işbirliği için yeni platformlar inşa ediyorsunuz.

Like Wikipedia, like the Open Directory Project,

Wikipedia gibi, Açık Rehber Projesi gibi,

you're beginning to build platforms, and you see that as a model.

platformlar inşa etmeye başlıyorsunuz, ve bunu bir model olarak görüyorsunuz.

And you see surfers, people who see this happening, and in some sense

Ve internet gezginlerini görüyorsunuz, bunun gerçekleştiğini gören ve bunu bir çeşit

build it into a supply chain, which is a very curious one. Right?

tedarik zincirine dönüştüren insanları, çok ilginç değil mi?

You have a belief: stuff will flow out of connected human beings.

Bir inancınız var: Yeni şeyler birbirine bağlı insanlardan dışarıya akacak.

That'll give me something I can use, and I'm going to contract with someone.

Bana kullanabileceğim bir şey verecek, ve ben bir başkası ile sözleşme yapacağım.

I will deliver something based on what happens. It's very scary

Ben neyin gerçekleşiyor olduğu temelinde birşeyler teslim edeceğim. Çok korkutucu

-- that's what Google does, essentially.

-- Google aslında bunu yapıyor.

That's what IBM does in software services, and they've done reasonably well.

Bu IBM'in yazılım servisinde yaptığı şeydir, ve oldukça iyi yaptılar.

So, social production is a real fact, not a fad.

Böylece, toplumsal üretim geçici bir moda değil, gerçek bir olgudur.

It is the critical long-term shift caused by the Internet.

Bu internetin sebep olduğu uzun dönemli kritik değişimdir.

Social relations and exchange become significantly more important than they ever

Toplumsal ilşkiler ve değişim, ekonomik bir fenomen olarak, daha önce olduklarından

were as an economic phenomenon. In some contexts, it's even more efficient

çok daha fazla önemli hale geliyorlar. Hatta bazı bağlamlarda

because of the quality of the information, the ability to find the best person,

bilginin kalitesi, en iyi insanı bulma, daha düşük işlem maliyeti sebebiyle çok daha etkili.

the lower transaction costs. It's sustainable and growing fast.

Sürdürülebilir ve hızla büyüyor.

But -- and this is the dark lining -- it is threatened by

Ancak -- ve işte bu siyah örtü --

-- in the same way that it threatens -- the incumbent industrial systems.

--kendisi nasıl tehdit ediyorsa -- o da zorunlu sanayi sistemleri tarafından tehdit ediliyor.

So next time you open the paper, and you see an intellectual property decision,

Böylece, bir dahaki sefere gazeteyi açtığınızda, ve fikri mülkiyet,

a telecoms decision, it's not about something small and technical.

bir telekomunikasyon kararı gördüğünüzde, bu küçük ve teknik bir şey hakkında değildir.

It is about the future of the freedom to be as social beings with each other,

Bu birbirimiz ile toplumsal varlıklar olma özgürlüğünün geleceği ile

and the way information, knowledge and culture will be produced.

ve enformasyonun, bilginin ve kültürün nasıl üretileceği ile ilgilidir.

Because it is in this context that we see a battle over how easy or hard it will be

Çünkü, bu bağlamdadır ki, sınai bilgi ekonomisinin, basit şekilde önceki haliyle devam etmesinin

for the industrial information economy to simply go on as it goes,

veya yeni üretim modelinin sanayi modelinin yanında gelişmeye başlamasının

or for the new model of production to begin to develop alongside that industrial model,

ve dünyayı görmeye başlama şeklimizi değiştirmesi ve gördüğümüzün ne olduğunu rapor etmesinin

and change the way we begin to see the world and report what it is that we see.

ne kadar kolay veya ne kadar zor olacağının bir savaşımını görüyoruz.

Thank you.

Teşekkürler.