How the US should use its superpower status | Ian Bremmer

Translator: Duc pham Reviewer: Thuy Nguyen

When you come to TEDx, you always think about technology,

Khi đến TED, bạn thường nghĩ về công nghệ

the world changing, becoming more innovative.

thế giới thay đổi, trở nên đột phá hơn

You think about the driverless.

Bạn nghĩ về xe tự lái

Everyone's talking about driverless cars these days,

Bây giờ mọi người đều nói về xe tự lái

and I love the concept of a driverless car,

và tôi thích ý tưởng đó

nhưng nếu tôi ngồi trong 1 chiếc xe như thế

but when I go in one, you know,

I want it really slow,

tôi muốn nó đi thật chậm

I want access to the steering wheel and the brake, just in case.

tôi muốn có quyền điều khiển vô lăng và thắng để phòng rủi ro

I don't know about you, but I am not ready for a driverless bus.

Không biết các bạn như thế nào, nhưng tôi không sẵn sàng cho xe bus tự lái

I am not ready for a driverless airplane.

hay là máy bay tự lái

How about a driverless world?

Thế còn một thế giới tự hoạt động?

Tôi hỏi các bạn như vậy

And I ask you that

because we are increasingly in one.

vì chúng ta đang sống trong thế giới đó

It's not supposed to be that way.

Điều đó không nên xảy ra

We're number one,

chúng ta là số một

the United States is large and in charge.

Nước Mỹ rộng lớn và đứng đầu

Americanization and globalization for the last several generations

Sự Mỹ hóa và toàn cầu hóa trong những năm qua

have basically been the same thing.

về cơ bản là như nhau

Đúng không? Cho dù là tổ chức thương mại thế giới

Right? Whether it's the World Trade Organization

or it's the IMF, the World Bank,

hay là quỹ tiền tệ quốc tê, ngân hàng thế giới,

the Bretton Woods Accord on currency,

và Bretton Wood Accord trên đồng tiền

Chúng từng là các tổ chức của Mỹ

these were American institutions,

our values, our friends, our allies, our money, our standards.

là những giá trị, bạn bè, đồng minh, tiền, và tiêu chuẩn của chúng ta

That was the way the world worked.

Đó từng là cách mà thế giới hoạt động

So it's sort of interesting, if you want to look at how the US looks,

Sẽ thú vị nếu bạn hiểu cách nước Mỹ nhìn thế giới

here it is.

Nó đây

This is our view of how the world is run.

Đây là cách chúng ta nhìn thế giới hoạt động

President Obama has got the red carpet,

Tổng thống Obama bước trên thảm đỏ

he goes down Air Force One,

Ông ý đi xuống chiếc không lực 1

and it feels pretty good, it feels pretty comfortable.

mọi thứ thoải mái và suôn sẻ

Tôi không biết có bao nhiêu người xem chuyến đi Trung Quốc tuần trước

Well, I don't know how many of you saw the China trip last week

and the G20.

và thượng đỉnh G20

Oh my God. Right?

Chúa ơi.

This is how we landed

Đây là cách chúng ta hạ cánh

for the most important meeting of the world's leaders in China.

xuống Trung Quốc cho cuộc họp quan trọng nhất của các nhà lãnh đạo thế giới

Cố vấn an ninh quốc gia còn bị miệt thị

The National Security Advisor was actually spewing expletives

trên đường băng

on the tarmac --

không thảm đỏ

no red carpet,

kind of left out the bottom of the plane

Ra khỏi phía cuối máy bay

với truyền thông và những người khác

along with all the media and everybody else.

Later on in the G20,

Sau đó tại hội nghị G20

well, there's Obama.

Đây là Obama

(Laughter)

(cười)

Hi, George.

Chào, George

Hi, Norman.

Chào, Norman

They look like they're about to get into a cage match, right?

Họ giống như là sắp đi vào đấu trường sinh tử, phải không?

And they did. It was 90 minutes long, and they talked about Syria.

Và đúng như vậy. 90 phút và họ nói về Syria

That's what Putin wanted to talk about.

Đó là điều mà Putin muốn

He's increasingly calling the shots.

Ông ấy chủ động đề nghị

Ông ta là người mong muốn lên bàn làm phán ở đó

He's the one willing to do stuff there.

There's not a lot of mutual like or trust,

Không có nhiều sự giống nhau hay tin tưởng

but it's not as if the Americans are telling him what to do.

Nhưng đó không phải vì người Mỹ nói ông ý phải làm gì

How about when the whole 20 are getting together?

Còn khi cả 20 lãnh đạo ngồi cùng nhau?

Rõ ràng khi tất cả lãnh đạo có mặt

Surely, when the leaders are all onstage,

người Mỹ sẽ đưa họ lên bàn cân

then the Americans are pulling their weight.

Uh-oh.

uh-oh

(Laughter)

(cười)

Xi Jinping seems fine.

Tập Cận Bình nhìn ổn

Angela Merkel has -- she always does --

Angela Merkel vẫn như thường lệ

that look, she always does that.

Dáng vẻ đó, bà ý vẫn luôn như vậy

But Putin is telling Turkish president Erdogan what to do,

Nhưng Putin đang bảo tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Erdogan làm gì đó

and Obama is like, what's going on over there?

và Obama thì như kiểu " Chuyện gì xảy ra đằng kia thế"

You see. And the problem is it's not a G20,

Các bạn thấy đó. Vấn đề không chỉ là G-20

the problem is

Vấn đề thực chất là

it's a G-Zero world that we live in,

Nó là thế giới G-0 chúng ta đang sống

a world order where there is no single country or alliance

Một luật lệ thế giới mà không một quốc gia hay đồng minh đơn lẻ nào

that can meet the challenges of global leadership.

có thể giải guyết được thách thức của lãnh đạo toàn cầu

The G20 doesn't work,

G20 không giải quyết được vấn đề

the G7, all of our friends, that's history.

G7, tất cả đồng mình của chúng ta, đó đã là lịch sử

Nên sự toàn cầu hóa đang tiếp diễn

So globalization is continuing.

Goods and services and people and capital are moving across borders

hàng hóa, dịch vụ, con người, và nguồn vốn đang di chuyển qua các biên giới

nhanh hơn bao giờ hết

faster and faster than ever before,

Nhưng Mỹ hóa thì không

but Americanization is not.

So if I've convinced you of that,

Nên nếu tôi thuyết phục các bạn rằng

I want to do two things with the rest of this talk.

Về phần còn lại buổi nói chuyện, tôi muốn nói về 2 điều

I want to talk about the implications of that

Tôi muốn nói về hệ quả của

for the whole world.

toàn cầu hóa

Tôi sẽ nói xung quanh vấn đề đó

I'll go around it.

And then I want to talk about

Sau đó tôi sẽ nó về

what we think right here

Cái chúng ta đang nghĩ ở ngay đây

ở Mỹ và New York

in the United States and in New York.

So why? What are the implications. Why are we here?

Vậy tại sao? hệ quả của nó là gì? Tại sao chúng ta ở đây

Well, we're here

Chúng ta ở đây

Vì nước Mỹ này,

because the United States,

we spent two trillion dollars on wars in Iraq and Afghanistan

Đã dành 2 nghìn tỉ đô cho cuộc chiến ở Iraq và Afghanistan

that were failed.

Và đã thất bại

We don't want to do that anymore.

Chúng ta không muốn như thế nữa

Chúng ta có số lượng lớn người lao động tầng lớp trung lưu

We have large numbers of middle and working classes

that feel like they've not benefited from promises of globalization,

cảm thấy họ chẳng hưởng lợi gì từ toàn cầu hóa

so they don't want to see it particularly.

nên họ không muốn thấy nó cụ thể

And we have an energy revolution

và chúng ta có cách mạng năng lượng

where we don't need OPEC or the Middle East the way we used to.

chúng ta không cần OPEC hay Trung đông như trước đây

We produce all that right here in the United States.

Chúng ta sản xuất tất cả ngay tại nước Mỹ này

Nên người Mỹ không muốn trở thành người bảo vệ thế giới

So the Americans don't want to be the global sheriff for security

or the architect of global trade.

hay xây dựng thương mại toàn cầu

The Americans don't want to even be the cheerleader of global values.

Người Mỹ thậm chí không còn muốn khích lệ giá trị toàn cầu

Khi bạn nhìn sang châu Âu

Well, then you look to Europe,

and the most important alliance in the world

và đồng minh quan trọng nhất trên thế giới

has been the transatlantic relationship.

là mối quan hệ xuyên đại tây dương

But it is now weaker than it has been at any point since World War II,

nhưng hiện tại nó yếu chưa từng có từ thế chiến thứ II

Tất cả khủng hoảng, Đối thoại Brexit,

all of the crises, the Brexit conversations,

the hedging going on between the French and the Russians,

Những rào cản vẫn còn giữa Pháp và Nga

or the Germans and the Turks, or the Brits and the Chinese.

, giữa Đức và Thổ, hay giữa Anh và Trung Quốc

Trung Quôc không muốn lãnh đạo thêm gì nữa

China does want to do more leadership.

They do, but only in the economic sphere,

ngoài nền kinh tế

và họ muốn có giá trị, tiêu chuẩn, và tiền tệ của riêng mình

and they want their own values, standards, currency,

để cạnh tranh với Mỹ

in competition with that of the US.

The Russians want to do more leadership.

Người Nga thì muốn kiểm soát nhiều hơn

You see that in Ukraine,

Các bạn thấy ở Ukraine

in the Baltic states, in the Middle East,

ở Baltic, hay Trung Đông

nhưng không phải cùng với người Mỹ

but not with the Americans.

They want their own preferences and order.

Họ muốn có riêng quyền ưu tiên và trật tự xã hội

That's why we are where we are.

Đó là lý do tại sao chúng ta vẫn bế tắc ở đây

So what happens going forward?

Vậy chuyện gì sẽ xảy ra?

Let's start easy,

Hãy bắt đầu đơn giản

with the Middle East.

với Trung Đông

(cười)

(Laughter)

You know, I left a little out,

Tôi chỉ nói chút ít

but you get the general idea.

Nhưng các bạn hiểu được đại ý

Look, there are three reasons

Nhìn xem, có 3 lý do

Tại sao Trung Đông có sự "ổn định" như bây giờ

why the Middle East has had stability such as it is. Right?

Một là vì có sự sẵn sàng cung cấp

One is because there was a willingness to provide

some level of military security by the US and allies.

mức độ nào đó về quân đội bởi Mỹ và đồng minh

Number two, it was easy to take a lot of cheap money out of the ground

Hai là dễ có được lợi nhuận ở đó

because oil was expensive.

vì dầu rất đắt đỏ

Ba là

And number three

was no matter how bad the leaders were, the populations were relatively quiescent.

Người dân ở đó thờ ơ cho dù lãnh đạo của họ có tệ đến đâu

They didn't have the ability, and many didn't have the will

Họ không có khả năng, một số không có ý chí

to really rise up against.

để nổi dậy kháng cự

Well, I can tell you, in a G-Zero world,

Tôi có thể nói với các bạn, ở thế giới G-0

all three of those things are increasingly not true,

cả 3 thứ trên ngày càng không đúng

cũng như là các nước thất bại,

and so failed states,

terrorism, refugees and the rest.

khủng bố, người tị nạn và phần còn lại

Does the entire Middle East fall apart?

Có phải cả vùng Trung Đông đang tan rã?

No, the Kurds will do better, and Iraq, Israel, Iran over time.

Không, theo thời gian, người Kurds sẽ làm tốt hơn, và Iraq, Israel, Iran cũng vậy

But generally speaking, it's not a good look.

Nhưng nói chung nó thực sự không tốt

OK, how about this guy?

Thế còn về người đàn ông này

He's playing a poor hand very well.

Ông ta tận dụng rất tốt những gì mình có

There's no question he's hitting above his weight.

rõ ràng là ông ta không tự lựa sức mạnh

But long term -- I didn't mean that.

nhưng về lâu dài tôi không nghĩ vậy

But long term, long term,

Về lâu dài

if you think that the Russians

Nếu các bạn nghĩ người Nga

were antagonized by the US and Europe expanding NATO right up to their borders

đã từng bị kiềm chế bởi Mỹ và phương Tây mở rộng NATO ngay sát biên giới của Nga

when we said they weren't going to,

Khi chúng ta nói Nga đã không đi tới đâu

and the EU encroaching them,

và phương Tây đang chiếm đất của Nga

just wait until the Chinese put hundreds of billions of dollars

chỉ đợi tới lúc Trung Quốc chi hàng trăm tỷ đô la

cho từng quốc gia xung quanh Nga mà họ nghĩ họ có sự ảnh hưởng đến

in every country around Russia they thought they had influence in.

The Chinese are going to dominate it. The Russians are picking up the crumbs.

Trung Quốc sẽ ngày càng thống trị Nga đang nhận ra điều đó

Và ở thế giới G-0, sẽ là một 10 năm căng thẳng cho Putin

In a G-Zero world, this is going to be a very tense 10 years for Mr. Putin.

Không phải tất cả đều tồi tệ, phải không?

It's not all bad. Right?

Asia actually looks a lot better.

Châu Á thực ra tốt hơn nhiều

Có những nhà lãnh đạo thực sự ở châu Á

There are real leaders across Asia,

they have a lot of political stability.

Và họ có sự ổn định chính trị

They're there for a while.

Họ đã ở đó lâu rồi

Mr. Modi in India,

Modi ở Ấn Độ

Abe, người chắc sẽ có nhiệm kì thứ 3 tại

Mr. Abe, who is probably about to get a third term written in

Đảng dân chủ cộng hòa ở Nhật Bản

in the Liberal Democratic Party in Japan,

Và tất nhiên Tập Cận Bình người đang củng cố quyền lực

of course Xi Jinping who is consolidating enormous power,

the most powerful leader in China

nhà lãnh đạo quyền lực nhất Trung Quốc

since Mao.

Kể từ Mao

Those are the three most important economies in Asia.

Có 3 nền kinh tế quan trọng nhất ở châu Á

Now look, there are problems in Asia.

Nhưng họ cũng có những vấn đề

We see the sparring over the South China Sea.

Chúng ta thấy xung đột ở biển Đông

Chúng ta thấy Kim Jong Un, mới chỉ vài ngày trước,

We see that Kim Jong Un, just in the last couple of days,

tested yet another nuclear weapon.

thử nghiệm vũ khí hạt nhân

Nhưng các nhà lãnh đạo châu Á thấy không cần thiết

But the leaders in Asia do not feel the need

to wave the flag,

phải manh động

to go xenophobic,

dẫn tới bài ngoại

to actually allow escalation

và thực tế dẫn tới căng thẳng leo thang

of the geopolitical and cross-border tensions.

về chủ quyền biên giới

They want to focus on long-term economic stability and growth.

Họ quan tâm tới sự ổn định và phát triển lâu dài của kinh tế

And that's what they're actually doing.

và đó là điều họ thực sự đang làm

Let's turn to Europe.

Cùng chuyển sang châu Âu

Europe does look a little scared in this environment.

Châu Âu thì hơi đáng sợ

So much of what is happening in the Middle East

Quá nhiều chuyện xảy ra ở Trung Đông

is washing up quite literally onto European shores.

được tẩy rửa theo đúng nghĩa đen trên bờ biển châu âu

Bạn thấy Brexit và sự quan ngại của những người dân chủ

You see Brexit and you see the concerns of populism

across all of the European states.

trên toàn liên minh châu Âu

Let me tell you that over the long term,

Để tôi nói với bạn về tương lai

trong thế giới G-0

in a G-Zero world,

European expansion will be seen to have gone too far.

Sự mở rộng của châu Âu sẽ rất lớn

Europe went right up to Russia, went right down to the Middle East,

Châu âu sẽ mở rông lên trên ngay sát Nga và bên dưới ngay sát Trung Đông

and if the world were truly becoming more flat and more Americanized,

Và nếu thế giới thực sự trở nên phẳng và Mỹ hóa hơn

that would be less of a problem,

Sẽ không có vấn đề gì cả

but in a G-Zero world, those countries nearest Russia

Nhưng ở thế giới G-0 Những nước gần Nga nhất

and nearest the Middle East

Và những nước gần trung đông nhất

actually have different economic capabilities,

có khả năng kinh tế khác nhau

different social stability

tình hình xã hội khác nhau

and different political preferences and systems than core Europe.

và tình hình và hệ thống chính trị khác nhau so với trung tâm châu Âu

So Europe was able to truly expand

Vậy châu Âu thực sự có khả năng mở rộng

under the G7,

dưới trướng G-7

but under the G-Zero, Europe will get smaller.

nhưng với G-0, Châu Âu sẽ khôn ngoan hơn

Core Europe around Germany and France and others

Trung tâm Châu âu ở Đức, Pháp, và các nước khác

will still work, be functional, stable, wealthy, integrated.

vẫn hoạt động tốt, đúng chức năng, ổn định, thịnh vượng, và giàu có

But the periphery,

nhưng ở ngoại vi

những quốc gia như Hy Lạp hay Thổ

countries like Greece and Turkey and others,

will not look that good at all.

đều không ổn chút nào

Latin America, a lot of populism,

Mỹ Latin, rất nhiều nước dân chủ,

made the economies not go so well.

làm cho nền kinh tế không tốt

They had been more opposed to the United States for decades.

Họ đã đối đầu Mỹ hàng thập kỷ

Increasingly, they're coming back.

Họ đang quay lại ngày càng nhiều

We see that in Argentina.

Chúng ta thấy điều đó ở Argentina

Chúng ta thấy điều đó với sự mở cửa ở Cuba

We see it with the openness in Cuba.

We will see it in Venezuela when Maduro falls.

Chúng ta thấy điều đó ở Venezuela khi Maduro sụp đổ

Ta sẽ thấy điều đó ở Brazil sau lời buộc tội chính phủ

We will see it in Brazil after the impeachment

and when we finally see a new legitimate president elected there.

và chúng ta cuối cùng sẽ thấy tổng thống hợp pháp mới được bầu ở đó

The only place you see that is moving in another direction

Đất nước duy nhất các bạn thấy đi ngược với xu hướng

is the unpopularity of Mexican president Peña Nieto.

là sự không chấp thuận của tổng thống Mexico Pena Nieto

There you could actually see a slip away from the United States

Ở đó bạn có thể thấy đang có sự xa cách dần nước Mỹ

over the coming years.

trong những năm sắp tới

The US election matters a lot on that one, too.

Bầu cử nước Mỹ cũng ảnh hưởng rất nhiều đến vấn đề này

(Laughter)

(cười)

Africa, right?

Châu Phi, phải không?

A lot of people have said it's going to be Africa's decade, finally.

Rất nhiều người nói cuối cùng cũng đến thời của châu Phi

In a G-Zero world, it is absolutely an amazing time

Ở thế giới G-0, chắc chắn là khoảng thời gian tuyệt vời

for a few African countries,

cho một vài nước châu phi

những nước quản lý giỏi với sự đô thị hóa

those governed well with a lot of urbanization,

a lot of smart people, women really getting into the workforce,

Rất nhiều người thông minh phụ nữ cũng tham gia lao động

entrepreneurship taking off.

Việc kinh doanh sẽ trở nên phổ biến

But for most of the countries in Africa,

Nhưng với hầu hết các nước châu Phi

Còn có nhiều hơn những rủi ro có thể xảy đến

it's going to be a lot more dicey:

extreme climate conditions,

điều kiện khí hậu khắc nghiệt

radicalism both from Islam and also Christianity,

Sự cuồng tín đến từ cả đạo Hồi và thiên chúa

very poor governance,

chính phủ cực kỳ yếu kém

borders you can't defend, lots of forced migration.

Biên giới không thể bảo vệ được làn sóng nhập cư

Those countries can fall off the map.

Những quốc gia đó sẽ bị xóa sổ khỏi bản đồ

So you're really going to see an extreme segregation going on

Và bạn sẽ thấy sự phân hóa tiếp diễn

between the winners and the losers across Africa.

giữa các nước thành công và thất bại trên châu Phi

Finally, back to the United States.

Cuối cùng, quay lại với Mỹ

What do I think about us?

Tôi nghĩ gì về chúng ta?

Because there are a lot of upset people,

Vì đang có rất nhiều người bức xúc

not here at TEDx, I know,

Không phải ở TEDx, tôi biết,

but in the United States, my God,

Nhưng ở nước Mỹ, chúa ơi,

after 15 months of campaigning, we should be upset.

sau 15 tháng chiến dịch chúng ta nên bức xúc

I understand that.

Tôi hiểu điều đó

But a lot of people are upset because they say, "Washington's broken,

Nhưng có nhiều người tức giận vì họ nó " Washington đã đổ vỡ,

we don't trust the establishment, we hate the media."

Chúng tôi không tin vào những người lập pháp, chúng tôi ghét truyền thông"

thậm chí những người theo chủ nghĩa toàn cầu như tôi đang phải chấp nhận điều đó

Heck, even globalists like me are taking it on the chin.

Nhìn xem, tôi nghĩ chúng ta phải nhận ra

Look, I do think we have to recognize,

my fellow campers,

những người cùng cắm trại với tôi

rằng khi bạn bị gấu truy đuổi

that when you are being chased by the bear,

in the global context, you need not outrun the bear,

trong bối cảnh toàn cầu bạn không cần chạy nhanh hơn con gấu

you need to only outrun your fellow campers.

bạn chỉ cần chạy nhanh hơn những người còn lại

(Laughter)

(cười)

Now, I just told you

Tôi mới chỉ nói cho các bạn về

about our fellow campers.

những người "cắm trại" cùng chúng ta

Phải không? và từ góc nhìn đó,

Right? And from that perspective,

we look OK.

chúng ta ổn

có nhiều người trong hoàn cảnh đó nói

A lot of people in that context say,

" Nào cùng kiếm tiền Cùng tới địa ốc NewYork"

"Let's go dollar. Let's go New York real estate.

Let's send our kids to American universities."

Cùng gửi con chúng ta tới các trường đại học Mỹ

You know, our neighbors are awesome:

Láng giềng của chúng ta thật tuyệt vời

Canada, Mexico and two big bodies of water.

Canada, Mexico và biển xung quanh

You know how much Turkey would love to have neighbors like that?

Bạn có biết Thổ Nhĩ Kỳ ao ước có được địa thế như vậy như thế nào không?

Họ là những láng giềng tuyệt vời

Those are awesome neighbors.

Terrorism is a problem in the United States.

Khủng bố là một vấn đề ở nước Mỹ

God knows we know it here in New York.

Chúa biết chúng ta biết nó ở NewYork này

Nhưng ở châu Âu nó còn nghiêm trọng hơn nhiều so với Mỹ

But it's a much bigger problem in Europe than the US.

It's a much bigger problem in the Middle East

Và nghiêm trọng hơn rất nhiều ở Trung Đông

than it is in Europe.

hơn là ở châu Âu

These are factors of large magnitude.

Có những nhân tố gây ra mức độ lớn đó

We just accepted 10,000 Syrian refugees, and we're complaining bitterly about it.

Chúng ta mới chập nhận 10,000 tị nạn Syria, và chúng ta phàn nàn nhiều về điều đó

You know why? Because they can't swim here.

Bạn biết tại sao không? vì họ không thể bơi tới đây

Right? I mean, the Turks would love to have only 10,000 Syrian refugees.

Phải không? Người Thổ chắc rất thích chỉ có 10,000 tỵ nan Syria đến nước họ

The Jordanians, the Germans, the Brits. Right?

cũng như người Jordan, Đức, và Anh. Phải không?

That's not the situation.

Đó không phải vấn đề lớn.

That's the reality of the United States.

Đó là thực trạng ở Mỹ

Bây giờ, điều đó nghe có vẻ tốt.

Now, that sounds pretty good.

Here's the challenge.

còn đây là thách thức

In a G-Zero world, the way you lead

Ở thế giới G-0, cách các bạn dẫn dắt

is by example.

là đi tiên phong

If we know we don't want to be the global cop anymore,

nếu chúng ta không muốn là cảnh sát toàn cầu nữa

if we know we're not going to be the architect of global trade,

Nếu chúng ta không muốn xây dựng thương mại toàn cầu nữa

we're not going to be the cheerleader of global values,

Nếu chúng ta không khuyến khích giá trị toàn cầu

we're not going to do it the way we used to,

Chúng ta sẽ không còn là chúng ta như trước đây

Thế kỷ 21 đã thay đổi

the 21st century is changing,

we need to lead by example -- be so compelling

Chúng ta cần đi tiên phong thật thuyết phục

that all these other people are going to still say,

rằng tất cả những người khác sẽ còn nói

it's not just they're faster campers.

không chỉ về họ là những người chạy nhanh hơn

Even when the bear is not chasing us, this is a good place to be.

thậm chí khi con gấu không đuổi chúng ta đó là nơi tốt để ở

We want to emulate them.

Chúng ta muốn vượt qua họ

The election process this year is not proving a good option

Quá trình bầu cử năm nay không chỉ ra được ý kiến nào hay

cho sự đi trước dẫn đầu

for leading by example.

Hillary Clinton says it's going to be like the '90s.

Hillary Clinton nói rằng nó sẽ giống như thập kỷ 90

Chúng ta vẫn có thể khuyến khích giá trị theo cách cũ

We can still be that cheerleader on values.

Vẫn có thể xây dựng kinh tế toàn cầu theo cách đó

We can still be the architect of global trade.

We can still be the global sheriff.

vãn có thể là cảnh sát toàn cầu

And Donald Trump wants to bring us back to the '30s.

và Donald Trump muốn chúng ta quay lại những năm 30

He's saying, "Our way or the highway. You don't like it, lump it." Right?

Ông ta nói " làm theo cách của chúng ta không thì nghỉ đi". Phải không

Neither are recognizing a fundamental truth of the G-Zero,

Cả hai đều không nhận ra sự thật cơ bản của G-0

which is that even though the US is not in decline,

là thậm chí nước Mỹ không bị suy giảm

it is getting objectively harder

Khách quan, nó trở nên khó khăn hơn

for the Americans to impose their will,

cho người Mỹ để áp đặt mong muốn của họ

even have great influence,

thậm chí có tầm ảnh hưởng lớn

on the global order.

trên trật tự thế giới

Are we prepared to truly lead by example?

Chúng ta có thực sự sẵn sàng đi tiên phong?

What would we have to do to fix this

Chúng ta phải làm gi để sửa chữa nó

after November,

sau tháng 11

after the next president comes in?

sau khi tổng thống mới xuất hiện

Well, either we have to have another crisis that forces us to respond.

chúng ta phải có cuộc khủng hoảng khác bắt chúng ta phải phản ứng lại

A depression would do that.

một cuộc suy thoái chẳng hạn

hay một cuộc khủng hoảng tài chính khác

Another global financial crisis could do this.

God forbid, another 9/11 could do that.

Chúa thứ lỗi, một cuộc 9/11 khác

Or, absent crisis,

hay, nếu không có khủng hoảng

we need to see that the hollowing out, the inequality, the challenges

chúng ta cần thấy sự trống rỗng, thiếu công bằng, và thách thức

that are growing and growing in the United States,

đang lớn dần lên trong nước Mỹ

are themselves urgent enough

Chúng có đủ cấp bách

to force our leaders to change,

để ép lãnh đạo của chúng ta thay đổi

and that we have those voices.

và chúng ta có tiếng nói về những vấn đề đó

Through our cell phones, individually,

Thông qua điện thoại di động, từng cá nhân

we have those voices to compel them to change.

chúng ta có tiếng nói để thuyết phục họ thay đổi

There is, of course, a third choice,

Và tất nhiên còn lựa chọn thứ ba

perhaps the most likely one,

lựa chọn mà dễ xảy ra nhất

which is that we do neither of those things,

đó là chúng ta chẳng làm gì cả

and in four years time you invite me back,

và 4 năm 1 lần các bạn mời tôi quay lại

and I will give this speech yet again.

và tôi sẽ nói lại chuyện này lần nữa

Thank you very, very much.

Cảm ơn các bạn rất nhiều

(Applause)

(cười)