Inside America's dead shopping malls | Dan Bell

Tłumaczenie: A. Konstancja Wiszniewska Korekta: Barbara Guzik

In the last couple of years,

Od paru lat

I have produced what I call "The Dead Mall Series,"

tworzę cykl "Wymarłe centra handlowe".

32 short films and counting about dead malls.

Na razie mam 32 filmiki.

Now, for those of you who are not familiar with what a dead mall is,

Jeśli nie wiecie, co to wymarła galeria,

it's basically a shopping mall

chodzi o kompleks handlowy,

that has fallen into hard times.

który przeżywa ciężkie chwile.

So it either has few shops and fewer shoppers,

Mało sklepów i jeszcze mniej klientów

or it's abandoned and crumbling into ruin.

albo opuszczony popada w ruinę.

No sale at Penny's.

Nie ma wyprzedaży w Penney.

(Laughter)

(Śmiech)

I started producing this series

Zacząłem tworzyć ten cykl

in early 2015

na początku 2015 roku,

after going through kind of a dark period in my life

po czarnym okresie w moim życiu,

where I just didn't want to create films anymore.

kiedy nie chciałem już robić filmów.

I put my camera away

Odłożyłem kamerę

and I just stopped.

i skończyłem z tym.

So in 2015, I decided to make a short film about the Owings Mills Mall.

W 2015 roku postanowiłem zrobić film o galerii Owings Mills Mall.

Owings Mills Mall opened in 1986.

Otwarto ją w 1986 roku.

I should know because I was there on opening day.

Wiem, bo byłem na otwarciu.

I was there with my family,

Moja rodzina,

along with every other family in Baltimore,

razem z innymi w Baltimore,

and you had to drive around

musiała krążyć 45 minut,

for 45 minutes

just to find a parking spot.

żeby znaleźć miejsce do parkowania.

So if you can imagine,

Jak wiadomo,

that's not happening at the malls today.

dzisiaj to się nie zdarza.

My first mall job that I had as a teenager

Jako nastolatek podjąłem pierwszą pracę w centrum handlowym,

was at a sporting goods store called Herman's World of Sports.

w sklepie z artykułami sportowymi Herman's World of Sports.

Maybe you remember.

Może pamiętacie.

(Singing) Herman's World of Sports.

(Śpiew) Herman's World of Sports.

You guys remember that?

Pamiętacie?

(Laughter)

Yeah, so I worked in a lady's shoe store.

(Śmiech)

Pracowałem w sklepie z obuwiem damskim,

I worked in a leather goods store,

potem z galanterią skórzaną,

and I also worked in a video store,

a także w sklepie wideo.

and not being one who was very fond of the retail arts --

Bez pasji do sztuki handlu detalicznego,

(Laughter)

(Śmiech)

I got fired from every single job.

wylatywałem z każdej roboty.

(Laughter)

(Śmiech)

In between these low-paying retail jobs,

Między kolejnymi nisko płatnymi pracami w handlu detalicznym

I did what any normal teenager did

robiłem to, co każdy normalny nastolatek

in the 1990s.

w latach 90.

I shoplifted.

Kradłem w sklepach.

I'm just kidding.

Żartowałem.

Przesiadywaliśmy z kumplami w galerii.

I hung out with my friends at the mall.

(Laughter)

(Śmiech)

Everyone's like, "Oh my God, what kind of talk is this?"

Zastanawiacie się, o czym jest ta prelekcja?

(Laughter)

(Śmiech)

Hanging out at the mall could be fun, but it could be really lame, too,

Przesiadywanie w galerii czasem było zabawne, a czasem nie,

like sharing a cigarette with a 40-year-old unemployed mall rat

jak papieros na spółkę z bezrobotną 40-letnią galerianką,

who has put on black lipstick for the night

na wieczór malującą usta na czarno,

while you're on your break from your crappy minimum wage job.

w przerwie w gównianej pracy za minimalną pensję.

As I stand here today,

Kiedy tu stoję,

Owings Mills has been gutted

wywrócone do góry nogami Owings Mills

and it's ready for the wrecking ball.

czeka na zburzenie kulą rozbijarki.

The last time I was there, it was in the evening,

Ostatni raz byłem tam wieczorem

and it was about three days before they closed the mall for good.

trzy dni przed zamknięciem galerii na dobre.

And you kind of felt --

Coś już wisiało w powietrzu.

they never announced the mall was closing,

Nigdy nie ogłosili, że zamykają,

but you had this sort of feeling, this ominous feeling,

ale czuło się coś złowieszczego,

that something big was going to happen,

przeczucie, że coś się wydarzy,

like it was the end of the road.

coś jakby zapowiedź końca.

It was a very creepy walk through the mall.

Ten spacer po galerii był upiorny.

Let me show you.

Pozwólcie, że pokażę.

(Music)

(Muzyka)

So when I started producing "The Dead Mall Series,"

Zaczynając "Wymarłe centra handlowe",

I put the videos up onto YouTube,

dawałem filmy na YouTube

and while I thought they were interesting,

i choć sądziłem, że są ciekawe,

frankly I didn't think others would share the enthusiasm

nie myślałem, że ktoś podzieli mój entuzjazm

for such a drab and depressing topic.

dla tak ponurego i przygnębiającego tematu.

But apparently I was wrong,

Byłem w błędzie,

because a lot of people started to comment.

bo sporo ludzi pisało komentarze.

And at first the comments were like --

Na początku były podobne,

basically like, "Oh my God, that's the mall from my childhood.

"Pamiętam tę galerię z dzieciństwa.

What happened?"

Co się stało?".

And then I would get comments from people who were like,

Potem komentarze się zmieniły,

"There's a dead mall in my town. You should come and film it."

"Może sfilmujesz wymarły pasaż w moim mieście?".

So I started to travel around the mid-Atlantic region

Zacząłem podróżować po Stanach Środkowoatlantyckich,

filming these dead malls.

filmując wymarłe galerie.

Some were open.

Niektóre były otwarte.

Some were abandoned.

Niektóre były opuszczone.

It was kind of always hard to get into the ones that were abandoned,

Do tych pustych trudno było się dostać,

but I somehow always found a way in.

ale zawsze znalazłem sposób.

(Laughter)

(Śmiech)

The malls that are still open,

W galeriach jeszcze czynnych

they always do this weird thing -- like the dead malls.

jest równie dziwacznie, jak w tych wymarłych.

They'll have three stores left,

Mają otwarte może trzy sklepy,

but they try to spruce it up

ale próbują je upiększyć,

to make it appear like things are on the up-and-up.

żeby wyglądało, że idzie na lepsze.

For example,

Na przykład,

you'll have an empty store

w pustym sklepie spuszczają żaluzje.

and they bring the gate down.

So at Owings Mills, for example, they put this tarp over the gate.

W Owings Mills wejście zasłonili plandeką.

Right?

Rozumiecie?

And it's got a stock photo

A na niej komercyjne zdjęcie

of a woman who is so happy

kobiety przeszczęśliwej,

and she's holding a blouse,

bo trzyma bluzkę

and she's like --

i wygląda tak...

(Laughter)

(Śmiech)

And then there's a guy standing next to her, with, like,

A obok facet

an espresso cup, and he's like --

z filiżanką espresso...

(Laughter)

(Śmiech)

And it says, "What brings you today?"

Do tego napis: "Co cię tu dziś sprowadza?".

(Laughter)

(Śmiech)

I wanted to be scared and depressed.

Chciałem być przerażony i przygnębiony.

Thank you.

Dziękuję.

So the comments just kept pouring in

Komentarze do filmów

on the videos,

from all over the country, and then all over the world.

napływały z całego kraju, a potem z całego świata.

And I started to think, this could really be something,

Czułem, że trafiłem na coś ciekawego,

but I had to get creative, because I'm like,

ale musiałem mieć na to jakiś pomysł,

how long are people going to sit and watch me waddling through an empty mall?

bo jak długo ludzie zechcą oglądać jak łażę po pustej galerii?

(Laughter)

(Śmiech)

So the original episodes I filmed with an iPhone.

Pierwsze odcinki filmowałem iPhonem,

So I'd walk through the mall with an iPhone, and, you know.

chodząc po galerii

w ten sposób.

Like that.

(Laughter)

(Śmiech)

And security -- because malls, they don't like photography --

W galeriach nie bardzo można robić zdjęcia,

so the security would come up and be like, "Put that away," and I'm like, "OK."

dlatego ochroniarz mówił mi: "Odłóż to", na co ja: "OK".

So I had to get creative and sneaky,

Musiałem być kreatywny i przebiegły.

so I started using a hidden camera and different techniques

Zacząłem używać ukrytej kamery i stosować różne techniki,

to get the footage that I needed,

żeby uzyskać potrzebny materiał.

and basically what I wanted to do

Zasadniczo chciałem zrobić film,

was make the video

like it was a first-person experience,

nakręcony z perspektywy pierwszej osoby,

like you are sitting --

jakby się tam było.

put your headphones on watching the screen --

Zakładasz słuchawki, patrzysz w ekran,

it's like, you're there in the video,

jakbyś był w tym filmie,

like a video game, basically.

tak jak w grze komputerowej.

I also started to use music,

Zacząłem wykorzystywać muzykę,

collaborating with artists who create music called vaporwave.

współpracując z artystami, tworzącymi muzykę vaporwave.

And vaporwave is a music genre

To rodzaj muzyki

that emerged in the early 2010s among internet communities.

powstałej w środowisku internautów po 2010 roku.

Here's an example.

Oto przykład.

(Music)

(Muzyka)

That's by an artist named Disconscious

Artysta nazywa się Disconscious,

from an album he did called "Hologram Plaza."

a album "Hologram Plaza".

So if you look that up, you can hear more of those tunes.

W internecie jest więcej takich melodii.

Vaporwave is more than an art form. It's like a movement.

Vaporwave to bardziej ruch niż forma sztuki,

It's nihilistic, it's angsty,

muzyka nihilistyczna, niespokojna,

but it's somehow comforting.

ale poprawiająca samopoczucie.

The whole aesthetic is a way of dealing with things you can't do anything about,

Cała estetyka to sposób na to, z czym nie da się nic zrobić,

like no jobs, or sitting in your parents' basement eating ramen noodles.

jak brak pracy albo zajadanie makaronu w piwnicy u rodziców.

Vaporwave came out of this generation's desire to express their hopelessness,

Vaporwave wzięła się z pragnienia wyrażenia bezradności tego pokolenia,

the same way that the pre-internet generation did

tak samo jak robiło to pokolenie przedinternetowe,

sitting around in the food court.

przesiadując w strefie fast foodów w galeriach.

One of my favorite malls

Jedna z ulubionych galerii,

I've been to

w jakich byłem

is in Corpus Christi, and it's called the Sunrise Mall.

jest w Corpus Christi i nazywa się Sunrise Mall.

When I was a kid,

Kiedy byłem dzieckiem

my favorite thing to do was watch movies,

najbardziej lubiłem oglądać filmy.

and I used to watch movies over and over and over again.

Oglądałem je w kółko.

And one of my favorite films was "The Legend of Billie Jean."

"Legenda o Billie Jean" to jeden z moich ulubionych filmów.

Now, for those of you who have seen "The Legend of Billie Jean,"

Jeśli go widzieliście,

you'll know that it's a great film.

wiecie, że to świetny film.

I love it.

Uwielbiam go.

And Helen Slater and Christian Slater --

Czy wiecie, że Helen Slater i Christian Slater nie są rodziną?

and if you didn't know, they are not related.

Many people thought that they were brother and sister. They're not.

Dużo osób myślało, że są rodzeństwem, ale nie są.

Film nakręcono w Sunrise Mall,

But anyway, Sunrise Mall was used in the film as a filming location.

The mall is exactly the same as it was in 1984.

galerii, która wygląda dokładnie jak w roku 1984.

We're talking 32 years later. Let me show you.

Spójrzcie, jak wygląda 32 lata później.

(Video) Dan Bell: And here's Billie Jean running across the fountain,

(Film) Dan Bell: "Billie Jean biegnie przez fontannę,

being chased by Hubie Pyatt's friends.

gonią ją kumple Hubiego Pyatta.

And she jumps over here.

Tutaj widać, jak skacze.

And you can see the shot right here is what it looks like today.

I ujęcie galerii obecnie.

It's pretty incredible.

Niewiarygodne,

I mean, honestly, it's exactly the same.

bo faktycznie wszystko wygląda tak samo.

And there they are falling in the fountain,

Tu wpadają do fontanny,

and she runs up the stairs.

a ona wbiega po schodach.

This is a nice shot of the whole thing here.

Tutaj fajne ujęcie całości".

Dan Bell: I love that so much.

Dan Bell: Uwielbiam ten film.

(Laughter)

(Śmiech)

I always think in my head, if I owned a dead mall --

Gdybym miał wymarłą galerię...

why don't they embrace their vintage look?

Dlaczego nie wykorzystają klimatu vintage?

Put in a bar,

Wystarczy wstawić bar,

like, put vegan food in the food court

wegańskie jedzenie w strefie gastronomicznej,

and invite millennials and hipsters

zaprosić millenialsów i hipsterów,

to come and drink and eat,

niech przyjdą coś zjeść i wypić,

and I guarantee you within three weeks

a gwarantuję, że w ciągu 3 tygodni

H&M and Levi's will be banging on the door trying to get space.

H&M i Levi's zaczną się dobijać, żeby wynająć powierzchnię.

I don't know why they don't do this,

Nie wiem, czemu tego nie zrobią,

but apparently,

ale widocznie

it's only in my mind, it goes all day.

ten pomysł jest tylko w mojej głowie.

(Laughter)

(Śmiech)

Anyway, in closing --

Na zakończenie powiem,

(Laughter)

(Śmiech)

When they first asked me to do this talk,

że kiedy poproszono mnie o prelekcję,

I said,

zapytałem,

"Do you have the right person?"

"Czy na pewno chodzi wam o mnie?".

(Laughter)

(Śmiech)

These talks are supposed to be kind of inspiring and --

Te prelekcje mają inspirować.

(Laughter)

(Śmiech)

I remembered something, though.

Jednak coś sobie uświadomiłem.

I put my camera down three or four years ago,

Trzy lub cztery lata temu odłożyłem kamerę

and it took going to these malls

i dopiero galerie handlowe

for me to be inspired again.

zainspirowały mnie ponownie.

And to see my audience

Do tego moi widzowie,

and people from all over the world writing me and saying,

ludzie z całego świata, piszący,

"God, I love your videos,"

że uwielbiają moje filmy,

is incredible.

to jest niesamowite.

I don't know how to even explain it,

Nawet nie wiem, jak to wytłumaczyć,

as an artist,

jako artysta,

how fulfilling that is.

jakie to daje poczucie spełnienia.

If you would have told me a year ago

Gdybyście powiedzieli mi rok temu,

that I would be standing on this stage

że będę stał na tej scenie

talking to all of you wonderful people,

i mówił do wspaniałej publiczności,

I would have never believed it.

nie uwierzyłbym.

I am humbled

Mówię to z pokorą

and so appreciative.

i wdzięcznością.

Thank you very much.

Dziękuję bardzo.

(Applause)

(Brawa)