The secrets I find on the mysterious ocean floor | Laura Robinson

128,140 views ・ 2016-03-30

TED


Videoyu oynatmak için lütfen aşağıdaki İngilizce altyazılara çift tıklayınız.

Çeviri: Eren Gokce Gözden geçirme: Sancak Gülgen
00:12
Well, I'm an ocean chemist.
0
12746
1453
Ben bir okyanus kimyageriyim.
00:14
I look at the chemistry of the ocean today.
1
14223
2119
Bugünün okyanus kimyasına bakıyorum.
00:16
I look at the chemistry of the ocean in the past.
2
16366
3000
Geçmişin okyanus kimyasına bakıyorum.
00:19
The way I look back in the past
3
19390
2064
Geçmişe bakma yolum,
00:21
is by using the fossilized remains of deepwater corals.
4
21478
3151
derin sulardaki mercanların fosilleşmiş kalıntılarını kullanmak.
00:24
You can see an image of one of these corals behind me.
5
24653
2642
Bu mercanlardan birinin resmini arkamda görebilirsiniz.
00:27
It was collected from close to Antarctica, thousands of meters below the sea,
6
27319
4426
Antarktika yakınlarında, denizin binlerce metre aşağısından alındı,
00:31
so, very different than the kinds of corals
7
31769
2088
yani eğer tropikal bir tatil yaptıysanız,
00:33
you may have been lucky enough to see if you've had a tropical holiday.
8
33881
3787
görecek kadar şanslı olduğunuz türden mercanlardan çok farklı.
00:37
So I'm hoping that this talk will give you
9
37692
2056
Yani ümit ediyorum ki bu konuşma size
00:39
a four-dimensional view of the ocean.
10
39772
1793
okyanusun dört boyutlu bir görünümünü verecek.
00:41
Two dimensions, such as this beautiful two-dimensional image
11
41589
3873
İki boyutlular, deniz yüzeyi sıcaklığının bu güzel
00:45
of the sea surface temperature.
12
45486
1594
iki boyutlu görüntüsü gibi.
00:47
This was taken using satellite, so it's got tremendous spatial resolution.
13
47104
4024
Bu görüntü uydu vasıtasıyla alındı, yani muazzam uzaysal çözünürlüğü var.
00:51
The overall features are extremely easy to understand.
14
51898
2866
Tüm özelliklerini anlamak inanılmaz kolay.
00:54
The equatorial regions are warm because there's more sunlight.
15
54788
3664
Ekvatora yakın bölgeler sıcak, çünkü daha fazla güneş ışığı var.
00:58
The polar regions are cold because there's less sunlight.
16
58476
2686
Kutup bölgeleri soğuk, çünkü daha az güneş ışığı var.
01:01
And that allows big icecaps to build up on Antarctica
17
61186
2921
Bu durum, Antarktika ve yukarıda Kuzey Yarım Küre'de
01:04
and up in the Northern Hemisphere.
18
64131
1810
büyük buzulların oluşmasını sağlıyor.
01:06
If you plunge deep into the sea, or even put your toes in the sea,
19
66299
3418
Eğer denizde derine dalarsanız veya parmaklarınızı denize daldırırsanız dahi,
01:09
you know it gets colder as you go down,
20
69741
1943
aşağı indikçe soğuduğunu bilirsiniz
01:11
and that's mostly because the deep waters that fill the abyss of the ocean
21
71708
3979
ve çoğunlukla bunun sebebi okyanusların dibini dolduran derin suların,
01:15
come from the cold polar regions where the waters are dense.
22
75711
3165
suların yoğun olduğu soğuk kutup bölgelerinden gelmesidir.
01:19
If we travel back in time 20,000 years ago,
23
79845
3106
Eğer zamanda 20.000 sene öncesine geri gidersek,
01:22
the earth looked very much different.
24
82975
1860
dünya çok farklı görünüyordu.
01:24
And I've just given you a cartoon version of one of the major differences
25
84859
3467
Şimdi size bu kadar geriye gitseydiniz göreceğiniz en büyük farklardan
01:28
you would have seen if you went back that long.
26
88350
2255
birine dair taslak bir versiyonu verdim.
01:30
The icecaps were much bigger.
27
90629
1682
Buzullar çok daha büyüktü.
01:32
They covered lots of the continent, and they extended out over the ocean.
28
92335
3627
Kıtanın çoğunluğunu kaplıyordu ve okyanusa doğru genişliyordu.
01:35
Sea level was 120 meters lower.
29
95986
2493
Deniz seviyesi 120 metre daha aşağıdaydı.
01:38
Carbon dioxide [levels] were very much lower than they are today.
30
98503
3544
Karbondioksit seviyeleri bugün olduğundan çok daha aşağıdaydı.
01:42
So the earth was probably about three to five degrees colder overall,
31
102071
3644
Yani dünyanın tamamı muhtemelen yaklaşık üç ila beş derece daha soğuktu
01:45
and much, much colder in the polar regions.
32
105739
2820
ve kutup bölgelerinde çok daha fazla soğuktu.
01:49
What I'm trying to understand,
33
109908
1454
Anlamaya çalıştığım şey
01:51
and what other colleagues of mine are trying to understand,
34
111386
2802
ve diğer meslektaşlarımın anlamaya çalıştığı şey,
01:54
is how we moved from that cold climate condition
35
114212
2459
o soğuk iklim koşullarından
01:56
to the warm climate condition that we enjoy today.
36
116695
2896
bugün sevdiğimiz sıcak iklim koşullarına nasıl eriştiğimiz.
01:59
We know from ice core research
37
119615
2059
Buz çekirdeği araştırmalarından
02:01
that the transition from these cold conditions to warm conditions
38
121698
3080
o soğuk koşullardan sıcak koşullara geçişin kolay olmadığını biliyoruz,
02:04
wasn't smooth, as you might predict from the slow increase in solar radiation.
39
124802
4748
güneş ışınımındaki yavaş artıştan tahmin edebileceğiniz gibi.
02:10
And we know this from ice cores, because if you drill down into ice,
40
130153
3231
Bunu buz çekirdeklerinden biliyoruz, çünkü buzun içine doğru delerseniz,
02:13
you find annual bands of ice, and you can see this in the iceberg.
41
133408
3271
yıllık buz bantları görürsünüz ve bunu buz dağında görürsünüz.
02:16
You can see those blue-white layers.
42
136703
1991
O mavi-beyaz katmanları görebilirsiniz.
02:18
Gases are trapped in the ice cores, so we can measure CO2 --
43
138718
3626
Gazlar buz çekirdeklerinde hapsolmuştur, böylece karbondioksidi ölçebiliriz --
02:22
that's why we know CO2 was lower in the past --
44
142368
2365
bu yüzden geçmişte karbondioksidin daha düşük olduğunu biliyoruz --
02:24
and the chemistry of the ice also tells us about temperature
45
144757
2993
ve buzun kimyası da bize kutup bölgelerindeki
02:27
in the polar regions.
46
147774
1475
sıcaklık hakkında bilgi verir.
02:29
And if you move in time from 20,000 years ago to the modern day,
47
149273
3679
Eğer zamanda 20.000 sene öncesinden bugüne dönerseniz,
02:32
you see that temperature increased.
48
152976
1809
sıcaklığın arttığını görürsünüz.
02:34
It didn't increase smoothly.
49
154809
1625
Bu kolayca yükselmedi.
02:36
Sometimes it increased very rapidly,
50
156458
1778
Bazen çok hızlı yükseldi,
02:38
then there was a plateau,
51
158260
1244
sonra düzlük vardı,
02:39
then it increased rapidly.
52
159528
1265
sonra da hızla arttı.
02:40
It was different in the two polar regions,
53
160817
2024
İki kutup bölgesinde farklıydı
02:42
and CO2 also increased in jumps.
54
162865
2729
ve karbondioksit de atlayarak yükseldi.
02:46
So we're pretty sure the ocean has a lot to do with this.
55
166808
3046
Bu yüzden okyanusların da bununla ilgisi olduğuna eminiz.
02:49
The ocean stores huge amounts of carbon,
56
169878
2366
Okyanus büyük miktarda karbon depolar,
02:52
about 60 times more than is in the atmosphere.
57
172268
2554
atmosferdekinin yaklaşık 60 katından fazla.
02:54
It also acts to transport heat across the equator,
58
174846
3202
Aynı zamanda ekvator boyunca sıcaklığı taşır,
02:58
and the ocean is full of nutrients and it controls primary productivity.
59
178072
3769
okyanus besinle doludur ve temel üretkenliği kontrol eder.
03:02
So if we want to find out what's going on down in the deep sea,
60
182142
2984
Derin denizlerde neler olup bittiğini öğrenmek istiyorsak,
03:05
we really need to get down there,
61
185150
1593
gerçekten oraya gitmeliyiz,
03:06
see what's there
62
186767
1166
orada ne olduğuna bakmalı
03:07
and start to explore.
63
187957
1404
ve keşfetmeye başlamalıyız.
03:09
This is some spectacular footage coming from a seamount
64
189385
3007
Bu karadan çok uzakta, ekvatoral Atlas'ta, uluslararası sularda,
03:12
about a kilometer deep in international waters
65
192416
2189
yaklaşık bir kilometre derinlikte bulunan
03:14
in the equatorial Atlantic, far from land.
66
194629
2980
bir deniz dağında alınan bazı olağanüstü görüntüler.
03:17
You're amongst the first people to see this bit of the seafloor,
67
197633
3049
Araştırma ekibimle beraber deniz tabanının bir kısmını gören
03:20
along with my research team.
68
200706
1642
ilk insanlar arasındasınız.
03:23
You're probably seeing new species.
69
203340
1744
Muhtemelen yeni türler görüyorsunuz.
03:25
We don't know.
70
205108
1152
Bilmiyoruz.
Numuneler toplayıp bazı yoğun taksonomi yapmak gerekir.
03:26
You'd have to collect the samples and do some very intense taxonomy.
71
206284
3660
03:29
You can see beautiful bubblegum corals.
72
209968
1893
Güzel kabarcık mercanları görebilirsiniz.
03:31
There are brittle stars growing on these corals.
73
211885
2254
Bu mercanlarda büyüyen kırılgan yıldızlar var.
03:34
Those are things that look like tentacles coming out of corals.
74
214163
3056
Bunlar mercanlardan çıkan dokunaç benzeri şeyler.
03:37
There are corals made of different forms of calcium carbonate
75
217243
2872
Kalsiyum karbonatın farklı türlerinden oluşmuş mercanlar var,
03:40
growing off the basalt of this massive undersea mountain,
76
220139
3376
bunlar devasa deniz altı dağlarının bazaltında büyüyorlar
03:43
and the dark sort of stuff, those are fossilized corals,
77
223539
3364
ve bu koyumsu şeyler, bunlar fosilleşmiş mercanlar
03:46
and we're going to talk a little more about those
78
226927
2311
ve zamanda geriye gittikçe bunlar hakkında
03:49
as we travel back in time.
79
229262
1348
biraz daha fazla konuşacağız.
03:51
To do that, we need to charter a research boat.
80
231030
2485
Bunu yapmak için bir araştırma teknesi tutmamız lazımdı.
03:53
This is the James Cook, an ocean-class research vessel
81
233539
3040
Bu James Cook, Tenerife'de demirlenmiş okyanus sınıfı
03:56
moored up in Tenerife.
82
236603
1270
bir araştırma teknesi.
03:57
Looks beautiful, right?
83
237897
1332
Güzel görünüyor, değil mi?
03:59
Great, if you're not a great mariner.
84
239554
1830
Harika, eğer usta bir denizci değilseniz.
04:01
Sometimes it looks a little more like this.
85
241702
2504
Bazen biraz daha bunun gibi görünür.
04:04
This is us trying to make sure that we don't lose precious samples.
86
244230
3199
Değerli numuneleri kaybetmediğimize emin olmaya çalışan bizler buradayız.
04:07
Everyone's scurrying around, and I get terribly seasick,
87
247453
2817
Herkes etrafta koşuşturuyor ve beni de fena hâlde deniz tutuyor,
04:10
so it's not always a lot of fun, but overall it is.
88
250294
2994
yani her zaman eğlenceli değil, ama tamamını düşününce öyle.
04:13
So we've got to become a really good mapper to do this.
89
253312
2586
Bunu yapmak için cidden çok iyi haritacılar olmamız gerekliydi.
04:15
You don't see that kind of spectacular coral abundance everywhere.
90
255922
3739
Bunun gibi olağanüstü mercan bolluğunu her yerde göremezsiniz.
04:19
It is global and it is deep,
91
259685
3040
Küresel ve derin,
04:22
but we need to really find the right places.
92
262749
2314
ama gerçekten doğru yerleri bulmamız lazım.
04:25
We just saw a global map, and overlaid was our cruise passage
93
265087
3166
Biraz önce küresel bir harita gördük ve üzerindeki geçen sene yaptığımız
04:28
from last year.
94
268277
1205
deniz yolculuğuydu.
04:29
This was a seven-week cruise,
95
269990
1396
Bu yedi haftalık bir yolculuktu
04:31
and this is us, having made our own maps
96
271410
2024
ve bu yedi haftada kendimize
04:33
of about 75,000 square kilometers of the seafloor in seven weeks,
97
273458
4071
deniz tabanının yaklaşık 75.000 kilometre karesinin haritasını çıkaran bizleriz,
04:37
but that's only a tiny fraction of the seafloor.
98
277553
2522
ama bu deniz tabanının sadece küçük bir bölümü.
04:40
We're traveling from west to east,
99
280099
1769
Büyük ölçekli bir haritada okyanusun
04:41
over part of the ocean that would look featureless on a big-scale map,
100
281892
3500
özelliksiz görünecek bölümünde batıdan doğuya doğru seyahat ediyoruz,
04:45
but actually some of these mountains are as big as Everest.
101
285416
3257
ancak bu dağların bazıları Everest kadar büyük.
04:48
So with the maps that we make on board,
102
288697
1929
Teknede oluşturduğumuz haritalarla
04:50
we get about 100-meter resolution,
103
290650
1992
yaklaşık 100 metre çözünürlük alıyoruz,
04:52
enough to pick out areas to deploy our equipment,
104
292666
2889
ekipmanımızı konuşlandırmak üzere alanları seçmek için bu yeterli,
04:55
but not enough to see very much.
105
295579
1914
ama fazlasını görmek için yeterli değil.
04:57
To do that, we need to fly remotely-operated vehicles
106
297517
2722
Bunu yapmak için deniz tabanından yaklaşık beş metre yukarıda
05:00
about five meters off the seafloor.
107
300263
2214
uzaktan kumanda edilen araçları uçurmamız gerek.
05:02
And if we do that, we can get maps that are one-meter resolution
108
302501
3215
Eğer bunu yaparsak, binlerce metre aşağıda bir metre çözünürlüğe
05:05
down thousands of meters.
109
305740
2094
sahip haritalar alabiliriz.
05:07
Here is a remotely-operated vehicle,
110
307858
1817
İşte uzaktan kumandalı bir araç,
05:09
a research-grade vehicle.
111
309699
2311
araştırma sınıfında bir araç.
05:12
You can see an array of big lights on the top.
112
312034
2482
Tepede bir dizi büyük ışık görebilirsiniz.
05:14
There are high-definition cameras, manipulator arms,
113
314540
3055
Yüksek çözünürlüklü kameralar, manipülatör kollar ve
05:17
and lots of little boxes and things to put your samples.
114
317619
2913
numunelerinizi koymanız için bir sürü küçük kutu ve nesne var.
05:21
Here we are on our first dive of this particular cruise,
115
321087
3718
Bu özel yolculuğun ilk dalışında işte biz,
05:24
plunging down into the ocean.
116
324829
1706
okyanusun içine doğru dalıyoruz.
05:26
We go pretty fast to make sure the remotely operated vehicles
117
326559
2873
Uzaktan kumanda edilen araçların diğer gemilerden etkilenmemesini
05:29
are not affected by any other ships.
118
329456
1723
sağlamak için oldukça hızlı gidiyoruz.
05:31
And we go down,
119
331203
1198
Ve aşağı iniyoruz
05:32
and these are the kinds of things you see.
120
332425
2174
ve bunlar görebildiğiniz türde şeyler.
05:34
These are deep sea sponges, meter scale.
121
334623
3500
Bunlar derin deniz süngerleri, metre ölçeğinde.
05:38
This is a swimming holothurian -- it's a small sea slug, basically.
122
338817
4248
Bu yüzen bir deniz hıyarı -- bu esasında küçük bir deniz salyangozu.
05:43
This is slowed down.
123
343089
1187
Bu yavaşlatılmış.
05:44
Most of the footage I'm showing you is speeded up,
124
344300
2389
Size gösterdiğim çoğu görüntü ise hızlandırılmış,
05:46
because all of this takes a lot of time.
125
346713
1928
çünkü bütün bunlar uzun zaman alıyor.
05:49
This is a beautiful holothurian as well.
126
349474
2939
Bu da çok güzel bir deniz hıyarı.
05:52
And this animal you're going to see coming up was a big surprise.
127
352897
3072
Bu göreceğiniz hayvanın çıkması ise büyük bir sürprizdi.
05:55
I've never seen anything like this and it took us all a bit surprised.
128
355993
3412
Bunun gibi bir şey daha önce görmedim ve hepimizi biraz şaşırttı.
05:59
This was after about 15 hours of work and we were all a bit trigger-happy,
129
359429
3588
15 saatlik bir çalışma sonrasındaydı ve biraz diken üstündeydik,
birden bu devasa deniz canavarı yanımızdan geçti.
06:03
and suddenly this giant sea monster started rolling past.
130
363041
2737
06:05
It's called a pyrosome or colonial tunicate, if you like.
131
365802
3106
Ona pirozom veya isteğe göre koloni tulumlular denir.
06:08
This wasn't what we were looking for.
132
368932
1787
Aradığımız şey bu değildi.
06:10
We were looking for corals, deep sea corals.
133
370743
2646
Mercanları, derin deniz mercanlarını arıyorduk.
06:14
You're going to see a picture of one in a moment.
134
374194
2298
Birazdan birinin fotoğrafını göreceksiniz.
06:16
It's small, about five centimeters high.
135
376516
2635
Küçük, beş santimetre uzunlukta.
06:19
It's made of calcium carbonate, so you can see its tentacles there,
136
379175
3318
Kalsiyum karbonattan oluşmuş, dokunaçlarını burada görebilirsiniz,
06:22
moving in the ocean currents.
137
382517
2131
okyanusun akıntısında hareket ediyorlar.
06:25
An organism like this probably lives for about a hundred years.
138
385180
3111
Bunun gibi bir organizma muhtemelen yaklaşık 100 sene yaşar.
06:28
And as it grows, it takes in chemicals from the ocean.
139
388315
3540
Büyüdüğü sırada okyanustan kimyasalları alır.
06:31
And the chemicals, or the amount of chemicals,
140
391879
2206
Kimyasallar veya kimyasalların miktarı
06:34
depends on the temperature; it depends on the pH,
141
394109
2674
sıcaklığa bağlıdır, pH'a bağlıdır,
06:36
it depends on the nutrients.
142
396807
1546
besinlere bağlıdır.
06:38
And if we can understand how these chemicals get into the skeleton,
143
398377
3234
Eğer bu kimyasalların iskelete nasıl girdiğini anlarsak,
06:41
we can then go back, collect fossil specimens,
144
401635
2498
o zaman geri dönüp fosil örnekleri toplayabiliriz
06:44
and reconstruct what the ocean used to look like in the past.
145
404157
3144
ve geçmişte okyanusun benzediği şeyi yeniden oluşturabiliriz.
06:47
And here you can see us collecting that coral with a vacuum system,
146
407325
3436
İşte burada bizi o mercanı vakum sistemiyle alırken görüyorsunuz
06:50
and we put it into a sampling container.
147
410785
2601
ve bir numune kabına koyuyoruz.
06:53
We can do this very carefully, I should add.
148
413410
2059
Eklemem gerekir ki bunu çok dikkatli yapabiliriz.
06:55
Some of these organisms live even longer.
149
415493
2385
Bu organizmaların bazıları daha da uzun yaşar.
06:57
This is a black coral called Leiopathes, an image taken by my colleague,
150
417902
3402
Bu Leiopathes adı verilen siyah bir mercan; bu resim bir meslektaşım olan
07:01
Brendan Roark, about 500 meters below Hawaii.
151
421328
3262
Brendan Roark tarafından Hawaii'nin yaklaşık 500 metre aşağısında çekildi.
07:04
Four thousand years is a long time.
152
424614
2043
4.000 yıl uzun bir zaman.
07:06
If you take a branch from one of these corals and polish it up,
153
426962
3135
Eğer bu mercanlardan bir dal alıp parlatırsanız,
07:10
this is about 100 microns across.
154
430121
2293
bu yaklaşık 100 mikron genişliğinde.
07:12
And Brendan took some analyses across this coral --
155
432763
2491
Ve Brendan bu mercanda bir miktar analiz yaptı --
07:15
you can see the marks --
156
435278
1806
işaretleri görebilirsiniz --
07:17
and he's been able to show that these are actual annual bands,
157
437108
2959
ve bunların gerçekten yıllık bantlar olduğunu göstermeyi başardı,
07:20
so even at 500 meters deep in the ocean,
158
440091
1913
yani okyanusun 500 metre derinliğinde bile,
07:22
corals can record seasonal changes,
159
442028
2768
mercanlar mevsimsel değişiklikleri kaydedebiliyor,
07:24
which is pretty spectacular.
160
444820
1732
ki bu oldukça olağanüstü.
07:26
But 4,000 years is not enough to get us back to our last glacial maximum.
161
446576
3798
Fakat 4.000 sene bizi son buzul devri
maksimumuna ulaştırmak için yeterli değil.
07:30
So what do we do?
162
450398
1158
O zaman ne yapacağız?
07:31
We go in for these fossil specimens.
163
451580
2007
Bu fosil örnekleri için dalıyoruz.
07:34
This is what makes me really unpopular with my research team.
164
454180
2931
Araştırma ekibimde bu benim gerçekten sevilmememi sağlıyor.
07:37
So going along,
165
457135
1150
Devam edince
07:38
there's giant sharks everywhere,
166
458309
1618
her yerde devasa köpek balıkları var,
07:39
there are pyrosomes, there are swimming holothurians,
167
459951
2498
pirozomlar var, yüzen deniz hıyarları var,
07:42
there's giant sponges,
168
462473
1271
dev süngerler var,
07:43
but I make everyone go down to these dead fossil areas
169
463768
2595
ama ben herkesin bu ölü fosil alanlara gidip,
07:46
and spend ages kind of shoveling around on the seafloor.
170
466387
3556
deniz tabanında uzun süre küremelerini sağlıyorum.
07:49
And we pick up all these corals, bring them back, we sort them out.
171
469967
3365
Bütün bu mercanları topluyoruz, yanımızda götürüyoruz, onları ayırıyoruz.
07:53
But each one of these is a different age,
172
473356
2295
Ancak bunların her biri farklı bir yaşta
07:55
and if we can find out how old they are
173
475675
1901
ve eğer kaç yaşında olduklarını bulabilirsek,
07:57
and then we can measure those chemical signals,
174
477600
2512
o zaman o kimyasal sinyalleri ölçebiliriz,
08:00
this helps us to find out
175
480136
1422
bu da bizim geçmişte
08:01
what's been going on in the ocean in the past.
176
481582
2483
okyanusta neler olduğunu bulmamıza yardımcı olur.
08:04
So on the left-hand image here,
177
484558
1704
Buradaki sol taraftaki resimde
08:06
I've taken a slice through a coral, polished it very carefully
178
486286
3032
bir mercandan bir parça aldım, dikkatlice parlattım
08:09
and taken an optical image.
179
489342
1970
ve optik görüntüsünü aldım.
08:11
On the right-hand side,
180
491336
1152
Sağ tarafta ise,
08:12
we've taken that same piece of coral, put it in a nuclear reactor,
181
492512
3100
aynı mercan parçasını aldım, nükleer reaktöre koydum,
08:15
induced fission,
182
495636
1152
fizyon indükleme yaptım
08:16
and every time there's some decay,
183
496812
1631
ve biraz bozulma olan her seferde
08:18
you can see that marked out in the coral,
184
498467
1982
bunun mercanda işaretli olduğunu görebilirsiniz,
08:20
so we can see the uranium distribution.
185
500473
1889
böylece uranyum dağılımını görebiliriz.
08:22
Why are we doing this?
186
502386
1151
Bunu neden yapıyoruz?
08:23
Uranium is a very poorly regarded element,
187
503561
2287
Uranyum pek kabul görmeyen bir element,
08:25
but I love it.
188
505872
1159
ama ben seviyorum.
08:27
The decay helps us find out about the rates and dates
189
507055
3212
Bozulma okyanusta neler olup bittiğine dair değerleri ve tarihleri
08:30
of what's going on in the ocean.
190
510291
1539
bulmamıza yardımcı oluyor.
08:31
And if you remember from the beginning,
191
511854
1898
Eğer başını hatırlarsanız,
08:33
that's what we want to get at when we're thinking about climate.
192
513776
3013
iklimi düşününce elde etmeyi istediğimiz şey buydu.
08:36
So we use a laser to analyze uranium
193
516813
1751
Bu yüzden bu mercanlarda uranyumu ve yavru çekirdeklerinden
08:38
and one of its daughter products, thorium, in these corals,
194
518588
2785
biri olan toryumu analiz etmek için lazer kullanıyoruz,
08:41
and that tells us exactly how old the fossils are.
195
521397
2639
bu da bize fosillerin tam olarak kaç yaşında olduğunu söylüyor.
08:44
This beautiful animation of the Southern Ocean
196
524742
2192
Şimdi kullanacağım Güney Okyanusu'nun
08:46
I'm just going to use illustrate how we're using these corals
197
526958
3135
bu güzel animasyonu bize antik okyanuslarla ilgili bazı geri bildirimler
08:50
to get at some of the ancient ocean feedbacks.
198
530117
4071
almada bu mercanları nasıl kullandığımızı gösteriyor.
08:54
You can see the density of the surface water
199
534212
2426
Ryan Abernathey'in bu animasyonunda
08:56
in this animation by Ryan Abernathey.
200
536662
2398
yüzey sularının yoğunluğunu görebilirsiniz.
08:59
It's just one year of data,
201
539481
2037
Sadece bir yıllık veri,
09:01
but you can see how dynamic the Southern Ocean is.
202
541542
2610
ama Güney Okyanusu'nun ne kadar dinamik olduğunu görebilirsiniz.
09:04
The intense mixing, particularly the Drake Passage,
203
544500
3407
Yoğun karışım, özellikle de
09:07
which is shown by the box,
204
547931
2437
kutuyla gösterilen Drake Geçidi,
09:10
is really one of the strongest currents in the world
205
550392
2612
gerçekten buraya gelen dünyadaki en güçlü
akıntılardan biridir, batıdan doğuya doğru akar.
09:13
coming through here, flowing from west to east.
206
553028
2207
09:15
It's very turbulently mixed,
207
555259
1349
Çok türbülanslı karışımdır,
09:16
because it's moving over those great big undersea mountains,
208
556632
2872
çünkü o devasa deniz altı dağlarının üzerinde hareket eder
09:19
and this allows CO2 and heat to exchange with the atmosphere in and out.
209
559528
4481
ve bu karbondioksit ve ısının atmosferle değiş tokuşuna izin verir.
09:24
And essentially, the oceans are breathing through the Southern Ocean.
210
564033
3507
Esasen okyanuslar Güney Okyanusu ile nefes alırlar.
09:28
We've collected corals from back and forth across this Antarctic passage,
211
568865
5464
Bu Antartika geçidi boyunca ileri geri giderek mercan topladık
09:34
and we've found quite a surprising thing from my uranium dating:
212
574353
3027
ve benim uranyum yaş tespitimle oldukça sürpriz olan bir şey bulduk:
09:37
the corals migrated from south to north
213
577404
2503
Mercanlar, buzuldan buzul arası döneme
09:39
during this transition from the glacial to the interglacial.
214
579931
3129
geçiş sırasında güneyden kuzeye taşınmıştır.
09:43
We don't really know why,
215
583084
1207
Nedenini gerçekten bilmiyoruz,
09:44
but we think it's something to do with the food source
216
584315
2549
ama besin kaynağı ve belki de sudaki oksijenle
09:46
and maybe the oxygen in the water.
217
586888
1957
bir ilgisi olduğunu düşünüyoruz.
09:49
So here we are.
218
589718
1155
İşte buradayız.
09:50
I'm going to illustrate what I think we've found about climate
219
590897
3048
Güney Okyanusu'ndaki bu mercanlarda iklimle ilgili bulduğumuzu
09:53
from those corals in the Southern Ocean.
220
593969
1960
düşündüğüm şeyi göstereceğim.
09:55
We went up and down sea mountains. We collected little fossil corals.
221
595953
3275
Deniz dağlarında aşağı yukarı gittik. Küçük fosil mercanlarını topladık.
Bu benim onu gösterimim.
09:59
This is my illustration of that.
222
599252
1526
10:00
We think back in the glacial,
223
600802
1405
Mercanlarda yaptığımız analizlerden
10:02
from the analysis we've made in the corals,
224
602231
2023
buzul devrini düşünüyoruz,
10:04
that the deep part of the Southern Ocean was very rich in carbon,
225
604278
3086
ki Güney Okyanusu'nun derin kısmı karbon yönünden çok zengindi
10:07
and there was a low-density layer sitting on top.
226
607388
2689
ve üzerinde ise düşük yoğunluklu bir katman duruyordu.
10:10
That stops carbon dioxide coming out of the ocean.
227
610101
2793
Bu karbondioksidin
okyanustan gelişini önlüyor.
10:13
We then found corals that are of an intermediate age,
228
613752
2592
Sonra orta yaşta mercanlar bulduk
10:16
and they show us that the ocean mixed partway through that climate transition.
229
616368
4580
ve bu bize okyanusun iklim geçişi sırasında
kısmen karışık olduğunu gösterdi.
10:20
That allows carbon to come out of the deep ocean.
230
620972
2467
Bu da karbonun derin okyanuslardan gelmesini sağladı.
10:24
And then if we analyze corals closer to the modern day,
231
624154
3099
Sonra eğer günümüze yakın mercanları analiz edersek
10:27
or indeed if we go down there today anyway
232
627277
2254
veya bugün oraya aşağıya giderek
10:29
and measure the chemistry of the corals,
233
629555
2206
mercanların kimyasını ölçersek,
10:31
we see that we move to a position where carbon can exchange in and out.
234
631785
3994
karbonun içeri dışarı değiş tokuş yapabildiği
bir duruma gittiğimizi görürüz.
10:35
So this is the way we can use fossil corals
235
635803
2074
İşte fosil mercanlarını, çevre hakkında
10:37
to help us learn about the environment.
236
637901
1942
öğrenmek için bu şekilde kullanabiliriz.
10:41
So I want to leave you with this last slide.
237
641827
2134
Sizi bu son yansıyla baş başa bırakmak istiyorum.
10:43
It's just a still taken out of that first piece of footage that I showed you.
238
643985
3923
Yine size gösterdiğim ilk çekimden alındı.
10:47
This is a spectacular coral garden.
239
647932
2112
Bu olağanüstü bir mercan bahçesi.
10:50
We didn't even expect to find things this beautiful.
240
650068
2558
Bu kadar güzel şeyler görmeyi beklemiyorduk bile.
10:52
It's thousands of meters deep.
241
652650
1884
Burası binlerce metre derinlikte.
10:54
There are new species.
242
654558
1374
Yeni türler var.
10:56
It's just a beautiful place.
243
656416
1899
Yalnızca güzel bir yer.
10:58
There are fossils in amongst,
244
658339
1381
Aralarında fosiller var
10:59
and now I've trained you to appreciate the fossil corals
245
659744
2691
ve şimdi oradaki fosil mercanlara değer vermek üzere
11:02
that are down there.
246
662459
1215
sizi eğittim.
11:03
So next time you're lucky enough to fly over the ocean
247
663698
2866
Bir sonraki sefer okyanus üzerinde uçacak veya okyanusta yelkenle gidecek
11:06
or sail over the ocean,
248
666588
1409
kadar şanslıysanız,
11:08
just think -- there are massive sea mountains down there
249
668021
2667
sadece düşünün -- aşağıda daha önce kimsenin görmediği
11:10
that nobody's ever seen before,
250
670712
1867
devasa deniz dağları
11:12
and there are beautiful corals.
251
672603
1617
ve güzel mercanlar var.
11:14
Thank you.
252
674244
1151
Teşekkürler.
11:15
(Applause)
253
675419
4930
(Alkış)
Bu web sitesi hakkında

Bu site size İngilizce öğrenmek için yararlı olan YouTube videolarını tanıtacaktır. Dünyanın dört bir yanından birinci sınıf öğretmenler tarafından verilen İngilizce derslerini göreceksiniz. Videoyu oradan oynatmak için her video sayfasında görüntülenen İngilizce altyazılara çift tıklayın. Altyazılar video oynatımı ile senkronize olarak kayar. Herhangi bir yorumunuz veya isteğiniz varsa, lütfen bu iletişim formunu kullanarak bizimle iletişime geçin.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7