4 ways to build a human company in the age of machines | Tim Leberecht

Çeviri: Isil Malatyali Gözden geçirme: Ramazan Şen

Half of the human workforce is expected to be replaced

Önümüzdeki 20 yılda, robotlar ve yazılımların,

by software and robots in the next 20 years.

insan gücünün yarısının yerini alması bekleniyor.

And many corporate leaders welcome that as a chance to increase profits.

Birçok şirket yöneticisinin bunu kârları artırmak için kullanması da.

Machines are more efficient;

Makinalar daha verimlidir,

humans are complicated and difficult to manage.

insanlar ise karışıktır ve yönetilmeleri zordur.

Well, I want our organizations to remain human.

Ben organizasyonlarımızın insan kalmasından yanayım.

In fact, I want them to become beautiful.

Aslında, onların güzelleşmesini istiyorum.

Because as machines take our jobs and do them more efficiently,

Çünkü makinalar işlerimizi alıp onları daha verimli şekilde yapınca,

soon the only work left for us humans will be the kind of work

biz insanlara kalan, verimliden ziyade güzel bir şekilde

that must be done beautifully rather than efficiently.

yapılması gereken işler olacak.

To maintain our humanity in the this second Machine Age,

Bu ikinci makina çağında insanlığımızı korumak için,

we may have no other choice than to create beauty.

güzellik yaratmaktan başka şansımız yok.

Beauty is an elusive concept.

Güzellik tarifi zor bir kavramdır.

For the writer Stendhal it was the promise of happiness.

Yazar Stendhal için mutluluğun vaadi idi.

For me it's a goal by Lionel Messi.

Benim için Messi'nin golüdür.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

So bear with me

Bana biraz müsaade ederseniz

as I am proposing four admittedly very subjective principles

güzel bir organizasyon inşa etmek için gereken

that you can use to build a beautiful organization.

gerçekte subjektif dört prensipten bahsedeceğim.

First: do the unnecessary.

İlki: Gereksiz olanı yapın.

[Do the Unnecessary]

[Gereksiz Olanı Yapın]

A few months ago, Hamdi Ulukaya,

Birkaç ay önce

the CEO and founder of the yogurt company Chobani,

Chobani yoğurtları CEO ve kurucusu Hamdi Ulukaya 2.000 çalışanına

made headlines when he decided to grant stock to all of his 2,000 employees.

hisse bağışlayacağını açıkladığında büyük yankı yarattı.

Some called it a PR stunt,

Bazıları buna reklam dediler,

others -- a genuine act of giving back.

diğerleri de samimi bir iade.

But there is something else that was remarkable about it.

Ancak bunda dikkat çeken başka bir şey daha vardı.

It came completely out of the blue.

Tamamen birdenbire ortaya çıktı.

There had been no market or stakeholder pressure,

Market ve hissedar baskısı yoktu,

and employees were so surprised

çalışanlar o kadar şaşırdılar ki

that they burst into tears when they heard the news.

haberi duyunca gözyaşlarına boğuldular.

Actions like Ulukaya's are beautiful because they catch us off guard.

Ulukaya'nınki gibi hareketler bizi savunmasız yakaladıkları için güzeldir.

They create something out of nothing

Olmayan bir şeyden bir şey yaratırlar,

because they're completely unnecessary.

çünkü tamamen gereksizdirler.

I once worked at a company

Bir zamanlar, büyük bir BT firması ile

that was the result of a merger

küçük bir tasarım firmasının

of a large IT outsourcing firm and a small design firm.

birleşmesinden oluşan bir firmada çalışmıştım.

We were merging 9,000 software engineers

9.000 yazılımcıyı, 1.000 yaratıcı tiple

with 1,000 creative types.

kaynaştırıyorduk.

And to unify these immensely different cultures,

Bu tamamen farklı kültürleri birleştirmek için de

we were going to launch a third, new brand.

üçüncü yeni bir marka başlatıyorduk.

And the new brand color was going to be orange.

Yeni marka rengi de turuncu olacaktı.

And as we were going through the budget for the rollouts,

Sunum için bütçeyi gözden geçirirken de

we decided last minute

son dakikada

to cut the purchase of 10,000 orange balloons,

tüm dünya genelinde, tüm personele dağıtılacak olan

which we had meant to distribute to all staff worldwide.

10.000 balonu iptal ettik.

They just seemed unnecessary and cute in the end.

Sadece şirin ama gereksiz görünmüşlerdi.

I didn't know back then

O zamanlar kararımızın

that our decision marked the beginning of the end --

sonun başlangıcını belirlediğini bilmiyorduk--

that these two organizations would never become one.

bu iki kurum asla birlik olamayacaktı.

And sure enough, the merger eventually failed.

Tabii ki birleşme başarısız oldu.

Now, was it because there weren't any orange balloons?

Peki bu, turuncu balonlar yüzünden mi oldu?

No, of course not.

Tabii ki değil.

But the kill-the-orange-balloons mentality permeated everything else.

Ancak turuncu balonları yok eden anlayış her şeye hâkimdi.

You might not always realize it, but when you cut the unnecessary,

Her zaman anlamayabilirsiniz ancak gereksizi keserseniz

you cut everything.

her şeyi kesersiniz.

Leading with beauty means rising above what is merely necessary.

Güzel olanla liderlik etmek gerekli olanın üzerine çıkmayı gerektirir.

So do not kill your orange balloons.

Yani turuncu balonları öldürmeyin.

The second principle:

İkinci kural:

create intimacy.

Samimiyet yaratın.

[Create Intimacy]

[Samimiyet yaratın]

Studies show that how we feel about our workplace

Araştırmalara göre, iş yerimiz hakkındaki düşüncelerimiz

very much depends on the relationships with our coworkers.

iş arkadaşlarımızla olan ilişkilerimizle bağlantılıdır.

And what are relationships other than a string of microinteractions?

İlişkiler de mikro etkileşimlerden daha başka nedir ki?

There are hundreds of these every day in our organizations

Kurumlarımızda hergün iyi bir hayatı güzel hayattan ayırma

that have the potential to distinguish a good life from a beautiful one.

potansiyeline sahip yüzlercesi gerçekleşmektedir.

The marriage researcher John Gottman says

Evlilik araştırmacısı John Gottman der ki,

that the secret of a healthy relationship

sağlıklı bir evliliğin sırrı

is not the great gesture or the lofty promise,

büyük bir jest ya da yüce bir söz değil,

it's small moments of attachment.

küçük ilgi anlarıdır.

In other words, intimacy.

Diğer deyişle, samimiyet.

In our networked organizations,

Bağlı organizasyonlarımızda,

we tout the strength of weak ties

zayıf bağları güçlendirmeye çalışırız

but we underestimate the strength of strong ones.

ancak güçlü bağların gücünü hafife alırız.

We forget the words of the writer Richard Bach who once said,

Yazar Richard Bach'ın bir zamanlar söylediği sözü unuturuz,

"Intimacy --

''Samimiyet--

not connectedness --

bağlantı değil--

intimacy is the opposite of loneliness."

samimiyet, yalnızlığın karşıtıdır.

So how do we design for organizational intimacy?

Öyleyse organizasyonel samimiyeti nasıl artırırız?

The humanitarian organization CARE

İnsani yardım kuruluşu CARE

wanted to launch a campaign on gender equality

kuzey Hindistan köylerindeki kadınlara eşit haklar

in villages in northern India.

için bir kampanya başlattı.

But it realized quickly

Ancak hemen fark etti ki

that it had to have this conversation first with its own staff.

bu konuşmayı önce kendi personeli ile yapmalıydı.

So it invited all 36 team members and their partners

Böylece 36 üyesini ve eşlerini

to one of the Khajuraho Temples,

erotik heykelleri ile bilinen

known for their famous erotic sculptures.

Khajuraho Tapınakları'ndan birine davet etti.

And there they openly discussed their personal relationships --

Burada kendi kişisel ilişkilerini-- çalışma arkadaşları ve eşleriyle olan

their own experiences of gender equality

kendi cinsiyet eşitliği deneyimlerini

with the coworkers and the partners.

açıkca paylaştılar.

It was eye-opening for the participants.

Bu katılımcılarda farkındalık yarattı.

Not only did it allow them to relate to the communities they serve,

Sadece hizmet verdikleri toplumları anlamalarını değil aynı zamanda,

it also broke down invisible barriers

görünmeyen engelleri yıkmalarını ve

and created a lasting bond amongst themselves.

aralarında güçlü bağlar yaratmalarını sağladı.

Not a single team member quit in the next four years.

Dört yıl boyunca kimse istifa etmedi.

So this is how you create intimacy.

İşte samimiyeti böyle yaratırsınız.

No masks ...

Maskeler olmadan...

or lots of masks.

ya da bir dolu maske ile.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

When Danone, the food company,

Gıda firması Danone,

wanted to translate its new company manifesto into product initiatives,

yeni şirket bildirgesini ürün girişimlerine dönüştürmeye

it gathered the management team

karar verdiğinde, yöneticilerini,

and 100 employees from across different departments,

yönetim ekibini, değişik bölüm, kıdem ve bölgelerdeki

seniority levels and regions

100 personelini, 3 günlük

for a three-day strategy retreat.

bir strateji toplantısında topladı.

And it asked everybody to wear costumes for the entire meeting:

Herkesten toplantı boyunca değişik kostümler giymelerini istedi;

wigs, crazy hats, feather boas,

peruklar, çılgın şapkalar, tüylü atkılar,

huge glasses and so on.

büyük gözlükler, vesaire.

And they left with concrete outcomes

Somut sonuçlarla ve

and full of enthusiasm.

heyecan dolu olarak ayrıldılar.

And when I asked the woman who had designed this experience

Bu deneyimi tasarlayan hanıma bunu nasıl sağladığını

why it worked,

sorduğumda,

she simply said, "Never underestimate the power of a ridiculous wig."

cevabı çok basitti '' Komik bir peruğun gücünü asla küçümsemeyin.''

(Laughter)

(Gülüşmeler)

(Applause)

(Alkışlar)

Because wigs erase hierarchy,

Çünkü peruk hiyerarşiyi siler ve

and hierarchy kills intimacy --

hiyerarşi samimiyeti öldürür--

both ways,

her iki yönde,

for the CEO and the intern.

hem CEO hem de stajyer için.

Wigs allow us to use the disguise of the false

Peruklar bize taklit kılıfına büründürerek kendimizle

to show something true about ourselves.

ilgili gerçek bir şeyi gösterme imkânı verir.

And that's not easy in our everyday work lives,

Bu iş yaşamında çok kolay değildir,

because the relationship with our organizations

çünkü şirketlerimizdeki ilişkiler genellikle

is often like that of a married couple that has grown apart,

ayrı düşen evli çiftlerin ilişkileri gibidir,

suffered betrayals and disappointments,

aldatma ve hayal kırıklıkları ile dolu,

and is now desperate to be beautiful for one another once again.

artık birbirleri için güzel olma imkânı bulunmayan.

And for either of us the first step towards beauty involves a huge risk.

Her taraf için de güzelliğe doğru bir adım büyük risk içerir.

The risk to be ugly.

Risk çirkindir.

[Be Ugly]

[Çirkin olun]

So many organizations these days are keen on designing beautiful workplaces

Bugünlerde birçok organizasyon çalışma haricinde her şeyi andıran

that look like anything but work:

güzel iş yerleri tasarlıyorlar:

vacation resorts, coffee shops, playgrounds or college campuses --

Tatil köyleri, kahve dükkânları, oyun bahçeleri ya da kolej kampüsleri--

(Laughter)

(Gülüşmeler)

Based on the promises of positive psychology,

Pozitif psikolojiye dayanarak,

we speak of play and gamification,

oyun ve oyunlaştırma konuşuruz,

and one start-up even says that when someone gets fired,

hatta bir girişime göre, biri işten çıkarıldığında

they have graduated.

mezun olmuştur.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

That kind of beautiful language only goes "skin deep,

Bu tarz güzel sözler yazar Dorothy Parker'ın dediği gibidir,

but ugly cuts clean to the bone,"

''Güzellik yüzeyseldir ama çirkin

as the writer Dorothy Parker once put it.

daha derinlerdedir."

To be authentic is to be ugly.

Otantik olmak çirkin olmaktır.

It doesn't mean that you can't have fun or must give in to the vulgar or cynical,

Bu eğlenmek için çirkin ya da kinayeli olacaksınız anlamına gelmez,

but it does mean that you speak the actual ugly truth.

bu, mevcut çirkin gerçeği konuşursunuz demektir.

Like this manufacturer

Tıpkı zor durumdaki

that wanted to transform one of its struggling business units.

işlerini kurtarmaya çalışan bu üretici gibi.

It identified, named and pinned on large boards all the issues --

Büyük panolarda tüm sorunları belirledi, isimlendirdi ve iğneledi--

and there were hundreds of them --

yüzlerceydi--

that had become obstacles to better performance.

daha iyi performansın önünde engeldiler.

They put them on boards, moved them all into one room,

Bunları panolara koyarak bir odada topladılar,

which they called "the ugly room."

bu odaya da ''çirkin oda'' dediler.

The ugly became visible for everyone to see --

Çirkin herkese görünür hâle geldi --

it was celebrated.

kutlandı.

And the ugly room served as a mix of mirror exhibition and operating room --

Çirkin oda da operasyon odası ile ayna sergisi karışımı gibi kullanıldı--

a biopsy on the living flesh to cut out all the bureaucracy.

canlı etin incelenerek tüm bürokrasinin kesilmesi.

The ugliest part of our body is our brain.

Vücudumuzun en çirkin yeri beynimizdir.

Literally and neurologically.

Hem gerçek hem nörolojik anlamda.

Our brain renders ugly what is unfamiliar ...

Beynimiz yabancı olanı çirkin olarak algılar...

modern art, atonal music,

modern sanat, ahenksiz müzik,

jazz, maybe --

caz, belki--

VR goggles for that matter --

VR gözlükleri de bundan önemlidir--

strange objects, sounds and people.

ilginç objeler, sesler ve insanlar.

But we've all been ugly once.

Ama hepimiz bir zamanlar çirkindik.

We were a weird-looking baby,

Tuhaf görünümlü bebeklerdik,

a new kid on the block, a foreigner.

okuldaki yeni çocuk, bir yabancı.

And we will be ugly again when we don't belong.

Ait olmadığımızda yine çirkin oluruz.

The Center for Political Beauty,

Politik Güzellik Merkezi,

an activist collective in Berlin,

Berlin'deki aktivist bir oluşum,

recently staged an extreme artistic intervention.

yakın zamanda aşırı uçta bir artistik müdahale sergiledi.

With the permission of relatives,

Akrabalarının izniyle,

it exhumed the corpses of refugees who had drowned at Europe's borders,

Avrupa sınırlarında boğulan göçmenlerin cesetlerini çıkarıp

transported them all the way to Berlin,

tümünü Berlin'e götürdü ve

and then reburied them at the heart of the German capital.

Alman başkentinin kalbine yeniden gömdü.

The idea was to allow them to reach their desired destination,

Amaç, onları varmak istedikleri hedefe ulaştırmaktı,

if only after their death.

öldükten sonra bile olsa.

Such acts of beautification may not be pretty,

Bu tür güzelleştirme aktiviteleri hoş olmayabilir,

but they are much needed.

ancak çok ihtiyaç duyulur.

Because things tend to get ugly when there's only one meaning, one truth,

Çünkü sadece bir gerçek, bir anlam, sorular olmadan sadece cevaplar

only answers and no questions.

olunca işler çirkinleşir.

Beautiful organizations keep asking questions.

Güzel organizasyonlar sorular sorarlar.

They remain incomplete,

Eksik kalırlar,

which is the fourth and the last of the principles.

ki bu da dördüncü ve son prensiptir.

[Remain Incomplete]

[Eksik kal]

Recently I was in Paris,

Geçenlerde Paris'teydim

and a friend of mine took me to Nuit Debout,

ve bir arkadaşım beni Nuit Debout'ya götürdü,

which stands for "up all night,"

anlamı ''tüm gece ayakta''dır,

the self-organized protest movement

teklif edilen iş kanunlarına

that had formed in response to the proposed labor laws in France.

tepki olarak kurulmuş bir protesto hareketidir.

Every night, hundreds gathered at the Place de la République.

Her gece yüzlerce kişi Place de la République'de toplanır.

Every night they set up a small, temporary village

Her gece kendi vizyonlarındaki Fransa Cumhuriyeti'ni tartışmak için,

to deliberate their own vision of the French Republic.

küçük, geçici bir kasaba kurarlar.

And at the core of this adhocracy

Bu adhokrasinin merkezinde,

was a general assembly where anybody could speak

herkesin özel bir işaret diliyle

using a specially designed sign language.

konuşabildiği bir meclis vardır.

Like Occupy Wall Street and other protest movements,

'Wall Street'i İşgal Et' ve benzeri diğer protestolar gibi

Nuit Debout was born in the face of crisis.

Nuit Debout da krizde doğdu.

It was messy --

Karışıktı--

full of controversies and contradictions.

çelişki ve uyuşmazlıklarla doluydu.

But whether you agreed with the movement's goals or not,

Ancak hareketin amaçlarına katılın ya da katılmayın,

every gathering was a beautiful lesson in raw humanity.

her toplanma ham insanlıkta iyi bir derstir.

And how fitting that Paris --

Paris'te

the city of ideals, the city of beauty --

ideallerin şehri, güzelliğin şehri--

was it's stage.

ne uygun bir sahnedir.

It reminds us that like great cities,

Bize büyük şehirler gibi,

the most beautiful organizations are ideas worth fighting for --

en güzel organizasyonların, özellikle sonuç belirsiz olduğunda

even and especially when their outcome is uncertain.

uğrunda savaşılacak fikirler olduğunu hatırlatır.

They are movements;

Bunlar, her zaman kusurlu,

they are always imperfect, never fully organized,

hiçbir zaman tam düzenli olmayan

so they avoid ever becoming banal.

bu nedenle sıradan olmaktan kaçınan hareketlerdir.

They have something but we don't know what it is.

Bir şeyleri vardır ama ne olduğunu bilmeyiz.

They remain mysterious; we can't take our eyes off them.

Gizemli kalırlar, gözlerimizi üzerlerinden alamayız.

We find them beautiful.

Onları güzel buluruz.

So to do the unnecessary,

Yani gereksiz olanı yapmak,

to create intimacy,

samimiyet yaratmak,

to be ugly,

çirkin olmak,

to remain incomplete --

eksik kalmak--

these are not only the qualities of beautiful organizations,

bunlar sadece güzel organizasyonların özellikleri değil,

these are inherently human characteristics.

bunlar doğuştan gelen insan özellikleridir.

And these are also the qualities of what we call home.

Bunlar aynı zamanda yuva dediğimiz yerin de özellikleridir.

And as we disrupt, and are disrupted,

Rahatsız ettiğimiz ve edildiğimiz sürece,

the least we can do is to ensure

yapabileceğimiz en azından

that we still feel at home in our organizations,

kurumlarımızda evimizde hissetmemizi sağlamak ve

and that we use our organizations to create that feeling for others.

kurumlarımızda başkaları için de bu duyguları yaratmaktır.

Beauty can save the world when we embrace these principles

Bu prensipleri kucakladığımızda ve bunlar için tasarladığımızda

and design for them.

güzellik dünyayı kurtarabilir.

In the face of artificial intelligence and machine learning,

Yapay zekâ ve makine öğrenmesinin karşısında

we need a new radical humanism.

radikal bir hümanizme ihtiyacımız var.

We must acquire and promote a new aesthetic and sentimental education.

Yeni bir duygusal ve estetik eğitimi kazanmalı ve teşvik etmeliyiz.

Because if we don't,

Çünkü yapmazsak,

we might end up feeling like aliens

gereksiz için,

in organizations and societies that are full of smart machines

samimi olan için,

that have no appreciation whatsoever

eksik olan için

for the unnecessary,

çirkin olan için

the intimate,

takdir duygusu olmayan

the incomplete

akıllı makinalarla dolu kurumlarda

and definitely not for the ugly.

uzaylı gibi kalabiliriz.

Thank you.

Teşekkür ederim.

(Applause)

(Alkışlar)