Inside America's dead shopping malls | Dan Bell

Çeviri: Gözde Zülal Solak Gözden geçirme: Ramazan Şen

In the last couple of years,

Son birkaç yılda

I have produced what I call "The Dead Mall Series,"

"Ölü Avm'ler Serisi" adı altında,

32 short films and counting about dead malls.

32 kısa film ve ölü avm hesaplamaları ürettim.

Now, for those of you who are not familiar with what a dead mall is,

Ölü bir avm'nin ne olduğuna aşina olmayanlar için,

it's basically a shopping mall

bu, zor zamanlar geçirmiş bir alışveriş merkezidir.

that has fallen into hard times.

So it either has few shops and fewer shoppers,

Yani ya çok, çok az müşterisi vardır

or it's abandoned and crumbling into ruin.

ya da terk edilmiş veya yıkılıyordur.

No sale at Penny's.

Penny'de satış yok.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

I started producing this series

Bu seriyi 2015'in başlarında,

in early 2015

after going through kind of a dark period in my life

daha fazla film çekmek istemediğim karanlık bir dönemden sonra üretmeye başladım.

where I just didn't want to create films anymore.

I put my camera away

Kameramı bir kenara koydum

and I just stopped.

ve bıraktım.

So in 2015, I decided to make a short film about the Owings Mills Mall.

2015'de Owings Mills Avm hakkında kısa bir film çekmeye karar verdim.

Owings Mills Mall opened in 1986.

Owings Mills Avm, 1986'da açıldı.

I should know because I was there on opening day.

Biliyorum çünkü açılış gününde oradaydım.

I was there with my family,

Baltimore'daki tüm ailelerle birlikte ben de ailemle oradaydım,

along with every other family in Baltimore,

and you had to drive around

ve bir park yeri bulabilmek için 45 dakika boyunca

for 45 minutes

just to find a parking spot.

dönüp durmanız gerekiyordu.

So if you can imagine,

Kafanızda canlandırırsanız,

that's not happening at the malls today.

bunlar günümüzde olan şeyler değil.

My first mall job that I had as a teenager

Gençken çalıştığım ilk avm,

was at a sporting goods store called Herman's World of Sports.

Herman'ın Spor Dünyası adlı bir sporcu ürünleri mağazasıydı.

Maybe you remember.

Belki hatırlarsınız.

(Singing) Herman's World of Sports.

(Şarkı) Herman'ın Spor Dünyası.

You guys remember that?

Bunu hatırlıyor musunuz?

(Laughter)

(Gülüşmeler)

Yeah, so I worked in a lady's shoe store.

Evet, bir kadın ayakkabısı mağazasında çalıştım.

I worked in a leather goods store,

Bir deri ürünleri mağazasında

and I also worked in a video store,

ve ayrıca video mağazasında çalıştım

and not being one who was very fond of the retail arts --

ve perakende sanatına tutkun birisi değilim --

(Laughter)

(Gülüşmeler)

I got fired from every single job.

Her işimden kovuldum.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

In between these low-paying retail jobs,

Bu düşük maaşlı işer arasında

I did what any normal teenager did

1990'larda normal bir genç ne yaparsa

in the 1990s.

ben de onu yaptım.

I shoplifted.

Mağaza soydum.

I'm just kidding.

Şaka yapıyorum.

Avm'de arkadaşlarımla takıldım.

I hung out with my friends at the mall.

(Gülüşmeler)

(Laughter)

Everyone's like, "Oh my God, what kind of talk is this?"

Herkes "Aman Tanrım, bu nasıl bir konuşma?" diyor.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

Hanging out at the mall could be fun, but it could be really lame, too,

Avm'de takılmak eğlenceli olabilir, fakat gerçekten saçma da olabilir,

like sharing a cigarette with a 40-year-old unemployed mall rat

mesela berbat düşük maaşlı işinizde bir ara verdiğiniz esnada

who has put on black lipstick for the night

akşam için siyah ruj sürmüş olan 40 yaşındaki işsiz

while you're on your break from your crappy minimum wage job.

bir avm faresiyle sigaranızı paylaşmak gibi.

As I stand here today,

Bugün buradayım

Owings Mills has been gutted

ve Owings Mills artık yok

and it's ready for the wrecking ball.

ve yıkım için hazır.

The last time I was there, it was in the evening,

Oraya en son bir akşam gittim

and it was about three days before they closed the mall for good.

ve bu, avm kapanmadan üç gün önceydi.

And you kind of felt --

Ve şöyle hissediyorsunuz --

they never announced the mall was closing,

avm'nin kapanacağını hiç duyurmadılar,

but you had this sort of feeling, this ominous feeling,

fakat siz yolun sonuymuş gibi,

that something big was going to happen,

büyük bir şeyler olacağına dair

like it was the end of the road.

o uğursuz şeyi hissediyorsunuz.

It was a very creepy walk through the mall.

Avm'deki yürüyüşüm çok ürperticiydi.

Let me show you.

Size göstereyim.

(Music)

(Müzik)

So when I started producing "The Dead Mall Series,"

"Ölü Avm'ler Serisi"ni üretmeye başladığımda,

I put the videos up onto YouTube,

YouTube'a videolar yükledim

and while I thought they were interesting,

ve çok ilginç olduklarını düşünürken

frankly I didn't think others would share the enthusiasm

açıkçası diğerlerinin böyle donuk ve üzücü bir konu için

for such a drab and depressing topic.

istek göstereceklerini düşünmemiştim.

But apparently I was wrong,

Meğer yanılmışım,

because a lot of people started to comment.

çünkü birçok insan yorum yapmaya başladı.

And at first the comments were like --

İlk başta yorumlar şöyleydi --

basically like, "Oh my God, that's the mall from my childhood.

"Aman Tanrım, çocukluğumdaki avm.

What happened?"

Ne oldu?"

And then I would get comments from people who were like,

Daha sonra insanlardan şu tür yorumlar almaya başladım,

"There's a dead mall in my town. You should come and film it."

"Benim şehrimde de ölü bir avm var. Gelip çekmelisin."

So I started to travel around the mid-Atlantic region

Ben de bu ölü avm'leri çekmek üzere, orta-Atlantik bölgesini

filming these dead malls.

gezmeye başladım.

Some were open.

Bazıları açıktı.

Some were abandoned.

Bazıları terk edilmişti.

It was kind of always hard to get into the ones that were abandoned,

Terk edilmiş olanların içine girmek biraz zordu,

but I somehow always found a way in.

fakat ben daima bir yol buldum.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

The malls that are still open,

Hala açık olan avm'ler,

they always do this weird thing -- like the dead malls.

onlar garip bir şey yapıyorlar -- ölü avm'ler gibi.

They'll have three stores left,

Geriye üç mağazaları kalıyor,

but they try to spruce it up

fakat işler yolundaymış gibi göstermek için, çeki düzen veriyorlar.

to make it appear like things are on the up-and-up.

For example,

Örneğin,

you'll have an empty store

boş bir mağazanız var

and they bring the gate down.

ve kapısını kapatıyorlar.

So at Owings Mills, for example, they put this tarp over the gate.

Örneğin Owings Mills, kapıya bir branda koydular.

Right?

Değil mi?

And it's got a stock photo

Üzerinde de, elinde bir bluz olan

of a woman who is so happy

çok mutlu görünen bir kadının fotoğrafı var

and she's holding a blouse,

and she's like --

ve kadın şöyle --

(Laughter)

(Gülüşmeler)

And then there's a guy standing next to her, with, like,

Yanında da elinde bir espresso bardağı tutan

an espresso cup, and he's like --

bu adam var, o da şöyle --

(Laughter)

(Gülüşmeler)

And it says, "What brings you today?"

"Bugün sizi getiren nedir?" yazıyor.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

I wanted to be scared and depressed.

Korkmak ve üzülmek istemiştim.

Thank you.

Teşekkürler.

So the comments just kept pouring in

Videolara yorumlar yağmaya

on the videos,

devam etti,

from all over the country, and then all over the world.

ülkenin ve dünyanın her yerinden.

And I started to think, this could really be something,

Ben de düşünmeye başladım, gerçekten bir şeyler olabilir

but I had to get creative, because I'm like,

fakat yaratıcı olmalıyım, çünkü şöyleydim,

how long are people going to sit and watch me waddling through an empty mall?

insanlar beni boş bir avm'de yürüyüp dururken ne kadar süre izleyebilirler ki?

(Laughter)

(Gülüşmeler)

So the original episodes I filmed with an iPhone.

Orijinal bölümleri bir iPhone ile çektim.

So I'd walk through the mall with an iPhone, and, you know.

Elimde iPhone ile bir avm'ye giriyordum, bilirsiniz.

Like that.

Şu şekilde.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

And security -- because malls, they don't like photography --

Güvenlik de -- çünkü avm'ler fotoğrafı sevmezler --

so the security would come up and be like, "Put that away," and I'm like, "OK."

güvenlik de şöyle tepki veriyordu, "bunu kaldır", ben de "Tamam" diyordum.

So I had to get creative and sneaky,

Yaratıcı ve sinsi olmalıydım,

so I started using a hidden camera and different techniques

böylece ihtiyacım olan görüntüleri çekmek için gizli bir kamera

to get the footage that I needed,

ve farklı teknikler kullandım,

and basically what I wanted to do

yapmak istediğim şey ise

was make the video

videoyu birinci el deneyim gibi göstermekti,

like it was a first-person experience,

like you are sitting --

yani mesela oturuyorsunuz --

put your headphones on watching the screen --

ekranı izlerken kulaklık takıyorsunuz --

it's like, you're there in the video,

tıpkı siz de videodaymışsınız gibi,

like a video game, basically.

yani bir video oyunu gibi.

I also started to use music,

Müzik kullanmaya da başladım,

collaborating with artists who create music called vaporwave.

Vaporwave adlı bir sanatçıyla birlikte çalıştım.

And vaporwave is a music genre

Vaporwave, 2010'un başlarında

that emerged in the early 2010s among internet communities.

internette ortaya çıkmış bir müzik türüdür.

Here's an example.

İşte bir örnek.

(Music)

(Müzik)

That's by an artist named Disconscious

Bu, Disconscious adlı bir sanatçının

from an album he did called "Hologram Plaza."

"Hologram Plaza" adlı albümünden bir parça.

So if you look that up, you can hear more of those tunes.

Yani eğer araştırırsanız, böyle birçok melodi bulabilirsiniz.

Vaporwave is more than an art form. It's like a movement.

Vaporwave, bir sanattan daha fazlası. Bir hareket gibi.

It's nihilistic, it's angsty,

Nihilist, endişeli,

but it's somehow comforting.

fakat yine de rahatlatıcı.

The whole aesthetic is a way of dealing with things you can't do anything about,

Tüm estetik, bir şey yapamadığınız şeylerle başa çıkmanın bir yolu;

like no jobs, or sitting in your parents' basement eating ramen noodles.

işsizlik veya ailenizin bodrum katında oturup erişte yemek gibi.

Vaporwave came out of this generation's desire to express their hopelessness,

Vaporwave bu jenerasyonun umutsuzluğu ifade etme isteğiyle ortaya çıktı,

the same way that the pre-internet generation did

tıpkı bir önceki internet öncesi jenerasyonun da

sitting around in the food court.

yemek katlarında takılmaları gibi.

One of my favorite malls

Gittiğim ve en sevdiğim

I've been to

avm'lerden birisi

is in Corpus Christi, and it's called the Sunrise Mall.

Corpus Christi'de ve adı da Sunrise Avm.

When I was a kid,

Çocukken en sevdiğim şey film izlemekti ve filmleri

my favorite thing to do was watch movies,

and I used to watch movies over and over and over again.

tekrar ve tekrar izlerdim.

And one of my favorite films was "The Legend of Billie Jean."

En sevdiğim filmlerden birisi "Billie Jean Efsanesi" idi.

Now, for those of you who have seen "The Legend of Billie Jean,"

"Billie Jean Efsanesi"ni izlemiş olanlar, onun muhteşem bir film

you'll know that it's a great film.

olduğunu bileceklerdir.

I love it.

Çok seviyorum.

And Helen Slater and Christian Slater --

Helen Slater ve Christian Slater --

and if you didn't know, they are not related.

bilmiyorsanız, akraba değiller.

Many people thought that they were brother and sister. They're not.

Çoğu insan kardeş olduklarını düşündü. Değiller.

Her neyse, Sunrise Avm filmde bir yer olarak kullanıldı.

But anyway, Sunrise Mall was used in the film as a filming location.

The mall is exactly the same as it was in 1984.

Avm, 1984'deki haliyle birebir aynı.

We're talking 32 years later. Let me show you.

32 yıl sonrasından bahsediyoruz. Size göstereyim.

(Video) Dan Bell: And here's Billie Jean running across the fountain,

(Video) Dan Bell: İşte Billie Jean, havuzun karşısına koşuyor,

being chased by Hubie Pyatt's friends.

Hubie Pyatt'ın arkadaşları onu kovalıyor.

And she jumps over here.

Ve buraya zıplıyor.

And you can see the shot right here is what it looks like today.

Şuradan yapılan çekimin günümüzdeki ile aynı olduğunu görebiliyorsunuz.

It's pretty incredible.

Oldukça inanılmaz.

I mean, honestly, it's exactly the same.

Yani, gerçekten, birebir aynı.

And there they are falling in the fountain,

Onlar havuza düşüyorlar ve o da

and she runs up the stairs.

merdivenlerden çıkıyor.

This is a nice shot of the whole thing here.

Bu çok güzel bir çekim.

Dan Bell: I love that so much.

Dan Bell: Bunu çok seviyorum.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

I always think in my head, if I owned a dead mall --

Bir avm sahibi olsaydım eğer, hep şunu düşünürüm --

why don't they embrace their vintage look?

neden eski görüntülerini benimsemiyorlar?

Put in a bar,

Bir bara,

like, put vegan food in the food court

yemek katına vejetaryen yemeği koy

and invite millennials and hipsters

ve milenyum neslini ve hippileri yemeye içmeye davet et,

to come and drink and eat,

and I guarantee you within three weeks

size garanti veriyorum, üç hafta içinde

H&M and Levi's will be banging on the door trying to get space.

H&M ve Levi's oradan yer almak için kapınızı yumruklamaya başlar.

I don't know why they don't do this,

Bunu neden yapmadıklarını bilmiyorum

but apparently,

ama görünen o ki,

it's only in my mind, it goes all day.

bu yalnızca benim zihnimde.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

Anyway, in closing --

Her neyse, kapanışta --

(Laughter)

(Gülüşmeler)

When they first asked me to do this talk,

Bu konuşmayı yapmam istendiği zaman

I said,

şöyle dedim,

"Do you have the right person?"

"Doğru kişi ben miyim?"

(Laughter)

(Gülüşmeler)

These talks are supposed to be kind of inspiring and --

Bu konuşmaların ilham verici olması lazım ve --

(Laughter)

(Gülüşmeler)

I remembered something, though.

Ancak, bir şey hatırladım.

I put my camera down three or four years ago,

Üç veya dört yıl önce kameramı bir kenara bıraktım

and it took going to these malls

ve bu avm'lere gitmem, bana yeniden ilham verdi.

for me to be inspired again.

And to see my audience

Seyircimin ve dünyanın her yerinden insanların bana

and people from all over the world writing me and saying,

"God, I love your videos,"

"Tanrım, videolarını seviyorum"

is incredible.

demesi inanılmaz.

I don't know how to even explain it,

Bir sanatçı olarak bunun ne kadar

as an artist,

tatmin edici olduğunu

how fulfilling that is.

nasıl açıklayacağımı bilmiyorum.

If you would have told me a year ago

Bana bir sene önce bu sahneye çıkacağımı ve bu muhteşem insanlara

that I would be standing on this stage

talking to all of you wonderful people,

konuşma yapacağımı söyleseydiniz,

I would have never believed it.

asla inanmazdım.

I am humbled

Onur duydum

and so appreciative.

ve minnettarım.

Thank you very much.

Çok teşekkür ederim.

(Applause)

(Alkışlar)