Earth's mass extinctions | Peter Ward

Peter Ward kitlesel yok oluşlara dair...

Gözden geçirme: Levent Celik

So, I want to start out with

Çocukluğumdaki bu güzel

this beautiful picture from my childhood.

ile başlamak istiyorum.

I love the science fiction movies.

Bilim kurgu filmlerini severim.

Here it is: "This Island Earth."

İşte burada:”This Island Earth”.

And leave it to Hollywood to get it just right.

Ve bunu Hollywood’a bırakın.

Two-and-a-half years in the making.

Bu film 2.5 yılda yapıldı.

(Laughter)

(Kahkaha)

I mean, even the creationists give us 6,000,

Demek istediğim yaratıcılar bize 6.000 sene verir;

but Hollywood goes to the chase.

fakat Hollywood takip eder

And in this movie, we see what we think is out there:

Ve bu filmde orada ne olduğunu düşüneceğimizi görebiliriz:

flying saucers and aliens.

uçan daireler ve uzaylılar.

Every world has an alien, and every alien world has a flying saucer,

dünyada uzaylılar vardır ve her uzaylı dünyasında da uçan daireleri vardır

and they move about with great speed. Aliens.

ve onlar da yüksek hızla hareket ederler. Uzaylılar.

Well, Don Brownlee, my friend, and I finally got to the point

Pekiala, Don Brownlee, dostum, artık

where we got tired of turning on the TV

her gece televizyonu açıp

and seeing the spaceships and seeing the aliens every night,

uzaygemilerini ve uzaylıları görmekten,

and tried to write a counter-argument to it,

ve onlar hakkında sonu gelmez tartışmalar yazılmasından bıktım,

and put out what does it really take for an Earth to be habitable,

ve dünyanın yaşanabilir olmasını tam olarak ne kadar sürdü,

for a planet to be an Earth, to have a place

ve dünyanın yaşanabilir olmasını tam olarak ne kadar sürdü,

where you could probably get not just life, but complexity,

sadece bir hayatın olması değil , aynı zamanda kompleks bir yaşantının olması,

which requires a huge amount of evolution,

ki bu çok büyük bir evrime

and therefore constancy of conditions.

ve dolayısı ile belli bir sayıda olaya ihtiyaç duyuyor.

So, in 2000 we wrote "Rare Earth." In 2003, we then asked,

Sonuç olarak 2000 yılında "Rare Earth."’ü yazdık. Ardından 2003’de,

let's not think about where Earths are in space, but how long has Earth been Earth?

uzayda kaç gezegen olduğunu düşünmektense, gezegenimizin ne kadar zamandır gezegen olduğunu sorduk?

If you go back two billion years,

Eğer 2 mailyar yıl geriye giderseniz,

you're not on an Earth-like planet any more.

şu anki dünya gibi bir gezegende olmadığınızı görürsünüz.

What we call an Earth-like planet is actually a very short interval of time.

Aslında dünya gibi bir gezegen diye adlandırdığımız şey çok kısa bir zaman dilimini kapsar.

Well, "Rare Earth" actually

"Rare Earth” halk hakkında bana

taught me an awful lot about meeting the public.

çok şey öğretti.

Right after, I got an invitation to go to a science fiction convention,

Hemen sonra, bir bilim kongresine gitmek için davet aldım

and with all great earnestness walked in.

ve büyük bir istekle içeri girdim.

David Brin was going to debate me on this,

David Brin bu konuda tartışacaktı ve ben içeri girdiğim sırada

and as I walked in, the crowd of a hundred started booing lustily.

yüzlercesi şiddetle yuhalamaya basladı.

I had a girl who came up who said, "My dad says you're the devil."

Bir kız vardı bana gelip dedi ki “benim babam diyor ki sen şeytansın”

You cannot take people's aliens away from them

Sen insanların yabaniliklerini onlardan alamazsın

and expect to be anybody's friends.

ve onlardan arkadaşlık beklentisine giremezsin.

Well, the second part of that, soon after --

İkinci kısmında, hemen sonra Paul Alien ile konuşuyordum.

and I was talking to Paul Allen; I saw him in the audience,

Onu seyirciler arasında gördüm

and I handed him a copy of "Rare Earth."

ve Rare Earth kopyasından verdim.

And Jill Tarter was there, and she turned to me,

Ve Jill Tarter ordaydı ve bana döndü

and she looked at me just like that girl in "The Exorcist."

ve The Exorcist’ deki kız gibi bana baktı.

It was, "It burns! It burns!"

"Yanıyor! Yanıyor!"

Because SETI doesn't want to hear this.

Çünkü SETI bunu duymak istemez.

SETI wants there to be stuff out there.

SETI orada birşeyler olmasını istiyor.

I really applaud the SETI efforts, but we have not heard anything yet.

Seti uğraşını alkışladım ama daha hiçbir şey duymadık.

And I really do think we have to start thinking

Ve gerçekten düşündüm de bizim iyi gezegen nedir ve değildir

about what's a good planet and what isn't.

hakkında düşünmeye başlamamız gerekiyor.

Now, I throw this slide up because it indicates to me that,

Şimdi,bu slaydı bir kenara bırakalım çünkü,

even if SETI does hear something, can we figure out what they said?

eğer SETI bile bir şey duyacak olursa, ne söylediklerini anlayabilir miyiz?

Because this was a slide that was passed

Çünkü az önce geçtiğimiz slayt

between the two major intelligences on Earth -- a Mac to a PC --

dünyadaki iki farklı dehanın değişimiydi -- bir Mac’den bir PC’ye --

and it can't even get the letters right --

ve harfleri doğru bile alamıyor --

(Laughter)

(KAHKAHALAR)

-- so how are we going to talk to the aliens?

–o zaman uzaylılarla nasıl konuşacağız?

And if they're 50 light years away, and we call them up,

Ve eğer 50 ışık yılı uzaklıktılarsa, ve eğer onları ararsak,

and you blah, blah, blah, blah, blah,

ve bla bla bla bla konuşursanız,

and then 50 years later it comes back and they say, Please repeat?

ve 50 yıl sonra buraya gelip sorsalar, Lütfen tekrar eder misiniz?

I mean, there we are.

Yani söylemek istediğim işte bu durumdayız.

Our planet is a good planet because it can keep water.

Bizim gezegenimiz çok güzel bir gezegendir çünkü su bulundurur.

Mars is a bad planet, but it's still good enough for us to go there

Mars kötü bir gezegendir; fakat bizim oraya gitmemiz için ve eğer korunabilirsek,

and to live on its surface if we're protected.

dış yüzeyinde yaşamak için iyi bir gezegendir.

But Venus is a very bad -- the worst -- planet.

Fakat Venüs çok kötü (en kötü) gezegendir.

Even though it's Earth-like, and even though early in its history

Onun Dünya gibi olmasına rağmen

it may very well have harbored Earth-like life,

ve onun tarihindeki geçmişine rağmen

it soon succumbed to runaway greenhouse --

Dünya’daki yaşam muhafaza edilir,

that's an 800 degrees [Fahrenheit] surface --

karbondioksitin yayılmasından dolayı dış yüzeyi

because of rampant carbon dioxide.

800 Santigrad derece olur serada da yaşılması dayanılmaz olur.

Well, we know from astrobiology that we can really now predict

Pekala, astro biyolojiden gezegenimize ne olacağı hakkında

what's going to happen to our particular planet.

gerçekten tahmin yürütebileceğimizi biliyoruz.

We are right now in the beautiful Oreo

Korkunç microbialagelerin ilkini izleyerek

of existence -- of at least life on Planet Earth --

şu anda en azından Dünya adlı gezegendeki

following the first horrible microbial age.

hayatta varoluşun güzel Oreosundayız.

In the Cambrian explosion, life emerged from the swamps,

Cambrien patlamasında hayat bataklıklardan meydana geldi (oluştu),

complexity arose,

karmaşa su yüzüne çıktı,

and from what we can tell, we're halfway through.

ve elimizdeki bilgilere göre nerdeyse yarı yolda olduğumuzu söyleyebiliriz.

We have as much time for animals to exist on this planet

Dünyadaki hayvanların bugünkü şekilleriyle

as they have been here now,

gelecekte de bu gezegende var olmaları için

till we hit the second microbial age.

İkinci mikrobial dönemine kadar zamanımız var.

And that will happen, paradoxically --

Bu bir paradoks olsa da CO2’i her bir milyon için on parçaya kadar ayırdığımızd,

everything you hear about global warming --

küresel ısınma ile ilgili duyduğumuz

when we hit CO2 down to 10 parts per million,

küresel ısınma ile ilgili duyduğumuz

we are no longer going to have to have plants

artık fotosentez yapacak bitkiler olmayacak

that are allowed to have any photosynthesis, and there go animals.

ve tabi hayvanlar da aynı sonu yaşayacak.

So, after that we probably have seven billion years.

Bundan sonra yedi milyar yılımız var.

The Sun increases in its intensity, in its brightness,

Güneşin yoğunluğu ve parlaklığı artıyor,

and finally, at about 12 billion years after it first started,

bunun başlangıcından 12 milyar yıl sonrasında,

the Earth is consumed by a large Sun,

dünya kocaman bir güneş tarafından tüketiliyor

and this is what's left.

ve bu da geriye kalan.

So, a planet like us is going to have an age and an old age,

Yani, bizimkisi gibi bir gezegen yaşlanmaya mahkum, giderek daha da yaşlanacak.

and we are in its golden summer age right now.

Bizlerse şu anda adeta dünyanın en güzel yaz dönemini yaşıyoruz.

But there's two fates to everything, isn't there?

Fakar her şeyin iki tane kaderi vardır. Değil mi?

Now, a lot of you are going to die of old age,

Şimdi çoğunuz yaşlılıktan ölecek

but some of you, horribly enough, are going to die in an accident.

ama bazılarınız korkunç bir şekilde kazada öleceksiniz.

And that's the fate of a planet, too.

Ve bu da gezegenin kaderidir.

Earth, if we're lucky enough -- if it doesn't get hit by a Hale-Bopp,

Eğer yeteri kadar şanslıysak gelecekteki 7 yıl içerisinde Hale Bopp tarafından vurulmazsak

or gets blasted by some supernova nearby

veya bir süpernova tarafından yok edilmezsek

in the next seven billion years -- we'll find under your feet.

ayaklarının altında buluruz.

But what about accidental death?

Ama ya kazalı ölümler?

Well, paleontologists for the last 200 years

Paleontologlar son 200 yıldır

have been charting death. It's strange --

ölümü aldatıyorlar. Ne ilginçtir ki-

extinction as a concept wasn't even thought about

yeryüzünden yok olmak düşünülmemişti bile

until Baron Cuvier in France found this first mastodon.

taki Baron Cuvier Fransada Mastodon(mamut benzeri fil) leri bulana kadar.

He couldn't match it up to any bones on the planet,

O bulduklarını gezegendeki hiçbir kemikle eşleştirememişti.

and he said, Aha! It's extinct.

ve sonunda dedi ki: "İste soyları tükenmiş."

And very soon after, the fossil record started yielding

Ve sonunda kemik kayıtları bize bilgi vermeye başladı.

a very good idea of how many plants and animals there have been

kompleks hayatın başlangıcından beri

since complex life really began to leave

kaç çeşit bitkinin ve hayvanın yaşadığı belirlendi.

a very interesting fossil record.

-

In that complex record of fossils,

Fosillerin kompleks yapısında bulundu ki

there were times when lots of stuff

çoğu sefer çok şeyin

seemed to be dying out very quickly,

çabucak olduğu görüldü

and the father/mother geologists

buna baba geologistler

called these "mass extinctions."

“Mass Extinction” dediler.

All along it was thought to be either an act of God

Uzunca bir zaman bu Tanrı'nın ya da uzun

or perhaps long, slow climate change,

veya kısa iklim değişikliklerinin bir sonucu olarak düşünülüyordu

and that really changed in 1980,

ve 1980'de

in this rocky outcrop near Gubbio,

Walter Alvarez'in Kretase dönemi yaratıklarının fosillerini

where Walter Alvarez, trying to figure out

taşıyan beyaz kayaların,

what was the time difference between these white rocks,

ve yukarıdaki Tersiyer fosillerini taşıyan pembe kayaların

which held creatures of the Cretaceous period,

zaman farkı içinde ne olduğunu anlamaya çalıştığı

and the pink rocks above, which held Tertiary fossils.

yakınlarındaki patlak kayalık içinde gerçek bir değişim oldu.

How long did it take to go from one system to the next?

Ne kadar zamanda bir sistemden diğerine geçiş olmuştu?

And what they found was something unexpected.

Ve onlar umulmadık şeyler bulmuşlardı.

They found in this gap, in between, a very thin clay layer,

Onlar bu boşlukta çok ince bir kil tabakası

and that clay layer -- this very thin red layer here --

--şu kırmızı kısım

is filled with iridium.

iridium ile doluydu.

And not just iridium; it's filled with glassy spherules,

Sadece iridyumla da değil, , cam kürecikleriyle ve muazzam bir basınca:

and it's filled with quartz grains

kuvars şokuna maruz kalmış

that have been subjected to enormous pressure: shock quartz.

kuvars taneleriyle de doluydu.

Now, in this slide the white is chalk,

Şimdi, bu slaytta beyaz olan tebeşir

and this chalk was deposited in a warm ocean.

ve bu tebeşir sıcak bir okyanusta tortulaşmış.

The chalk itself's composed by plankton

Bu tebeşir deniz yüzeyinden deniz zeminine inen

which has fallen down from the sea surface onto the sea floor,

bir plankton tarafından kendiliğinden oluşmuştur,

so that 90 percent of the sediment here is skeleton of living stuff,

yani tortunun malzemesinin yüzde 90'ı canlı maddelerin iskeletlerindendir

and then you have that millimeter-thick red layer,

ve sonra siz bu milimetre kalınlığındaki kırmızı katmana

and then you have black rock.

ve daha sonra da siyah bir kayaya sahip olursunuz.

And the black rock is the sediment on the sea bottom

Plankton yokluğunda bu siyah kaya

in the absence of plankton.

denizin dibindeki tortudur.

And that's what happens in an asteroid catastrophe,

Ve bu bir asteroit felaketinde gerçekleşen neyse

because that's what this was, of course. This is the famous K-T.

kesinlikle işte odur. Bu ünlü K-T'dir.

A 10-kilometer body hit the planet.

10 kilometrelik bir kütle dünyaya çarptı.

The effects of it spread this very thin impact layer all over the planet,

Bunun etkisi dünyaya çarpan göktaşının oluşturduğu kraterlerin tüm dünyada içine yayıldı

and we had very quickly the death of the dinosaurs,

ve biz çok hızlı bir şekilde dinazorların

the death of these beautiful ammonites,

bu güzel Amonitlerin

Leconteiceras here, and Celaeceras over here,

Leconteiceras güzel ammonitlerin, Leconteicerasların, Celaeceras

and so much else.

ve çok daha fazlasının ölümüne tanık olduk.

I mean, it must be true,

Demek istediğim, bu doğru olmalı

because we've had two Hollywood blockbusters since that time,

çünkü biz iki tane Hollywood filmine sahibiz bugüne kadar

and this paradigm, from 1980 to about 2000,

ve bu model, 1980'lerden yaklaşık 2000'e kadar

totally changed how we geologists thought about catastrophes.

biz jeologların felaketlerle ilgili düşünceleri gibi tamamen değişti.

Prior to that, uniformitarianism was the dominant paradigm:

Önceleri tekdüzelikçilik modellere baskındı.

the fact that if anything happens on the planet in the past,

Olay şu ki eğer geçmişte dünya üzerinde bir şey olmuşsa

there are present-day processes that will explain it.

burada olanları açıklayacak günlerimiz vardır.

But we haven't witnessed a big asteroid impact,

Ama biz büyük bir asteroit etkisine tanık değiliz.

so this is a type of neo-catastrophism,

Bu nedenle bu yeni bir felaketin şeklidir

and it took about 20 years for the scientific establishment

ve bu bilimsel araştırmalara göre yaklaşık 20 yıl almıştır

to finally come to grips: yes, we were hit;

sonuca sımsıkı gelmek için: Evet, biz vurulduk;

and yes, the effects of that hit caused a major mass extinction.

ve evet, bunun etkileri büyük bir kitlesel yok olmaya neden oldu.

Well, there are five major mass extinctions

Evet, 500 milyon yıl içinde 5 kitlesel yok olma var

over the last 500 million years, called the Big Five.

ki bunlar beş büyük olarak adlandırılır.

They range from 450 million years ago

En eskisinden bu yana 450 milyon yıl geçmiştir ki

to the last, the K-T, number four,

sonuncu, K-T, 4 numara,

but the biggest of all was the P, or the Permian extinction,

Ama bunların en büyüğü P'dir yani Permiyen yok olması

sometimes called the mother of all mass extinctions.

ki bazen kitlesel yok olmaların anası olarak adlandırılır.

And every one of these has been subsequently blamed

Ve bunların her biri büyük bedenler üstündeki

on large-body impact.

etkilerden sorumlu tutuldu.

But is this true?

Ama bu doğru muydu?

The most recent, the Permian, was thought to have been an impact

En yakını, Permiyen yok olmasının sağ taraftaki bu güzel yapı

because of this beautiful structure on the right.

nedeniyle bir etkiye sahip olduğu düşünülüyordu.

This is a Buckminsterfullerene, a carbon-60.

Bu Bukminsterfuleren, bir karbon-60,

Because it looks like those terrible geodesic domes

çünkü o benim sevgili geç 60'lı yıllarımın

of my late beloved '60s,

o korkunç jeodezik kubbeleri gibi görünüyor.

they're called "buckyballs."

Onlar karbon topları olarak adlandırıldı.

This evidence was used to suggest

Bu kanıt Permiyenlerin sonlarını göstermek için kullanıldı,

that at the end of the Permian, 250 million years ago, a comet hit us.

250 milyon yıl önce bir kuyruklu yıldız bize çarptı.

And when the comet hits, the pressure produces the buckyballs,

Ve kuyruklu yıldız çarptığında, basınç karbon toplarını üretti

and it captures bits of the comet.

ve o kuyruklu yıldız parçalarını yakalar.

Helium-3: very rare on the surface of the Earth, very common in space.

Helyum-3: Dünyanın yüzeyinde çok nadir ama uzayda sıkça.

But is this true?

Ama bu doğru muydu?

In 1990, working on the K-T extinction for 10 years,

1990'da K-T yok olması üzerindeki çalışmaların 10.yılında,

I moved to South Africa to begin work twice a year

yılda 2 kere Büyük Karoo Çöl'ünde çalışmaya başlamak için

in the great Karoo desert.

Güney Afrika'ya taşındım.

I was so lucky to watch the change of that South Africa

Her yıl giderek Güney Afrika'nın

into the new South Africa as I went year by year.

yeni Güney Afrika'ya dönüşümünü izleme şansına sahip olduğum için çok şanslıydım.

And I worked on this Permian extinction,

Ve Permiyen yok olması üzerinde çalıştım,

camping by this Boer graveyard for months at a time.

Boer mezarlığının ayda bir kere kurduğu kamplarda.

And the fossils are extraordinary.

Fosiller olağanüstüydü.

You know, you're gazing upon your very distant ancestors.

Bilirsiniz, size çok uzak atalara gözünüzü dikip bakmak.

These are mammal-like reptiles.

Onlar memeliydi, sürüngenler gibi.

They are culturally invisible. We do not make movies about these.

Onlar kültürel olarak görünmezdir. Biz onlar hakkında filmler yapamayız.

This is a Gorgonopsian, or a Gorgon.

Bu bir Gorgonopsian veya bir Gorgon.

That's an 18-inch long skull of an animal

Bu 18 inçlik bir kafatası olan hayvan

that was probably seven or eight feet, sprawled like a lizard,

muhtemelen 2 ya da 3 metre, bir kertenkele gibi yayılmış,

probably had a head like a lion.

muhtemelen bir aslan gibi bir kafası var.

This is the top carnivore, the T-Rex of its time.

Bu en üst etçil, kendi döneminin T-Rex'i.

But there's lots of stuff.

Ama burada bir çok madde var.

This is my poor son, Patrick.

Bu, benim zavallı oğlum, Patrick.

(Laughter)

(GÜLÜŞMELER)

This is called paleontological child abuse.

Buna paleontolojik çocuk istismarı denir.

Hold still, you're the scale.

Kıpırdama, sen ölçeksin.

(Laughter)

(GÜLÜŞMELER)

There was big stuff back then.

Orada gerisinde büyük şeyler var.

Fifty-five species of mammal-like reptiles.

55 tür memeli, sürüngenler gibi.

The age of mammals had well and truly started

Memelilerin çağı vardı

250 million years ago ...

ve gerçekten de 250 milyon yıl önce başlamıştı...

... and then a catastrophe happened.

ve sonra bir felaket oldu.

And what happens next is the age of dinosaurs.

Ve bundan sonra dinozorlar çağı başlar.

It was all a mistake; it should have never happened. But it did.

Hepsi bir hataydı; hiç olmamış olması gerekirdi ama oldu.

Now, luckily,

Şimdi, neyse ki,

this Thrinaxodon, the size of a robin egg here:

bu Thrinaxodon, bir kızıl gerdanlının yumurtasının büyüklüğü burada:

this is a skull I've discovered just before taking this picture --

Bu, sadece bu resmi çekmeden önce fark ettiğiniz bir kafatasıdır.

there's a pen for scale; it's really tiny --

Burada bir kalem ölçek için, gerçekten küçücük,

this is in the Lower Triassic, after the mass extinction has finished.

bu Alt Triyas içinde, kitlesel yok olma bittikten sonra.

You can see the eye socket and you can see the little teeth in the front.

Burada bir göz soketi ve onun önünde küçük bir diş görebilirsiniz.

If that does not survive, I'm not the thing giving this talk.

Eğer bu yaşamamışsa, ben de bu konuşmayı yapan kişi değilim.

Something else is, because if that doesn't survive, we are not here;

Ya da eğer bu yaşamamışsa biz burada değiliz ve hiçbir memeli yok.

there are no mammals. It's that close; one species ekes through.

ve hiçbir memeli yok. Sonuç olarak bir tür yok olmuştur.

Well, can we say anything about the pattern of who survives and who doesn't?

Kimin sağ kalıp kimin kalamayacağını söyleyebilir miyiz?

Here's sort of the end of that 10 years of work.

İşte bu 10 yıllık çalışmanın sonunda çıkan tür.

The ranges of stuff -- the red line is the mass extinction.

Kırmızı çizgi kütlesel yok olmayı simgeliyor.

But we've got survivors and things that get through,

Ama aynı zamanda hayatta kalanlar da var

and it turns out the things that get through preferentially are cold bloods.

ve bu hayatta kalan türler genellikle soğukkanlılar.

Warm-blooded animals take a huge hit at this time.

Sıcakkanlılar ise bu sefer büyük bir darbe almış.

The survivors that do get through

Hayatta kalanlar

produce this world of crocodile-like creatures.

timsah türündeki canlıları üretiyor.

There's no dinosaurs yet; just this slow, saurian, scaly, nasty,

Henüz dinozorlar yok; sadece bu saçaklarda gizlenen

swampy place with a couple of tiny mammals hiding in the fringes.

birkaç çift küçük memeliler var.

And there they would hide for 160 million years,

Ve bunlar yaklaşık 160 milyon yıldır saklanıyorlar,

until liberated by that K-T asteroid.

anca K-T asteroidinden özgürlüklerini ilan edene kadar.

So, if not impact, what?

Yani, hemen değilse ne?

And the what, I think, is that we returned, over and over again,

Bence biz ilk mikrobik çağ olan

to the Pre-Cambrian world, that first microbial age,

Pre-Cambrian dünyasına geri döndük hem de defalarca

and the microbes are still out there.

ve mikroplar hala oradalar.

They hate we animals.

Onlar biz hayvanlardan nefret ediyorlar.

They really want their world back.

Dünyalarını geri istiyorlar.

And they've tried over and over and over again.

Ve defalarca bunu denediler.

This suggests to me that life causing these mass extinctions

Bu bana o yaşamın kütlesel yok oluşlara neden olduğunu öneriyor

because it did is inherently anti-Gaian.

çünkü bu anti Gaian fikrinin doğasında var.

This whole Gaia idea, that life makes the world better for itself --

Bütün bu Gaia fikri dünyayı kendisi için daha iyi yapmaktır.

anybody been on a freeway on a Friday afternoon in Los Angeles

Sizce Los Angeles’ta bir Cuma akşamı arabasını kullanan birisi

believing in the Gaia theory? No.

Gaia Teorisine inanıyor mu? Hayır.

So, I really suspect there's an alternative,

Ben bir alternatifi olacağından şüphe ettim

and that life does actually try to do itself in --

ve yaşam bunu sadece yapmak için bilinçsizce denemiş.

not consciously, but just because it does.

bilinçsizce denemiş.

And here's the weapon, it seems, that it did so over the last 500 million years.

İşte burada silah, son 500 milyon yıldır tükenmiş gibi görünüyor.

There are microbes which, through their metabolism,

Metabolizmalarından hidrojen sülfid üreten

produce hydrogen sulfide,

ve bunu büyük miktarlarda yapan

and they do so in large amounts.

mikroplar vardır.

Hydrogen sulfide is very fatal to we humans.

Hidrojen sülfid biz insanlar için çok zararlıdır.

As small as 200 parts per million will kill you.

Her milyonda 200 küçük parça sizi öldürür.

You only have to go to the Black Sea and a few other places -- some lakes --

Karadeniz’e ya da bazı göllere gittiğinizde

and get down, and you'll find that the water itself turns purple.

suyun kendisini mor renge çevirdiğini görürsünüz.

It turns purple from the presence of numerous microbes

İçinde güneş ışığı ve hidrojen sülfid bulunduran bazı mikroplar

which have to have sunlight and have to have hydrogen sulfide,

ki biz bunların görünüşünü

and we can detect their presence today -- we can see them --

geçmişten bu yana biliyoruz

but we can also detect their presence in the past.

mora çevirir.

And the last three years have seen

Son üç yılda çok ani

an enormous breakthrough in a brand-new field.

ve önemli bir gelişme oldu.

I am almost extinct --

Ben de neredeyse soyu tükenen biriyim.

I'm a paleontologist who collects fossils.

Fosiller biriktiren bir paleontologum.

But the new wave of paleontologists -- my graduate students --

Ama yeni paleontologlar – benle aynı dönemde mezunlar-

collect biomarkers.

molekülleri biriktiriyorlar.

They take the sediment itself, they extract the oil from it,

Tortusunu alıyorlar, içinden yağı çıkarıyorlar

and from that they can produce compounds

ve bunlardan bazı özel mikrobik gruplara

which turn out to be very specific to particular microbial groups.

dönüşebilecek bileşikler üretiyorlar.

It's because lipids are so tough, they can get preserved in sediment

Çünkü yağlar oldukça dayanıklıdır,

and last the hundreds of millions of years necessary,

yüz milyonlarca yıl kendilerini koruyabilirler

and be extracted and tell us who was there.

ve önceleri kimlerin olduğunu bize söyleyebilirler.

And we know who was there. At the end of the Permian,

Ve biz kimlerin yaşadığını biliyoruz. Permian devrinin sonunda,

at many of these mass extinction boundaries,

birçok kütlese yok oluşta bulduğumuz şey:

this is what we find: isorenieratene. It's very specific.

isorenieratene adlı molekül. Çok özgün bir şey.

It can only occur if the surface of the ocean has no oxygen,

Sadece okyanusun yüzeyinde oksijen olmadığında

and is totally saturated with hydrogen sulfide --

ve hidrojen sülfidle doyurulduğunda meydana geliyor

enough, for instance, to come out of solution.

Bu örnekteki sorunu çözmeye yeterli oluyor.

This led Lee Kump, and others from Penn State and my group,

Bu Lee Kump, Penn State’den diğerleri ve benim grubuma

to propose what I call the Kump Hypothesis:

Kump Hipotezini önermeye izin verdi:

many of the mass extinctions were caused by lowering oxygen,

birçok kütlesel yok oluş oksijenin azalıp

by high CO2. And the worst effect of global warming, it turns out:

karbondioksitin çoğalmasından dolayı gerçekleşti. Ve küresel ısınmanın en kötü etkisi ise

hydrogen sulfide being produced out of the oceans.

hidrojen sülfidin şu anda okyanuslar tarafından üretiliyor olmasıdır.

Well, what's the source of this?

Bunun kaynağı nedir?

In this particular case, the source over and over has been flood basalts.

Bu olağandışı durumda kaynak volkanik kaya kütlelerinin taşması.

This is a view of the Earth now, if we extract a lot of it.

Bu şu an Dünyanın görünüşü.

And each of these looks like a hydrogen bomb;

Bunların her biri bir hidrojen bombası gibi görünüyor;

actually, the effects are even worse.

aslında etkileri daha da kötü.

This is when deep-Earth material comes to the surface,

Dünyanın dibindeki maddeler yüzeye geldiğinde

spreads out over the surface of the planet.

gezegenin de üzerine sıçrıyor.

Well, it's not the lava that kills anything,

Ama bu ölümcül lav değil,

it's the carbon dioxide that comes out with it.

bu karbondioksit.

This isn't Volvos; this is volcanoes.

Bunlar Volvolar değil yanardağlardır

But carbon dioxide is carbon dioxide.

ama karbondioksit yine karbondioksittir.

So, these are new data Rob Berner and I -- from Yale -- put together,

Yale’den Rob Berner ve benim beraber ortaya koyduğumuz yeni verilerdir

and what we try to do now is

ve yapmak istediğimiz şey

track the amount of carbon dioxide in the entire rock record --

bu karbondioksitin miktarının izini sürmektir

and we can do this from a variety of means --

bunu türlü yöntemlerle yapabiliriz.

and put all the red lines here,

Ve bütün kırmızı çizgiler,

when these -- what I call greenhouse mass extinctions -- took place.

ve kütlesel yok oluşlar burada yer aldı.

And there's two things that are really evident here to me,

Burada bana göre oldukça açık olan iki şey var:

is that these extinctions take place when CO2 is going up.

bu yok oluşlar karbondioksitin artmasıyla meydana geliyor.

But the second thing that's not shown on here:

İkincisi ise burada gösterilmiyor:

the Earth has never had any ice on it

Dünyada her bir milyon karbondioksitin

when we've had 1,000 parts per million CO2.

bin parçasına sahip olduğumuzda asla buzlar görülmedi.

We are at 380 and climbing.

Şu an 380 deyiz ve tırmanıyoruz.

We should be up to a thousand in three centuries at the most,

ve en fazla üç yüz yıl içinde bin olacağız,

but my friend David Battisti in Seattle says he thinks a 100 years.

ama Seattle’da ki arkadaşım David Battisti’ye göre ise bu yüzyıl sürecek.

So, there goes the ice caps,

Buz kütlelerine geldiğimizde ise

and there comes 240 feet of sea level rise.

bunların yüksekliği deniz seviyesinden 240 feet yüksekliğe ulaşabilir.

I live in a view house now;

Şu anda deniz kenarında bir evde yaşıyorum

I'm going to have waterfront.

ve sular altında kalabilirim.

All right, what's the consequence? The oceans probably turn purple.

Tamam, sonuç nedir? Okyanuslar büyük ihtimalle mora dönerler.

And we think this is the reason that complexity took so long

Ve bunun karmaşanın dünya gezegeninde meydana gelmesinin

to take place on planet Earth.

bu kadar uzun sürmesinin sebebi olduğunu düşüyoruz.

We had these hydrogen sulfide oceans for a very great long period.

Bu hidrojen sülfat okyanuslarını uzun zamandır barındırıyorduk.

They stop complex life from existing.

Onlar kompleks yaşamı var olmaktan alıkoydular.

We know hydrogen sulfide is erupting presently a few places on the planet.

Hidrojen sülfatın yakin zamanda gezegenin birkaç bölgesinde patladığını biliyoruz.

And I throw this slide in -- this is me, actually, two months ago --

Ve ben bu slaytı atıyorum—bu aslında iki ay önce benim—

and I throw this slide in because here is my favorite animal, chambered nautilus.

ve bu slaytı atıyorum çünkü en sevdiğim hayvan odalı nautilus.

It's been on this planet since the animals first started -- 500 million years.

Nautilus, hayvanların varoluşlarından beri—500 milyon yıldır—bu gezegende bulunmaktadırlar.

This is a tracking experiment, and any of you scuba divers,

Bu bir tecrübedir, ve balıkadamlar içinizden herhangi biri

if you want to get involved in one of the coolest projects ever,

eğer gelmiş geçmiş en iyi projeye katılmak istiyorsanız,

this is off the Great Barrier Reef.

bu Great Barrier Reeftir.

And as we speak now,

Ve simdi konuştuğumuz gibi,

these nautilus are tracking out their behaviors to us.

bu nautiluslar bize davranışlarını gösteriyorlar.

But the thing about this is that every once in a while

Fakat biz dalgıçlar ara sıra da olsa

we divers can run into trouble,

bir takım problemlerle karsı karsıya gelebiliriz,

so I'm going to do a little thought experiment here.

bu yüzden ben burada kısa bir düşünce deneyi yapacağım

This is a Great White Shark that ate some of my traps.

Bu benim bazı tuzaklarıma takılan dev beyaz köpekbalığı.

We pulled it up; up it comes. So, it's out there with me at night.

Önce tuzakları koyduk sonra o geldi.

So, I'm swimming along, and it takes off my leg.

ve kıyıdan 80 mil uzakta onunla beraber yüzmeye başladım.

I'm 80 miles from shore, what's going to happen to me?

Sonra bacağımı kaptı ve götürdü. Bana ne olacaktı?

Well now, I die.

Ne yazık ki ölecektim.

Five years from now, this is what I hope happens to me:

Bundan beş yıl önce böyle olmasını umardım.

I'm taken back to the boat, I'm given a gas mask:

ota alındım, bana gaz maskesi takıldı

80 parts per million hydrogen sulfide.

(milyon başına 80 birim H2S içeren

I'm then thrown in an ice pond, I'm cooled 15 degrees lower

Sonra buz birikintisinin içine atılmış gibi oldum. Bir anda15 derece soğumuştum.

and I could be taken to a critical care hospital.

Derhal yoğun bakıma alınmalıydım.

And the reason I could do that is because we mammals

Bunu yapmamın sebebi biz memelilerin hidrojen sülfidle

have gone through a series of these hydrogen sulfide events,

çoğu kez karsı karsıya gelmiş

and our bodies have adapted.

ve vücutlarımızın buna uyum sağlamış olmasıdır.

And we can now use this as what I think will be a major medical breakthrough.

Ve bu kısa deneyimimi tıp alanında büyük bir atılım olarak kullanabiliriz.

This is Mark Roth. He was funded by DARPA.

Bu Mark Roth, DARPA tarafından finanse ediliyor.

Tried to figure out how to save Americans after battlefield injuries.

Ve savaş alanlarında yaralanan Amerikalıların nasıl tedavi edilebilecekleri üzerinde çalışıyor.

He bleeds out pigs.

Domuzların kanına

He puts in 80 parts per million hydrogen sulfide --

milyon başına 80 parça hidrojen sülfür karıştırarak --

the same stuff that survived these past mass extinctions --

önceki toplu ölümleri önlemede kullanılanla aynı şeyler—

and he turns a mammal into a reptile.

bir memelinin nasıl soğukkanlı bir sürüngene dönüştüğünü gösteriyor.

"I believe we are seeing in this response the result of mammals and reptiles

"Bu deneyle geçmişte memelilerin ve sürüngenlerin

having undergone a series of exposures to H2S."

ne kadar çok kez H2S e maruz kaldığını görüyoruz."

I got this email from him two years ago;

Bu maili ondan 2 yıl önce aldım:

he said, "I think I've got an answer to some of your questions."

”Senin sorularının bazılarını cevaplayabilirim.” dedi.

So, he now has taken mice down

O şu anda fareler üzerinde testler yapıyor

for as many as four hours, sometimes six hours,

bu testler bazen 4 bazen de 6 saatlik testler

and these are brand-new data he sent me on the way over here.

—bu grafik bana en son yolladığı verileri içeriyor—

On the top, now, that is a temperature record of a mouse who has gone through --

sol tarafta farenin

the dotted line, the temperatures.

teste başlayacağı sıcaklığı görüyoruz.

So, the temperature starts at 25 centigrade,

Noktalı grafik 25 dereceden başlıyor

and down it goes, down it goes.

giderek azalıyor,

Six hours later, up goes the temperature.

ve 6 saat sonra yükselmeye başlıyor.

Now, the same mouse is given 80 parts per million hydrogen sulfide

Sonra aynı fare milyon basına 80 parçalık hidrojen sülfüre maruz bırakılıyor

in this solid graph,

kalın çizgili grafik

and look what happens to its temperature.

ve bakın bu sıcaklığa ne oluyor.

Its temperature drops.

Sıcaklığının aynı sürede

It goes down to 15 degrees centigrade from 35,

35 dereceden 15 dereceye düştüğü görülüyor,

and comes out of this perfectly fine.

bunun sağlayacağı fayda kesinlikle mükemmel.

Here is a way we can get people to critical care.

Bu yaptığımız bize insanları yoğun bakıma götürmenin farklı bir yolunu gösteriyor.

Here's how we can bring people cold enough to last till we get critical care.

Aynı zamanda insanları yoğun bakıma kadar götürürken gecen zamandaki hasarları minimuma indirmeyi de gösteriyor.

Now, you're all thinking, yeah, what about the brain tissue?

Şu anda hepiniz bu ani şoklamanın beyin dokusuna zarar verip vermeyeceğini düşünüyorsunuz.

And so this is one of the great challenges that is going to happen.

En büyük riski de bu zaten.

You're in an accident. You've got two choices:

Fakat siz kaza geçirdiniz ve 2 seçeneğiniz var:

you're going to die, or you're going to take the hydrogen sulfide

ya öleceksiniz ya da hidrojen sülfür alacaksınız.

and, say, 75 percent of you is saved, mentally.

Ve mantık olarak %75 gibi bir kurtulma oranı varken.

What are you going to do?

Ne yapacaksınız?

Do we all have to have a little button saying, Let me die?

Şuranızdaki bir düğmeye basarak beni öldürün mü diyeceksiniz?

This is coming towards us,

Bence bu yapılan

and I think this is going to be a revolution.

çok büyük bir devrim.

We're going to save lives, but there's going to be a cost to it.

Bunun sayesinde hayatlar kurtaracağız ve tabii ki bunun da bir bedeli var.

The new view of mass extinctions is, yes, we were hit,

Toplu ölümlerin yeni yorumlanması, evet biz vurduk,

and, yes, we have to think about the long term,

ve bunu uzun vadede ele almak zorundayız.

because we will get hit again.

Çünkü gene vuracağız.

But there's a far worse danger confronting us.

Fakat bizi bekleyen çok daha kötü bir tehlike var.

We can easily go back to the hydrogen sulfide world.

Kolaylıkla hidrojen sülfür çağına geri dönebiliriz.

Give us a few millennia --

Bize birkaç binyıl verin—

and we humans should last those few millennia --

biz insanlar için birkaç bin yıl alır—

will it happen again? If we continue, it'll happen again.

sizce bu gerçekleşir mi? Böyle devam edersek gerçekleşecek.

How many of us flew here?

açımız buraya uçakla geldik

How many of us have gone through

Veya kaçınız

our entire Kyoto quota

Kyotonun belirlediği

just for flying this year?

uçuş kotasını aşmadı?

How many of you have exceeded it? Yeah, I've certainly exceeded it.

Kaçımız bunu aştık? Ben aştım.

We have a huge problem facing us as a species.

Bizi çok farklı türlerde bekleyen problemle karşı karşıyayız.

We have to beat this.

Ve biz bunu yenmeliyiz.

I want to be able to go back to this reef. Thank you.

Şu anda gördüğünüz bu mercan kayalıklarına dönebilmeyi istiyorum. Teşekkürler.

(Applause)

(ALKIŞ)

Chris Anderson: I've just got one question for you, Peter.

Chris Anderson: Peter sana bir sorum var.

Am I understanding you right, that what you're saying here

Seni doğru mu anladım, burada söylemek istediğin şey

is that we have in our own bodies

vücudumuzun hidrojen sülfüre

a biochemical response to hydrogen sulfide

biyokimyasal bir tepki verdiği

that in your mind proves that there have been past mass extinctions

ve bu yüzden geçmişte olan toplu ölümlerle

due to climate change?

iklim değişikliklerini birbirine bağlıyorsunuz?

Peter Ward: Yeah, every single cell in us

Peter Ward: Evet, vücudumuzdaki her bir küçük hücre

can produce minute quantities of hydrogen sulfide in great crises.

büyük krizler yaşanırken dakikada belirli miktarlarda hidrojen sülfür üretebiliyor.

This is what Roth has found out.

Bu da Roth’un bulduğu şey.

So, what we're looking at now: does it leave a signal?

Şu anda biz bunu kemiklerde veya bitkilerde

Does it leave a signal in bone or in plant?

bir işaret bırakıp bırakmadığına bakıyoruz.

And we go back to the fossil record and we could try to detect

Ve fosil kayıtlarını inceleyerek

how many of these have happened in the past.

kaçımızın geçmişte bu tecrübeyi yaşadığımıza bakmalıyız.

CA: It's simultaneously

CA: Bu hem inanılmaz bir tıbbi teknik

an incredible medical technique, but also a terrifying ...

hem de korkunç...

PW: Blessing and curse.

PW: Hem nimet, hem de bela.