How the US should use its superpower status | Ian Bremmer

Çeviri: Ahmet Mesut ATEŞ Gözden geçirme: Ramazan Şen

When you come to TEDx, you always think about technology,

TEDx'e geldiğinizde düşündüğünüz her zaman teknoloji,

the world changing, becoming more innovative.

değişen dünya ve daha yenilikçi olmaktır.

You think about the driverless.

Sürücüsüz hakkında düşünürsünüz.

Everyone's talking about driverless cars these days,

Bugünlerde herkes sürücüsüz arabalar hakkında konuşuyor

and I love the concept of a driverless car,

ve ben de sürücüsüz araba kavramını seviyorum,

but when I go in one, you know,

ancak ne zaman birine binsem

gerçekten yavaş gitmesini istiyorum,

I want it really slow,

I want access to the steering wheel and the brake, just in case.

her ihtimale karşı da direksiyon ve frenlerin bende olmasını istiyorum.

I don't know about you, but I am not ready for a driverless bus.

Sizi bilmem ama ben henüz sürücüsüz otobüs için hazır değilim.

I am not ready for a driverless airplane.

Sürücüsüz uçak için de hazır değilim.

How about a driverless world?

Peki ya sürücüsüz bir dünya?

And I ask you that

Bunu size soruyorum,

because we are increasingly in one.

çünkü giderek sürücüsüz bir dünyaya dönüşüyoruz.

It's not supposed to be that way.

Bu şekilde olmaması gerekiyor.

We're number one,

Biz bir numarayız,

the United States is large and in charge.

Birleşik Devletler büyük ve iş başında.

Americanization and globalization for the last several generations

Son birkaç nesil için Amerikanlaşma ve küreselleşme

have basically been the same thing.

esasen aynı şey oldu.

Right? Whether it's the World Trade Organization

Değil mi? İster Dünya Ticaret Örgütü olsun,

or it's the IMF, the World Bank,

ister IMF, Dünya Bankası

the Bretton Woods Accord on currency,

ya da dövizde Bretton Woods Anlaşması,

these were American institutions,

bunlar hep Amerikan kurumlarıydı,

our values, our friends, our allies, our money, our standards.

bizim değerlerimiz, arkadaşlarımız, müttefiklerimiz, para ve standardımız.

That was the way the world worked.

Dünyanın çalışma şekli böyleydi.

So it's sort of interesting, if you want to look at how the US looks,

Bu yüzden ilginçtir ki, Amerika'nın nasıl göründüğüne bakmak isterseniz,

here it is.

işte böyle.

This is our view of how the world is run.

Bizim dünyanın işleyişine bakışımız böyle.

President Obama has got the red carpet,

Başkan Obama kırmızı halıda,

he goes down Air Force One,

Air Force One'dan aşağı iniyor

and it feels pretty good, it feels pretty comfortable.

ve çok iyi, çok rahat görünüyor.

Well, I don't know how many of you saw the China trip last week

Kaçınızın geçen haftaki Çin ziyaretini ya da

and the G20.

G20 zirvesini gördüğünü bilmiyorum.

Oh my God. Right?

Aman Tanrım! Değil mi?

This is how we landed

İşte böyle indik,

for the most important meeting of the world's leaders in China.

dünya liderlerinin Çin'deki en önemli toplantısında hem de.

The National Security Advisor was actually spewing expletives

Ulusal Güvenlik Danışmanı uçak pistinde neredeyse

on the tarmac --

heyecandan çatlayacaktı --

no red carpet,

kırmızı halı yok,

kind of left out the bottom of the plane

uçağın alt tarafından

along with all the media and everybody else.

bütün basın ve herkesle birlikte indik.

Later on in the G20,

Daha sonra G20 zirvesinde,

well, there's Obama.

işte Obama burada.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

Hi, George.

Merhaba, George.

Hi, Norman.

Merhaba, Norman.

They look like they're about to get into a cage match, right?

Sanki kafes dövüşü yapacak gibi duruyorlar değil mi?

And they did. It was 90 minutes long, and they talked about Syria.

Ve yaptılar da. 90 dakika sürdü ve Suriye hakkında konuştular.

That's what Putin wanted to talk about.

Bu Putin'in konuşmak istediğiydi.

He's increasingly calling the shots.

Giderek kararları o vermeye başlıyor.

He's the one willing to do stuff there.

Orada bir şey yapmak isteyen de o.

There's not a lot of mutual like or trust,

Fazla karşılıklı sevgi ve güven yok

but it's not as if the Americans are telling him what to do.

ama Amerikanların ona ne yapacağını söylediği de yok.

How about when the whole 20 are getting together?

Peki bütün 20 ülke bir araya geldiğinde?

Elbette ki, bütün liderler sahnedeyken

Surely, when the leaders are all onstage,

işte o zaman Amerikalılar ağırlıklarını koyuyor.

then the Americans are pulling their weight.

Ah!

Uh-oh.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

Xi Jinping seems fine.

Xi Jinpiig iyi görünüyor.

Angela Merkel has -- she always does --

Angela Merkel'de de -- her zamanki gibi --

that look, she always does that.

şu bakış var, her zaman böyle yapıyor.

But Putin is telling Turkish president Erdogan what to do,

Ama Putin Türkiye Cumhurbaşkanı Erdoğan'a ne yapacağını anlatıyor

and Obama is like, what's going on over there?

ve Obama da "orada ne oluyor" der gibi.

You see. And the problem is it's not a G20,

Görüyorsunuz. Sorun şu ki bu bir G20 değil,

the problem is

sorun yaşadığımız

it's a G-Zero world that we live in,

dünyanın G-Sıfır olması,

a world order where there is no single country or alliance

tek bir ülke ya da ittifakın küresel

that can meet the challenges of global leadership.

liderlik zorluklarını aşamayacağı bir dünya.

The G20 doesn't work,

G20 zirvesi işe yaramıyor,

the G7, all of our friends, that's history.

G7, bütün ortaklarımız, tarih oldu.

So globalization is continuing.

Böylece küreselleşme devam ediyor.

Goods and services and people and capital are moving across borders

Mal ve hizmetler ve insanlar ve sermaye sınır dışına gidiyor

faster and faster than ever before,

hiç olmadığı kadar hızlı bir şekilde

but Americanization is not.

ama Amerikanlaşma yerinde duruyor.

So if I've convinced you of that,

Eğer bu konuda ikna olduysanız,

I want to do two things with the rest of this talk.

konuşmanın kalanında iki şey yapmak istiyorum.

I want to talk about the implications of that

Bunun bütün dünya için sunduğu

for the whole world.

sonuçları konuşmak istiyorum.

I'll go around it.

Üzerinde iyice duracağım.

And then I want to talk about

Daha sonra da burada

what we think right here

Birleşik Devletler ve New York'ta

in the United States and in New York.

ne düşündüğümüz hakkında konuşmak istiyorum.

So why? What are the implications. Why are we here?

Peki neden? Nedir bu sonuçlar? Biz neden buradayız?

Well, we're here

Buradayız

because the United States,

çünkü Birleşik Devletler, biz,

we spent two trillion dollars on wars in Iraq and Afghanistan

Irak ve Afganistan'da kaybedilen savaşlarda

that were failed.

iki trilyon dolar harcadık.

We don't want to do that anymore.

Bunun bir daha olmasını istemeyiz.

We have large numbers of middle and working classes

Küreselleşmenin imkânlarından yararlanmadığını

that feel like they've not benefited from promises of globalization,

düşünen çok sayıda orta ve çalışan sınıfımız var

so they don't want to see it particularly.

ve küreselleşmeyi bilhassa görmek istemiyorlar.

And we have an energy revolution

Ve OPEC ve Orta Doğu'ya eskisi kadar

where we don't need OPEC or the Middle East the way we used to.

ihtiyaç duymadığımız bir enerji devrimi var.

We produce all that right here in the United States.

Bütün bunları tam burada Birleşik Devletler'de üretiyoruz.

So the Americans don't want to be the global sheriff for security

Yani Amerikalılar güvenlik için küresel şerif olmak istemiyor

or the architect of global trade.

ya da küresel ticaretin kurucusu.

The Americans don't want to even be the cheerleader of global values.

Amerikalılar küresel değerlerin amigosu bile olmak istemiyor.

Well, then you look to Europe,

Avrupa'ya baktığınızda ise

and the most important alliance in the world

dünyanın en önemli ittifakı

has been the transatlantic relationship.

transatlantik ilişkiler olmuştur.

But it is now weaker than it has been at any point since World War II,

Ancak şu anda 2. Dünya Savaşı'nda olduğundan daha zayıf durumda,

all of the crises, the Brexit conversations,

bütün krizler: Brexit konuşmaları,

the hedging going on between the French and the Russians,

Fransız va Ruslar arasındaki finansal koruma

or the Germans and the Turks, or the Brits and the Chinese.

ya da Alman ve Türkler arasındaki ya da İngiliz ve Çinliler arasındaki.

Çin daha fazla liderlik yapmak istemiyor.

China does want to do more leadership.

They do, but only in the economic sphere,

Yapıyorlarsa da ancak ekonomik alanda istiyor

and they want their own values, standards, currency,

ve kendi değerlerinin, standartlarının ve para biriminin

in competition with that of the US.

Amerikanınkiler ile rekabette olmasını istiyor.

The Russians want to do more leadership.

Ruslar daha fazla liderlik istiyor.

You see that in Ukraine,

Bunu Ukrayna'da,

in the Baltic states, in the Middle East,

Baltık ülkeleri ve Orta Doğu'da görebilirsiniz

but not with the Americans.

ama Amerikalılarla beraber değil.

They want their own preferences and order.

Kendi seçenek ve düzenlerini istiyorlar.

That's why we are where we are.

Burada olmamızın sebebi bu.

So what happens going forward?

Peki ileriye dönük neler oluyor?

Let's start easy,

Kolaydan başlayalım,

with the Middle East.

Orta Doğu ile.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

You know, I left a little out,

Birazını dışarıda tuttum

but you get the general idea.

ama genel fikri anlayabilirsiniz.

Look, there are three reasons

Bakın, Orta Doğu'nun bu hâliyle

why the Middle East has had stability such as it is. Right?

istikrarlı olmasının üç sebebi var. Değil mi?

One is because there was a willingness to provide

Biri Birleşik Devletler ve ittifaklar tarafından

some level of military security by the US and allies.

bir nevi askeri güvenlik sağlanması isteğiydi.

Number two, it was easy to take a lot of cheap money out of the ground

İki numara, yerin altından kolayca ucuz para kaldırılmasıydı,

because oil was expensive.

çünkü petrol pahalıydı.

And number three

Ve üç numara,

was no matter how bad the leaders were, the populations were relatively quiescent.

liderler ne kadar kötü olsa da nüfusun sessiz olmasıydı.

They didn't have the ability, and many didn't have the will

Baş kaldırmak için yeteneğe sahip değillerdi

to really rise up against.

ve çoğu istekli de değildi.

Well, I can tell you, in a G-Zero world,

Size şunu söyleyebilirim ki G-Sıfır dünyasında

all three of those things are increasingly not true,

bunların üçü de giderek gerçekliğini kaybediyor,

and so failed states,

tıpkı batık devletler,

terrorism, refugees and the rest.

terörizm, mülteciler ve geri kalanı gibi.

Does the entire Middle East fall apart?

Bütün Orta Doğu çöküyor mu?

No, the Kurds will do better, and Iraq, Israel, Iran over time.

Hayır, Kürtler, Irak, İsrail ve İran zamanla daha iyi olacak.

But generally speaking, it's not a good look.

Ama genel olarak bakarsak durum iyi görünmüyor.

OK, how about this guy?

Pekâlâ, bu adam ne olacak?

He's playing a poor hand very well.

Zayıf bir eli çok iyi idare ediyor.

There's no question he's hitting above his weight.

Başından büyük işlere kalkıştığına şüphe yok.

But long term -- I didn't mean that.

Ama uzun vadede -- Bunu demek istemedim.

But long term, long term,

Ama uzun vadede, uzun vadede

if you think that the Russians

eğer Rusların, Avrupa ve ABD'nin

were antagonized by the US and Europe expanding NATO right up to their borders

NATO'yu kendisinin sınırına kadar genişletmesinden ve

when we said they weren't going to,

AB'nin ihlallerinden, biz aksini söylememize

and the EU encroaching them,

rağmen rahatsız olduğunu düşünüyorsanız,

just wait until the Chinese put hundreds of billions of dollars

Çin'in Rusya'nın etrafında etkisi olduğunu düşündüğü

in every country around Russia they thought they had influence in.

her ülkeye yüz milyarlarca dolar yatırım yapmasını bekleyin de görün.

The Chinese are going to dominate it. The Russians are picking up the crumbs.

Çinliler piyasayı ele geçirecekler. Ruslar sadece kırıntıları topluyor.

G-Sıfır dünyasında, bu Bay Putin için çok gergin bir 10 yıl olacak.

In a G-Zero world, this is going to be a very tense 10 years for Mr. Putin.

It's not all bad. Right?

O kadar da kötü değil. Değil mi?

Asia actually looks a lot better.

Aslında, Asya daha iyi görünüyor.

There are real leaders across Asia,

Asya'da gerçek liderler var,

they have a lot of political stability.

oldukça politik tutarlılığa sahipler.

They're there for a while.

Bir süreliğine oradalar.

Mr. Modi in India,

Hindistan'da Bay Modi,

Mr. Abe, who is probably about to get a third term written in

Japonya'nın Liberal Demokratik Partisi'nde muhtemelen

in the Liberal Democratic Party in Japan,

üçüncü dönemine başlayacak Bay Abe,

of course Xi Jinping who is consolidating enormous power,

elbette muazzam gücü takviye eden Xi Jinping,

the most powerful leader in China

Mao'dan günümüze Çin'in

since Mao.

en güçlü lideri.

Those are the three most important economies in Asia.

Bunlar Asya'daki en önemli üç ekonomi.

Now look, there are problems in Asia.

Şimdi, Asya'da sorunlar var.

We see the sparring over the South China Sea.

Güney Çin Denizi üzerindeki tartışmayı görüyoruz.

We see that Kim Jong Un, just in the last couple of days,

Kim Jong Un'un sadece son birkaç günde başka bir

tested yet another nuclear weapon.

nükleer silahı daha denediğini görüyoruz.

But the leaders in Asia do not feel the need

Ancak Asya'daki liderler ülkelerini desteklemeye,

to wave the flag,

yabancı düşmanlığı yapmaya,

to go xenophobic,

jeo-politik ve sınır ötesi

to actually allow escalation

gerilimin artmasına yol açmaya

of the geopolitical and cross-border tensions.

ihtiyaç duymuyorlar.

They want to focus on long-term economic stability and growth.

Uzun vadeli ekonomik istikrar ve büyümeye odaklanmak istiyorlar.

And that's what they're actually doing.

Ve yaptıkları da esasında bu.

Let's turn to Europe.

Şimdi Avrupa'ya geçelim.

Europe does look a little scared in this environment.

Avrupa bu ortamda biraz korkmuş görünüyor.

So much of what is happening in the Middle East

Orta Doğu'da olanların çok büyük bir kısmı

is washing up quite literally onto European shores.

kelimenin tam anlamıyla Avrupa sahillerine vuruyor.

You see Brexit and you see the concerns of populism

Brexit ve bütün Avrupa ülkelerindeki

across all of the European states.

halkçılık endişelerini görüyorsunuz.

Let me tell you that over the long term,

Şunu belirteyim, uzun vadede

in a G-Zero world,

G-Sıfır dünyasında,

European expansion will be seen to have gone too far.

Avrupa genişlemesi çok ileri gitmiş olarak görünecek.

Europe went right up to Russia, went right down to the Middle East,

Avrupa Rusya'nın yanına gitti, Orta Doğu'nun sınırına indi

and if the world were truly becoming more flat and more Americanized,

ve dünya gerçekten daha düzleşip daha çok Amerikanlaşıyor olsaydı,

that would be less of a problem,

bu daha az sorun olurdu,

but in a G-Zero world, those countries nearest Russia

ancak G-Sıfır dünyasında, Rusya'ya en yakın ülkeler

and nearest the Middle East

ve Orta Doğu'ya en yakın ülkeler

actually have different economic capabilities,

aslında farklı ekonomik yeteneklere sahipler,

different social stability

farklı sosyal istikrara

and different political preferences and systems than core Europe.

ve merkez Avrupa'dan farklı politik seçenek ve sistemlere sahipler.

So Europe was able to truly expand

Avrupa, G7 himayesinde

under the G7,

gerçek anlamda yayılabildi

but under the G-Zero, Europe will get smaller.

ancak G-Sıfır himayesinde, Avrupa daha küçük hâle gelecektir.

Core Europe around Germany and France and others

Almanya, Fransa ve diğerleri etrafındaki merkez Avrupa

will still work, be functional, stable, wealthy, integrated.

yine çalışacak; işlevsel, istikrarlı, varlıklı ve birleşik olmaya devam edecek.

But the periphery,

Ancak dışarıda kalanlar,

countries like Greece and Turkey and others,

Yunanistan ve Türkiye gibi diğer ülkeler

will not look that good at all.

hiç de iyi durumda olmayacak.

Latin America, a lot of populism,

Latin Amerika'da çok fazla halkçılık

made the economies not go so well.

ekonominin hiç de iyi gitmemesine yol açtı.

They had been more opposed to the United States for decades.

Yıllar boyunca Birleşik Devletler'e daha da zıtlaştılar.

Increasingly, they're coming back.

Artan bir şekilde geri dönüyorlar.

We see that in Argentina.

Bunu Arjantin'da görüyoruz.

We see it with the openness in Cuba.

Bunu açıklıkta Küba'da görüyoruz.

We will see it in Venezuela when Maduro falls.

Maduro düştüğünde Venezuela'da göreceğiz.

We will see it in Brazil after the impeachment

Brezilya'da soruşturmadan ve sonunda yeni bir

and when we finally see a new legitimate president elected there.

yasal başkan seçildikten sonra bunu göreceğiz.

The only place you see that is moving in another direction

Farklı yönde gelişim gösteren tek yer

is the unpopularity of Mexican president Peña Nieto.

Meksikalı başkan Peña Nieto'nun rağbet görmemesi.

There you could actually see a slip away from the United States

Burada önümüzdeki yıllarda Birleşik Devletler'den

over the coming years.

bir uzaklaşma görebiliriz.

The US election matters a lot on that one, too.

Bunda Birleşik Devletler seçiminin etkisi de büyük.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

Africa, right?

Afrika?

A lot of people have said it's going to be Africa's decade, finally.

Birçok insan sonunda Afrika'nın zamanı geldiğini söylüyor.

In a G-Zero world, it is absolutely an amazing time

G-Sıfır Dünyası'nda, yeni birkaç Afrika ülkesi

for a few African countries,

için kesinlikle mükemmel bir zaman,

those governed well with a lot of urbanization,

iyi yönetilen ve kentleşmenin yaygın olduğu,

a lot of smart people, women really getting into the workforce,

birçok zeki insanıyla, kadınların iş gücüne gerçekten katıldığı,

entrepreneurship taking off.

girişimciliğin kalkındığı ülkeler için.

But for most of the countries in Africa,

Ancak Afrika'daki ülkelerin çoğu için,

it's going to be a lot more dicey:

daha da tehlikeli hâle gelecek:

extreme climate conditions,

uç noktada iklim koşulları,

radicalism both from Islam and also Christianity,

İslam ve de Hristiyanlık için radikalizm,

very poor governance,

çok zayıf yönetim,

borders you can't defend, lots of forced migration.

savunulamaz sınırlar, çokça zoraki göç.

Those countries can fall off the map.

Bu ülkeler haritadan silinebilir.

So you're really going to see an extreme segregation going on

Yani Afrika'da kazananlar ve kaybedenler arasında

between the winners and the losers across Africa.

çok aşırı bir ayrımcılık oluştuğunu göreceksiniz.

Finally, back to the United States.

Sonunda tekrar Birleşik Devletler'e.

What do I think about us?

Bizim hakkımızda ne düşünüyorum?

Because there are a lot of upset people,

Çünkü birçok sinirli insan var,

not here at TEDx, I know,

burada, TEDx'de yok biliyorum,

but in the United States, my God,

ama Amerika'da, aman Tanrım,

after 15 months of campaigning, we should be upset.

15 aylık seçim sürecinden sonra, sinirli olmalıyız.

I understand that.

Bunu anlayabiliyorum.

But a lot of people are upset because they say, "Washington's broken,

Ancak birçok insan üzgün ve diyor ki "Washington çökmüş,

we don't trust the establishment, we hate the media."

hükûmete güvenmiyoruz, basından nefret ediyoruz."

Heck, even globalists like me are taking it on the chin.

Kahrolsun, benim gibi küreselciler bile bunu sineye çekiyor.

Look, I do think we have to recognize,

Bakın, bence şunu kabul etmeliyiz,

my fellow campers,

yoldaş kampçılar,

that when you are being chased by the bear,

ayı tarafından kovalandığınızda

in the global context, you need not outrun the bear,

küresel anlamda, ayıdan kaçmanız gerekmiyor,

you need to only outrun your fellow campers.

sadece diğer kampçılardan daha hızlı kaçmanız gerekiyor.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

Now, I just told you

Şimdi, size yoldaş

about our fellow campers.

kampçılar hakkında konuştum.

Right? And from that perspective,

Değil mi? Ve bu bakış açısından

we look OK.

iyi durumda görünüyoruz.

A lot of people in that context say,

Bu bağlamda birçok kişi şöyle söyler,

"Let's go dollar. Let's go New York real estate.

"Hadi dolar alalım, New York'ta gayrimenkul alalım,

Let's send our kids to American universities."

çocuklarımızı Amerikan üniversitelerine gönderelim."

You know, our neighbors are awesome:

Biliyorsunuz ki komşularımız muhteşemler:

Canada, Mexico and two big bodies of water.

Kanada, Meksika ve iki büyük su birikintisi.

You know how much Turkey would love to have neighbors like that?

Türkiye'nin böyle komşuları olmasını ne kadar isteyeceğinin farkında mısınız?

Those are awesome neighbors.

Bunlar muhteşem komşular.

Terrorism is a problem in the United States.

Terörizm Birleşik Devletler'de bir sorun.

God knows we know it here in New York.

Tanrı bilir ki bunu New York'ta çok iyi biliyoruz.

But it's a much bigger problem in Europe than the US.

Ancak Avrupa'da, ABD'den çok daha büyük bir sorun.

It's a much bigger problem in the Middle East

Orta Doğu'da ise Avrupa olduğundan

than it is in Europe.

daha da büyük bir sorun.

These are factors of large magnitude.

Bunlar çok önemli etkenler.

We just accepted 10,000 Syrian refugees, and we're complaining bitterly about it.

Sadece 10 bin Suriyeli mülteci kabul ettik ve sürekli söyleniyoruz.

You know why? Because they can't swim here.

Neden biliyor musunuz? Çünkü buraya yüzemiyorlar.

Right? I mean, the Turks would love to have only 10,000 Syrian refugees.

Değil mi? Yani, Türkiye sadece 10 bin Suriyeli mülteciyi o kadar çok isterdi ki!

The Jordanians, the Germans, the Brits. Right?

Ürdünlüler, Almanlar, İngilizler. Değil mi?

That's not the situation.

Durum bu değil.

That's the reality of the United States.

Bu Birleşik Devletler'in gerçekliği.

Now, that sounds pretty good.

Şimdi, bu kulağa iyi geliyor.

Here's the challenge.

Zorluk da tam burada.

In a G-Zero world, the way you lead

G-Sıfır dünyasında, öncülüğü

is by example.

örnek olarak yaparsınız.

If we know we don't want to be the global cop anymore,

Artık küresel polis olmayacağımızı biliyorsak,

if we know we're not going to be the architect of global trade,

küresel ticaretin kurucusu olmayacağımızı biliyorsak,

we're not going to be the cheerleader of global values,

küresel değerlerin amigosu olmayacağız,

we're not going to do it the way we used to,

bunu eskiden yaptığımız gibi yapmayacağız,

the 21st century is changing,

21. yüzyıl değişiyor,

we need to lead by example -- be so compelling

örnek olarak liderlik yapmalıyız, öylesine çetin olmalıyız ki

that all these other people are going to still say,

diğer bütün insanlar şöyle diyecek,

it's not just they're faster campers.

sadece daha hızlı kampçılar olmalarından değil.

Even when the bear is not chasing us, this is a good place to be.

Ayı bizi kovalamıyor olsa bile burası iyi bir yer.

We want to emulate them.

Onları özendireceğiz.

The election process this year is not proving a good option

Bu senenin seçim süreci örnek liderlik yapmak için

for leading by example.

iyi bir seçenek sunmuyor.

Hillary Clinton says it's going to be like the '90s.

Hillary Clinton 90'lar gibi olacağını söylüyor.

We can still be that cheerleader on values.

Değerlerin amigosu olabiliriz hâlâ.

We can still be the architect of global trade.

Hâlâ küresel ticaretin kurucusu olabiliriz.

We can still be the global sheriff.

Hâlâ küresel şerif olabiliriz.

And Donald Trump wants to bring us back to the '30s.

Donald Trump ise bizi 30'lara geri götürmek istiyor.

He's saying, "Our way or the highway. You don't like it, lump it." Right?

"Ya sev ya terk et! İşte hendek işte deve" diyor. Değil mi?

Neither are recognizing a fundamental truth of the G-Zero,

İkisi de G-Sıfır'ın temel gerçeğini kabul etmiyor,

which is that even though the US is not in decline,

o da şu ki, ABD zayıflıyor olmasa da

it is getting objectively harder

Amerikalılar için isteklerini

for the Americans to impose their will,

kabul ettirmek hatta

even have great influence,

küresel düzene büyük etki etmek

on the global order.

gittikçe zorlaşıyor.

Are we prepared to truly lead by example?

Gerçekten örnek olarak liderlik yapmaya hazır mıyız?

What would we have to do to fix this

Bunu sağlamak için

after November,

Kasım'dan sonra

after the next president comes in?

yeni başkan gelince ne yapmalıyız?

Well, either we have to have another crisis that forces us to respond.

Ya bizi tepki vermeye zorlayacak başka bir kriz olacak.

A depression would do that.

Bir buhran bunu yapabilir.

Another global financial crisis could do this.

Başka bir küresel ekonomik kriz olabilir.

God forbid, another 9/11 could do that.

Tanrı korusun, yeni bir 11 Eylül bunu yapabilir.

Or, absent crisis,

Ya da kriz olmadan,

we need to see that the hollowing out, the inequality, the challenges

gittikçe büyüyen ve Amerika'da büyüyen

that are growing and growing in the United States,

boşlukların, eşitsizliğin, zorlukların

are themselves urgent enough

ta kendilerinin artık liderlerimizi

to force our leaders to change,

değişime zorlayacak kadar önemli olduğunu

and that we have those voices.

ve bu sese sahip olduğumuzu görmeliyiz.

Through our cell phones, individually,

Cep telefonlarımızdan, bireysel olarak,

we have those voices to compel them to change.

onları değişime zorlayacak sese sahibiz.

There is, of course, a third choice,

Elbette üçüncü bir seçenek de var,

perhaps the most likely one,

belki de en muhtemel olanı,

which is that we do neither of those things,

o da bu ikisini de yapmamak

and in four years time you invite me back,

ve dört sene içinde beni yeniden çağırmanız

and I will give this speech yet again.

ve size tekrar bu konuşmayı yapmak.

Thank you very, very much.

Teşekkür ederim, çok teşekkür ederim.

(Applause)

(Alkışlar)