Thelma Golden: How art gives shape to cultural change

Thelma Golden: Sanatın kültürel değişimi şekillendirmesi

Çeviri: Neslihan Atas Gözden geçirme: Sancak Gülgen

The brilliant playwright, Adrienne Kennedy,

Muhteşem oyun yazarı Adrienne Kennedy

wrote a volume called

"Oyunlarıma Vesile Kimseler"

"People Who Led to My Plays."

adlı bir kitap yazdı.

And if I were to write a volume,

Eğer ben bir kitap yazsaydım,

it would be called,

adı "Sergilerime Vesile Kimseler"

"Artists Who Have Led My Exhibitions"

olurdu herhalde,

because my work,

çünkü benim işim

in understanding art and in understanding culture,

kültürleri ve sanatı anlamak,

has come by following artists,

ve bu da sanatçıların ne yaptığını ve onların

by looking at what artists mean

nasıl kimseler olduklarını merak eden

and what they do and who they are.

aşağıda sayacağım sanatçılar sayesinde ortaya çıktı.

J.J. from "Good Times,"

"Good Times" filminden Jay Jay.

(Applause)

(Alkış)

significant to many people of course

"Dyn-o-mite" programı sayesinde

because of "Dy-no-mite,"

birçok insan için önemli bir yeri var,

but perhaps more significant

fakat daha önemlisi

as the first, really, black artist

televizyonun en çok izlendiği saatlerden

on primetime TV.

yayına çıkan ilk zenci sanatçı.

Jean-Michel Basquiat,

Jean-Michel Basquiat

important to me because [he was]

benim için önemli

the first black artist in real time

çünkü o benim ne ve kim olacağımı

that showed me the possibility of

görme şansını yakaladığım

who and what I was about to enter into.

ilk zenci sanatçı.

My overall project is about art --

Yaptığım tün bu projeler

specifically, about black artists --

özellikle zenci sanatçılarla ilgili

very generally

ve genellikle de

about the way in which art

kültür ve kendimizle ilgili

can change the way we think

düşünce tarzımızı

about culture and ourselves.

değiştirmemizle alakalı.

My interest is in artists

Geniş sanat tarihi içerisinde,

who understand and rewrite history,

bu tarihi anlayan ve tekrar yazan,

who think about themselves

kendileriyle ilgili düşünceleri olan

within the narrative

fakat diğer yandan da,

of the larger world of art,

bizim görüp,

but who have created new places

anlam vermemiz için yeni

for us to see and understand.

yerler oluşturan sanatçılara ilgim de bundan dolayı.

I'm showing two artists here, Glenn Ligon and Kara Walker,

2 sanatçı gösteriyorum burada, Glenn Ligon ve Carol Walker,

two of many who really form for me

bunlar benim dünyaya

the essential questions that I wanted to bring

bir yetkili edasıyla getirmek istediğim

as a curator to the world.

bazı gerekli soruları oluşturuyorlar.

I was interested in the idea

Sanat tarihiyle ilgili yeni bir öykü,

of why and how

dünyada henüz benzeri olmayan

I could create a new story,

yeni bir anlatı

a new narrative in art history

meydana çıkarabileceğim

and a new narrative in the world.

fikriyle yakında ilgileniyordum.

And to do this, I knew

Ve bunu yapmak için de, sanatçıların

that I had to see the way in which artists work,

çalışma yöntemlerini gözden geçirip,

understand the artist's studio

onların stüdyolarını bir laboratuvar olarak

as a laboratory,

anlamlandırabilmek,

imagine, then,

ve o zaman da bir beyin takımı halinde

reinventing the museum as a think tank

bu müzeyi tekrar keşfetmek,

and looking at the exhibition

sergilere oldukça temiz bir

as the ultimate white paper -- asking questions,

kapıt nazarıyla bakıp,

providing the space

sorulara cevaplar bularak,

to look and to think about answers.

yeterli soruları sormak zorundaydım.

In 1994,

1994 yılında,

when I was a curator at the Whitney Museum,

Whitney Müzesinde bir görevli olduğum zaman,

I made an exhibition called Black Male.

"Black Male" adında bir sergi düzenledim.

It looked at the intersection

Günümüz Amerikan sanatının

of race and gender

ırk ve cinsiyet kavramlarının

in contemporary American art.

kesişim noktasına hitap ediyordu.

It sought to express

Sanatın bir diyalog alanı sağlayabileceği

the ways in which art

yollar,

could provide a space for dialogue --

karmaşık bir diyalog,

complicated dialogue,

giriş noktaları ile diyalog

dialogue with many, many points of entry --

yollarını

and how the museum could be the space

ve müzenin fikirler münazarası için

for this contest of ideas.

nasıl bir mekan olabileceği konusunda büyük ilgi gördü.

This exhibition included

Bu sergi

over 20 artists

farklı yaş ve ırktan

of various ages and races,

20 den fazla ressamı kapsıyordu,

but all looking at black masculinity

fakat hepsi özgün bakış açısıyla

from a very particular point of view.

siyah erkekliği ele aldı.

What was significant about this exhibition

Bu sergide önemli olan

is the way in which

bu diyalog için

it engaged me in my role

beni rolüme

as a curator, as a catalyst,

bir idareci olarak, bir katalizör olarak

for this dialogue.

bağlama şekliydi.

One of the things that happened

Bu sergi hazırlanırken

very distinctly in the course of this exhibition

belirgin bir şekilde ortaya çıkan olaylardan biri de

is I was confronted with the idea

resimlerin ne kadar etkili olabileceği

of how powerful images can be

insanların kendilerini ve birbirlerini anlaması fikri ile

in people's understanding of themselves and each other.

karşılaşmam oldu.

I'm showing you two works, one on the right by Leon Golub,

Size iki farklı çalışma gösteriyorum, sağdaki, Leon Golub'ın,

one on the left by Robert Colescott.

soldaki Robert Colescott'un.

And in the course of the exhibition --

Bu,

which was contentious, controversial

çekişmeli, tartışmalı,

and ultimately, for me,

ve nihayetinde, bence,

life-changing

yeni bir çığır açan,

in my sense of what art could be --

yani benim düşünceme göre sanatın olması gerektiği, sergi hazırlanırken,

a woman came up to me on the gallery floor

galerinin bulunduğu katta bir kadın yanıma geldi

to express her concern about the nature

resimlerin ne kadar etkili olabileceği

of how powerful images could be

ve birbirimizi nasıl anladığımızı

and how we understood each other.

açıklamak için.

And she pointed to the work on the left

Ve sağdaki çalışmayı işaret etti

to tell me how problematic this image was,

resmin tartışmalı (problematik) olduğunu öne sürdü,

as it related, for her, to the idea of

ona göre problem

how black people had been represented.

siyah insanların nasıl temsil edildiğiydi.

And she pointed to the image on the right

Ve

as an example, to me, of the kind of dignity

bence, resmedilmesi gereken onurun bir örneği olarak

that needed to be portrayed

sağdaki resmi işaret etti

to work against those images in the media.

medyadaki resimlere karşı olarak.

She then assigned these works racial identities,

Ve o bu resimleri ırkçı kimlikler olarak gördü,

basically saying to me that the work on the right,

sağdaki resmin açıkça

clearly, was made by a black artist,

siyah bir ressam tarafından,

the work on the left, clearly, by a white artist,

ve soldakinin beyaz bir ressam tarafından yapıldığı açık olduğunu söyledi,

when, in effect,

aslında

that was the opposite case:

tersi bir durumdu.

Bob Colescott, African-American artist;

Bob Colescott, Afrikan-Amerikan ressam,

Leon Golub, a white artist.

Leon Golub, beyaz bir ressam.

The point of that for me was

Önemli nokta, bana göre,

to say -- in that space, in that moment --

o durumda, o anda söylenecek,

that I really, more than anything,

gerçekten, herşeyden çok

wanted to understand

bu resimlerin nasıl

how images could work, how images did work,

işe yarayabileceğini, yaradığını

and how artists provided

ve ressamların

a space bigger than one

öncekinden bir adım önde olmak kaydıyla,

that we could imagine in our day-to-day lives

şu anki günlük yaşantılarımızda hayal edebileceğimiz gibi,

to work through these images.

bu resimlerle nasıl çalıştıklarını anlamak isterdim.

Fast-forward and I end up in Harlem;

İleri sardığımızı düşünelim, ben Harlem'i boylarım,

home for many of black America,

birçok siyah Amerikalının vatanı,

very much the psychic heart

ırksal deneyimlerin yaşadığı

of the black experience,

ruhsal duyguların yon olduğu

really the place where the Harlem Renaissance existed.

tüm Harlem Rönesans'ının var olduğu yer.

Harlem now, sort of explaining

Harlem, şimdi yüzyılın bu bölümünde

and thinking of itself in this part of the century,

hem geçmişe ve hem de geleceğe bakıldığında

looking both backwards and forwards ...

bir şekilde kendisini açıklıyor ve anımsıyor.

I always say Harlem is an interesting community

Her zaman söylerim, Harlem ilginç bir topluluktur,

because, unlike many other places,

çünkü, diğer birçok yerin aksine,

it thinks of itself in the past, present

aynı anda kendi geçmişini, bugünü

and the future simultaneously;

ve geleceğini anımsar.

no one speaks of it just in the now.

Şu anda kimse bundan bahsetmiyor.

It's always what it was and what it can be.

Her zaman olduğu ve olacabileceği gibi.

And, in thinking about that,

Ve, bunu düşünürken,,

then my second project, the second question I ask is:

ikinci projem, soracağım ikinci soru geliyor aklıma.

Can a museum

Bir müze

be a catalyst in a community?

bir toplumda katalizör olabilir mi?

Can a museum house artists

Bir müze ressam bulundurabilir mi

and allow them to be change agents

ve onlara toplumların kendilerini yeniden değerlendirmeleri için değişim ajanı

as communities rethink themselves?

olmaları sağlanabilir mi?

This is Harlem, actually, on January 20th,

Bu Harlem, 20 Ocak'ta,

thinking about itself in a very wonderful way.

çok güzel bir şekilde kendisini düşünürken.

So I work now at The Studio Museum in Harlem,

Ben şimdi Harlem'deki Stüdyo Müzede çalışıyorum,

thinking about exhibitions there,

oradaki sergileri düşünerek,

thinking about what it means to

sanatın olnaklarını keşfetmenin

discover art's possibility.

ne demek olduğunu düşünerek.

Now, what does this mean to some of you?

Bu bazılarınız için ne anlama geliyor?

In some cases, I know that many of you

Bazı durumlarda, biliyorum ki bir çoğunuz

are involved in cross-cultural dialogues,

kültürler arası diyaloglara giriyorsunuz,

you're involved in ideas of creativity and innovation.

yaratıcılık ve yenilik fikirlerini taşıyorsunuz.

Think about the place that artists can play in that --

Ressamların içinde hareket edebielecekleri bir yer düşünün.

that is the kind of incubation and advocacy

Bu bir çeşit kuluçka ve aktif destek dönemidir

that I work towards, in working with young, black artists.

genç zenci ressamlarla çalışarak yapmaya çalıştığım.

Think about artists, not as content providers,

Ressamları düşünün, içerik sağlayıcılar olarak değil,

though they can be brilliant at that,

bu konuda çok başarılı olabilmelerine rağmen,

but, again, as real catalysts.

fakat, yine, gerçek katalizörler olarak.

The Studio Museum was founded in the late 60s.

Stüdyo Müze 60'lı yılların sonlarında kuruldu.

And I bring this up because it's important to locate

Bundan bahsediyorum çünkü

this practice in history.

bu uygulamayı tarihe yerleştirmek çok önemli,

To look at 1968,

1968'e bakacak olursak,

in the incredible historic moment that it is,

inanılmaz tarihi bir dönem,

and think of the arc that has happened since then,

o günden beri devam eden akımı düşünün,

to think of the possibilities that we are all

bize bugün ayakta kalacak ayrıcalıkları veren

privileged to stand in today

olanakları düşünün,

and imagine that this museum

ve bu müzenin

that came out of a moment of great protest

önemli Afrikan-Amerikan ressamların

and one that was so much about

Jacob Lawrence, Norman Lewis,

examining the history and the legacy

Romare Beardon gibi,

of important African-American artists

bu ülkedeki sanat tarihine karşı

to the history of art in this country

tarihi ve mirası sorgulayan

like Jacob Lawrence, Norman Lewis,

büyük bir protesto anında

Romare Bearden.

ortaya çıktığını hayal edin.

And then, of course,

Ve sonra da, elbette,

to bring us to today.

bizi bu günlere getirdiğini.

In 1975, Muhammad Ali

1975 yılında, Muhammed Ali,

gave a lecture at Harvard University.

Harvard Üniversitesi'nde bir konferans verdi.

After his lecture, a student got up and said to him,

Bu konferanstan sonra, bir öğrenci kalktı ve ona şöyle dedi,

"Give us a poem."

"Bize bir şiir oku"

And Mohammed Ali said, "Me, we."

Ve Muhammed Ali şöyle dedi, "Ben, Biz."

A profound statement about the individual and the community.

Birey ve toplum hakkında söylenmiş derin bir cümle,

The space in which now,

ressamlar hakkındaki

in my project of discovery, of thinking about artists,

projemdeki eksik nokta,

of trying to define

21. yüzyılın

what might be

siyah sanat kültürel hareketinin

black art cultural movement of the 21st century.

ne olabileceği.

What that might mean

Bu tüm zamanların

for cultural movements all over this moment,

kültür hareketi olabilir,

the "me, we" seems

"Ben, Biz"

incredibly prescient

son derece ileri görüşlü

totally important.

tam anlamıyla önemli bir şiir.

To this end,

Bu maksatla,

the specific project that has made this possible for me

bunu mümkün kılan proje

is a series of exhibitions,

bir dizi sergidir,

all titled with an F --

hepsi bir F ile başlar,

Freestyle, Frequency and Flow --

"Serbest", "Frekans" ve "Akım",

which have set out to discover

şu anda çalışan

and define

ve daha uzun yıllar çalışacaklarını şiddetle hissettiğim

the young, black artists working in this moment

genç, siyah ressamları

who I feel strongly

keşfetmek ve belirlemek

will continue to work over the next many years.

için düzenlenen bi dizi sergi.

This series of exhibitions

Bu sergiler dizisi

was made specifically

şu anda, tarihin bu noktasında

to try and question

sanatı bir katalizör olarak

the idea of what it would mean

değerlendirmenin ne anlama geleceğini sorgulamak

now, at this point in history,

sorgulamak

to see art as a catalyst;

için düzenlendi,

what it means now, at this point in history,

kültürü,

as we define and redefine culture,

benim açımdan siyah,

black culture specifically in my case,

fakat genel olarak kültürü,

but culture generally.

tanımladığımız ve yeniden tanımladığımız için.

I named this group of artists

Ben bu ressamları,

around an idea, which I put out there

benim ürettiğim bir fikrin etrafındaki

called post-black,

bu ressamları siyah ötesi olarak adlandırıyorum.

really meant to define them

Onları gerçek manada tanımlamak gerekirse

as artists who came and start their work now,

gelen ve şu anda işe koyulan,

looking back at history but start in this moment, historically.

geçmişe bakan, fakat şu anda tarihsel olarak başlayan resaamlardır.

It is really in this sense of discovery

Bu gerçekten sorduğum sorulara

that I have a new set of questions that I'm asking.

bir takm daha eklenmesinı keşfetmek.

This new set of questions is:

Bu yeni sorular:

What does it mean, right now,

Şu anda Amerika'da

to be African-American in America?

Afrikan-Amerikan olmak ne demek?

What can artwork say about this?

Sanat çalışması bu konya nasıl yaklaaşabilir?

Where can a museum exist

Hepimiz için, bu konuşmayı yapabileceğimiz

as the place for us all

bir müze

to have this conversation?

nerede bulunabilir?

Really, most exciting about this

Aslında, bu işin en heyecean verici yanı

is thinking about the energy and the excitement

genç ressamların getirebileceği

that young artists can bring.

enerji ve heyecanı düşünmek.

Their works for me are about,

Onların işi bence,

not always just simply

herzaman değil, ama tamamen

about the aesthetic innovation

zihinlerinin hayal ettiği, bakış açılarının yarattığı

that their minds imagine, that their visions create

estetik yenilik

and put out there in the world,

ve bunu dünyaya yaymakla ilgili,

but more, perhaps, importantly,

fakat dahası, belki, daha da önemlisi,

through the excitement of the community

önemli sesler olarak

that they create as important voices

toplumda yarattıkları heyecan sayesinde

that would allow us right now to understand our situation,

bizlerin hem şu anki hem de gelecekteki

as well as in the future.

durumumuzu anlamamızı sağlayacaklar.

I am continually amazed

Irk konusunun

by the way in which

hiç hayal edemeyeceğimiz

the subject of race

alanlarda yer bulabilemesi

can take itself in many places

konusu

that we don't imagine it should be.

beni o kadar mutlu ediyor ki.

I am always amazed

Ressamların bunu

by the way in which artists are willing

kendi işlerine

to do that in their work.

taşımak isteyişlerine hep şaşırmışımdır.

It is why I look to art.

İşte sanata bu kadar değer vermemin nedeni.

It's why I ask questions of art.

Bu sanat hakkında bu kadar soru sormamın nedeni.

It is why I make exhibitions.

Bu sergiler düzenlememin sebebi.

Now, this exhibition, as I said,

Şimdi, bu sergi, söylediğim gibi,

40 young artists done over the course of eight years,

seksen yıllık yolda hezimete uğramış 40 genç ressam,

and for me it's about considering the implications.

ve bana göre onların vurgulamak istediklerini dikkate almak.

It's considering the implications of

Bu şimdiki nesilin geri kalanımıza söylemek zorunda olduğu şeye

what this generation has to say to the rest of us.

saygı duymak.

It's considering what it means for these artists

Bu, bu ressamlar için

to be both out in the world as their work travels,

iş seyahatleri vesilesi ile aynı anda hem dünyanın dışında,

but in their communities

fakat karşı karşıya geldiğimiz meseleleri düşünen ve gören insanlar olarak,

as people who are seeing and thinking

yaşadıkları toplumun içinde bulunmanın

about the issues that face us.

ne anlama geldiğini dikkate almak.

It's also about thinking about

Bu, aynı zamanda

the creative spirit and nurturing it,

ruhu yaratmak ve beslemekle ilgili birşey.

and imagining, particularly in urban America,

Ve, özellikle kentsel Amerika'da

about the nurturing of the spirit.

ruhu beslemenin nasıl olacağını hayal edin.

Now, where, perhaps, does this end up right now?

Bu şu anda nerede son bulur?

For me, it is about re-imagining

Bana göre, bu, uluslararası bir menü içinde

this cultural discourse in an international context.

bu kültürel söylemin yeniden imgelenmesi.

So the last iteration of this project

Böylece bu projedeki son iterasyon

has been called Flow,

"Akım" olarak adlandırıldı,

with the idea now of creating

dünyadaki ressamlar arasında

a real network

gerçek bir ağ

of artists around the world;

yaratma fikri,

really looking, not so much

çok fazla Haelem ve dışından değil,

from Harlem and out, but looking across,

fakat o yöne doğru bakarak.

and Flow looked at artists all born on the continent of Africa.

Ve "Akım" Afrika kıtasında doğan tüm ressamlara baktı.

And as many of us think about that continent

Ve çoğumuzun bu kıta hakkında düşündüğümüz gibi

and think about what if means

ve 21. yüzyılda yaşayan herkes için

to us all in the 21st century,

ne anlama geliyorsa,

I have begun that looking

ben de,

through artists, through artworks,

ressamları, sanat eserlerini incelemeye,

and imagining what they can tell us about the future,

ve bize gelecek hakkında söyleyebileceklerini,

what they tell us about our future,

geleceğimiz hakkında ne söylediğini,

and what they create in their sense of

ve bunların,

offering us this great possibility of watching

bu kıtanın diyaloglarımızın bir parçası olarak

that continent emerge as part

gün yüzüne çıkmış olması olasılığını gündeme getirmesinin

of our bigger dialogue.

yarattığı etkiyi hayal etmeye başladım.

So, what do I discover

Yani, sanat eserlerine bakınca

when I look at artworks?

ne keşfediyorum?

What do I think about

Sanatı düşününce

when I think about art?

ne düşünüyorum?

I feel like the privilege I've had as a curator

Yönetici olarak sahip olduğum sorumluluğun

is not just the discovery of new works,

sadece yeni işlerin keşfi değil,

the discovery of exciting works.

aynı zamanda heyeyan verici işlerin keşfi olduğunu hissediyorum,

But, really, it has been

fakat, aslında bu

what I've discovered about myself

kendi hakkımda neyi keşfettiğim,

and what I can offer

ve

in the space of an exhibition,

bir sergi alanında,

to talk about beauty, to talk about power,

güzellik hakkında konuşmak için, güç hakkında konuşmak için,

to talk about ourselves,

kendi hakkımızda konuşmak için,

and to talk and speak to each other.

ve konuşmak ve birbirimizle konuşmak için ne önerebileceğim oldu.

That's what makes me get up every day

Bu, benim hergün uyanmamı

and want to think about

ve bu nesil siyah ressamlar ve dünyadaki ressamlar

this generation of black artists and artists around the world.

hakkında düşünmek istememin sebebi.

Thank you. (Applause)

Teşekkür ederim.