Uri Alon: Why truly innovative science demands a leap into the unknown

152,538 views ・ 2014-06-12

TED


โปรดดับเบิลคลิกที่คำบรรยายภาษาอังกฤษด้านล่างเพื่อเล่นวิดีโอ

Translator: Kelwalin Dhanasarnsombut Reviewer: Teerachart Prasert
00:12
In the middle of my Ph.D.,
0
12325
2063
ตอนที่ผมเรียนปริญญาเอกนั้น
00:14
I was hopelessly stuck.
1
14388
3462
ผมติดแหงกเลยครับ
00:17
Every research direction that I tried
2
17850
1780
ทุกหนทางการวิจัยที่ผมได้ลอง
00:19
led to a dead end.
3
19630
1616
นำไปสู่ทางตัน
00:21
It seemed like my basic assumptions
4
21246
1902
มันเหมือนกับว่าความเชื่อพื้นฐานของผม
00:23
just stopped working.
5
23148
1928
หยุดทำงาน
00:25
I felt like a pilot flying through the mist,
6
25076
2999
ผมรู้สึกเหมือนนักบินที่บินผ่านหมอก
00:28
and I lost all sense of direction.
7
28075
2795
แล้วหลงทิศทาง
00:30
I stopped shaving.
8
30870
1481
ผมเลิกโกนหนวด
00:32
I couldn't get out of bed in the morning.
9
32351
2741
ผมไม่ยอมลุกออกจากเตียงในตอนเช้า
00:35
I felt unworthy
10
35092
1733
ผมรู้สึกไม่คู่ควร
00:36
of stepping across the gates of the university,
11
36825
3153
กับการเดินเข้าประตูมหาวิทยาลัย
00:39
because I wasn't like Einstein or Newton
12
39978
2148
เพราะผมไม่ใช่ไอสไตน์ หรือนิวตัน
00:42
or any other scientist whose results
13
42126
2153
หรือนักวิทยาศาสตร์ท่านใด
00:44
I had learned about, because in science,
14
44279
1531
ที่ผมได้เรียนรู้ผลงานของพวกท่าน เพราะในวิทยาศาสตร์
00:45
we just learn about the results, not the process.
15
45810
3382
เราเรียนเกี่ยวกับผลลัพธ์เท่านั้น ไม่ใช่กระบวนการ
00:49
And so obviously, I couldn't be a scientist.
16
49192
4701
และเห็นชัดๆ เลยว่า ผมเป็นนักวิทยาศาสตร์ไม่ได้
00:53
But I had enough support
17
53893
1664
แต่ผมมีแรงสนับสนุนมากพอ
00:55
and I made it through
18
55557
1397
และผมก็ผ่านมันไปได้
00:56
and discovered something new about nature.
19
56954
2220
และค้นพบความรู้ใหม่เกี่ยวกับธรรมชาติ
00:59
This is an amazing feeling of calmness,
20
59174
2743
มันเป็นความรู้สึกสงบอันน่าทึ่ง
01:01
being the only person in the world
21
61917
1332
ที่เป็นบุคคลเดียวในโลก
01:03
who knows a new law of nature.
22
63249
2225
ที่รู้ถึงกฎใหม่แห่งธรรมชาติ
01:05
And I started the second project in my Ph.D,
23
65474
3042
และผมเริ่มโครงงานที่สอง ในการเรียนปริญญาเอก
01:08
and it happened again.
24
68516
1364
และมันก็เกิดขึ้นอีกครั้ง
01:09
I got stuck and I made it through.
25
69880
2289
ผมเจออุปสรรค์ แล้วก็ผ่านมันไปได้
01:12
And I started thinking,
26
72169
1386
และผมก็เริ่มคิด
01:13
maybe there's a pattern here.
27
73555
1157
บางที มันอาจมีรูปแบบอยู่ก็เป็นได้
01:14
I asked the other graduate students, and they said,
28
74712
1841
ผมถามบัณฑิตทั้งหลาย แล้วพวกเขาก็บอกว่า
01:16
"Yeah, that's exactly what happened to us,
29
76553
2043
"ใช่เลย เกิดอย่างนั้นกับพวกเขาเป๊ะๆ เลย
01:18
except nobody told us about it."
30
78596
2349
เว้นแต่ว่าไม่มีใครบอกเรา"
01:20
We'd all studied science as if it's a series
31
80945
1950
พวกเราอาจเรียนวิทยาศาสตร์อย่างกับว่า
01:22
of logical steps between question and answer,
32
82895
3576
มันเป็นชุดขั้นตอนเชิงตรรกะ ระหว่างคำถามและคำตอบ
01:26
but doing research is nothing like that.
33
86471
2746
แต่การทำวิจัยไม่ได้เป็นอะไรแบบนั้น
01:29
At the same time, I was also studying
34
89217
2334
ในเวลาเดียวกัน ผมยังได้เรียน
01:31
to be an improvisation theater actor.
35
91551
2087
การแสดงละครเวทีแบบด้นสด
01:33
So physics by day,
36
93638
1434
ฉะนั้น กลางวันเรียนฟิสิกส์
01:35
and by night, laughing, jumping, singing,
37
95072
2018
และกลางคืน หัวเราะ กระโดด ร้องเพลง
01:37
playing my guitar.
38
97090
1312
เล่นกีต้าร์ของผม
01:38
Improvisation theater,
39
98402
1479
ละครเวทีแบบด้นสด
01:39
just like science, goes into the unknown,
40
99881
3009
ก็เหมือนกับวิทยาศาสตร์ คือ การเข้าหาสิ่งที่ไม่รู้
01:42
because you have to make a scene onstage
41
102890
1412
เพราะคุณต้องเล่นกันบนเวที
01:44
without a director, without a script,
42
104302
1703
โดยปราศจากผู้กำกับ ปราศจากบทละคร
01:46
without having any idea what you'll portray
43
106005
2278
ไม่รู้เลยว่า คุณจะเล่นเป็นอะไร
01:48
or what the other characters will do.
44
108283
2406
หรือตัวละครอื่นจะทำอะไร
01:50
But unlike science,
45
110689
1849
แต่ไม่เหมือนวิทยาศาสตร์
01:52
in improvisation theater, they tell you from day one
46
112538
3023
ในละครเวทีด้นสด พวกเขาบอกคุณแต่วันแรกว่า
01:55
what's going to happen to you when you get onstage.
47
115561
2215
อะไรจะเกิดขึ้นกับคุณเมื่อคุณอยู่บนเวที
01:57
You're going to fail miserably.
48
117776
2772
คุณจะทำพลาดไม่เป็นท่า
02:00
You're going to get stuck.
49
120548
1177
คุณจะเจออุปสรรค
02:01
And we would practice staying creative
50
121725
2118
และเราก็จะฝึกฝนให้มีความคิดสร้างสรรค์อยู่เสมอ
02:03
inside that stuck place.
51
123843
1203
ในสถานการณ์ที่เจออุปสรรค
02:05
For example, we had an exercise
52
125046
1905
ตัวอย่างเช่น เรามีแบบฝึกหัด
02:06
where we all stood in a circle,
53
126951
1142
ที่เราทุกคนยืนเป็นวงกลม
02:08
and each person had to do the world's worst tap dance,
54
128093
2965
และแต่ละคนต้องเต้นแท๊ปให้แย่สุดๆ
02:11
and everybody else applauded
55
131058
1586
และคนอื่นๆ ปรบมือ
02:12
and cheered you on,
56
132644
1242
และเชียร์คุณ
02:13
supporting you onstage.
57
133886
2763
ให้กำลังใจคุณบนเวที
02:16
When I became a professor
58
136649
1908
เมื่อผมเป็นศาสตราจารย์
02:18
and had to guide my own students
59
138557
1381
และต้องแนะแนวนักเรียนของผม
02:19
through their research projects,
60
139938
1973
ผ่านโครงงานวิจัยของพวกเขา
02:21
I realized again,
61
141911
1367
ผมตระหนักอีกครั้งว่า
02:23
I don't know what to do.
62
143278
1712
ผมไม่รู้ว่าจะทำอย่างไร
02:24
I'd studied thousands of hours of physics,
63
144990
1994
ผมอาจเรียนฟิสิกส์ ชีววิทยา เคมี
02:26
biology, chemistry,
64
146984
1614
มาหลายพันชั่วโมง
02:28
but not one hour, not one concept
65
148598
2372
แต่ไม่มีสักชั่วโมง ไม่มีสักแนวคิดเดียว ที่จะสอนผมว่า
02:30
on how to mentor, how to guide someone
66
150970
2586
จะให้คำปรึกษาอย่างไร แนะแนวใครสักคนอย่างไร
02:33
to go together into the unknown,
67
153556
1737
เพื่อให้เดินไปด้วยกันสู่สิ่งที่ไม่รู้
02:35
about motivation.
68
155293
1921
เพื่อสร้างแรงผลักดัน
02:37
So I turned to improvisation theater,
69
157214
1930
ผมจึงหันไปพึ่งละครเวทีด้นสด
02:39
and I told my students from day one
70
159144
2173
และผมบอกนักเรียนตั้งแต่วันแรกว่า
02:41
what's going to happen when you start research,
71
161317
2901
อะไรกำลังจะเกิดขึ้นเมื่อคุณเริ่มทำงานวิจัย
02:44
and this has to do with our mental schema
72
164218
1726
เรื่องนี้เกี่ยวกับมโนภาพที่เราคาดหวัง (schema)
02:45
of what research will be like.
73
165944
2012
ว่างานวิจัยจะเป็นเช่นไร
02:47
Because you see, whenever people do anything,
74
167956
2278
เพราะว่า เมื่อคนเราทำอะไรก็ตามแต่
02:50
for example if I want to touch this blackboard,
75
170234
2642
ยกตัวอย่างเช่น ถ้าผมต้องการจะจับกระดานดำนี้
02:52
my brain first builds up a schema,
76
172876
1660
สมองของผมจะคาดมโนภาพขึ้นก่อน
02:54
a prediction of exactly what my muscles will do
77
174536
1859
ทำนายว่ากล้ามเนื้อของผมจะทำอะไร
02:56
before I even start moving my hand,
78
176395
2156
ก่อนที่ผมจะเริ่มขยับมือเสียอีก
02:58
and if I get blocked,
79
178551
1848
และถ้าผมถูกขัดขวาง
03:00
if my schema doesn't match reality,
80
180399
1875
ถ้ามโนภาพของผมไม่เข้ากับความเป็นจริง
03:02
that causes extra stress called cognitive dissonance.
81
182274
2284
จะเกิดความเครียดขึ้น เรียกว่า การรับรู้ไม่ลงรอยกัน (cognitive dissonance)
03:04
That's why your schemas had better match reality.
82
184558
2909
จึงเป็นการดีกว่า ถ้ามโนภาพของคุณ ตรงกับความเป็นจริง
03:07
But if you believe the way science is taught,
83
187467
3155
แต่ถ้าคุณเชื่อในวิทยาศาสตร์แบบที่ถูกสอนกันมา
03:10
and if you believe textbooks, you're liable
84
190622
1897
และถ้าคุณเชื่อตามตำรา ก็มีแนวโน้ม
03:12
to have the following schema of research.
85
192519
6294
ว่าคุณน่าจะมีมโนภาพของงานวิจัย ตามนี้ครับ
03:18
If A is the question,
86
198813
3318
ถ้า เอ เป็นคำถาม
03:22
and B is the answer,
87
202131
3400
และ บี เป็นคำตอบ
03:25
then research is a direct path.
88
205531
4593
ดังนั้นแล้ว งานวิจัยก็เป็นทางตรง
03:30
The problem is that if an experiment doesn't work,
89
210127
3115
ปัญหาคือว่า ถ้าการทดลองไม่สำเร็จ
03:33
or a student gets depressed,
90
213242
3662
หรือนักเรียนเกิดความเครียด
03:36
it's perceived as something utterly wrong
91
216904
2086
เรื่องแบบนี้ จะถูกมองว่าผิดปกติอย่างยิ่ง
03:38
and causes tremendous stress.
92
218990
3030
และทำให้เกิดความเครียดอย่างมาก
03:42
And that's why I teach my students
93
222020
1783
ด้วยเหตุนี้ ผมจึงสอนให้นักเรียนของผม
03:43
a more realistic schema.
94
223803
3862
สร้างมโนภาพที่ยึดความเป็นจริงมากกว่า
03:50
Here's an example
95
230860
1524
นี่คือตัวอย่าง
03:52
where things don't match your schema.
96
232384
3136
เวลาที่อะไรๆ ไม่เป็นไปตามมโนภาพของคุณครับ
03:58
(Laughter)
97
238379
3262
(เสียงหัวเราะ)
04:01
(Applause)
98
241641
3199
(เสียงปรบมือ)
04:13
So I teach my students a different schema.
99
253564
3446
ผมจึงสอนมโนภาพแบบใหม่ ให้นักเรียนของผม
04:17
If A is the question,
100
257010
2194
ถ้า เอ เป็นคำถาม
04:19
B is the answer,
101
259204
2181
บี เป็นคำตอบ
04:25
stay creative in the cloud,
102
265320
1535
คิดสร้างสรรค์ฝันฟุ้งในเมฆไปเรื่อยๆ
04:26
and you start going,
103
266855
1975
และคุณก็เริ่มลงมือ
04:28
and experiments don't work, experiments don't work,
104
268830
2363
และการทดลองมันไม่ได้ผล และก็ไม่ได้ผล
04:31
experiments don't work, experiments don't work,
105
271193
2535
และก็ไม่ได้ผล และก็ไม่ได้ผล
04:33
until you reach a place linked with negative emotions
106
273728
2676
จนคุณไปถึงดินแดนที่เชื่อมกับอารมณ์ด้านลบ
04:36
where it seems like your basic assumptions
107
276404
2278
ที่ซึ่งกระทั่ง ความเชื่อพื้นฐานของคุณ
04:38
have stopped making sense,
108
278682
1116
ยังดูไม่เป็นเหตุเป็นผล
04:39
like somebody yanked the carpet beneath your feet.
109
279798
3055
เหมือนมีใครมากระชากพรมใต้เท้าคุณ
04:42
And I call this place the cloud.
110
282853
3328
และผมเรียกที่นั่นว่า เมฆ
04:59
Now you can be lost in the cloud
111
299685
2678
คุณอาจหลงอยู่ในเมฆนี้
05:02
for a day, a week, a month, a year,
112
302363
2508
สักวัน สัปดาห์ เดือน ปี
05:04
a whole career,
113
304871
1498
หรือชั่วชีวิตทำงานของคุณ
05:06
but sometimes, if you're lucky enough
114
306369
2162
แต่บางที ถ้าคุณโชคดีพอ
05:08
and you have enough support,
115
308531
1856
และคุณได้แรงสนับสนุนพอ
05:10
you can see in the materials at hand,
116
310387
1990
คุณจะเห็นได้ เมื่อดูสิ่งที่อยู่ในมือ
05:12
or perhaps meditating on the shape of the cloud,
117
312377
3248
หรือ ตั้งสติศึกษารูปร่างของเมฆ
05:15
a new answer,
118
315625
2002
ถึงคำตอบแบบใหม่
05:19
C, and you decide to go for it.
119
319285
3684
นั่นคือ ซี แล้วตกลงใจลองทางใหม่ดู
05:22
And experiments don't work, experiments don't work,
120
322969
2369
และการทดลองก็ไม่ได้ผล การทดลองไม่ได้ผล
05:25
but you get there,
121
325338
1469
แต่คุณก็ถึงในที่สุด
05:26
and then you tell everyone about it
122
326807
1220
จากนั้น คุณก็บอกเรื่องนี้กับทุกคน
05:28
by publishing a paper that reads A arrow C,
123
328027
3502
โดยตีพิมพ์ผลงานที่บอกว่า เอ ไปยัง ซี
05:31
which is a great way to communicate,
124
331529
1959
ซึ่งเป็นวิธีที่ดีที่สุดในการสื่อสาร
05:33
but as long as you don't forget the path
125
333488
2344
ตราบใดที่คุณยังไม่ลืมหนทาง
05:35
that brought you there.
126
335832
1799
ที่นำคุณไปตรงนั้น
05:37
Now this cloud is an inherent part
127
337631
1975
ทีนี้ เมฆที่ว่านี้มีอยู่ตามปกติวิสัย
05:39
of research, an inherent part of our craft,
128
339606
2604
ของการวิจัย ตามปกติวิสัยของงานประดิษฐ์
05:42
because the cloud stands guard at the boundary.
129
342210
3210
เพราะว่า เมฆจะลอยขวาง ตรงพรมแดน
05:49
It stands guard at the boundary
130
349721
2269
มันจะอยู่ตรงพรมแดน
05:51
between the known
131
351990
2972
ระหว่าง ความรู้
05:57
and the unknown,
132
357795
3604
และความไม่รู้
06:05
because in order to discover something truly new,
133
365110
2275
เพราะถ้าอยากค้นพบบางอย่างที่ใหม่จริงๆ นั้น
06:07
at least one of your basic assumptions has to change,
134
367385
3577
อย่างน้อย ความเชื่อพื้นฐานสักอย่างของคุณ จะต้องเปลี่ยนไป
06:10
and that means that in science,
135
370962
1254
ฉะนั้น การศึกษาวิทยาศาสตร์
06:12
we do something quite heroic.
136
372216
1962
จึงเป็นเรื่องกล้าหาญชาญชัยทีเดียว
06:14
Every day, we try to bring ourselves
137
374178
1821
ทุกๆ วัน เราพยายามเดินทาง
06:15
to the boundary between the known and the unknown
138
375999
1812
สู่พรมแดนระหว่างความรู้ และความไม่รู้
06:17
and face the cloud.
139
377811
1821
และเผชิญหน้ากับเมฆ
06:19
Now notice that I put B
140
379632
1705
ทีนี้ สังเกตว่าผมเขียน บี
06:21
in the land of the known,
141
381337
743
ไว้ในดินแดนของความรู้
06:22
because we knew about it in the beginning,
142
382080
1811
เพราะเรารู้จักมันตั้งแต่แรกแล้ว
06:23
but C is always more interesting
143
383891
3649
แต่ ซี นั้น น่าสนใจยิ่งกว่า
06:27
and more important than B.
144
387540
2723
และสำคัญเสียยิ่งกว่า บี
06:30
So B is essential in order to get going,
145
390263
2193
บี ก็สำคัญสำหรับการดำเนินงานวิจัย
06:32
but C is much more profound,
146
392456
1818
แต่ ซี เป็นอะไรที่ลึกซึ้งกว่า
06:34
and that's the amazing thing about resesarch.
147
394274
4497
และนั่นคือสิ่งมหัศจรรย์เกี่ยวกับงานวิจัย
06:38
Now just knowing that word, the cloud,
148
398771
2188
ทีนี้ แค่รู้จักคำนั้น 'เมฆ'
06:40
has been transformational in my research group,
149
400959
2555
มันทำให้กลุ่มวิจัยของผมเปลี่ยนไปเลย
06:43
because students come to me and say,
150
403514
1870
เพราะนักเรียนเข้ามาหาผม แล้วบอกว่า
06:45
"Uri, I'm in the cloud,"
151
405384
1598
"ยูริ ผมติดอยู่ในเมฆ"
06:46
and I say, "Great, you must be feeling miserable."
152
406982
3166
และผมก็บอกว่า "ยอดเลย รู้สึกเศร้าระทมเลยล่ะสิตอนนี้"
06:50
(Laughter)
153
410148
2142
(เสียงหัวเราะ)
06:52
But I'm kind of happy,
154
412290
1913
แต่ผมมีความสุขนะครับ
06:54
because we might be close to the boundary
155
414203
1678
เพราะเราอาจใกล้ถึงพรมแดน
06:55
between the known and the unknown,
156
415881
1896
ระหว่างความรู้และความไม่รู้
06:57
and we stand a chance of discovering
157
417777
1546
และเรายังมีโอกาสในการค้นพบ
06:59
something truly new,
158
419323
1861
อะไรบางอย่างที่ใหม่จริงๆ
07:01
since the way our mind works,
159
421184
1342
เพราะวิธีที่สมองของเราทำงานนั้น
07:02
it's just knowing that the cloud
160
422526
3148
พอสมองรู้แล้วว่า เมฆนั้น
07:05
is normal, it's essential,
161
425674
4426
เป็นเรื่องปกติ เป็นสิ่งจำเป็น
07:10
and in fact beautiful,
162
430100
1205
และอันที่จริงสวยงาม
07:11
we can join the Cloud Appreciation Society,
163
431305
3623
เราก็จะได้เข้าร่วมชมรมคนรักมวลเมฆ
07:14
and it detoxifies the feeling that something
164
434928
1918
และบำบัดความรู้สึกที่ว่า
07:16
is deeply wrong with me.
165
436846
2562
ฉันมีอะไรที่ผิดปกติมากๆ
07:19
And as a mentor, I know what to do,
166
439408
2450
และในฐานะผู้เป็นอาจารย์ ผมรู้ว่าต้องทำอย่างไร
07:21
which is to step up my support for the student,
167
441858
2202
นั่นคือ เพิ่มกำลังใจให้นักเรียนของผม
07:24
because research in psychology shows
168
444060
1481
เพราะการวิจัยทางจิตวิทยาแสดงว่า
07:25
that if you're feeling fear and despair,
169
445541
3559
ถ้าคุณรู้สึกกลัว หรือหมดหวัง
07:29
your mind narrows down
170
449100
997
จิตใจคุณจะตีกรอบ
07:30
to very safe and conservative ways of thinking.
171
450097
2831
กลับไปใช้วิธีคิดแบบปลอดภัย และระมัดระวัง
07:32
If you'd like to explore the risky paths
172
452928
1575
ถ้าคุณอยากสำรวจหนทางที่เสี่ยงกว่า
07:34
needed to get out of the cloud,
173
454503
1388
ถ้าจะหนีออกจากเมฆ
07:35
you need other emotions --
174
455891
1761
คุณต้องพึ่งอารมณ์แบบอื่นด้วย
07:37
solidarity, support, hope —
175
457652
2201
ความสามัคคี กำลังใจ ความหวัง
07:39
that come with your connection from somebody else,
176
459853
1737
ซึ่งได้จากความสัมพันธ์กับคนอื่นๆ
07:41
so like in improvisation theater,
177
461590
1550
มันก็เหมือนกับละครเวทีด้นสด
07:43
in science, it's best to walk into the unknown
178
463140
2301
ในวิทยาศาสตร์ มันดีที่สุดที่จะเดินทางสู่ความไม่รู้
07:45
together.
179
465441
1969
ไปด้วยกัน
07:47
So knowing about the cloud,
180
467410
2442
การที่รู้ถึงเรื่องเมฆ
07:49
you also learn from improvisation theater
181
469852
3324
คุณยังได้เรียนรู้จากละครเวทีด้นสด
07:53
a very effective way to have conversations
182
473176
2602
ถึงวิธีการสนทนาอย่างมีประสิทธิภาพ
07:55
inside the cloud.
183
475778
1760
เมื่ออยู่ในเมฆ
07:57
It's based on the central principle
184
477538
1977
มันตั้งอยู่บนหลักการสำคัญ
07:59
of improvisation theater,
185
479515
1767
ของละครเวทีด้นสด
08:01
so here improvisation theater
186
481282
1093
ตรงนี้ ละครเวทีด้นสด
08:02
came to my help again.
187
482375
1296
ได้ช่วยผมไว้อีกครั้ง
08:03
It's called saying "Yes, and"
188
483671
2291
เป็นการตอบว่า "ใช่ แล้วก็"
08:05
to the offers made by other actors.
189
485962
3465
กับสิ่งที่นักแสดงคนอื่นเสนอมาให้
08:16
That means accepting the offers
190
496297
2894
ความหมายของมันคือ การรับคำเสนอ
08:19
and building on them, saying, "Yes, and."
191
499191
2511
และต่อยอดจากนั้น โดยบอกว่า "ใช่ แล้วก็"
08:21
For example, if one actor says,
192
501702
1239
ตัวอย่างเช่น ถ้านักแสดงคนหนึ่งบอกว่า
08:22
"Here is a pool of water,"
193
502941
1155
"นี่คือสระนำ้"
08:24
and the other actor says,
194
504096
1045
และอีกคนบอกว่า
08:25
"No, that's just a stage,"
195
505141
1869
"ไม่หนิ นี่มันเวที"
08:27
the improvisation is over.
196
507010
1738
การด้นสดก็จบ
08:28
It's dead, and everybody feels frustrated.
197
508748
3772
มันตายสนิท และทุกคนก็จะสับสนหงุดหงิด
08:32
That's called blocking.
198
512520
1348
มันเรียกว่า ติดทางตัน
08:33
If you're not mindful of communications,
199
513868
1607
ถ้าคุณไม่ใส่ใจเรื่องวิธีสนทนาแล้ว
08:35
scientific conversations can have a lot of blocking.
200
515475
2937
การสนทนาทางวิทยาศาสตร์ ก็จะติดทางตันได้ง่ายมากครับ
08:38
Saying "Yes, and" sounds like this.
201
518412
2236
การตอบ "ใช่ แล้วก็" เป็นแบบนี้ครับ
08:40
"Here is a pool of water." "Yeah, let's jump in."
202
520648
2508
"นี่คือบ่อน้ำ" "ช่าย โดดลงไปกันเหอะ"
08:43
"Look, there's a whale! Let's grab it by its tail.
203
523156
3009
"ดูสิ มีปลาวาฬด้วย จับหางมันเลย
08:46
It's pulling us to the moon!"
204
526165
2101
มันดึงเราไปดวงจันทร์แล้ว"
08:48
So saying "Yes, and" bypasses our inner critic.
205
528266
3020
การบอกว่า "ใช่ แล้วก็" จึงข้ามผ่านการวิพากษ์ในใจเรา
08:51
We all have an inner critic
206
531286
1694
เราทุกคนมีข้อวิพากษ์ในใจ
08:52
that kind of guards what we say,
207
532980
1241
ซึ่งคอยจับผิด ว่าเราจะพูดอะไร
08:54
so people don't think that we're obscene
208
534221
1923
คนอื่นจะได้ไม่คิดว่า เราน่ารังเกียจ
08:56
or crazy or unoriginal,
209
536144
1115
หรือบ้า หรือซ้ำซาก
08:57
and science is full of the fear
210
537259
1260
และในวิทยาศาสตร์ ใครๆ ก็กลัว
08:58
of appearing unoriginal.
211
538519
1557
ว่าตัวเองจะดูซ้ำซาก
09:00
Saying "Yes, and" bypasses the critic
212
540076
2167
การบอกว่า "ใช่ แล้วก็" ก้าวผ่านการวิพากษ์วิจารณ์
09:02
and unlocks hidden voices of creativity
213
542243
2612
และปลดปล่อยความสร้างสรรค์แอบแฝง
09:04
you didn't even know that you had,
214
544855
1525
ที่คุณไม่อาจรู้ด้วยซ้ำว่าคุณมี
09:06
and they often carry the answer
215
546380
2030
และพวกมันมักให้คำตอบ
09:08
about the cloud.
216
548410
2405
เกี่ยวกับเมฆด้วย
09:10
So you see, knowing about the cloud
217
550815
2601
ครับ การรู้เกี่ยวกับเมฆ
09:13
and about saying "Yes, and"
218
553416
1404
และการพูดว่า "ใช่ แล้วก็"
09:14
made my lab very creative.
219
554820
2859
ทำให้ห้องทดลองของผมมีความคิดสร้างสรรค์มาก
09:17
Students started playing off of each others' ideas,
220
557679
2528
นักเรียนเริ่มเล่นกับความคิดของคนอื่นๆ
09:20
and we made surprising discoveries
221
560207
2114
จนค้นพบความรู้ใหม่อันน่าประหลาดใจ
09:22
in the interface between physics and biology.
222
562321
2869
ในส่วนเชื่อมต่อระหว่างฟิสิกส์กับชีววิทยา
09:25
For example, we were stuck for a year
223
565190
2950
ตัวอย่างเช่น เราง่วนอยู่เป็นปี
09:28
trying to understand the intricate
224
568140
1149
ในการทำความเข้าใจ
09:29
biochemical networks inside our cells,
225
569289
2693
เครือข่ายชีวเคมีอันซับซ้อนในเซลล์ของเรา
09:31
and we said, "We are deeply in the cloud,"
226
571982
2457
และพวกเราบอกว่า "เราอยู่ในกลุ่มเมฆทึบ"
09:34
and we had a playful conversation
227
574439
1980
แล้วก็คุยกันสนุกๆ ไปเรื่อย
09:36
where my student Shai Shen Orr said,
228
576419
1788
จนนักเรียนของผม ไช เชน ออร์ (Shai Shen Orr) พูดขึ้นว่า
09:38
"Let's just draw this on a piece of paper, this network,"
229
578207
2843
"มาวาดเครือข่ายที่ว่าบนกระดาษกันเหอะ"
09:41
and instead of saying,
230
581050
1453
และแทนที่จะบอกว่า
09:42
"But we've done that so many times
231
582503
2151
"แต่เราทำอย่างนั้นมาตั้งหลายครั้งแล้ว
09:44
and it doesn't work,"
232
584654
1034
และมันก็ไม่เห็นจะได้อะไรเลย"
09:45
I said, "Yes, and
233
585688
2943
ผมกลับบอกว่า "เอาสิ แล้วก็
09:48
let's use a very big piece of paper,"
234
588631
2041
ใช้กระดาษใหญ่ๆ นะ"
09:50
and then Ron Milo said,
235
590672
1092
จากนั้น รอน ไมโล (Ron Milo) ก็บอกว่า
09:51
"Let's use a gigantic architect's
236
591764
2220
"เอากระดาษใหญ่ๆ
09:53
blueprint kind of paper, and I know where to print it,"
237
593984
1796
แบบที่นักออกแบบใช้ทำพิมพ์เขียวดีกว่า ผมรู้ว่าจะเอาไปพิมพ์ได้ที่ไหน"
09:55
and we printed out the network and looked at it,
238
595780
2500
และพวกเราก็พิมพ์เครือข่าย และมองดูมัน
09:58
and that's where we made our most important discovery,
239
598280
2509
ตอนนั้นเอง ที่เราค้นพบความรู้ข้อสำคัญที่สุด
10:00
that this complicated network is just made
240
600789
2201
ซึ่งก็คือ เครือข่ายอันซับซ้อนนี้มันก็แค่
10:02
of a handful of simple, repeating interaction patterns
241
602990
3463
เครือข่ายรูปแบบง่ายๆ จำนวนมากซ้ำๆ กัน
10:06
like motifs in a stained glass window.
242
606453
3163
เหมือนกับแม่ลายของกระจกสี (motif)
10:09
We call them network motifs,
243
609616
2048
พวกเราเรียกมันว่า เครือข่ายแม่ลาย (network motifs)
10:11
and they're the elementary circuits
244
611664
2152
และพวกมันเป็นวงจรพื้นฐาน
10:13
that help us understand
245
613816
1385
ที่ช่วยให้เราเข้าใจ
10:15
the logic of the way cells make decisions
246
615201
2700
ตรรกะของการตัดสินใจของเซลล์
10:17
in all organisms, including our body.
247
617901
2849
ในทุกสิ่งมีชีวิต รวมถึงร่างกายของคุณ
10:20
Soon enough, after this,
248
620750
1925
ไม่นาน หลังจากนั้น
10:22
I started being invited to give talks
249
622675
1620
ผมเริ่มได้รับเชิญไปบรรยาย
10:24
to thousands of scientists across the world,
250
624295
3011
ให้กับนักวิทยาศาสตร์หลายพันทั่วโลก
10:27
but the knowledge about the cloud
251
627306
1833
แต่ความรู้เกี่ยวกับเมฆ
10:29
and saying "Yes, and"
252
629139
1132
และการพูดว่า "ใช่ แล้วก็"
10:30
just stayed within my own lab,
253
630271
1839
ยังคงอยู่แต่ในห้องทดลองของผม
10:32
because you see, in science, we don't talk about the process,
254
632110
2131
เพราะว่า ในวิทยาศาสตร์ เราไม่พูดกันถึงกระบวนการ
10:34
anything subjective or emotional.
255
634241
2433
สิ่งที่เกี่ยวกับความรู้สึก หรืออารมณ์
10:36
We talk about the results.
256
636674
1863
เราพูดถึงผลลัพธ์
10:38
So there was no way to talk about it in conferences.
257
638537
2069
จึงไม่มีทางจะได้พูดถึงมันในงานสัมมนา
10:40
That was unthinkable.
258
640606
1924
นึกภาพไม่ออกเลยครับ
10:42
And I saw scientists in other groups get stuck
259
642530
2076
และผมเห็นนักวิทยาศาสตร์กลุ่มอื่นๆ ติดอยู่ที่ทางตัน
10:44
without even having a word to describe
260
644606
1774
หาคำมาบรรยายไม่ได้ด้วยซ้ำ
10:46
what they're seeing,
261
646380
1321
ถึงสิ่งที่พวกเขาเผชิญ
10:47
and their ways of thinking
262
647701
1355
และวิธีการที่พวกเขาคิด
10:49
narrowed down to very safe paths,
263
649056
1528
ก็บีบแคบลงมาที่ทางปลอดภัย
10:50
their science didn't reach its full potential,
264
650584
1660
วิทยาศาสตร์ของพวกเขาไม่อาจไปถึงศักยภาพสูงสุด
10:52
and they were miserable.
265
652244
1753
จนพวกเขาดูซึมกันมากๆ
10:53
I thought, that's the way it is.
266
653997
1939
ผมคิดว่า มันก็ธรรมดาอย่างนี้แหละ
10:55
I'll try to make my lab as creative as possible,
267
655936
2021
ผมจะพยายามทำให้ห้องทดลองของผม มีความสร้างสรรค์มากเท่าที่จะทำได้
10:57
and if everybody else does the same,
268
657957
1680
และถ้าคนอื่นๆ ทำอย่างนี้เช่นกัน
10:59
science will eventually become
269
659637
2190
ถึงวันหนึ่ง วิทยาศาสตร์
11:01
more and more better and better.
270
661827
2214
ก็จะดีขึ้นกว่าเดิมในที่สุด
11:04
That way of thinking got turned on its head
271
664041
2920
แต่ความคิดนั้น เปลี่ยนไปโดยสิ้นเชิง
11:06
when by chance I went to hear Evelyn Fox Keller
272
666961
2339
เมื่อผมได้ฟัง เอวลิน ฟ๊อกส์ เคลเลอร์ (Evelyn Fox Keller) โดยบังเอิญ
11:09
give a talk about her experiences
273
669300
1358
ตอนเธอพูดถึงประสบการณ์ของเธอ
11:10
as a woman in science.
274
670658
1691
ในฐานะผู้หญิงในวงการวิทยาศาสตร์
11:12
And she asked,
275
672349
1823
และเธอถามคำถามว่า
11:14
"Why is it that we don't talk about the subjective
276
674172
1948
"ทำไมเราไม่พูดถึงการทำงานทางวิทยาศาตร์
11:16
and emotional aspects of doing science?
277
676120
2186
ในแง่มุมเชิงความรู้สึก และอารมณ์กันบ้าง?"
11:18
It's not by chance. It's a matter of values."
278
678306
3992
ไม่ใช่เรื่องบังเอิญเลย นี่เป็นเรื่องของค่านิยม"
11:22
You see, science seeks knowledge
279
682298
2178
คืออย่างนี้ครับ วิทยาศาสตร์ค้นหาความรู้
11:24
that's objective and rational.
280
684476
1795
ซึ่งมีรากฐานจากหลักเหตุผล และข้อเท็จจริง
11:26
That's the beautiful thing about science.
281
686271
2198
นั่นคือความงดงามของวิทยาศาสตร์
11:28
But we also have a cultural myth
282
688469
1956
แต่เรายังมีมายาคติอีกด้วยว่า
11:30
that the doing of science,
283
690425
1254
การทำงานทางวิทยาศาสตร์
11:31
what we do every day to get that knowledge,
284
691679
2300
สิ่งที่เราทำกันทุกวัน เพื่อเสาะหาความรู้
11:33
is also only objective and rational,
285
693979
2440
ก็ใช้แค่หลักเหตุผล และข้อเท็จจริงเช่นกัน
11:36
like Mr. Spock.
286
696419
2432
เหมือน มิสเตอร์ สป๊อค (Mr. Spock)
11:38
And when you label something
287
698851
1414
พอคุณตีตราอะไรก็ตาม
11:40
as objective and rational,
288
700265
1813
ว่ามีแค่ข้อเท็จจริง และหลักเหตุผล
11:42
automatically, the other side,
289
702078
1642
โดยอัตโนมัติ ขั้วตรงข้าม
11:43
the subjective and emotional,
290
703720
1457
คือความรู้สึก และอารมณ์
11:45
become labeled as non-science
291
705177
2102
ย่อมถูกตีตราว่า 'ไม่เป็นวิทยาศาสตร์'
11:47
or anti-science or threatening to science,
292
707279
1971
หรือต่อต้านวิทยาศาสตร์ หรือเป็นภัยต่อวิทยาศาสตร์
11:49
and we just don't talk about it.
293
709250
1811
เราก็เลยไม่พูดถึงมันกัน
11:51
And when I heard that,
294
711061
1954
และเมื่อผมได้ยินอย่างนั้น
11:53
that science has a culture,
295
713015
2167
ว่าวิทยาศาสตร์มีวัฒนธรรม
11:55
everything clicked into place for me,
296
715182
1547
ทุกอย่างเข้าล๊อคสำหรับผม
11:56
because if science has a culture,
297
716729
1664
เพราะว่า ถ้าวิทยาศาสตร์มีวัฒนธรรมแล้ว
11:58
culture can be changed,
298
718393
1256
วัฒนธรรมก็สามารถเปลี่ยนได้
11:59
and I can be a change agent
299
719649
1593
โดยมีผมเป็นตัวกระตุ้น
12:01
working to change the culture of science wherever I could.
300
721242
2712
ให้วัฒนธรรมของวิทยาศาสตร์เปลี่ยนไป ในที่ๆ ผมทำได้
12:03
And so the very next lecture I gave in a conference,
301
723954
3069
พอถึงการบรรยายถัดไปที่งานสัมมนา
12:07
I talked about my science,
302
727023
1612
ผมจึงพูดเกี่ยวกับวิทยาศาสตร์ของผม
12:08
and then I talked about the importance
303
728635
1512
และเมื่อผมพูดถึงความสำคัญ
12:10
of the subjective and emotional aspects of doing science
304
730147
2182
ของแง่มุมด้านอารมณ์ และความรู้สึกของวิทยาศาสตร์
12:12
and how we should talk about them,
305
732329
1120
และวิธีการที่เราควรพูดถึงมัน
12:13
and I looked at the audience,
306
733449
1234
และผมก็มองไปยังผู้ชม
12:14
and they were cold.
307
734683
2360
พวกเขาดูด้านชา
12:17
They couldn't hear what I was saying
308
737043
3291
พวกเขาไม่ได้ยินว่าผมกำลังพูดอะไร
12:20
in the context of a 10 back-to-back
309
740334
1251
ในบริบทของ การบรรยายผ่านเพาเวอร์พอยท์
12:21
PowerPoint presentation conference.
310
741585
1839
10 สไลด์ต่อกัน
12:23
And I tried again and again, conference after conference,
311
743424
2482
และผมลองอีกครั้ง และอีกครั้ง สัมมนาครั้งแล้วครั้งเล่า
12:25
but I wasn't getting through.
312
745906
2373
แต่ผมก็ยังคงติดชะงัก
12:28
I was in the cloud.
313
748279
2906
ผมติดอยู่ในเมฆ
12:31
And eventually I managed to get out the cloud
314
751185
3514
แต่ในที่สุด ผมก็หลุดออกมาจากเมฆได้
12:34
using improvisation and music.
315
754699
2811
โดยใช้การด้นสดและดนตรี
12:37
Since then, every conference I go to,
316
757510
2739
ตั้งแต่นั้น ทุกงานสัมมนาที่ผมไป
12:40
I give a science talk and a second, special talk
317
760249
2862
ผมจะบรรยายทางวิทยาศาสตร์ และแถมด้วยการบรรยายพิเศษ
12:43
called "Love and fear in the lab,"
318
763111
1993
ชื่อว่า "ความรักและความกลัวในห้องทดลอง"
12:45
and I start it off by doing a song
319
765104
2217
ผมจะเริ่มต้นด้วยเพลง
12:47
about scientists' greatest fear,
320
767321
2572
เกี่ยวกับสิ่งที่นักวิทยาศาสตร์กลัวที่สุด
12:49
which is that we work hard,
321
769893
2912
ซึ่งคือ การที่เราทำงานอย่างหนัก
12:52
we discover something new,
322
772805
2342
เราค้นพบสิ่งใหม่บางอย่าง
12:55
and somebody else publishes it before we do.
323
775147
3357
แต่ดันมีคนอื่น ชิงตีพิมพ์มันไปก่อนเราเสีย
12:58
We call it being scooped,
324
778504
2616
เราเรียกมันว่า โดนงาบไปรับประทาน
13:01
and being scooped feels horrible.
325
781120
3214
และการโดนงาบไปรับประทานนั้น รู้สึกแย่มากๆ
13:04
It makes us afraid to talk to each other,
326
784334
2213
ทำให้เราไม่กล้าคุยกัน
13:06
which is no fun,
327
786547
833
ซึ่งไม่สนุกเลย
13:07
because we came to science to share our ideas
328
787380
2760
เพราะเราเข้าวงการวิทยาศาสตร์มา เพื่อแบ่งปันความคิด
13:10
and to learn from each other,
329
790140
1311
และเรียนรู้จากกันและกัน
13:11
and so I do a blues song,
330
791451
3489
และผมก็เลยเล่นเพลงบลู
13:17
which — (Applause) —
331
797040
5504
ซึ่งมันก็ - (เสียงปรบมือ) -
13:22
called "Scooped Again,"
332
802544
3223
เรียกว่า "โดนงาบไปอีกแล้ว"
13:25
and I ask the audience to be my backup singers,
333
805767
2658
และผมก็ขอผู้ชมเป็นนักร้องลูกคู่ให้ผม
13:28
and I tell them, "Your text is 'Scoop, Scoop.'"
334
808425
3980
และผมพวกบอกพวกเขาว่า "เนื้อร้องคือ 'งาบ งาบ'"
13:32
It sounds like this: "Scoop, scoop!"
335
812405
2645
ทำนองประมาณนี้ครับ "งาบ งาบ"
13:35
Sounds like this.
336
815050
963
มันออกมาแบบนี้ครับ
13:36
♪ I've been scooped again ♪
337
816013
2219
♪ โดนงาบไปอีกแล้ว ♪
13:38
♪ Scoop! Scoop! ♪
338
818232
1743
♪ งาบ งาบ ♪
13:39
And then we go for it.
339
819975
1278
และเมื่อผมร้อง
13:41
♪ I've been scooped again ♪
340
821253
2045
♪ โดนงาบไปอีกแล้ว ♪
13:43
♪ Scoop! Scoop! ♪
341
823298
1286
♪ งาบ งาบ ♪
13:44
♪ I've been scooped again ♪
342
824584
1895
♪ โดนงาบไปอีกแล้ว ♪
13:46
♪ Scoop! Scoop! ♪
343
826479
1306
♪ งาบ งาบ ♪
13:47
♪ I've been scooped again ♪
344
827785
1783
♪ โดนงาบไปอีกแล้ว ♪
13:49
♪ Scoop! Scoop! ♪
345
829568
1639
♪ งาบ งาบ ♪
13:51
♪ I've been scooped again ♪
346
831207
1668
♪ โดนงาบไปอีกแล้ว ♪
13:52
♪ Scoop! Scoop! ♪
347
832875
1762
♪ งาบ งาบ ♪
13:54
♪ Oh mama, can't you feel my pain ♪
348
834637
3275
♪ โอ้แม่จ๋า รู้ไหมว่ามันเจ็บ ♪
13:57
♪ Heavens help me, I've been scooped again ♪
349
837912
3786
♪ สวรรค์ช่วยลูกด้วย โดนงาบอีกแล้ว ♪
14:02
(Applause)
350
842925
6391
(เสียงปรบมือ)
14:09
Thank you.
351
849735
1230
ขอบคุณครับ
14:10
Thank you for your backup singing.
352
850965
1499
ขอบคุณที่ช่วยเป็นนักร้องลูกคู่นะครับ
14:12
So everybody starts laughing, starts breathing,
353
852464
2084
ทุกคนก็เริ่มหัวเราะ และหายใจ
14:14
notices that there's other scientists around them
354
854548
2012
รู้สึกตัวกันว่า ยังมีนักวิทยาศาสตร์คนอื่นรอบๆ ตัว
14:16
with shared issues,
355
856560
1307
ที่เจอเรื่องอย่างเดียวกันมา
14:17
and we start talking about the emotional
356
857867
1805
และเราก็เริ่มพูดถึงเรื่องอารมณ์
14:19
and subjective things that go on in research.
357
859672
1850
และความรู้สึก ที่เกิดขึ้นในงานวิจัย
14:21
It feels like a huge taboo has been lifted.
358
861522
2184
มันรู้สึกเหมือนกับเรื่องแน่นอกถูกยกออก
14:23
Finally, we can talk about this in a scientific conference.
359
863706
2799
แล้วเราก็พูดถึงเรื่องนี้ ในงานสัมมนาวิทยาศาสตร์ได้เสียที
14:26
And scientists have gone on to form peer groups
360
866505
2186
และนักวิทยาศาสตร์ก็ดำเนินการต่อ เพื่อก่อตั้งกลุ่มเพื่อนวิจัย
14:28
where they meet regularly
361
868691
1610
ที่พวกเขามาพบปะกันเป็นประจำ
14:30
and create a space to talk about the emotional
362
870301
1629
และได้มีพื้นที่มาพูดคุยกันเรื่องอารมณ์
14:31
and subjective things that happen as they're mentoring,
363
871930
2301
และความรู้สึกที่เกิดขึ้น ตอนที่พวกเขาได้สอน
14:34
as they're going into the unknown,
364
874231
1363
ตอนที่พวกเขาเดินทางสู่ความไม่รู้
14:35
and even started courses
365
875594
1570
และแม้กระทั่งเปิดหลักสูตร
14:37
about the process of doing science,
366
877164
1675
เกี่ยวกับกระบวนการในการทำงานทางวิทยาศาสตร์
14:38
about going into the unknown together,
367
878839
1895
เกี่ยวกับการเดินทางสู่ความไม่รู้ไปด้วยกัน
14:40
and many other things.
368
880734
1416
และสิ่งอื่นๆ อีกมากมาย
14:42
So my vision is that,
369
882150
1334
วิสัยทัศน์ของผมก็คือ
14:43
just like every scientist knows the word "atom,"
370
883484
3462
ก็เหมือนที่นักวิทยาศาสตร์ทุกคนรู้จักคำว่า "อะตอม"
14:46
that matter is made out of atoms,
371
886946
1967
รู้ว่าสสารประกอบด้วยอะตอม
14:48
every scientist would know the words
372
888913
1484
นักวิทยาศาสตร์ทุกคนจะรู้จักคำศัพท์อย่าง
14:50
like "the cloud," saying "Yes, and,"
373
890397
2344
"เมฆ" การพูดว่า "ใช่ แล้วก็"
14:52
and science will become much more creative,
374
892741
3079
และวิทยาศาสตร์จะสร้างสรรค์ขึ้นกว่านี้มาก
14:55
make many, many more unexpected discoveries
375
895820
3004
จะมีการค้นพบที่ไม่คาดฝันอีกมากมาย
14:58
for the benefit of us all,
376
898824
2536
เพื่อประโยชน์สำหรับเราทุกคน
15:01
and would also be much more playful.
377
901360
2216
และมันจะมีความสนุกขึ้นอีกมากด้วย
15:03
And what I might ask you to remember from this talk
378
903576
2590
และที่ผมจะขอจากพวกคุณให้จำไปจากการบรรยายนี้
15:06
is that next time you face
379
906166
2696
ก็คือ ครั้งหน้าที่คุณได้เผชิญ
15:08
a problem you can't solve
380
908862
1726
กับปัญหาที่คุณไม่สามารถแก้ได้
15:10
in work or in life,
381
910588
2592
ในการงาน หรือในชีวิต
15:13
there's a word for what you're going to see:
382
913180
1876
คุณใช้คำนี้ เรียกสิ่งที่คุณจะเจอได้:
15:15
the cloud.
383
915056
1177
เมฆ
15:16
And you can go through the cloud
384
916233
1533
และคุณสามารถผ่านเข้าไปในเมฆ
15:17
not alone but together
385
917766
1408
ไม่ใช่ตัวคนเดียว แต่ไปด้วยกัน
15:19
with someone who is your source of support
386
919174
2038
กับใครสักคนที่คอยสนับสนุน
15:21
to say "Yes, and" to your ideas,
387
921212
2048
และพูดว่า "ใช่ แล้วก็" ต่อความคิดของคุณ
15:23
to help you say "Yes, and" to your own ideas,
388
923260
2317
และช่วยคุณพูดว่า "ใช่ แล้วก็" ต่อความคิดของคุณเอง
15:25
to increase the chance that,
389
925577
1887
เพื่อที่จะเพิ่มโอกาส
15:27
through the wisps of the cloud,
390
927464
1726
เมื่อผ่านก้อนปุยเมฆแล้ว
15:29
you'll find that moment of calmness
391
929190
1498
คุณจะพบกับวินาทีแห่งความสงบ
15:30
where you get your first glimpse
392
930688
1803
ที่ซึ่งคุณได้เห็นแสงแวบแรก
15:32
of your unexpected discovery,
393
932491
3250
จากการค้นพบเหนือความคาดฝัน
15:35
your C.
394
935741
2724
ซี ของคุณ
15:38
Thank you.
395
938465
2320
ขอบคุณครับ
15:40
(Applause)
396
940785
4000
(เสียงปรบมือ)
เกี่ยวกับเว็บไซต์นี้

ไซต์นี้จะแนะนำคุณเกี่ยวกับวิดีโอ YouTube ที่เป็นประโยชน์สำหรับการเรียนรู้ภาษาอังกฤษ คุณจะได้เห็นบทเรียนภาษาอังกฤษที่สอนโดยอาจารย์ชั้นนำจากทั่วโลก ดับเบิลคลิกที่คำบรรยายภาษาอังกฤษที่แสดงในแต่ละหน้าของวิดีโอเพื่อเล่นวิดีโอจากที่นั่น คำบรรยายเลื่อนซิงค์กับการเล่นวิดีโอ หากคุณมีความคิดเห็นหรือคำขอใด ๆ โปรดติดต่อเราโดยใช้แบบฟอร์มการติดต่อนี้

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7