Sebastian Seung: I am my connectome

Sebastian Seung:Konektomum neyse oyum.

Çeviri: Emre Sevinc Gözden geçirme: Sancak Gülgen

We live in in a remarkable time,

Kayda değer bir dönemde yaşıyoruz,

the age of genomics.

genom bilimi çağı.

Your genome is the entire sequence of your DNA.

Genomunuz DNAnızın tüm dizisidir.

Your sequence and mine are slightly different.

Sizin diziniz ile benimki biraz farklıdır.

That's why we look different.

Bu yüzden farklı görünüyoruz.

I've got brown eyes;

Benim gözlerim kahverengi.

you might have blue or gray.

Sizinki mavi ya da gri olabilir.

But it's not just skin-deep.

Ama bu sadece yüzeydeki şeylerle ilgili değil.

The headlines tell us

Manşetlere göre

that genes can give us scary diseases,

genler bize korkunç hastalıklar verebilir,

maybe even shape our personality,

hatta belki kişiliğimizi şekillendirebilir

or give us mental disorders.

veya bize akıl hastalıkları verebilir.

Our genes seem to have

Görünen o ki genlerimiz

awesome power over our destinies.

kaderimiz üzerinde büyük bir güce sahip.

And yet, I would like to think

Buna rağmen ben genlerimden fazlası

that I am more than my genes.

olduğumu düşünmeyi terchi ederim.

What do you guys think?

Siz ne düşünüyorsunuz?

Are you more than your genes?

Genlerinizden daha fazlası mısınız?

(Audience: Yes.) Yes?

(Seyirciler: Evet.) Evet?

I think some people agree with me.

Galiba bazı insanlar bana katılıyor.

I think we should make a statement.

Sanırım bu iddiayı dile getirmeliyiz.

I think we should say it all together.

Bence bunu hep birlikte söylemeliyiz.

All right: "I'm more than my genes" -- all together.

Pekala: "Ben genlerimden daha fazlasıyım" -- hep beraber.

Everybody: I am more than my genes.

Herkes: Ben genlerimden daha fazlasıyım.

(Cheering)

(Neşeli)

Sebastian Seung: What am I?

Sebastian Seung: Ben neyim?

(Laughter)

(Gülüşmeler)

I am my connectome.

Konektomum neyse ben oyum.

Now, since you guys are really great,

Şimdi, siz harika insanlar olduğunuza göre

maybe you can humor me and say this all together too.

belki beni eğlendirebilir ve bunu da hep birlikte söyleyebilirsiniz.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

Right. All together now.

Pekala. Şimdi hep birlikte.

Everybody: I am my connectome.

Herkes: Konektomum neyse ben oyum.

SS: That sounded great.

SS: Bu harikaydı.

You know, you guys are so great, you don't even know what a connectome is,

O kadar harikasınız ki, konektom nedir bilmediğiniz halde

and you're willing to play along with me.

bana eşlik ediyorsunuz.

I could just go home now.

Ben de şimdi eve gidebilirim.

Well, so far only one connectome is known,

Pekala, şimdiye dek sadece tek bir konektom biliniyor

that of this tiny worm.

ve o da bu minik kurtçuğa ait.

Its modest nervous system

Onun basit sinir sistemi

consists of just 300 neurons.

sadece 300 nörondan ibaret.

And in the 1970s and '80s,

1970ler ve 80lerde,

a team of scientists

bir grup bilim insanı

mapped all 7,000 connections

bu nöronlar arasındaki 7000 bağlantının

between the neurons.

haritasını çıkardı.

In this diagram, every node is a neuron,

Bu diyagramda her nokta bir nörondur

and every line is a connection.

ve her çizgi de bir bağlantı.

This is the connectome

Bu C. elegans kurtçuğunun

of the worm C. elegans.

konektomudur.

Your connectome is far more complex than this

Sizin konektomunuz bundan çok daha karmaşıktır

because your brain

çünkü sizin beyninizde

contains 100 billion neurons

100 milyar nöron ve

and 10,000 times as many connections.

bundan 10.000 kat daha çok bağlantı vardır.

There's a diagram like this for your brain,

Sizin beyniniz için de bunun gibi bir diyagram var

but there's no way it would fit on this slide.

ama onu bu ekrana sığdıramam.

Your connectome contains one million times more connections

Sizin konektomunuzdaki bağlantı sayısı genomunuzdaki harflerden

than your genome has letters.

bir milyon kat daha fazladır.

That's a lot of information.

Bu epey çok bilgi demektir.

What's in that information?

Peki bu bilginin anlamı ne?

We don't know for sure, but there are theories.

Tam olarak bilmiyoruz ama bazı teoriler var.

Since the 19th century, neuroscientists have speculated

19. yüzyıldan beri nörobilimciler çeşitli şeyler düşündüler,

that maybe your memories --

belki de hafızalarınız --

the information that makes you, you --

yani sizi siz yapan bilgiler --

maybe your memories are stored

beyinleriniz arasındaki bağlantılarda

in the connections between your brain's neurons.

depolanmaktadır.

And perhaps other aspects of your personal identity --

Ve belki kişisel kimliğinizin diğer noktaları da --

maybe your personality and your intellect --

belki de kişiliğiniz ve düşünce dünyanız --

maybe they're also encoded

belki bunlar da

in the connections between your neurons.

nöronlarınız arasındaki bağlantılarla kodlanmıştır.

And so now you can see why I proposed this hypothesis:

Ve şimdi benim neden şu hipotezi ortaya attığımı görebilirsiniz sanırım:

I am my connectome.

Konektomum neyse ben oyum.

I didn't ask you to chant it because it's true;

Bu doğru olduğu için istemedim bunu hep bir ağızdan söylemenizi.

I just want you to remember it.

Sadece hatırlamanızı istiyorum.

And in fact, we don't know if this hypothesis is correct,

Aslında bu hipotez doğru mu bilmiyoruz

because we have never had technologies

çünkü bunu test edebilecek kadar güçlü

powerful enough to test it.

teknolojimiz hiç olmamıştı.

Finding that worm connectome

O kurtçuğun konektomunu bulmak

took over a dozen years of tedious labor.

12 yıldan daha uzun süre boyunca çok ciddi emek gerektirdi.

And to find the connectomes of brains more like our own,

Ve bizimki gibi beyinlerin konektoumunu bulmak için

we need more sophisticated technologies, that are automated,

konektomları bulmamızı hızlandıracak

that will speed up the process of finding connectomes.

daha sofistike ve otomatik teknolojilere ihtiyacımız var.

And in the next few minutes, I'll tell you about some of these technologies,

Önümüzdeki birkaç dakika boyunca size şu anda benim ve çalışma arkadaşlarımın

which are currently under development

laboratuvarlarında geliştirilmekte olan

in my lab and the labs of my collaborators.

teknolojilerden bahsedeceğim.

Now you've probably seen pictures of neurons before.

Muhtemelen daha önce nöron resimleri görmüşsünüzdür.

You can recognize them instantly

Onları fantastik şekillerine bakarak

by their fantastic shapes.

hemen tanıyabilirsiniz.

They extend long and delicate branches,

Uzun ve ince dallar boyunca uzanırlar,

and in short, they look like trees.

kısaca ağaçlara benzerler.

But this is just a single neuron.

Ama bu sadece tek bir nöron.

In order to find connectomes,

Konektomları bulabilmek için

we have to see all the neurons at the same time.

tüm nöronları aynı anda görmemiz gerekiyor.

So let's meet Bobby Kasthuri,

Bu yüzden Bobby Kasthuri ile tanışalım,

who works in the laboratory of Jeff Lichtman

kendisi Harvard Üniversitesi'nde Jeff Lichtman'ın laboratuvarında

at Harvard University.

çalışıyor.

Bobby is holding fantastically thin slices

Bobby fare beyninin çok ince

of a mouse brain.

dilimlerini tutuyor.

And we're zooming in by a factor of 100,000 times

Ve 100.000 kere büyütüyoruz

to obtain the resolution,

ki tüm nöronların dallarını

so that we can see the branches of neurons all at the same time.

aynı zamanda görebilelim.

Except, you still may not really recognize them,

Ancak yine de onları seçemiyor olabilirsiniz

and that's because we have to work in three dimensions.

çünkü bunun için üç boyutta çalışmamız gerekiyor.

If we take many images of many slices of the brain

Eğer beyin dilimlerinin pek çok görüntüsünü alıp

and stack them up,

üst üste yerleştirirsek

we get a three-dimensional image.

üç boyutlu bir görüntü elde ederiz.

And still, you may not see the branches.

Yine de belki dalları göremeyebilirsiniz.

So we start at the top,

Bu yüzden tepeden başlayıp

and we color in the cross-section of one branch in red,

bir dalın kesitini kırmızı ile renklendiriyoruz

and we do that for the next slice

ve bunu bir sonraki dilim için yapıyoruz

and for the next slice.

ve bir sonraki dilim için de.

And we keep on doing that,

Ve bunu dilim dilim

slice after slice.

yapmayı sürdürüyoruz.

If we continue through the entire stack,

Eğer tüm yığın boyunca devam edersek

we can reconstruct the three-dimensional shape

bir nöronun dalının küçük bir parçasının

of a small fragment of a branch of a neuron.

üç boyutlu şeklini yeniden oluşturabiliriz.

And we can do that for another neuron in green.

Ve bunu bir başka nöron için yeşil renk kullanarak yapabiliriz.

And you can see that the green neuron touches the red neuron

Ve yeşil nöron ile kırmızı nöronun iki noktada

at two locations,

temas ettiklerini görebilirsiniz,

and these are what are called synapses.

bu oluşuma sinaps denir.

Let's zoom in on one synapse,

Bir sinapsa yakından bakalım.

and keep your eyes on the interior of the green neuron.

Ve gözlerimizi de yeşil nöronun içinden ayırmayalım.

You should see small circles --

Küçük çemberleri görebiliyor olmalısınız.

these are called vesicles.

Bunlara kesecik denir.

They contain a molecule know as a neurotransmitter.

İçlerinde nörotransmiter olarak bilinen bir molekül vardır.

And so when the green neuron wants to communicate,

Yeşil nöron iletişim kurmak istediğinde,

it wants to send a message to the red neuron,

kırmızı nörona bir mesaj göndermek istediğinde,

it spits out neurotransmitter.

dışarı nörotransmiter salgılar.

At the synapse, the two neurons

Sinaps bölgesinde iki nöronun

are said to be connected

tıpkı telefonda konuşan iki arkadaş gibi

like two friends talking on the telephone.

bağlantılı olduğu söylenir.

So you see how to find a synapse.

Artık bir sinapsı nasıl bulabileceğinizi biliyorsunuz.

How can we find an entire connectome?

Peki ama tüm bir konektomu nasıl bulabiliriz?

Well, we take this three-dimensional stack of images

Bu üç boyutlu görüntü yığıtını alıyor

and treat it as a gigantic three-dimensional coloring book.

ve kocaman, üç boyutlu boyama kitabıymış gibi hareket ediyoruz.

We color every neuron in, in a different color,

Her nöronu farklı bir renge boyuyor,

and then we look through all of the images,

ve sonra görüntülerin içinden bakıp

find the synapses

sinapsları buluyor

and note the colors of the two neurons involved in each synapse.

ve sinapsta kesişen iki nöronun rengini not ediyoruz.

If we can do that throughout all the images,

Bunu tüm görüntüler için yapabilirsek

we could find a connectome.

bir konektom bulabiliriz.

Now, at this point,

Şimdi bu aşamada,

you've learned the basics of neurons and synapses.

nöronlar ve sinapsların temellerini öğrendiniz.

And so I think we're ready to tackle

Ve sanırım nörobilimdeki en en önemli

one of the most important questions in neuroscience:

soru ile uğraşmaya hazırsınız:

how are the brains of men and women different?

erkek beyni ile kadın beyni arasındaki fark nedir?

(Laughter)

(Gülüşmeler)

According to this self-help book,

Bu kişisel gelişim kitabına göre,

guys brains are like waffles;

erkeklerin beyni waffle gibidir,

they keep their lives compartmentalized in boxes.

hayatlarını çeşitli kutulara bölünmüş olarak geçirirler.

Girls' brains are like spaghetti;

Kadın beyinleri ise spagetti gibidir,

everything in their life is connected to everything else.

hayatlarındaki her şey diğer her şey ile bağlantılıdır.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

You guys are laughing,

Gülüyorsunuz ama

but you know, this book changed my life.

bu kitap hayatımı değiştirdi.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

But seriously, what's wrong with this?

Ciddiyim ben, bunda sorun ne?

You already know enough to tell me -- what's wrong with this statement?

Sorunun ne olduğunu söyleyecek kadar bilginiz var artık. Bu cümlede sorun ne?

It doesn't matter whether you're a guy or girl,

Kadın ya da erkek fark etmez,

everyone's brains are like spaghetti.

herkesin beyni spagetti gibidir.

Or maybe really, really fine capellini with branches.

Ya da belki gerçekten, gerçekten de dalları olan ince capellini gibi.

Just as one strand of spaghetti

Nasıl ki bir spagetti teli

contacts many other strands on your plate,

tabağınızdaki diğer pek çok tele dokunuyorsa

one neuron touches many other neurons

bir nöron da başka pek çok nörona

through their entangled branches.

dalları aracılığı ile temas eder.

One neuron can be connected to so many other neurons,

Bir nöron pek çok bşaka noktalara temas edebilir

because there can be synapses

çünkü bu temas noktalarında

at these points of contact.

sinapslar olabilir.

By now, you might have sort of lost perspective

Şu anda bu beyin dokusundan oluşan kübün büyüklüğü konusunda

on how large this cube of brain tissue actually is.

kafanız biraz karışmış olabilir.

And so let's do a series of comparisons to show you.

O yüzden birkaç karşılaştırma yapalım.

I assure you, this is very tiny. It's just six microns on a side.

Size göstereyim. Bu çok ince. Bir kenarı sadece altı mikron kalınlığında.

So, here's how it stacks up against an entire neuron.

Ve işte tüm nörona kıyasla nasıl olduğu

And you can tell that, really, only the smallest fragments of branches

Şimdi görebiliyorsunuz, bu kübün içinde

are contained inside this cube.

sadece dalların en küçük kısmı var.

And a neuron, well, that's smaller than brain.

Ve bir nöron, tabii ki beyinden küçüktür.

And that's just a mouse brain --

Ve bu sadece bir fare beyni.

it's a lot smaller than a human brain.

İnsan beyninden çok daha küçük.

So when show my friends this,

Bunu arkadaşlarıma gösterdiğimde

sometimes they've told me,

bazen bana şöyle diyorlar,

"You know, Sebastian, you should just give up.

"Sebastian, vazgeçmelisin.

Neuroscience is hopeless."

Nörobilim ümitsiz vaka."

Because if you look at a brain with your naked eye,

Çünkü beyne çıplak gözle bakarsanız,

you don't really see how complex it is,

ne kadar karmaşık olduğunu görmezsiniz,

but when you use a microscope,

ama mikroskop kullanırsanız,

finally the hidden complexity is revealed.

saklı karmaşıklı açığa çıkar.

In the 17th century,

17. yüzyılda

the mathematician and philosopher, Blaise Pascal,

matematiçi ve filozof Blaise Pascal,

wrote of his dread of the infinite,

uzayın büyüklüğü üzerine düşünürken

his feeling of insignificance

sonzuzluk korkusu ve

at contemplating the vast reaches of outer space.

kendini ne kadar önemsiz hissetiği üzerine yazmıştır.

And, as a scientist,

Ve ben bir bilimadamı olarak

I'm not supposed to talk about my feelings --

duygularımdan bahsetmemeliyim.

too much information, professor.

Çok fazla bilgi, profesör.

(Laughter)

(Gülüşmeler).

But may I?

Fakat bahsedebilir miyim?

(Laughter)

(Gülüşmeler)

(Applause)

(Alkış)

I feel curiosity,

Merak hissediyorum,

and I feel wonder,

ve hayranlık duyuyorum

but at times I have also felt despair.

ama bazen de ümitsiz hissediyorum.

Why did I choose to study

Neden bu kadar muazzam karmaşık olan

this organ that is so awesome in its complexity

ve hatta belki sonsuz karmaşıklığa sahip olan

that it might well be infinite?

bu organ üzerine çalışmayı seçtim?

It's absurd.

Bu çok saçma.

How could we even dare to think

Nasıl olur da tüm bunları anlayabileceğimizi

that we might ever understand this?

düşünmeye cesaret edebiliyoruz?

And yet, I persist in this quixotic endeavor.

Yine de bu Don Kişotvari çabada ısrar ediyorum.

And indeed, these days I harbor new hopes.

Ve gerçekten de bugünlerde yeni ümitlerim var.

Someday,

Bir gün gelecek,

a fleet of microscopes will capture

bir mikroskop ordusu

every neuron and every synapse

çok büyük bir görüntü veri tabanı içindeki

in a vast database of images.

her nöronu ve her sinapsı tespit edecek.

And some day, artificially intelligent supercomputers

Ve bir gün gelecek, yapay zeka ile donanmış süperbilgisayarlar

will analyze the images without human assistance

tüm bu görüntüleri bir konektom olarak özetleyebilmek için

to summarize them in a connectome.

insanlardan yardım almadan analiz edebilecek

I do not know, but I hope that I will live to see that day,

Emin değilim ama o günleri görecek kadar yaşayacağımı umuyorum.

because finding an entire human connectome

Çünkü tüm bir insan konektomunu bulmak

is one of the greatest technological challenges of all time.

tüm zamanların en büyük teknolojik meydan okumalarından biri.

It will take the work of generations to succeed.

Başarmak için nesillerce çaba gerekecek.

At the present time, my collaborators and I,

Şu anda benim ve çalışma arkadaşlarımın

what we're aiming for is much more modest --

varmaya çalıştığı şey çok daha alçakgönüllü bir hedef;

just to find partial connectomes

sadece insan ve fare beynindeki küçük ve kısmi

of tiny chunks of mouse and human brain.

konektom parçalarını bulmaya çalışmak.

But even that will be enough for the first tests of this hypothesis

Ama bu kadarı bile

that I am my connectome.

konektomum neyse oyum hipotezini test etmeye başlamak için yeterli.

For now, let me try to convince you of the plausibility of this hypothesis,

Şimdilik izin verin sizi bu hipotezin akla yatkın olduğuna ikna etmeye çalışayım,

that it's actually worth taking seriously.

gerçekten peşinden gitmeye değer bir hipotez olduğuna.

As you grow during childhood

Çocukluğunuz süresince büyürken

and age during adulthood,

ve yetişkinliğiniz süresince yaşlanırken

your personal identity changes slowly.

kişisel kimliğiniz yavaş yavaş değişir.

Likewise, every connectome

Benzer şekilde her konektom da

changes over time.

zaman içinde değişir.

What kinds of changes happen?

Ne tür değişiklikler olur?

Well, neurons, like trees,

Nöronlar da tıpkı ağaçlar gibi

can grow new branches,

yeni dallar çıkarabilir

and they can lose old ones.

ve eskilerini kaybedebilir.

Synapses can be created,

Sinapslar oluşabilir

and they can be eliminated.

ya da yok olabilir.

And synapses can grow larger,

Sinapslar büyüyebilir

and they can grow smaller.

ya da küçülebilir.

Second question:

İkinci soru:

what causes these changes?

Bu değişimlere ne yol açar?

Well, it's true.

Belli bir dereceye kadar

To some extent, they are programmed by your genes.

genlerimiz tarafından programlandıkları doğrudur.

But that's not the whole story,

Faka bu, hikayenin tamamı değildir

because there are signals, electrical signals,

çünkü nöronların dalları boyunca iletilen

that travel along the branches of neurons

ve bir daldan diğerine atlayan

and chemical signals

elektriksel ve kimyasal

that jump across from branch to branch.

sinyaller vardır.

These signals are called neural activity.

Bu sinyallere sinirsel (nöral) etkinlik denir.

And there's a lot of evidence

Ve sinirsel etkinliğin

that neural activity

düşüncelerimizi, duygularımızı ve algılarımızı,

is encoding our thoughts, feelings and perceptions,

zihinsel deneyimimizi kodladığına dair

our mental experiences.

pek çok delil var.

And there's a lot of evidence that neural activity

Ve yine pek çok delil

can cause your connections to change.

sinirsel etkinliğin bağlantıları değiştirebildiğine işaret ediyor.

And if you put those two facts together,

Şimdi bu iki bilgiyi bir araya getirirseniz

it means that your experiences

deneyimlerinizin

can change your connectome.

bağlantılarınızı değiştirdiği ortaya çıkar.

And that's why every connectome is unique,

İşte bu yüzden her konektom eşsizdir,

even those of genetically identical twins.

genetik olarak tıpatıp aynı olan ikizlerin konektomları bile.

The connectome is where nature meets nurture.

Konektom doğuştan gelen ile sonradan edinilen şeyin kesişmesidir.

And it might true

Ve belki de

that just the mere act of thinking

sadece düşünmek bile

can change your connectome --

konektomunuzu değiştirebilir;

an idea that you may find empowering.

bunu heyecan verici bulabilirsiniz.

What's in this picture?

Bu resimde ne var?

A cool and refreshing stream of water, you say.

Serin ve ferahlatıcı bir akarsu diyeceksiniz.

What else is in this picture?

Peki ama bu resimde başka ne var?

Do not forget that groove in the Earth

Akarsu yatağı denen ve toprakta bulunan

called the stream bed.

yarığı unutmayın.

Without it, the water would not know in which direction to flow.

O olmadan su hangi yönde akacağını bilemezdi.

And with the stream,

Ve akarsu ile

I would like to propose a metaphor

bir metafor önermek istiyorum,

for the relationship between neural activity

sinirsel etkinlik ile

and connectivity.

bağlantı arasında bir metafor.

Neural activity is constantly changing.

Sinirsel etkinlik sürekli değişir.

It's like the water of the stream; it never sits still.

Akıp giden su gibidir, asla olduğu gibi kalmaz.

The connections

Beynin sinir ağının

of the brain's neural network

bağlantıları ise

determines the pathways

sinirsel etkinliğin

along which neural activity flows.

hangi yöne doğru akacağını belirler.

And so the connectome is like bed of the stream;

Yani konektom bir tür akarsu yatağıdır.

but the metaphor is richer than that,

Ama metafor bundan daha zengindir.

because it's true that the stream bed

Çünkü akarsu yatağı

guides the flow of the water,

uzun süre boyunca

but over long timescales,

suyun akışını yönlendirir

the water also reshapes the bed of the stream.

ama su da akarsu yatağını yeniden şekillendirir.

And as I told you just now,

Az önce dediğim gibi

neural activity can change the connectome.

sinirsel etkinlik konektomu değiştirebilir.

And if you'll allow me to ascend

Ve eğer metaforun zirvesine

to metaphorical heights,

çıkmama izin verirseniz

I will remind you that neural activity

hatırlatmam gerekir ki sinirsel etkinlik

is the physical basis -- or so neuroscientists think --

nörobilimcilere göre düşüncelerin, duyguların ve algıların

of thoughts, feelings and perceptions.

temelidir.

And so we might even speak of

Dolayısı ile

the stream of consciousness.

bilinç akışından dahi bahsedebiliriz.

Neural activity is its water,

Sinirsel etkinlik su gibidir

and the connectome is its bed.

ve konektom da akarsu yatağıdır.

So let's return from the heights of metaphor

O halde metaforun zirvesinden

and return to science.

bilime geri dönelim.

Suppose our technologies for finding connectomes

Var sayalım ki konektom bulma teknolojimiz

actually work.

gerçekten de çalışıyor.

How will we go about testing the hypothesis

"Konektomum neyse oyum" hipotezini

"I am my connectome?"

nasıl test edeceğiz?

Well, I propose a direct test.

Ben doğrudan bir test öneriyorum.

Let us attempt

Konektomdan hafızamızı

to read out memories from connectomes.

okumaya çalışalım.

Consider the memory

Bir Beethoven sonatı çalan

of long temporal sequences of movements,

piyanistin hareketleri gibi uzun hareket dizilerinin

like a pianist playing a Beethoven sonata.

hafızasını düşünün.

According to a theory that dates back to the 19th century,

Geçmişi 19. yüzyıla kadar uzanan bir teoriye göre

such memories are stored

bu tür hatıralar

as chains of synaptic connections inside your brain.

beyninizde bir sinaptik bağlantılar zinciri olarak saklanır.

Because, if the first neurons in the chain are activated,

Çünkü zincirdeki ilk nöronlar etkin hale getirilirse

through their synapses they send messages to the second neurons, which are activated,

sinapsları boyunca bu etkinliği diğer nöronlara iletirler

and so on down the line,

ve bu işlem tıpkı devrilen domino taşları gibi

like a chain of falling dominoes.

peşi sıra devam eder.

And this sequence of neural activation

Ve bu sinirsel etkinlik dizisinin

is hypothesized to be the neural basis

o fiziksel hareket dizisinin

of those sequence of movements.

temeli olduğu düşünülür.

So one way of trying to test the theory

Bu yüzden teoriyi test etmenin yollarından biri

is to look for such chains

konektomlar içinde

inside connectomes.

bu tür zincirleri aramaktır.

But it won't be easy, because they're not going to look like this.

Ama bu kolay olmayacak çünkü onlar buna benzemeyecek.

They're going to be scrambled up.

Karman çorman halde olacaklar.

So we'll have to use our computers

Bu yüzden biz de bilgisayarlarımızı

to try to unscramble the chain.

kullanacağız o karmaşık zinciri çözmek için.

And if we can do that,

Ve eğer bunu yapabilirsek

the sequence of the neurons we recover from that unscrambling

o karmaşık diziden elde ettiğimiz nöron dizisi

will be a prediction of the pattern of neural activity

biz o hareketleri hatırlarken beynimizde gerçekleşen

that is replayed in the brain during memory recall.

sinirsel etkinliğin örüntüsünün bir tahmini olacak.

And if that were successful,

Ve eğer bu başarılı olursa

that would be the first example of reading a memory from a connectome.

bir konektomdan hafızayı okumanın ilk örneği olacak.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

What a mess --

Ne karmaşa ama.

have you ever tried to wire up a system

Hiç bu kadar karmaşık bir sistem

as complex as this?

kurmaya çalıştınız mı?

I hope not.

Umarım denememişsinizdir.

But if you have, you know it's very easy to make a mistake.

Ama eğer denediyseniz hata yapmanın ne kadar kolay olduğunu bilirsiniz.

The branches of neurons are like the wires of the brain.

Nöronların dalları beynin kabloları gibidir.

Can anyone guess: what's the total length of wires in your brain?

Beyninizdeki kabloların uzunluğunu tahmin edebilir misiniz?

I'll give you a hint. It's a big number.

İpucu vereyim. Epey büyük bir sayı.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

I estimate, millions of miles,

Tahminen milyonlarca kilometre.

all packed in your skull.

Hepsi de kafatasınızın içinde.

And if you appreciate that number,

Ve eğer bu sayıyı takdir ederseniz,

you can easily see

beyindeki kabloların yanlış bağlanması için

there is huge potential for mis-wiring of the brain.

epey potansiyel olduğunu görürsünüz.

And indeed, the popular press loves headlines like,

Ve gerçekten de basında şu tür manşetleri severler

"Anorexic brains are wired differently,"

"Anoreksi hastası olanların beynindeki bağlantılar farklı,"

or "Autistic brains are wired differently."

veya "Otistik beyinlerdeki bağlantılar farklı."

These are plausible claims,

Bunlar akla yatkın iddialar

but in truth,

ama aslında

we can't see the brain's wiring clearly enough

bunların doğru olup olmadığını söyleyebilecek kadar

to tell if these are really true.

iyi göremiyoruz beynin içindeki bağlantıları.

And so the technologies for seeing connectomes

Bir gün konektomları görme teknolojileri

will allow us to finally

nihayet beyindeki yanlış bağlantıları

read mis-wiring of the brain,

okumamıza izin verecek

to see mental disorders in connectomes.

ve böylece konektomlardaki zihinsel hastalıkları görebileceğiz.

Sometimes the best way to test a hypothesis

Belki de bir hipotezi test etmenin en iyi yolu

is to consider its most extreme implication.

onun en uç noktadaki sonucuna bakmaktır.

Philosophers know this game very well.

Felsefeciler bu oyunu iyi bilir.

If you believe that I am my connectome,

Eğer ben ve konektomum aynı şeydir diye inanırsanız,

I think you must also accept the idea

Ölümün sizin konektomunuzun

that death is the destruction

yok olması anlamına geleceğini de

of your connectome.

kabul etmelisiniz.

I mention this because there are prophets today

Bundan bahsediyorum çünkü

who claim that technology

çünkü günümüzde teknolojinin

will fundamentally alter the human condition

insanlık durumunu kökünden değiştireceğini

and perhaps even transform the human species.

ve hatta belki de insanlık türünü dönüştüreceğini iddia eden peygamberler var.

One of their most cherished dreams

En sevdikleri rüyalardan biri

is to cheat death

'cryonics' olarak da bilinen yöntemle

by that practice known as cryonics.

ölümü alt etmek.

If you pay 100,000 dollars,

100.000 dolar öderseniz

you can arrange to have your body frozen after death

bedeninizin ölümden sonra dondurulmasını

and stored in liquid nitrogen

ve Arizona'daki depolarda bulunan şu tanklardan birinde

in one of these tanks in an Arizona warehouse,

sıvı nitrojen içinde saklanmasını sağlayabilirsiniz.

awaiting a future civilization

Böylece gelecekteki bir uygarlığın

that is advanced to resurrect you.

sizi hayata döndürmesini bekleyebilirsiniz.

Should we ridicule the modern seekers of immortality,

Ölümsüzlük peşinde koşan bu insanlarla

calling them fools?

alay etmeli miyiz?

Or will they someday chuckle

Yoksa bir gün mezarlarımız başında

over our graves?

onlar mı bizimle dalga geçecek?

I don't know --

Bilmiyorum.

I prefer to test their beliefs, scientifically.

Onların inançlarını bilimsel olarak test etmeyi tercih edrim.

I propose that we attempt to find a connectome

Dondurulmuş bir beynin

of a frozen brain.

konektomunu bulalım.

We know that damage to the brain

Ölümden sonra ve dondurma esnasında

occurs after death and during freezing.

beyinde hasar oluştuğunu biliyoruz.

The question is: has that damage erased the connectome?

Soru şu: bu hasar konektomu silmiş midir?

If it has, there is no way that any future civilization

Eğer öyle ise gelecekteki bir uygarlığın

will be able to recover the memories of these frozen brains.

donmuş beyinlerden hatıraları çıkarması mümkün olamaz.

Resurrection might succeed for the body,

Beden hayata dönebilir

but not for the mind.

ama zihin dönemez.

On the other hand, if the connectome is still intact,

Diğer yandan eğer konektom korundu ise

we cannot ridicule the claims of cryonics so easily.

cryonics ile uğraşanların iddialarıyla kolayca dalga geçemeyiz.

I've described a quest

Size bir arayışı anlattım,

that begins in the world of the very small,

çok küçük şeylerin dünyasından başlayan

and propels us to the world of the far future.

ve bizi çok ileri geleceğin dünyasına doğru götüren bir arayış.

Connectomes will mark a turning point in human history.

Konektomlar insanlık tarihinde bir dönüm noktası olacak.

As we evolved from our ape-like ancestors

Afrika'nın ormanlarındaki

on the African savanna,

maymun benzeri atalarımızdan evrim geçirirken

what distinguished us was our larger brains.

bizi diğerlerinden ayıran büyük beyinlerimizdi.

We have used our brains to fashion

Beyinlerimizi her seferinde

ever more amazing technologies.

teknolojiler geliştirmek için kullandık.

Eventually, these technologies will become so powerful

Bir gün bu teknolojiler o kadar güçlü olacak ki

that we will use them to know ourselves

beynimizi bozup yeniden yaparak

by deconstructing and reconstructing

kendimizi daha iyi tanımak için

our own brains.

bu teknolojileri kullanacağız.

I believe that this voyage of self-discovery

Bu kendini keşfediş yolculuğunun

is not just for scientists,

sadece bilim insanları için değil

but for all of us.

hepimiz için olduğunu düşünüyorum.

And I'm grateful for the opportunity to share this voyage with you today.

Ve bugün bu yolculuğu sizinle paylaşma fırsatına kavuştuğum için minnetarım.

Thank you.

Teşekkürler.

(Applause)

(Alkış)